Uitspraak
RECHTBANK NOORD-NEDERLAND
Zittingsplaats Groningen
Bestuursrecht
zaaknummer: LEE 18/1397
uitspraak van de enkelvoudige belastingkamer van 24 januari 2019 in de zaak tussen
[eiser] , te [woonplaats] , eiser
(gemachtigde: [gemachtigde eiser] ),
en
de inspecteur van de Belastingdienst/kantoor Leeuwarden, verweerder
(gemachtigde: [gemachtigde verweerder] ).
Procesverloop
Verweerder heeft met dagtekening 25 juli 2017 een informatiebeschikking genomen.
Bij uitspraak op bezwaar van 3 april 2018 heeft verweerder het bezwaar van eiser ongegrond verklaard en de informatiebeschikking gehandhaafd.
Eiser heeft tegen de uitspraak op bezwaar beroep ingesteld.
Verweerder heeft een verweerschrift ingediend.
Eiser en verweerder hebben vóór de zitting nadere stukken ingediend.
Het onderzoek ter zitting heeft plaatsgevonden op 20 december 2018. Eiser is verschenen, bijgestaan door zijn gemachtigde. Verweerder heeft zich laten vertegenwoordigen door zijn gemachtigde, bijgestaan door [naam 1] en [naam 2] .
Overwegingen
Feiten
1. De rechtbank neemt de volgende, door partijen niet betwiste, feiten als vaststaand aan.
1.1.
Eiser exploiteert een garagebedrijf in [plaats] . Eiser koopt tweedehands auto’s in en biedt deze aan voor de verkoop via zijn eigen website of via websites als onder andere marktplaats.nl. Naast in- en verkoop van auto’s voert het garagebedrijf van eiser ook reparaties uit.
1.2.
Verweerder heeft op 16 november 2016 een boekenonderzoek aangekondigd naar de aanvaardbaarheid van de aangiften inkomstenbelasting over de jaren 2012 tot en met 2015, de aangiften omzetbelasting over de periode 1 januari 2012 tot en met 31 december 2016 en de aangiften loonheffingen over de periode 1 januari 2014 tot en met 31 december 2014.
1.3.
Het boekenonderzoek is ter plaatse aangevangen op 11 januari 2017.
1.4.
Verweerder heeft op 25 juli 2017 een informatiebeschikking afgegeven.
1.5.
In de informatiebeschikking van 25 juli 2017 is onder meer het volgende vermeld:
“
In het kader van het boekenonderzoek bij u betreffende de aangiften:
In het kader van het boekenonderzoek bij u betreffende de aangiften:
- inkomstenbelasting over de jaren 2012 tot en met 2015;
- omzetbelasting over de periode 1 januari 2012 tot en met 31 december 2016,
is u verzocht om informatie te verstrekken, welke van belang kan zijn voor uw belastingheffing.
(…)
Op de volgende onderdelen heb ik van u tot nog toe géén en/of onvoldoende informatie ontvangen:
- Bankafschriften van de bankrekening (…)RABO(…) over de jaren 2012 en 2013;
- Bankafschriften van de bankrekening (…)ABNA(…) over de jaren 2012 t/m 2016.
Tevens is gebleken dat u zich op onderdelen niet gehouden hebt aan de administratieplicht.
(…)
Ik ben van mening dat uw administratie op de volgende punten niet aan de wettelijke normen voldoet:
- het voeren van een juiste en volledige kasadministratie;
- het juist en volledig verantwoorden van de omzetten;
- het opmaken van verkoopfacturen van alle verkooptransacties;
- het daadwerkelijk inventariseren van voorraden.
Administratieplicht
Uw administratie voldoet (op onderdelen) niet aan het eerste lid van artikel 52 van de AWR. (…) De wettelijke administratieplicht is een open norm. (…) Bij een geobjectiveerde benadering kom ik tot het oordeel dat uw administratie op belangrijke onderdelen niet aan de wettelijke norm voldoet. En wel op de volgende onderdelen en/of om de volgende reden(en):
- Zie bijgevoegd conceptrapport paragraaf 2
Bewaarplicht
U heeft (onderdelen van) uw administratie niet gedurende de wettelijke termijn bewaard. U voldoet daardoor (op onderdelen) niet aan het vierde lid van artikel 52 van de AWR. Dit lid bepaalt dat u als administratieplichtige gehouden bent uw administratie gedurende zeven jaar te bewaren. De volgende onderdelen van uw administratie zijn weggegooid en/of vernietigd, dan wel ontbreken:
- Bewijsstukken van uitvoer/export auto’s;
- Kopieën van kentekenbewijzen delen II en/of registratie van kentekens van de volgens de administratie geëxporteerde auto’s;
- In- en verkoopfacturen van meerdere auto’s;
- Bonnen van onderhoud- en reparatieopdrachten.
Nadere toelichting hierop:
-
Zie bijgevoegd conceptrapport paragraaf 2
Zie bijgevoegd conceptrapport paragraaf 2
Ik stel thans dan ook vast dat u niet of niet geheel aan uw administratieve verplichtingen uit hoofde van artikel 52 van de AWR heeft voldaan.
Informatiebeschikking
Ik geef u dan ook een informatiebeschikking.Deze is gebaseerd op artikel 52a van de AWR, en wordt aan u afgegeven omdat u ook na herhaalde verzoeken, niet heeft voldaan aan uw informatieverplichtingen van artikel 47 eerste lid letter a AWR/ artikel 49 AWR en daarnaast niet heeft voldaan aan één of meerdere administratieve verplichtingen uit hoofde van artikel 52 van de AWR.”
1.6.
Tot de stukken van het geding behoort een concept rapport van het boekenonderzoek van 2 januari 2018. In paragraaf 2 van dit rapport is onder andere het volgende vermeld:
“2.3Administratie
2.3.1
Algemeen
De administratie bestaat onder andere uit werkbonnen/reparatieopdrachten, inkoopfacturen, inkoopverklaringen, kostenbonnen, verkoopfacturen alsmede handmatig bijgehouden kasstaten. Belastingplichtige verzamelt de stukken en bied deze (on) regelmatig aan aan zijn vader die de mutaties invoert in een geautomatiseerd boekhoudpakket. De inkoopverklaringen van de ingekochte margeauto’s zijn niet door de verkoper ondertekend. De voorraden worden niet geïnventariseerd maar jaarlijks geschat door belastingplichtige en doorgegeven aan zijn adviseur. (…) De reparatie/onderhoudsopdrachten worden uitgeprint en handmatig voorzien van notities van extra werkzaamheden. De geprinte bonnen met handmatige notities zijn niet bewaard gebleven. De aan- en verkopen van auto’s gebeurt alleen door belastingplichtige. Hij maakt hiervoor in en verkoopfacturen op.
(…)
2.3.1.2 Controle kentekens
Over de jaren 2012 tot en met 2015 is de administratie van belastingplichtige gecontroleerd aan de hand van een bestand houderschapsbelasting. (…) Uit een analyse van kentekens, (handelsvoorraad versus uw administratie) blijken mij over de jaren 2012 tot en met 2015 meerdere omissies in uw administratie.
(…)
Conclusie controle kentekens:
Het merendeel van de verklaringen zijn niet aannemelijk. (…) Van een zakelijk handelend ondernemer mag verwacht worden dat hij van alle in en verkooptransacties van auto’s met substantiële in- en verkoopwaardes een goede en sluitende administratie bijhoudt en hiervoor ook verkoopfacturen opmaakt.”
1.7.
Eiser heeft op 9 november 2017 de gevraagde bankafschriften over de jaren 2012 en 2013 van de bankrekening bij de Rabobank aan verweerder verstrekt..
1.8.
Eiser heeft bezwaar gemaakt tegen de informatiebeschikking van 25 juli 2017. Bij uitspraak op bezwaar van 3 april 2018 heeft verweerder het bezwaar van eiser ongegrond verklaard.
Geschil en beoordeling
2. In geschil is of verweerder terecht de informatiebeschikking heeft afgegeven. Het geschil spitst zich toe op de vraag of eiser heeft voldaan aan de administratieplicht als bedoeld in artikel 52 van de Algemene wet inzake rijksbelastingen (Awr) en aan de informatieplicht als bedoeld in artikel 47 van de Awr, alsmede op de vraag of omkering en verzwaring van de bewijslast gerechtvaardigd is.
3.1
Eiser stelt dat verweerder de informatiebeschikking onterecht heeft afgegeven. Eiser voert daartoe aan dat zijn administratie voldeed aan de eisen van artikel 52 van de Awr en dat verweerder bij zijn beoordeling ten onrechte geen rekening heeft gehouden met de door eiser, nadat de informatiebeschikking was afgegeven, aangedragen verklaringen en aanvullende gegevens.
3.2
Verweerder stelt dat de administratie van eiser niet voldeed aan de eisen die artikel 52 van de Awr daaraan stelt. Verweerder voert daartoe, samengevat, aan dat:
- de kasadministratie niet voldeed aan de eisen die daaraan mogen worden gesteld. Van een ondernemer die per jaar grote bedragen contant ontvangt en/of betaalt, mag worden verwacht dat hij een deugdelijke kasadministratie voert die van dag tot dag de contante ontvangsten en uitgaven weergeeft;
- de kasadministratie bevat geen mutaties in de eerste maanden van 2012 en bevat onjuiste boekingsdatums;
- In het jaar 2014 was de kas lange tijd negatief en in de jaren 2012, 2013 en 2015 waren de kassaldi juist heel hoog;
- een kascontrole ontbreekt;
- eiser heeft stortingen op zijn privébankrekening gedaan, hetgeen bevestigt dat eiser niet zijn hele omzet in de administratie heeft verwerkt;
- eiser heeft in zijn administratie valse facturen verwerkt. De onderneming, die volgens deze valse facturen auto’s aan eiser heeft verkocht, bestond in de onderhavige jaren niet.
- de export van auto’s is niet vastgelegd. Er zijn geen kentekens of chassisnummers bekend van auto’s waarvan eiser stelt dat zij bestemd waren voor export. Op de verkoopfacturen staat geen btw-nummer van de kopende partij vermeld.
- de voorraadadministratie voldoet niet aan de eisen die hieraan mogen worden gesteld. Eiser heeft zijn voorraad niet jaarlijks opgenomen en in de administratie vastgelegd.
- de gegevens van de houderschapsbelasting corresponderen niet met de administratie van eiser.
- eiser heeft de bewaarplicht geschonden door primaire vastleggingen weg te gooien.
Volgens verweerder is omkering en verzwaring van de bewijslast gelet op de aard en omvang van deze schendingen gerechtvaardigd.
3.3
De rechtbank stelt vast dat – terecht – niet in geschil is dat eiser administratieplichtig is in de zin van artikel 52 van de Awr. Ingevolge artikel 52, eerste lid, van de Awr, zijn administratieplichtigen gehouden van hun vermogenstoestand en van alles betreffende hun bedrijf, naar de eisen van dat bedrijf, op zodanige wijze een administratie te voeren en de daartoe behorende boeken, bescheiden en andere gegevensdragers op zodanige wijze te bewaren, dat te allen tijde hun rechten en verplichtingen alsmede de voor de heffing van belasting overigens van belang zijnde gegevens hieruit duidelijk blijken. De administratie moet zodanig zijn ingericht en worden gevoerd en de gegevensdragers moeten zodanig worden bewaard, dat controle daarvan door de inspecteur binnen een redelijke termijn mogelijk is. Daartoe verleent de administratieplichtige de benodigde medewerking met inbegrip van het verschaffen van het benodigde inzicht in de opzet en de werking van de administratie.
3.4
De rechtbank is van oordeel dat verweerder zich terecht op het standpunt heeft gesteld dat de administratie van eiser niet aan de eisen van artikel 52 van de Awr voldoet. De administratie moet gegevens bevatten met behulp waarvan de volledigheid van de verantwoording van de omzet in geld kan worden geverifieerd aan de hand van een op goederenniveau te leggen verband tussen de (totale) inkoop en de (totale) verkoop. In eisers geval betekent dit onder meer dat met betrekking tot de door eiser verhandelde auto’s een volledige en accurate verantwoording moet plaatsvinden in de administratie.
3.5
Naar het oordeel van rechtbank kan uit de aanwezige administratie van eiser de volledigheid van de verantwoording van de omzet in geld niet worden geverifieerd aan de hand van een op goederenniveau te leggen verband tussen de (totale) inkoop en de (totale) verkoop. De rechtbank overweegt daartoe dat eiser niet van alle handelstransacties ten aanzien van de in- en verkoop van auto’s een sluitende administratie heeft bijgehouden. In de periode 2012 tot en met 2015 is van verschillende auto’s uit zijn handelsvoorraad de tenaamstelling gewijzigd zonder dat eiser van deze wijzigingen overeenkomstige gegevens heeft verwerkt in zijn administratie. Zo heeft eiser, zoals hij ter zitting heeft aangegeven, geen gegevens in zijn financiële administratie vastgelegd van auto’s die vanuit de handelsvoorraad naar de sloop zouden zijn gebracht. Tevens heeft eiser in zijn administratie geen gegevens vastgelegd van verschillende auto’s waarvan het kenteken is overgeschreven naar een andere autohandelaar. Doordat eiser geen gegevens heeft vastgelegd van deze transacties in zijn administratie, blijkt uit de administratie niet of eiser omzet heeft behaald met deze handelstransacties en wat de omvang van de eventueel behaalde omzet is geweest.
3.6
De rechtbank overweegt verder dat eiser niet heeft betwist dat hij geen accurate voorraadadministratie heeft bijgehouden. Eiser heeft erkend dat hij niet eenmaal per jaar concreet en feitelijk alle voorraden op detailniveau heeft geïnventariseerd. Daarnaast kan voor juist worden gehouden dat de kasadministratie gebreken vertoonde. Zo is tussen partijen niet in geschil dat de kasadministratie geen mutaties bevat in de periode 1 januari 2012 en 5 maart 2012. Deze mutaties zijn op een latere datum verwerkt. Eiser heeft verder niet betwist dat ook andere ontvangsten en uitgaven niet op de transactiedatum, maar op de factuurdatum zijn verwerkt in de kasadministratie. Omdat een groot deel van de transacties binnen eisers onderneming contant plaatsvindt, mag juist van eiser verwacht worden dat hij een nauwkeurige kasadministratie bijhoudt. Tevens is door eiser niet betwist dat het kassaldo in 2014 negatief is geweest. Ten slotte is door eiser niet betwist dat hij valse inkoopfacturen in zijn administratie heeft verwerkt en dat met betrekking tot de in- en verkoop van auto’s die voor de export bestemd waren, de in- en verkooptransacties niet op de juiste wijze in de kasadministratie zijn verwerkt. Eiser heeft van deze transacties de volledige bedragen van de inkoop en de verkoop in zijn kasadministratie verwerkt, terwijl hij – zo stelt hij – alleen het verschil tussen de inkoop- en verkoopwaarde van deze auto’s contant zou hebben ontvangen.
3.7
Eiser heeft nadat verweerder de informatiebeschikking heeft afgegeven nadere gegevens verstrekt en verklaringen gegeven voor de gebreken in de administratie. Voor zover eiser heeft betoogd dat zijn administratie met het overleggen van deze informatie voldeed aan de eisen van artikel 52 van de Awr, overweegt de rechtbank als volgt. Of de informatiebeschikking terecht is afgegeven, omdat de administratie van eiser niet voldeed aan de eisen van artikel 52 van de Awr, moet worden beoordeeld naar het moment dat de informatiebeschikking is afgegeven. Het alsnog verstrekken van die informatie leidt er niet toe dat de informatiebeschikking vervalt en staat er niet aan in de weg dat de informatiebeschikking onherroepelijk wordt (vgl. Hoge Raad 10 februari 2017, ECLI:NL:HR:2017:130). De gegevens en de verklaringen die eiser nadat verweerder de informatiebeschikking heeft afgegeven heeft verstrekt, kunnen dus niet meewegen in het oordeel van de rechtbank of verweerder zich in de informatiebeschikking terecht op het standpunt heeft gesteld dat de administratie niet aan de eisen van artikel 52 van de Awr voldeed.
Informatieverplichting
4.1
Eiser stelt dat de informatiebeschikking onterecht is opgelegd voor zover deze is afgegeven, omdat eiser de informatieverplichting van artikel 47 van de Awr niet heeft nageleefd. Eiser voert hiertoe aan dat hij alsnog de rekeningafschriften van de bankrekening bij de Rabobank heeft overgelegd. Verder voert eiser aan dat hij niet kan voldoen aan de verplichting om de gegevens van bankrekening bij de ABN AMRO bank te overleggen.
4.2
Tussen partijen is niet in geschil dat op het moment dat verweerder de informatiebeschikking heeft afgegeven, eiser niet de gevraagde gegevens met betrekking tot de twee bankrekening aan verweerder had verstrekt. Gelet hierop is rechtbank is van oordeel dat verweerder zich terecht op het standpunt heeft gesteld eiser de informatieverplichting van artikel 47 van de Awr heeft geschonden. Zoals de rechtbank bij 3.7 heeft overwogen, doet aan dit oordeel niet af dat eiser verweerder alsnog de gevraagde gegevens met betrekking tot de bankrekening bij de Rabobank heeft verstrekt. Dat eiser de gegevens van de bankrekening bij de ABN AMRO bank – nog – niet heeft overgelegd, maakt ook niet dat verweerder de informatiebeschikking in zoverre onterecht heeft afgegeven. De rechtbank is van oordeel dat verweerder kon verzoeken om de gegevens van de bankrekening bij de ABN AMRO. Verweerder heeft zich naar het oordeel van de rechtbank namelijk redelijkerwijs op het standpunt kunnen stellen dat de gevraagde gegevens van belang zouden kunnen zijn voor de belastingheffing van eiser.
Omkering van de bewijslast
5. De rechtbank is van oordeel dat de gebreken in de administratie van eiser (zie bij 3.4 tot en met 3.6) en de geconstateerde informatieverzuimen zo ernstig zijn dat de sanctie van omkering en verzwaring van de bewijslast gerechtvaardigd is. De rechtbank neemt bij dit oordeel in aanmerking dat een redelijke wetsuitleg meebrengt dat omkering en verzwaring van de bewijslast achterwege blijft indien binnen de gestelde termijn alsnog aan het informatieverzoek van de inspecteur wordt voldaan (vgl. Hoge Raad 10 februari 2017, ECLI:NL:HR:2017:130). De door eiser aan verweerder, nadat verweerder informatiebeschikking had afgegeven, verstrekte gegevens en verklaringen kunnen echter niet tot het oordeel leiden dat de omkering en verzwaring van de bewijslast onredelijk is. Naar het oordeel van de rechtbank voldoet de administratie van eiser ook na het overleggen van de verklaringen en nadere gegevens niet aan de eisen van artikel 52 van de Awr. Eiser heeft zijn verklaringen omtrent de gebreken in de administratie niet onderbouwd met nadere (primaire) gegevens. Zo heeft eiser ook nadat verweerder de informatiebeschikking heeft afgegeven, geen gegevens overgelegd waaruit blijkt dat in de administratie de verhandelde auto’s volledig en accuraat zijn verwerkt. Daarnaast heeft eiser nog geen gegevens overgelegd van de bankrekening bij de ABN AMRO bank. Voor de volledigheid merkt de rechtbank op dat de vraag of toepassing van de sanctie gerechtvaardigd is, door eiser opnieuw aan de orde kan worden gesteld in een procedure met betrekking tot de (eventuele) aanslagen waarbij verweerder zich op toepassing van de sanctie beroept (vgl. Hoge Raad 10 februari 2017, ECLI:NL:HR:2017:130).
