Uitspraak
RECHTBANK NOORD-NEDERLAND
Zittingsplaats Groningen
Bestuursrecht
zaaknummer: LEE 15/22
uitspraak van de meervoudige belastingkamer van 20 december 2016 in de zaak tussen
[eiseres] , te [woonplaats] , eiseres
(gemachtigde: [gemachtigde eiseres] ),
en
de heffingsambtenaar van de gemeente Schiermonnikoog, verweerder
(gemachtigde: [gemachtigde verweerder] ).
Procesverloop
Verweerder heeft voor het jaar 2014 met dagtekening 28 februari 2014 aan eiseres ter zake van het object dat op het desbetreffende aanslagbiljet is aangeduid als [object] te [plaats] een aanslag afvalstoffenheffing opgelegd ten bedrage van € 341,16.
Bij uitspraak op bezwaar van 25 november 2014 heeft verweerder het bezwaar van eiseres ongegrond verklaard.
Eiseres heeft tegen de uitspraken op bezwaar beroep ingesteld.
Verweerder heeft een verweerschrift ingediend.
Het onderzoek ter zitting heeft plaatsgevonden op 15 december 2015. Namens eiseres is verschenen een kantoorgenoot van de gemachtigde, [kantoorgenoot gemachtigde] , bijgestaan door de heer [bijstand] (namens de [A B.V.] ). Verweerder heeft zich laten vertegenwoordigen door zijn gemachtigde. De onderhavige zaak is ter zitting gelijktijdig behandeld met de beroepen van [naam] , bij de rechtbank bekend onder de zaaknummers LEE 15/20 en 15/21, en het beroep van de [A B.V.] , bij de rechtbank bekend onder het zaaknummer LEE 15/23. Ter zitting heeft de rechtbank het onderzoek gesloten.
Bij brief van 28 januari 2016 heeft de rechtbank partijen meegedeeld dat zij het onderzoek heeft heropend en de zaak heeft verwezen naar de meervoudige kamer van de rechtbank. Met toestemming van partijen is een nadere zitting achterwege gebleven. Vervolgens heeft de rechtbank het onderzoek gesloten.
Overwegingen
Feiten
1. De rechtbank neemt de volgende, door partijen niet betwiste, feiten als vaststaand aan.
1.1.
Eiseres is (mede-)eigenaar van het appartement [object] te [plaats] (het appartement). Het appartement maakt deel uit van een complex van 30 appartementen dat is gelegen direct achter [hotel] op [plaats] . Het hotel is eigendom van de [A B.V.] (hierna: [A B.V.] ). [A B.V.] verhuurt het hotel [B B.V.] (hierna: [B B.V.] ).
1.2.
Eiseres heeft haar appartement verhuurd aan [B B.V.] . [B B.V.] exploiteert het door haar gehuurde appartement samen met het hotel.
1.3.
Tussen eiseres en [B B.V.] is ter zake van het appartement een huurovereenkomst opgemaakt. Daarin staat – voor zover van belang – het volgende:
“(…)
Het gehuurde, bestemming
1.1.
Verhuurder verhuurt aan huurder en huurder huurt van verhuurder het recreatieappartement, hierna "het gehuurde" genoemd, (…)
1.2
Het gehuurde is uitsluitend bestemd om te worden gebruikt als recreatieappartement. Verhuurder geeft huurder toestemming om het gehuurde daartoe onder te verhuren aan gasten/toeristen op voorwaarde dat de onderverhuurovereenkomst te allen tijde voor bepaalde tijd en beperkte duur wordt gesloten.
Duur, verlenging en opzegging
2.1.
Deze overeenkomst is aangegaan voor de duur van 24 maanden, ingaande op 1 mei 2013 en lopende tot en met 30 april 2015. Tijdens deze periode kunnen partijen deze overeenkomst niet tussentijds door opzegging beëindigen. (…) Indien de overeengekomen periode verstrijkt zonder opzegging, loopt de overeenkomst voor een nieuwe periode van 2 jaar door en zo telkenmale opnieuw na het verstrijken van 2 jaar zonder dat er rechtsgeldig door een van de partijen is opgezegd.
(…)
Betalingsverplichting, betaalperiode
3.1
Met ingang van de ingangsdatum van deze huurovereenkomst bestaat de betalingsverplichting van de huurder uit de huurprijs. (…)
3.2
De huurprijs is per kwartaal achteraf verschuldigd, binnen tien dagen na afloop van elk kwartaal te voldoen.
3.3
Omtrent de huurprijs geldt als volgt:
De huurprijs voor de periode vanaf de ingangsdatum tot 31 december 2013 bedraagt voor een 2-kamerappartement € 5.000 en voor een 3-kamerappartement
De huurprijs voor de periode vanaf de ingangsdatum tot 31 december 2013 bedraagt voor een 2-kamerappartement € 5.000 en voor een 3-kamerappartement
€ 5.500 (…);
De huurprijs met ingang van 1 januari 2014 bedraagt voor een 2-kamerappartement € 7.500 en voor een 3-kamerappartement
De huurprijs met ingang van 1 januari 2014 bedraagt voor een 2-kamerappartement € 7.500 en voor een 3-kamerappartement
€ 8.250;
De huur wordt jaarlijks herzien conform artikel 4 van deze overeenkomst;
De huur wordt jaarlijks herzien conform artikel 4 van deze overeenkomst;
(…)
Huurprijswijziging
4.1
De huur wordt jaarlijks herzien op basis van de prijsindexcijfers volgens de reeks CPI Alle Huishoudens.
Leveringen en diensten
5.1.
De navolgende lasten, leveringen en diensten komen voor rekening van huurder en zullen door hem rechtstreeks aan de desbetreffende derden worden voldaan:
(…)
4. Afvalstoffenheffing;
(…)
5.2.
De overige lasten en kosten komen voor rekening van verhuurder. Dit omvat het eigenaargedeelte van de onroerend zaakbelasting en andere gemeentelijke aanslagen, waaronder de rioolheffing, alsmede de aanslag waterschapsbelastingen.
Eigen gebruik verhuurder
8.1
Verhuurder heeft de mogelijkheid het gehuurde voor zijn eigen gebruik te reserveren. Onder eigen gebruik wordt verstaan het gebruik zelf of zijn gezin en directe familie. (…)
8.2
Het is verhuurder niet toegestaan het appartement tegen een vergoeding aan derden ter beschikking te stellen tijdens gebruikmaking van de ‘eigengebruik regeling’.
8.3
Verhuurder kan het gehuurde in het hoogseizoen voor een maximale periode van 10 dagen reserveren voor eigen gebruik.
8.4
Bij eigen gebruik door de verhuurder van het gehuurde, gedurende de hierna aangegeven seizoenperiode, wordt de gederfde huur als bijdrage gevraagd, (…)
Buiten deze seizoenperiode wordt er geen eigen bijdrage gevraagd, anders dan een vergoeding voor de werkelijke gemaakte variabele kosten (…)
(…)”
1.4.
Eiseres heeft in 2014 van de mogelijkheid tot eigen gebruik van het appartement [object] geen gebruik gemaakt.
1.5.
Bij e-mail van 29 januari 2014 en bij schrijven van 6 februari 2014 heeft verweerder [A B.V.] en eiseres in kennis gesteld van het besluit om de eigenaren van de appartementen aan te slaan voor de afvalstoffenheffing.
Geschil en beoordeling
2. Tussen partijen is in geschil of de aanslag afvalstoffenheffing terecht is opgelegd.
3. Eiseres stelt zich op het standpunt dat er geen aanslag afvalstoffenheffing aan haar kan worden opgelegd omdat er ter zake van het appartement geen sprake is van huishoudelijke afvalstoffen maar van bedrijfsafvalstoffen. Volgens eiseres is geen sprake van een particuliere huishouding zoals bedoeld in de Wet Milieubeheer (hierna: Wet MB). Het antwoord op de vraag of eiseres - de eigenaar - op grond van artikel 2, tweede lid, onderdeel a, van de Verordening op de heffing en invordering van afvalstoffenheffing 2014 (hierna: de Verordening) als gebruiker kan worden aangemerkt, beantwoordt eiseres ontkennend.
4. Verweerder stelt zich op het standpunt dat het recreatieappartement in het kader van de afvalstoffenheffing dient te worden gezien als een perceel waarin huishoudelijke afvalstoffen kunnen ontstaan. Ter zitting heeft verweerder gesteld dat eiseres op grond van artikel 2, tweede lid, onderdeel a, van de Verordening als gebruiker dient te worden aangemerkt. Verweerder stelt in dat kader dat het enkele feit dat het appartement aan eiseres - die er desgewenst zowel in als buiten het hoogseizoen gebruik van kan maken - ter beschikking staat voor eigen gebruik, voldoende is. Verweerder komt haar inzamelplicht na. De tussen eiseres en [B B.V.] gesloten huurovereenkomst bindt alleen partijen die die overeenkomst zijn aangegaan, aldus verweerder. Volgens verweerder is eiseres dan ook terecht aangeslagen voor de afvalstoffenheffing.
5. Om redenen van proceseconomie zal de rechtbank eerst een oordeel geven over de stelling van eiseres dat zij niet als gebruiker in de zin van de Verordening kan worden aangemerkt. Verweerder stelt in dat kader dat het enkele feit dat het appartement aan eiseres ter beschikking staat, voldoende is.
6. Artikel 15.33 van de Wet MB luidt – voor zover hier van belang – als volgt:
“1. De gemeenteraad kan ter bestrijding van de kosten die voor haar verbonden zijn aan het beheer van huishoudelijke afvalstoffen een heffing instellen, waaraan kunnen worden onderworpen degenen die, al dan niet krachtens een zakelijk of persoonlijk recht, gebruik maken van een perceel ten aanzien waarvan krachtens de artikelen 10.21 en 10.22 een verplichting tot het inzamelen van huishoudelijke afvalstoffen geldt.
2. Voor de toepassing van het eerste lid, wordt:
a. gebruikmaken van een perceel door de leden van een huishouden aangemerkt als gebruikmaken door het door de in artikel 231, tweede lid, onderdeel b, van de Gemeentewet bedoelde gemeenteambtenaar aangewezen lid van dat huishouden;
b. gebruikmaken door degene aan wie een deel van een perceel in gebruik is gegeven, aangemerkt als gebruikmaken door degene die dat deel in gebruik heeft gegeven, met dien verstande dat degene die het deel in gebruik heeft gegeven, bevoegd is de heffing als zodanig te verhalen op degene aan wie dat deel in gebruik is gegeven;
c. het ter beschikking stellen van een perceel voor volgtijdig gebruik aangemerkt als gebruikmaken door degene die dat perceel ter beschikking heeft gesteld, met dien verstande dat degene die het perceel ter beschikking heeft gesteld, bevoegd is de heffing als zodanig te verhalen op degene aan wie het perceel ter beschikking is gesteld.”
7. De Verordening, zoals op 5 november 2013 door de raad van de gemeente Schiermonnikoog is vastgesteld, luidt – voor zover hier van belang – als volgt:
“Artikel 1 Aard van de belasting.
Onder de naam “afvalstoffenheffing” wordt een directe belasting geheven als bedoeld in artikel 15.33 van de Wet Milieubeheer (Stb. 1994,80).
Artikel 2 Belastbaar feit en belastingplicht.
1. De belasting wordt geheven van degene die in de gemeente gebruik maakt van een perceel ten aanzien waarvan ingevolge de artikelen 10.21 en 10.22 van de Wet milieubeheer een verplichting tot het inzamelen van huishoudelijke afvalstoffen geldt.
