Uitspraak
RECHTBANK OVERIJSSEL
Afdeling Strafrecht - Meervoudige Strafkamer te Zwolle
Parketnummer: 07.663585-11 (P)
Uitspraak: 25 februari 2014
VONNIS IN DE STRAFZAAK VAN:
het openbaar ministerie
tegen
[verdachte 4],
geboren op [geboortedag] 1927 te [geboorteplaats],
wonende te [adres 1], 8012 WN te Zwolle.
wonende te [adres 1], 8012 WN te Zwolle.
ONDERZOEK TER TERECHTZITTING
Het onderzoek ter terechtzitting heeft plaatsgevonden op 7 maart 2013, 13 en 14 januari 2014 en 13 februari 2014.
De verdachte is niet in persoon verschenen. De verdachte is ter terechtzitting verdedigd door mr. F. Klemann, advocaat te Zwolle, die heeft verklaard daartoe uitdrukkelijk te zijn gemachtigd.
Als officier van justitie was aanwezig op 13 en 14 januari en 13 februari 2014, mr. P. de Jong.
TENLASTELEGGING
De verdachte is ten laste gelegd dat:
(Volgt tenlastelegging zoals die ter terechtzitting d.d. 13 januari 2014 is gewijzigd)
hij op één of meer verschillende tijdstippen in of omstreeks de periode van 1 april 2011 tot en met 15 november 2011 in de gemeente Zwolle tezamen en in vereniging met een ander of anderen, althans alleen, opzettelijk heeft geteeld en/of bereid en/of bewerkt en/of verwerkt en/of verkocht en/of afgeleverd en/of verstrekt aan Coffeeshop Sky High en/of [verdachte 2] (een) (gebruikers) hoeveelhe(i)d(en) hennep, in elk geval opzettelijk aanwezig heeft gehad (in (een) pand(en)/woning(en) en/of (een) garagebox(en) aan:
* de [adres 1] te Zwolle (kantoor verdachte [verdachte 1]) en/of
* de [adres 2] te Zwolle (woonadres verdachte [verdachte 1]) en/of
* de [adres 3] en/of [nummer] (garagebox) en/of
* de [adres 4] te Zwolle (woonadres [verdachte 3]),
een grote hoeveelheid hennep (meer dan 20 kilogram) en/of (in totaal) ongeveer
3000 hennepplanten en/of hennepstekken, althans een groot aantal hennepplanten
en/of delen daarvan, in elk geval een hoeveelheid van meer dan 30 gram van een materiaal bevattende hennep, zijnde hennep een middel vermeld op de bij de Opiumwet behorende lijst II, dan wel aangewezen krachtens artikel 3a, vijfde lid van die wet;
art 3 ahf/ond B Opiumwet
art 3 ahf/ond C Opiumwet
art 47 lid 1 ahf/sub 1 Wetboek van Strafrecht
art 11 lid 2 Opiumwet.
Ten gevolge van een kennelijke vergissing staat in het ten laste gelegde in de zevende regel "[straat 1]" in plaats van "[weg 1]" en in de tiende regel “[weg 2]” in plaats van “[straat 2]”. De rechtbank ziet het voorgaande als kennelijke verschrijvingen en herstelt deze vergissingen door bij beide vergissingen het laatste te lezen voor het eerste. Blijkens het onderzoek ter terechtzitting wordt de verdachte daardoor in de verdediging niet geschaad.
VOORVRAGEN [1]
Geldigheid dagvaarding en bevoegdheid rechtbankDe rechtbank heeft vastgesteld dat de dagvaarding geldig is en dat zij bevoegd is tot kennisneming van de zaak.
De ontvankelijkheid van het openbaar ministerie
Standpunten van de verdediging
Ziekte verdachte
Ziekte verdachte
De raadsman heeft bepleit dat het openbaar ministerie niet-ontvankelijk dient te worden verklaard, nu verdachte terminaal ziek is. De raadsman heeft aangevoerd dat verdachte volgens de artsen nog enkele maanden te leven heeft en dat het voortzetten van de vervolging inhumaan is.
Opgewekt vertrouwen
Opgewekt vertrouwen
Door de raadsman is voorts betoogd dat bij verdachte het gerechtvaardigd vertrouwen is gewekt dat hij niet zou worden vervolgd, nu politie, gemeente en justitie de handelswijze zoals nu ten laste is gelegd, nagenoeg 25 jaar hebben gedoogd. De raadsman heeft daarbij aangevoerd dat de coffeeshop Sky High (verder te noemen Sky High) de zogenoemde AHOJG-criteria naleeft en dat het inconsequent is om verdachte voor de bevoorrading (de zogeheten “achterdeur”) te vervolgen.
Het beginsel van een redelijke en billijke afweging
Het beginsel van een redelijke en billijke afweging
Daarnaast heeft de raadsman in het licht van de uitlatingen van verscheidene betrokkenen omtrent het coffeeshopbeleid (de bij de rechter-commissaris afgelegde getuigenverklaringen van onder andere chefs en verbalisanten van de politie, gemeentefunctionarissen, officieren van justitie en de burgemeester) bepleit dat het instellen c.q. voortzetten van de vervolging als zodanig onredelijk is te noemen, dat geen redelijk handelend lid van het openbaar ministerie heeft kunnen oordelen dat met de vervolging enig door strafrechtelijke handhaving beschermd belang gediend kan zijn. Hij voert daartoe aan dat het openbaar ministerie op de hoogte was van de noodzaak om de coffeeshop te bevoorraden.
Standpunten van de officier van justitie
Ziekte verdachte
Ziekte verdachte
De officier van justitie heeft zich op het standpunt gesteld dat verdachte wist dat wat hij deed niet juist was en dat derhalve de vervolging is voortgezet. De officier van justitie heeft gesteld in de strafmaat rekening te houden met de hoge leeftijd van verdachte en het gegeven dat verdachte ernstig en terminaal ziek is.
Opgewekt vertrouwen en het beginsel van een redelijke en billijke afweging
Opgewekt vertrouwen en het beginsel van een redelijke en billijke afweging
Volgens de officier van justitie heeft het openbaar ministerie geen enkele toezegging gedaan die bij verdachte het gerechtvaardigd vertrouwen kon wekken dat hij niet (verder) vervolgd zou (kunnen) worden. Daarbij heeft de officier van justitie verwezen naar het “Checkpoint-arrest” van de Hoge Raad (ECLI:HR:NL:2013:7) en gesteld dat de onderhavige zaak vergelijkbaar is en dat het openbaar ministerie tot het instellen van de vervolging had mogen besluiten. Dat verdachte ernstig ziek is doet daar niet aan af.
Het oordeel van de rechtbank
Alvorens tot een oordeel te komen over de ontvankelijkheid van het Openbaar Ministerie zal de rechtbank enkele overwegingen besteden aan achtereenvolgend het gedoogbeleid, de exploitatie en de handelsvoorraad van Sky High, de controle door politie, gemeente en justitie op de bedrijfsvoorraad en het toetsingskader in deze.
Het gedoogbeleid
De rechtbank stelt voorop dat uit Aanwijzing Opiumwet van het College van Procureurs-Generaal, die gold in de in de tenlastelegging genoemde periode, kan worden opgemaakt dat bij het coffeeshopbeleid sprake is van het gedogen van bepaalde strafbare feiten. In het kader van dat gedoogbeleid heeft de gemeente Zwolle in haar Integraal Horecabeleid 2007 [2] , onder punt 3.0. de gedoogcriteria voor de coffeeshops uiteengezet.