Vooringenomenheid van de bezwaarbehandelaar
6. Eiser heeft gesteld dat de bezwaarbehandelaar bij de behandeling van het bezwaar vooringenomen was. Dit beeld van vooringenomenheid is vooral ontstaan omdat de bezwaarbehandelaar volgens eiser niets heeft gedaan met stukken die eiser in de bezwaarfase heeft aangedragen. Verweerder heeft zich op het standpunt gesteld dat van vooringenomenheid geen sprake is geweest. Zoals de rechtbank bij 3.7 heeft overwogen, leidt het alsnog verstrekken van informatie er niet toe dat de informatiebeschikking vervalt en staat dit er niet aan in de weg dat de informatiebeschikking onherroepelijk wordt. Voor zover eiser heeft betoogd dat de bezwaarbehandelaar vooringenomen was, omdat hij bij de beoordeling in bezwaar of de informatiebeschikking terecht is opgelegd geen rekening heeft gehouden met alsnog door eiser verstrekt informatie, slaagt deze beroepsgrond dus niet. De bezwaarbehandelaar hoefde deze informatie niet in zijn beoordeling te betrekken. Eiser heeft overigens niet aannemelijk gemaakt dat de objectiviteit van de bezwaarbehandeling zou zijn geschonden.
Waarschuwing vooraf
7. Eiser heeft verder gesteld dat de informatiebeschikking moet worden vernietigd, omdat verweerder de informatiebeschikking niet had mogen afgeven zonder waarschuwing vooraf. De rechtbank volgt eiser niet in deze stelling. Verweerder is niet gehouden om eerst een waarschuwing te geven alvorens hij een informatiebeschikking uitreikt. De rechtbank merkt daarbij op dat gesteld, noch gebleken is, dat verweerder in dit verband overigens onzorgvuldig heeft gehandeld.
Proportionaliteit
8. Eiser heeft ten slotte gesteld dat de informatiebeschikking een veel te zwaar middel is bij een controle waar het doel is om te controleren of er juist en voldoende belasting is aangegeven en afgedragen. Voor zover eiser met deze stelling heeft betoogd dat het afgeven van de informatiebeschikking disproportioneel is en verweerder het evenredigheidsbeginsel heeft geschonden, volgt de rechtbank eiser niet in deze stelling. Het opleggen van een informatiebeschikking is een door de wet voorziene discretionaire bevoegdheid van de inspecteur. Naar het oordeel van de rechtbank is in dit geval het verzoek om informatie betreffende de administratie en de bankrekeningen proportioneel. Met betrekking tot het verzoek om informatie betreffende de bankrekening bij de ABN AMRO bank heeft eiser tegenover de gemotiveerde betwisting door verweerder niet aannemelijk gemaakt dat hij de gegevens betreffende deze bankrekening niet van de ABN AMRO bank zou kunnen verkrijgen. Gelet op hetgeen de rechtbank bij 5 heeft overwogen, is de rechtbank verder van oordeel dat in dit geval geen sprake is van disproportionaliteit ten aanzien van de toepassing van de sanctie van de omkering en verzwaring van de bewijslast.
Conclusie
9. Gelet op het hiervoor overwogene, verklaart de rechtbank het beroep ongegrond. De informatiebeschikking kan in stand blijven. Nu gesteld, noch gebleken is dat herstel van de geconstateerde gebreken met betrekking tot de administratie mogelijk is, ziet de rechtbank geen aanleiding om eiser daarvoor een termijn te gunnen. De rechtbank zal evenwel op grond van artikel 27e, tweede lid, van de AWR een nieuwe termijn stellen voor eiser om alsnog de gegevens met betrekking tot de bankrekening van ABN AMRO bank aan verweerder te verstrekken. De rechtbank stelt deze termijn op vier weken. Deze termijn vangt aan op de dag waarop deze uitspraak onherroepelijk is geworden.
10. Voor een proceskostenvergoeding bestaat geen aanleiding.
Beslissing
De rechtbank verklaart het beroep ongegrond.
Deze uitspraak is gedaan door mr. R.R. van der Heide, rechter, in aanwezigheid van L.S. Langius, griffier. De beslissing is in het openbaar uitgesproken op 24 januari 2019.
w.g. griffier
w.g. rechter
Rechtsmiddel
Tegen deze uitspraak kan binnen zes weken na de dag van verzending daarvan hoger beroep worden ingesteld bij het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden.