ECLI:NL:RBNNE:2017:213

Rechtbank Noord-Nederland

Datum uitspraak
19 januari 2017
Publicatiedatum
25 januari 2017
Zaaknummer
16/4884
Instantie
Rechtbank Noord-Nederland
Type
Uitspraak
Rechtsgebied
Bestuursrecht
Procedures
  • Voorlopige voorziening+bodemzaak
Rechters
Vindplaatsen
  • Rechtspraak.nl
AI samenvatting door LexboostAutomatisch gegenereerd

Rechtbank Noord-Nederland, voorzieningenrechter, Wmo en Wlz problematiek, aanvraag beschermd wonen

In deze zaak heeft de voorzieningenrechter van de Rechtbank Noord-Nederland op 19 januari 2017 uitspraak gedaan in een geschil tussen een verzoeker en het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Emmen. De verzoeker, die lijdt aan paranoïde schizofrenie en andere psychische aandoeningen, had een aanvraag ingediend voor beschermd wonen op basis van de Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 (Wmo 2015). Het college had deze aanvraag afgewezen, met de stelling dat de verzoeker in aanmerking kwam voor zorg op basis van de Wet langdurige zorg (Wlz) en dat er geen recht op een maatwerkvoorziening op grond van de Wmo 2015 bestond. De rechtbank heeft in eerdere uitspraken het bestreden besluit van het college vernietigd en het college opgedragen een nieuw besluit te nemen. In het bestreden besluit II heeft het college wederom de aanvraag van de verzoeker afgewezen, wat leidde tot het indienen van beroep door de verzoeker.

Tijdens de zitting op 9 januari 2017 is de situatie van de verzoeker besproken, waarbij ook zijn behandelaren aanwezig waren. De voorzieningenrechter heeft vastgesteld dat er sprake is van een spoedeisend belang, aangezien de verzoeker op korte termijn zijn woonplek zou moeten ontruimen als de zorg niet gefinancierd zou worden. De voorzieningenrechter heeft geconcludeerd dat de afwijzing van de aanvraag om beschermd wonen door het college niet voldoende was onderbouwd. De rechtbank heeft geoordeeld dat de Wlz niet als voorliggende voorziening kan worden beschouwd, omdat de verzoeker uitbehandeld is en de GGZ 05B-indicatie niet meer relevant is. De voorzieningenrechter heeft het beroep gegrond verklaard, het bestreden besluit II vernietigd en bepaald dat de verzoeker recht heeft op voortzetting van de maatwerkvoorziening beschermd wonen per 1 januari 2016. Tevens is het college veroordeeld tot vergoeding van griffierecht en proceskosten aan de verzoeker.

Uitspraak

RECHTBANK NOORD-NEDERLAND

Zittingsplaats Groningen
Bestuursrecht
zaaknummers: LEE 16/4884 en LEE 16/4883
uitspraak van de voorzieningenrechter van 19 januari 2017 op het beroep en het verzoek om voorlopige voorziening in de zaken tussen
[naam verzoeker], te Weiteveen, verzoeker
(gemachtigde: mr. M.F. Vermaat),
en
het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Emmen, verweerder
(gemachtigde: mr. R. Miltenburg).

Procesverloop

Bij besluit van 17 september 2015 (het primaire besluit) heeft verweerder verzoekers aanvraag voor beschermd wonen in het kader van de Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 (Wmo 2015) afgewezen voor wat betreft de periode vanaf 1 januari 2016.
Bij besluit van 29 december 2015 (het bestreden besluit I) heeft verweerder het bezwaar van verzoeker ongegrond verklaard.
Bij uitspraak van deze rechtbank van 24 oktober 2016 (zaaknummer 16/359) is het beroep gegrond verklaard en het bestreden besluit I vernietigd. Verweerder is opgedragen een nieuw besluit te nemen.
Bij besluit van 25 november 2016 (het bestreden besluit II) heeft verweerder het bezwaar van verzoeker wederom ongegrond verklaard.
Verzoeker heeft tegen het bestreden besluit II beroep ingesteld. Hij heeft verder de voorzieningenrechter verzocht om een voorlopige voorziening te treffen.
Het onderzoek ter zitting heeft plaatsgevonden op 9 januari 2017. Verzoeker is verschenen bij zijn gemachtigde. Tevens waren aanwezig de heer H. van het Ende, namens de Zorggroep Vitez en mevrouw S. IJzerman, behandelaar/psychiatrisch verpleegkundige.
Verweerder heeft zich laten vertegenwoordigen door zijn gemachtigde.
Met instemming van verweerder heeft verzoeker na het sluiten van het onderzoek ter zitting zijn CIZ-indicatie van 22 augustus 2012 aan de voorzieningenrechter gezonden. Een kopie daarvan is aan verweerder doorgestuurd.

Overwegingen

1. Na afloop van de zitting is de voorzieningenrechter tot de conclusie gekomen dat nader onderzoek niet kan bijdragen aan de beoordeling van de zaak.
De voorzieningenrechter doet daarom op grond van artikel 8:86 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) niet alleen uitspraak op het verzoek om voorlopige voorziening, maar ook op het beroep.
2. Verzoeker, geboren op 18 april 1977, is sinds zijn 28e bekend met paranoïde schizofrenie, een ernstige angststoornis en psychoses. Vanaf 21 april 2006 is verzoeker opgenomen geweest bij de GGZ Drenthe, locatie Beilen. Laatstelijk op 22 augustus 2012 heeft het CIZ een (AWBZ)-indicatie afgegeven voor GGZ 05B, geldig tot 21 augustus 2027.
Op 24 maart 2015 is verzoeker gaan wonen in een beschermde woonvorm van de Zorggroep Vitez. In verband hiermee heeft verzoeker verweerder verzocht hem in aanmerking te brengen voor beschermd wonen in het kader van de Wmo 2015.
In juni 2015 heeft GZ-psycholoog A. Prakke-Greebe psychodiagnostisch onderzoek verricht naar de vraag of hulpverlening en/of behandeling geïndiceerd is.
3. Bij besluit van 2 september 2015 heeft verweerder besloten dat verzoeker met ingang van 24 maart 2015 in aanmerking komt voor beschermd wonen bij Zorggroep Vitez in Emmen. Deze indicatie is, hangende het onderzoek, afgegeven tot en met 31 december 2015. Hierbij is aangegeven dat uit onderzoek en beoordeling door de MO-zaak moet blijken of ook na laatstgenoemde datum aanleiding bestaat voor een maatwerkvoorziening vanuit de Wmo 2015.
4. Bij het primaire besluit heeft verweerder besloten dat verzoeker na 31 december 2015 niet in aanmerking komt voor beschermd wonen in het kader van de Wmo 2015.
Verweerder heeft zich daarbij gebaseerd op het advies van 12 september 2015 van indicatiesteller Vink van de MO-zaak. Vink concludeerde dat er vanuit andere wet- en regelgeving, zoals de Zorgverzekeringswet (Zvw) of de Wet langdurige zorg (Wlz) mogelijkheden zijn om het voor verzoeker gewenste resultaat te bereiken.
Bij het bestreden besluit I heeft verweerder het bezwaar van verzoeker ongegrond verklaard.
Het besluit is als volgt gemotiveerd. Verzoeker heeft een vorm van behandeling nodig, die het verblijf in een instelling in combinatie met behandeling noodzakelijk maakt en waarbij een behandelaar integraal verantwoordelijk is voor de behandeling en het verblijf waar beide onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn.
Niet gesteld kan worden dat er sprake is van een structureel gewijzigde zorgbehoefte waarbij de GGZ 05B-indicatie omgezet dient te worden in beschermd wonen in het kader van de Wmo 2015. Met de bestaande GGZ 05B-indicatie kan verzoeker zich wenden tot een beschermde woonvorm, welke ook toelating als behandelinstelling heeft. Het betreft dan een voorziening op grond van de Wlz, zodat verzoeker geen recht heeft op een maatwerkvoorziening op grond van de Wmo 2015.
Bij de uitspraak van 24 oktober 2016 is het beroep gegrond verklaard en is het bestreden besluit I vernietigd. Verweerder is opgedragen met inachtneming van de uitspraak een nieuw besluit op bezwaar te nemen.
Verweerder heeft in deze uitspraak berust en bij het bestreden besluit II het bezwaar wederom ongegrond verklaard.
5. De voorzieningenrechter komt tot de volgende beoordeling.
6. De voorzieningenrechter is allereerst van oordeel dat sprake is van een spoedeisend belang. De voorzieningenrechter acht daarbij cruciaal dat Zorggroep Vitez verzoeker heeft gesommeerd op 1 februari 2017 zijn woonplek te ontruimen indien de geleverde en nog te leveren zorg voor die datum niet wordt gefinancierd.
7.1.
Tussen partijen is niet in geschil dat verzoeker een Wlz-indicatie (GGZ 05B) heeft op grond waarvan hij -in beginsel- aanspraak zou kunnen maken op verblijf en daarmee samenhangende zorg in een instelling op grond van de Wlz.
7.2.
Namens verzoeker is uiteengezet dat de B in de indicatie staat voor ‘behandeling’. Echter zijn de behandelaars begin 2015 tot de conclusie gekomen dat verzoeker uitbehandeld is. Hieruit volgt dat verzoeker niet meer in een Wlz-instelling thuis hoort, waardoor de indicatie als het ware haar gelding heeft verloren. Verzoeker is aangewezen op beschermd wonen en valt dus vanaf dat moment onder de reikwijdte van de Wmo 2015.
8. De rechtbank is in haar uitspraak van 24 oktober 2016 tot de volgende beoordeling gekomen.

Ten aanzien van de Zvw.
8. De rechtbank stelt vast dat artikel 2.3.5, vierde lid, van de Wmo 2015 een dwingend geformuleerde rechtsnorm bevat, namelijk dat het college tot verstrekking van een maatwerkvoorziening beslist voor zover betrokkene de daarmee te compenseren problemen niet op eigen kracht, met gebruikelijke hulp, met mantelzorg of met hulp van andere personen uit zijn sociale netwerk dan wel met gebruikmaking van algemene voorzieningen kan verminderen of wegnemen. Dit artikellid biedt geen grondslag voor weigering van een maatwerkvoorziening indien gebruik gemaakt kan worden van een andere (voorliggende) voorziening. Artikel 9, tweede lid, onder b, van de Verordening biedt die grondslag wel maar is naar het oordeel van de rechtbank in zoverre in strijd met artikel 2.3.5, vierde lid, van de Wmo 2015. Artikel 9, tweede lid, onder b, van de Verordening moet dan ook wegens strijd met een hogere regeling buiten toepassing worden gelaten. Hetzelfde geldt voor de Beleidsregels, voor zover deze een nadere uitwerking inhouden van het buiten toepassing te laten deel van artikel 9, tweede lid, onder b, van de Verordening.
9. Naar het oordeel van de rechtbank biedt artikel 2.3.5, vijfde lid, onder b, van de Wmo 2015 evenmin grondslag voor de bestreden afwijzing van eisers aanvraag om beschermd wonen. In artikel 2.3.5, vijfde lid, onder b, van de Wmo 2015 wordt de Zvw immers niet aangemerkt als voorliggende voorziening maar is voorgeschreven dat afstemming plaatsvindt van de maatwerkvoorziening met zorg en diensten ingevolge de Zvw.
10. Gelet op hetgeen hierboven is overwogen, is de rechtbank van oordeel dat de bestreden afwijzing van eisers aanvraag om beschermd wonen, voor zover deze berust op verwijzing naar de Zvw als voorliggende voorziening, in strijd is met artikel 2.3.5, vierde lid, van de Wmo 2015.
Ten aanzien van de Wlz.
11. Ingevolge het bepaalde in artikel 2.3.5, zesde lid, van de Wmo 2015 kan tot weigering van een maatwerkvoorziening worden besloten met verwijzing naar de Wlz als voorliggende voorziening, indien op grond van deze wet (mogelijk) aanspraak op verblijf en daarmee samenhangende zorg in een instelling bestaat.
Naar het oordeel van de rechtbank volstaat de verwijzing door verweerder naar de voor eiser afgegeven GGZ 05B-indicatie niet voor de conclusie dat de Wlz in zijn geval als voorliggende voorziening in aanmerking dient te worden genomen. Hierbij is van belang dat verzoeker betwist dat deze indicatie aanspraak geeft op verblijf en samenhangende zorg in een instelling op grond van de Wlz. Verweerder heeft het tegendeel niet aannemelijk gemaakt. Daarnaast is van belang dat, zoals eiser betoogt, een indicatie zijn gelding kan verliezen indien de situatie van betrokkene verandert. Eiser brengt in dit verband naar voren dat hij is uitbehandeld en dat hij door de GGZ Drenthe is doorverwezen naar de gemeente voor beschermd wonen met ambulante behandeling. Ter onderbouwing heeft eiser een medische verklaring van de psychiater van GGZ Drenthe van 15 maart 2016 overgelegd. Gelet hierop is de rechtbank van oordeel dat de beschikbare gegevens onvoldoende grondslag bieden voor de conclusie van verweerder dat eiser ten tijde in geding aanspraak kon maken op verblijf en samenhangende zorg in een instelling op grond van de Wlz.
12. Gelet op hetgeen hierboven is overwogen, is de rechtbank van oordeel dat de bestreden afwijzing van verzoekers aanvraag om beschermd wonen, voor zover deze berust op het standpunt dat de Wzl als voorliggende voorziening dient te worden beschouwd, niet op voldoende grondslag steunt.”
9. De voorzieningenrechter leidt uit de uitspraak van 24 oktober 2016 af dat de verklaring van psychiater G. Pedde van GGZ Drenthe van 15 maart 2016 van grote betekenis is geweest voor de beoordeling. Pedde verklaarde namelijk dat de verhuizing naar de beschermde woonvorm met ambulante begeleiding door de specialistische GGZ geïndiceerd is en dat deze stap noodzakelijk was om het genezingsproces te bevorderen.
10. Verweerder heeft ook in het bestreden besluit II geconcludeerd dat verzoekers aanvraag moet worden afgewezen omdat de Wlz voorliggend is. Zwaarwegend acht verweerder in dit verband de omstandigheid dat verzoeker over een GGZ 05B-indicatie beschikt.
Verweerder heeft zich bij de nadere besluitvorming gebaseerd op met de MO-zaak gevoerd overleg, waarbij de verklaring van Pedde (zoals verweerder zelf aangeeft) is onderzocht. De MO-zaak concludeert dat Pedde zelf de koppeling legt tussen behandeling en beschermd wonen. In deze verklaring, de Wlz-registertoets, de analyse van de brief van E. Luijten als behandelcoördinator/GZ-psycholoog bij GGZ Drenthe en de brief van GZ-psycholoog Prakke-Greebe ziet verweerder dan ook de onderbouwing van het bestreden besluit.
11. De voorzieningenrechter stelt vast dat van het overleg met de MO-zaak alsmede van de bevindingen en overwegingen van de MO-zaak die verweerder tot het bestreden besluit II hebben geleid, niets op schrift is gesteld. Daarnaast staat vast dat indicatiesteller Vink, danwel eventuele andere medewerkers van de MO-zaak verzoeker nooit persoonlijk hebben gezien. Niet gebleken is bovendien dat er bij de beoordeling door de MO-zaak een medicus betrokken is geweest.
12. Uit het enkele feit dat verzoeker in 2012 in aanmerking is gebracht voor de GGZ 05B-indicatie volgt naar het oordeel van de voorzieningenrechter niet dat dit voor verzoeker ook per datum in geschil (1 januari 2016) nog steeds de meest doeltreffende wijze van zorg inhoudt. Hij volgt verweerder niet in de stelling dat het aan verzoeker is om alle van belang zijnde gegevens up-to-date te houden, en indien hij meent dat de huidige indicatie niet meer passend is, daar zelf verandering in te brengen. Het is immers verweerder die, gelet op het bepaalde in artikel 2.3.2 van de Wmo 2015, onderzoek doet naar de concrete omstandigheden van het geval. Een dergelijk deugdelijk onderzoek heeft naar het oordeel van de voorzieningenrechter niet plaats gevonden.
13. Er zijn dan ook geen aanknopingspunten op grond waarvan verweerder zich op het standpunt heeft kunnen stellen dat verzoekers aanvraag om beschermd wonen dient te worden afgewezen, omdat de Wlz als voorliggende voorziening moet worden beschouwd. Verweerder heeft niet onderbouwd dat de indicatie nog steeds relevant is en dat verzoeker daarmee slechts een beroep kan doen op de Wlz. Dit zou immers ook betekenen dat verzoeker weer in een behandelsetting zou moeten worden geplaatst, terwijl juist vanuit de Wlz-instelling is geconcludeerd dat verzoeker daar is uitbehandeld.
De voorzieningenrechter ziet zich gesteund in zijn oordeel door de brief van Prakke-Greebe van 14 oktober 2015, waarmee zij namens verzoeker bezwaar maakte tegen het primaire besluit en waarin zij stelde dat de MO-zaak op ongenuanceerde wijze heeft geciteerd uit haar onderzoeksrapportage van juli 2015 om het advies van 12 september 2015 te onderbouwen.
Prakke-Greebe stelt immers dat zij op basis van het verrichte psychodiagnostisch onderzoek concludeerde dat verzoeker slechts vanuit de basis beschermd wonen bij Vitez, een basis die nog bezig is zich te consolideren, in de (verre) toekomst mogelijk in staat is om een eventuele behandeling van zijn psychiatrische problematiek aan te gaan. Het feit dat de GGZ verzoeker in maart 2015 heeft verwezen naar een voorziening voor beschermd wonen maakt helder dat de zorg binnen een GGZ-instelling op dat moment niet toereikend zou zijn geweest, vooralsnog ook niet op langere termijn, gezien de beschikking voor onbepaalde tijd. Voorzieningen die bekostigd worden vanuit de Zvw kunnen weliswaar een combinatie van behandeling en begeleiding bieden, echter daar is verzoeker momenteel juist niet mee geholpen, ook al beschikt hij tot 21 augustus 2027 over een indicatie GGZ 05B.
In dit kader laat de voorzieningenrechter voorts meewegen dat ook Vitez aan de hand van het indicatieprotocol concludeerde dat verzoeker daar -medisch gezien- thuis hoort, en dat vanuit die woonvorm moet worden getracht verzoeker weer een plaats in de samenleving te geven.
14. In het licht van het voorgaande heeft verweerder niet onderbouwd dat alleen al de aanwezigheid van de GGZ 05B-indicatie er toe moet leiden dat verzoekers aanvraag voor de maatwerkvoorziening beschermd wonen op grond van de Wmo 2015 moet worden afgewezen en de Wlz als voorliggende voorziening moet worden beschouwd. De gebrekkige onderbouwing van het bestreden besluit I is met het bestreden besluit II niet hersteld. De voorzieningenrechter is daarom van oordeel dat de besluitvorming van verweerder -wederom- berust op een ontoereikende feitelijke grondslag.
De voorzieningenrechter zal het beroep gegrond verklaren en het bestreden besluit II vernietigen. Met het oog op een definitieve beslissing van het geschil zal de voorzieningen-rechter op grond van artikel 8:72, derde lid, aanhef en onder b, van de Awb zelf in de zaak voorzien door het primaire besluit van 17 september 2015 te herroepen en te beslissen dat verzoeker met ingang van 1 januari 2016 op grond van de Wmo 2015 recht heeft op voortzetting van de maatwerkvoorziening beschermd wonen.
15. Nu het beroep gegrond wordt verklaard en de zaak finaal wordt afgedaan, is er geen aanleiding om een voorlopige voorziening te treffen. Het verzoek zal dan ook worden afgewezen. De voorzieningenrechter zal ook bepalen dat deze uitspraak in de plaats treedt van het te vernietigen besluit.
16. Omdat het beroep gegrond wordt verklaard, bepaalt de voorzieningenrechter dat verweerder aan verzoeker het door hem betaalde griffierecht voor het beroep vergoedt. Gezien de uitkomst van de beroepszaak ziet de voorzieningenrechter ook aanleiding te bepalen dat het verweerder aan verzoeker het door hem betaalde griffierecht voor het verzoek om een voorlopige voorziening vergoedt.
17. De voorzieningenrechter zal verweerder veroordelen in de door verzoeker gemaakte proceskosten, die gezien de uitkomst van de beroepszaak ook betrekking heeft op het verzoek om voorlopige voorziening. Deze kosten stelt de voorzieningenrechter op grond van het Besluit proceskosten bestuursrecht voor de door een derde beroepsmatig verleende rechtsbijstand vast op in totaal € 1.485,- (1 punt voor het indienen van het beroepschrift,
1. punt voor het indienen van het verzoekschrift om een voorlopige voorziening, 1 punt voor het verschijnen ter zitting, met een waarde per punt van € 495,-, en een wegingsfactor 1).