Aan een coffeeshop kan een gedoogvergunning worden verleend, onder bepaalde voorwaarden (de zogenoemde AHOJG-criteria: geen reclame maken (affichering; A), geen harddrugs voorhanden hebben of verkopen (harddrugs; H), geen overlast veroorzaken (overlast; O), niet toegankelijk zijn voor en niet verkopen aan jeugdigen (jeugd; J) en slechts een beperkte hoeveelheid verkopen per transactie (geringe hoeveelheid; G). Indien een coffeeshop met gedoogvergunning zich houdt aan bovenstaande voorwaarden zal in beginsel tegen coffeeshops die op grond van het lokale driehoeksoverleg worden gedoogd, niet strafrechtelijk worden opgetreden. Tevens heeft de gemeente Zwolle in haar gedoogcriteria opgenomen dat de maximale handelsvoorraad van een coffeeshops met gedoogvergunning is vastgesteld op 500 gram. Deze omvang van 500 gram is volgens het landelijke coffeeshopbeleid de handelsvoorraad die een gemeente maximaal mag toestaan.
De rechtbank stelt vast dat door de gemeente Zwolle aan Sky High op 6 september 2010 een vervolggedoogvergunning [3] is verleend. Die vervolggedoogvergunning is op naam gesteld van medeverdachte [verdachte 2].
De exploitatie van Sky High en de handelsvoorraad
De rechtbank overweegt dat medeverdachte [verdachte 1] bij de politie [4] heeft verklaard dat zijn rol rondom de exploitatie van Sky High voornamelijk betrekking heeft op de bevoorrading van de coffeeshop. Hij heeft verklaard dat hij niet de exploitant is van Sky High, maar dat medeverdachte [verdachte 2] eigenaresse is van de coffeeshop en dat hij gedurende het bestaan van Sky High voor de bevoorrading heeft gezorgd. Dit houdt in dat [verdachte 1] de inkoop van hennep verzorgde via telers en de hennep leverde aan Sky High.
Volgens verdachte [5] werd de (grotere) voorraad elders opgeslagen, namelijk aan de [adres 1] te Zwolle. Verdachte heeft voorts verklaard dat in het pand aan de [weg 1] een kluis aanwezig was waarin de voorraad voor Sky High werd bewaard en dat van daaruit de voorraad in de coffeeshop door verdachte werd bijgevuld, soms wel tot driemaal per dag. Indien medeverdachte [verdachte 1] of verdachte niet aanwezig waren nam medeverdachte [verdachte 3] [6] die rol over. Blijkens diens eigen verklaring had [verdachte 3] een sleutel van het kantoor aan de [adres 1] te Zwolle en ook een sleutel van de kluis in het kantoor, waar de wietvoorraad in werd bewaard. Ook heeft [verdachte 3] weleens, bij afwezigheid van medeverdachte [verdachte 1], de wiet van de telers ingenomen ten behoeve van Sky High. Medeverdachte [verdachte 3] verleende dus de nodige hand- en spandiensten, zodat de exploitatie van Sky High continue was gegarandeerd.
De controle door politie, gemeente en justitie op de bedrijfsvoorraad Sky High
Naar aanleiding van nadere onderzoekswensen zijn als getuigen bij de rechter-commissaris gehoord, [getuige 1]; [getuige 2]; [getuige 3]; [getuige 4]; [getuige 5]; [getuige 6]; [getuige 7]; [getuige 8]; [getuige 9]; [getuige 10]; [getuige 11]; [getuige 12] en [getuige 13].
Voornoemde personen zijn als ambtsdragers direct of indirect betrokken geweest bij het lokale driehoeksoverleg dan wel de eventuele controle op de AHOJG-criteria en de maximale handelsvoorraad.
De rechtbank stelt vast dat uit de verklaringen van voornoemde getuigen valt op te maken dat het onder de diverse ambtsdragers algemeen bekend was dat er een grotere handelsvoorraad dan de maximaal geldende 500 gram moet zijn geweest gezien de omstandigheid dat Sky High een zeer goed lopende coffeeshop was en nog steeds is.
Voorts stelt de rechtbank vast dat uit de getuigenverklaringen naar voren is gekomen dat vanuit het driehoeksoverleg geen opdracht is gegeven om actief op die 500 gramsnorm te controleren.
Ook een Bibob-melding betreffende Sky High in 2009 heeft niet geleid tot controle en evenmin tot enig nader onderzoek, laat staan tot een bestuursrechtelijke sanctie.
Toetsingskader
De Hoge Raad [7] heeft in zijn arrest van 2 juli 2013, het zogenaamde “Checkpoint-arrest”, met betrekking tot de niet-ontvankelijkheid van het openbaar ministerie het volgende overwogen:
“De beslissing van het openbaar ministerie om tot vervolging over te gaan leent zich slechts in zeer beperkte mate voor een inhoudelijke rechterlijke toetsing in die zin dat slechts in uitzonderlijke gevallen plaats is voor een niet-ontvankelijkverklaring van het openbaar ministerie in de vervolging op de grond dat het instellen of voortzetten van die vervolging onverenigbaar is met beginselen van een goede procesorde (vgl. HR 6 november 2012, LJN BX4280, NJ 2013/109).
2.4.2.
Zo'n uitzonderlijk geval doet zich voor wanneer de vervolging wordt ingesteld of voortgezet nadat door het openbaar ministerie gedane, of aan het openbaar ministerie toe te rekenen, uitlatingen (of daarmee gelijk te stellen gedragingen) bij de verdachte het gerechtvaardigde vertrouwen hebben gewekt dat hij niet (verder) zal worden vervolgd.
Aan uitlatingen of gedragingen van functionarissen aan wie geen bevoegdheden in verband met de vervolgingsbeslissing zijn toegekend kan zulk gerechtvaardigd vertrouwen dat (verdere) vervolging achterwege zal blijven evenwel in de regel niet worden ontleend (vgl. HR 8 mei 2012, LJN BW5002).
2.4.3.
Een uitzonderlijk geval als zojuist bedoeld doet zich ook voor wanneer de vervolging wordt ingesteld of voortgezet terwijl geen redelijk handelend lid van het openbaar ministerie heeft kunnen oordelen dat met (voortzetting van) de vervolging enig door strafrechtelijke handhaving beschermd belang gediend kan zijn. In het geval van een zodanige, aperte onevenredigheid van de vervolgingsbeslissing is de (verdere) vervolging onverenigbaar met het verbod van willekeur (dat in de strafrechtspraak in dit verband ook wel wordt omschreven als het beginsel van een redelijke en billijke belangenafweging)”.
De rechtbank zal dienen te beoordelen of in casu sprake is van een zo uitzonderlijk geval als door de Hoge Raad is het hiervoor genoemde arrest bedoeld.
De rechtbank stelt daarbij vast dat verdachte niet als exploitant of beheerder op de vervolggedoogvergunning inzake Sky High d.d. 6 september 2010 staat vermeld. Uit het dossier blijkt wel dat verdachte zeer nauw betrokken is geweest bij de exploitatie van de coffeeshop. De werkzaamheden van verdachte zijn zo nauw verweven met de werkzaamheden van de medeverdachten dat de rechtbank hierin aanleiding ziet om het verweer van verdachte dat ziet op de gedoogsituatie aan toetsing te onderwerpen.
Tevens ligt ter beoordeling voor of er sprake is van een aperte onevenredigheid van de vervolgingsbeslissing, zodat die vervolging in strijd is met het beginsel van een redelijke en billijke belangenafweging, omdat geen redelijk handelend lid van het openbaar ministerie heeft kunnen oordelen dat met de vervolging enig door strafrechtelijke handhaving beschermd belang gediend kan zijn.
Opgewekt vertrouwen
Opgewekt vertrouwen
De rechtbank dient dus te toetsen of verdachte uit aan het openbaar ministerie toe te rekenen uitlatingen (of daarmee gelijk te stellen gedragingen) het gerechtvaardigde vertrouwen heeft kunnen ontlenen dat hij niet (verder) zal worden vervolgd voor de op de tenlastelegging vermelde feiten
De rechtbank stelt mede aan de hand van het landelijke en gemeentelijke gedoogbeleid vast dat van expliciet gedogen van het aanhouden van een externe bedrijfsvoorraad van meer dan 500 gram hennep nooit sprake is geweest.
