ECLI:NL:RBROT:2022:5868

• Datum uitspraak: 5 juli 2022
• Publicatiedatum: 18 juli 2022
• Zaaknummer: 10/997376-19 (ontneming)
• Instantie: Rechtbank Rotterdam
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Strafrecht
• Procedures: Eerste aanleg - meervoudig
• Rechters: J.J. Bade; D. van der Sluis; J.C. Tijink
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Ontneming van wederrechtelijk verkregen voordeel uit gewoontewitwassen

In deze zaak heeft de Rechtbank Rotterdam op 5 juli 2022 uitspraak gedaan in een ontnemingsprocedure tegen de veroordeelde, die eerder was veroordeeld voor het plegen van witwassen. De rechtbank heeft de vordering van de officier van justitie, mrs. F.B.W. Groendijk en L.H.H. Roebroek, behandeld, die strekte tot het vaststellen van het bedrag van het wederrechtelijk verkregen voordeel en de verplichting tot betaling aan de Nederlandse Staat. De officier van justitie heeft een bedrag van € 199.356,25 gevorderd, gebaseerd op een rapport dat de berekening van het wederrechtelijk verkregen voordeel bevatte. De verdediging heeft betoogd dat de berekening onbetrouwbaar was en dat de onderzoeker niet over de juiste kennis beschikte. De rechtbank heeft echter de methode van de eenvoudige kasopstelling als valide beschouwd en de vordering van de officier van justitie grotendeels toegewezen, met een vermindering van de betalingsverplichting met € 5.000,-- vanwege overschrijding van de redelijke termijn. Uiteindelijk is de veroordeelde verplicht om € 194.356,25 aan de staat te betalen. De rechtbank heeft haar beslissing gegrond op artikel 36e van het Wetboek van Strafrecht.

Uitspraak

Rechtbank Rotterdam

Team straf

Parketnummer: 10/997376-19

Datum uitspraak: 5 juli 2022

Tegenspraak

VONNIS

van de RECHTBANK ROTTERDAM, meervoudige kamer voor strafzaken, op de vordering als bedoeld in artikel 36e van het Wetboek van Strafrecht (Sr) van de officier van justitie in de zaak tegen de veroordeelde:

[naam veroordeelde] ,

geboren te [geboorteplaats veroordeelde] ( [geboorteland veroordeelde] ) op [geboortedatum veroordeelde] ,

ingeschreven in de basisregistratie personen op het adres:

[adres veroordeelde] , [postcode veroordeelde] [woonplaats veroordeelde] ,

raadsman mr. W. Römelingh, advocaat te ’s-Gravenhage.

ONDERZOEK OP DE TERECHTZITTING

Dit vonnis (hierna te noemen: ontnemingsvonnis) is gewezen naar aanleiding van het onderzoek op de terechtzitting van 14 juni 2022 dat is gesloten op de terechtzitting van 5 juli 2022.

VOORAFGAANDE VEROORDELING

Bij afzonderlijk vonnis (hierna te noemen: strafvonnis) van deze rechtbank van 5 juli 2022 is de veroordeelde veroordeeld wegens na te noemen strafbare feit.

Van dat vonnis is een kopie als bijlage aan dit vonnis gehecht. Deze bijlage maakt deel uit van dit vonnis.

VORDERING

De vordering van de officieren van justitie, mrs. F.B.W. Groendijk en L.H.H. Roebroek, (hierna te noemen: officier van justitie) strekt tot het vaststellen van het bedrag waarop het wederrechtelijk verkregen voordeel als bedoeld in artikel 36e Sr wordt geschat en tot het opleggen aan veroordeelde van de verplichting tot betaling aan de Nederlandse Staat (hierna te noemen: staat) van een geldbedrag ter ontneming van dat geschatte voordeel tot een maximum van € 199.356,25.

Op de terechtzitting heeft de officier van justitie deze vordering gemotiveerd gehandhaafd.

