Uitspraak
RECHTBANK ROTTERDAM
1.Het verloop van de procedure
- het exploot van dagvaarding van 3 mei 2019 met producties;
- het tussenvonnis d.d. 27 mei 2019 waarbij een comparitie van partijen is gelast;
- de conclusie van antwoord met producties;
- de door [gedaagde 1] c.s. bij brief d.d. 26 juli 2019 overgelegde aanvullende productie 4;
- de door [gedaagde 1] c.s. bij brief d.d. 5 augustus 2019 overgelegde aanvullende productie 5;
- de door Vestia bij brief d.d. 6 augustus 2019 overgelegde aanvullende producties
- de door Vestia bij brief d.d. 6 augustus 2019 overgelegde aanvullende productie 5;
- het proces-verbaal van de op 14 augustus 2019 gehouden comparitie van partijen met daaraan gehecht de spreekaantekeningen van de gemachtigden van partijen.
2.De vaststaande feiten
Kwaliteitssprong Zuid: ontwikkeling vanuit kracht”, over de aanpak van Rotterdam-Zuid. Het advies ziet op drie pijlers, te weten talentontwikkeling, economische versterking en fysieke kwaliteitsverbetering.
Zuid Werkt! Nationaal programma Kwaliteitssprong Zuid” op 19 september 2011 ondertekend, door (onder meer) de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties namens het kabinet, gemeente Rotterdam, de voorzitter van de Bewonersadviesraad Rotterdam-Zuid, de deelgemeenten Charlois, Feijenoord en IJsselmonde, Stichting Ik Zit op Zuid, de Kamer van Koophandel en verschillende Rotterdamse woningcorporaties (waaronder Vestia). In voornoemd document zijn de ambities van de ondertekenaars van het programma voor 2030 vastgelegd.
Handelingsperspectief Afrikaanderwijk” opgesteld.
Uitvoeringsplan 2019-2022” opgesteld.
Sociaal Plan herhuisvesting” opgesteld. Hierin is onder meer opgenomen dat de vertrekkende huurders zelf op zoek moeten naar andere passende woonruimte door actief te reageren op het woningaanbod dat geadverteerd wordt via www.woonnetrijnmond.nl. Wekelijks kunnen huurders op twee geadverteerde woningen en daarnaast dagelijks op twee lotingswoningen reageren. Huishoudens met een bruto gezinsinkomen tot € 42.436,- (prijspeil 2019) per jaar, krijgen tot 1 januari 2020 voor alle beschikbare sociale huurwoningen, mits die qua inkomen en gezinsgrootte passend zijn, voorrang boven andere woningzoekenden. Deze voorrangsverklaring, ook wel urgentieverklaring genoemd, geldt voor de gehele regio Rijnmond. Tevens is in het Sociaal Plan opgenomen dat de huurder een tegemoetkoming in de verhuis-en inrichtingskosten ontvangt, die wettelijk is bepaald en per 1 februari 2018 € 5.993,- bedraagt.
Samenwerkingsovereenkomst Tweebosbuurt” tussen de gemeente Rotterdam en Vestia vastgesteld.
Akkoordverklaring huuropzegging woning in Tweebos” verklaard niet akkoord te gaan met de beëindiging van de huurovereenkomst per 1 januari 2020.
3.De vordering
Inventarisatie is geen garantie”. [gedaagde 1] c.s. wonen samen in het gehuurde, zodat een twee kamerappartement met een sociale huurprijs passend is. [gedaagde 1] c.s. hebben te kennen gegeven een woning te willen huren in de Afrikaanderwijk, op de Kop van Zuid of in Hillesluis. Echter ook woningen buiten deze drie wijken kunnen als passend worden beschouwd. Vestia heeft aan [gedaagde 1] c.s. twee passende sociale huurwoningen aangeboden, te weten een woning aan het [adres 2] te Rotterdam, zijnde een appartement met twee slaapkamers en een subsidiabele huurprijs van € 607,46 per maand gelegen in de wijk Bloemhof op 1,3 kilometer van het gehuurde en de woning aan de [adres 3] te Rotterdam, zijnde een appartement met twee slaapkamers en een subsidiabele huurprijs van € 602,31 per maand gelegen in de wijk Bloemhof op de eerste verdieping. De woning aan het [adres 2] zou volgens [gedaagde 1] c.s. niet passend zijn omdat er geen openbaar vervoer in de buurt is. Die stelling is echter onjuist nu metrostation Maashaven zich bevindt op slechts 600 meter lopen van die woning. De woning aan de [adres 3] is voorts gelegen op 270 meter lopen van voornoemd metrostation. [gedaagde 1] c.s, hebben zelf slechts op één woning gereageerd, maar deze woning is hen niet aangeboden omdat zij op de 12e plaats eindigden. [gedaagde 1] c.s. hadden sinds het verkrijgen van urgentie als op 54 woningen kunnen reageren, nog los van de lotingwoningen. Aan [gedaagde 1] c.s. is ook een WMO-woning aangeboden gelegen aan de [adres 4] te Rotterdam, welke woning door [gedaagde 1] c.s. is geweigerd.
