Uitspraak
RECHTBANK NOORD-NEDERLAND
Afdeling strafrecht
Locatie Groningen
parketnummer 18/256937-20
Vonnis van de meervoudige kamer voor de behandeling van strafzaken d.d. 26 april 2021 in de zaak van het openbaar ministerie tegen de verdachte
[verdachte],
geboren op [geboortedatum] 2002 te [geboorteplaats],
wonende te [straatnaam], [woonplaats].
Dit vonnis is gewezen naar aanleiding van het onderzoek ter terechtzitting van 13 april 2021.
Verdachte is verschenen, bijgestaan door mr. G.W. van der Zee, advocaat te Groningen. Het openbaar ministerie is ter terechtzitting vertegenwoordigd door mr. L.J. van der Heide.
Tenlastelegging
Aan verdachte is ten laste gelegd dat:
1.
hij in of omstreeks de periode van 30 juni 2019 tot en met 12 januari 2020, te Leens en/of Apeldoorn, althans in Nederland, in het openbaar, bij geschrift en/of bij afbeelding
tot enig strafbaar feit en/of gewelddadig optreden tegen het openbaar gezag heeft opgeruid,
door via sociale media, althans een (sociaal) platform genaamd VKontakte, op zijn (openbare) VK-profiel (genaamd [naam]), één of meerdere geschrift(en) en/of afbeelding(en) te plaatsen en/of (verder) te verspreiden, te weten:
- een afbeelding van prins Harry en/of daarbij de tekst (toe te voegen): "Kill the race traitors" (p.22), en/of
- een afbeelding/screenshot, althans een (film)fragment, van minister-president M. Rutte en/of daarbij de tekst (toe te voegen): "Death to this kapitalist Mark Rutte volgesnoven crackhead" (p. 42), en/of
- een afbeelding van de National Socialist waarop B. Obama (in een vizier) te zien is, met daarbij de tekst "Kill this Nigger?" (p. 42);
subsidiair althans, indien het vorenstaande niet tot een veroordeling mocht of zou kunnen leiden:
hij in of omstreeks de periode van 30 juni 2019 tot en met 12 januari 2020, te Leens en/of Apeldoorn, althans in Nederland, één of meerdere geschrift(en) of afbeelding(en), waarin tot enig strafbaar feit of tot gewelddadig optreden tegen het openbaar gezag wordt opgeruid,
heeft verspreid, openlijk tentoongesteld of aangeslagen, terwijl hij wist of ernstige reden had te vermoeden dat in het/de geschrift(en) of de afbeelding(en) zodanige opruiing voorkwam, immers heeft hij via sociale media, althans via een (sociaal) platform genaamd VKontakte, op zijn (openbare) VK-profiel (genaamd [naam]), één of meerdere geschrift(en)
en/of afbeelding(en) geplaatst en/of (verder) verspreid, te weten:
- een afbeelding van prins Harry en/of daarbij de tekst (toegevoegd) tekst: "Kill the race traitors" (p.22), en/of
- een afbeelding/screenshot, althans een (film)fragment, van minister-president M. Rutte en/of daarbij de tekst (toegevoegd) tekst: "Death to this kapitalist Mark Rutte volgesnoven crackhead" (p. 42), en/of
- een afbeelding van de National Socialist waarop B. Obama (in een vizier) te zien is, met daarbij de tekst "Kill this Nigger?" (p. 42);
2.
hij in of omstreeks de periode van 1 juni 2019 tot en met 12 januari 2020, te Leens en/of Apeldoorn, althans in Nederland, zich meermalen, althans éénmaal, in het openbaar bij geschrift en/of bij afbeelding opzettelijk beledigend heeft uitgelaten over een groep mensen, te weten te weten gekleurde, althans negroïde mensen en/of Joden, althans mensen met een Joodse achtergrond wegens hun ras, godsdienst en/of levensovertuiging, door via sociale media, althans een (sociaal) platform genaamd VKontakte, op zijn (openbare) VK-profiel (genaamd [naam]), een (groot aantal) geschrift(en) en/of afbeelding(en) te plaatsen en/of deze (verder) te verspreiden, waaronder:
- een afbeelding waarop een hakenkruis en/of de tekst "Sieg Heil Comrades" te zien is (p 18), en/of
- een afbeelding waarop een soldaat, althans een persoon, met een gasmasker en/of de tekst "Sieg Heil" te zien is, en/of daarbij de tekst (toe te voegen) "Goodnight comrades 8 8" (p. 47)
- een afbeelding waarop een hakenkruis en/of de tekst "White Pride", "14 88" en/of "We must secure the existence of our people and a future for white children" te zien is, en/of daarbij de tekst (toe te voegen) "14 words [hartje]" (p. 57), en/of
- een afbeelding waarop een tweetal kinderen/personen met een donkere en/of lichte, althans anders dan een witte/blanke huidskleur, te zien zijn waartussen een pot Vanish (vlekkenverwijderaar, althans vertaald: "verdwijnen") zichtbaar is (p. 19), en/of
- een afbeelding van een (willekeurig) kind met een donkere huidskleur en daarbij de tekst: "Mumba is een negerjongetje van 8 jaar. Hij doet er 3 uur over om naar school te komen. Met uw steun van 5 euro kopen wij een zweep en zorgen we ervor dat die luie tyfusneger binnen een kwartoer op school is." (p 42), en/of
- een afbeelding waarop een persoon met klederdracht van de Ku Klux Klan te zien is en daarbij de tekst: "we must secure the existence of our people, and a future for white children (p.19), en/of
- een afbeelding waarop de tekst(en) "White Pride World Wide" en "14 88" te zien zijn en/of daarbij de tekst (toe te voegen): "Have a good night skinheads",
en verdachte van het plegen van dit feit een beroep of gewoonte heeft gemaakt;
subsidiair althans, indien het vorenstaande niet tot een veroordeling mocht of zou kunnen leiden:
hij in of omstreeks de periode van 1 juni 2019 tot en met 12 januari 2020, te Leens en/of Apeldoorn, althans in Nederland, anders dan ten behoeve van zakelijke berichtgeving,
een uitlating openbaar heeft gemaakt die, naar hij, verdachte, wist of redelijkerwijs moest vermoeden, voor een groep mensen, te weten gekleurde, althans negroïde mensen en/of
Joden, althans mensen met een Joodse achtergrond, wegens hun ras, godsdienst en/of levensovertuiging,
- beledigend was, aanzette tot haat tegen en/of discriminatie van mensen, te weten gekleurde, althans negroïde mensen en/of Joden, althans mensen met een Joodse achtergrond, en/of
- gewelddadig optreden tegen persoon of goed van mensen, te weten gekleurde, althans negroïde mensen en/of Joden, althans mensen met een Joodse achtergrond,
wegens hun ras, godsdienst en/of levensovertuiging,
door via sociale media, althans een (sociaal) platform genaamd VKontakte, op zijn (openbare) VK-profiel (genaamd [naam]), meermalen, althans éénmaal een (groot aantal) geschrift(en) en/of afbeelding(en) te plaatsen en/of deze (verder) te verspreiden, waaronder:
- een afbeelding waarop een hakenkruis en/of de tekst "Sieg Heil Comrades" te zien is (p 18), en/of