Naar het oordeel van de rechtbank kon verdachte uit de omstandigheid dat politie, gemeente en Justitie al dan niet impliciet wetenschap hadden van de aanwezigheid van een externe bedrijfsvoorraad en het vervolgens daarop niet (actief) handelen, niet het vertrouwen ontlenen dat hij daarvoor niet zou worden vervolgd. Immers, het uitblijven van handhavend optreden kan niet op één lijn worden gesteld met een door het openbaar ministerie gedane, of aan het openbaar ministerie toe te rekenen, uitlating ( aldus ook de Hoge Raad in voormeld Checkpoint-arrest).
Van het eerste door de Hoge Raad genoemde uitzonderlijke geval is derhalve geen sprake.
Het beginsel van een redelijke en billijke belangenafweging
Het beginsel van een redelijke en billijke belangenafweging
Voorts dient de rechtbank te beoordelen of er sprake is van een aperte onevenredigheid van de vervolgingsbeslissing, zodat die vervolging in strijd is met het beginsel van een redelijke en billijke belangenafweging, omdat geen redelijk handelend lid van het openbaar ministerie heeft kunnen oordelen dat met de vervolging enig door strafrechtelijke handhaving beschermd belang gediend kan zijn. De rechtbank overweegt daaromtrent als volgt.
Hoewel verkoop van hennep in de coffeeshop niet mogelijk is zonder aanvoer van hennep naar de coffeeshop, is dit laatste – in beginsel – nog steeds verboden. Dit is de kern van de zogenaamde achterdeurproblematiek, van welke problematiek verdachte zich ook bewust moet zijn geweest. Het moge zo zijn dat het gedoogbeleid als onredelijk en hypocriet wordt ervaren, feit is dat er op dit moment noch maatschappelijke noch politieke consensus bestaat over de wijze waarop met de achterdeurproblematiek moet worden omgegaan. Hier wordt verschillend over gedacht. Het is niet aan de rechter, maar aan de wetgever om hierin een keuze te maken.
Bovendien moet op grond van de wassende stroom aan jurisprudentie op het gebied van coffeeshops geconstateerd worden dat deze officier van justitie beslist niet uniek is met zijn beslissing om te vervolgen en die vervolging voort te zetten. Die (verdere) vervolging is voorts in lijn met de Aanwijzing Opiumwet van het College van Procureurs-Generaal.
Alles afwegende kan in de gegeven omstandigheden niet worden geoordeeld dat geen redelijk handelend lid van het openbaar ministerie heeft kunnen oordelen, dat met de (voortzetting van) de vervolging enig door strafrechtelijke handhaving beschermd belang gediend kan zijn.
De omstandigheid dat verdachte ernstig en terminaal ziek is, rechtvaardigt evenmin (zonder meer) dat oordeel.
Het voorgaande impliceert dat het verweer van de verdediging wordt verworpen.
De rechtbank stelt vast dat het openbaar ministerie ontvankelijk is in de vervolging en dat er geen redenen zijn voor schorsing van de vervolging.
BEWIJSOVERWEGINGEN [8]
Het standpunt van het openbaar ministerie
De officier van justitie heeft ter terechtzitting de veroordeling van verdachte gevorderd ten aanzien van hetgeen ten laste is gelegd.
Het standpunt van de verdediging
De raadsman heeft ter terechtzitting op 14 januari 2014 vrijspraak bepleit van het ten laste gelegde, met uitzondering van de bestanddelen “afgeleverd en verstrekt” alsmede het “aanwezig hebben van hennep”. De raadsman heeft aangevoerd dat voor de overige handelingen in de tenlastelegging onvoldoende wettig en overtuigend bewijs voorhanden is en dat verdachte de hennep op de [adres 1] te Zwolle niet “aanwezig heeft gehad”, nu dit adres het kantoor van medeverdachte [verdachte 1] betrof.
Het oordeel van de rechtbank
De rechtbank overweegt, op grond van de hierna in voetnoten vermelde bewijsmiddelen, het navolgende.
1.
(..)
V: Hoe ben jij in de onderneming Sky High gekomen?
A: Ik ben daarmee begonnen in de jaren dat ik ook als vervoerder werkte. Een vriend van mij werkte in een coffeeshop en ik had in de gaten dat daar geld in te verdienen viel. Twee weken later had ik een pand gehuurd en ben begonnen. Dat was in de begin jaren 90. Dat was hetzelfde pand als waar de Sky high ook nu nog zit.
V: Welke rechtsvorm had Sky High toen?
A: Ik ben begonnen als eenmanszaak. Op een gegeven moment heb ik de zaak op [verdachte 2] haar naam gezet, zij was toen mijn vriendin. We hebben dat toen gedaan vanwege de risico’s die de achterdeurproblematiek met zich mee bracht. Ik had een gedoogvergunning en als ik dan gepakt zou worden met de bevoorrading dan konden ze de gedoogvergunning intrekken. V: Hoe waren de werkzaamheden van de bestuurders verdeeld?
A: Ik deed de inkoop, zorgde dus voor de bevoorrading van de shop en [verdachte 2] deed de boekhouding. We stonden in die tijd ook samen wel in de shop. Tegenwoordig hebben we wel personeel en staan we niet meer zo vaak achter de balie.
(..) Toen we die BV zijn begonnen begon het ook beter te lopen. Volgens mij was het zo rond 2004. Je kunt stellen dat het vanaf het begin een stijgende lijn vertoonde.
V: Hoe werd de administratie verzorgd?
A: Dat doet [verdachte 2]. (..) [verdachte 2] deed ook de personeelszorg.
V: Wat was jouw rol binnen Sky High?
A: Ik deed het grijze gebeuren, zeg maar. De achterdeur. Ik kocht de softdrugs in van de telers.
V: Hoe werd de winst uit de onderneming verdeeld?
A: Toen [verdachte 2] en ik nog samen waren was er volgens mij een gezamenlijke rekening. Volgens mij heb ik ook een tijd een vast salaris gehad. Aan het eind van het jaar bleef er geld over en dat was voor ons samen. Officieel ben ik van [verdachte 2] gescheiden in 2007, maar ik was al eerder niet meer bij haar.
V: Wanneer ben jij uit de onderneming Sky High gegaan?
A: Dat was volgens mij in 1994 of 1995 geweest. Toen is de zaak op [verdachte 2] haar naam gezet. In 1994/1995 is het omgezet in een BV. Toen ging de gemeente protesteren en in 2007/2009 is de zaak weer een eenmanszaak geworden op [verdachte 2] haar naam. Gedurende het bestaan van de Sky High heb ik altijd voor de bevoorrading gezorgd.
(..)
A: Na de scheiding krijg ik alimentatie vanuit de Sky High. Mijn voorschot is maandelijks 10.000 euro. Aan het einde van het jaar volgt een naberekening. Dat was voor 2010 iets van
400.000 euro bruto. Dat is dus de winst uit de onderneming.
(..)
V: Waaruit bestaat het “facilitair zijn aan de onderneming” zoals genoemd in het scheidingsconvenant?
A: Dat houdt in dat ik de bevoorrading van Sky High blijf doen, dus de achterdeurproblematiek.
V: Waaruit bestaan jouw werkzaamheden nu voor Sky High in het kader van het scheidingsconvenant?
A: Ik doe dus de inkoop en lever aan Sky high. Ik weet dat het illegaal is, maar hoe moet het anders. In de shop mag je maximaal 500 gram hebben en dat is het. Dat is dus onwerkbaar.
(..)
2.
(..)
V: Hoe bent u in de onderneming Sky High gekomen?
A: In 1990 zijn [verdachte 1] en ik de coffeeshop Sky High in de van Karnebeekstraat in Zwolle
begonnen. We hebben hetzelfde pand waar we nu inzitten destijds gehuurd en zijn
daar toen begonnen. (..)
