4.3Het oordeel van de rechtbank
Vrijspraak ten aanzien van feit 3
De rechtbank is, gelijk aan het standpunt van de raadsman, van oordeel dat het dossier onvoldoende wettig en overtuigend bewijs bevat dat verdachte zich samen met (een) ander(en) schuldig heeft gemaakt aan de onder feit 3 ten laste gelegde oplichting van mevrouw [aangeefster 1] . Dat de pinpassen van mevrouw [aangeefster 1] op 22 september 2022 in het voertuig waarin verdachte zich bevond zijn aangetroffen, is onvoldoende voor de vaststelling dat verdachte zelf op enigerlei wijze bij de oplichting van mevrouw [aangeefster 1] op 13 augustus 2022 betrokken was. Ook het gegeven dat de beller de naam [A] aan mevrouw [aangeefster 1] opgeeft en diezelfde naam is gebruikt bij de poging tot oplichting van aangever [aangever 1] , maakt dit niet anders. Omdat het dossier overigens ook geen aanwijzingen bevat voor enige directe betrokkenheid van verdachte bij het onder feit 3 ten laste gelegde, zal de rechtbank verdachte voor dit feit vrijspreken.
T.a.v. feit 1, feit 2, feit 4, feit 5, feit 6 en feit 7:
Aangever [aangever 1] heeft onder meer het volgende verklaard (t.a.v. feit 1):
Plaats delict: [adres 2] , [postcode 2] , [plaats 2] .
Op 22 september 2022 werd mijn vrouw telefonisch benaderd door een vrouw. De vrouw verbond mij direct door naar iemand van de fraude afdeling, een zogenaamd fraude expert. De man stelde zich voor als zijnde [A] . Hij vertelde dat hij fraudeanalist was bij de ING bank. De man vertelde dat er een virus zou zitten op onze iPad en mobiele telefoon. De man vertelde dat hij wilde voorkomen dat de rekening leeg gehaald zou worden en dat er iemand langs zou komen om de iPad en de mobiele telefoon op te halen. Ik moest op een papiertje de toegangscode van de mobiele telefoon, de pincode van de ING pinpas en de code van de pinpas van de creditcard van de ING bank zetten. De heer [A] vertelde mij dat ik deze spullen in een envelop moest doen.Ook moest ik op hetzelfde briefje de toegangscode van de iPad schrijven en de pincode van de bankpas van de Rabobank van mijn vrouw en de pincode van de creditcard van mijn vrouw. Hij vertelde dat hij een koerier zou sturen om de envelop met onze goederen op te halen. Deze zouden worden schoongemaakt van de virussen die er op zouden zitten. Ik heb
vervolgens telefonisch contact opgenomen met de ING bank Amsterdam, afdeling fraude.
Ik heb het verhaal aan de medewerker, [medewerker] , van de afdeling fraude
medegedeeld. Deze vertelde mij dat ik nooit mijn pasjes en dergelijke mee moest
geven, ook niet als ze aan de deur staan. De heer [medewerker] gaf mij aan dat hij de
politie zou bellen om alles aan de politie te vertellen. Dit heeft hij ook gedaan. Ik heb het gesprek met de heer [medewerker] beëindigd. Ik werd vervolgens gebeld door de
politie. Deze vertelde mij dat ze in de buurt van ons huis waren en dat ze ons huis
en de omgeving in de gaten hielden. Ik moest aan de lijn blijven zodat ik het direct kon
melden indien er iemand bij ons aan de voordeur zou staan. Later werd ik gebeld door de politie dat er een groep jongens/mannen was opgepakt en meegenomen voor verhoor. Bij de ING bank kon men inzien dat er geen enkele frauduleuze transactie of poging daartoe was geweest. Ik heb geen pincodes of iets dergelijks doorgegeven.
Aangever [aangever 2] heeft onder meer het volgende verklaard (t.a.v. feit 2):
Plaats delict: [adres 3] , [postcode 3] , [plaats 2] .