- een afbeelding waarop een soldaat, althans een persoon, met een gasmasker en/of de tekst "Sieg Heil" te zien is, en/of daarbij de tekst (toe te voegen): "Goodnight comrades 8 8" (p. 47)
- een afbeelding waarop een hakenkruis en/of de tekst "White Pride", "14 88" en/of "We must secure the existence of our people and a future for white children" te zien is, en/of daarbij de tekst (toe te voegen) "14 words [hartje]" (p. 57), en/of
- een afbeelding waarop een tweetal kinderen/personen met een donkere en/of lichte, althans anders dan een witte/blanke huidskleur, te zien zijn waartussen een pot Vanish (vlekkenverwijderaar, althans vertaald: "verdwijnen") zichtbaar is (p. 19), en/of
- een afbeelding van een (willekeurig) kind met een donkere huidskleur en daarbij de tekst: "Mumba is een negerjongetje van 8 jaar. Hij doet er 3 uur over om naar school te komen. Met uw steun van 5 euro kopen wij een zweep en zorgen we ervor dat die luie tyfusneger binnen een kwartoer op school is." (p 42), en/of
- een afbeelding waarop een persoon met klederdracht van de Ku Klux Klan te zien is en daarbij de tekst: "we must secure the existence of our people, and a future for white children (p.19), en/of
- een afbeelding waarop de tekst(en) "White Pride World Wide" en "14 88" te zien zijn en/of daarbij de tekst (toe te voegen): "Have a good night skinheads",
en verdachte van het plegen van dit feit een beroep of gewoonte heeft gemaakt;
3.
hij in of omstreeks de periode van 1 juni 2019 tot en met 12 januari 2020 te Leens en/of Apeldoorn, althans in Nederland, zich meermalen, althans éénmaal, in het openbaar bij geschrift en/of bij afbeelding heeft aangezet tot haat tegen en/of discriminatie van mensen, te weten gekleurde, althans negroïde mensen/ mensen met een donkere huidskleur en/of Joden,
althans mensen met een Joodse achtergrond en/of gewelddadig optreden tegen persoon/personen of goed van mensen, te weten gekleurde, althans negroïde, mensen en/of Joden, althans mensen met een Joodse achtergrond, wegens hun ras, godsdient en/of levensovertuiging, door via sociale media, althans een (sociaal) platform genaamd VKontakte, op zijn (openbare) VK-profiel (genaamd [naam]), een (groot aantal) geschrift(en) en/of afbeelding(en) te plaatsen en/of deze (verder) te verspreiden, waaronder:
- een afbeelding waarop Adolf Hitler te zien is met de tekst(en) "What would Hitler do?", "If he lived in a world like this", "If you want Europe white again, you all gotta do something" en/of daarbij de tekst (toe te voegen): "Just do it" (p.18), en/of
- de tekst "The jews are the real problem 88" (p.18), en/of
- een afbeelding waarop een scene uit de film American History X te zien is, waarbij een blanke man met een wapen in zijn hand een man met een donkere huidskleur vast heeft, terwijl de man met de donkere huidskleur op de grond ligt en/of daarbij de tekst “I’m gonna teach you a real lessen now, motherfucker. Put your fucking mouth on de curb” (p. 20), en/of
- een afbeelding waarop een (tekening van een) persoon met een donkere huidskleur te zien is en/of daarbij de tekst "Official runnin' nigger target" en/of de daarbij tekst (toe te voegen): "Which one would you choose to shoot a nigger? I will choose the knee" (p.42), en/of
- een afbeelding waarop een persoon met een blanke huidskleur met een wapen in zijn hand te zien is, die op de fiets een persoon met een donkere huidskleur achtervolgt en/of onder schot houdt en/of daarbij de tekst "When you're barbecuing and the charcoal runs away en/of daarbij de tekst (toe te voegen):
"Hehe i finally can start my barbecue got my charcoal back, goodnight white brothers/sisters" (p 43),
en verdachte van het plegen van dit feit een beroep of gewoonte heeft gemaakt;
subsidiair althans, indien het vorenstaande niet tot een veroordeling mocht of zou kunnen leiden:
hij in of omstreeks de periode van 1 juni 2019 tot en met 12 januari 2020 te Leens en/of Apeldoorn, althans in Nederland, anders dan ten behoeve van zakelijke berichtgeving,
meermalen, althans éénmaal, een uitlating openbaar heeft gemaakt die, naar hij, verdachte, wist of redelijkerwijs moest vermoeden, voor een groep mensen, te weten negroïde mensen, althans mensen met een donkere huidskleur en/of Joden, althans mensen met een Joodse achtergrond, wegens hun ras, godsdienst en/of levensovertuiging, beledigend was, aanzette tot haat tegen en/of discriminatie van mensen, te weten negroïde mensen, althans mensen met een donkere huidskleur en/of Joden, althans mensen met een Joodse achtergrond, en/of
gewelddadig optreden tegen persoon of goed van mensen, te weten negroïde mensen, althans mensen met een donkere huidskleur en/of Joden, althans mensen met een Joodse achtergrond, wegens hun ras, godsdienst en/of levensovertuiging, door via sociale media, althans een (sociaal) platform genaamd VKontakte, op zijn (openbare) VK-profiel (genaamd [naam]), een (groot aantal) geschrift(en) en/of afbeelding(en) te plaatsen en/of deze (verder) te verspreiden, waaronder:
- een afbeelding waarop Adolf Hitler te zien is met de tekst(en) "What would Hitler do?", "If he lived in a world like this", "If you want Europe white again, you all gotta do something" en/of daarbij de tekst (toe te voegen): "Just do it" (p.18), en/of
- de tekst toe te voegen:"The jews are the real problem 88" (p.18), en/of
- een afbeelding waarop een scene uit de film American History X te zien is, waarbij een blanke man met een wapen in zijn hand een man met een donkere huidskleur vast heeft, terwijl de man met de donkere huidskleur op de grond ligt en/of daarbij de tekst “I’m gonna teach you a real lessen now, motherfucker. Put your fucking mouth on de curb” (p. 20), en/of
- een afbeelding waarop een (tekening van een) persoon met een donkere huidskleur te zien is en/of daarbij de tekst "Official runnin' nigger target" en/of de daarbij de tekst (toe te voegen): "Which one would you choose to shoot a nigger? I will choose the knee" (p.42), en/of
- een afbeelding waarop een persoon met een blanke huidskleur met een wapen in zijn hand te zien is, die op de fiets een persoon met een donkere huidskleur achtervolgt en onder schot houdt en/of daarbij de tekst "When you're barbecuing and the charcoal runs away en/of daarbij de tekst (toe te voegen): "Hehe i finally can start my barbecue got my charcoal back, goodnight white brothers/sisters" (p 43),
en verdachte van het plegen van dit feit een beroep of gewoonte heeft gemaakt.
Beoordeling van het bewijs
Standpunt van de officier van justitie
De officier van justitie heeft veroordeling voor het onder 1 primair, 2 primair en 3 primair ten laste gelegde gevorderd.
Standpunt van de verdediging
De raadsvrouw heeft betoogd dat verdachte moet worden vrijgesproken van het onder 1 primair en 2 primair ten laste gelegde en gedeeltelijk moet worden vrijgesproken van het onder 3 primair ten laste gelegde.
Ten aanzien van het onder 1 primair ten laste gelegde heeft de raadsvrouw aangevoerd dat uit de rechtspraak blijkt dat voor een bewezenverklaring van opruiing is vereist dat het betreffende bericht bij verdachte zelf vandaan komt. Bij een via social media gedeelde afbeelding of tekst moet dan door verdachte zelf een tekst zijn toegevoegd. Als dat niet het geval is, kan hooguit sprake zijn van verspreiding van een opruiend bericht. Bij het plaatsen van de afbeelding van Barack Obama met bijbehorende tekst is door verdachte geen eigen tekst toegevoegd. Verdachte heeft bij het plaatsen van de afbeelding van prins Harry met bijbehorende tekst en de afbeelding van Mark Rutte weliswaar een eigen tekst toegevoegd, maar door het ontbreken van opzet is alsnog geen sprake van opruiing. Voor voorwaardelijk opzet is nodig dat verdachte willens en wetens de aanmerkelijke kans heeft aanvaard dat wordt opgeruid tot het plegen van een strafbaar feit, maar daarvan is geen sprake omdat uit het raadsrapport blijkt dat verdachte de gevolgen van zijn handelen niet kan overzien. Verdachte wilde alleen maar bij een groep horen, dat was zijn motief.
Ten aanzien van het onder 2 primair en 3 primair ten laste gelegde geldt eveneens dat uit de rechtspraak volgt dat het voor een bewezenverklaring van belang is wat de herkomst is van het bericht en of bij het delen van een afbeelding of tekst door verdachte een zelf geformuleerde tekst is toegevoegd. Ten aanzien van de onder 2 ten laste gelegde afbeeldingen en bijbehorende teksten onder het 1e, 4e, 5e en 6e gedachtestreepje geldt dat door verdachte geen tekst is toegevoegd bij het delen hiervan. Ten aanzien van de afbeeldingen en bijbehorende teksten onder het 2e, 3e en 7e gedachtestreepje geldt dat de door verdachte toegevoegde tekst op zichzelf niet beledigend is. Ten aanzien van het onder 3 primair ten laste gelegde heeft de raadsvrouw zich gerefereerd aan het oordeel van de rechtbank, maar enkel voor zover door verdachte eigen teksten aan de ten laste gelegde geplaatste berichten zijn toegevoegd.
Oordeel van de rechtbank
De rechtbank past ten aanzien van het hierna onder 1 primair, 2 primair en 3 primair bewezen verklaarde de volgende bewijsmiddelen toe die de voor de bewezenverklaring redengevende feiten en omstandigheden bevatten zoals hieronder zakelijk weergegeven. Ieder bewijsmiddel is - ook in onderdelen - slechts gebruikt voor het feit waarop het blijkens zijn inhoud betrekking heeft.
1. De door verdachte op de terechtzitting van 13 april 2021 afgelegde verklaring, voor zover inhoudende:
U vraagt mij of het account van [naam] op VKontakte van mij was. Dat klopt. Het klopt ook dat mijn account op Facebook was geblokkeerd. Ik postte daarop dingen die ik van Facebook niet mocht posten. VKontakte houdt minder toezicht dan Facebook. U vraagt mij of ik de ten laste gelegde teksten en plaatjes op mijn profiel heb gezet. Ja. U laat mij de afbeelding van prins Harry op pagina 22 zien en u vraagt mij of ik die afbeelding heb gedeeld. Dat kan wel kloppen. U vraagt mij of ik mij schuldig heb gemaakt aan groepsbelediging van Joodse en zwarte mensen. Dat klopt wel. U vraagt mij of het klopt dat 88 voor Heil Hitler staat. Ja. U vraagt mij of ik bijvoorbeeld de afbeeldingen van ‘Vanish’ en ‘Mumba’ heb gedeeld. Ja.
2. Een naar wettelijk voorschrift opgemaakt proces-verbaal van verhoor d.d. 26 februari 2020, opgenomen op pagina 141 e.v. van het dossier van Politie Noord-Nederland met nummer 2019282437 d.d. 16 maart 2020, inhoudende als verklaring van [verdachte]:
V: Vanwaar plaats jij al die haat-zaaiende afbeeldingen en uitspraken tegenover negroïde mensen?