3.
V: Wat is uw rol binnen Sky High?
A: ik ben eigenaar
(..)
Ik ben sinds jaar en dag eigenaar van Sky High te Zwolle, aan de van Karnebeekstraat.(..)
4.
Uittreksel van de Kamer van Koophandel [12] waaruit blijkt dat medeverdachte [verdachte 2] eigenaar is van Sky High sinds 01-01-2004.
Uit het proces-verbaal blijkt dat verdachte bij aanhouding op 15 november 2011 een plastic tas bij zich had met als inhoud:
- 1 wit doosjes met tipjes
- 1 doos grote vloei van het merk Smoking Weed:
- 5 NL, 10 zakjes, totaal gewicht 6,7 gram
- 10 NL, 10 zakjes, totaal gewicht 12,3 gram
- 10 Shiva, 10 zakjes, totaal gewicht 14 gram
- 5 DD, 60 zakjes, totaalgewicht 3 8,4 gram
- 10 DD, 40 zakjes, totaalgewicht 50,8 gram
- 5 OB, 10 zakjes, totaalgewicht 6,4 gram
- 5 SM, 10 zakjes, totaalgewicht 6,7 gram
- SlO H, 10 zakjes, totaalgewicht 9 gram
- 10 WW, 10 zakjes, totaalgewicht 11,4 gram
- 10 Polm, 5 zakjes, totaalgewicht 7,05 gram
- Voorgedraaide joint, aantal 75 stuks.
6.
(..)
V: U gaf net aan dat u vanmiddag op straat bent aangehouden.
A: Ik stap uit de auto, ik was bij de coffeeshop Sky High aan de Van Karnebeekstraat. Ik wilde daar iets afgeven, dat doe ik altijd. Dat doe ik al jaren.
(..)
V: Wij zijn vanmiddag bij u in de cel geweest. Mijn collega is bij u geweest om de code van de kluis te vragen. Weet u waarom dit was?
A: Dat klopt dat heb ik gegeven. Ik heb goed meegewerkt. Ik wilde in eerste instantie de code niet geven omdat het geld in de kluis van de coffeeshop is en ik was daar verantwoordelijk voor.
V: Wat zou het bedrag in de kluis zijn?
A: Het was van de hele week, ik denk zo’n 25.000 euro.
V: Wist u toen u vanmiddag werd aangehouden waarvoor u werd aangehouden?
A: Eerst niet. Ik zag dat kaartje wel. Maar toen ze die plastic tas afpakten, een plastic Albert Heijn tas volgens mij, dacht ik wel dat het om de wiet ging.
V: Hoe lang doet u dit al?
A: Al jaren. Zo lang als ik daar woon. Acht jaar al. Ik heb daar nooit moeilijk over gedaan. Ik heb kantoor aan huis en ik krijg dan een fax met daarop de bestelling wat ik in een zak moet doen en dan breng ik dat heen. Maar de coffeeshop mag niet zoveel hebben. 500 gram
maximaal. In de kast zitten allemaal laden. Ik pakt uit de laden de bestelling die ik via de fax krijg. Soms een keer per dag maar soms ook drie keer per dag.
V: Van wie is die kast met voorraad?
A: Van de coffeeshop.
V: Maar die kast staat in uw huis.
A: Ja. Dat klopt. Dat kan gebeuren.
V: Van wie is de coffeeshop?
A: Van mevrouw [verdachte 2].
V: Hoe noemt u mevrouw [verdachte 2]?
A: Ik noem haar [verdachte 2].
V: Maar op sommige dagen gaat u drie keer per dag naar de coffeeshop.
A: Ja dat klopt. Anders moet mijn zoon dat doen.
V: Dus u doet dat voor uw zoon?
A: Ja dat klopt. Voor mijn zoon [verdachte 1].
7.
(..)
V: Is de [adres 1] een koop of huurhuis?
A: Ik huur het huis van mijn zoon [verdachte 1]. [verdachte 1] heeft het huis gekocht.
(..)
V: Bent u de enige die voorraad naar de coffeeshop brengt?
A: Ja, samen met [verdachte 1].
(..)
V: Hoe weet u wat op de bestelling staat?
A: In de kast met allerlei soorten wiet staat per soort er op wat er in zit. Ik heb er geen verstand van dus ik pak gewoon wat ik lees. (..)De wiet komt al bij ons in kleine zakjes, ik verpak dus niks.
(..)
V: Kent u dit?
0: Ik laat de verdachte een faxlijst zien afkomstig van Sky High.
A: Ja. Dit is een faxlijst. Oh. . . dit is van 14 november, dat is een nieuwe.
V: Maar hoe werkt dit dan?
A: Ik lees wat ze nog op voorraad hebben en dat vul ik aan tot een gewicht van 500 gram omdat de coffeeshop niet meer op voorraad mag hebben. Ik reken dat een beetje uit, dat gaat nog prima. Ik heb thuis een lijst wat er ongeveer in de coffeeshop moet zijn. Er zijn ook
soorten bij die niet zo hard lopen.
(..)
V: Wat is de rol van [verdachte 2]?
A: Ze is eigenaar en directrice van de zaak. En ze doet de boekhouding. [verdachte 1] en [verdachte 2] hebben samen kinderen en ze hebben elkaar nodig in de coffeeshop. Hij is geen mede-eigenaar.
(..)
Ik kan u nog wel vertellen dat ik iedere dag de kas opmaakt van de coffeeshop. In de kassacomputer in de shop wordt de omzet berekend en ik zorg iedere dag voor een kassalade
met kleingeld zodat er genoeg wisselgeld is.
V: Wie brengt de kassalade naar Sky High?
A: Dat doe ik soms zelf, dat doe ik iedere ochtend als er nog niemand is.
8.
(..)
V: U had gisteren een sleutelbos bij u, daar zat onder andere de autosleutel van de Mercedes aan. Waar zijn die andere sleutels voor?
A: Die ene sleutel hoort bij de voorraadkast van de coffeeshop.
(..)
V: U vertelde dat u ieder dag de kassa klaarmaakt.
9.
(..)
V; Hoe verdient [verdachte 1] zijn geld?
A; Hij verdient zijn geld met het inkopen en leveren van de hennep aan de Sky high. Wat ze nodig hebben koopt [verdachte 1] in. Wat er voor financiële afspraken zijn tussen [verdachte 1] en [verdachte 2] weet ik niet.
(..)
V; Uit onderzoek is gebleken dat [verdachte 3] een tijdje in de woning van [verdachte 1] heeft gezeten toen [verdachte 1] en [naam] op vakantie waren. Hoe zit dat?
A; [verdachte 3] moest toen op de woning passen. Als er geleverd moet worden aan de Sky High en ik kan niet dan doet [verdachte 3] dat. Toen [verdachte 1] op vakantie ging zat er genoeg in de kluis om de shop voor die 3 weken te voorzien. Dat was dus geen probleem.
(..)
A; Nou, dat zei ik als ik eens niet kon dan deed [verdachte 3] dat. Hij maakte dan de bestelling in orde en bracht het naar de shop. Dat was zo afgesproken met [verdachte 1]. Ik belde hem ook wel eens op omdat ik die dag niet kon. Hij deed dat dan.
V; Waar komt de wiet vandaan die is aangetroffen in uw kantoor?
A; Dat wordt door [verdachte 1] ingekocht. Een teler komt bij hem op kantoor met wiet en [verdachte 1] koopt dat dan. [verdachte 1] brengt het spul dan vervolgens naar een thuiswerker die de wiet in kleine gripzakjes stopt. Ook rolt die de joints die zijn aangetroffen in de kluis. Dat komt dan weer op kantoor en die stop ik dan in de kluis. Als de Sky High dan een bestelling door geeft dan maak ik die bestelling in orde en breng die weg. Als ik of [verdachte 1] eens een keer niet kan dan kan het ook zo zijn dat [verdachte 3] dat doet.
(..)
V; Bij de doorzoeking hebben we gezien dat de wiet in zakjes zit en dat er voorgerolde joints bij waren. Wie weegt die zakjes af en rolt die joints?
A; Dat doet dus die thuiswerker waar [verdachte 1] de wiet heen bracht. [verdachte 1] heeft meerdere thuiswerkers, volgens mij 3 of 4. (..)
V; Wie werken er allemaal bij Sky High en wat voor functie hebben zij daar?
A; [verdachte 2] is de eigenaresse en zij is daar ook regelmatig. (..)
V; U heeft verklaard dat u elke dag de kas opmaakt van de coffeeshop. Ook geeft u aan dat u de opbrengst afstort bij een bank. Hoe gaat dat in zijn werk?
A; Ik of [verdachte 1] gaan ‘s ochtends naar de shop. Daar staat dan in de kluis de kassa met de opbrengst van de dag daarvoor. Ik heb dan een andere kassalade met nieuw wisselgeld voor de komende dag. De kassa met de opbrengst van de dag ervoor nemen wij dan mee. Op de [weg 1] controleer ik de kassa. Tel het geld en doe dat in de kluis op de [weg 1]. Ik krijg een of twee keer in de week een sms-je van [verdachte 2] die mij aangeeft dat ik een bepaald bedrag naar de bank moet brengen. Ik breng dat geld dan in een sealbag naar de Frieslandbank op de burgemeester van Rooyensingel. Ik vul die formulieren ook in, in drievoud. Een gaat naar kantoor op de [weg 1], een naar de Friesland bank en een gaat naar [verdachte 2].
Dat wat ik nu beschrijf deed [verdachte 1] of ik.
(..)
10.
(..)
V; Ken je [verdachte 1]?
A; Ja, die ken ik wel.
V; Wat is jouw bemoeienis met Sky High?
A; [verdachte 1] is verbonden aan de Sky High. Hij levert de wiet aan de Sky. Normaal gesproken brengt de vader van [verdachte 1] de wiet naar de Sky en als hij niet kon dan bracht ik de hennep. Ik had een sleutel van het kantoor en ik had ook een sleutel van de kluis in het kantoor waar de
wiet in zat.
(..)
V; De indruk die wij hebben is dat jij min of meer de rechterhand van [verdachte 1] bent.
A; Ja ik help met dingen.
(..)
V; Kwam je vaak in de Sky?
A; Jawel, ik deed daar wel eens een klusje als dat nodig was, en verder ook vaak om slap te ouwehoeren. Ik rook zelf ook wel eens joint. [verdachte 1] die vroeg dan aan mij of ik dit of dat wilde doen, ik deed dat dan. Het kwam ook wel voor dat ik zelf iets zag en dat dan deed.
11.
(..)
V; Hoe zit het met de organisatie rondom Sky High? Wie doet wat?
A; Ik weet dat [verdachte 2] de Sky op naam heeft, [verdachte 1] zorgt voor de inkoop en de Sky wordt bevoorraadt door Opa. Ik verleen hand en spandiensten voor [verdachte 1], zoals ik gisteren ook al heb verklaard.
V; Je hebt gisteren aangegeven dat je wel eens klusjes doet voor [verdachte 1]. Wat kun je daarover vertellen?
A; Als Opa uit eten gaat of iets dergelijks dan breng ik de wiet ook wel naar de shop. De bestelling komt dan via de fax binnen, ik word dan vanuit de shop gebeld. Ik ga dan naar het kantoor aan de [weg 1] en maak de bestelling in orde en lever die af bij de shop. Ik zie het
niet als een vaste verplichting. Af en toe wordt mij iets gevraagd en als mij dat past dan doe ik het.
(..)
V; [verdachte 1] en [verdachte 4] hebben verklaard dat [verdachte 1] de hennep inkoopt van telers. Dat doet hij aan de [weg 1]. Wat kun je daar over zeggen?
A; Ik ben daar inderdaad wel eens bij geweest. (..)
V; Toen [verdachte 1] op vakantie was en jij in zijn woning zat. Wat heb je toen gedaan met betrekking tot de hennep?
A; Over het algemeen heeft opa toen de shop bevoorraad. Ik heb het in die tijd ook wel gedaan. Opa is in de avond wel eens moe en hij kwakkelt wat met zijn gezondheid dus de avondvulling deed ik vaak.
V; Heb jij wel eens hennep ingenomen van telers wat bestemd was voor de Sky High?
A; Daar ga ik verder niet op in. Ja, ik heb dat inderdaad wel een paar keer gedaan. [verdachte 1] was immers op vakantie en dan moet de zaak wel doorgaan. Ik heb ze nooit betaald, [verdachte 1] betaalde ze als hij terug was of opa betaalde de telers. (..)
V; Als de hennep is ingekocht wat gebeurt er dan mee?
A; Dan gaat het naar thuiswerkers. Ik heb daar nooit bemoeienis mee gehad. Ik weet ook niet wie dat zijn. (..)
12.
Proces-verbaal van doorzoeking ter beslagneming [20] d.d. 15 november 2011 inzake de woning aan de [adres 1] te Zwolle (verblijfadres verdachte):
Op dinsdag 15 november 2011, omstreeks 15.40 uur, werd door de officier van justitie (..), binnengetreden in een woning, [adres 1] Zwolle (..).
Op het adres [adres 1] te Zwolle staan ingeschreven en waren op het moment van doorzoeking aanwezig: [verdachte 1], geboren op [1927] (..)
Uit het proces-verbaal van doorzoeking ter inbeslagneming kan worden opgemaakt dat in totaal in beslag is genomen: Hennep met een totaal nettogewicht van 8344,09 gram alsmede 1350 joints.
13.
Het expertiseverslag regionale Recherche Ondersteuning [21] inzake aangetroffen verdovende middelen tijdens de zoeking gehouden aan de [adres 1] te Zwolle.
GEWICHT / aantal Hennep / hash
8.344,09 gram Netto totaal
Joints: 1.350 stuks totaal
Goederen: Aan hoedanigheid, vorm, kleur en geur herken ik deze goederen als zijnde Hennep en Hash van het ras Cannabis.
Door mij, verbalisant is met behulp van de Drugs field Test Kit monsters genomen van het in
beslaggenomen materiaal en indicatief getest op 17-11-2011.
Ik zag daarbij dat de inhoud van het testbuisjes direct verkleurden van helder/doorzichtig naar rood. Hetgeen indicatief is voor de aanwezigheid van Cannabis.
14.
Het expertiseverslag regionale Recherche Ondersteuning [22] inzake aangetroffen verdovende middelen tijdens de aanhouding van verdachte.
GEWICHT / aantal Hennep / hash
- 5 NL, 10 zakjes, totaal gewicht 6,7 gram
- 10 NL, 10 zakjes, totaal gewicht 12,3 gram
- 10 Shiva, 10 zakjes, totaal gewicht 14 gram
- 5 DD, 60 zakjes, totaalgewicht 3 8,4 gram
- 10 DD, 40 zakjes, totaalgewicht 50,8 gram
- 5 OB, 10 zakjes, totaalgewicht 6,4 gram
- 5 SM, 10 zakjes, totaalgewicht 6,7 gram
- SlO H, 10 zakjes, totaalgewicht 9 gram
- 10 WW, 10 zakjes, totaalgewicht 11,4 gram
- 10 Polm, 5 zakjes, totaalgewicht 7,05 gram
- Voorgedraaide joint, aantal 75 stuks.
Goederen: Aan hoedanigheid, vorm, kleur en geur herken ik deze goederen als zijnde Hennep en Hash van het ras Cannabis.
Door mij, verbalisant is met behulp van de Drugs field Test Kit monsters genomen van het in
beslaggenomen materiaal en indicatief getest op 18-11-2011.
Ik zag daarbij dat de inhoud van het testbuisjes direct verkleurden van helder/doorzichtig naar rood. Hetgeen indicatief is voor de aanwezigheid van Cannabis.
Overwegingen met betrekking tot het ten laste gelegde
De rechtbank overweegt dat uit voornoemde bewijsmiddelen valt op te maken dat verdachte en zijn medeverdachten, allen een substantiële rol hebben vervuld in de exploitatie van Sky High ten aanzien van de bevoorrading en de bedrijfsvoering van voornoemde coffeeshop.
Medeverdachte [verdachte 1] heeft de zogenaamde achterdeurproblematiek geheel voor zijn rekening genomen, terwijl zijn ex-vrouw en tevens exploitante van de coffeeshop, medeverdachte [verdachte 2], de administratieve zaken rondom de coffeeshop voor haar rekening nam.
Medeverdachte [verdachte 1] heeft in het kader van die achterdeurproblematiek zorggedragen voor de aanlevering van de benodigde handelsvoorraad van Sky High door onder andere de hennep voor Sky High in te kopen. Hij kreeg daarvoor het benodigde geld van Sky High. Vervolgens liet [verdachte 1] de hennep door thuiswerkers bewerken, waarna die hennep door hem werd geleverd aan Sky High.
Verdachte (woonachtig aan de [adres 1] te Zwolle) verzorgde grotendeels het aanvullen van de voorraad van Sky High.
Aan de [adres 1] te Zwolle bevond zich een kluis waar de ingekochte en bewerkte hennep werd bewaard. Indien de coffeeshop aanvulling van de voorraad behoefde, was de procedure als volgt: vanuit de coffeeshop werd door een van de medewerkers een fax naar verdachte aan de [adres 1] te Zwolle verzonden waarop werd aangegeven hoeveel van elke soort hennep nog op voorraad was, zodat verdachte dat kon aanvullen tot een gewicht van totaal 500 gram. Verdachte maakte “de bestelling” dan klaar en bracht die naar Sky High. De in de kluis bewaarde hennep op het kantoor van medeverdachte [verdachte 1] heeft zich aldus steeds in de machtssfeer bevonden van verdachte.
Indien verdachte of medeverdachte [verdachte 1] niet aanwezig waren, nam medeverdachte [verdachte 3] de rol met betrekking tot de bevoorrading van Sky High over. [verdachte 3] had een sleutel van het kantoor aan de [adres 1] te Zwolle en een sleutel van de kluis in het kantoor waar de wietvoorraad werd bewaard. Ook heeft [verdachte 3] weleens, bij afwezigheid van medeverdachte [verdachte 1], de wiet van de telers ingenomen ten behoeve van Sky High. [verdachte 3] verleende dus de nodige hand- en spandiensten, zodat de exploitatie van Sky High continue was gegarandeerd.
Met betrekking tot het aanwezig hebben van hennep aan de [adres 1] te Zwolle overweegt de rechtbank dat uit vaste rechtspraak volgt dat aan het ten laste gelegde begrip "aanwezig hebben” niet een civielrechtelijke betekenis moet worden toegekend. Voor het aanwezig hebben in de zin van de Opiumwet is niet vereist dat sprake is van beschikkings- of beheersbevoegdheid, noch van enigerlei wetenschap van het aanwezig hebben. Wel moeten de in de Opiumwet verboden middelen zich in de machtssfeer van een verdachte hebben bevonden.
Met betrekking tot de in de woning aan de [adres 1] te Zwolle, in het kantoor van medeverdachte [verdachte 1], inbeslaggenomen hennep is de rechtbank van oordeel, dat uit de voorhanden zijnde bewijsmiddelen voldoende aanwijzingen naar voren komen waaruit onomstotelijk kan worden afgeleid, dat de hennep zich continue binnen de machtssfeer van verdachte heeft bevonden.
Met betrekking tot de in de woning aan de [adres 1] te Zwolle, in het kantoor van medeverdachte [verdachte 1], inbeslaggenomen hennep is de rechtbank van oordeel, dat uit de voorhanden zijnde bewijsmiddelen voldoende aanwijzingen naar voren komen waaruit onomstotelijk kan worden afgeleid, dat de hennep zich continue binnen de machtssfeer van verdachte heeft bevonden.
De rechtbank heeft voor dit oordeel doorslaggevend geacht de omstandigheid dat verdachte de woning aan de [adres 1] te Zwolle feitelijk bewoonde en het huurcontract op naam stond van verdachte en hij de woning reeds voor meerdere jaren bewoonde. Daarnaast acht de rechtbank van doorslaggevend belang dat verdachte, naast medeverdachten [verdachte 1] en [verdachte 3], als enige, toegang had tot het kantoor alsmede, als enige naast [verdachte 1] en [verdachte 3], een sleutel had van de kluis waarin de voorraad hennep werd bewaard.
Naar het oordeel van de rechtbank is voorts komen vast te staan dat verdachte zich ten volle bewust is geweest van de aanwezigheid van de partij hennep in het pand aan de [adres 1] te Zwolle, nu verdachte heeft verklaard dat hij de feitelijke aanvulling van de handelsvoorraad van Sky High verzorgde, tot soms wel drie keer per dag.
Voorts is de rechtbank gebleken van een zodanige nauwe en bewuste samenwerking tussen verdachte en medeverdachten dat gesproken moet worden van het tezamen en in vereniging aanwezig hebben van de hennep.
Dat de woning feitelijk eigendom is van medeverdachte [verdachte 1] en dat de hennep werd bewaard in het kantoor van [verdachte 1] aan de [adres 1] te Zwolle, doet aan het voorgaande niets af.
De rechtbank is van oordeel dat, gezien het voornoemde in onderlinge samenhang bezien, er sprake is van een dusdanig samenwerkingsverband dat gesproken kan worden van een nauwe en bewuste samenwerking van verdachte met medeverdachten [verdachte 2], [verdachte 1] en [verdachte 3], ten aanzien van, kort gezegd, het aanwezig hebben van hennep in het pand aan de [adres 1] te Zwolle en het vervoeren, afleveren en verstrekken aan Sky High van hennep ten behoeve van de bevoorrading van Sky High.
De rechtbank acht niet wettig en overtuigend bewezen dat verdachte een grote hoeveelheid hennep aanwezig heeft gehad in de panden/woningen aan de [adres 2] te Zwolle, de [adres 3] en [nummer], (garageboxen) en de [adres 5] te Zwolle. De rechtbank zal verdachte derhalve van dat gedeelte van de tenlastelegging vrijspreken.
BEWEZENVERKLARING
De rechtbank acht derhalve wettig en overtuigend bewezen hetgeen de verdachte ten laste is gelegd, met dien verstande dat:
hij op verschillende tijdstippen in de periode van 1 april 2011 tot en met 15 november 2011 in de gemeente Zwolle tezamen en in vereniging met anderen, opzettelijk heeft bewerkt en vervoerd en afgeleverd en verstrekt aan Coffeeshop Sky High en/of [verdachte 2] (een) hoeveelhe(i)d(en) hennep, in elk geval opzettelijk aanwezig heeft gehad in een pand aan:
* de [adres 1] te Zwolle (kantoor verdachte [verdachte 1]),
een grote hoeveelheid hennep, in elk geval een hoeveelheid van meer dan 30 gram van een materiaal bevattende hennep, zijnde hennep een middel vermeld op de bij de Opiumwet behorende lijst II.
Van het meer of anders ten laste gelegde zal de verdachte worden vrijgesproken, aangezien de rechtbank dat niet wettig en overtuigend bewezen acht.
STRAFBAARHEID VAN HET FEIT
Het bewezene levert op:
Medeplegen van het opzettelijk handelen in strijd met het in artikel 3 onder B van de Opiumwet gegeven verbod,meermalen gepleegd
strafbaar gesteld bij artikel 11 van de Opiumwet en artikel 47 van het Wetboek van Strafrecht,
en
Medeplegen van het opzettelijk handelen in strijd met het in artikel 3 onder C van de Opiumwet gegeven verbod,meermalen gepleegd
strafbaar gesteld bij artikel 11 van de Opiumwet en artikel 47 van het Wetboek van Strafrecht.
Het bewezen verklaarde feit is volgens de wet strafbaar. Er zijn geen feiten of omstandigheden aannemelijk geworden die de strafbaarheid van het feit uitsluiten.
STRAFBAARHEID van de VERDACHTE
Er zijn geen feiten of omstandigheden aannemelijk geworden die de strafbaarheid van de verdachte uitsluiten. De verdachte is dan ook strafbaar.
MOTIVERING VAN STRAF OF MAATREGEL
Het standpunt van het openbaar ministerie
De officier van justitie heeft op grond van hetgeen hij bewezen heeft geacht gevorderd dat verdachte schuldig zal worden verklaard zonder oplegging van straf of maatregel overeenkomstig artikel 9a van het Wetboek van strafrecht gezien de hoge leeftijd van verdachte alsmede het feit dat verdachte ernstig en terminaal ziek is.
Het standpunt van de verdediging
De verdediging heeft zich op het standpunt gesteld, mocht de rechtbank toch tot een bewezenverklaring komen, verdachte schuldig te verklaren zonder straf of maatregel.
Het oordeel van de rechtbank
Gelet op de aard en de ernst van het bewezen en strafbaar verklaarde, op de omstandigheden
waaronder verdachte zich daaraan heeft schuldig gemaakt en op de persoon van verdachte,
zoals van een en ander uit het onderzoek ter terechtzitting is gebleken, acht de rechtbank de
na te noemen beslissing passend.
Algemeen:
De strafbaarstelling van drugsdelicten dient ertoe om het drugsgebruik tegen te gaan en te reduceren (zeker voor zover dat leidt tot gezondheids- en sociale schade) en om de maatschappelijke schade te voorkomen en te verminderen, die aan het gebruik van, de productie van en de handel in drugs is verbonden.
De Opiumwet maakt een onderscheid tussen enerzijds een lijst met harddrugs met een onaanvaardbaar risico (zoals heroïne en cocaïne) en anderzijds een lijst met softdrugs, te weten “cannabisproducten”, waarvan de risico’s door de wetgever minder groot zijn ingeschat. De strafbedreiging beoogt de beschikbaarheid van drugs tegen te gaan. Harddrugs kennen een strenger strafklimaat dan softdrugs.
De Nederlandse overheid heeft daarnaast een gedoogbeleid in het leven geroepen, het zogenaamde coffeeshopbeleid, waarbij onder strikte voorwaarden de verkoop van softdrugs in coffeeshops wordt gedoogd.
Binnen het landelijk gedoogkader is in de gemeente Zwolle beleid gemaakt met betrekking tot de verkoop van softdrugs vanuit coffeeshops, dat is opgenomen in het Integraal Horecabeleid. Het achterliggende doel van dit coffeeshopbeleid is om de in de samenleving bestaande behoefte aan softdrugs in goede banen te leiden en om overlast en verstoring van de openbare orde tegen te gaan.
Het is een feit van algemene bekendheid dat dit coffeeshopbeleid hybride trekken vertoont. Enerzijds is de verkoop van cannabisproducten vanuit een coffeeshop met een gedoogvergunning, onder stringente voorwaarden, toegestaan. Anderzijds is het vervaardigen, telen, bereiden, bewerken, verwerken, verkopen, afleveren, verstrekken en vervoeren en het in grotere hoeveelheid aanwezig hebben van die hennepproducten strafbaar, waardoor het voor de exploitanten van die coffeeshops niet goed mogelijk is om de coffeeshops te bevoorraden en een voor een behoorlijke bedrijfsvoering noodzakelijke voorraad aan te houden of de noodzakelijke hoeveelheden hennepproducten in te kopen. Dit staat algemeen bekend als de “achterdeurproblematiek”.
Die achterdeurproblematiek speelt ook in deze strafzaak een rol. De bewezen verklaarde feiten zijn begaan in het kader van de exploitatie van de coffeeshop Sky High. Aan (mede-)verdachte [verdachte 2] is, als eigenares van Sky High, een gedoogvergunning verleend. Zij zorgde zelf voor de bedrijfsvoering (administratie, financiën en personeelszorg), [verdachte 1] zorgde voor de inkoop van de hennep, [verdachte 4] verzorgde de dagelijkse bevoorrading van Sky High en [verdachte 3] verrichtte af en toe hand- en spandiensten, waaronder ook de bevoorrading van Sky High en het innemen van hennep van telers.
Bij de politiefunctionarissen, die in het verleden controles op de naleving van de gedoogvoorwaarden (de AHOJG-criteria) hebben uitgevoerd, staat Sky High bekend als een goed lopende coffeeshop, met een grote omzet, die zich in het algemeen altijd keurig aan de gedoogvoorwaarden heeft gehouden. In het pand van Sky High is nooit meer dan 500 gram aan hennepproducten aangetroffen. Voorts is niet anders gebleken dan dat Sky High er een deugdelijke boekhouding op nahoudt en dat aanzienlijke bedragen aan belasting worden afgedragen.
De voorraad hennep, die aan de [weg 1] is aangetroffen (ruim 8 kilo hennep en 1350 joints), dient evenwel óók als een handelsvoorraad ten behoeve van Sky High te worden aangemerkt. Deze handelsvoorraad had een dusdanige omvang, dat hierdoor de in de gedoogvoorwaarden toegestane handelsvoorraad van 500 gram ver werd overschreden.
De werkwijze, waarmee vanuit de [weg 1] de voorraad hennep in Sky High meermalen per dag op peil werd gehouden, staat op gespannen voet – om niet te zeggen: is in strijd – met de in de gedoogvergunning opgenomen voorwaarde dat de exploitant van de coffeeshop maximaal 500 gram cannabisproducten als handelsvoorraad aanwezig mag hebben. Dit mag bij de verdachten [verdachte 1] en [verdachte 2] bekend worden verondersteld. Weliswaar hebben [verdachte 1] en [verdachte 2] ervoor gezorgd dat in de coffeeshop zelf nooit meer dan 500 gram aan hennepproducten voorradig was, maar uiteraard dient een buiten de coffeeshop aangehouden handelsvoorraad ook aan Sky High te worden toegerekend. Dat de politie daarop niet controleerde doet daaraan niets af.
[verdachte 1] en [verdachte 2] hebben zich, ter verdediging, onder meer beroepen op de onwerkbaarheid van de situatie waarin de verkoop van hennep aan de voordeur onbeperkt is toegestaan, maar de inkoop aan de achterdeur strafbaar is.
Toch is de rechtbank van oordeel dat het coffeeshopbeleid tamelijk duidelijk en overzichtelijk is, namelijk als volgt. Coffeeshops mogen niet meer dan 500 gram aan hennep op voorraad hebben. Bedrijfsmatige teelt en handel is verboden en wordt actief opgespoord en vervolgd. Particulieren wordt toegestaan om maximaal 5 hennepplanten in huis te hebben en er mag geen sprake zijn van beroeps- of bedrijfsmatige teelt. Dat betekent dat exploitanten van coffeeshops hun hennep dus moeten inkopen bij particulieren die niet meer dan 5 hennepplanten in huis hebben en bij wie geen sprake is van beroeps- of bedrijfsmatige teelt. Met die gegevens is het een illusie om te menen dat je een coffeeshop met een omzet als die van Sky High kunt runnen zonder je in te laten met het plegen van strafbare feiten. Dat hadden [verdachte 1] en [verdachte 2] zich moeten realiseren toen zij aan een coffeeshop van een dergelijke omvang begonnen. In zoverre hebben zij – waar zij zich beklagen over de achterdeurproblematiek – boter op hun hoofd.
Toch is de rechtbank van oordeel dat het coffeeshopbeleid tamelijk duidelijk en overzichtelijk is, namelijk als volgt. Coffeeshops mogen niet meer dan 500 gram aan hennep op voorraad hebben. Bedrijfsmatige teelt en handel is verboden en wordt actief opgespoord en vervolgd. Particulieren wordt toegestaan om maximaal 5 hennepplanten in huis te hebben en er mag geen sprake zijn van beroeps- of bedrijfsmatige teelt. Dat betekent dat exploitanten van coffeeshops hun hennep dus moeten inkopen bij particulieren die niet meer dan 5 hennepplanten in huis hebben en bij wie geen sprake is van beroeps- of bedrijfsmatige teelt. Met die gegevens is het een illusie om te menen dat je een coffeeshop met een omzet als die van Sky High kunt runnen zonder je in te laten met het plegen van strafbare feiten. Dat hadden [verdachte 1] en [verdachte 2] zich moeten realiseren toen zij aan een coffeeshop van een dergelijke omvang begonnen. In zoverre hebben zij – waar zij zich beklagen over de achterdeurproblematiek – boter op hun hoofd.
Datzelfde geldt echter voor de lokale autoriteiten. Uit de verhoren bij de rechter-commissaris blijkt dat de politiefunctionarissen, die betrokken waren bij de controles van Sky High, zich bewust waren van de achterdeurproblematiek en zich realiseerden dat er bij Sky High wel sprake moest zijn van externe voorraden en tussentijdse bevoorrading. Niet gebleken is echter, dat er ooit actief gecontroleerd is op of navraag gedaan is naar de bevoorrading van Sky High en de eventuele aanwezigheid van voorraden op andere plaatsen dan in Sky High.
De bij het coffeeshopbeleid betrokken gemeenteambtenaren (inclusief de burgemeester) benaderen het coffeeshopbeleid vooral vanuit een oogpunt van openbare orde en het voorkomen van overlast en straathandel. Zij hadden vanuit dat oogpunt geen belang bij een kritische opstelling ten aanzien van de achterdeur. In het verlengde van de politie en de gemeente heeft ook het openbaar ministerie gedurende het 21-jarige bestaan van Sky High nooit eerder opsporingsonderzoeken geëntameerd. Eerdere (opsporings)onderzoeken zijn de rechtbank althans niet gebleken. Het geheel wekt stellig de indruk dat de in de lokale driehoek verenigde gezagsdragers steeds hebben wegkeken van de achterdeur van Sky High en dat Sky High mede daardoor kon groeien tot een omvang als zij nu heeft.
De bij het coffeeshopbeleid betrokken gemeenteambtenaren (inclusief de burgemeester) benaderen het coffeeshopbeleid vooral vanuit een oogpunt van openbare orde en het voorkomen van overlast en straathandel. Zij hadden vanuit dat oogpunt geen belang bij een kritische opstelling ten aanzien van de achterdeur. In het verlengde van de politie en de gemeente heeft ook het openbaar ministerie gedurende het 21-jarige bestaan van Sky High nooit eerder opsporingsonderzoeken geëntameerd. Eerdere (opsporings)onderzoeken zijn de rechtbank althans niet gebleken. Het geheel wekt stellig de indruk dat de in de lokale driehoek verenigde gezagsdragers steeds hebben wegkeken van de achterdeur van Sky High en dat Sky High mede daardoor kon groeien tot een omvang als zij nu heeft.
De vraag is nu welke straffen aan de verdachten dienen te worden opgelegd, voor zover het gedragingen betreft in het kader van de exploitatie van Sky High, gelet op de hiervoor omschreven context van het coffeeshopbeleid.
In de Aanwijzing Opiumwet van het College van Procureurs-Generaal staat met betrekking tot de opsporing en vervolging in het kader van het coffeeshopbeleid het volgende geschreven:
De handhaving van de gedoogcriteria ligt (…) primair bij de burgemeester in de uitoefening van zijn sluitingsbevoegdheid ex artikel 13b van de Opiumwet. De strafrechtelijke handhaving door het Openbaar Ministerie is het sluitstuk op de bestuurlijke handhaving door de gemeente. Het integrale beleid ten aanzien van coffeeshops dient ertoe om tot een evenwichtige inzet van de verschillende beheersingsinstrumenten te komen. Naast het strafrechtelijke instrumentarium is in artikel 13b Opiumwet een bestuursdwangbevoegdheid opgenomen die door de burgemeester kan worden uitgeoefend (…). Deze bevoegdheid kan ook worden gebruikt ten aanzien van coffeeshops die zich niet aan de voorwaarden houden. De bevoegdheid van de burgemeester doet op geen enkele wijze afbreuk aan de bevoegdheden om strafrechtelijk op te treden.
De rechtbank is van oordeel dat de vervolging in deze concrete zaak een trendbreuk vormt op het sinds jaar en dag gevolgde gedoogbeleid, waarbij geen acht werd geslagen op de bevoorrading aan de achterdeur of de aanwezigheid van voorraden buiten de coffeeshop. Daarbij heeft de rechtbank echter een integrale visie op de bedrijfsvoering van coffeeshops van een omvang als die van Sky High in het requisitoir van de officier van justitie node gemist. Welke omvang van coffeeshops staat de driehoek nu voor ogen? Wat doet dat met de bestaansmogelijkheden van deze coffeeshops? Hoe verhoudt zich dat tot het belang voor de openbare orde en het voorkomen van overlast en straathandel aan de ene kant en het belang van het reduceren van drugsgebruik aan de andere kant? En wat gaat dat in de toekomst betekenen voor het handhavingsniveau van de gedoogcriteria in de gemeente Zwolle, met name aan de achterdeur?
Overigens dringt de vraag zich op in hoeverre ten aanzien van Sky High sprake is van een geïntegreerde aanpak, nu [verdachte 1] en [verdachte 2] ter terechtzitting onweersproken hebben verklaard dat de bedrijfsvoering van Sky High op dit moment nog onverminderd door kan gaan.
Met betrekking tot de verdachte [verdachte 4]:
Kennelijk staat de officier van justitie voor een stringente toepassing van de gedoogcriteria, met name die met betrekking tot de toegestane voorraad. Zoals hiervoor overwogen ziet de rechtbank hierin een trendbreuk ten opzichte van de meer passieve opstelling in het verleden. Dat zo zijnde, is de rechtbank van oordeel dat nu eerst volstaan had moeten worden met een waarschuwing dat de regels van het gedoogbeleid voortaan strikter kunnen worden toegepast dan in het verleden is gebleken.
Afgezien van hetgeen hiervoor is overwogen, is de rechtbank met de officier van justitie van oordeel dat aan [verdachte 4] geen straf of maatregel behoort te worden opgelegd, nu vast is komen te staan dat hij ernstig ziek is en in een terminaal stadium verkeert.
De beslissing is, behalve op de reeds aangehaalde wettelijke voorschriften, gegrond op artikel 9a van het Wetboek van Strafrecht.
Beslissing
Het ten laste gelegde is bewezen zoals hiervoor aangegeven en levert het strafbare feit op, zoals hiervoor vermeld. De verdachte is strafbaar.
Het meer of anders ten laste gelegde is niet bewezen en de rechtbank spreekt de verdachte daarvan vrij.
De rechtbank bepaalt dat geen straf of maatregel zal worden opgelegd.
Aldus gewezen door mr. F. Koster voorzitter, mrs. F.E.J. Goffin en J. de Ruiter-Kok, rechters, in tegenwoordigheid van mr. S.A. van den Hoek als griffier en uitgesproken ter openbare terechtzitting van 25 februari 2014.
Mrs. F.E.J. Goffin en S.A. van den Hoek voornoemd zijn buiten staat dit vonnis mede te ondertekenen.