Op 22 september 2022 werd ik gebeld op mijn mobiele telefoon. Mijn telefoon betreft een iPhone 13 en om mijn telefoon zit een bruin lederen hoesje. Ik werd gebeld door een vrouw. Deze vrouw vertelde mij dat zij van de Rabobank was en stelde zichzelf voor als [B] . [B] vertelde mij dat er frauduleuze bewegingen waren omtrent mijn Rabobank rekening. Mijn bankpas zou naar de Rabobank terug moeten. [B] gaf mij een suggestie om mijn pincode telefonisch aan te passen. Bij het eerste piepje moest ik mijn oude pincode geven waarna er twee piepjes volgden en ik een nieuw bedachte code moest opgeven. Ik heb hier mijn pincode genoemd. [B] vertelde mij dat een medewerker van de Rabobank mijn bankpas zou komen ophalen. Hierbij noemde [B] een verificatie code. De medewerker van de Rabobank die mijn bankpas zou komen ophalen zou dezelfde code noemen. Omstreeks 17:45 uur verscheen een jonge man die de juiste verificatie code noemde.De jongen nam van mij de Rabobankpas aan en ging weer weg. Ik vertelde dat ik ook gebruik maak van de ING. [B] vertelde mij dat deze bankpas en het internetbankieren ook geïnfecteerd zou kunnen zijn door eventuele kortsluiting en dat dit gecheckt moest worden. Dezelfde jonge jongen verscheen hierna weer voor mijn deur. Ik heb deze jongen nu mijn ING bankpas en mijn iPhone (met internetbankieren) meegegeven.
Aangeefster [aangeefster 2] heeft onder meer het volgende verklaard (t.a.v. feit 4):
Plaats delict: [adres 4] , [postcode 4] , [plaats 3] .
Op 22 september 2022 nam ik de telefoon op en hoorde dat een mannenstem tegen mij zei: "Goedemiddag, ik ben van het fraude deskteam van de Rabobank." De mannenstem vertelde mij dat er geld van de rekening wordt gehaald en dat ik snel moest zijn en snel moest handelen. De mannenstem vertelde mij dat ik iets moest downloaden om het te schonen. Iets met ARD.COM. Ik heb dit toen gedownload en toen zag ik dat deze persoon mijn computer overnam. Dit zag ik omdat mijn muispijltje over het scherm bewoog.Ik zag op mijn scherm allemaal dingen gebeuren. Daarna heb ik mijn bank opgebeld en die vertelde mij dat er in die periode vier keer vijfduizend euro van mijn spaarrekening naar mijn betaalrekening is overgemaakt.
Aangever [aangever 3] heeft onder meer het volgende verklaard (t.a.v. feit 5):
plaats delict: [adres 5] , [postcode 5] , [plaats 4] .
Op 15 september 2022 werd ik gebeld door een man die zich voorstelde als: [C] . Ik hoorde deze [C] zeggen dat hij een medewerker was van de RABO te Utrecht. Ik hoorde [C] zeggen hij eerder die week een vreemd verzoek had gekregen van een valse overboeking naar Nigeria. Ik hoorde [C] zeggen: ik adviseer u met klem om uw rekeningen te beveiligen, want anders gaat het vast nog een keer fout en wordt u opgelicht.Ik kreeg toen de chef aan de telefoon die zichzelf voorstelde als [D] . Ik hoorde deze [D] vertellen dat ik echt mijn rekeningen zou moeten beveiligen om mijn geld veilig te stellen. [D] vertelde mij dat ik een programma: ANYDESK zou moeten installeren op mijn computer. Ik kreeg een dossiercode: [codenummer 1] . Met deze code kreeg [D] toegang tot mijn computer. Na enige tijd hoorde ik [C] zeggen: We moeten nu uw huidige betaalpas en pincode laten vervallen en vernietigen. Knip de pas verticaal door en stop deze in een envelop met daarin uw pincode. De envelop wordt zo door iemand opgehaald, hij of zij zal de pas naar Utrecht brengen. Deze persoon legitimeert zich met de code: [codenummer 2] . Ik hoorde [C] zeggen dat hij ook de rekeningen van mijn vrouw wilde beveiligen. Mijn vrouw stopte haar bankpas en pincode in een envelop. Rond 17:00 uur - 17:30 uur kwam er een jongeman aan onze deur. Ik hoorde de man de code: [codenummer 2] noemen die ik eerder doorkreeg van [C] . De jongeman nam beide enveloppen aan en ging ervandoor.