De vordering van de officier van justitie is gebaseerd op artikel 36e, derde lid, Sr. De vordering betreft voordeel verkregen door middel van of uit de baten van het strafbare feit waarvoor de veroordeelde is veroordeeld en andere strafbare feiten waarvan aannemelijk is dat deze andere strafbare feiten op enigerlei wijze ertoe hebben geleid dat de veroordeelde wederrechtelijk voordeel heeft verkregen.

De officier van justitie heeft de vordering gebaseerd op het ‘Rapport berekening wederrechtelijk verkregen voordeel’ ^[1] (hierna te noemen: het rapport) dat is opgemaakt naar aanleiding van het strafrechtelijk onderzoek dat naar de veroordeelde is ingesteld.

VERWEER

De verdediging heeft zich op het standpunt gesteld dat de onderzoeker die het wederrechtelijk verkregen voordeel heeft berekend over onvoldoende kennis en vaardigheden beschikt(e) om een betrouwbare berekening te kunnen maken. De onderzoeker verantwoordt niet waarom hij de methode van eenvoudige kasopstelling heeft gehanteerd en wat de foutmarge daarvan is. De onderzoeker bedient zich te vaak van standaard tekstblokken en stelt de berekening tot op de cent nauwkeurig te kunnen uitvoeren, terwijl aannames worden gedaan waarmee honderden euro’s zijn gemoeid. De onderzoeker heeft verder geen aandacht voor de opnames via Nationale Stichting tot Exploitatie van Casino Spelen (NSC-opnames). En tot slot vraagt de onderzoeker zich niet op enig moment af of de berekening enigszins correspondeert met de werkelijkheid. Daarmee miskent de onderzoeker het doel van een ontnemingsmaatregel. Het openbaar ministerie heeft de belangen van de verdachte op een eerlijk proces veronachtzaamd (Zwolsmancriterium) door deze onderzoeker deze berekening te laten maken.

Indien de rechtbank dit standpunt niet volgt, wenst de verdediging de onderzoeker (te weten de heer [naam persoon] ) te ondervragen en verzoekt de verdediging dat een deskundige met een academische opleiding wordt benoemd teneinde een berekening te maken volgens de methode van vermogensvergelijking.

STRAFBARE FEITEN WAAROP DE VOORDEELSBEREKENING IS GEBASEERD

Blijkens voormeld vonnis van deze rechtbank is de veroordeelde veroordeeld ter zake van

van het plegen van witwassen een gewoonte maken.

In deze procedure wordt derhalve als vaststaand aangenomen dat dit feit door de veroordeelde is begaan.

Tevens is, gelet op het rapport, aannemelijk dat ook andere

strafbare feiten er op enigerlei wijze toe hebben geleid dat de veroordeelde wederrechtelijk

voordeel heeft verkregen.

VASTSTELLING VAN HET WEDERRECHTELIJK VERKREGEN VOORDEEL

Op grond van artikel 36e, derde lid, Sr kan aan degene die is veroordeeld wegens een misdrijf, waarvoor een geldboete van de vijfde categorie kan worden opgelegd een ontnemingsmaatregel worden opgelegd, indien gelet op dat onderzoek aannemelijk is dat dat feit of andere strafbare feiten er op enigerlei wijze toe hebben geleid dat de veroordeelde wederrechtelijk verkregen voordeel heeft verkregen. Bij het beoordelen van deze ‘aannemelijkheid’ is een berekening volgens een eenvoudige kasopstelling van legale contante inkomsten versus contante uitgaven in het algemeen een zeer sterke aanwijzing, die wordt beïnvloed door de overige omstandigheden van het geval, waaronder het verweer van de betrokkene.

De kasopstelling voor de berekening van het wederrechtelijk verkregen voordeel laat zien dat de veroordeelde in de bewezenverklaarde periode uitgaven heeft gedaan met geld dat afkomstig was uit een onbekende bron. De veroordeelde is veroordeeld voor het witwassen van onder meer dit geld, waarmee vaststaat dat het uit misdrijf afkomstig is. Uit vaste rechtspraak van de Hoge Raad volgt dat vermogensbestanddelen die het voorwerp van het misdrijf ‘witwassen’ vormen, niet reeds daardoor (geheel of ten dele) te gelden hebben als wederrechtelijk verkregen voordeel. De verdediging heeft dit in zoverre terecht aangevoerd.

Op 24 september 2020 is het rapport opgemaakt. Daarin is bij de berekening van het geschatte wederrechtelijk verkregen voordeel in de ten laste gelegde periode de berekeningsmethode van de eenvoudige kasopstelling gehanteerd. Bij deze methode worden de beschikbare legale contante gelden vergeleken met de totale contante uitgaven. Omdat niet meer kan worden uitgegeven dan (legaal) aan inkomsten is binnengekomen, wordt – indien er geen aannemelijke verklaring volgt voor het verschil – het negatieve verschil tussen de inkomsten en uitgaven aangemerkt als wederrechtelijk verkregen voordeel. De conclusie van dit rapport is dat uit de eenvoudige kasopstelling kan worden afgeleid dat de veroordeelde wederrechtelijk verkregen voordeel heeft verkregen.

Anders dan de verdediging ziet de rechtbank geen aanleiding om te twijfelen aan de juistheid van de door de onderzoeker opgestelde kasopstelling. Het standpunt van de verdediging dat de methode van vermogensvergelijking in dezen een meer betrouwbare uitkomst oplevert en dat bij het hanteren daarvan zal blijken dat de verdachte geen voordeel heeft genoten is onvoldoende om de gekozen methode niet als valide aan te merken. In het strafvonnis heeft de rechtbank overwogen dat de veroordeelde, in de hoedanigheid van verdachte, hoewel hij dit kon, niet is opgekomen tegen de afwijzing van zijn onderzoekswensen door de rechter-commissaris zodat de opmerking in de pleitnota dat ook aan de rechter-commissaris is verzocht om de methode van vermogensvergelijking te hanteren, geen effect kan sorteren.

In de enkele omstandigheid dat het standpunt van de verdediging niet wordt overgenomen door de rechtbank ziet zij geen reden om het voorwaardelijk verzoek van de verdediging te honoreren. Het verzoek zal daarom worden afgewezen.

De door de verdediging ingenomen stelling dat het handelen van het openbaar ministerie in strijd is met het Zwolsmanscriterium, is niet aannemelijk geworden.

Bij de berekening van het bedrag waarop het genoten voordeel moet worden geschat, gaat de rechtbank uit van de methode van de eenvoudige kasopstelling op basis van het rapport. Het rapport vermeldt de wettige bewijsmiddelen waarop de berekening berust. Gelet op het arrest van de Hoge Raad van 26 maart 2013 ^[2] zal de rechtbank deze bewijsmiddelen niet nader uitwerken of weergeven en volstaan met het vermelden van de conclusies en onderdelen van het rapport.

Uit het rapport volgt dat de veroordeelde samen met de andere veroordeelden ( [naam medeveroordeelde 1] en [naam medeveroordeelde 2] ) een economische eenheid vormde ^[3] . Tezamen hebben zij tussen 1 januari 2016 tot en met 7 februari 2019 meer dan € 300.000,-- contant uitgegeven, hetgeen aanzienlijk meer is dan zij op legale wijze hebben ontvangen ^[4] . Op grond van het rapport wordt gesteld dat de veroordeelden [naam veroordeelde] , [naam medeveroordeelde 1] en [naam medeveroordeelde 2] een wederrechtelijk verkregen voordeel hebben genoten van € 258.456,25.

Van het totale wederrechtelijk verkregen voordeel is blijkens de kasopstelling een gedeelte toe te schrijven aan de veroordeelde, te weten een bedrag van € 199.356,25.

Dit verkregen voordeel dient naar het oordeel van de rechtbank in beginsel te worden ontnomen.

Deze schatting is gegrond op de feiten en omstandigheden die zijn vervat in de inhoud van de (in de voetnoten vermelde) wettige bewijsmiddelen, houdende daartoe redengevende feiten en omstandigheden.

VASTSTELLING VAN HET TE BETALEN BEDRAG

De rechtbank stelt voorop dat in artikel 6, eerste lid, van het EVRM het recht van iedere veroordeelde is gewaarborgd dat binnen een redelijke termijn op een ontnemingsvordering wordt beslist. In zijn standaardarrest van 17 juni 2008 heeft de Hoge Raad overwogen dat de redelijke termijn in ontnemingszaken begint op het moment dat vanwege de staat jegens de betrokkene een handeling is verricht waaraan deze in redelijkheid de verwachting kan ontlenen dat tegen hem een vordering tot ontneming van het wederrechtelijk verkregen voordeel aanhangig zal worden gemaakt.

Als uitgangspunt heeft te gelden dat de behandeling ter terechtzitting dient te zijn afgerond met een eindvonnis binnen twee jaar nadat de redelijke termijn is aangevangen. De rechtbank stelt vast dat daarvan in dezen geen sprake is.

Dit brengt met zich mee dat de rechtbank redenen aanwezig acht om de betalingsverplichting te verminderen. Zij zal dit doen met een bedrag € 5.000.-- De rechtbank ziet in de omstandigheden van het geval geen aanleiding om dit bedrag naar boven dan wel naar beneden bij te stellen.

De rechtbank is van oordeel dat het bedrag van het wederrechtelijk verkregen voordeel dat aan de veroordeelde [naam veroordeelde] wordt toegeschreven, wat verminderd wordt met voornoemd bedrag, door de veroordeelde aan de staat moet worden betaald.

De rechtbank zal daarom aan de veroordeelde de verplichting opleggen om een bedrag van
€ 194.356,25 ter ontneming van het wederrechtelijk verkregen voordeel aan de staat te betalen.

Bij deze beslissing zijn in aanmerking genomen de persoon en de persoonlijke omstandigheden van de veroordeelde.

TOEPASSELIJKE WETTELIJKE VOORSCHRIFTEN

Deze beslissing is gegrond op artikel 36e van het Wetboek van Strafrecht.

BESLISSING

De rechtbank:

- stelt het bedrag waarop het door de veroordeelde wederrechtelijk verkregen voordeel wordt geschat, vast op
€ 199.356,25 (zegge: honderdnegenennegentigduizend driehonderdzesenvijftig euro en vijfentwintig eurocent);

- legt aan de veroordeelde de verplichting op tot betaling aan de staat van
€ 194.356,25 (zegge: honderdvierennegentigduizend driehonderdzesenvijftig euro en vijfentwintig eurocent).

Dit vonnis is gewezen door mr. J.J. Bade, voorzitter,

en mrs. D. van der Sluis en J.C. Tijink, rechters,

in tegenwoordigheid van J.P. van der Wijden, griffier,

en uitgesproken op de openbare terechtzitting van 5 juli 2022.

Voetnoten

1. Rapport berekening wederrechtelijk verkregen voordeel ten behoeve van [naam veroordeelde] , [naam medeveroordeelde 1] en [naam medeveroordeelde 2] van 24 september 2020.

2. Zie ECLI:NL:HR:2013:BV9087.

3. Zie het rapport van berekening wederrechtelijk verkregen voordeel ten behoeve van [naam veroordeelde] , [naam medeveroordeelde 1] en [naam medeveroordeelde 2] en de daarin genoemde processen-verbaal van 24 september 2020, pagina 4 en 5.

4. Zie het rapport van berekening wederrechtelijk verkregen voordeel ten behoeve van [naam veroordeelde] , [naam medeveroordeelde 1] en [naam medeveroordeelde 2] en de daarin genoemde processen-verbaal van 24 september 2020, pagina 17 en 18.