7.3.2.Rapportages en verklaringen van de deskundige op de terechtzitting
GZ-psycholoog drs. [naam GZ-psycholoog]heeft een rapport over de verdachte opgemaakt, gedateerd 17 september 2020. Dit rapport houdt voor zover van belang het volgende in.
Toerekenbaarheid
Er is bij de verdachte sprake van een gebrekkige ontwikkeling van de geestvermogens (in de zin van een autismespectrumstoornis) en een ziekelijke stoornis (met name een posttraumatische stressstoornis). Omdat de verdachte ontkent het tenlastegelegde te hebben gepleegd, is het niet mogelijk om een antwoord te geven op de vraag of er een verband is tussen de persoonlijkheid van de verdachte en het feit waarvan hij wordt verdacht. Als de rechtbank het aandeel van de verdachte bewezen acht, dient bij de inschatting van de gedragskeuzes rekening te worden gehouden met de gebrekkige ontwikkeling en de ziekelijke stoornis. Het is denkbaar dat de gebrekkige ontwikkeling gezien het chronische karakter van de autistische stoornis en de ziekelijke stoornis hebben doorgewerkt bij de gedragskeuzes.
De beperkingen in de inschatting van het gedrag van anderen, de informatieverwerkingsproblemen en met name de fragmentarische waarneming (die de autismespectrumstoornis met zich meebrengt) en het ontbreken aan handelingsvaardigheden om zijn irritatie hierover op een geschikte wijze te kanaliseren, hebben de verdachte onvoldoende in staat gesteld om op een adequate wijze met de spanning die een langlopende conflict oproept om te gaan en hiernaar te handelen. Op het moment dat de situatie escaleert, spelen de herinneringen aan het (hem in januari 2020 overkomen) steekincident een rol bij de reactie hierop. Er wordt geadviseerd het tenlastegelegde in een verminderde mate aan de verdachte toe te rekenen.
Risico- en beschermende factoren
Het risico op toekomstig grensoverschrijdend gedrag wordt als matig beoordeeld (op een schaal van laag-matig-hoog).
Interventieadvies
Er wordt ter bevordering van een zo gunstig mogelijke ontwikkeling geadviseerd een voorwaardelijke jeugddetentie met een proeftijd op te leggen, met als bijzondere voorwaarden voortzetting van de begeleiding door de jeugdreclassering.
Er wordt aanbevolen om als bijzondere voorwaarde op te nemen dat de verdachte wordt aangemeld voor behandeling en begeleiding bij de Specialistische Geestelijke Gezondheidszorg (SGGz) door Boba (die biedt behandeling aan mensen met autisme en een normale of hoge intelligentie). Boba GGZ heeft een uitgebreid aanbod met onder andere systeemtherapie, cognitieve gedragstherapie, verschillende groepsbehandelingen en EMDR. Het is van belang dat ouders hierin worden betrokken, zodat ondersteuning in de gezinssituatie, systeembehandeling en psycho-educatie kan worden geboden. Indien bij deze behandeling blijkt dat een andere vorm van begeleiding geïndiceerd is, dient de verdachte zich aan de aanwijzingen van de jeugdreclassering in dezen te houden.
Verder wordt een taakstraf in de vorm van een werkstraf geadviseerd.
De Raad voor de Kinderbescherming (hierna de Raad)heeft een rapport over de verdachte opgemaakt, gedateerd 22 oktober 2020. De rapport houdt voor zover van belang het volgende in.
De verdachte heeft een gemiddelde score op zijn dynamisch risico profiel, maar de Raad acht de kans op herhaling hoog. De belangrijkste domeinen waar hij progressie op kan maken is agressie, vrije tijd, vaardigheden en gezin.
De verdachte is een jongen in de puberleeftijd waar sinds een langere periode zorgen om zijn en die nu sterk af lijkt te glijden en te stagneren in zijn ontwikkeling. Zijn ouders hebben geen grip op zijn doen en laten, maken zich zorgen en zijn overbelast. Op school zijn de ontwikkelingen relatief positief, maar nog pril. Hierbij is het relevant dat de verdachte de onderliggende emoties betrokken bij het steekincident op 31 januari 2020 dat hij heeft meegemaakt verwerkt. De Raad ziet dat dit een enorme impact heeft gehad op de verdachte en het gezin. Hij dient zich weer veilig te leren voelen zonder het gebruik van geweld en zonder een mes bij zich te dragen. De Raad kan zich vinden in de bevindingen van de GZ-psycholoog en acht het noodzakelijk dat de verdachte zijn emoties en gedachtes omtrent het steekincident een plaats kan geven en dat hij hiervoor passende begeleiding krijgt. De Raad acht het van belang dat gespecialiseerde hulp een inschatting maakt in hoeverre zijn autisme op de voorgrond staat dan wel de problemen gerelateerd aan de post-traumatische stressstoornis (PTSS) of de onderlinge relaties in het gezin systeem. Op dit moment loopt de hulpverlening van Jeugdbescherming west in de vorm van jeugdreclassering. De verdachte werkt mee, maar heeft zijn schorsingsvoorwaarde, te weten het contactverbod met de medeverdachte, verbroken.
De Raad adviseert een onvoorwaardelijk taakstraf, in de vorm van een werkstraf op te leggen. Daarnaast adviseert de Raad een voorwaardelijke jeugddetentie op te leggen onder de bijzondere voorwaarden dat de verdachte:
- een adequate dagbesteding bijvoorbeeld met het volgen van onderwijs dan wel in de vorm van een werk-leren traject;
- verplicht zich onder behandeling in combinatie met MST/MDFT begeleiding van GGZ-instelling Boba of een soortgelijke instelling te stellen;
- zich gedurende door de gecertificeerde instelling te bepalen periode (die loopt tot maximaal einde proeftijd) en op door de reclassering te bepalen tijdstippen zal melden bij de reclassering, zo frequent en zo lang deze instelling noodzakelijk acht;
waarbij aan de gecertificeerde instelling te weten Jeugdbescherming west te Dordrecht opdracht wordt gegeven toezicht te houden op de naleving van de voorwaarden en de minderjarige ten behoeve daarvan te begeleiden.
De rechtbank heeft acht geslagen op deze rapporten.
Mevrouw [naam persoon] van Jeugdbescherming west te Dordrechtheeft op de terechtzitting onder meer het volgende verklaard:
De verdachte is aangemeld bij Boba, maar is daar afgewezen omdat zijn problematiek te zwaar zou zijn. Omdat wij van mening zijn dat Boba wel de juiste plek is voor de verdachte, gaan we het daar nogmaals proberen. De verdachte heeft de extra hulp nodig en daarom verzoek ik u in de voorwaarden naast Boba ook ‘een soortgelijke instelling’ op te nemen. Ik sta achter het advies van de Raad om een systeemtherapie aan de verdachte en zijn gezin op te leggen, maar omdat dit niet bij iedere instelling onder dezelfde naam wordt aangeboden en we niet weten waar de verdachte terecht gaat komen, verzoek ik u de systeemtherapie als aparte voorwaarde op te nemen, naast de behandeling bij Boba of een soortgelijke instelling.