Aangeefster [aangeefster 3] heeft onder meer het volgende verklaard (t.a.v. feit 6):
plaats delict: [adres 6] , [postcode 6] , [plaats 5] .
Op 12 september 2022 werd mijn moeder gebeld door iemand die zich voordeed als medewerker van de Rabobank. Deze persoon gaf aan dat er mensen bezig waren om geld van haar rekening af te halen. Mijn moeder moest haar bankpas doorknippen en in een envelop doen. Er zou een collega van hem langskomen om de envelop op te halen. Tot de komst van deze collega is de persoon aan de lijn gebleven. De persoon zou [E] heten. Toen de andere persoon was gearriveerd heeft deze vervolgens de envelop met de doorgeknipte pas meegenomen.
Aangever [aangever 4] heeft onder meer het volgende verklaard (t.a.v. feit 7):Plaats delict: [adres 7] , [postcode 7] , [plaats 6] .
Op 6 september 2022 werd ik gebeld door 'iemand van de Rabobank'. Deze medewerker gaf aan dat hij [C] heette. Hij vertelde mij dat er een groot geldbedrag van mijn bankrekening afgeschreven zou worden naar een rekening in Tanzania. Om dit te voorkomen moest ik mijn computer opstarten en inloggen op de Rabobank. Nadat ik was ingelogd zag ik dat er een pop-up in het scherm kwam waar ik op moest klikken van de medewerker. In een hoekje onderaan in het scherm zag ik dat er een icoontje kwam te staan. Ik hoorde de medewerker zeggen dat ik hierop moest klikken zodat zij mij konden helpen met het voorkomen van de overschrijving. Op diezelfde dag werd er bij ons aangebeld. Er stond een onbekende man voor de deur die zei dat hij de koerier was die onze bankpasjes kwam ophalen.Ik hoorde de man aan de telefoon tegen mij zeggen dat ik de bankpasjes in de lengte door moest knippen en de pincode van deze bankpasjes telefonisch moest doorgeven omdat de koerier deze niet mocht weten. Vervolgens ging ik de bankpasjes afgeven aan de koerier. Ik hoorde de koerier een code opnoemen die de man aan de telefoon tegen mij had verteld ter verificatie. Mijn kleindochter heeft met mij nog op de computer gekeken en wij zagen dat ik het programma 'Anydesk' had geïnstalleerd tijdens het telefoongesprek.
Verklaringen van verdachte en medeverdachte [medeverdachte]
Verdachte heeft onder meer het volgende verklaard:
A: Ik ben benaderd om als chauffeur mensen van A naar B te brengen.
V: Hoe vaak ben je gereden?
A: Ik heb het 5-6 keer gedaan.
V: Wie belde jou om te gaan rijden?
V: Ik werd via Snapchat benaderd.
V: Hoeveel heb jij verdiend aan het rijden?
A: In totaal 250-300 euro, 50 euro per rit of zo.
V: Wat deed je met de pasjes van de slachtoffers?
A: Ik maakte een foto en stuurde het in de groep.
V: Werd er met de pasjes gepind?A: Ja. Op de 22e in Leusden moest de jongen in de auto pinnen. De andere keren heb ik de pasjes afgestaan.
V: Wat moesten jullie in Leusden doen?
A: Ik moest mijn passagier, die jongen die ook is aangehouden, naar Leusden brengen. Hij moest de pasjes ophalen.
V: En dan gaf je de rest van het geld weg?
A: Correct. Ik gaf het geld aan een iemand, steeds dezelfde. Dat was niet dezelfde als degene die mij gevraagd had om te rijden.
O: In jouw telefoon werden tevens 4 foto's van doorgeknipte bankpassen aangetroffen.
V: Hoe zijn deze foto's op jouw telefoon gekomen?
A: Ik heb de foto's gemaakt en gestuurd naar de groep.
V: Geldt dat voor alle foto's van bankpassen op je telefoon?
A: Ik heb al die foto's gemaakt en niet toegestuurd gekregen.
Verdachte [medeverdachte] heeft onder meer het volgende verklaard (t.a.v. feit 2):
V: Waarom was jij in Leusden?
A: Omdat ik iets moest ophalen
V: Wat moest je ophalen?
A: Een pinpas.
V: Waar moest je die ophalen?
A: Het was bij een meneer die op nummer [huisnummer] woonde.
V: Wisten de anderen waar zij moesten zijn?
A: De bestuurder wel, hij vertelde aan mij waar wij moesten zijn.
A: We zijn twee keer langs nummer [huisnummer] geweest. De eerste keer kreeg ik een Rabopas mee.
A: de spullen die ik gepakt heb waren een Rabopas, telefoon en volgens mij een ING pas.V: Wat zou er met deze spullen gebeuren?
A: Ik zou het aan de bestuurder geven. Ik heb de Rabopas aan de bestuurder gegeven. De telefoon en het ING-pasje rechts in het vakje van de deur gedaan. Toen de politie kwam zei de bestuurder dat ik de telefoon en de ING pas onder de stoel moest doen.
V: Wat zou men gaan doen met de passen?
A: Pinnen of overmaken.
V: Wie zouden gaan pinnen?
A: Dat zou ik doen.
Processen-verbaal van bevindingen
Verbalisant [verbalisant 1] heeft onder meer het volgende verklaard (t.a.v. feit 1 en feit 2):
Op 22 september 2022 omstreeks 17.49 was ik met collega’s.
Op voorgenoemde dag, datum en tijdstip hoorde ik dat de centralist van het
Operationeel Centrum ons vroeg om te gaan naar de [adres 2] te [plaats 2] . Ik hoorde
dat wij het verzoek kregen om contact te leggen met de fraudedesk van de ING-bank
vanwege een mogelijke oplichtingszaak. Ik kreeg een persoon aan de telefoon van de ING-bank fraudedesk. Ik hoorde dat hij tegen mij zei dat hij had gesproken met een klant van de ING-bank. Deze klant bleek later te zijn: [aangever 1] , wonende op [adres 2] te [plaats 2] . Ik, verbalisant [verbalisant 1] , heb de medewerker gevraagd om het telefoonnummer van [aangever 1] te geven zodat wij met hem konden bellen. Ik hoorde dat collega [verbalisant 2] hem vertelde dat wij in de omgeving waren en dan direct naar de woning zouden komen.
Ik zag dat we op de [straat] te [plaats 2] reden.Deze locatie is op korte afstand van de woning gelegen aan de [adres 2] .
Op voorgenoemde datum, omstreeks 18.08 uur zag ik dat ons een rode Opel Corsa passeerde. Ik zag dat er drie personen in het voertuig zaten.
De bestuurder bleek later te zijn:
- [verdachte] .
Passagier voorzijde was genaamd:
- [medeverdachte] .
Ik hoorde dat collega [verbalisant 2] voorin het voertuig een telefoon zag liggen met hierbij diverse pincodes. Ik keek en zag dat deze telefoon in een bruin hoesje zat. Ik deed het dashboardkastje open en zag dat er twee bankpassen op naam van [aangever 2] lagen.
Verhaal aangever [aangever 2] :
Ik hoorde dat de meegegeven IPhone van aangever [aangever 2] een IPhone 13 betrof in een bruin hoesje. Ik zag dat er een telefoon voor mij lag die voldeed aan deze beschrijving. Ik heb gevraagd of zij zijn telefoonnummer konden bellen. Ik hoorde dat collega [verbalisant 3] dit zou doen en zag, op het moment dat hij belde, dat de telefoon voor mij over ging.
Verbalisant [verbalisant 4] heeft onder meer het volgende verklaard (t.a.v. feit 1, feit 2, feit 6, feit 7 en feit 8):
De IPhone van [verdachte] :
Op 06-09-2022 straalt de telefoon om 19:58 uur een mast aan in Culemborg.
Op 12-09-2022 straalt de iPhone een mast aan in Harmelen tussen 16:27 en 17:05 uur.
Op 15-09-2022 straalt de iPhone van [verdachte] masten aan in de omgeving van Laren tussen 17:54 uur en 19:29 uur.
Op 22-09-2022 straalt de iPhone om 18:17 uur een mast in Leusden.
Verbalisant [verbalisant 5] heeft onder meer het volgende verklaard (t.a.v. feit 2, feit 4, feit 5, feit 6 en feit 7):
De mobiele telefoon, merk Apple iPhone, type 7, werd onderzocht. Hieruit bleek dat genoemde telefoon in gebruik was bij de verdachte [verdachte] .
Schermafdrukken:
Tijdens dit onderzoek werden een aantal schermafdrukken aangetroffen van kennelijk Google maps routes en locaties. Bij de navolgende locatie bleek een poging tot bankhelpdeskfraude gepleegd te zijn: [adres 3] [plaats 2] .
Zoekgeschiedenis Google Maps:
Bij de navolgende ingevoerde locaties bleek bankhelddeskfraude dan wel pogingen daartoe
gepleegd te zijn:
- [adres 7] , [postcode 7] , [plaats 6] ;
- [adres 6] , [adres 8] , [postcode 8] , [plaats 5] ;
- [adres 5] , [postcode 5] , [plaats 4] ;
- [adres 4] , [postcode 4] , [plaats 3] .
Verbalisant [verbalisant 4] heeft onder meer het volgende verklaard (t.a.v. feit 5 en 6):
Na de aanhouding van de drie verdachten, waaronder verdachte [verdachte] , zijn vier telefoons in beslag genomen, waaronder een iPhone 7. In het verhoor van de verdachte (de rechtbank begrijpt: verdachte [verdachte] ) verklaart hij dat hij in het bezit is van een iPhone 7.
Op de iPhone 7 wordt een foto aangetroffen van een doorgeknipte bankpas op naam van [aangeefster 3] . De creatiedatum van deze foto is 12-09-2022 om 16:36 uur.
Op de iPhone 7 worden twee foto’s aangetroffen van doorgeknipte bankpassen op de naam van H.A.G. Calis- [aangeefster 4] . De creatiedatum van deze foto's is op respectievelijk 15-09-2022 om 17:32:22 uur en 17:32:50 uur.
Verbalisant [verbalisant 4] heeft onder meer het volgende verklaard:
In de Motorola telefoon van verdachte [medeverdachte] zijn berichten aangetroffen van een
snapchatgroep met onder meer volgende gebruikers:
Snapchat-ID: Snapchat-naam: Verdachte:
[Snapchat-ID verdachte]
[Snapchat-ID medeverdachte] [medeverdachte]
[Snapchat-ID verdachte] . [verdachte]
Uit de snapchatconversatie van voornoemde groep volgt onder meer:
Door: [Snapchatnaam 1] : Timestamp-Time:
[Snapchatnaam 2] [adres 4] . [postcode 4] , [plaats 3] 22-9-2022 13.33:19 (UTC+0)
[Snapchatnaam 2] Kunnen jullie alvast rijden 22-9-2022 13-33:24 (UTC+0)
(…)
[Snapchat-ID verdachte] @ [Snapchatnaam 2] 22-9-2022 13:55.26 (UTC+0)
[Snapchat-ID verdachte] Ben der. 22-9-2022 13.55:27 (UTC+0)
(…)
[Snapchat-ID verdachte] Deze hapt dus niet? 22-9-2022 13.57:44 (UTC+0)
[Snapchatnaam 2] Ze belt telkens naar orra orobeer
der nog te bambelen maar denk niet 22-9-2022 13.58.44 (UTC+0)
(…)
[Snapchat-ID medeverdachte] Die man wou geen telefoon geven 22-9-2022 15:40: 10 (UTC+0)
[Snapchat-ID verdachte] Hebben jullie reader? 22-9-2022 15:41:28 (UTC+0)
[Snapchat-ID verdachte] Ja 22-9-2022 15:41:48 (UTC+0)
Verbalisant [verbalisant 5] heeft onder meer het volgende verklaard (t.a.v. feit 4):
De onder de verdachte [medeverdachte] inbeslaggenomen mobiele telefoon Merk Motorola XT2231-2, werd uitgelezen en de inhoud werd in opdracht van de Officier van Justitie onderzocht.
In chat 52 en 53 werd aangegeven in welke regio men die dag, 22 september 2022, zou gaan werken. Er werd een screenshot bijgevoegd van het gebied boven Amsterdam gelegen, welke rood omcirkeld was.
In een navolgende chat, nr. 62, werd het adres: [adres 4] , [postcode 4] , [plaats 3] , vermeld, met de mededeling dat ze alvast konden rijden.
Tevens werd in een volgende chat aangegeven: we zijn nu bezig met any
Opmerking verbalisant: met ANY werd zeer vermoedelijk het computer overname programma "ANYDESK' bedoeld.
Men moest alvast naar dat adje (adres) rijden.
Later werd gechat: ze is vervelend en dat ze wilt steeds bellen.
Later werd gechat: deze hapt niet dus?
Ze belt telkens naar orra (opm. verbalisant: bank)
Door [aangeefster 2] werd aangifte gedaan van poging oplichting.
De hiervoor weergegeven bewijsmiddelen worden steeds gebruikt tot het bewijs van het feit of de feiten, waarop zij blijkens hun inhoud uitdrukkelijk betrekking hebben. Sommige onderdelen van de bewijsmiddelen hebben niet betrekking op alle feiten, maar op één of meerdere feiten.
Medeplegen
Op basis van bovenstaande bewijsmiddelen stelt de rechtbank vast dat verdachte zich meerdere malen schuldig heeft gemaakt aan (een poging tot) oplichting.
Ten laste is gelegd dat verdachte de feiten tezamen en in vereniging heeft gepleegd, anders gezegd: dat sprake is van medeplegen. De rechtbank stelt voorop dat de betrokkenheid aan een strafbaar feit als medeplegen kan worden bewezenverklaard indien is komen vast te staan dat bij het begaan van dit feit sprake is geweest van een nauwe en bewuste samenwerking. Daarbij moet de intellectuele en/of materiële bijdrage van een verdachte aan het delict van voldoende gewicht zijn. Daarvoor is niet vereist dat de rol van iedere dader (precies) even groot is geweest.
Naar het oordeel van de rechtbank heeft verdachte een dergelijke wezenlijk bijdrage geleverd aan het onder feit 1, 2, 4, 5, 6, en 7 ten laste gelegde, waardoor sprake is van medeplegen. De rechtbank overweegt als volgt. Verdachte wist, mede gelet op de snapchatgesprekken, van het plan om pinpassen en pincodes van mensen afhandig te maken. Allereerst werden de beoogde slachtoffers (telkens) gebeld door (een) zogenaamde medewerker(s) van een bank. De slachtoffers werden ervan overtuigd dat er iets mis was met hun bankrekening en kregen onder andere de opdracht hun pinpas en pincode aan een collega van hen, die langs zou komen, af te geven. Verdachte kreeg vervolgens van (een) ander(en) het adres van een beoogd slachtoffer doorgestuurd en bracht de persoon, die de goederen bij een slachtoffer ging ophalen, naar het juiste adres. Verdachte heeft verklaard dat het zijn taak was een foto van de afhandig gemaakte betaalpas(sen) te maken en deze door te sturen naar (een) ander(en). De medeverdachte heeft verder verklaard dat hij de goederen in de auto aan verdachte moest geven. Gelet op de verklaring van de medeverdachte en de inhoud van de snapchatgesprekken had verdachte in de auto tenminste een leidende rol bij het in ontvangst nemen en het doorgeven van de goederen welke waren ontvangen. Verdachte is aldus een wezenlijke en noodzakelijke schakel geweest in het geheel van de ten laste gelegde handelingen. Zonder zijn bijdrage kon de oplichting niet tot stand komen. Het geheel aan handelen, ten aanzien van alle ten laste gelegde feiten (met uitzondering van feit 3), van de groep daders kan daarom aan verdachte worden toegerekend.