2. Voor de toepassing van het eerste lid wordt als gebruiker aangemerkt:
a. degene die naar de omstandigheden beoordeeld al dan niet krachtens eigendom, bezit, beperkt recht of persoonlijk recht gebruik maakt van het perceel;
b. ingeval een gedeelte van een perceel ten gebruike is afgestaan: degene die dat gedeelte ten gebruike heeft afgestaan.”
Artikel 3 Maatstaf van heffing en belastingtarief.
1. De belasting bedraagt per perceel per belastingjaar:
indien dat perceel op 1 januari van het belastingjaar of, indien de belastingplicht aanvangt in de loop van het belastingjaar bij aanvang van de belastingplicht, wordt gebruikt door twee of meer personen € 341,16
(…)”
8. De rechtbank overweegt dat zij voor de uitleg van het criterium "gebruik" aansluiting zoekt bij de in het kader van de gebruikersbelasting OZB gewezen jurisprudentie. In het arrest van de Hoge Raad van 6 januari 2012, nr. 10/02780, ECLI:NL:HR:2012:BV0250, overweegt de Hoge Raad
:"3.3. Het middel dat zich tegen dit oordeel richt, slaagt. Als gebruiker van een onroerende zaak in de zin van artikel 220, aanhef en letter a, van de Gemeentewet kan worden aangemerkt degene die de zaak metterdaad bezigt ter bevrediging van zijn behoeften (vgl. HR 7 oktober 1998, nr. 33767, LJN AA2318, BNB 1999/5).". Hieruit volgt dat de Hoge Raad “gebruik” definieert als metterdaad bezigen ter bevrediging van de eigen behoeften. Het voorgaande betekent naar het oordeel van de rechtbank dat voor gebruik in de zin van de afvalstoffenheffing sprake dient te zijn van het metterdaad bezigen van een perceel ter bevrediging van zijn eigen behoeften. De enkele omstandigheid dat het perceel aan eiseres - als eigenaar - ter beschikking staat, is gelet op het voorgaande op zichzelf onvoldoende om eiseres als gebruiker in voormelde zin te kunnen aanmerken (vgl. voormeld arrest HR 6 januari 2012). In zoverre faalt de stelling van verweerder.
:"3.3. Het middel dat zich tegen dit oordeel richt, slaagt. Als gebruiker van een onroerende zaak in de zin van artikel 220, aanhef en letter a, van de Gemeentewet kan worden aangemerkt degene die de zaak metterdaad bezigt ter bevrediging van zijn behoeften (vgl. HR 7 oktober 1998, nr. 33767, LJN AA2318, BNB 1999/5).". Hieruit volgt dat de Hoge Raad “gebruik” definieert als metterdaad bezigen ter bevrediging van de eigen behoeften. Het voorgaande betekent naar het oordeel van de rechtbank dat voor gebruik in de zin van de afvalstoffenheffing sprake dient te zijn van het metterdaad bezigen van een perceel ter bevrediging van zijn eigen behoeften. De enkele omstandigheid dat het perceel aan eiseres - als eigenaar - ter beschikking staat, is gelet op het voorgaande op zichzelf onvoldoende om eiseres als gebruiker in voormelde zin te kunnen aanmerken (vgl. voormeld arrest HR 6 januari 2012). In zoverre faalt de stelling van verweerder.
9. Indien en voor zover verweerder stelt dat hij eiseres heeft aangeslagen voor de afvalstoffenheffing omdat – volgens verweerder – sprake zou zijn van de ter beschikking stelling van een perceel door eiseres voor volgtijdig gebruik, overweegt de rechtbank als volgt.
10. In artikel 15.33, tweede lid, onderdeel c, van de Wet MB is de gebruiksfictie opgenomen op grond waarvan eiseres, indien zij haar perceel voor volgtijdig gebruik ter beschikking stelt, als gebruiker en dus als belastingplichtige kan worden aangemerkt. Naar het oordeel van de rechtbank staat de omstandigheid dat in de onder 7. genoemde Verordening deze gebruiksfictie niet expliciet is opgenomen, op zichzelf niet aan de aanslag in de weg, omdat voor de afvalstoffenheffing de verhuurder van een perceel dat telkens voor betrekkelijk korte perioden pleegt te worden verhuurd, (feitelijk) gebruik maakt van dat perceel (vgl. HR 1 december 1999, nr. 34 301, ECLI:NL:HR:1999:AA3389) en dus als “gebruiker” kan worden aangemerkt. Naar het oordeel van de rechtbank moet het bij ter beschikking stellen voor volgtijdig gebruik, in geval van verhuur, gaan om verhuur van een perceel voor telkens betrekkelijk korte perioden.
11. De rechtbank is echter van oordeel dat eiseres in het onderhavige geval niet kan worden aangemerkt als degene die in de onder 10. bedoelde zin op 1 januari van het belastingjaar (2014) het appartement gebruikte. Dit volgt uit de huurovereenkomst tussen eiseres en [B B.V.] (zie 1.3.). Deze overeenkomst brengt immers mee dat niet eiseres het appartement gebruikte, doch [B B.V.] in het kader van haar café/restaurant en hotelbedrijf. Het voor 24 maanden verhuren, zonder dat tussentijds kan worden opgezegd, van het appartement aan [B B.V.] voor onderverhuur door [B B.V.] aan derden kan niet worden aangemerkt als het voor betrekkelijk korte perioden verhuren aan derden. De onderverhuur door [B B.V.] voor eigen rekening en risico aan derden, uit hoofde van de huurovereenkomst door haar aangegaan met eiseres, moet naar het oordeel van de rechtbank worden aangemerkt als het ter beschikking stellen van het appartement aan die derden door [B B.V.] en niet door eiseres (vgl. HR 7 februari 2001, nr. 35865, ECLI:NL:HR:2001:AA9843). De mogelijkheid van het eigen gebruik van het appartement (zie 8.1 en verder van de huurovereenkomst bij 1.3.) - waarvan door eiseres in het jaar 2014 geen gebruik is gemaakt -, maakt dit niet anders.
Conclusie
12. De beroepsgrond van eiseres dat zij niet als gebruiker in de zin van de Verordening kan worden aangemerkt slaagt. Het voorgaande houdt in dat de overige stellingen van partijen geen bespreking meer behoeven.
13. Het beroep inzake de aanslag afvalstoffenheffing is gegrond. De rechtbank vernietigt de uitspraak op bezwaar en de aanslag afvalstoffenheffing.
Griffierecht
14. Omdat de rechtbank het beroep gegrond verklaart, bepaalt de rechtbank dat verweerder aan eiseres het door haar betaalde griffierecht vergoedt.
Proceskosten
15. De rechtbank veroordeelt verweerder in de door eiseres in de beroepsfase gemaakte proceskosten. Deze kosten stelt de rechtbank op grond van het Besluit proceskosten bestuursrecht voor de door een derde beroepsmatig verleende rechtsbijstand vast op € 992 (1 punt voor het indienen van het beroepschrift, 1 punt voor het verschijnen ter zitting met een waarde per punt van € 496 en een wegingsfactor 1).
Beslissing
De rechtbank:
- verklaart het beroep gegrond;
- vernietigt de uitspraak op bezwaar;
- vernietigt de aanslag de aanslag afvalstoffenheffing;
- bepaalt dat deze uitspraak in de plaats treedt van de vernietigde uitspraak op bezwaar;
- draagt verweerder op het betaalde griffierecht van € 45 aan eiseres te vergoeden;
- veroordeelt verweerder in de proceskosten van eiseres tot een bedrag van € 992.
Deze uitspraak is gedaan door mr. G.B.A. Brummer, voorzitter, en mr. T. Tanghe en mr. B.F. Schuver, leden, in aanwezigheid van mr. T.L. Gaarman-Jonkers, griffier. De beslissing is in het openbaar uitgesproken op 20 december 2016.
w.g. griffier
w.g. voorzitter
Afschrift verzonden aan partijen op:
Rechtsmiddel
Tegen deze uitspraak kan binnen zes weken na de dag van verzending daarvan hoger beroep worden ingesteld bij het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden.