ECLI:NL:RBNHO:2019:7676

Uitspraak

RECHTBANK NOORD-HOLLAND

Afdeling Publiekrecht, Sectie Straf

Locatie Haarlemmermeer

Meervoudige strafkamer

Parketnummer: 15/870178-17 (P)

Uitspraakdatum: 12 september 2019

Tegenspraak

Dit vonnis is gewezen naar aanleiding van het onderzoek op de openbare terechtzittingen van 6 juni en 22 augustus 2017 en 19, 20, 21, 22 en 29 augustus 2019 in de zaak tegen:

[verdachte],

geboren op [geboortedatum 1] 1982 te [geboorteplaats 1] ,

zonder vaste woon- of verblijfplaats hier te lande,

thans uit andere hoofde gedetineerd in de Penitentiaire Inrichting Lelystad.

De rechtbank heeft kennisgenomen van de vordering van de officier van justitie

mr. M. Kubbinga en van hetgeen verdachte en zijn raadsman, mr. J.T.H.M. Mühren, advocaat te Purmerend, naar voren hebben gebracht.

1.Tenlastelegging

Aan verdachte is, na nadere omschrijving van de tenlastelegging als bedoeld in artikel 314a van het Wetboek van Strafvordering, ten laste gelegd dat:

Feit 1

hij op of omstreeks 1 december 2016 te Wormerveer, gemeente Zaanstad, en/of Almere en/of (elders in) Nederland,

tezamen en in vereniging met een ander of anderen, althans alleen, opzettelijk een persoon, genaamd [slachtoffer] ,

wederrechtelijk van de vrijheid heeft beroofd en/of beroofd gehouden, met het oogmerk (een) ander(en), te weten [getuige 1] en/of [getuige 2] en/of een of meer ander(en), te dwingen iets te doen, te weten het betalen/overhandigen van een hoeveelheid geld en/of niet te doen,

immers heeft/hebben hij, verdachte, en/of zijn mededader(s) meermalen, althans eenmaal,

- contact onderhouden met een of meer medeverdachte(n) en/of

- die [slachtoffer] beticht van oplichting van een of meer klant(en) van garage [garage] en/of (een) ander(en) en/of

- achter die [slachtoffer] aangerend en/of die [slachtoffer] vastgepakt en/of geduwd en/of geslagen en/of

- die [slachtoffer] (in een ruimte) tegen diens wil vastgehouden en/of opgesloten en/of die [slachtoffer] belet het pand en/of de ruimte waarin die [slachtoffer] verbleef te verlaten en/of

- contact onderhouden met [getuige 1] en/of [getuige 2] ten behoeve van het betalen en/of overhandigen van een geldbedrag en/of

- die [slachtoffer] bedreigd en/of naar die [slachtoffer] geschreeuwd en/of

- die [slachtoffer] naar een voertuig (welke garage [garage] was binnengereden) begeleid en/of (vervolgens) die [slachtoffer] in (genoemd) voertuig (onder dwang) doen of laten plaatsnemen en/of die [slachtoffer] belet het voertuig te verlaten en/of

(te Almere en/of elders in Nederland)

- die [slachtoffer] (tegen diens wil) verplaatst naar Almere, althans een plaats in Nederland, en/of die [slachtoffer] belet het voertuig waarin hij zich bevond te verlaten en/of

- die [slachtoffer] bedreigd en/of

- contact onderhouden met een of meer medeverdachte(n) en/of

- contact onderhouden met [getuige 1] en/of [getuige 2] ten behoeve van het betalen en/of overhandigen van een geldbedrag en/of

- op/nabij NS station Almere Muziekwijk afgesproken met [getuige 2] voor het verkrijgen van geld en/of

- die [slachtoffer] vervoerd naar een strandje aan de Strandweg en/of (aldaar) die [slachtoffer] uit het voertuig doen of laten stappen en/of die [slachtoffer] (aldaar) bedreigd en/of met een vuurwapen (op en/of in de richting van die [slachtoffer] ) geschoten en/of een vuurwapen aan die [slachtoffer] getoond en/of fysiek geweld op die [slachtoffer] toegepast

en/of (zodoende) een voor die [slachtoffer] bedreigende situatie gecreëerd,

(waarna die [slachtoffer] te water is geraakt) ten gevolge waarvan die [slachtoffer] is overleden;

en/of

hij op of omstreeks 1 december 2016 te Wormerveer, gemeente Zaanstad, en/of Almere en/of (elders in) Nederland,

tezamen en in vereniging met een ander of anderen, althans alleen, opzettelijk [slachtoffer] wederrechtelijk van de vrijheid heeft beroofd en/of beroofd gehouden,

immers heeft/hebben hij, verdachte, en/of zijn mededader(s) meermalen, althans eenmaal,

(te Wormerveer en/of elders in Nederland)

- contact onderhouden met een of meer medeverdachte(n) en/of

- die [slachtoffer] beticht van oplichting van een of meer klant(en) van garage [garage] en/of (een) ander(en) en/of

- achter die [slachtoffer] aangerend en/of die [slachtoffer] vastgepakt en/of geduwd en/of geslagen en/of

- die [slachtoffer] (in een ruimte) tegen diens wil vastgehouden en/of opgesloten en/of die [slachtoffer] belet het pand en/of de ruimte waarin die [slachtoffer] verbleef te verlaten en/of

- contact onderhouden met [getuige 1] en/of [getuige 2] ten behoeve van het betalen en/of overhandigen van een geldbedrag en/of

- die [slachtoffer] bedreigd en/of naar die [slachtoffer] geschreeuwd en/of

(te Almere en/of elders in Nederland)

- die [slachtoffer] (tegen diens wil) verplaatst naar Almere, althans een plaats in Nederland, en/of die [slachtoffer] belet het voertuig waarin hij zich bevond te verlaten en/of

- die [slachtoffer] bedreigd en/of

- contact onderhouden met een of meer medeverdachte(n) en/of

- contact onderhouden met [getuige 1] en/of [getuige 2] ten behoeve van het betalen en/of overhandigen van een geldbedrag en/of

- op/nabij NS station Almere Muziekwijk afgesproken met [getuige 2] voor het verkrijgen van geld en/of

en/of (zodoende) een voor die [slachtoffer] bedreigende situatie gecreëerd,

(waarna die [slachtoffer] te water is geraakt) ten gevolge waarvan die [slachtoffer] is overleden;

Feit 2

hij op of omstreeks 28 februari 2017 te Almere, een of meer goed (eren), te weten (originele) politiekleding (bestaande uit een politiejas en/of een politieoverhemd en/of een politiebroek), heeft voorhanden gehad, terwijl hij ten tijde van de verwerving of het voorhanden krijgen van dit/die goed(eren) wist of redelijkerwijs had moeten vermoeden dat het (een) door misdrijf verkregen goed(eren) betrof.

2.Voorvragen

De rechtbank heeft vastgesteld dat de dagvaarding geldig is, dat zijzelf bevoegd is tot kennisneming van de zaak, dat het Openbaar Ministerie ontvankelijk is in zijn vervolging en dat er geen redenen zijn voor schorsing van de vervolging.

3.InleidingOp 6 december 2016 komt bij de politie een melding binnen dat [slachtoffer] op 1 december 2016 mogelijk werd vastgehouden in de garage [garage] (hierna: de garage) in Wormerveer.

Op 22 december 2016 wordt het stoffelijke overschot van [slachtoffer] aangetroffen in het water van het Gooimeer tegen de oever van het eiland nabij de Strandweg te Almere Haven.

De politie start een onderzoek dat heeft geleid tot de aanhouding van acht personen, van wie er zeven zijn vervolgd: verdachte en zijn medeverdachten [medeverdachte 1] ,

[medeverdachte 2] , [medeverdachte 3] , [medeverdachte 4] , [medeverdachte 5] en [medeverdachte 6] .

Medeverdachten [medeverdachte 3] , [medeverdachte 4] , [medeverdachte 5] en [medeverdachte 6] worden verdacht van het gijzelen en/of wederrechtelijk van de vrijheid beroven/beroofd houden van [slachtoffer] in Wormerveer.

Verdachte en medeverdachten [medeverdachte 1] en [medeverdachte 2] wordt hetzelfde verweten in Wormerveer en/of Almere. Bovendien wordt verdachte en deze medeverdachten de strafverzwarende omstandigheid “de dood ten gevolge hebbend” verweten.

Daarnaast wordt verdachte opzetheling verweten.

4.Beoordeling van het bewijs

4.1.

Standpunt van de officier van justitie

De officier van justitie heeft gerekwireerd tot bewezenverklaring van de onder feit 1 ten laste gelegde gijzeling (eerste cumulatief/alternatief), in vereniging gepleegd, ten gevolge waarvan [slachtoffer] is overleden, en van de onder feit 2 ten laste gelegde opzetheling.

Ten aanzien van feit 1

Medeverdachte [medeverdachte 1] kwam op 1 december 2016 omstreeks 15:49 uur met twee mannen in een Chrysler Voyager (hierna: de Chrysler) naar de garage. Op dat moment werd [slachtoffer] reeds van zijn vrijheid beroofd gehouden, respectievelijk gegijzeld, door medeverdachten [medeverdachte 5] , [medeverdachte 3] , [medeverdachte 4] en [medeverdachte 6] . Medeverdachten [medeverdachte 3] en [medeverdachte 6] hebben verklaard dat [medeverdachte 1] [slachtoffer] een klap heeft gegeven. Getuigen hebben verklaard dat [slachtoffer] door verdachte en de twee mannen werd meegenomen en dat hij in deze situatie niet de vrijheid had om te gaan waar hij wilde.
Omstreeks 16.35 uur vertrok de Chrysler uit de garage met daarin [slachtoffer] , [medeverdachte 1] en de twee andere mannen. De Chrysler is met deze inzittenden naar Almere gereden om geld op te halen bij getuige [getuige 2] omdat [slachtoffer] een schuld van € 7.000,- had bij [medeverdachte 1] . [getuige 2] heeft verklaard dat hij in Almere een ontmoeting had met twee hem onbekende mannen en dat hij hun geen geld heeft gegeven.

De officier van justitie acht bewezen dat verdachte een van de twee mannen was. De Chrysler, waarmee [medeverdachte 1] en de twee mannen de garage binnen kwamen, was in gebruik bij verdachte. Uit het telecomonderzoek is naar voren gekomen dat de telefoon van verdachte meereisde met de Chrysler. De verklaring van verdachte, inhoudende dat hij de Chrysler en zijn telefoon voor de navigatie aan [medeverdachte 1] heeft verhuurd, acht de officier van justitie ongeloofwaardig, nu [medeverdachte 1] met zijn eigen telefoon naar de garage heeft genavigeerd en met de telefoon van verdachte gedurende de dag regelmatig contact is geweest met, onder anderen, zijn (toenmalige) vriendin, getuige [getuige 3] . Getuige [getuige 3] heeft bovendien verklaard dat zij altijd verdachte aan de lijn kreeg wanneer ze hem belde. Daarbij komt ook dat verdachte tegen zijn broertje, getuige [getuige 4] , heeft gezegd dat hij op het strand in Almere was met een meisje, hetgeen een kennelijke leugen is.

De officier van justitie heeft in het kader van de ten laste gelegde strafverzwarende omstandigheid, de dood van [slachtoffer] ten gevolge hebbend, het volgende naar voren gebracht. Nadat het slachtoffer [slachtoffer] urenlang van zijn vrijheid was beroofd en gedwongen was verschillende mensen te benaderen voor geld, terwijl dat niet was gelukt, is hij op een koude winterse dag, na zonsondergang naar een afgelegen strand gebracht, is er geweld op hem toegepast (“gesloopt” dan wel een paar klappen) en is hij bedreigd met een vuurwapen. Dit heeft bij hem doodsangst veroorzaakt. Onder die omstandigheden is het aan het handelen van verdachte en zijn medeverdachten te wijten dat het slachtoffer er alles aan zal doen aan zijn belagers te ontkomen. Daarom was het voorzienbaar dat het slachtoffer zelfs op deze koude winterse dag, ondanks dat het donker was, toch het koude water in zou vluchten. Dat dit een situatie was die toch uiterst zorgelijk was en de verdachten zich dit ook realiseerden, blijkt uit het feit dat [medeverdachte 1] in het bijzijn van getuige [getuige 1] (hierna: [getuige 1] ) heeft gezegd dat tegen het slachtoffer is gezegd dat hij eruit moest komen omdat het te koud was. [slachtoffer] is niet uit het water gekomen. Geen van de verdachten heeft hiervan melding gemaakt bij hulpverlenende instanties. Gelet op het vorenstaande gaat de officier van justitie ervan uit dat [slachtoffer] het water in is gevlucht en dat dit kan worden toegerekend aan het handelen van verdachten en voor hen ook voorzienbaar was. Het nalaten om – al dan niet anoniem – hulp in te schakelen is in casu geschikt om het intreden van diens dood te bewerkstelligen en heeft de kans op het intreden van de dood in aanzienlijke mate verhoogd.

Ten aanzien van feit 2

De officier van justitie heeft zich op het standpunt gesteld dat politiekleding altijd eigendom blijft van de politie en dat deze kleding uitsluitend in gebruik mag zijn bij personen werkzaam bij de politie. Het is evident dat verdachte niet op rechtmatige wijze aan deze kleding is gekomen, zodat opzetheling kan worden bewezen.

4.2.

Standpunt van de verdediging

Verdachte heeft verklaard dat hij op 1 december 2016 zijn auto, de Chrysler, inclusief zijn telefoon met daarop navigatie heeft verhuurd aan medeverdachte [medeverdachte 1] en dat hij die datum gedurende de hele dag in een studio in Almere was. Verdachte heeft ontkend te zijn betrokken bij de onder 1 en 2 ten laste gelegde feiten.

De raadsman heeft integrale vrijspraak bepleit. De verweren van de raadsman zullen hieronder per onderdeel worden besproken.

4.3.

Oordeel van de rechtbank

4.3.1.

Bewijsuitsluitingsverweren

Is de verklaring van [medeverdachte 1] bruikbaar voor het bewijs?

De raadsman heeft bepleit dat de ter terechtzitting door [medeverdachte 1] afgelegde verklaring moet worden uitgesloten van het bewijs. Primair stelt hij zich daartoe met een beroep op de Vidgen-jurisprudentie op het standpunt dat geen sprake is geweest van een effectieve en behoorlijke mogelijkheid deze getuige te ondervragen in de zin van artikel 6 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens en de fundamentele vrijheden (EVRM). De raadsman betoogt dat de verklaring van [medeverdachte 1] belangrijk is, in het bijzonder op het punt van het wapen dat in deze verklaring naar voren is gekomen. Volgens de raadsman is hiervoor onvoldoende steunbewijs en is het de vraag of een bewezenverklaring in beslissende mate zou berusten op die verklaring.

De officier van justitie heeft hierop gerepliceerd dat de verklaring van [medeverdachte 1] geen belastende verklaring is voor verdachte waarbij hij aan het tenlastegelegde feit wordt gelinkt. Dat bewijs is met name op telecomgegevens gegrond. Het betreft dus niet een verklaring als bedoeld in de Vidgen-jurisprudentie. Daarnaast heeft de officier van justitie aan het arrest van de Hoge Raad van 29 januari 2019 (ECLI:NL:HR:2019:123) gerefereerd en heeft zij erop gewezen dat de verdediging aanwezig was ter terechtzitting toen [medeverdachte 1] als verdachte zijn verklaring aflegde. Volgens de officier van justitie heeft dit te gelden als compensatie in de lijn van het voormeld arrest.

De rechtbank overweegt het volgende.

[medeverdachte 1] heeft als verdachte ter terechtzitting een verklaring afgelegd. Hij heeft onder meer verklaard over een tweetal personen met wie hij was en over een vuurwapen; hij heeft geen namen genoemd en evenmin andere, tot personen herleidbare gegevens. De rechtbank heeft het verzoek om [medeverdachte 1] ter terechtzitting als getuige te horen in de onderhavige zaak toegewezen. Aldaar heeft [medeverdachte 1] als getuige verklaard te blijven bij de verklaring die hij eerder als verdachte ter terechtzitting heeft afgelegd en verder heeft hij zich met betrekking tot hem gestelde vragen op zijn verschoningsrecht beroepen. Een effectieve en behoorlijke ondervraging door de verdediging bleek daardoor onmogelijk. Conform de Vidgen-jurisprudentie zou bewijsuitsluiting van die verklaring op zijn plaats kunnen zijn in het geval het om een voor de verdachte belastende getuigenverklaring gaat die het enige of beslissende bewijs levert voor de bewezenverklaring van de ten laste gelegde feiten (vgl. HR 29 januari 2019, ECLI:NL:HR:2019:123).

De rechtbank is van oordeel dat hiervan geen sprake is. Gesteld kan worden dat de verklaring van [medeverdachte 1] in enige mate belastend is voor verdachte, in die zin dat deze verklaring de ernst van het feit onderstreept en meer afbreuk doet aan het door verdachte geschetste alternatieve scenario. Dat verdachte direct betrokken is bij het hem tenlastegelegde blijkt hieruit niet. Daarnaast geldt dat de verklaringen van de getuigen [getuige 5] en [getuige 3] , van medeverdachten, de telecomgegevens, de ARS-gegevens betreffende de Chrysler, verdachtes latere aanwezigheid op het strand en het Telegrambericht van 8 december 2016, met daarin een afbeelding van een vuurwapen en de tekst “op hem”, in onderling verband en samenhang bezien voldoende zijn om de bewezenverklaring in zoverre te kunnen dragen. Laatstgenoemd steunbewijs in het bijzonder heeft betrekking op dat onderdeel van de in zekere zin voor verdachte belastende verklaring die door hem is betwist. De verklaring van [medeverdachte 1] levert in zoverre slechts meer zekerheid op over de duiding van de in bedoeld Telegrambericht vermelde tekst “op hem” en het daarin afgebeelde vuurwapen, en over het aantal op het strand aanwezige personen.

Gelet op het voorgaande acht de rechtbank de verklaring van [medeverdachte 1] bruikbaar voor het bewijs. Het beroep van de verdediging op de Vidgen-jurisprudentie slaagt dan ook niet. Van een schending van artikel 6 EVRM is geen sprake. Het verweer van de raadsman op dit punt wordt verworpen.

Subsidiair heeft de raadsman betoogd dat de verklaring van [medeverdachte 1] niet voor het bewijs moet worden gebezigd omdat deze verklaring onvoldoende betrouwbaar is. Op veel onderdelen strookt de verklaring niet met andere bewijsmiddelen. Volgens de raadsman kan deze verklaring niet slechts ten dele worden gebruikt voor het bewijs. Daarnaast heeft de raadsman erop gewezen dat [medeverdachte 1] die verklaring als verdachte heeft afgelegd en zich nadien als getuige in de onderhavige zaak op zijn verschoningsrecht heeft beroepen.

De rechtbank is van oordeel dat in zijn algemeenheid de enkele omstandigheid dat in verklaringen op onderdelen tegenstrijdigheden voorkomen, niet maakt dat deze verklaringen onvoldoende betrouwbaar en onbruikbaar als bewijs zijn. Dit laatste geldt ook voor het feit dat [medeverdachte 1] met een beroep op zijn verschoningsrecht in de strafzaak tegen verdachte heeft geweigerd antwoord te geven op vragen van de verdediging. Hieraan kunnen verschillende redenen ten grondslag liggen. In dit geval heeft [medeverdachte 1] zichzelf in niet geringe mate belast met de door hem ter terechtzitting als verdachte afgelegde verklaring, in welke verklaring hij heeft volhard toen hij als getuige in de onderhavige zaak werd gehoord. Daarnaast geldt dat, zoals in de voorgaande overweging reeds naar voren is gekomen, deze belastende delen van zijn verklaring steun vinden in andere bewijsmiddelen. Onder die omstandigheden acht de rechtbank die delen van de verklaring van [medeverdachte 1] voldoende betrouwbaar en bruikbaar voor het bewijs.

De betrouwbaarheid van de verklaringen van getuige [getuige 6]

De raadsman heeft bepleit dat de verklaringen van getuige [getuige 6] moeten worden uitgesloten van het bewijs, omdat deze onbetrouwbaar zijn. [getuige 6] heeft evident in strijd met de waarheid verklaard, zowel in zijn verhoren bij de politie als bij de rechter-commissaris. Ook is hij beïnvloed door informatie die hij heeft vernomen via de politie en media, zoals wat andere getuigen hebben verklaard.

De rechtbank is van oordeel dat de verklaringen die getuige [getuige 6] heeft afgelegd op meerdere onderdelen aantoonbaar onjuist zijn. Zijn verklaringen zijn daarnaast, zowel innerlijk als ten opzichte van ander bewijsmateriaal, dermate inconsistent en tegenstrijdig dat zij de kern van de getuigenverklaring aantasten. Gelet hierop acht de rechtbank de verklaringen van getuige [getuige 6] niet betrouwbaar. Deze verklaringen zullen daarom niet worden gebruikt voor het bewijs.

4.3.2.

Vrijspraak “de dood ten gevolge hebbend” en gijzeling

Strafverzwarende omstandigheid?

De raadsman van verdachte heeft betoogd dat de dood van [slachtoffer] niet kan worden toegerekend aan verdachte en evenmin voorzienbaar was voor verdachte. Hij voert daartoe het volgende aan. De deskundigen hebben de doodsoorzaak van [slachtoffer] niet kunnen vaststellen. Zonder doodsoorzaak is er wat de verdediging betreft geen causaliteit. Onbekend is gebleven hoe, waaraan, op welk moment of waardoor [slachtoffer] om het leven is gekomen, waardoor redelijke toerekening niet kan plaatsvinden. Het blijft volstrekt onduidelijk hoe [slachtoffer] te water is geraakt. Om te kunnen concluderen dat dit gevolg, het te water raken en daaraan overlijden voorzienbaar was, zal moeten worden vastgesteld hoe dat is gegaan. Informatie over het vluchten en te water raken van [slachtoffer] ontbreekt. Met het te water raken van [slachtoffer] in die omstandigheden heeft verdachte niets te maken.

De rechtbank overweegt het volgende.

Doodsoorzaak?

Blijkens de conclusie in het proces-verbaal lijkschouw en radiologische scan overledene d.d. 23 december 2016 (FO, p. 65-67) is [slachtoffer] zeer waarschijnlijk overleden door verdrinking.

Blijkens het definitief sturingsverslag Forensische radiologie, door prof. Dr. [naam 1] (radioloog MUMC) en [naam 2] , forensisch radiologisch consulent, d.d. 22 december 2016 (p. 85-86) is sprake van vocht in de borstholte beiderzijds, toegenomen vochtgehalte van de longen.

Blijkens het voorlopig sectieverslag door prof. Dr. [naam 3] (NFI) d.d. 23 dec 2016 (FO, p. 88-89) is bij de sectie op het lichaam van [slachtoffer] vooralsnog geen doodsoorzaak vastgesteld. Indien er geen sprake is van een toxicologische bijdrage aan en/of verklaring van overlijden, gelet op de situatie bij vinding, dient verdrinking als mogelijke doodsoorzaak te worden overwogen. Verdrinking kan middels een sectie niet worden aangetoond en/of uitgesloten, zo staat in dit verslag.

Blijkens het NFI-rapport Toxicologisch onderzoek in lichaamsmateriaal [slachtoffer] d.d. 10 maart 2017, door dr. [naam 4] , apotheker-toxicoloog (FO, p. 175-182) kan op grond van de resultaten van het uitgevoerde toxicologische onderzoek een bijdrage van ethanol (alcohol), drugs, geneesmiddelen en/of bestrijdingsmiddelen aan het overlijden van [slachtoffer] niet worden geconcludeerd en het overlijden niet worden verklaard.

Blijkens het NFI-rapport pathologie onderzoek naar aanleiding van een mogelijk niet natuurlijke dood d.d. 28 juni 2017, door prof. dr. [naam 3] (FO, p. 185-190) is het vocht in de borstholten, gelet op het normale gewicht van longen, mogelijk postmortaal ontstaan. Het kan echter niet worden uitgesloten dat (een deel van) deze vochtophoping en de vochtophoping in de maag in het kader van verdrinking zijn opgetreden. Ook het microscopisch beeld van acuut emphyseem kan optreden in het kader van verdrinking door 'happen naar lucht'. Echter een verdrinking kan middels een sectie niet worden aangetoond of uitgesloten. Er werd geen toxicologische bijdrage aan de toedracht en/of het overlijden gevonden. Er waren, voor zover beoordeelbaar in verband met de postmortale veranderingen, geen aanwijzingen voor ziekelijke orgaanafwijkingen die het intreden van de dood zouden kunnen verklaren of hiervoor van betekenis geweest zouden kunnen zijn. Conclusie: Bij de sectie op het lichaam van [slachtoffer] werd geen anatomische en geen toxicologische doodsoorzaak gevonden. Gelet op de situatie bij vinding dient verdrinking als mogelijke doodsoorzaak te worden overwogen, zo staat in dit rapport.

De rechtbank stelt vast dat bij [slachtoffer] geen anatomische of toxicologische doodsoorzaak is gevonden. De patholoog concludeert dat gelet op de situatie bij vinding verdrinking als mogelijke doodsoorzaak dient te worden overwogen. Deze conclusie ligt in het verlengde van wat in de forensische literatuur wordt beschreven met betrekking tot verdrinking als doodsoorzaak, te weten dat verdrinking als doodsoorzaak niet kan worden vastgesteld bij sectie. Wel kan bij sectie worden uitgesloten dat er sprake is van andere (ziekelijke) aandoeningen of een toxicologische bijdrage en kunnen aanwijzingen worden gevonden voor verdrinking. Blijkens voormeld NFI-rapport is een aantal aanwijzingen voor verdrinking gevonden. Gelet op al het voorgaande en nu een mogelijk alternatieve doodsoorzaak niet is gesteld of gebleken, acht de rechtbank het waarschijnlijk dat [slachtoffer] door verdrinking is komen te overlijden en gaat zij hiervan uit.

Strafrechtelijk causaal verband?

Naar vaste rechtspraak dient bij de beantwoording van de vraag of in strafrechtelijke zin causaal verband bestaat tussen de gedragingen van verdachte en zijn medeverdachten die zij in het kader van het wederrechtelijk van zijn - [slachtoffer] - vrijheid beroofd houden hebben verricht en diens overlijden te worden bepaald aan de hand van de leer van de ‘redelijke toerekening’.

De Hoge Raad heeft in zijn arrest van 27 maart 2012, ECLI:NL:HR:2012:BT6362, het volgende overwogen over het causale verband:

"Doorgaans is bij de beantwoording van de vraag of in strafrechtelijke zin causaal verband bestaat niet aan twijfel onderhevig dat in de keten van gebeurtenissen de gedraging van de verdachte een noodzakelijke factor is geweest voor het ingetreden gevolg - en staat dat gevolg dus in conditio sine qua non-verband tot de gedraging, welk verband in beginsel als ondergrens van het causaal verband fungeert -, maar gaat het daarbij vooral erom of het ingetreden gevolg redelijkerwijs aan (de gedraging van) de verdachte kan worden toegerekend.

In meer uitzonderlijke gevallen kan niet zonder meer worden vastgesteld dat een gedraging van de verdachte in de keten van gebeurtenissen een noodzakelijke factor is geweest voor het ingetreden gevolg. (...) Een dergelijke onzekerheid behoeft niet per se te leiden tot het oordeel dat het gevolg reeds daarom niet meer redelijkerwijs aan (een gedraging van) de verdachte kan worden toegerekend. In eerdere rechtspraak is onder meer beslist dat in dit verband van belang kan zijn in hoeverre de verdachte met zijn gedragingen de kans op het intreden van het gevolg heeft verhoogd (...), dat enerzijds bepaald meer moet worden vastgesteld dan dat niet kan worden uitgesloten dat het gevolg door de gedraging is veroorzaakt (...), maar dat anderzijds aan het aannemen van het causaal verband niet in de weg behoeft te staan een hoogst onwaarschijnlijke mogelijkheid dat een andere omstandigheid die geen verband houdt met de gedraging van de verdachte tot het gevolg heeft geleid (...) of dat niet geheel kan worden uitgesloten dat latere handelingen van derden mede hebben geleid tot het gevolg (...).

Het bovenstaande komt erop neer dat in gevallen als de onderhavige voor het redelijkerwijs toerekenen van het gevolg aan (een gedraging van) de verdachte ten minste is vereist dat wordt vastgesteld dat dit gedrag een onmisbare schakel kan hebben gevormd in de gebeurtenissen die tot het gevolg hebben geleid, alsmede dat ook aannemelijk is dat het gevolg met een aanzienlijke mate van waarschijnlijkheid door de gedraging van de verdachte is veroorzaakt. Of en wanneer sprake is van een dergelijke aanzienlijke mate van waarschijnlijkheid, zal afhangen van de concrete omstandigheden van het geval. Bij de beoordeling daarvan kan als hulpmiddel dienen of in de gegeven omstandigheden de gedraging van de verdachte naar haar aard geschikt is om dat gevolg teweeg te brengen en bovendien naar ervaringsregels van dien aard is dat zij het vermoeden wettigt dat deze heeft geleid tot het intreden van het gevolg (...)."

De rechtbank zal, gelet op het vorenstaande, allereerst nagaan van welke omstandigheden zij op basis van het procesdossier en het verhandelde ter terechtzitting uitgaat. Daarbij neemt zij in aanmerking hetgeen hierna onder de bewijsoverwegingen wordt overwogen met betrekking tot het wederrechtelijk van zijn vrijheid beroofd houden van [slachtoffer] .

Mede gelet op de verklaring van [medeverdachte 1] , die zij op de volgende punten voldoende betrouwbaar acht, gaat de rechtbank voorts van het volgende uit. [medeverdachte 1] heeft aan [slachtoffer] een pistool getoond in Almere om druk op hem uit te oefenen en [medeverdachte 1] en twee anderen zijn met [slachtoffer] met de auto naar het strand in Almere Haven gereden. Daar heeft [medeverdachte 1] nogmaals met het pistool op [slachtoffer] gewezen, waarna deze richting de bosjes is gerend. Verdachte en twee anderen hebben hem tevergeefs gezocht. Even later is de auto door een andere persoon dan [medeverdachte 1] verder het strand op gereden om met de koplampen te schijnen, terwijl [medeverdachte 1] met een derde man nog steeds naar [slachtoffer] aan het zoeken was. De auto is toen vast komen te zitten in het zand. De rechtbank is van oordeel dat op basis van het procesdossier en hetgeen ter terechtzitting naar voren is gekomen, niet met voldoende zekerheid kan worden vastgesteld wat zich daarna heeft afgespeeld.

Op 22 december 2016 is het stoffelijk overschot van [slachtoffer] aangetroffen tegen de oever van het eiland, tegenover het strand waar voormelde auto was vastgelopen.

Weliswaar heeft [getuige 1] in één van zijn verklaringen naar voren gebracht dat [medeverdachte 1] op 1 december 2016 tussen 18.30 en uiterlijk 19.00 uur in het bijzijn van getuige [getuige 1] heeft gezegd dat tegen het slachtoffer is gezegd dat hij eruit moest komen omdat het te koud was, maar dit zal de rechtbank niet als omstandigheid/bewijs bij de beoordeling betrekken. Dit komt doordat [getuige 1] op dit mogelijk wezenlijke punt inconsistent heeft verklaard. Niet alleen wisselt [getuige 1] in zijn verklaringen van wie hij wat heeft vernomen over het lot van [slachtoffer] , ook blijkt uit de telecomgegevens dat de telefoon van [medeverdachte 1] rond de datum en het tijdstip dat [getuige 1] noemt voor de ontmoeting met [medeverdachte 1] bij World of Food in Amsterdam Zuidoost, een zendmast in Almere aanstraalde. Gelet daarop gaat de rechtbank ervan uit dat een ontmoeting van [getuige 1] met [medeverdachte 1] niet op 1 december 2016 vóór 19.00 uur bij World of Food heeft plaatsgevonden.

De rechtbank kan de vraag of het overlijden van [slachtoffer] redelijkerwijs kan worden toegerekend aan verdachte niet bevestigend beantwoorden. Op grond van de hierboven vermelde omstandigheden en bij gebreke van overig ter zake relevant bewijs is niet duidelijk hoe, waar, wanneer en onder welke verdere omstandigheden [slachtoffer] is verdronken en of verdachte hiervan op de hoogte was. Gelet hierop kan niet worden vastgesteld dat [slachtoffer] overlijden voor verdachte voorzienbaar was. De omstandigheid dat [medeverdachte 1] op het strand nogmaals met zijn pistool op de van zijn vrijheid beroofde [slachtoffer] heeft gewezen waarna [slachtoffer] is gevlucht, is daarvoor onvoldoende. Van belang is dat niet gebleken is dat verdachte [slachtoffer] daarna nog heeft gezien terwijl informatie wat er vervolgens met [slachtoffer] is gebeurd, ontbreekt. Uit de inhoud van de bewijsmiddelen dient méér te blijken ten aanzien van verdachtes gedragingen of nalaten en de omstandigheden waaronder het slachtoffer is verdronken, wil van redelijke toerekening van diens overlijden aan verdachte sprake kunnen zijn.

Conclusie: partiële vrijspraak van strafverzwarende omstandigheid

Alles afwegend komt de rechtbank tot het oordeel dat de strafverzwarende omstandigheid “(waarna die [slachtoffer] te water is geraakt) ten gevolge waarvan die [slachtoffer] die [slachtoffer] is overleden” niet wettig en overtuigend kan worden bewezen. Dit betekent dat de rechtbank verdachte zal vrijspreken van dat onderdeel van de tenlastelegging.

Gijzeling

De rechtbank acht niet wettig en overtuigend bewezen hetgeen verdachte onder feit 1 (eerste alternatief/cumulatief), te weten het medeplegen van gijzeling van [slachtoffer] , ten laste is gelegd. De rechtbank overweegt daartoe het volgende.

Bij de beoordeling van de ten laste gelegde gijzeling staat voorop dat de dader het oogmerk moet hebben gehad om
een anderdan de gegijzelde te dwingen iets te doen of niet te doen. Volgens vaste jurisprudentie van de Hoge Raad is geen sprake van gijzeling zoals bedoeld in artikel 282a van het Wetboek van Strafrecht (Sr), indien de wederrechtelijke vrijheidsberoving strekt tot het dwingen van de gegijzelde zelf en niet van een derde om iets te doen of niet te doen. In deze zaak betekent dit dat verdachte en/of zijn medeverdachten het oogmerk moeten hebben gehad [getuige 1] en/of [getuige 2] te dwingen iets te doen, namelijk het betalen van een geldbedrag.

Uit het dossier volgt dat [slachtoffer] op 1 december 2016, terwijl hij in de kantine van de garage zat, meerdere telefoongesprekken heeft gevoerd met de getuigen [getuige 1] en [getuige 2] . Zij hebben over deze gesprekken verklaard dat [slachtoffer] hun om geld vroeg. [slachtoffer] zou volgens de getuigen tevens hebben gezegd dat hij werd vastgehouden en dat hij geld moest betalen. Tijdens deze telefoongesprekken nam medeverdachte [medeverdachte 3] de telefoon over van [slachtoffer] en bevestigde hij wat [slachtoffer] aan de getuigen had verteld. Dit wijst erop dat [slachtoffer] onder een bepaalde druk heeft gestaan om te betalen en dat [slachtoffer] de getuigen met klem heeft verzocht om te betalen. Verdachte en de andere medeverdachten (buiten [medeverdachte 3] ) hebben geen contact gehad met deze getuigen over het betalen van een geldbedrag. De enkele bevestiging van [medeverdachte 3] aan de getuigen dat [slachtoffer] moest betalen en dat hij zolang hij niet betaalde werd vastgehouden, is van onvoldoende gewicht om met recht te concluderen dat verdachte en/of zijn medeverdachten het
oogmerk,dat wil zeggen een zware vorm van opzet in de vorm van doelbewustheid, hadden juist anderen dan [slachtoffer] - te weten de getuigen [getuige 1] en/of [getuige 2] - te dwingen te betalen/geld te overhandigen.

Nu het oogmerk om [getuige 1] en/of [getuige 2] te dwingen iets te doen ontbreekt, kan de ten laste gelegde gijzeling niet worden bewezen, zodat verdachte van dat onderdeel van de tenlastelegging zal worden vrijgesproken.

4.3.3.

Bewijsoverwegingen

De rechtbank komt tot bewezenverklaring van de onder 1 eerste alternatief/cumulatief (impliciet subsidiair) en 2 ten laste gelegde feiten op grond van de bewijsmiddelen, in onderling verband en samenhang bezien, die in de bijlage bij dit vonnis zijn vervat.

4.3.3.1. Feit 1

De raadsman heeft primair bepleit dat op basis van het dossier niet met voldoende zekerheid kan worden vastgesteld dat verdachte bij het tenlastegelegde betrokken is geweest. Het alternatieve scenario van verdachte, inhoudende dat hij zijn auto en telefoon met navigatie heeft verhuurd en dat hij zich op 1 december 2016 in een studio in Almere bevond, is volgens de verdediging niet volstrekt onaannemelijk of ongeloofwaardig. Dat de toenmalige vriendin van verdachte, getuige [getuige 3] , heeft verklaard dat zij altijd verdachte aan de telefoon kreeg, sluit niet uit dat een ander dan verdachte op 1 december 2016 contact heeft gehad met [getuige 3] .

Subsidiair, indien de rechtbank bewezen acht dat verdachte wel één van de personen in de Chrysler was, heeft de raadsman betoogd dat tussen verdachte en anderen geen sprake was van een nauwe en bewuste samenwerking in de garage in Wormerveer, zodat van het medeplegen van wederrechtelijke vrijheidsberoving geen sprake is. Verdachte heeft in dat geval geen wezenlijke bijdrage geleverd aan de vrijheidsberoving van [slachtoffer] . Ook bevat het dossier onvoldoende wettig bewijs dat [slachtoffer] in de Chrysler wederrechtelijk van zijn vrijheid is beroofd en beroofd gehouden. Op basis van de verklaringen van getuigen [getuige 6] en [getuige 5] kan niet met voldoende zekerheid worden vastgesteld dat [slachtoffer] naar de Chrysler is begeleid en (onder dwang) in de Chrysler heeft moeten plaatsnemen. Evenmin bevat het dossier bewijs dat [slachtoffer] is belet om de Chrysler te verlaten, dat [slachtoffer] is bedreigd of dat er geweld is gebruikt tegen [slachtoffer] .

De rechtbank overweegt het volgende.

Het wederrechtelijk van de vrijheid beroofd houden

Op grond van het onderzoek ter terechtzitting staat naar het oordeel van de rechtbank het volgende vast. Op 1 december 2016 kwam [slachtoffer] tussen 12:21 uur en 12:36 uur binnen bij de garage [garage] in Wormerveer. [medeverdachte 5] heeft [slachtoffer] op de grond geduwd en geduwd tegen een bak met gereedschappen, waardoor [slachtoffer] zichtbaar pijn had. Vervolgens moest [slachtoffer] van [medeverdachte 5] plaatsnemen in de kantine van de garage. Toen [slachtoffer] op een gegeven moment de kantine wilde verlaten, schreeuwde [medeverdachte 5] tegen hem: “Blijf zitten”. Op dat moment waren [medeverdachte 5] en zijn garagemedewerkers aanwezig. Van [medeverdachte 5] mochten de garagemedewerkers [slachtoffer] niet naar buiten brengen. Ook werd door [medeverdachte 5] erop gecontroleerd dat [slachtoffer] de kantine niet verliet. Gelet op voornoemde omstandigheden was er naar het oordeel van de rechtbank sprake van een zodanige situatie dat [slachtoffer] zich niet kon onttrekken aan de situatie, zodat sprake is van het wederrechtelijk van de vrijheid beroven van [slachtoffer] door [medeverdachte 5] .

Uit de bewijsmiddelen blijkt verder dat [medeverdachte 5] omstreeks 12:43 uur telefonisch contact heeft gehad met [medeverdachte 4] . Omstreeks 12:47 uur heeft [medeverdachte 4] zijn vriendin getuige [getuige 7] gebeld, die vervolgens [medeverdachte 6] heeft gebeld. [medeverdachte 6] heeft verklaard dat zij van [getuige 7] had gehoord dat [slachtoffer] in de garage in Wormerveer was. [getuige 7] heeft verklaard dat zij van [medeverdachte 4] had gehoord dat [slachtoffer] in de garage was. Omstreeks 12:48 uur heeft er telefonisch contact plaatsgevonden tussen [medeverdachte 3] en [medeverdachte 4] . Vervolgens kwamen [medeverdachte 4] en [medeverdachte 3] rond 13:00 uur bijna gelijktijdig de garage binnen.

Vanaf ongeveer 12:00 uur hebben er meerdere telefonisch contacten plaatsgevonden tussen [medeverdachte 1] en het telefoonnummer van verdachte. Vanaf 12:38 uur verplaatsten de telefoons met de telefoonnummers van verdachte en [medeverdachte 1] zich gelijktijdig van Almere naar de omgeving van Amsterdam. De rechtbank gaat ervan uit dat de gebruiker van het telefoonnummer van verdachte en [medeverdachte 1] zich op dat moment bij elkaar voegden in de Chrysler die in gebruik was bij verdachte. Omstreeks 12:40 uur voerde [medeverdachte 1] een Telegram-gesprek met een derde persoon over ‘in actie gaan’. Uit de telecomgegevens in combinatie met dit Telegram-gesprek leidt de rechtbank af dat deze derde persoon vanaf ongeveer 13:00 uur zich bij [medeverdachte 1] en de gebruiker van het telefoonnummer van verdachte voegde in Diemen.

Vanaf 13:48 uur tot ongeveer 15:55 uur hebben er meerdere telefonische contacten plaatsgevonden tussen [medeverdachte 4] en [medeverdachte 1] . In de telecomgegevens is te zien dat de telefoon van [medeverdachte 1] zich in die periode verplaatst van Diemen naar Assendelft, in de omgeving van Wormerveer. De rechtbank leidt hieruit af dat [medeverdachte 1] door [medeverdachte 4] ervan op de hoogte is gebracht dat [slachtoffer] in de garage aanwezig was. Omstreeks 15:55 uur arriveerden [medeverdachte 1] en de twee mannen in de Chrysler in de garage. Tientallen seconden daarvoor was er contact tussen de telefoons van [medeverdachte 4] en [medeverdachte 1] . Nadat voor hen de overheaddeur was geopend, reed de Chrysler achteruit de garage in. In de garage heeft [medeverdachte 1] [slachtoffer] geslagen en naar [slachtoffer] geschreeuwd. [slachtoffer] moest van [medeverdachte 5] de Chrysler in stappen; hij werd in de auto gezet. Vervolgens reed de Chrysler met daarin [slachtoffer] , [medeverdachte 1] en de twee mannen weg van de garage. Tussen 15:54 uur en 16:38 uur is zichtbaar dat de verbindingen van [medeverdachte 1] en het telefoonnummer van verdachte worden afgewikkeld via een zendmast die dekking geeft aan de locatie van de garage.

Omstreeks 16:35 uur vertrokken [medeverdachte 1] , de twee mannen én [slachtoffer] in de Chrysler uit de garage in de richting van Almere. Uit de telecomgegevens volgt dat [medeverdachte 1] na het vertrek bij de garage tot ’s avonds laat meermalen telefonisch contact heeft gehad met [medeverdachte 4] en [medeverdachte 3] . Daarnaast blijkt uit de telecomgegevens in samenhang met andere bewijsmiddelen dat [slachtoffer] na het vertrek bij de garage meermalen telefonisch contact heeft gehad met [getuige 2] om een afspraak te maken bij het station Muziekwijk in Almere voor het verkrijgen van geld. Rond 18:00 uur had [getuige 2] op die plek een ontmoeting met twee mannen, die zeiden dat ze geld kwamen halen. Omdat [getuige 2] geen geld gaf, zijn de mannen weer weggegaan. Ook had [slachtoffer] na het vertrek uit de garage telefonisch contact met [getuige 1] . [getuige 1] heeft verklaard dat [slachtoffer] niet wist waar hij was of waar hij naartoe ging. [medeverdachte 3] heeft tegen [getuige 1] gezegd dat [slachtoffer] door drie mannen was meegenomen.

Vervolgens is [medeverdachte 1] met de twee mannen en [slachtoffer] in de Chrysler naar het strand aan de Strandweg in Almere Haven gegaan. Aldaar zijn [slachtoffer] en [medeverdachte 1] uit de Chrysler gestapt en heeft [medeverdachte 1] een vuurwapen aan [slachtoffer] getoond en daarmee op hem gewezen, opdat hij niet zou vluchten. [slachtoffer] is op een gegeven moment toch weggerend.

Uit al deze omstandigheden leidt de rechtbank af dat [slachtoffer] onder zodanige druk heeft gestaan dat hij zich niet vrij voelde om zich aan de situatie in de garage en daarna in de auto, te onttrekken. [slachtoffer] werd in beide situaties geconfronteerd met een getalsmatige en fysieke overmacht. Hij moest plaatsnemen in de Chrysler, waar hij op de achterbank moest zitten naast [medeverdachte 1] . Vervolgens zijn [medeverdachte 1] en de twee mannen met [slachtoffer] naar Almere gereden, waar aan [slachtoffer] tweemaal een vuurwapen is getoond en met dat wapen op [slachtoffer] is gewezen. De rechtbank acht derhalve wettig en overtuigend bewezen dat [slachtoffer] door [medeverdachte 1] en de twee mannen die hem vergezelden, wederrechtelijk van zijn vrijheid beroofd is gehouden.

Betrokkenheid verdachte op 1 december 2016

De rechtbank is van oordeel dat het door de raadsman geschetste alternatieve scenario, inhoudende dat verdachte zijn auto en telefoon met het telefoonnummer [telefoonnummer verdachte] op 1 december 2016 heeft verhuurd aan [medeverdachte 1] , onvoldoende steun vindt in het dossier en het verhandelde ter terechtzitting en ook anderszins niet aannemelijk is geworden.

Uit het dossier volgt dat verdachte vóór en na 1 december 2016 de gebruiker was van de Chrysler en van het telefoonnummer [telefoonnummer verdachte] . Op 1 december 2016 zijn er tussen de gebruiker van voornoemd telefoonnummer en [medeverdachte 1] meerdere telefonische contacten geweest. Op basis van de telecomgegevens gaat de rechtbank ervan uit dat op een gegeven moment de gebruiker van het telefoonnummer [telefoonnummer verdachte] zich bij [medeverdachte 1] in Almere voegde, waarna de gebruiker van [telefoonnummer verdachte] en [medeverdachte 1] via een tussenstop in Amsterdam en omgeving naar Wormerveer reden, waar [medeverdachte 1] met twee mannen in de Chrysler in de garage aankwam. De rechtbank stelt vast dat, gelet op de combinatie van de telecomgegevens met de ARS-gegevens, de gebruiker van de telefoon met nummer [telefoonnummer verdachte] met de Chrysler is meegereisd. Verdachte heeft verklaard dat hij niet alleen de door hem gebruikte Chrysler, maar ook zijn telefoon met voornoemd telefoonnummer heeft verhuurd aan [medeverdachte 1] voor navigatiedoeleinden. Uit het dossier volgt echter dat [medeverdachte 1] op 1 december 2016 met zijn eigen telefoon heeft genavigeerd. De rechtbank acht het onaannemelijk dat verdachte zijn telefoon aan iemand zou verhuren die met zijn eigen telefoon kan navigeren. Bovendien heeft [medeverdachte 1] als verdachte in zijn eigen zaak verklaard dat hij de Chrysler niet heeft gehuurd of geleend. Als getuige in de strafzaak van verdachte heeft [medeverdachte 1] verklaard dat hij bij die verklaring blijft. Ook stelt de rechtbank op basis van het dossier vast dat op 1 december 2016 met de telefoon met nummer [telefoonnummer verdachte] meerdere telefonische contacten zijn geweest met de toenmalige vriendin van verdachte, getuige [getuige 3] . Twee van die gesprekken hadden een duur van ruim twee minuten. [getuige 3] heeft verklaard dat zij altijd verdachte aan de lijn kreeg als zij hem belde, ongeacht welke van de aan verdachte toebehorende telefoonnummers zij belde. Deze verklaring van [getuige 3] vindt steun in hetgeen uit het telecomonderzoek naar voren is gekomen. Dat verdachte zich op 1 december 2016 de hele dag in een studio in Almere bevond, acht de rechtbank evenmin aannemelijk geworden, nu dit in het geheel geen steun vindt in het dossier. Weliswaar heeft verdachte op 23 juni 2017 verklaard dat dit kan worden bevestigd door zijn vriendin [getuige 8] en door ene [naam 5] en een paar anderen, maar hij heeft sindsdien nagelaten om aan de politie of de rechter-commissaris personalia op te geven teneinde hen als getuigen te horen.
Van vriendin [getuige 8] zijn de personalia bekend maar zij heeft op 1 maart 2017 ten overstaan van de politie verklaard dat zij niet weet waar die studio is. De rechtbank leidt hieruit af dat zij verdachte aldaar niet kan hebben waargenomen.

Gelet op al het voorgaande concludeert de rechtbank dat verdachte één van de twee mannen is geweest met wie [medeverdachte 1] op 1 december 2016 naar de garage in Wormerveer is gereden en [slachtoffer] in de Chrysler heeft meegenomen naar Almere, en dat het door de verdediging geschetste alternatieve scenario niet aannemelijk is geworden.

Voorwaardelijk verzoek

De raadsman heeft verzocht om, indien de rechtbank bewezen acht dat verdachte bij het tenlastegelegde betrokken is geweest, een getuige te horen. Deze getuige, [naam 5] , zou namelijk kunnen bevestigen dat verdachte op 1 december 2016 tussen 12:00 uur en 18:00 uur in de studio in Almere was.

De rechtbank stelt vast dat in de jaren dat het onderzoek in deze zaak loopt door verdachte deze getuige niet is opgegeven om over verdachtes aanwezigheid in de studio te verklaren.
Gevraagd naar namen van mogelijke getuigen heeft verdachte het in zijn bovengenoemde verklaring van 23 juni 2017 gelaten bij de mededeling dat dat wel goed zou komen.
Eerst ter terechtzitting van 21 augustus 2019 heeft de raadsman dit verzoek in voorwaardelijke vorm gedaan. Hierbij is toegelicht dat de getuige volgens verdachte uit angst niet eerder had willen verklaren. Desgevraagd heeft verdachte niet kunnen uitleggen waaruit de angst om te verklaren over een bezoek aan een muziekstudio zou kunnen berusten en evenmin op grond waarvan die angst eerst ten tijde van de zitting in 2019 is verdwenen.
Het schorsen van het onderzoek om de verzochte getuige te horen, acht de rechtbank – gelet op het tijdsverloop sinds de start van het opsporingsonderzoek en de mogelijkheden die de verdediging heeft gehad tot het indienen van onderzoekswensen – thans in strijd met de beginselen van de goede procesorde. Het verzoek van de raadsman wordt daarom afgewezen.

Medeplegen door verdachte

De rechtbank stelt voorop dat voor een bewezenverklaring van medeplegen sprake moet zijn geweest van een voldoende nauwe en bewuste samenwerking tussen verdachte en zijn medeverdachten. Het accent ligt daarbij op de samenwerking en minder op de vraag wie welke feitelijke handeling heeft verricht. In beginsel is sprake van medeplegen indien de intellectuele en/of materiële bijdrage van verdachte van voldoende gewicht is. Daarbij kan mede in aanmerking worden genomen de intensiteit van de samenwerking, de onderlinge taakverdeling, de rol in de voorbereiding, de uitvoering of de afhandeling van het delict, en het belang van de rol van verdachte, diens aanwezigheid op belangrijke momenten en het zich niet terugtrekken op een daartoe geëigend tijdstip.

De rechtbank is van oordeel – gelet op het feitelijke verloop zoals hiervoor onder het kopje ‘het wederrechtelijk van de vrijheid beroofd houden’ weergegeven – dat de handelingen die verdachte heeft verricht, gericht zijn geweest op een samenwerking met zijn medeverdachten bij het wederrechtelijk van de vrijheid beroofd houden van [slachtoffer] . Verdachte heeft daaraan een wezenlijke bijdrage geleverd door het ter beschikking stellen van de Chrysler en het besturen daarvan voor het vervoeren van [slachtoffer] , en door het vormen, samen met zijn medeverdachten, van een getalsmatige en fysieke overmacht voor [slachtoffer] in de Chrysler. Daarbij acht de rechtbank de aard en de aanzienlijke duur van het feit in dit geval van belang evenals de omstandigheid dat het slachtoffer zich geruime tijd in een (rijdende) auto bevond met verdachte en twee andere mannen die hem niet wilden laten gaan. Op geen enkel moment in die uren lijkt verdachte zich het lot van [slachtoffer] te hebben aangetrokken door hem te laten gaan, of afstand te nemen van de handelingen van zijn medeverdachten jegens [slachtoffer] .

Gelet op al het vorenstaande is sprake geweest van een nauwe en bewuste samenwerking tussen verdachte en zijn medeverdachten bij het wederrechtelijk van zijn vrijheid beroofd houden van [slachtoffer] .

4.3.3.2. Feit 2

De raadsman heeft ten aanzien van feit 2 betoogd dat de enkele omstandigheid dat de verbalisant die de kleding heeft gevonden, heeft gerelateerd dat hij de in de woning van verdachte aangetroffen kleding herkende als originele politiekleding, onvoldoende is om wettig en overtuigend bewezen te achten dat de kleding origineel was. Uit de aangifte van de politie volgt niet dat de politiekleding van misdrijf afkomstig is. Verdachte heeft verklaard dat hij de kleding gebruikte voor kostuums en carnaval. Niet blijkt dat verdachte wist of had moeten vermoeden dat de kleding van misdrijf afkomstig was, aldus de raadsman.

De rechtbank overweegt het volgende.

Gelet op het ambtsedig proces-verbaal bevindingen “aantreffen en inbeslagneming politiekleding” waarin de aangetroffen kleding uitvoerig wordt beschreven, inclusief het etiket met het politielogo en de tekst “Dienst Logistiek” aan de binnenzijde van de broek en de jas waarin ook een dienstnummer leek te zijn doorgekrast en visitekaartjes en notities waren aangetroffen, heeft de rechtbank geen reden te twijfelen aan de juistheid van de conclusie van de politie dat het originele (authentieke) politiekleding betreft. Politiekleding wordt door de Nationale Politie alleen aan geregistreerde politieambtenaren uitgegeven. Verdachte is geen geregistreerd politieambtenaar. Op de vraag van de politie waar de kleding vandaan kwam, heeft verdachte zich op zijn zwijgrecht beroepen. De rechtbank acht het, gelet op de aard van deze spullen - uniformkleding van de politie voorzien van een politielogo en dienstnummer - onwaarschijnlijk dat verdachte niet op de hoogte was dat het officiële politiekleding betrof. De rechtbank is daarom van oordeel dat het niet anders kan zijn dan dat verdachte de wetenschap dat de politie-uniformen op illegale wijze, door misdrijf waren verkregen, al had ten tijde van het voorhanden krijgen van de kleding.
De onder feit 2 ten laste gelegde opzetheling is dan ook wettig en overtuigend bewezen.

4.4.

Bewezenverklaring

De rechtbank acht wettig en overtuigend bewezen dat verdachte de onder 1 impliciet subsidiair en 2 ten laste gelegde feiten heeft begaan, met dien verstande dat

Feit 1

hij op 1 december 2016 te Wormerveer, gemeente Zaanstad, en/of Almere ,

tezamen en in vereniging met anderen, opzettelijk [slachtoffer] wederrechtelijk van de vrijheid beroofd heeft gehouden,

immers hebben hij, verdachte, en/of zijn mededaders,

te Wormerveer

- contact onderhouden met een of meer medeverdachte(n) en/of

- die [slachtoffer] geslagen en/of

- naar die [slachtoffer] geschreeuwd en/of

- die [slachtoffer] naar een voertuig welke garage [garage] was binnengereden begeleid en/of vervolgens die [slachtoffer] in genoemd voertuig doen plaatsnemen en

te Almere

- die [slachtoffer] verplaatst naar Almere en/of

- die [slachtoffer] bedreigd en/of

- contact onderhouden met medeverdachten en/of

- contact onderhouden met [getuige 2] ten behoeve van het betalen en/of overhandigen van een geldbedrag en/of

- op/nabij NS station Almere Muziekwijk afgesproken met [getuige 2] voor het verkrijgen van geld en/of

- die [slachtoffer] vervoerd naar een strandje aan de Strandweg en/of aldaar die [slachtoffer] uit het voertuig laten stappen en/of een vuurwapen aan die [slachtoffer] getoond;

Feit 2

hij op 28 februari 2017 te Almere, goederen, te weten originele politiekleding, bestaande uit een politiejas, een politieoverhemd en een politiebroek, voorhanden heeft gehad, terwijl hij ten tijde van het voorhanden krijgen van die goederen wist dat het door misdrijf verkregen goederen betrof.

De in de tenlastelegging voorkomende taal- en/of schrijffouten zijn verbeterd. Blijkens het verhandelde op de terechtzitting is verdachte daardoor niet geschaad in zijn verdediging.

Hetgeen aan verdachte meer of anders is ten laste gelegd dan hier als bewezen is aangenomen, is niet bewezen. Verdachte moet hiervan worden vrijgesproken.

5.Kwalificatie en strafbaarheid van de feiten

Het bewezenverklaarde levert op:

Feit 1:

het medeplegen van opzettelijk iemand wederrechtelijk van de vrijheid beroofd houden.

Feit 2:

opzetheling.

Er is geen omstandigheid aannemelijk geworden waardoor de wederrechtelijkheid aan het bewezenverklaarde zou ontbreken. Het bewezenverklaarde is derhalve strafbaar.

6.Strafbaarheid van verdachte

Er is geen omstandigheid aannemelijk geworden die de strafbaarheid van verdachte uitsluit. Verdachte is derhalve strafbaar.

7.Motivering van de straf

7.1.

Standpunt van de officier van justitie

De officier van justitie heeft gevorderd dat verdachte zal worden veroordeeld tot een gevangenisstraf voor de duur van zes jaren, met aftrek van de tijd die verdachte in voorarrest heeft doorgebracht.

7.2.

Standpunt van de verdediging

De raadsman heeft onder verwijzing naar jurisprudentie verzocht een gevangenisstraf gelijk aan de duur van de voorlopige hechtenis van verdachte op te leggen, met eventueel daarnaast een voorwaardelijke gevangenisstraf. Ook heeft de raadsman verzocht rekening te houden met de overschrijding van de redelijke termijn.

7.3.

Oordeel van de rechtbank

Bij de beslissing over de straf die aan verdachte moet worden opgelegd, heeft de rechtbank zich laten leiden door de aard en de ernst van het bewezenverklaarde en de omstandigheden waaronder dit is begaan, en de persoon van verdachte, zoals van een en ander uit het onderzoek ter terechtzitting is gebleken.

In het bijzonder heeft de rechtbank het volgende in aanmerking genomen. Op 1 december 2016 werd [slachtoffer] in een garage in Wormerveer van zijn vrijheid beroofd gehouden. In de namiddag kwam verdachte met medeverdachte [medeverdachte 1] en een andere man in de garage. [slachtoffer] is geslagen en er is tegen hem geschreeuwd. Vervolgens hebben verdachte en [medeverdachte 1] en de andere man [slachtoffer] tegen zijn wil meegenomen in de Chrysler en zijn zij uiteindelijk naar het strand in Almere Haven gereden, waar [medeverdachte 1] aan [slachtoffer] ten tweede male een vuurwapen heeft getoond en met dat wapen op hem heeft gewezen. Verdachte was toen op dat strand en heeft dit laten gebeuren. Al die tijd werd [slachtoffer] van zijn vrijheid beroofd gehouden. De wederrechtelijke vrijheidsberoving door verdachte, [medeverdachte 1] en de derde man heeft meerdere uren geduurd. Mede doordat verdachte erbij was en dit alles faciliteerde, is [slachtoffer] angst aangejaagd. De rechtbank rekent het verdachte en zijn medeverdachten aan dat zij geen respect hebben getoond voor de persoonlijke vrijheid en de lichamelijke integriteit van [slachtoffer] . Kennelijk hebben verdachte en zijn medeverdachten gemeend [slachtoffer] op die intimiderende wijze te kunnen bewegen geld af te dragen. Een dergelijke vorm van eigenrichting kan niet worden getolereerd.

Daarnaast heeft verdachte zich schuldig gemaakt aan opzetheling van politiekleding. Verdachte heeft met zijn handelen kennelijk beoogd het gezag van de politie te ondermijnen. Daarnaast brengt het in omloop brengen van politiekleding het risico met zich dat men zich met kwade bedoelingen als politieambtenaar kan voordoen.

De rechtbank is van oordeel dat de aard en de ernst van het bewezenverklaarde de oplegging van een vrijheidsbenemende straf rechtvaardigt.

Met betrekking tot de persoon van verdachte heeft de rechtbank gelet op het op naam van verdachte staand Uittreksel Justitiële Documentatie, gedateerd 5 juli 2019, waaruit blijkt dat verdachte reeds eerder is veroordeeld, onder meer voor geweldsdelicten. Uit informatie van de raadsman is gebleken dat verdachte op 1 augustus 2019 door het gerechtshof in Amsterdam wegens gewapende overvallen is veroordeeld tot een gevangenisstraf voor de duur van zes jaren en tien maanden, welk arrest onherroepelijk is geworden. Nu het in deze zaak bewezen verklaarde feit is gepleegd vóór deze veroordeling, zal de rechtbank bij het bepalen van de strafmaat in matigende zin rekening houden met het bepaalde in artikel 63 Sr.

De rechtbank houdt voorts rekening met het feit dat de redelijke termijn als bedoeld in artikel 6, eerste lid, van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens en de fundamentele vrijheden (EVRM) in dit geval is overschreden. Als uitgangspunt heeft te gelden dat de behandeling van een zaak ter terechtzitting moet zijn afgerond met een eindvonnis binnen twee jaren nadat de op zijn redelijkheid te beoordelen termijn is aangevangen, tenzij sprake is van bijzondere omstandigheden, zoals de ingewikkeldheid van de zaak, de invloed van de verdachte en zijn advocaat op het procesverloop en de wijze waarop de zaak door de bevoegde autoriteiten is behandeld (vgl. ECLI:NL:HR:2008:BD2578). Gelet op de tijd die is verstreken tussen de aanvang van de redelijke termijn op 28 februari 2017 toen verdachte in verzekering werd gesteld en het eindvonnis van deze rechtbank op 12 september 2019 is bedoelde termijn met ongeveer zes maanden overschreden. De rechtbank is van oordeel dat deze overschrijding niet aan verdachte valt toe te rekenen of dat anderszins is gebleken van bijzondere omstandigheden. De rechtbank zal de geconstateerde overschrijding verdisconteren in de strafmaat in die zin, dat in plaats van een overwogen meer dan 10 % hogere straf, de hierna vermelde straf wordt opgelegd.

Nu de rechtbank tot een andere bewezenverklaring komt, zal de op te leggen straf zeer aanzienlijk lager zijn dan de eis van de officier van justitie. Gelet op alle bovenstaande factoren is de rechtbank van oordeel dat een onvoorwaardelijke gevangenisstraf voor de duur van acht maanden passend en geboden is. Daarvan zal de rechtbank een deel, te weten drie maanden, voorwaardelijk opleggen met een proeftijd van twee jaren, opdat verdachte ervan wordt weerhouden zich voor het einde van die proeftijd opnieuw schuldig te maken aan een strafbaar feit.

8.Vordering benadeelde partij

De benadeelde partij [moeder slachtoffer] heeft een vordering tot schadevergoeding van € 300,00, ingediend tegen verdachte wegens materiële schade, bestaande uit kosten voor de rouwdienst van haar zoon [slachtoffer] , die zij als gevolg van de ten laste gelegde feiten zou hebben geleden.

Verdachte zal worden vrijgesproken ter zake van het ten laste gelegde handelen waardoor de gestelde schade zou zijn veroorzaakt, te weten van het strafverzwarende deel “de dood ten gevolge hebbend”. Dit maakt dat vergoeding van de kosten van deze rouwdienst, hoe beperkt van omvang deze ook zijn, niet mogelijk is, reeds omdat de benadeelde partij vanwege de partiële vrijspraak op dit punt niet in de vordering kan worden ontvangen.

De rechtbank zal de benadeelde partij niet-ontvankelijk verklaren in haar vordering.

9.Toepasselijke wettelijke voorschriften

De volgende wetsartikelen zijn van toepassing:

artikelen 14a, 14b, 14c, 47, 57, 63, 282 en 416 van het Wetboek van Strafrecht.

10.Beslissing

De rechtbank:

Verklaart niet bewezen wat aan verdachte onder 1 impliciet primair is ten laste gelegd en spreekt hem daarvan vrij.

Verklaart bewezen dat verdachte de onder 1 eerste alternatief/cumulatief, impliciet subsidiair, en 2 ten laste gelegde feiten heeft begaan zoals hiervoor onder 4.4. weergegeven.

Verklaart niet bewezen wat aan verdachte meer of anders is ten laste gelegd dan hierboven als bewezen is aangenomen en spreekt hem daarvan vrij.

Bepaalt dat de bewezen verklaarde feiten de hierboven onder 5. vermelde strafbare feiten opleveren.

Verklaart verdachte hiervoor strafbaar.

Veroordeelt verdachte tot een
gevangenisstrafvoor de duur van
8 (acht) maanden, met bevel dat van deze straf een gedeelte, groot
3 (drie) maanden,
nietten uitvoer zal worden gelegd, tenzij de rechter later anders mocht gelasten op grond dat verdachte voor het einde van de op 2 (twee) jaren bepaalde proeftijd zich aan een strafbaar feit heeft schuldig gemaakt.

Bepaalt dat de tijd die verdachte vóór de tenuitvoerlegging van dit vonnis in verzekering en voorlopige hechtenis heeft doorgebracht, bij de tenuitvoerlegging van de opgelegde gevangenisstraf in mindering wordt gebracht, voor zover die tijd niet reeds op een andere straf in mindering is gebracht.

Verklaart de benadeelde partij [moeder slachtoffer]
niet-ontvankelijkin de vordering.

Heft op het reeds geschorste bevel tot voorlopige hechtenis van verdachte.

Samenstelling rechtbank en uitspraakdatum

Dit vonnis is gewezen door

mr. P.H.B. Littooy, voorzitter,

mr. N.O.P. Roché en mr. D.D.M. Hazeu, rechters,

in tegenwoordigheid van de griffier mr. Z.T. Pronk,

en uitgesproken op de openbare terechtzitting van 12 september 2019.

Bijlage

De bewijsmiddelen

De hierna vermelde processen-verbaal zijn in de wettelijke vorm opgemaakt door personen die daartoe bevoegd zijn en voldoen ook overigens aan de daaraan bij wet gestelde eisen.

De bewijsmiddelen zijn, ook in onderdelen, telkens slechts gebruikt tot het bewijs van het feit of de feiten waarop zij blijkens hun inhoud betrekking hebben.

Ten aanzien van feit 1

Verklaring van medeverdachte [medeverdachte 1] ter terechtzitting van 19 augustus 2019, zakelijk weergegeven inhoudende:Ik wist dat [slachtoffer] in de garage was. Dat was de reden dat ik naar de garage ging.

Ik ben met de Chrysler in Wormerveer terechtgekomen, maar ik reed zelf niet.
Toen ik bij de garage aankwam, zag ik [medeverdachte 6] buiten staan. Zij heeft mij naar binnen gebracht. Daar zat [slachtoffer] . Het klopt dat ik die dag met mijn eigen telefoon heb gezocht op Google naar de [adres garage] in Wormerveer. In de garage heb ik [slachtoffer] een klap gegeven want ik was woedend. Ik heb aan [slachtoffer] gevraagd wanneer hij me zou betalen want hij had mij opgelicht.

Op uw vraag hoe het kan dat ik op ongeveer op hetzelfde moment als [slachtoffer] van Wormerveer naar Almere reed, antwoord ik dat ik in de Chrysler zat. We waren met meerdere mensen. Ik zat achterin.

In Almere Haven stond ik met [slachtoffer] buiten . Voordat we naar buiten gingen heb ik nog een pistool voor hem getrokken om te zeggen dat hij geen geintjes moest maken. Het was een echt pistool. Ik wilde mijn geld hebben. Ik wilde dat hij naast mij zou staan. Als hij hem peert, duikt hij altijd onder. Ik heb het pistool voor het eerst laten zien aan [slachtoffer] bij het station in de buurt, na de ontmoeting met [getuige 2] .
Ik heb op het strandje het wapen op hem gewezen. Ik stond toen met hem buiten en op een gegeven moment is hij hem gepeerd. Toen hij wegrende, rende hij richting de bosjes.

Verklaring van getuige [medeverdachte 1] ter terechtzitting van 21 augustus 2019, zakelijk weergegeven inhoudende:

Ik blijf bij mijn verklaring van 19 augustus 2019.

Het proces-verbaal van bevindingen opgemaakt door [verbalisant 1] d.d. 13 februari 2017 (ZD1, p. 408, 409 en 411), zakelijk weergegeven inhoudende:

Door de politie Eenheid Amsterdam is een Apple iPhone 4 A1332 in beslag genomen onder [medeverdachte 1] , geboren [geboortedatum 2] te [geboorteplaats 2] . Door verbalisant [verbalisant 2] is deze telefoon onderzocht en uitgelezen. Hieruit blijkt onder andere dat:

• Telefoonnummer in telefoon: [telefoonnummer 1 medeverdachte 1] .

Donderdag 1 december 2016:

Ik zie dat de gebruiker van de telefoon, via WhatsApp, waar hij staat ingevoerd als
' [bijnaam medeverdachte 1] ',

de volgende berichten uitwisselt met een persoon met het telefoonnummer [telefoonnummer 1] , ingevoerd als ' [naam 6] '.

Tijd 11:34:15

In/UIT Uit

Inhoud Bro