Uitspraak
Rechtbank Rotterdam
Team Bestuursrecht 1
zaaknummer: ROT 16/4055
uitspraak van de voorzieningenrechter van 21 juli 2016 op het verzoek om voorlopige voorziening in de zaak tussen
Stichting Scholengroep Holland, te Nieuwerkerk a/d IJssel, verzoekster,
gemachtigde: mr. F.J.J.M. Janssen en C. Fikenscher,
en
het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Lansingerland, verweerder,
gemachtigde: mr. E. Verkade.
Als derde-partij heeft aan het geding deelgenomen:
Laurentius, Stichting voor Katholiek primair onderwijs, te Delft, belanghebbende,
gemachtigde: mr. J.M.V. Dubelaar en C.J. van der Kraan.
Procesverloop
Bij besluit van 10 mei 2016 (het bestreden besluit) heeft verweerder aan belanghebbende met ingang van het schooljaar 2016-2017 onderwijsruimte (twee lokalen) beschikbaar gesteld in Het Startpunt voor de basisschool Pius X.
Tegen dit besluit heeft verzoekster bezwaar gemaakt. Tevens heeft verzoekster de voorzieningenrechter verzocht een voorlopige voorziening te treffen.
Het onderzoek ter zitting heeft plaatsgevonden op 13 juli 2016. Partijen hebben zich laten vertegenwoordigen door hun gemachtigden.
Overwegingen
1. Op 29 maart 2016 heeft belanghebbende een spoedaanvraag onderwijsvoorziening bij verweerder ingediend voor de basisschool Pius X. Belanghebbende verzoekt om beschikbaarstelling van twee lokalen met ingang van het schooljaar 2016-2017. Zij spreekt hierbij de voorkeur uit voor de locatie Het Startpunt en noemt de locatie van het (voormalige) schoolgebouw aan de Noorderparklaan als alternatief.
2. In Het Startpunt zijn momenteel (onder andere) twee andere basisscholen gehuisvest, te weten De Boterdorp, vallend onder het bevoegd gezag van Spectrum-SPCO, en de Vuurvogel, vallend onder het bevoegd gezag van verzoekster.
3. Bij het bestreden besluit heeft verweerder aan belanghebbende twee lokalen in Het Startpunt in gebruik gegeven. Ter motivering van zijn keuze voor Het Startpunt heeft verweerder opgemerkt dat de locatie aan de Noorderparklaan weliswaar was aangemerkt als overlooplocatie voor Pius X, maar dat in de huidige situatie sprake is van leegstand in Het Startpunt. Het actuele leerlingenaantal en de leerlingenprognose van basisscholen Boterdorp en Vuurvogel tonen aan dat de huisvesting van twee groepen van Pius X in Het Startpunt nu en in de toekomst mogelijk is. Als bijkomend argument noemt verweerder dat met de keuze voor Het Startpunt extra kosten en inkomstenderving van verweerder worden voorkomen. Verder heeft verweerder in zijn belangenafweging meegenomen dat uit eerdere ervaringen is gebleken dat drie scholen in één gebouw geen probleem is, alsmede dat uit de Leerlingenprognose 2015 en een inventarisatie blijkt dat andere scholen niet naar Het Startpunt hoeven uit te wijken.
3. Verzoekster stelt dat geen sprake is van feitelijke leegstand in Het Startpunt. De overige onderwijsruimtes zijn in gebruik voor taallessen of zijn verhuurd aan BSO Zus en Zo. Bij de besluitvorming is op verschillende punten gehandeld in strijd met de Verordening voorzieningen huisvesting onderwijs gemeente Lansingerland 2015 (de Verordening). Verweerder heeft geen blijk gegeven van een zorgvuldige belangenafweging. Voorts doet verzoekster een beroep op het vertrouwensbeginsel nu in het Integraal Huisvestingsplan Primair Onderwijs Lansingerland (IHP) is aangegeven dat het gebouw aan de Noorderparklaan als overlooplocatie wordt aangemerkt.
4. Belanghebbende voert aan dat het in de toepasselijke regelgeving niet gaat om feitelijke leegstand maar om genormeerde leegstand. Op grond van artikel 107 en 108 van de Wet op het primair onderwijs (Wpo) eindigt de huurovereenkomst met BSO Zus en Zo indien verweerder gebruik maakt van zijn bevoegdheid tot vorderen van de lokalen. Het Startpunt is gelegen op slechts 80 meter loopafstand van de hoofdlocatie van Pius X, zodat geen sprake is van een wezenlijk ander gebied waarin Pius X actief wordt. Pius X is reeds bij de huidige bezetting vol en de groei neemt onverwachts toe. Pius X kan de huidige groei niet (meer) opvangen in de hoofdlocatie.
5. Op grond van artikel 8:81, eerste lid, van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) kan, indien tegen een besluit bij de rechtbank beroep is ingesteld dan wel, voorafgaand aan een mogelijk beroep bij de rechtbank, bezwaar is gemaakt of administratief beroep is ingesteld, de voorzieningenrechter van de rechtbank die bevoegd is of kan worden in de hoofdzaak, op verzoek een voorlopige voorziening treffen indien onverwijlde spoed, gelet op de betrokken belangen, dat vereist. Voor zover de daartoe uit te voeren toetsing meebrengt dat de rechtmatigheid van het bestreden besluit wordt beoordeeld, heeft het oordeel van de voorzieningenrechter een voorlopig karakter en is dat oordeel niet bindend voor de beslissing op bezwaar of eventueel in de hoofdzaak.
6.1.
Op grond van artikel 107, eerste lid, van de Wpo zijn burgemeester en wethouders bevoegd een gedeelte van een gebouw of terrein dat tijdelijk of gedurende een gedeelte van de dag niet nodig zal zijn voor de daar gevestigde school, gedurende die tijd als huisvesting voor een andere school, voor ander uit de openbare kas bekostigd onderwijs niet zijnde basisonderwijs, of voor educatie als bedoeld in de Wet educatie en beroepsonderwijs dan wel voor andere culturele, maatschappelijke of recreatieve doeleinden te bestemmen. Het voorgenomen gebruik dient zich te verdragen met het onderwijs aan de in het gebouw gevestigde school.
6.2.
Op grond van artikel 108, eerste lid, van de Wpo kan het bevoegd gezag een gedeelte van een gebouw of terrein in gebruik geven ten behoeve van uit de openbare kas bekostigd onderwijs dan wel voor andere culturele, maatschappelijke of recreatieve doeleinden. Voor zover niet nodig voor uit de openbare kas bekostigd onderwijs, kan het bevoegd gezag een gedeelte van het gebouw of terrein verhuren aan een derde, voor zover het gehuurde niet bestemd zal zijn als woon- of bedrijfsruimte. Op grond van het tweede lid, aanhef en onder a, eindigt de ingebruikgeving of verhuur ingevolge het eerste lid indien burgemeester en wethouders gebruik maken van hun bevoegdheid op grond van artikel 107 zonder dat enige schadeplicht ontstaat.
6.3.
Op grond van artikel 17 van de Verordening wordt een aanvraag tot het bekostigen van een voorziening die gelet op de voortgang van het onderwijs geen uitstel kan lijden, binnen twee weken na het ontstaan van de calamiteit ingediend bij het college. Hierbij wordt gebruik gemaakt van een door het college vastgesteld formulier.
6.4.
Op grond van artikel 21 kan het college overgaan tot het vorderen van een gedeelte van een voor een school bestemd gebouw of terrein als:
a. door medegebruik aan de behoefte aan huisvesting kan worden voorzien van een school waarbij overeenkomstig bijlage III, deel C, een aanvullende ruimtebehoefte is vastgesteld en het bevoegd gezag van die school een aanvraag als bedoeld in de artikelen 6 of 17 heeft ingediend;
c. leegstand is vastgesteld in een lesgebouw van een school;
d. leegstand is vastgesteld in een lokaal bewegingsonderwijs van een school, of
e. een sportveld van een school voor voortgezet onderwijs niet volledig wordt benut, wat blijkt uit het lesrooster van de school of scholen die dat sportveld voor het onderwijs gebruiken.
7. De voorzieningenrechter is van oordeel dat de brief van 10 mei 2016 moet worden aangemerkt als een besluit in de zin van artikel 1:3 van de Awb, nu deze ertoe strekt op grond van artikel 107, eerste lid, van de Wpo en artikel 21 van de Verordening een deel van Het Startpunt als huisvesting voor Pius X te bestemmen (lees: vorderen). Bij het nemen van een dergelijk besluit heeft verweerder beoordelingsvrijheid zodat de voorzieningenrechter het besluit terughoudend moet toetsen.
8. De voorzieningenrechter ziet vooralsnog geen aanleiding voor het oordeel dat het bestreden besluit in bezwaar niet in stand kan blijven. Weliswaar voldoet het bestreden besluit niet aan alle formele vereisten van artikel 24 van de Verordening, maar verweerder kan deze voor zover nodig herstellen in de beslissing op bezwaar. Ter zitting is gebleken dat over de verdere invulling van het besluit – terbeschikkingstelling van één lokaal van de school Boterdorp en één lokaal van de school de Vuurvogel – voor partijen geen misverstanden bestaan. De voorzieningenrechter ziet vooralsnog ook geen aanleiding om de door verweerder verrichte belangenafweging, mede gelet op de vereiste terughoudende toetsing, als onzorgvuldig aan te merken.
9. Het beroep van verzoekster op het vertrouwensbeginsel kan niet slagen. Het IHP is een plan en is gebaseerd op prognoses van het voorjaar van 2012. In 2016 geldt een andere situatie, zowel voor Pius X als voor beide scholen in Het Startpunt. In paragraaf 1.5 van het IHP is een disclaimer opgenomen, die luidt: “Alle voorstellen in deze notitie zijn onder voorbehoud van de werkelijke leerlingenaantallen en werkelijke ruimtebehoefte in de toekomst.” Aan de zinsnede in paragraaf 4.3.3. van het IHP dat schoolgebouw Noorderparklaan indien nodig als overlooplocatie geldt als blijkt dat een basisschool een aanvullende ruimtebehoefte heeft, kan verzoekster dan ook geen rechten ontlenen.
10. De voorzieningenrechter is van oordeel dat het belang van verweerder en belanghebbende bij een afwijzing van het verzoek tot het treffen van een voorlopige voorziening zwaarder weegt dan het belang van verzoekster bij een toewijzing zodat de belangenafweging ten gunste van belanghebbende uitvalt. Belanghebbende heeft er belang bij haar leerlingen van Pius X die niet terechtkunnen in de hoofdlocatie bij aanvang van het schooljaar 2016-2017 te kunnen huisvesten in een locatie dichtbij de hoofdlocatie, waarbij de leerlingen en docenten gebruik kunnen blijven maken van alle voorzieningen in het hoofdgebouw van Pius X. De lokalen in Het Startpunt voldoen, in tegenstelling tot de ruimten aan de Noorderparklaan, aan deze voorwaarden. Verweerder heeft verder nog een bijkomend financieel belang, aangezien aan de beschikbaarstelling van twee lokalen aan de Noorderparklaan meer kosten zijn verbonden. Verzoeksters belang is met name gelegen in de samenwerking met BSO Zus en Zo, die momenteel voor haar interne opleidingsactiviteiten een lokaal van de Vuurvogel huurt. Dit belang is, gelet op de financiële vergoeding die de Vuurvogel zal ontvangen in verband met het gebruik van het lokaal door Pius X, beperkt tot de samenwerking met cursisten van de interne opleidingen van BSO Zus en Zo die hand- en spandiensten verlenen in de school. In dit lokaal worden geen leerlingen naschools opgevangen. Mede daarom, weegt dit belang naar het oordeel van de voorzieningenrechter niet op tegen de hierboven geschetste belangen van belanghebbende en verweerder.
11. Uit het voorgaande volgt dat geen aanleiding bestaat voor het treffen van een voorlopige voorziening.
12. Voor een proceskostenveroordeling bestaat geen aanleiding.
Beslissing
De voorzieningenrechter wijst het verzoek om voorlopige voorziening af.
Deze uitspraak is gedaan door mr. D. Brugman, voorzieningenrechter, in aanwezigheid van mr. C.S. de Waal, griffier. De beslissing is in het openbaar uitgesproken op 21 juli 2016.
griffier voorzieningenrechter
Afschrift verzonden aan partijen op:
Rechtsmiddel
Tegen deze uitspraak staat geen rechtsmiddel open.