A: Om te laten zien dat je net als je vrienden denkt en zo krijg je uiteindelijk reacties en maak je een praatje.
V: Meen je ook wat je plaatst en zegt?
A: Het is eigenlijk puur om die vrienden op te ruien.
V: Hoe bedoel je op te ruien?
A: Om ze er nog hatelijker aan te laten denken.
A: Om te laten zien dat je net als je vrienden denkt en zo krijg je uiteindelijk reacties en maak je een praatje.
V: Meen je ook wat je plaatst en zegt?
A: Het is eigenlijk puur om die vrienden op te ruien.
V: Hoe bedoel je op te ruien?
A: Om ze er nog hatelijker aan te laten denken.
3. Een schriftelijk bescheid, te weten een ‘cter osint rapportage’ inclusief bijlagen (inhoudende door ‘[naam]’ geplaatste afbeeldingen en teksten zoals ten laste gelegd) d.d. 16 augustus 2019, opgenomen op pagina 14 e.v. van voornoemd dossier, voor zover inhoudende:
VK [naam] betreft een openbaar VK-profiel. Er zijn meerdere berichten en afbeeldingen zichtbaar en de vriendenlijst is openbaar.
4. Een schriftelijk bescheid, te weten een ‘signaal document’ inclusief bijlagen (inhoudende door ‘[naam]’ geplaatste afbeeldingen en teksten zoals ten laste gelegd) d.d. 28 september 2019, opgenomen op pagina 39 e.v. van voornoemd dossier.
5. Een schriftelijk bescheid, te weten een ‘signaal document’ inclusief bijlagen (inhoudende door ‘[naam]’ geplaatste afbeeldingen en teksten zoals ten laste gelegd) d.d. 13 januari 2020, opgenomen op pagina 55 e.v. van voornoemd dossier.
Met betrekking tot de hiervoor weergegeven standpunten overweegt de rechtbank het volgende.
Ten aanzien van het onder 1 primair ten laste gelegde
Voor een bewezenverklaring van opruiing in de zin van artikel 131 van het Wetboek van Strafrecht (Sr) moet– kort samengevat – aan de volgende vier vereisten zijn voldaan:
1. Er moet worden opgeruid. Opruien is het aanzetten tot iets ongeoorloofds. Dit ongeoorloofde moet een naar Nederlands recht strafbaar feit zijn. Het is niet nodig dat het feit waartoe wordt aangezet ook daadwerkelijk wordt gepleegd;
2. Er moet sprake zijn van opzet. Dat kan voorwaardelijk opzet zijn: het bewust de aanmerkelijke kans aanvaarden dat wordt opgeruid tot het plegen van een strafbaar feit. Anders dan de raadsvrouw kennelijk heeft bepleit is het niet nodig dat een verdachte opzet heeft op het strafbare feit waartoe wordt opgeruid;
3. De uitlating moet in het openbaar zijn gedaan. Dat wil zeggen onder zodanige omstandigheden en op een manier dat deze door het publiek gehoord, gelezen, of gezien kon worden;
4. De uitlating moet bovendien mondeling of bij geschrift of afbeelding zijn gedaan. Daaronder zijn inbegrepen tekstberichten op internet en social media.
Vast staat dat verdachte de in de ten laste gelegde opgenomen afbeeldingen en teksten op het betreffende sociale medium heeft geplaatst. Verdachte heeft dit ter terechtzitting bekend.
Naar het oordeel van de rechtbank zijn de door verdachte geplaatste afbeeldingen en teksten aan te merken als opruiend, nu expliciet wordt opgeroepen tot het plegen van een in Nederland strafbaar gesteld feit, te weten moord of doodslag. Nu verdachte die afbeeldingen en teksten opzettelijk heeft geplaatst en daarbij bovendien heeft verklaard de bedoeling te hebben gehad om ‘vrienden op te ruien’, acht de rechtbank opzet ook bewezen.
De rechtbank is anders dan de raadsvrouw van oordeel dat ook de uitlating ten aanzien van Barack Obama onder opruiing valt, ook al is daaraan door verdachte geen eigen geformuleerde tekst toegevoegd. De uitlating moet naar het oordeel van de rechtbank worden bezien in het licht van de andere twee uitlatingen en daarnaast heeft verdachte de afbeelding met bijbehorende tekst – los van de invloed van een ander - geplaatst op zijn VKontakte-profiel, waarmee hij de afbeelding en bijbehorende tekst tot de zijne heeft gemaakt.
De rechtbank is voorts van oordeel dat ook aan het derde en vierde vereiste is voldaan. Verdachte heeft de uitlatingen in het openbaar en bij geschrift en afbeelding gedaan.
De rechtbank is dan ook van oordeel dat wettig en overtuigend is bewezen dat verdachte zich schuldig heeft gemaakt aan opruiing.
Ten aanzien van het onder 2 primair en 3 primair ten laste gelegde
Vast staat dat verdachte de in de ten laste gelegde opgenomen afbeeldingen en teksten op het betreffende sociale medium heeft geplaatst. Verdachte heeft dit ter terechtzitting bekend.
De rechtbank ziet zich gesteld voor de vraag of de uitlatingen van verdachte voldoen aan de vereisten van respectievelijk artikel 137c en 137d Sr.
De rechtbank stelt daarbij voorop dat ingevolge vaste jurisprudentie van de Hoge Raad (onder andere HR 16 december 2014, ECLI:NL:HR:2014:3583) toetsingscriteria zijn ontwikkeld met betrekking tot de vraag of sprake is van (een van) de hiervoor genoemde uitingsdelicten. Achtereenvolgens moeten de volgende vragen worden beantwoord:
1.
Zijn de uitlatingen naar haar bewoordingen beledigend voor een groep mensen (artikel 137c Sr) en hebben de uitlatingen – op zichzelf en in de context bezien – de strekking om aan te zetten tot haat tegen en/of discriminatie van mensen en/of gewelddadig optreden tegen een persoon (artikel 137d Sr) wegens ras en/of godsdienst en/of levensovertuiging?
2. Zijn de uitlatingen gedaan in een bepaalde context die het beledigend karakter daarvan mogelijk wegneemt vanwege het in artikel 10 lid 1 EVRM verzekerde recht op vrijheid van meningsuiting?
3. Zijn de uitlatingen – hoewel zij onder de bescherming zouden kunnen vallen van artikel 10 EVRM – onnodig grievend?
Zijn de uitlatingen naar haar bewoordingen beledigend voor een groep mensen (artikel 137c Sr) en hebben de uitlatingen – op zichzelf en in de context bezien – de strekking om aan te zetten tot haat tegen en/of discriminatie van mensen en/of gewelddadig optreden tegen een persoon (artikel 137d Sr) wegens ras en/of godsdienst en/of levensovertuiging?
2. Zijn de uitlatingen gedaan in een bepaalde context die het beledigend karakter daarvan mogelijk wegneemt vanwege het in artikel 10 lid 1 EVRM verzekerde recht op vrijheid van meningsuiting?
3. Zijn de uitlatingen – hoewel zij onder de bescherming zouden kunnen vallen van artikel 10 EVRM – onnodig grievend?
Ten aanzien van stap 1 overweegt de rechtbank als volgt. Bij de beoordeling of sprake is van de onder 2 primair ten laste gelegde groepsbelediging in de zin van artikel 137c Sr moet allereerst worden gekeken naar de feitelijke uitlatingen, ook in samenhang met elkaar. Om te beoordelen of een uitlating woordelijk beledigend is, dient een objectieve toets plaats te vinden waarbij van belang is of een uitlating naar algemeen spraakgebruik beledigend is. De Hoge Raad heeft overwogen dat een uitlating beledigend is wanneer zij de strekking heeft een ander bij het publiek in een kwaad daglicht te stellen (HR 30 oktober 2001, ECLI:HR:2001:AB3143). De uitlating moet daarnaast over een groep mensen of hun kenmerk gaan.
De rechtbank is van oordeel dat alle onder feit 2 genoemde door verdachte geplaatste afbeeldingen en teksten zeer kwetsend, denigrerend en discriminerend zijn voor Joden en zwarte mensen. Dat de uitlatingen beledigend zijn is naar het oordeel van de rechtbank evident, te meer als ze in samenhang worden beschouwd.
Bij de beoordeling of sprake is van aanzetten tot haat, discriminatie en/of geweld zoals onder 3 primair is ten laste gelegd overweegt de rechtbank als volgt. Allereerst geldt dat haat een extreme emotie is van diepe afkeer en vijandigheid. Voor het aanzetten tot haat moet in beginsel sprake zijn van een krachtversterkend element, waarbij anderen worden opgehitst of opgeroepen om iets te doen. Bij het aanzetten tot discriminatie gaat het om de vorm van discriminatie zoals gedefinieerd in artikel 90quater Sr. De rechtbank is van oordeel dat de onder 3 ten laste gelegde afbeeldingen onder het 1e en 2e gedachtestreepje en bijbehorende teksten aanzetten tot haat tegen en discriminatie van Joden. De uitlatingen vertonen onmiskenbaar een extreme emotie van diepe afkeer en vijandigheid en verdachte heeft andere mensen opgehitst iets te doen door “just do it” toe te voegen. Voorts betreft de strekking van deze uitlatingen onmiskenbaar de wil om Joden uit te sluiten en daarmee te discrimineren. Tot slot zetten de onder 3 ten laste gelegde afbeeldingen onder het 3e, 4e en 5e gedachtestreepje en bijbehorende teksten naar het oordeel van de rechtbank evident aan tot gewelddadig optreden tegen personen, te weten zwarte mensen.
De rechtbank beoordeelt de uitlatingen van verdachte dan ook als groepsbelediging in de zin van artikel 137c Sr en als aanzettend tot haat, discriminatie en geweld in de zin van artikel 137d Sr en is van oordeel dat verdachte – gelet op de pleegperiode en de hoeveelheid afbeeldingen – van het plegen van deze feiten een gewoonte heeft gemaakt. Anders dan de raadsvrouw heeft betoogd is de rechtbank – om dezelfde redenen zoals beschreven bij het onder 1 ten laste gelegde - van oordeel dat hier ook de afbeeldingen en teksten onder vallen waaraan verdachte geen eigen tekst heeft toegevoegd.
Ten aanzien van stap 2 overweegt de rechtbank dat uit jurisprudentie van de Hoge Raad blijkt dat de context waarin een uitlating is gedaan het beledigend karakter van de uitlating kan wegnemen, indien de uitlating een bijdrage levert of dienstig is aan een publiek maatschappelijk debat, een geloofsopvatting of als de uitlating onder de bescherming van artistieke expressie valt. De reikwijdte van die context wordt gevormd door het recht van verdachte op vrijheid van meningsuiting als bedoeld in artikel 10 EVRM. De uitlatingen van verdachte zijn niet gedaan in het kader van zijn geloofsopvatting of artistieke expressie.
De rechtbank merkt op dat de vraag of sprake is van een uitlating die een bijdrage levert aan een maatschappelijk debat onder meer afhankelijk is van de vorm en de inhoud van de uitlating, bijvoorbeeld wat de meerwaarde van de uitlating is en of deze uitlating van publiek belang is. Uit de verklaring van verdachte en de afbeeldingen en teksten die verdachte heeft geplaatst leidt de rechtbank af dat deze niet zijn geschreven om een maatschappelijk debat aan te gaan, maar alleen zijn gedaan om vrienden nog hatelijker te laten denken en zich te verenigen met gelijkgestemden. De rechtbank beschouwt de uitlatingen dan ook van geen enkele maatschappelijke waarde. Zij zijn dus niet gedaan in het kader van een maatschappelijk debat. Gelet op het voorgaande worden de beledigende uitlatingen van verdachte niet beschermd door artikel 10 EVRM. De derde stap behoeft - gelet op het voorgaande - geen nadere bespreking.
Tot slot overweegt de rechtbank dat bij verdachte, gelet op zijn verklaringen en de aard en inhoud van de uitlatingen, sprake is geweest van opzet. De rechtbank is dan ook van oordeel dat het onder 2 primair en 3 primair ten laste gelegde wettig en overtuigend kan worden bewezen.
Bewezenverklaring
De rechtbank acht het onder 1 primair, 2 primair en 3 primair ten laste gelegde wettig en overtuigend bewezen, met dien verstande dat:
1.
hij in de periode van 30 juni 2019 tot en met 12 januari 2020 in Nederland, in het openbaar, bij geschrift en bij afbeelding tot enig strafbaar feit heeft opgeruid, door via sociale media, te weten een sociaal platform genaamd VKontakte, op zijn openbare VK-profiel, genaamd [naam], meerdere geschriften en afbeeldingen te plaatsen en te verspreiden, te weten:
- een afbeelding van prins Harry en daarbij de tekst toe te voegen: "Kill the race traitors" (p.22), en
- een screenshot van minister-president M. Rutte en daarbij de tekst toe te voegen: "Death to this kapitalist Mark Rutte volgesnoven crackhead" (p. 42), en
- een afbeelding van de National Socialist waarop B. Obama in een vizier te zien is, met daarbij de tekst "Kill this Nigger?" (p. 42);
2.
hij in de periode van 1 juni 2019 tot en met 12 januari 2020 in Nederland, zich meermalen in het openbaar bij geschrift en bij afbeelding opzettelijk beledigend heeft uitgelaten over een groep mensen, te weten negroïde mensen en Joden wegens hun ras, godsdienst en/of levensovertuiging, door via sociale media, te weten een sociaal platform genaamd VKontakte, op zijn openbare VK-profiel (genaamd [naam]), een groot aantal geschriften en afbeeldingen te plaatsen en deze te verspreiden, waaronder:
- een afbeelding waarop een hakenkruis en de tekst "Sieg Heil Comrades" te zien is (p. 18), en
- een afbeelding waarop een soldaat met een gasmasker en de tekst "Sieg Heil" te zien is, en daarbij de tekst toe te voegen "Goodnight comrades 8 8" (p. 47), en
- een afbeelding waarop een hakenkruis en de tekst "White Pride", "14 88" en "We must secure the existence of our people and a future for white children" te zien is, en daarbij de tekst toe te voegen "14 words [hartje]" (p. 57), en
- een afbeelding waarop een tweetal personen met een donkere en lichte huidskleur te zien zijn, waartussen een pot Vanish (vlekkenverwijderaar) zichtbaar is (p. 19), en
- een afbeelding van een kind met een donkere huidskleur en daarbij de tekst: "Mumba is een negerjongetje van 8 jaar. Hij doet er 3 uur over om naar school te komen. Met uw steun van 5 euro kopen wij een zweep en zorgen we ervoor dat die luie tyfusneger binnen een kwartier op school is" (p. 40), en
- een afbeelding waarop een persoon met klederdracht van de Ku Klux Klan te zien is en daarbij de tekst: "we must secure the existence of our people, and a future for white children” (p.19), en
- een afbeelding waarop de teksten "White Pride World Wide" en "14 88" te zien zijn en daarbij de tekst toe te voegen: "Have a good night skinheads" (p. 19),
en verdachte van het plegen van dit feit een gewoonte heeft gemaakt;
3.
hij in de periode van 1 juni 2019 tot en met 12 januari 2020 in Nederland, zich meermalen in het openbaar bij geschrift en bij afbeelding heeft aangezet tot haat tegen en discriminatie van Joden en gewelddadig optreden tegen personen, te weten negroïde, mensen, wegens hun ras, godsdienst en/of levensovertuiging, door via sociale media, te weten een sociaal platform genaamd VKontakte, op zijn openbare VK-profiel, genaamd [naam], een groot aantal geschriften en afbeeldingen te plaatsen en deze verder te verspreiden, waaronder:
- een afbeelding waarop Adolf Hitler te zien is met de teksten "What would Hitler
do?", "If he lived in a world like this", "If you want Europe white again, you all gotta do something" en daarbij de tekst (toe te voegen): "Just do it" (p.18), en
- de tekst "The jews are the real problem 88" (p.18), en
- een afbeelding waarop een scene uit de film American History X te zien is, waarbij een blanke man met een wapen in zijn hand een man met een donkere huidskleur vast heeft, terwijl de man met de donkere huidskleur op de grond ligt en daarbij de tekst “I’m gonna teach you a real lessen now, motherfucker. Put your fucking mouth on de curb” (p. 20), en
- een afbeelding waarop een tekening van een persoon met een donkere huidskleur te zien is en de tekst "Official runnin' nigger target" en daarbij de tekst toe te voegen: "Which one would you choose to shoot a nigger? I will choose the knee" (p. 42), en
- een afbeelding waarop een persoon met een blanke huidskleur met een wapen in zijn hand te zien is, die op de fiets een persoon met een donkere huidskleur achtervolgt en onder schot houdt en daarbij de tekst "When you're barbecuing and the charcoal runs away en daarbij de tekst toe te voegen: "Hehe i finally can start my barbecue got my charcoal back, goodnight white brothers/sisters" (p. 43),
en verdachte van het plegen van dit feit een gewoonte heeft gemaakt.
Verdachte zal van het meer of anders ten laste gelegde worden vrijgesproken, aangezien de rechtbank dat niet bewezen acht.
Voor zover in de tenlastelegging taal- en/of schrijffouten voorkomen, zijn deze in de bewezenverklaring verbeterd. Verdachte is daardoor niet geschaad in de verdediging.
Strafbaarheid van het bewezen verklaarde
Het bewezen verklaarde levert op:
1.
primairin het openbaar, bij geschrift en bij afbeelding, tot enig strafbaar feit opruien, meermalen gepleegd;
primairin het openbaar, bij geschrift en bij afbeelding, tot enig strafbaar feit opruien, meermalen gepleegd;
2.
primairzich in het openbaar bij geschrift en bij afbeelding opzettelijk beledigend uitlaten over een groep mensen wegens hun ras, godsdienst en/of levensovertuiging, terwijl het feit wordt gepleegd door een persoon die daarvan een gewoonte maakt;
primairzich in het openbaar bij geschrift en bij afbeelding opzettelijk beledigend uitlaten over een groep mensen wegens hun ras, godsdienst en/of levensovertuiging, terwijl het feit wordt gepleegd door een persoon die daarvan een gewoonte maakt;
3.
primairin het openbaar bij geschrift en bij afbeelding aanzetten tot haat tegen mensen, discriminatie van mensen en gewelddadig optreden tegen personen, wegens hun ras, godsdienst en/of levensovertuiging, terwijl het feit wordt gepleegd door een persoon die daarvan een gewoonte maakt.
primairin het openbaar bij geschrift en bij afbeelding aanzetten tot haat tegen mensen, discriminatie van mensen en gewelddadig optreden tegen personen, wegens hun ras, godsdienst en/of levensovertuiging, terwijl het feit wordt gepleegd door een persoon die daarvan een gewoonte maakt.
Deze feiten zijn strafbaar nu geen omstandigheden aannemelijk zijn geworden die de strafbaarheid uitsluiten.
Strafbaarheid van verdachte
De rechtbank acht verdachte strafbaar nu niet van enige strafuitsluitingsgrond is gebleken.
Strafmotivering
Vordering van de officier van justitie
De officier van justitie heeft gevorderd dat verdachte ter zake het onder 1 primair, 2 primair en 3 primair ten laste gelegde wordt veroordeeld tot een taakstraf voor de duur van 120 uren subsidiair 60 dagen vervangende hechtenis, waarvan 60 uren subsidiair 30 dagen vervangende hechtenis voorwaardelijk en een proeftijd van 2 jaren, met daaraan gekoppeld enkele bijzondere voorwaarden, te weten een meldplicht, het meewerken aan reclasseringstoezicht en het meewerken aan controle door de politie op digitale gegevensdragers. De officier van justitie heeft gevorderd dat een deel van het onvoorwaardelijke deel van de taakstraf dient te worden opgelegd in de vorm van een leerstraf, te weten de gedragsinterventie ‘So Cool regulier’, voor de duur van 40 uren.
Standpunt van de verdediging
De raadsvrouw heeft gepleit voor oplegging van (enkel) een onvoorwaardelijke leerstraf, te weten de gedragsinterventie ‘So Cool regulier’. Oplegging van een voorwaardelijke straf met toezicht vanuit de jeugdreclassering is niet wenselijk, nu verdachte hier niet voor open staat. De jeugdreclassering is al geruime tijd betrokken geweest bij verdachte en verdachte is inmiddels volwassen. Verdachte zal altijd kwetsbaar zijn en dat is niet anders zodra het toezicht eindigt. Mocht aan verdachte toch een voorwaardelijke straf met toezicht worden opgelegd, is het in het belang van verdachte om de proeftijd te beperken tot een jaar.
Oordeel van de rechtbank
Bij de bepaling van de straf heeft de rechtbank rekening gehouden met de aard en de ernst van het bewezen en strafbaar verklaarde, de omstandigheden waaronder dit is begaan, de persoon van verdachte zoals deze naar voren is gekomen uit het onderzoek op de terechtzitting en de over hem opgemaakte rapportages, het verdachte betreffende uittreksel uit de justitiële documentatie, alsmede de vordering van de officier van justitie en het pleidooi van de raadsvrouw.
De rechtbank heeft in het bijzonder het volgende in aanmerking genomen. Gedurende circa een half jaar heeft verdachte zich schuldig gemaakt aan drie ernstige strafbare feiten. Verdachte heeft via zijn openbare VKontakte-profiel vele afbeeldingen en teksten geplaatst die uiterst grof en schokkend zijn. Verdachte heeft zich met dit handelen allereerst schuldig gemaakt aan opruiing tot enig strafbaar feit, te weten moord of doodslag. Door het plaatsen van de afbeeldingen en teksten heeft verdachte iemand op het idee kunnen brengen tot het plegen van deze strafbare feiten. Verdachte heeft zich daarnaast schuldig gemaakt aan het maken van een gewoonte van groepsbelediging en het aanzetten tot haat tegen-, discriminatie van- en gewelddadig optreden tegen personen. Verdachte heeft zich uiterst kwetsend, beledigend, discriminerend, haatzaaiend en gewelddadig uitgelaten ten opzichte van zwarte en Joodse mensen en de rechtbank acht dergelijke uitlatingen onacceptabel. De Nederlandse samenleving is divers en een ieder die in Nederland woont moet van de zich toekomende burgerrechten kunnen genieten en zich veilig en geaccepteerd kunnen voelen. De uitlatingen die verdachte heeft gedaan raken de openbare orde en de rechtbank rekent dit verdachte aan.
Bij het bepalen van de straf heeft de rechtbank rekening gehouden met de jonge leeftijd van verdachte en met het feit dat hij niet eerder is veroordeeld voor enig strafbaar feit. Daarnaast heeft de rechtbank gelet op de persoonlijke omstandigheden van verdachte zoals omschreven in de rapportages van de Raad voor de Kinderbescherming. Uit de rapportages en de toelichting ter terechtzitting blijkt – samengevat – dat verdachte functioneert op een laagbegaafd niveau. Verdachte is sociaal gezien zeer kwetsbaar, is onvoldoende in staat om adequate contacten aan te gaan en heeft een gebrek aan (probleemoplossende) vaardigheden. Verdachte overziet de gevolgen van zijn handelen onvoldoende en in de sociale context heeft verdachte begeleiding en aansturing nodig. De Raad voor de Kinderbescherming heeft in haar advies van 18 mei 2020 geadviseerd om aan verdachte een deels voorwaardelijke straf op te leggen met toezicht vanuit Jeugdbescherming Noord. In het meest recente advies van 2 april 2021 wordt echter geadviseerd om aan verdachte enkel een onvoorwaardelijke straf, te weten een leerstraf in de vorm van de gedragsinterventie ‘So Cool regulier’ op te leggen. Op de terechtzitting hebben zowel de deskundige van de Raad voor de Kinderbescherming als de jeugdreclassering aangegeven dat toezicht vanuit de jeugdreclassering vooralsnog toch wenselijk is. Verdachte is kwetsbaar en heeft sturing en begeleiding nodig, onder andere bij zijn plannen om te verhuizen naar Apeldoorn. Daar staat tegenover dat verdachte inmiddels volwassen is en de laatste tijd niet opnieuw met justitie in aanraking is gekomen.
Al met al zal de rechtbank aan verdachte een leerstraf in de vorm van de gedragsinterventie ‘So Cool regulier’ opleggen, alsmede een deels voorwaardelijke werkstraf waarvan het onvoorwaardelijke deel qua tijdsduur gelijk is aan de duur van het voorarrest. De rechtbank zal – alles afwegende en gelet op hetgeen daarover door de deskundigen naar voren is gebracht – aan het voorwaardelijke deel van de werkstraf toezicht vanuit Jeugdbescherming Noord en Veilig Thuis koppelen. Uit de rapportages en het verhandelde ter terechtzitting is gebleken dat verdachte kwetsbaar is en baat heeft bij sturing en begeleiding. De rechtbank is zich ervan bewust dat verdachte inmiddels volwassen is en aan het einde van de proeftijd ook op eigen benen zal moeten staan, maar met name op het vlak van vaardigenheden, relaties en contacten met anderen bestaan vooralsnog risico’s. Naar het oordeel van de rechtbank is toezicht dan ook aangewezen.
Anders dan de officier van justitie heeft gevorderd zal de rechtbank niet als bijzondere voorwaarde opleggen dat verdachte dient mee te werken aan controles door de politie op zijn digitale gegevensdragers. Het gaat hier om een verstrekkende voorwaarde, terwijl niet is gebleken dat verdachte zich na het ten laste gelegde heeft bevonden in zorgwekkende online kringen.
Inbeslaggenomen goederen
Standpunt van de officier van justitie
De officier van justitie heeft gevorderd dat het in beslag genomen goed verbeurd wordt verklaard.
Standpunt van de verdediging
De raadsvrouw heeft ten aanzien van het in beslag genomen goed geen standpunt ingenomen.
Oordeel van de rechtbank
De rechtbank acht het inbeslaggenomen voorwerp, te weten de Apple iPhone 8, vatbaar voor verbeurdverklaring nu de feiten met behulp van dit voorwerp zijn begaan en dit voorwerp toebehoort aan verdachte.
Toepassing van wetsartikelen
De rechtbank heeft gelet op de artikelen 33, 33a, 77a, 77g, 77m, 77n, 77x, 77y, 77z, 77aa, 77gg, 131, 137c en 137d van het Wetboek van Strafrecht.
Deze voorschriften zijn toegepast, zoals zij ten tijde van het bewezen verklaarde rechtens golden dan wel ten tijde van deze uitspraak gelden.
Deze voorschriften zijn toegepast, zoals zij ten tijde van het bewezen verklaarde rechtens golden dan wel ten tijde van deze uitspraak gelden.
Uitspraak
De rechtbank
Verklaart het onder 1 primair, 2 primair en 3 primair ten laste gelegde bewezen, te kwalificeren en strafbaar zoals voormeld en acht verdachte daarvoor strafbaar.
Verklaart niet bewezen hetgeen aan verdachte meer of anders is ten laste gelegd dan het bewezen verklaarde en spreekt verdachte daarvan vrij.
Veroordeelt verdachte tot:
een leerstraf, bestaande uit het volgen van het leerproject ‘So Cool regulier’ voor de duur van 40 uren.Het leerproject moet plaatsvinden binnen 9 maanden.
Beveelt dat voor het geval de veroordeelde de leerstraf niet naar behoren verricht, vervangende jeugddetentie voor de duur van 20 dagen zal worden toegepast.
een werkstraf voor de duur van 44 uren.
Bepaalt dat van deze werkstraf
een gedeelte, groot 40 uren, niet zal worden ten uitvoer gelegd, tenzij de rechter later anders mocht gelasten, op grond dat de veroordeelde zich voor het einde van een proeftijd, welke hierbij wordt vastgesteld op 2 jaren, de hierna te noemen algemene of bijzondere voorwaarden niet heeft nageleefd.
een gedeelte, groot 40 uren, niet zal worden ten uitvoer gelegd, tenzij de rechter later anders mocht gelasten, op grond dat de veroordeelde zich voor het einde van een proeftijd, welke hierbij wordt vastgesteld op 2 jaren, de hierna te noemen algemene of bijzondere voorwaarden niet heeft nageleefd.
Beveelt dat de tijd door de veroordeelde vóór de tenuitvoerlegging van deze uitspraak in verzekering doorgebracht, bij de uitvoering van de opgelegde werkstraf geheel in mindering zal worden gebracht naar de maatstaf van 2 uren per dag inverzekeringstelling.
Beveelt voorts dat, indien het mocht komen tot de tenuitvoerlegging van het voorwaardelijk opgelegde deel van de werkstraf, vervangende jeugddetentie voor de duur van 20 dagen zal worden toegepast, indien de veroordeelde de werkstraf niet naar behoren verricht.
Voorwaarde is, dat de veroordeelde zich voor het einde van de proeftijd niet schuldig zal maken aan een strafbaar feit.
Stelt als bijzondere voorwaarde:
dat de veroordeelde zich binnen 14 dagen na het onherroepelijk worden van de uitspraak meldt bij Stichting Jeugdbescherming Noord en Veilig Thuis Groningen, locatie Assen
en dat hij zich daarna zal blijven melden zo lang en zo frequent als deze instelling dat noodzakelijk acht.
Geeft aan Jeugdbescherming Noord en Veilig Thuis Groningen, locatie Assen, een gecertificeerde instelling die jeugdreclassering uitvoert, opdracht toezicht te houden op de naleving van de voorwaarden en de veroordeelde ten behoeve daarvan te begeleiden.
Voorwaarden daarbij zijn dat de veroordeelde gedurende de proeftijd:
- ten behoeve van het vaststellen van zijn identiteit medewerking zal verlenen aan het nemen van een of meer vingerafdrukken of een identiteitsbewijs als bedoeld in artikel 1 van de Wet op de identificatieplicht ter inzage aanbiedt;
- medewerking zal verlenen aan het jeugdreclasseringstoezicht, bedoeld in artikel 77aa, eerste tot en met het vierde lid, van het Wetboek van Strafrecht, de medewerking aan huisbezoeken en het zich melden bij de jeugdreclassering zo vaak en zolang als de jeugdreclassering dit noodzakelijk acht, daaronder begrepen.
Verklaart verbeurd de in beslag genomen Apple Iphone 8.
Dit vonnis is gewezen door mr. H. Brouwer, voorzitter, tevens kinderrechter, mr. A. Jongsma en mr. H.M. Lenting, rechters, bijgestaan door mr. E.F. Jonkman, griffier, en uitgesproken ter openbare terechtzitting van deze rechtbank op 26 april 2021.