4.Het verweer
Zuid Werkt! Nationaal programma Kwaliteitssprong Zuid” wordt weliswaar het doel gesteld om particulier woningbezit te verbeteren en te vervangen, waaraan is toegevoegd dat er ook verbetering, vervanging, toevoeging en beheer van sociaal bezit komt, doch in de uitwerking daarvan in de “
Notitie werking van de pijlers van de Kwaliteitssprong Zuid” wordt sloop van de Tweebosbuurt niet genoemd.
Handelingsperspectief Afrikaanderwijkis vermeld, te weten dat de woningen in de Tweebosbuurt slecht zijn. De bewoners hebben deze ervaring niet, hetgeen eveneens geldt voor prof. ir. [naam architect] (hierna: [naam architect] ), zijnde de architect van de in de Tweebosbuurt gerenoveerde woningen. Uit de door [gedaagde 1] c.s. overgelegde brief van [naam architect] volgt dat de staat van de woningen goed is, alsmede dat sprake is van een mix van grote en kleine woningen met grote keukens/kleine woonkamers en kleine keukens/grote woonkamers en dat er sprake is van een zeer gevarieerd woningaanbod. Betwist wordt dat, zoals in het
Handelingsperspectief Afrikaanderwijkis vermeld, de problemen in de wijk groot zijn alsmede dat er een tweedeling in de wijk dreigt. De sociale samenhang in de wijk is goed alsook de bereikbaarheid van andere omliggende wijken.
Samenwerkingsovereenkomst Tweebosbuurt” wordt op eenzijdige wijze een verhoogde probleemcumulatie in de Afrikaanderwijk vastgesteld. De overeenkomst lijkt te zijn opgesteld om Vestia rugdekking te geven vanuit de gemeente Rotterdam. Er zijn daarnaast geen rapportages waaruit blijkt dat in de Tweebosbuurt sprake is van funderingsproblematiek, althans van een slechtere fundering dan elders in Rotterdam. Mensen gedwongen verplaatsen uit een wijk tegen hun zin op grond van het feit dat zij tot een lage inkomensgroep behoren, is een vorm van discriminatie naar maatschappelijke klassen en in strijd met mensenrechten.
15 december 1989. [gedaagde 1] c.s. hebben een stevig sociaal netwerk opgebouwd in de buurt. Mevrouw [gedaagde 2] heeft fysieke klachten en haar dochter, die enkele straten verder woont, is haar mantelzorger. De heer [gedaagde 1] is vanwege zijn leeftijd niet meer in staat om die mantelzorg aan zijn vrouw te geven. Ook de nabijheid van de moskee en de Afrikaandermarkt zijn belangrijke factoren voor [gedaagde 1] c.s. om in het gehuurde te willen blijven wonen. De moskee en Afrikaandermarkt hebben een sociale functie die voor [gedaagde 1] c.s. essentieel is.
5.De beoordeling
Zuid Werkt! Nationaal programma Kwaliteitssprong Zuid”, welke cijfers als zodanig door [gedaagde 1] c.s. niet zijn betwist. Die problemen worden eveneens in het door Vestia genoemde
Handelingsperspectief Afrikaanderwijkbenoemd. Dat er problemen spelen in de Afrikaanderwijk, waarvan de Tweebosbuurt deel uitmaakt, die dienen te worden aangepakt, kan dan ook niet worden ontkend. Weliswaar kan het zo zijn dat een aantal bewoners van de Tweebosbuurt zich voor wat betreft de veiligheidsindex niet herkent in de geschetste situatie of dit anders beleeft, doch dit neemt niet weg dat de wijk ten opzichte van andere wijken in Rotterdam en ook op landelijk niveau slecht scoort. Dat de problematiek die speelt in de Afrikaanderwijk vanuit verschillende aandachtsgebieden dient te worden aangepakt (waarbij tevens een rol voor Vestia als woningcorporatie is weggelegd) en deze aandachtsgebieden met elkaar communicerende vaten zijn, is daarbij evident.
Zuid Werkt! Nationaal programma Kwaliteitssprong Zuid” wordt ten aanzien van de fysieke kwaliteitsverbetering op Rotterdam Zuid als strategie ook expliciet verbetering, vervanging, toevoeging en beheer van sociaal bezit genoemd, waarbij de ambitie is genoemd om in 20 jaar tijd 1/3 van de woningvoorraad op Rotterdam Zuid te vervangen, waaronder 12.000 corporatiewoningen, en daarvoor in de plaats kwalitatief betere woningen en meer differentiatie in de woningvoorraad op Rotterdam Zuid te brengen. Vestia heeft zich ook verbonden om zich voor het realiseren van deze ambities in te zetten. Vestia heeft onweersproken gesteld dat de woningen in de buurt voor 90% uit sociale woningbouw bestaan en dat het woningaanbod in dat opzicht eenzijdig is. Weliswaar wordt in de door [gedaagde 1] c.s. overgelegde brief van de heer [naam architect] d.d. 28 augustus 2018 gesproken over een gevarieerd woningaanbod, doch die variatie ziet, zijn woorden volgende, enkel op een mix van grote en kleinere woningen met verschillende aantallen en grootte van kamers. Dat neemt echter niet weg dat de woningen in de buurt voor 90% uit sociale woningbouw bestaan en dat het woningaanbod in dat opzicht eenzijdig is.
Handelingsperspectief Afrikaanderwijkwordt specifiek ten aanzien van de Tweebosbuurt genoemd dat de woningen slecht zijn en de woonomgeving stenig, alsmede dat sloop en nieuwbouw van deze buurt op dat moment voorlopig wordt uitgesteld, met een dreigende tweedeling ten opzichte van het noordoostelijke reeds gemoderniseerde deel van de Afrikaanderwijk tot gevolg. Op de laatste pagina van het
Handelingsperspectief Afrikaanderwijkwordt onder “
Omvang van de opgave:” met betrekking tot de lange termijn bovendien de aanpak van de Tweebosbuurt genoemd. Anders dan [gedaagde 1] c.s. stellen, wordt in het
Uitvoeringsplan 2019-2022van NPRZ in Bijlage 2 daarnaast de sloop/nieuwbouw van 599 woningen in de Tweebosbuurt en blok S in 2020 ook concreet genoemd.
Bijlmermeerarrest)). Door Vestia is ten aanzien van de sloop ook gesteld dat deze niet alleen is gelegen in de bouwkundige staat van het gehuurde zelf, maar tevens is ingegeven door stedenbouwkundige, sociaal-economische en volkshuisvestelijke aspecten. Een verhuurder die een renovatie op grond van sociale en beleidsmatige motieven initieert, zoals het verbeteren van de leefbaarheid en veiligheid van de buurt waar het gehuurde ligt, is niet aan de voorwaarde van een structurele wanverhouding gehouden (Conclusie A-G Huydecoper bij HR 16 maart 2012, WR 2012, 40 (
Yacoubi/Woningstichting Lieven de Key).
NJ1985, 290 hoeft op dit moment niet een concreet aanbod voor vervangende woonruimte beschikbaar te zijn, maar moet voldoende blijken dat in het algemeen passende vervangende woonruimte voorhanden is. De tekst van de wet biedt ruimte om de passendheid van de vervangende woonruimte ruim te interpreteren in die zin dat de vervangende woonruimte niet identiek hoeft te zijn aan de te verlaten woning. Voorts is in HR 18 oktober 1985,
NJ1986/291, (
Van Voorst/Heus) en HR 24 januari 1992,
NJ1992/301 (
Best/Best) overwogen dat “ook een woonruimte die in grootte, ligging of anderszins een wezenlijk ander woongenot biedt dan het gehuurde, passend kan zijn.”.
Inventarisatie is geen garantie”. Het niet inwilligen van de door de huurders geuite woonwensen, betekent daarnaast nog niet dat de aangeboden woningen daarom niet passend kunnen zijn in de zin van de wet.