ECLI:NL:RBOVE:2025:445

• Datum uitspraak: 27 januari 2025
• Publicatiedatum: 27 januari 2025
• Zaaknummer: 08.310645-21
• Instantie: Rechtbank Overijssel
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Strafrecht
• Procedures: Eerste aanleg - meervoudig
• Rechters: B.T.C. Jordaans; D. ten Boer; J. de Ruiter
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Vordering tot ontneming van wederrechtelijk verkregen voordeel in verband met deelname aan een criminele organisatie en drugshandel

Op 27 januari 2025 heeft de Rechtbank Overijssel uitspraak gedaan in een ontnemingszaak tegen een veroordeelde die als leider deelnam aan een criminele organisatie en zich schuldig maakte aan drugshandel. De rechtbank heeft vastgesteld dat de veroordeelde wederrechtelijk verkregen voordeel heeft genoten ter hoogte van € 416.911,13. Dit bedrag is gebaseerd op een berekening van de winst die de criminele organisatie heeft gemaakt in de periode van 22 april 2020 tot 12 november 2021. De rechtbank heeft de vordering van de officier van justitie, die een hoger bedrag had gevorderd, afgewezen en het bedrag vastgesteld op € 416.911,13. De rechtbank heeft geoordeeld dat de veroordeelde hoofdelijk aansprakelijk is voor een deel van het wederrechtelijk verkregen voordeel dat gezamenlijk met een medeveroordeelde is genoten. De rechtbank heeft de verplichting opgelegd om dit bedrag aan de Staat te betalen. De uitspraak is gedaan na een zorgvuldige beoordeling van de bewijsstukken, waaronder aangetroffen administratie en communicatie binnen de criminele organisatie. De rechtbank heeft de extrapolatiemethode gebruikt om het wederrechtelijk verkregen voordeel te schatten, wat door de Hoge Raad is aanvaard in ontnemingsprocedures. De rechtbank heeft ook de procedure en de behandeling van de vordering beschreven, waarbij de verdediging haar standpunten heeft gepresenteerd.

Uitspraak

RECHTBANK OVERIJSSEL

Team Strafrecht

Zittingsplaats Zwolle

Parketnummer: 08.310645-21

Datum vonnis: 27 januari 2025

Vonnis op tegenspraak van de rechtbank Overijssel, meervoudige kamer voor strafzaken, rechtdoende op de vordering op grond van artikel 36e van het Wetboek van Strafrecht van de officier van justitie ten aanzien van veroordeelde:

[veroordeelde] ,

geboren op [geboortedatum] 1984 in [geboorteplaats] (Colombia),

wonende aan de [woonplaats].

1. De vordering van de officier van justitie

De officier van justitie heeft schriftelijk gevorderd dat de rechtbank het bedrag vaststelt waarop het wederrechtelijk verkregen voordeel als bedoeld in artikel 36e van het Wetboek van Strafrecht wordt geschat en veroordeelde de verplichting oplegt tot betaling aan de Staat van het geschatte voordeel.

2. De procedure

De rechtbank heeft kennis genomen van het met deze schriftelijke vordering samenhangende strafdossier en de schriftelijke conclusiewisseling die tussen de officier van justitie en de verdediging heeft plaatsgevonden. De vordering is vervolgens gelijktijdig met de inhoudelijke behandeling van de strafzaak tegen veroordeelde, op 2, 9, 12 en 17 december 2024, behandeld. Veroordeelde, bijgestaan door zijn raadsvrouw mr. D.M. Rupert, advocaat in Amsterdam, is op die terechtzittingen verschenen en over de vordering gehoord. Het onderzoek is op 13 januari 2025 gesloten en de uitspraak is bepaald op 27 januari 2025.

De officier van justitie heeft onder verwijzing naar de conclusie van repliek ter terechtzitting gevorderd dat de rechtbank het bedrag waarop het wederrechtelijk verkregen voordeel wordt geschat, vaststelt op € 427.635,-- en veroordeelde ter hoogte van dit bedrag de verplichting oplegt tot betaling aan de Staat van het geschatte voordeel. Een deel van het door veroordeelde wederrechtelijk verkregen voordeel is door hem en zijn (ex)partner [medeveroordeelde 1] gezamenlijk genoten. Om die reden heeft de officier van justitie gevorderd dat de betalingsverplichting aan de Staat voor een gedeelte van € 294.213,-- hoofdelijk wordt opgelegd.

De verdediging heeft zich onder verwijzing naar de conclusie van dupliek ter terechtzitting op het standpunt gesteld dat de rechtbank het door veroordeelde te betalen bedrag ter ontneming van wederrechtelijk verkregen voordeel moet vaststellen op € 83.689,50.

3. De beoordeling van de vordering

3.1

Veroordeling

Veroordeelde is bij vonnis van deze rechtbank van 27 januari 2025 veroordeeld, voor zover van belang, voor de strafbare feiten:

feit 1

het misdrijf:
als leider deelnemen aan een organisatie die tot oogmerk heeft het plegen van een misdrijf als bedoeld in artikel 10, derde, vierde en vijfde lid, en 11, derde, vierde en vijfde lid van de Opiumwet ;

feit 2

het misdrijf:
medeplegen van het opzettelijk handelen in strijd met een in artikel 3 onder A en B van de Opiumwet gegeven verbod, meermalen gepleegd ;

feit 3

het misdrijf:
medeplegen van het opzettelijk handelen in strijd met een in artikel 2 onder A en B van de Opiumwet gegeven verbod, meermalen gepleegd ;

feit 4

het misdrijf:
medeplegen van het opzettelijk handelen in strijd met een in artikel 3 onder C van de Opiumwet gegeven verbod ;

feit 5

het misdrijf:
medeplegen van het opzettelijk handelen in strijd met een in artikel 2 onder C van de Opiumwet gegeven verbod .

3.2

Het wederrechtelijk verkregen voordeel

De rechtbank acht het op basis van de inhoud van wettige bewijsmiddelen, de bewijsmiddelen zoals omschreven in voornoemd vonnis en het opgemaakte rapport berekening wederrechtelijk verkregen voordeel van 13 juli 2022 ^[1] , aannemelijk dat veroordeelde een bedrag van € 416.911,13 aan wederrechtelijk verkregen voordeel heeft genoten en ontleent aan de inhoud van deze bewijsmiddelen ook de schatting van dat voordeel.

De rechtbank stelt vast dat de periode die ten grondslag ligt aan het geschatte wederrechtelijk verkregen voordeel ruimer is dan de door de rechtbank bij vonnis bewezen verklaarde pleegperiode van de door veroordeelde gepleegde strafbare feiten. De rechtbank overweegt daartoe dat op grond van artikel 36e, derde lid, van het Wetboek van Strafrecht naast bewezen verklaarde feiten ook andere strafbare feiten als grondslag kunnen dienen voor de ontneming van wederrechtelijk verkregen voordeel, indien het aannemelijk is dat deze op enige wijze ertoe hebben geleid dat veroordeelde wederrechtelijk voordeel heeft verkregen. De rechtbank komt tot het oordeel dat van die situatie hier sprake is.

De berekening in ontnemingszaken vindt doorgaans plaats door gebruik te maken van de methode van (eenvoudige) kasopstelling of vermogensvergelijking. Om het door veroordeelde verkregen voordeel te schatten, is in deze ontnemingszaak gebruikgemaakt van de methode van extrapolatie. Bij het gebruik van die methode worden de vaststellingen over de omvang van het voordeel, dat gedurende een deelperiode wederrechtelijk is verkregen, gebruikt voor een schatting van het voordeel dat over de gehele periode is verkregen. Extrapolatie betreft een door de Hoge Raad in ontnemingsprocedures aanvaarde schattingsmethode. Het ligt op de weg van veroordeelde om voldoende gemotiveerd de resultaten te betwisten van de vaststellingen over de referentieperiode en/of de extrapolatie van die resultaten naar de gehele ontnemingsperiode. ^[2]

De rechtbank zal hierna beoordelen of de extrapolatiemethode in onderhavige zaak op de juiste wijze is toegepast en, voor zover relevant, ingaan op nadere standpunten van de verdediging.

Aangetroffen administratie

Op 15 november 2021 zijn verbalisanten het bedrijfspand aan de [adres] in [plaats] binnengetreden. In dit bedrijfspand is onder meer handgeschreven administratie van de criminele organisatie, waaraan verdachte heeft deelgenomen, aangetroffen. In die administratie zijn onder meer de uitgevoerde transporten van drugs, de daaraan verbonden kosten en opbrengsten en de winstverdeling beschreven. Instructies, tijdstippen en afleverlocaties hebben leden van de criminele organisatie in WhatsApp-groepen met onder meer de namen ‘Werk’ en ‘Werk Nieuw’ met elkaar gedeeld. Veroordeelde was een van de leden van deze appgroepen en heeft net als zijn mededaders in die appgroepen gebruikgemaakt van een schuilnaam.

De rechtbank neemt als uitgangspunt de ontnemingsberekening zoals als scenario B in het opgemaakte rapport berekening wederrechtelijk verkregen voordeel is beschreven. Hiermee wordt onder meer aan de hand van voornoemde aangetroffen administratie en chats voldoende inzichtelijk gemaakt op welke manier het bedrag van het wederrechtelijk verkregen voordeel tot stand is gekomen. Genoemd bedrag is wat betreft de winst van de criminele organisatie in de periode van 30 september 2021 tot en met 12 november 2021 (44 dagen) als volgt opgebouwd:

De totale bruto-omzet van de criminele organisatie

€ 535.615,--

De kosten van transporten

€ 144.660,--

Niet nader gespecificeerde kosten

€ 197.142,--

Het bedrag dat wegens in de winstopstelling aanwezige rekenfouten in mindering moet worden gebracht

€ 1.200,--

De winst aan de hand van de in de administratie aangetroffen winstopstelling over 37 ‘werkdagen’ (scenario B)

€ 192.613,--

Omdat is gebleken is dat de criminele organisatie rekening hield met vakanties, zijn van deze 43 dagen zeven ‘vakantiedagen’ afgetrokken. De periode van 30 september 2021 tot en met 12 november 2021 beslaat daarom 37 ‘werkdagen’.

Extrapolatieperiode

De rechtbank neemt bij het bepalen van de startdatum van de extrapolatieperiode in het bijzonder de volgende feiten en omstandigheden, die uit de bewijsmiddelen volgen, in aanmerking.

In de administratie van de criminele organisatie is een overzicht aangetroffen met als eerste registratie een op 6 mei 2019 gedane betaling van motorrijtuigenbelasting voor een voertuig op naam van de rechtspersoon [bedrijf 1]. [naam 1] is van 24 september 2019 tot 16 december 2019 directeur en enig aandeelhouder van deze BV geweest. Uit chats, die op de telefoon van veroordeelde zijn aangetroffen, volgt dat veroordeelde in april 2020 katvangers aan het werven is. Uit de bewijsmiddelen volgt dat deze katvangers werden betaald voor het oprichten of op naam zetten van rechtspersonen en het realiseren van bankrekeningen, maar dat zij geen daadwerkelijke (handels)activiteiten voor deze rechtspersonen hebben verricht. Zo onderhield veroordeelde contact met [medeveroordeelde 2] over het op naam zetten van een rechtspersoon. Deze gesprekken starten op 17 april 2020. Op 28 mei 2020 is [bedrijf 2] BV opgericht, met als bestuurder [medeveroordeelde 2]. Eerder al, op 22 april 2020, is [bedrijf 3] BV opgericht. Uit de bewijsmiddelen volgt dat onder andere [bedrijf 3] BV door de criminele organisatie is gebruikt voor drugstransporten naar Zweden. Vanaf 26 mei 2020 is [naam 2] bestuurder van [bedrijf 3] BV. Hij verklaart tijdens zijn verhoor dat hij al eerder een bankrekening voor veroordeelde heeft opgericht. Deze bankrekening, met nummer [rekeningnummer], is geopend op 21 maart 2020. Op 29 april 2020 vond er een contante geldstorting van € 8.955,-- plaats op deze rekening. Uit de bewijsmiddelen volgt dat deze rekening door veroordeelde is gebruikt.

In aanvulling op het voorgaande stelt de rechtbank vast dat op de telefoon van veroordeelde onder andere meerdere foto’s van grote (contante) geldbedragen aangetroffen. De eerste foto dateert van 16 september 2020. ^[3]

Het voorgaande in aanmerking nemend, maakt het naar het oordeel van de rechtbank aannemelijk dat de criminele organisatie ten tijde van de oprichting van [bedrijf 3] BV op 22 april 2020 al bestond. Verdachte heeft voor genoemde feiten en omstandigheden geen ontzenuwende verklaring gegeven, terwijl dit naar het oordeel van de rechtbank wel van hem mocht worden verlangd. De rechtbank is daarom van oordeel dat er voldoende aanwijzingen bestaan dat veroordeelde ten minste vanaf 22 april 2020 wederrechtelijk voordeel heeft genoten en ziet daarom geen aanleiding om van deze startdatum van de extrapolatieperiode af te wijken. Het verweer van de verdediging dat als startdatum van de extrapolatieperiode 11 mei 2021 moet worden genomen, is hiermee weerlegd. De extrapolatieperiode ziet op de periode van 22 april 2020 tot 30 september 2021 (526 dagen). Rekening houdend met ‘vakantiedagen’, zijn bij de winstberekening in deze periode van deze 526 dagen 63 ‘vakantiedagen’ afgetrokken. De periode van 22 april 2020 tot 30 september 2021 beslaat daarom 463 ‘werkdagen’.

