ECLI:NL:RBOBR:2021:5680

• Datum uitspraak: 21 oktober 2021
• Publicatiedatum: 1 november 2021
• Zaaknummer: 7440011 CV EXPL 19-25
• Instantie: Rechtbank Oost-Brabant
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Civiel recht
• Procedures: Eerste aanleg - enkelvoudig
• Rechters: H.T.J.F. Verhappen
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Effectenleaseovereenkomst en zorgplichten van Dexia in Dexia-zaak

In deze zaak, die voor de Rechtbank Oost-Brabant is behandeld, betreft het een geschil tussen twee eisers en Dexia Nederland B.V. over een effectenleaseovereenkomst. De kantonrechter heeft op 21 oktober 2021 een eindvonnis uitgesproken, waarin hij terugkomt op een eerder voorlopig oordeel. De zaak draait om de vraag of het retourneren van een ondertekend effectenleasecontract door de eisers aan Dexia kan worden gezien als het doorgeven van een order. De kantonrechter concludeert dat dit niet het geval is, omdat Dexia de leiding had bij het tot stand komen van de overeenkomst en de inhoud daarvan bepaalde. De rol van de tussenpersoon, Spaar Select, wordt als ondersteunend beschouwd en niet als orderremisier.

Daarnaast wordt in het vonnis ingegaan op de zorgplichten van Dexia, waaronder een onderzoeksplicht en een waarschuwingsplicht. De kantonrechter oordeelt dat Dexia haar waarschuwingsplicht niet is nagekomen, wat onrechtmatig handelen jegens de eisers inhoudt. Echter, omdat er geen restschuld is ontstaan, is Dexia in dat verband niets aan de eisers verschuldigd. De eisers hebben hun stelling dat Dexia haar onderzoeksplicht heeft geschonden niet voldoende onderbouwd, waardoor deze claim wordt afgewezen. De kantonrechter wijst de vorderingen van de eisers grotendeels af, met uitzondering van de verklaring voor recht dat Dexia onrechtmatig heeft gehandeld door haar waarschuwingsplicht niet na te komen.

Het vonnis eindigt met een proceskostenveroordeling, waarbij de eisers als de meest in het ongelijk gestelde partij worden veroordeeld in de kosten van de procedure aan de zijde van Dexia.

Uitspraak

vonnis

RECHTBANK OOST-BRABANT

Civiel Recht

Zittingsplaats Eindhoven

Zaaknummer : 7440011

Rolnummer : 19-25

Vonnis van 21 oktober 2021

in de zaak van:

1. [eiser sub 1] ,

2. [eiser sub 2] ,

beiden wonende in [woonplaats] ,

eisers,

gemachtigde: mr. G. van Dijk (Leaseproces),

tegen:

de besloten vennootschap
Dexia Nederland B.V. ,

gevestigd en kantoorhoudende in Amsterdam,

gedaagde,

gemachtigde: mr. J.R. van Staveren (USG Legal).

Partijen worden hierna “ [eisers] ” en “Dexia” genoemd.

1. Het verloop van de procedure

1.1.

Het verdere verloop van de procedure blijkt uit:

het tussenvonnis van 12 november 2020;

de akte na tussenvonnis van Dexia van 7 januari 2021, met producties 22 en 23;

de antwoordakte van [eisers] van 18 februari 2021, met producties B1 en ANT 1 t/m ANT 4.

1.2.

Tot slot is een datum voor vonnis bepaald.

2. De verdere beoordeling

2.1.

De kantonrechter verwijst naar hetgeen in het tussenvonnis van 19 november 2020 is overwogen en beslist.

voorlopig oordeel

2.2.

In voornoemd tussenvonnis is de kantonrechter tot de voorlopige slotsom gekomen dat het retourneren van het - door [eisers] - ondertekende effectenleasecontract, op grond van de daarin opgenomen specifieke informatie en op grond van de omstandigheid dat de effecten vanaf dat moment op naam van [eisers] werden bijgeschreven, als het doorgeven van een order kan worden geduid.

2.3.

In haar akte na tussenvonnis heeft Dexia toegelicht waarom zij meent dat de kantonrechter op zijn voorlopig oordeel zou moeten terugkomen.

2.4.

In de antwoordakte concludeert [eisers] , samengevat, dat is voldaan aan de eis van het Europese Hof van Justitie dat de doorgegeven order uitvoerbaar moeten zijn.

eindoordeel

2.5.

De kantonrechter ziet in het arrest van het Hof Arnhem-Leeuwarden van 3 november 2020 (ECLI:NL:GHARL:2020:8981) aanleiding om af te wijken van zijn voorlopig oordeel. Daartoe wordt het volgende overwogen.

2.6.

De overeenkomst tussen Dexia en [eisers] van 28 september 1999 maakt niet dat Spaar Select als orderremisier is opgetreden. Wanneer Spaar Select, zoals [eisers] aanvoert (maar Dexia betwist), (a) de overeenkomst van Dexia ontving, (b) deze doorgeleidde aan [eisers] , (c) zorgde voor ondertekening hiervan door [eisers] en (d) retourzending aan Dexia, waarbij zij (e) intussen aanspreekpunt was voor eventuele vragen van [eisers] , laat dit onverlet dat het Dexia is geweest die na ontvangst van het aanvraagformulier de leiding had bij het tot stand komen van de overeenkomst en de inhoud daarvan bepaalde door het soort certificaten en het aankoopbedrag (in dit geval een hoofdsom van € 10.638,11) in te vullen alsook de voorwaarden voor de te verstrekken lening, waaronder de te vergoeden rente te vermelden. Immers, uit het feit dat de tussenpersoon de overeenkomst van Dexia ontving, blijkt al dat de tussenpersoon dus niet bepaalde welk product en welke aandelen moesten worden gekocht en/of werden afgenomen. Met andere woorden: de inhoud van de overeenkomst werd niet zelf(standig) bepaald door Spaar Select. Spaar Select vervulde in dat verband dus slechts een ondersteunende rol met het zorgdragen voor ondertekening en retourzending aan Dexia, waarbij zij intussen aanspreekpunt was voor eventuele vragen van [eisers] Omdat het initiatief voor de totstandkoming van de overeenkomst uiteindelijk bij Dexia lag en zij de aankoop concreet en bepaalbaar had gemaakt (door het soort certificaten en het aankoopbedrag zelf in te vullen), had de (veronderstelde) ondersteunende functie van de tussenpersoon niet tot gevolg dat zij orderremisier werd, ook niet wanneer daarbij wordt betrokken dat zij het aanvraagformulier (en vervolgens de overeenkomst) bij Dexia had ingediend (welk aanvraagformulier in deze procedure overigens niet door partijen in de procedure is gebracht). Dat Spaar Select voor haar werkzaamheden provisie van Dexia ontving maakt dit oordeel niet anders.

2.7.

Dit leidt ertoe dat in dit geval het door de tussenpersoon aan Dexia sturen van de (ondertekende) overeenkomst niet kan worden aangemerkt als het doorgeven van een order.

zorgplichten

2.8.

Op Dexia rustten zorgplichten, te weten een onderzoeksplicht en een waarschuwingsplicht. Indien daartoe aanleiding bestond diende zij de effectenleaseovereenkomst te ontraden (HR 2 september 2016, ECLI:NL:HR:2016:2012).

schending onderzoeksplicht

2.9.

[eisers] heeft de stelling dat Dexia geen, althans onvoldoende onderzoek heeft gedaan naar hun financiële positie niet onderbouwd en toegelicht, vooral hebben zij niet gesteld dat de overeenkomsten een onaanvaardbaar zware financiële last voor hen vormden. Dat Dexia haar onderzoeksplicht naar hun inkomens- en vermogenspositie heeft geschonden kan daarom niet worden aanvaard. Het voorbehoud dat [eisers] op dit punt hebben gemaakt, kan hen niet baten. Indien zij van mening zijn dat de onderzoeksplicht wel is geschonden en de overeenkomst een onaanvaardbaar zware financiële last vormde, dan hadden zij dat niet alleen moeten stellen maar vervolgens ook moeten toelichten en onderbouwen. Nu zij dat hebben nagelaten, zal aan de stelling op dit punt voorbij worden gegaan.

2.10.

Dat Dexia haar onderzoeksplicht als onderdeel van haar zorgplicht heeft geschonden, wordt dan ook niet aangenomen. Uitgangspunt is dat de betalingsverplichting uit hoofde van de effectenleaseovereenkomst geen onaanvaardbaar zware last voor [eisers] vormde.

schending waarschuwingsplicht

2.11.

Tussen partijen staat vast dat Dexia haar waarschuwingsplicht niet is nagekomen. Daarmee heeft Dexia onrechtmatig gehandeld jegens [eisers] Nu er echter geen restschuld is ontstaan, is Dexia in dat verband niets aan [eisers] verschuldigd.

2.12.

Voor terugbetaling van andere door [eisers] aan Dexia betaalde bedragen bestaat geen grond, zodat de vordering onder II. van de dagvaarding, zal worden afgewezen. De gevorderde verklaring voor recht zal worden toegewezen zoals in de beslissing vermeld.

buitengerechtelijke kosten

2.13.

Omdat de vordering van [eisers] grotendeels wordt afgewezen, zullen de gevorderde buitengerechtelijke incassokosten worden afgewezen.

uitvoerbaarheid bij voorraad

2.14.

Dexia heeft verweer gevoerd tegen de door [eisers] gevorderde uitvoerbaar bij voorraad verklaring van het vonnis. De te geven verklaring voor recht kan niet uitvoerbaar bij voorraad worden verklaard en de overige vorderingen van [eisers] worden afgewezen. Dit verweer behoeft daarom geen bespreking.

proceskosten

2.15.

[eisers] wordt als de meest in het ongelijk gestelde partij veroordeeld in de proceskosten.

3. De beslissing

De kantonrechter:

3.1.

verklaart voor recht dat Dexia bij de totstandkoming van de overeenkomst met nummer 39403678 onrechtmatig heeft gehandeld jegens [eisers] door de op haar rustende waarschuwingsplicht niet na te komen;

3.2.

veroordeelt [eisers] in de kosten van de procedure aan de zijde van Dexia tot heden vastgesteld op € 300,00 (4 punt x 75,00);

3.3.

verklaart dit vonnis ten aanzien van de proceskostenveroordeling uitvoerbaar bij voorraad;

3.4.

wijst het meer of anders gevorderde af.

Dit vonnis is gewezen door mr. H.T.J.F. Verhappen, kantonrechter, en in het openbaar uitgesproken op 21 oktober 2021.