Uitspraak
Uitspraak
RECHTBANK NOORD-NEDERLAND
Afdeling strafrecht
Locatie Leeuwarden
Parketnummer 18-046672-23
Vonnis van de meervoudige kamer voor de behandeling van strafzaken d.d. 28 juli 2023 in de zaak van het openbaar ministerie tegen de verdachte
[verdachte] ,
geboren op [geboortedatum] 1982 te [geboorteplaats] , thans gedetineerd in [instelling] .
Dit vonnis is gewezen naar aanleiding van het onderzoek ter terechtzitting van 14 juli 2023.
De strafzaak tegen verdachte is eerder behandeld op de zitting van 12 mei 2023.
Verdachte is verschenen, bijgestaan door mr. E. Albayrak, advocaat te Leeuwarden.
Het openbaar ministerie is ter terechtzitting vertegenwoordigd door mr. D.P. Menting.
Tenlastelegging
Aan verdachte is, na nadere omschrijving van de tenlastelegging, ten laste gelegd dat:
1. hij op of omstreeks 13 februari 2023 te Bolsward, gemeente Súdwest-Fryslân, in een woning gevestigd aan de [adres] alhier, ter uitvoering van het door verdachte voorgenomen misdrijf om zijn vader, een persoon genaamd [slachtoffer 1] opzettelijk van het leven te beroven, immers heeft verdachte die [slachtoffer 1] vele malen, althans meermalen, althans eenmaal met een
(massief)houten (bijzet)kruk/stoeltje, althans een hard voorwerp met kracht tegen het hoofd en/of in het gezicht geslagen, terwijl de uitvoering van dat voorgenomen misdrijf niet is voltooid;
subsidiair althans, indien het vorenstaande niet tot een veroordeling mocht of zou kunnen leiden:
hij op of omstreeks 13 februari 2023 te Bolsward, gemeente Súdwest-Fryslân, in een woning gevestigd aan de [adres] alhier, ter uitvoering van het door verdachte voorgenomen misdrijf om aan zijn vader, een persoon genaamd [slachtoffer 1] opzettelijk zwaar lichamelijk letsel toe te brengen immers heeft verdachte die [slachtoffer 1] vele malen, althans meermalen, althans eenmaal met een (massief)houten (bijzet)kruk/stoeltje, althans een hard voorwerp met kracht tegen het hoofd en/of in het gezicht geslagen, terwijl de uitvoering van dat voorgenomen misdrijf niet is voltooid;
2 hij op of omstreeks 13 februari 2023 te Bolsward, gemeente Súdwest-Fryslân, (in het steegje) nabij en/of in de woning de [adres] alhier, ter uitvoering van het door verdachte voorgenomen misdrijf om aan zijn moeder, een persoon genaamd [slachtoffer 2] opzettelijk zwaar lichamelijk letsel toe te brengen immers heeft verdachte die [slachtoffer 2] met kracht met haar hoofd en/of gezicht op de stenen vloer en/of stenen pad, althans harde ondergrond gegooid en/of geduwd, althans gebracht en/of - al dan niet met een voorwerp- in het gezicht en/of tegen het lichaam geslagen, terwijl de uitvoering van dat voorgenomen misdrijf niet is voltooid;
subsidiair althans, indien het vorenstaande niet tot een veroordeling mocht of zou kunnen leiden:
hij op of omstreeks 13 februari 2023 te Bolsward, gemeente Súdwest-Fryslân, (in een steegje) nabij de woning [adres] alhier, zijn moeder, een persoon genaamd [slachtoffer 2] , heeft mishandeld door die [slachtoffer 2] met kracht met haar hoofd en/of gezicht op de stenen vloer en/of stenen pad, althans harde ondergrond te gooien en/of te brengen en/of - al dan niet met een voorwerp- in het gezicht en/of tegen het lichaam te slaan;
3. hij op of omstreeks 13 februari 2023 te Bolsward, gemeente Súdwest-Fryslân, in een woning gevestigd aan de [adres] alhier, opzettelijk zijn vader en/of moeder, te weten [slachtoffer 1] en/of [slachtoffer 2] wederrechtelijk van de/hun vrijheid heeft beroofd en/of beroofd gehouden, door deze [slachtoffer 1] en/of [slachtoffer 2] in een stoel te zetten en/of (vervolgens) met Ductape hun lichaam en/of ledematen vast te binden en/of vast te maken aan deze stoelen;
4. hij op of omstreeks 13 februari 2023 te Bolsward, gemeente Súdwest-Fryslân, in een woning gevestigd aan de [adres] alhier, ter uitvoering van het door verdachte voorgenomen misdrijf om met het oogmerk om zich of een ander wederrechtelijk te bevoordelen door geweld en/of bedreiging met geweld zijn vader [slachtoffer 1] te dwingen tot de afgifte en/of overmaking van een geldbedrag van 1950 euro en/of een geldbedrag van 55 euro (ter betaling van een factuur van het CJIB), in elk geval enig goed, dat/die geheel of ten dele aan die [slachtoffer 1] , in elk geval aan die [slachtoffer 1] en/of een derde toebehoorde(n) immers heeft verdachte die [slachtoffer 1] meermalen met een (massief) houten kruk/stoeltje tegen het hoofd en/of in het gezicht geslagen en/of (vervolgens) die [slachtoffer
1] met Ductape vastgebonden op een stoel en/of (vervolgens) - terwijl die [slachtoffer 1] vastgebonden zat in een stoel, deze stoel met die [slachtoffer 1] versleept van de achterkamer naar de voorkamer van genoemde woning en/of die [slachtoffer 1] naar diens computer gebracht en daarbij aangegeven "maak het geld maar over" en/of "Je hebt ook een spaarrekening, maak het hier maar van over" en/of "ik wil die 1950 euro hebben" en/of "ik wil dat je deze boete van 55 euro ook betaald" en/of daarbij zijn, verdachtes bankrekeningnummer aan die [slachtoffer 1] gegeven en/of (later die dag) een foto van zijn bankpas naar die [slachtoffer 1] gestuurd met de tekst "1995 euro", terwijl de uitvoering van dat voorgenomen misdrijf niet is voltooid;
5 hij op of omstreeks 13 februari 2023 te Bolsward, gemeente Súdwest-Fryslân, in een woning gevestigd aan de [adres] alhier, opzettelijk en wederrechtelijk vijf, althans één of meer (familie)fotoalbum(s), in elk geval enig goed, dat/die geheel of ten dele aan [slachtoffer 1] en/of [slachtoffer 2] , in elk geval aan een ander toebehoorde(n) heeft vernield, beschadigd en/of onbruikbaar gemaakt door dit/deze (familie)fotoalbum(s) in de open haard te gooien en/of te verbranden.
Beoordeling van het bewijs
Het standpunt van de officier van justitie
Ten aanzien van feit 1
De officier van justitie heeft zich op het standpunt gesteld dat het onder feit 1 primair ten laste gelegde, te weten poging tot doodslag, wettig en overtuigend te bewijzen is gelet op de aangifte van [slachtoffer 1] , de foto’s van zijn letsel, het letselverslag van de GGD, de foto’s van het stoeltje alsmede de beschrijving daarvan, de verklaring van aangeefster [slachtoffer 2] en de bekennende verklaring van verdachte ter terechtzitting. Door met een massief houten stoeltje meermalen op een kwetsbaar onderdeel van het lichaam te slaan – te weten het hoofd – en wel zo hard dat het stoeltje hierdoor uit elkaar is gevallen, heeft verdachte voorwaardelijk opzet op de dood van zijn vader gehad.
Ten aanzien van feit 2
De officier van justitie heeft zich op het standpunt gesteld dat het onder feit 2 primair ten laste gelegde, te weten poging tot zware mishandeling, wettig en overtuigend te bewijzen is gelet op de aangifte van [slachtoffer 2] , het proces-verbaal van bevindingen waarbij aangeefster kort na het feit eenzelfde verklaring aflegt, het letselverslag van de GGD en de bekennende verklaring van verdachte ter terechtzitting. Door zijn moeder hard met haar hoofd op de grond te gooien heeft verdachte voorwaardelijk opzet op zwaar lichamelijk letsel gehad.
De officier van justitie vordert dat verdachte partieel wordt vrijgesproken van het slaan met een voorwerp in het gezicht en tegen het lichaam.
Ten aanzien van feit 3
De officier van justitie heeft bewezenverklaring gevorderd voor feit 3 gelet op de aangiftes van [slachtoffer 1] en [slachtoffer 2] alsmede de bekennende verklaring van verdachte ter terechtzitting.
Ten aanzien van feit 4
De officier van justitie heeft bewezenverklaring gevorderd voor feit 4, gelet op de aangiftes van [slachtoffer 1] en [slachtoffer 2] , de berichten die verdachte na het feit naar zijn vader heeft gestuurd
over het over te maken geldbedrag alsmede de bekennende verklaring van verdachte ter terechtzitting. Door geweld en bedreiging met geweld heeft verdachte gepoogd zijn vader af te persen.
Ten aanzien van feit 5
De officier van justitie heeft bewezenverklaring gevorderd voor feit 5, gelet op de aangiftes van [slachtoffer 1] en [slachtoffer 2] alsmede de bekennende verklaring van verdachte ter terechtzitting. Verdachte heeft meerdere fotoalbums in de open haard gegooid die daardoor zijn verbrand.
Het standpunt van de verdediging
Ten aanzien van feit 1
De raadsman heeft vrijspraak bepleit van feit 1 primair vanwege onvoldoende wettig bewijs om te komen tot een aanmerkelijke kans op de dood. Verdachte heeft ter terechtzitting verklaard zijn vader één of twee keer met het krukje tegen het hoofd te hebben geslagen. Daarbij heeft hij niet met uiterste kracht geslagen. Bovendien is het krukje uit elkaar gevallen doordat verdachte dit tegen de grond kapot heeft geslagen. Het krukje is niet kapot gegaan door het slaan op het hoofd van zijn vader. Daarbij heeft de raadsman ter onderbouwing van zijn standpunt gewezen op een tweetal uitspraken, te weten ECLI:NL:RBMNE:2013:BY9635 en ECLI:NL:RBNHO:2020:5902.
Ten aanzien van het onder feit 1 subsidiair ten laste gelegde heeft de raadsman zich gerefereerd aan het oordeel van de rechtbank omtrent een bewezenverklaring.
Ten aanzien van feit 2
De raadsman heeft zich gerefereerd aan het oordeel van de rechtbank omtrent een bewezenverklaring van het onder feit 2 primair dan wel subsidiair ten laste gelegde.
Ten aanzien van feiten 3, 4 en 5
De raadsman heeft bepleit dat de feiten 3, 4 en 5 wettig en overtuigend bewezen kunnen worden.
Het oordeel van de rechtbank 1
Ten aanzien van feit 1 primair
Met de raadsman is de rechtbank van oordeel dat de poging tot doodslag op basis van het dossier niet kan worden bewezen. Uit het dossier en het verhandelde ter terechtzitting blijkt niet dat verdachte (voorwaardelijk) opzet heeft gehad op de dood van zijn vader (verder: aangever [verdachte] ). Het dossier bevat onvoldoende concrete aanknopingspunten voor de vaststelling dat het meermalen slaan met een houten stoeltje op het hoofd en/of in het gezicht de aanmerkelijke kans in het leven heeft geroepen dat aangever [verdachte] als gevolg daarvan zou komen te overlijden. De rechtbank heeft niet vast kunnen stellen of het stoeltje door het slaan tegen het hoofd en/of in het gezicht is gebroken. Een contra-indicatie voor het aannemen van een aanmerkelijke kans op de dood is dat uit de foto’s in het dossier blijkt dat het niet gaat om een stevige massief houten stoel, maar om een middelgrote broze houten stoel. Verdachte zal gelet op het voorgaande worden vrijgesproken van de primair ten laste gelegde poging tot doodslag.
Ten aanzien van feit 1 subsidiair
Wel is de rechtbank van oordeel dat de poging tot zware mishandeling van aangever [verdachte] wettig en overtuigend kan worden bewezen. Verdachte heeft meermaals met een houten stoeltje met kracht tegen het hoofd van aangever [verdachte] geslagen, ten gevolge waarvan hij letsel heeft opgelopen. Het is een feit van algemene bekendheid dat het hoofd een kwetsbaar onderdeel is van het menselijk lichaam en dat één harde klap tegen het hoofd al tot ernstig letsel kan leiden. De rechtbank is van oordeel dat verdachte, door met een dergelijk voorwerp met kracht op het hoofd te slaan, bewust de aanmerkelijke kans heeft aanvaard dat aangever [verdachte] als gevolg van deze klap zwaar lichamelijk letsel zou oplopen.
Ten aanzien van feit 2 primair
De rechtbank is van oordeel dat de poging tot zware mishandeling niet kan worden bewezen op basis van het dossier en het verhandelde ter terechtzitting. Niet is gebleken dat verdachte opzet heeft gehad op zwaar lichamelijk letsel bij zijn moeder (verder: aangeefster [slachtoffer 2] ). Noch zijn er aanwijzingen te vinden dat verdachte zodanig geweld heeft uitgeoefend op het hoofd of andere delen van het lichaam van aangeefster [slachtoffer 2] dat hierdoor een aanmerkelijke kans op zwaar lichamelijk letsel is ontstaan. De rechtbank zal verdachte dan ook vrijspreken van de primair ten laste gelegde poging tot zware mishandeling.
Ten aanzien van feit 2 subsidiair
Wel is de rechtbank van oordeel dat mishandeling wettig en overtuigend kan worden bewezen. Verdachte heeft aangeefster [slachtoffer 2] onverwachts van achteren benaderd en met kracht op een harde ondergrond gegooid, waardoor zij ten val kwam en hierdoor letsel heeft opgelopen. Door zo te handelen heeft verdachte vol opzet gehad op het letsel bij aangeefster [slachtoffer 2] .
De rechtbank zal verdachte vrijspreken van het ten laste gelegde slaan met een voorwerp in het gezicht en/of tegen het lichaam, omdat hiervoor onvoldoende wettig bewijs aanwezig is.
De rechtbank acht het ten laste gelegde onder feit 1 subsidiair, feit 2 subsidiair, feit 3, feit 4 en feit 5 wettig en overtuigend bewezen en zal ten aanzien van het bewezen verklaarde volstaan met een opgave van de bewijsmiddelen overeenkomstig het bepaalde in artikel 359, derde lid, tweede volzin, van het Wetboek van Strafvordering (verder: Sv), nu de verdachte het bewezen verklaarde duidelijk en ondubbelzinnig heeft bekend.
Uit de processen-verbaal van aangifte van [slachtoffer 1]
2en [slachtoffer 2]
3en de bekennende verklaring van verdachte
4blijkt genoegzaam dat verdachte de ten laste gelegde feiten heeft begaan op de wijze zoals hierna is bewezen verklaard.
2en [slachtoffer 2]
3en de bekennende verklaring van verdachte
4blijkt genoegzaam dat verdachte de ten laste gelegde feiten heeft begaan op de wijze zoals hierna is bewezen verklaard.
Bewezenverklaring
De rechtbank acht feit 1 subsidiair, feit 2 subsidiair, feit 3, feit 4 en feit 5 wettig en overtuigend bewezen, met dien verstande dat:
1. subsidiair hij op 13 februari 2023 te Bolsward, gemeente Súdwest-Fryslân, in een woning gevestigd aan de [adres] alhier, ter uitvoering van het door verdachte voorgenomen misdrijf om aan zijn vader, een persoon genaamd [slachtoffer 1] opzettelijk zwaar lichamelijk letsel toe te brengen, immers heeft verdachte die [slachtoffer 1] meermalen met een houten stoeltje met kracht tegen het hoofd geslagen, terwijl de uitvoering van dat voorgenomen misdrijf niet is voltooid;
2. subsidiairhij op 13 februari 2023 te Bolsward, gemeente Súdwest-Fryslân, in een steegje nabij de woning [adres] alhier, zijn moeder, een persoon genaamd [slachtoffer 2] , heeft mishandeld door die [slachtoffer 2] met kracht op een harde ondergrond te gooien.
3. hij op 13 februari 2023 te Bolsward, gemeente Súdwest-Fryslân, in een woning gevestigd aan de [adres] alhier, opzettelijk zijn vader en moeder, te weten [slachtoffer 1] en [slachtoffer 2] wederrechtelijk van hun vrijheid heeft beroofd en beroofd gehouden, door deze [slachtoffer 1] en [slachtoffer 2] in een stoel te zetten en vervolgens met duct tape hun lichaam vast te binden en vast te maken aan deze stoelen;
4. hij op 13 februari 2023 te Bolsward, gemeente Súdwest-Fryslân, in een woning gevestigd aan de [adres] alhier, ter uitvoering van het door verdachte voorgenomen misdrijf om met het oogmerk om zich of een ander wederrechtelijk te bevoordelen door geweld en bedreiging met geweld zijn vader [slachtoffer 1] te dwingen tot de afgifte en overmaking van een geldbedrag van 1950 euro en een geldbedrag van 55 euro ter betaling van een factuur van het CJIB, dat geheel aan die [slachtoffer 1] toebehoorde, immers heeft verdachte die [slachtoffer 1] meermalen met een houten stoeltje tegen het hoofd geslagen en vervolgens die [slachtoffer 1] met duct tape vastgebonden op een stoel en vervolgens terwijl die [slachtoffer 1] vastgebonden zat in een stoel, deze stoel met die [slachtoffer 1] versleept van de achterkamer naar de voorkamer van genoemde woning en die [slachtoffer 1] naar diens computer gebracht en daarbij aangegeven "maak het geld maar over" en "je hebt ook een spaarrekening, maak het hier maar van over" en "ik wil die 1950 euro hebben" en "ik wil dat je deze boete van 55 euro ook betaalt" en daarbij een bankrekeningnummer aan die [slachtoffer 1] gegeven en later die dag een foto van zijn bankpas naar die [slachtoffer 1] gestuurd met de tekst "1995 euro", terwijl de uitvoering van dat voorgenomen misdrijf niet is voltooid;
5. hij op 13 februari 2023 te Bolsward, gemeente Súdwest-Fryslân, in een woning gevestigd aan de [adres] alhier, opzettelijk en wederrechtelijk fotoalbums die geheel aan [slachtoffer 1] en [slachtoffer 2] toebehoorden heeft vernield door deze fotoalbums in de open haard te verbranden.
Verdachte zal van het meer of anders ten laste gelegde worden vrijgesproken, aangezien de rechtbank dat niet bewezen acht.
Voor zover in de tenlastelegging taal- en/of schrijffouten voorkomen, zijn deze in de bewezenverklaring verbeterd. Verdachte is daardoor niet geschaad in de verdediging.
Strafbaarheid van het bewezen verklaarde Het bewezen verklaarde levert op:
1. subsidiair. poging tot zware mishandeling, terwijl de schuldige het misdrijf begaat tegen zijn vader tot wie hij in familierechtelijke betrekking staat;
2 subsidiair. mishandeling, terwijl de schuldige het misdrijf begaat tegen zijn moeder;
3. opzettelijk iemand wederrechtelijk van de vrijheid beroven en beroofdhouden, meermalen gepleegd;
4. poging tot afpersing;
5. opzettelijk en wederrechtelijk enig goed dat geheel of ten dele aan een andertoebehoort vernielen.
Deze feiten zijn strafbaar nu geen omstandigheden aannemelijk zijn geworden die de strafbaarheid uitsluiten.
Strafbaarheid van verdachte
De rechtbank acht verdachte strafbaar nu niet van enige strafuitsluitingsgrond is gebleken.
Strafmotivering
De vordering van de officier van justitie
De officier van justitie heeft gevorderd dat verdachte ter zake van feit 1 primair, feit 2 primair, feit 3, feit 4 en feit 5 wordt veroordeeld tot een gevangenisstraf van 36 maanden, met aftrek van de tijd die verdachte reeds in voorarrest heeft doorgebracht, waarvan 18 maanden voorwaardelijk met een proeftijd van 3 jaren, met daarbij de bijzondere voorwaarden inclusief dadelijke uitvoerbaarheid zoals geadviseerd door de reclassering en aangevuld met een locatieverbod voor de [adres] te Bolsward. Daarbij heeft de officier van justitie gevorderd dat de bijzondere voorwaarde die ziet op de opname in een zorginstelling maximaal één jaar duurt en plaatsvindt in [instelling] of een soortgelijke instelling.
Tevens heeft de officier van justitie gevorderd aan verdachte de Gedragsbeïnvloedende en
Vrijheidsbeperkende Maatregel (verder: GVM) ex artikel 38z van het Wetboek van Strafrecht (verder: Sr) op te leggen. Voorts heeft de officier van justitie er bij zijn vordering rekening mee gehouden dat de feiten verdachte in verminderde mate kunnen worden toegerekend.
Het standpunt van de verdediging
De raadsman heeft bepleit een onvoorwaardelijke gevangenisstraf op te leggen voor de duur van 6 maanden zodat verdachte binnen een maand kan worden opgenomen in de [instelling] of een overbruggingsplek. De behandeling kan daardoor zo spoedig mogelijk plaatsvinden. Daarnaast heeft de raadsman bepleit een deels voorwaardelijke gevangenisstraf op te leggen om zo reclasseringstoezicht mogelijk te maken. De raadsman heeft zich niet verzet tegen de oplegging van de door de reclassering geadviseerde bijzondere voorwaarden, de dadelijke uitvoerbaarheid en het locatieverbod. De raadsman heeft zich evenmin verzet tegen oplegging van een GVM ex artikel 38z Sr. Voorts heeft de raadsman verzocht in het vonnis te benoemen dat de directeur van de penitentiaire inrichting ingevolge artikel 43, vierde lid, van de Penitentiaire Beginselenwet (verder: Pbw) overbrenging toestaat opdat verdachte zo snel mogelijk kan beginnen met zijn behandeling. Tot slot heeft de raadsman bepleit dat bij de op te leggen straf rekening moet worden gehouden met het feit dat is geadviseerd de delicten in verminderde mate aan verdachte toe te rekenen.
Het oordeel van de rechtbank
Algemeen
Bij de bepaling van de straf heeft de rechtbank rekening gehouden met de aard en de ernst van het bewezen en strafbaar verklaarde, de omstandigheden waaronder dit is begaan, de persoon van verdachte zoals deze naar voren is gekomen uit het onderzoek ter terechtzitting, het rapport van de psychiater, het rapport van de reclassering, het verdachte betreffende uittreksel uit de justitiële documentatie, alsmede de vordering van de officier van justitie en het pleidooi van de raadsman.
Ernst van de feiten
In de avond van 13 februari 2023 heeft verdachte vanuit zijn woning een rol duct tape meegenomen en is hij naar de woning van zijn ouders gereden met het vooropgezette plan hen te overmeesteren en vast te binden om zo een langlopend financieel geschil te beslechten. Aangekomen bij de woning van zijn ouders heeft hij aangebeld en op het moment dat zijn moeder nietsvermoedend de deur opendoet mishandelt hij haar door haar met kracht op de harde ondergrond te gooien. Vervolgens heeft hij zijn moeder van haar vrijheid beroofd en beroofd gehouden door haar lichaam met duct tape vast te binden aan een stoel. Om zijn punt kracht bij te zetten, hij wilde immers geld hebben, heeft verdachte fotoalbums van zijn ouders in de openhaard verbrand. Op het moment dat zijn vader vervolgens nietsvermoedend thuis komt probeert hij ook zijn vader te overmeesteren door hem meermalen in zijn zij te stompen. Als blijkt dat dit niet werkt, pakt hij een houten stoeltje en slaat hij zijn vader hier meermaals mee tegen het hoofd. Hierna heeft verdachte zijn vader naar de achterkamer gedirigeerd en beval hij hem om op de stoel naast zijn moeder te gaan zitten. Vervolgens heeft hij zijn vader eveneens van zijn vrijheid beroofd en beroofd gehouden door hem met duct tape vast te maken aan de stoel. Voorts heeft verdachte gepoogd zijn vader af te persen door hem met geweld en bedreiging met geweld te dwingen twee geldbedragen over te maken. Toen zijn vader aangaf dat dit pas de volgende dag zou lukken is verdachte weggegaan en heeft hij later die avond nog een bericht en een foto van zijn bankpas gestuurd om de dwang kracht bij te zetten.
Verdachte heeft door zijn handelen in het geheel geen rekening gehouden met de belangen en de gevoelens van zijn slachtoffers. Door zo te handelen heeft verdachte een grove inbreuk gemaakt op de lichamelijke integriteit en de persoonlijke levenssfeer van zijn slachtoffers. De rechtbank neemt het verdachte bijzonder kwalijk dat de slachtoffers alle voornoemde feiten in hun eigen woning, een plek waar zij zich veilig zouden moeten kunnen voelen, moesten ondergaan. Verdachte heeft kennelijk enkel rekening gehouden met zijn eigen opvatting dat zijn ouders geld aan hem verschuldigd waren en zij dat daadwerkelijk zouden moeten betalen. Verdachte heeft geen acht geslagen op de angst, de pijn en de verstrekkende gevolgen van zijn handelen voor zijn slachtoffers. Naast lichamelijke pijn heeft dit ook psychisch leed meegebracht, hetgeen zonder meer voorstelbaar is, maar ook blijkt uit de door [slachtoffer 1] ter terechtzitting voorgedragen slachtofferverklaring.
Het behoeft ten slotte geen betoog dat voornoemde handelingen van verdachte gevoelens van afschuw en verontwaardiging oproepen in de samenleving.
Documentatie
De rechtbank heeft kennis genomen van het uittreksel justitiële documentatie van 14 juli 2023, waaruit blijkt dat hij niet eerder is veroordeeld voor enig strafbaar feit.
Persoon van verdachte
De rechtbank houdt rekening met het psychiatrisch onderzoek pro justitia d.d. 4 mei 2023, opgesteld door dr. B.A. Blansjaar, psychiater.
De psychiater heeft geconcludeerd dat verdachte lijdt aan psychische stoornissen in de vorm van een autismespectrumstoornis, een stoornis in het gebruik van amfetamine en een bipolaire stemmingsstoornis in gedeeltelijke remissie. Ten tijde van het ten laste gelegde leed verdachte eveneens aan bovenomschreven psychische stoornissen. Ook was hij ten tijde van het ten laste gelegde manisch of hypomanisch ontremd door amfetaminegebruik bij een onderliggende bipolaire stemmingsstoornis. Verdachte was daardoor waarschijnlijk meer geneigd tot agressief en gewelddadig gedrag. Geadviseerd is om verdachte het ten laste gelegde in verminderde mate toe te rekenen.
De rechtbank neemt bovengenoemde conclusies van de deskundige over en maakt deze tot de hare. De rechtbank acht verdachte ten tijde van het plegen van het ten laste gelegde in verminderde mate toerekeningsvatbaar.
Voornoemde psychiater heeft het herhalingsrisico ingeschat als hoog. Dit gelet op de problemen van verdachte in zijn opvoeding, relatievorming met zijn naaste familie, werk en huisvesting alsmede zijn bipolaire stemmingsstoornis die in remissie is en zijn autismespectrumstoornis met affectieve en gedragsmatige instabiliteit.
Beschermende factoren worden door de psychiater gezien in de bovengemiddelde intelligentie van verdachte, zijn motivatie voor behandeling, resocialisatie en voor abstinentie van stimulantia.
Geadviseerd is om het recidivegevaar te beperken door opname en behandeling van verdachte in een Forensische Psychiatrische Kliniek (verder: FPK), met aansluitende resocialisatie naar al dan niet tijdelijk begeleid wonen en ambulante nazorg door een forensische polikliniek, in het kader van bijzondere voorwaarden bij een voorwaardelijk strafdeel, onder toezicht van de reclassering.
Uit het reclasseringsrapport d.d. 29 juni 2023 opgesteld door [naam] , reclasseringswerker van Reclassering Nederland te Leeuwarden, blijkt onder meer dat verdachte een intelligente man is die kampt met complexe psychiatrische problemen die doorwerken op verschillende leefgebieden. Verdachte kan sociale situaties en gevolgen van zijn handelen niet adequaat inschatten waardoor hij uit onmacht en onvermogen in conflict komt met zijn omgeving en zich voornamelijk gewelddadig gedraagt tegenover zijn ouders. Hierdoor is de relatiedynamiek met zijn naaste familieleden ernstig verstoord. Hij heeft een sterke overtuiging van zijn waarheid en drijft zijn zin door. Het gevolg van zijn houding is dat hij zich niet gehoord voelt, ontremd raakt door middelengebruik en zijn eigen gedrag door omstandigheden rechtvaardigt. Door de reclassering wordt dan ook geconcludeerd dat het psychosociaal functioneren van verdachte, zijn middelengebruik, de relatie met zijn gezin alsmede zijn houding zowel risicoverhogend als delictgerelateerd zijn.
Gelet op het voorgaande wordt het risico op herhaling en letselschade door de reclassering ingeschat als hoog. Vooral wanneer het gaat om de ouders van verdachte. Tevens wordt door de reclassering een hoog risico op het zich onttrekken aan afspraken en voorwaarden gezien. Dit is gelegen in het feit dat verdachte moeite heeft zich te conformeren aan maatschappelijke verwachtingen en geldende regels en afspraken. Daarentegen vindt de reclassering het positief dat verdachte heeft aangegeven te willen stoppen met het gebruik van middelen, dat hij een klinische behandeling wil ondergaan en zelf heeft aangegeven dat hij een fout heeft gemaakt en het nooit weer zover wil laten komen.
Vanwege de twijfels van de reclassering of verdachte kan voldoen aan voorwaarden gekoppeld aan een voorwaardelijke veroordeling is aangegeven dat de maatregel van tbs met voorwaarden ook een optie kan zijn. Indien de rechtbank overgaat tot een reclasseringstoezicht dan wordt geadviseerd een regulier reclasseringstoezicht waarbij verdachte klinisch wordt behandeld voor maximaal twee jaar met aansluitend de bijzondere voorwaarden van een meldplicht, ambulante behandeling, begeleid wonen en meewerken aan middelencontrole. Gelet op de grote kans van een misdrijf met schade voor personen heeft de reclassering dadelijke uitvoerbaarheid van voornoemde voorwaarden en het toezicht geadviseerd. Daarnaast heeft de reclassering geadviseerd een gebiedsverbod ex artikel 38v Sr op te leggen voor het woonadres van zijn ouders. Gelet op de complexe psychiatrische problemen van verdachte en het hoge risico op onttrekking aan de voorwaarden heeft de reclassering tot slot geadviseerd een GVM ex artikel 38z Sr op te leggen.
Conclusie
De rechtbank is van oordeel dat een aanzienlijke vrijheidsstraf noodzakelijk is, omdat de aard en de ernst van het bewezen verklaarde door afdoening met een lichtere strafmodaliteit dan een gevangenisstraf miskend zou worden. De rechtbank zal een deel van deze vrijheidsstraf
voorwaardelijk opleggen om verdachte ervan te weerhouden in de toekomst wederom strafbare feiten te plegen en ook oplegging van de bijzondere voorwaarden mogelijk te maken, aangezien behandeling van de problematiek van verdachte noodzakelijk is. Verdachte kan terecht bij [instelling] , maar een opnamedatum is nog niet bekend. De rechtbank vindt het van groot belang dat de behandeling van verdachte direct na het onvoorwaardelijke deel van zijn vrijheidsstraf kan beginnen.
Alles afwegende is de rechtbank van oordeel dat een gevangenisstraf van 21 maanden met aftrek van het voorarrest, waarvan 12 maanden voorwaardelijk met een proeftijd van drie jaren voldoende recht doet aan de ernst van de feiten. De rechtbank legt daarbij als bijzondere voorwaarden op een meldplicht, opname in een zorginstelling, ambulante behandeling, begeleid wonen of maatschappelijke opvang en meewerken aan middelencontrole.
Met de officier van justitie is de rechtbank van oordeel dat een klinische opnameduur van maximaal één jaar in [instelling] of een soortgelijke instelling passend en geboden is. Daarbij zal de rechtbank de door de reclassering geadviseerde inname van medicatie bij zowel de klinische als de ambulante behandeling niet opleggen. Het opleggen van een algemene verplichting tot het innemen van niet nader bepaalde medicatie is naar het oordeel van de rechtbank te weinig specifiek om, in het kader van een bijzondere voorwaarde, aan verdachte te kunnen opleggen.
De rechtbank zal, anders dan door de officier van justitie is gevorderd, geen locatieverbod als bijzondere voorwaarde opleggen. Gelet op het feit dat, zoals ter terechtzitting is gebleken, de ouders niet een zelfde opvatting innemen ten aanzien van de noodzaak van een locatieverbod, het feit dat verdachte ter terechtzitting heeft aangegeven dat hij zijn ouders niet thuis zal opzoeken alsmede de behandeling die hij nog zal ondergaan, ziet de rechtbank hier geen noodzaak toe. Bovendien is ter terechtzitting gebleken dat de ouders van verdachte binnenkort gaan verhuizen en dat onduidelijk is wat het nieuwe woonadres van zijn ouders zal zijn. De rechtbank zal de vordering van de officier van justitie op dit punt dan ook afwijzen.
Nu verdachte nog een substantieel langere onvoorwaardelijke vrijheidsstraf krijgt dan zijn reeds ondergane voorarrest ziet de rechtbank, anders dan de officier van justitie, geen aanleiding om de dadelijke uitvoerbaarheid van de bijzondere voorwaarden te gelasten en wijst de vordering van de officier van justitie op dit punt af.
Voorts ziet de rechtbank, anders dan door de officier van justitie is gevorderd, geen aanleiding om een GVM ex artikel 38z Sr aan verdachte op te leggen. Gelet op de aard van het bewezenverklaarde, de persoon van verdachte alsmede het feit dat hij niet eerder is veroordeeld voor enig strafbaar feit zal de vordering van de officier van justitie op dit punt worden afgewezen.
Tot slot zal de rechtbank geen aanbeveling doen aan de directeur van de penitentiaire inrichting dat toepassing wordt gegeven aan het bepaalde in artikel 43, vierde lid van de Pbw. De rechtbank is van oordeel dat het onvoorwaardelijk gedeelte van de vrijheidsstraf gelet op de ernst van de feiten negen maanden dient te bedragen en dat pas nadat verdachte het onvoorwaardelijke gedeelte van deze straf heeft uitgezeten klinische behandeling plaats kan vinden. De rechtbank wijst het verzoek van de verdediging derhalve af.
Toepassing van wetsartikelen
De rechtbank heeft gelet op de artikelen 14a, 14b, 14c, 45, 56, 57, 282, 300, 302, 304, 317 en 350 van het Wetboek van Strafrecht.
Deze voorschriften zijn toegepast, zoals zij ten tijde van het bewezen verklaarde rechtens golden dan wel ten tijde van deze uitspraak gelden.
Uitspraak
De rechtbank
Verklaart niet bewezen hetgeen verdachte onder feit 1 primair en feit 2 primair is ten laste gelegd en spreekt verdachte daarvan vrij.
Verklaart het onder feit 1 subsidiair, feit 2 subsidiair, feit 3, feit 4 en feit 5 ten laste gelegde bewezen, te kwalificeren en strafbaar zoals voormeld en verdachte daarvoor strafbaar.
Verklaart niet bewezen hetgeen aan verdachte meer of anders is ten laste gelegd dan het bewezen verklaarde en spreekt verdachte daarvan vrij.
Veroordeelt verdachte tot:
Een gevangenisstraf voor de duur van 21 maanden
Bepaalt dat van deze gevangenisstraf
een gedeelte, groot 12 maanden, niet zal worden ten uitvoer gelegd, tenzij de rechter later anders mocht gelasten, op grond, dat de veroordeelde voor het einde van of gedurende de proeftijd, die hierbij wordt vastgesteld op
3 jaren, de hierna te noemen voorwaarden niet heeft nageleefd.
een gedeelte, groot 12 maanden, niet zal worden ten uitvoer gelegd, tenzij de rechter later anders mocht gelasten, op grond, dat de veroordeelde voor het einde van of gedurende de proeftijd, die hierbij wordt vastgesteld op
3 jaren, de hierna te noemen voorwaarden niet heeft nageleefd.
Beveelt dat de tijd die de veroordeelde voor de tenuitvoerlegging van deze uitspraak in verzekering en voorlopige hechtenis heeft doorgebracht, bij de uitvoering van de opgelegde gevangenisstraf, geheel in mindering zal worden gebracht.
Voorwaarde is, dat de veroordeelde zich voor het einde van de proeftijd niet schuldig zal maken aan een strafbaar feit.
Stelt als bijzondere voorwaarden:
dat de veroordeelde zich bij het ingaan van de proeftijd meldt bij de Reclassering Nederland. De veroordeelde blijft zich melden op afspraken met de reclassering, zo vaak en zolang de reclassering dat nodig vindt;
dat de veroordeelde zich laat opnemen in de [instelling] of een soortgelijke zorginstelling, te bepalen door de justitiële instantie die verantwoordelijk is voor plaatsing. De behandeling start aansluitend aan de gevangenisstraf. De opname duurt één jaar of zoveel korter als de reclassering nodig vindt. Veroordeelde houdt zich aan de huisregels en de aanwijzingen die de zorginstelling geeft voor de behandeling. Als de reclassering een overgang naar ambulante zorg, begeleid wonen of maatschappelijke opvang gewenst vindt, werkt veroordeelde mee aan de indicatiestelling en plaatsing;
dat de veroordeelde zich aansluitend op de behandeling in de [instelling] of een soortgelijke instelling ambulant laat behandelen door een zorgverlener, te bepalen door de reclassering. De behandeling duurt de gehele proeftijd of zoveel korter als de reclassering nodig vindt.
Veroordeelde houdt zich aan de huisregels en de aanwijzingen die de zorgverlener geeft voor de behandeling;
4. dat de veroordeelde aansluitend op de behandeling in de [instelling] of een soortgelijke instelling verblijft in een instelling voor beschermd wonen of maatschappelijke opvang, te bepalen door de reclassering. Het verblijf duurt de gehele proeftijd of zoveel korter als de reclassering nodig vindt. Veroordeelde houdt zich aan de huisregels en het dagprogramma dat de instelling in overleg met de reclassering voor hem heeft opgesteld;
5. dat de veroordeelde meewerkt aan controle van het gebruik van middelen, om het middelengebruik te beheersen. De reclassering kan urineonderzoek en ademonderzoek (blaastest) gebruiken voor de controle. De reclassering bepaalt hoe vaak veroordeelde wordt gecontroleerd.
Geeft aan voornoemde reclasseringsinstelling de opdracht als bedoeld in artikel 14c, zesde lid, van het Wetboek van Strafrecht toezicht te houden op de naleving van de voorwaarden en de veroordeelde ten behoeve daarvan te begeleiden.
Voorwaarden daarbij zijn dat de veroordeelde gedurende de proeftijd:
- ten behoeve van het vaststellen van zijn identiteit medewerking zal verlenen aan het nemen van een of meer vingerafdrukken of een identiteitsbewijs als bedoeld in artikel 1 van de Wet op de identificatieplicht ter inzage aanbiedt;
- medewerking zal verlenen aan het reclasseringstoezicht, bedoeld in artikel 14c, zesde lid, van het Wetboek van Strafrecht, de medewerking aan huisbezoeken en het zich melden bij de reclassering zo vaak en zolang als de reclassering dit noodzakelijk acht, daaronder begrepen.
Dit vonnis is gewezen door mr. W.S. Sikkema, voorzitter, en mr. T.M.L. Wolters en mr. L.S. Langius, rechters, bijgestaan door mr. M. Linde, griffier, en uitgesproken ter openbare terechtzitting van deze rechtbank op 28 juli 2023.
Mr. W.S. Sikkema is buiten staat dit vonnis mede te ondertekenen.
Wanneer hierna wordt verwezen naar doorgenummerde dossierpagina’s betreft dit delen van ambtsedige processen-verbaal, als bijlagen opgenomen bij het dossier met het nummer PL01002023039781, doorgenummerd 1 tot en met 137.
Pagina’s 10, 11, 12, 13 en 14.
Pagina’s 21, 22, 23, 24 en 25.
De verklaring van verdachte ter terechtzitting van 14 juli 2023.