Rapportageperiode

Het wederrechtelijk verkregen voordeel van de criminele organisatie in de periode van 22 april 2020 tot en met 12 november 2021 is als volgt berekend.

De totale bruto-omzet van de criminele organisatie op basis van 37 ‘werkdagen’

€ 535.615,--

De totale bruto-omzet van de criminele organisatie op basis van 463 ‘werkdagen’

€ 6.702.425,54

De totale bruto-omzet van de criminele organisatie in de rapportageperiode

€ 7.238.040,54

De kosten van transporten

€ 1.954.270,95

Niet nader gespecificeerde kosten

€ 2.678.075,--

De te verdelen winst aan de hand van de in de administratie aangetroffen winstopstelling (scenario B)

€ 2.605.694,59

Uit de bewijsmiddelen blijkt dat veroordeelde onder meer gebruik heeft gemaakt van de bijnaam ‘[alias]’. Uit de administratie van de criminele organisatie volgt dat ‘[alias]’ 16% van de te verdelen winst kreeg uitgekeerd. Dit betreft € 416.911,13. De verdediging heeft dit naar het oordeel van de rechtbank onvoldoende betwist.

Naar het oordeel van de rechtbank is de berekening gegrond op de bewezen verklaarde feiten en de daaraan ten grondslag gelegde bewijsmiddelen. Verder is daarin op inzichtelijke en aannemelijke wijze het aandeel van veroordeelde verwerkt. Dit betekent dat de rechtbank het wederrechtelijk verkregen voordeel schat en zal vaststellen op € 416.911,13.

3.3

De betalingsverplichting

De rechtbank is van oordeel dat aan veroordeelde de verplichting moet worden opgelegd tot betaling aan de Staat ter ontneming van wederrechtelijk verkregen voordeel van een bedrag van € 416.911,13. De rechtbank ziet geen aanleiding om dit bedrag wegens het beslag te verminderen, omdat veroordeelde daar geen afstand van heeft gedaan en het beslag evenmin verbeurd wordt verklaard. Dit maakt dat er geen grond is voor vermindering van de betalingsverplichting. De rechtbank gaat dus voorbij aan het betoog van de verdediging daartoe.

De rechtbank stelt op basis van het procesdossier vast dat een deel van het door veroordeelde wederrechtelijk verkregen voordeel door hem en [medeveroordeelde 1] gezamenlijk is genoten. Dit gezamenlijk genoten voordeel bedraagt aldus de berekening een bedrag van € 286.815,91 en zal bij veroordeelde en bij medeveroordeelde [medeveroordeelde 1] worden ontnemen, waarbij bepaald wordt dat beide verdachten hoofdelijk voor deze ontneming aansprakelijk zijn. De rechtbank zal daarom bepalen dat veroordeelde voor een bedrag van € 286.815,91 hoofdelijk aansprakelijk is.

4. De wettelijke voorschriften

De oplegging van de maatregel is gegrond op artikel 36e van het Wetboek van Strafrecht.

5. De beslissing

De rechtbank:

- stelt het bedrag waarop het door veroordeelde
wederrechtelijk verkregen voordeel wordt geschat vast op
€ 416.911,13 ;

- legt veroordeelde de verplichting op tot
betaling van € 416.911,13 aan de Staat ter ontneming van het wederrechtelijk verkregen voordeel;

• bepaalt dat veroordeelde
• bepaalt de duur van de gijzeling die met toepassing van artikel 6:6:25 van het Wetboek van Strafvordering ten hoogste kan worden gevorderd op

Dit vonnis is gewezen door mr. B.T.C. Jordaans, voorzitter, mr. D. ten Boer en

mr. J. de Ruiter, rechters, in tegenwoordigheid van mr. N. Klunder en mr. M.G. Drent, griffiers, en is in het openbaar uitgesproken op 27 januari 2025.

Voetnoten

1. Het rapport berekening wederrechtelijk verkregen voordeel per delict ex artikel 36e lid 2 van het Wetboek van Strafrecht van 13 juli 2022, met rapportnummer 02 en BVH-nummer [nummer].

2. HR 21 februari 2023, ECLI:NL:HR:2023:243.

3. Het proces-verbaal van bevindingen van 28 december 2021, pagina 2118 (Deel I).