Beslissing

Op het beroep:
De voorzieningenrechter:
- verklaart het beroep gegrond;
- vernietigt het bestreden besluit II;
- herroept het primaire besluit van 17 september 2015;
- bepaalt dat verzoeker per 1 januari 2016 recht heeft op voortzetting van de maatwerk- voorziening beschermd wonen;
- bepaalt dat deze uitspraak in de plaats treedt van het vernietigde bestreden besluit II;
- draagt verweerder op het betaalde griffierecht van € 46,- aan verzoeker te vergoeden;
- veroordeelt verweerder in de proceskosten van verzoeker tot een bedrag van € 990,-.
Tegen dit onderdeel van de uitspraak staat binnen zes weken na verzending hoger beroep open bij de Centrale Raad van Beroep te Utrecht.
Op het verzoek om voorlopige voorziening:
De voorzieningenrechter:
- wijst het verzoek af;
- bepaalt dat verweerder aan verzoeker het door hem betaalde griffierecht ad € 46,- vergoedt;
- veroordeelt verweerder in de door verzoeker gemaakte proceskosten, te bepalen op
€ 495,-.

Tegen dit onderdeel van de uitspraak staat geen hoger beroep open.

Deze uitspraak is gedaan door mr. P.G. Wijtsma, rechter, in aanwezigheid van H.J. Boerma, griffier. De beslissing is in het openbaar uitgesproken op 19 januari 2017.
griffier voorzieningenrechter
Afschrift verzonden aan partijen op: