Uitspraak
RECHTBANK MIDDEN-NEDERLAND
Strafrecht
Zittingsplaats Utrecht
Parketnummer: 16/101004-22 (P)
Vonnis van de meervoudige kamer van 15 november 2022
in de strafzaak tegen
[verdachte],
geboren op [1999] te [geboorteplaats] ,
ingeschreven in de Basisregistratie personen op het adres:
ingeschreven in de Basisregistratie personen op het adres:
[adres] , [woonplaats] ,
thans verblijvende te [verblijfplaats] ,
hierna: verdachte.
1.ONDERZOEK TER TERECHTZITTING
Dit vonnis is op tegenspraak gewezen naar aanleiding van het onderzoek op de terechtzittingen van 31 augustus 2022 en 1 november 2022. Op laatstgenoemde datum is de zaak inhoudelijk behandeld.
De rechtbank heeft kennisgenomen van de vordering en standpunten van officier van justitie mr. D.P.L. ter Laak en van hetgeen verdachte en zijn raadsman, mr. J.G.M. Dassen, advocaat te Utrecht, naar voren hebben gebracht.
2.TENLASTELEGGING
De tenlastelegging is als bijlage aan dit vonnis gehecht.
De verdenking komt er, kort en feitelijk weergegeven, op neer dat verdachte:
op 27 november 2021 te Mijdrecht, gemeente De Ronde Venen, tezamen en in vereniging met een of meer anderen, [slachtoffer 1] en [slachtoffer 2] heeft afgeperst.
3.VOORVRAGEN
De dagvaarding is geldig, de rechtbank is bevoegd tot kennisneming van het ten laste gelegde, de officier van justitie is ontvankelijk in de vervolging van verdachte en er zijn geen redenen voor schorsing van de vervolging.
4.WAARDERING VAN HET BEWIJS
4.1
Het standpunt van de officier van justitie
De officier van justitie acht de ten laste gelegde afpersing wettig en overtuigend te bewijzen.
4.2
Het standpunt van de verdediging
De raadsman heeft vrijspraak bepleit. Het strafdossier biedt onvoldoende wettig en overtuigend bewijs voor de vaststelling dat verdachte één van de daders van de afpersing was. De door beide aangevers gegeven signalementen van de daders bevatten onvoldoende onderscheidende kenmerken en de herkenning van verdachte door aangever [slachtoffer 1] is onbruikbaar. Die herkenning is gebaseerd op een enkelvoudige fotoconfrontatie terwijl aangever en verdachte elkaar – volgens aangevers verklaring – maar één keer hebben ontmoet en die ontmoeting bovendien van korte duur is geweest. Verdachte verklaarde dat hij niet wist dat medeverdachte [medeverdachte] heeft geprobeerd geld naar hem over te maken. Zijn auto had hij de dag van de afpersing uitgeleend en verdachtes telefoon bevond zich in de auto. Nu het dossier de verklaring van verdachte niet tegenspreekt en er voor het overige geen bewijs is, dient verdachte te worden vrijgesproken.
4.3
Het oordeel van de rechtbank
Bewijsmiddelen [1]
Proces-verbaal aangifte door [slachtoffer 1] van 28 november 2021
Op vrijdag 27 november 2021 om 18.00 uur had ik een afspraak met een persoon. Deze persoon had interesse in een van onze auto's via een advertentie op marktplaats. Ik had deze dag eerder via sms contact met deze man. Het nummer waar hij zijn berichten mee verstuurde is [telefoonnummer] .
Ik zag dat op zaterdag 27 november 2021 om 18.00 uur een wit bestelbusje het terrein op kwam rijden. Ik zag dat er twee personen uit het bestelbusje stapten.
Man 2 was de potentiële koper, die steeds het woord deed. Dit was een Arabische man. Deze man had een verzorgde korte baard. Ik ging met de beide mannen in het kantoor aan het bureau zitten. Ik vroeg aan Man 2 of hij een legitimatie bij zich had, zodat ik het factuur op kon maken. Ik hoorde dat Man 2 zei: 'Die ben ik vergeten. Die ligt nog in de auto, die ga ik even pakken'. Man 1 bleef in het kantoor. Ik zag dat man 2 met een kleine donkere man aan kwam lopen. Na ongeveer een (1) minuut trok man 1 een zwartkleurige pistool. Ik zag dat man 1 zijn pistool op mij richtte. Ik hoorde dat man 1 tegen mij riep: 'Je horloge af, je horloge af'. Man 1 hoorde mijn compagnon. Man 1 pakte [slachtoffer 2] bij zijn jas vast. [slachtoffer 2] moest ook in het kantoor zitten. We zaten nu met vijf (5) man in het kantoor. Ik zag dat [slachtoffer 2] ook zijn horloge af moest doen. Ik heb mijn horloge, van het merk Rolex, kleur staal rose onder bedreiging van een vuurwapen afgegeven aan man 1. Ik hoorde dat man 1 riep: 'Je moet je rekening openen, je moet al je geld overmaken'. Man 1 had continue het pistool in zijn hand, in onze richting gericht. Ik probeerde een paar keer te doen alsof ik geld overmaakte. Dit lukte niet. Ik probeerde de boel een beetje te saboteren. Ik hoorde en zag dat ze boos werden. Ik heb uiteindelijk 15.000 euro overgemaakt naar bankrekeningnummer [rekeningnummer] . Ik zag dat deze rekening op naam stond van [A] . Ze riepen steeds dat we stil moesten zijn. Ik hoorde ook dat ze vroegen waar de camera's hingen.
Ik hoorde dat we mee moesten lopen naar de bestelbus. Ik hoorde één van de mannen zeggen dat ze ons mee zouden nemen en ergens anders uit de auto zouden zetten. [2]
Proces-verbaal van bevindingen van 28 november 2022
De identificerende gegevens van bankrekeningnummer [rekeningnummer] werden gevorderd. Hieruit bleek dat de bankrekening op naam staat van: [medeverdachte] geboren op [1998] en wonende op de [adres] te [woonplaats] . [3]
De verklaring van verdachte ter terechtzitting van 1 november 2022 - zakelijk weergegeven:
De bestelbus Citroën type Berlingo met kenteken [kenteken] is van mij. Ik maak gebruik van een Iphone 8 met telefoonnummer [telefoonnummer] . Ik herken mijzelf op de foto die ook aan aangever [slachtoffer 1] is getoond. [4]
Proces-verbaal van bevindingen van 23 februari 2022
Op woensdag 23 februari 2022, omstreeks 11:00 uur, toonde ik aangever [slachtoffer 1] de onderstaande foto met daarbij de vraag of hij deze man kende.
Ik zag en hoorde dat aangever [slachtoffer 1] , geboren op [1993] te [geboorteplaats] , hier direct en met volle overtuiging op reageerde met de volgende woorden:
- Ik herken hem voor duizend procent
- Met deze man heb ik een half uur zonder mondkapje gesproken net voor de overval
- Ik herken zijn gezicht
- Ik herken zijn ogen
- Ik herken zijn nette voorkomen
- Hij was duidelijk de leider over de andere twee mannen. [5]
- Ik herken hem voor duizend procent
- Met deze man heb ik een half uur zonder mondkapje gesproken net voor de overval
- Ik herken zijn gezicht
- Ik herken zijn ogen
- Ik herken zijn nette voorkomen
- Hij was duidelijk de leider over de andere twee mannen. [5]
Proces-verbaal aangifte door [slachtoffer 2] van 27 november 2021
Op zaterdag 27 november 2021, omstreeks 17:45 uur bevond ik mij samen met mijn collega [slachtoffer 1] [rechtbank: aangever [slachtoffer 1] ) in het bedrijfspand aan de [adres] te [vestigingsplaats] .
Op een bepaald moment hoorde ik dat er mensen het kantoor in kwamen. Ik zat met mijn rug richting de ingang van het kantoor. Toen ik mij omdraaide zag ik in een keer een man staan met een wapen op mij gericht. De man riep naar mij dat ik moest meelopen, tegelijkertijd pakte hij mij beet bij mijn jas aan mijn linker arm. Ik voelde dat hij mij mee trok.
Op het moment dat ik aan de eettafel zat, hield man 1 (één) het wapen op mij gericht. Ik moest van de man mijn telefoon uit mijn zak halen en op tafel leggen. Nadat ik mijn telefoon uit mijn zak had gehaald moest ik mijn handen op de tafel leggen. Op dat moment riep de man tegen mij dat ik mijn horloge af moest doen en op deze op de tafel moest leggen. Mijn horloge betreft een horloge van het merk Rolex. Ik zag dat de man het horloge van de tafel pakte. Tegelijkertijd hoorde ik dat man 2 (twee) en man 3 (drie) tegen [slachtoffer 1] stonden te schreeuwen dat hij op moest schieten.
Toen [slachtoffer 1] het geld over had gemaakt riep man 1 (één) dat [slachtoffer 1] en ik allebei mee moesten lopen naar buiten. Ik zag dat er een man voor ons liep en een man achter ons aan. Ik zag dat man 1 (één) naast ons liep met het wapen in zijn hand. Het wapen was op dat moment niet gericht op [slachtoffer 1] of mij. Toen wij naar buiten liepen zei een van de mannen: "Als jullie de politie bellen dan weten wij jullie te vinden. Wij hebben jullie adres en dan maken wij jullie af". Op het moment dat wij buiten liepen moesten wij van de mannen naar een witte bestelauto lopen. Ik hoorde een van de mannen zeggen dat wij achter in de bestelauto moesten stappen en dat zij ons onderweg ergens uit de auto zouden zetten. [6]
Proces-verbaal van verhoor aangever [slachtoffer 1] van 15 december 2021
V: Het witte busje, wat kan je je daarvan herinneren?
A: [slachtoffer 2] [rechtbank: aangever [slachtoffer 2] ] is er bijna zeker van dat het een Citroen Berlingo geweest is. Een vrij recent model.
A: [slachtoffer 2] [rechtbank: aangever [slachtoffer 2] ] is er bijna zeker van dat het een Citroen Berlingo geweest is. Een vrij recent model.
A: Ik herkende het busje aan de extra sloten aan de zijdeur en achterdeuren. Ik herkende deze omdat die ook gebruikt worden als extra slot door bijvoorbeeld koeriers om hun lading extra te beveiligen. Dat zijn van die discusvormige sloten, donkergrijs van kleur. [7]
Proces-verbaal van bevindingen van 6 april 2022
Op verzoek van de Districtsrecherche West Utrecht deed ik onderzoek naar een bestelauto, van het merk Citroën type Berlingo, met kenteken [kenteken] en wit van kleur. Ik zag bovengenoemd voertuig geparkeerd staan. Ik zag dat de schuifdeur zich aan de rechterzijde bevond. Ik zag dat de schuifdeur voorzien was van een discusslot. [8]
Proces-verbaal van bevindingen van 3 mei 2022
Op zaterdag 27 november 2021 is vanaf 16.57 uur een verplaatsing van de telefoon [rechtbank: Iphone 8 met IMEI nummer [IMEI-nummer] en telefoonnummer [telefoonnummer] ] te zien vanuit Utrecht naar het noorden. Om 16.57 uur werd de mast [adres] te [woonplaats] aangestraald. Om 16.59 uur werd de mast gelegen aan de [adres] te [woonplaats] aangestraald. De volgende mast die werd aangestraald is gelegen aan de [adres] te [woonplaats] . Dit was om 17.25 uur. Tussen 17.27 uur en 18.46 uur werd de mast [adres] te [woonplaats] aangestraald. Tussen 17.27 uur en 18.46 uur zijn er geen registraties met de telefoon zichtbaar.
Vervolgens werd om 18.53 uur de mast aangestraald aan de [adres] te [woonplaats] . Om 19.00 uur werd de mast aan de [adres] te [woonplaats] aangestraald.
Tussen 4 november 2021 en 27 november 2021 zijn er 14 contacten met het telefoonnummer [telefoonnummer] . [9]
Proces-verbaal van bevindingen van 7 april 2022
[kenteken] => staat op naam van [verdachte] Geboren [1999] (22) te [geboorteplaats] . Dit voertuig komt te 17:56 uur langs de ANPR camera. Aanduiding RD1. Vehicle direction AWAY.
De ANPR camera aan de [straat] is vanaf de A2 richting Mijdrecht. [10]
Proces-verbaal van bevindingen van 25 mei 2022
Op woensdag 25 mei 2022 bekeek ik de lphone 8 welke in beslag was genomen onder verdachte [verdachte] , tijdens zijn aanhouding.
Ik heb de chats in de telefoon bekeken, met name gericht op de periode rondom de overval, november 2021.
[telefoonnummer] , [gebruikersnaam]
Ik zag dat deze chat verwijderd was en dat de berichten "scrambled" waren; door elkaar gehusseld. lk zag een whatsapp gesprek tussen de telefoonnummers + [telefoonnummer] (gebruiker) en + [telefoonnummer] , genaamd " [gebruikersnaam] / 24-7".
Op de dag dat de overval plaats vond, 27 november 2021, zag ik een bericht, verzonden vanaf [telefoonnummer] , waarin stond:
18.16 "kantoor in zijn we"
18.20 "zitten kantoor in we".
18.16 "kantoor in zijn we"
18.20 "zitten kantoor in we".
Ik zag dat er een chat in de telefoon stond met telefoonnummer [telefoonnummer] . Ik zag dat dit gesprek tevens verwijderd was en dus ook scrambled was.
27-1 1-2021 05:28:48 From: [telefoonnummer]
ik kan niet slapen door die spanning/ door die spanning kan ik niet slapen.
ik kan niet slapen door die spanning/ door die spanning kan ik niet slapen.
27-11-2021 17:44:55 From: [telefoonnummer]
de spanning komt op
de spanning komt op
27-11-2021 17:45:36 From: [telefoonnummer]
gekke adrenaline
gekke adrenaline
27-11-2021 17:46:56 From: [telefoonnummer]
dominos doen
dominos doen
27-11-2021 17:46:57 From: [telefoonnummer]
doe nieuwegein domino's
doe nieuwegein domino's
In proces-verbaal van bevindingen 51 werd omschreven dat het telefoonnummer [telefoonnummer] op de dag van de overval, om 18.30 uur, een SMS binnen krijgt van het telefoonnummer wat vermoedelijk in gebruik was bij de vriendin van [medeverdachte] terwijl de telefoonmast [adres] werd aangestraald. Het geld van de aangever werd overgemaakt naar de bankrekening op naam van [medeverdachte] . Degene die bij de pinautomaat op de Bankstede te Nieuwegein te zien is, vertoont sterke gelijkenissen met [medeverdachte] . Ik zag via de website Google.nl dat Domino's Pizza te Nieuwegein gevestigd is op de Noordstede en dat op 130 meter afstand zich de Bankstede bevindt, waar de eerder genoemde pinautomaat gevestigd is. [11]
Proces-verbaal van bevindingen van 20 december 2021
Betreft: DCS analyse [telefoonnummer]
Het telefoonnummer waar de meeste contacten mee zijn is [telefoonnummer] . Dit nummer staat op naam van [B] . Volgens de gemeentelijke Basis Administratie is haar geboortedatum [1966] en is zij de moeder van [medeverdachte] .
Proces-verbaal van bevindingen van 11 april 2022
Ik zag dat op 27 november 2021 te 18:29:57 uur een bedrag van 15.000 euro was overschreven naar de rekening van [medeverdachte] afkomstig van D+T Automotive met als opmerking "TNV: [A] ".
Uit het hieronder door de Volksbank aangeleverde overzicht blijken de volgende pogingen van trasacties door middel van de SNS internetbankierenapplicatie gekoppeld aan rekening [rekeningnummer] .
ID DATE AMOUNT CREDIT IBAN CREDITOR NAME
27-11-2021 18:44 EUR 1000 [rekeningnummer] [verdachte]
27-11-2021 18:44 EUR 1000 [rekeningnummer]
27-11-2021 18:44 EUR 1000 [rekeningnummer] [verdachte]
27-11-2021 18:43 EUR 1000 [rekeningnummer]
27-11-2021 18:43 EUR 1000 [rekeningnummer] [verdachte] [12]
Proces-verbaal van bevindingen van 28 november 2021
Op donderdag 2 december 2021, heb ik [verbalisant] , de beelden bekeken die verkregen zijn van de ING bank gelegen aan de Bankstede 1 te Nieuwegein. De camera welke beeld heeft opgenomen zit boven de betaalautomaat. Ik zag dat het beeld opgenomen is op 27 november 2021 vanaf 18.30 uur. Bij het camera beeld is ook geluid opgenomen.
lk zie dat de man omstreeks 18:31:50 iets uit zijn rechter broekzak haalt wat lijkt op een mapje. Ik zie dat hij vervolgens uit het mapje een blauwkleurig voorwerp haalt wat lijkt op een pasje en richting de geldautomaat beweegt.
lk hoor het volgende gesprek:
Man: Kan je mij het rekeningnummer sturen dat ik van jou pak NIET TE VERSTAAN
Man: Dat jij voor mij gaat pinnen want ik kan maar tweeduizend euro NIET TE VERSTAAN
Man: Moet snel (NIET TE VERSTAAN)
Man: Sjalaam Sjalaam (fonetisch) kom op die geld moet weg van mijn bank
Man: Veertienduizend (14000) euro [13]
Man: Kan je mij het rekeningnummer sturen dat ik van jou pak NIET TE VERSTAAN
Man: Dat jij voor mij gaat pinnen want ik kan maar tweeduizend euro NIET TE VERSTAAN
Man: Moet snel (NIET TE VERSTAAN)
Man: Sjalaam Sjalaam (fonetisch) kom op die geld moet weg van mijn bank
Man: Veertienduizend (14000) euro [13]
Bewijsoverwegingen
De rechtbank is van oordeel dat op grond van bovengenoemde bewijsmiddelen wettig en overtuigend bewezen kan worden dat verdachte één van de daders van de afpersing is geweest. Dit oordeel wordt als volgt toegelicht.
De auto en telefoon van verdachte waren betrokken bij de afpersing
Naar het oordeel van de rechtbank zijn de Citroën Berlingo met kenteken [kenteken] en de telefoon met nummer [telefoonnummer] , beide toebehorende aan verdachte, betrokken geweest bij de afpersing. Immers, uit de reisbeweging van de auto (ANPR- registratie) en onderzoek aan de telefoon (aangestraalde zendmasten) blijkt dat beide voorwerpen zich vlak voorafgaand aan de afpersing vanuit Utrecht in de richting van het bedrijf van aangevers in Mijdrecht hebben verplaatst. Bovendien heeft aangever [slachtoffer 1] specifiek benoemd dat de daders in een witte Citroën Berlingo reden en dat deze was voorzien van een discusvormige sloten. De auto van verdachte is een witte Citroën Berlingo met een discusslot op de schuifdeur. Omdat de ANPR-registratie zich op de route van Utrecht naar Mijdrecht bevindt en slechts enkele minuten voorafgaand aan het arriveren van de daders op het autobedrijf is gemaakt, staat vast dat het de auto van verdachte is geweest die door de daders werd gebruikt en door de aangevers is omschreven. Uit de op telefoon van verdachte (verwijderde) app-berichten volgt verder dat de gebruiker van de telefoon betrokken was bij de afpersing.
Er bevinden zich berichten over de aanwezigheid ‘in kantoor’ genoemd ten tijde van de overval. Aangevers hebben verklaard dat zij van de daders in het kantoor moesten plaatsnemen, alwaar zij zijn afgeperst. Verder bevinden zich in de telefoon diverse berichten met het telefoonnummer eindigend op [telefoonnummer] . Op basis van de bewijsmiddelen staat naar het oordeel van de rechtbank vast dat dit nummer in gebruik was bij medeverdachte [medeverdachte] . Ongeveer een kwartier voor de aankomst op het autobedrijf wordt met de telefoon van verdachte geappt met medeverdachte [medeverdachte] , die het geldbedrag op zijn bankrekening ontvangt, over ‘spanning’ en ‘adrenaline’. Gelet hierop stelt de rechtbank vast dat de gebruiker van de auto en telefoon van verdachte één van de daders is geweest.
Verdachte was de gebruiker van de auto en de telefoon op de dag van de afpersing
Verdachte heeft ter terechtzitting verklaard dat hij zijn auto op 26 november 2021 heeft uitgeleend en dat hij, toen die persoon zijn auto ’s avonds meenam, erachter kwam dat zijn telefoon nog in de auto lag. De rechtbank acht die verklaring niet geloofwaardig. De verklaring is pas laat en voor het eerst bij het onderzoek ter terechtzitting afgelegd. Bij de politie heeft verdachte vooral gebruik gemaakt van zijn zwijgrecht, hoewel hij toen nog verklaarde dat het telefoonnummer [telefoonnummer] niet van hem was. Ook bij de rechter-commissaris, raadkamer gevangenhouding en op de pro forma zitting op 31 augustus 2022 heeft verdachte niet verteld dat hij zijn auto had uitgeleend en dat hij zijn telefoon kwijt was die 27e november. Verder heeft verdachte niet willen zeggen aan wie hij de auto heeft uitgeleend. De verklaring van verdachte valt daarom niet te verifiëren. Tot slot acht de rechtbank de verklaring – inhoudelijk beoordeeld – niet plausibel. De verklaring wordt op geen enkele manier ondersteund door de inhoud van het strafdossier. Het is bovendien ongebruikelijk dat de telefoon niet vergrendeld was en dat verdachte naar eigen zeggen geen enkele actie heeft ondernomen om zijn telefoon terug te krijgen (zoals zijn eigen nummer bellen), hoewel hij de auto en telefoon pas einde dag op de 28e november zou hebben teruggekregen. Het door de verdediging geopperde scenario dat de telefoon bewust door de daders is gebruikt om een vals spoor naar verdachte te creëren, wordt tegengesproken door het gegeven dat de belastende app-berichten allemaal verwijderd waren. Kortom: een dergelijke niet-plausibele verklaring, die pas laat in de procedure is afgelegd en die op geen enkele manier te controleren valt, acht de rechtbank ongeloofwaardig. De rechtbank legt de verklaring van verdachte dan ook naast zich neer. Nu de rechtbank de verklaring van verdachte terzijde schuift, betekent dat dat verdachte op 27 november 2022 de gebruiker van de auto en telefoon is geweest, en dus rechtstreeks aan de afpersing gekoppeld kan worden.
Verdachte deelde in de buit
Dat verdachte één van de daders is geweest, leidt de rechtbank ook af uit de pogingen om binnen een kwartier nadat de € 15.000 op de bankrekening van medeverdachte [medeverdachte] stond geld naar zijn bankrekening over te maken. De rechtbank gelooft verdachte niet als hij zegt dat hij niet wist dat [medeverdachte] die overboekingen naar zijn bankrekening heeft proberen te maken. Uit de bewijsmiddelen blijkt dat verdachte vlak voor de afpersing chatcontact met [medeverdachte] had, waarbij kennelijk is afgesproken om geld te pinnen in de buurt van Domino’s (pizza) in Nieuwegein. Nagenoeg meteen na ontvangst van de € 15.000 op zijn bankrekening, probeert [medeverdachte] op slechts 130 meter van de Domino’s in Nieuwegein geld te pinnen. Uit de audio-opnamen van de pinautomaat blijkt dat [medeverdachte] op dat moment telefonisch met iemand spreekt, en dat die persoon vraagt zijn rekeningnummer te sturen omdat het geld weg moet van zijn bankrekening. Nog geen kwartier later wordt vijf keer geprobeerd telkens € 1.000 over te maken naar de bankrekening van verdachte. Uit die gang van zaken leidt de rechtbank af dat verdachte wist dat het geld naar hem zou worden overgemaakt.
Verdachte is herkend door aangever
Verdachte wordt tot slot herkend door aangever [slachtoffer 1] als één van de drie daders. De politie heeft [slachtoffer 1] daarbij één foto laten zien. De verdediging heeft aangevoerd dat deze enkelvoudige fotoconfrontatie onbruikbaar is voor het bewijs omdat – kort gezegd – de waarde daarvan minimaal is.
Het staat de rechter in beginsel vrij om een enkelvoudige fotoconfrontatie tot het bewijs te bezigen. Uit jurisprudentie volgt dat de bepaling van de waarde van zo’n herkenning afhankelijk is van een aantal factoren. Factoren die daarbij in ogenschouw moeten worden genomen zijn de mate van bekendheid met de waargenomen persoon, de mate waarin de herkenning steun vindt in andere (meer objectieve) bewijsmiddelen, de kwaliteit van de foto waarop de herkenning is gebaseerd en het tijdsverloop tussen incident en herkenning (vgl. o.a. Hof Amsterdam 20-07-20, ECLI:NL:GHAMS:2020:3994). Vaststaat dat aangever [slachtoffer 1] en verdachte elkaar niet kennen. Wel is [slachtoffer 1] langere tijd, zo’n 20 minuten, samen met de daders in dezelfde kantoorruimte geweest. Aangever [slachtoffer 1] heeft daarbij goed acht kunnen slaan op het uiterlijk van de dader die hij omschrijft als ‘man 2’ nu deze geen gezichtsbedekking droeg. De gebruikte foto in de fotoconfrontatie is naar het oordeel van de rechtbank van goede kwaliteit. Tussen de afpersing en de herkenning is verder nog geen drie maanden verstreken. Dat tijdsverloop is dus niet zodanig dat daarmee de betrouwbaarheid van de herkenning in het geding is. Tot slot, en als belangrijkste, stelt de rechtbank vast dat de herkenning voldoende steun vindt in de overige bewijsmiddelen. Zoals hiervoor overwogen, blijkt uit het gebruik van de auto en telefoon van verdachte en uit het gegeven dat gepoogd is om geld naar hem over te schrijven immers ook dat verdachte één van de daders is geweest. De rechtbank gebruikt de herkenning dan ook als
bewijs.
Conclusie
Gelet op het voorgaande in onderling verband en samenhang bezien, acht de rechtbank wettig en overtuigend bewezen dat verdachte samen met anderen en met gebruikmaking van een (op een) vuurwapen (gelijkend voorwerp) aangevers [slachtoffer 1] en [slachtoffer 2] heeft gedwongen tot afgifte van hun horloges en van € 15.000.
Partiële vrijspraak voor de drinkbekers
Uit het dossier kan niet worden opgemaakt dat verdachte en/of zijn medeverdachten aangevers hebben gedwongen (onder bedreiging van het vuurwapen of anderszins) om de drinkbekers af te staan. Deze zijn meegenomen door verdachte en/of zijn medeverdachten bij het verlaten van het kantoor. De rechtbank acht dit onderdeel van de tenlastelegging dan ook niet bewezen.
5.BEWEZENVERKLARING
De rechtbank acht wettig en overtuigend bewezen dat verdachte:
op 27 november 2021 te Mijdrecht, gemeente De Ronde Venen, tezamen en in vereniging met anderen, met het oogmerk om zich en een ander wederrechtelijk te bevoordelen, door bedreiging met geweld [slachtoffer 1] en [slachtoffer 2] heeft gedwongen tot de afgifte van horloges (merk Rolex) en een geldbedrag van 15.000 euro, die geheel aan die [slachtoffer 1] en [slachtoffer 2]toebehoorden, door
- met die [slachtoffer 1] via Marktplaats af te spreken voor het kopen van een voertuig en
- vervolgens op het afgesproken moment naar de afgesproken locatie te gaan en
- vervolgens daar in gesprek te gaan met die [slachtoffer 1] over het kopen van het voertuig en
- naar het kantoor van die [slachtoffer 1] te gaan en
- aldaar een pistool, althans een op een vuurwapen gelijkend voorwerp, op die [slachtoffer 1] te richten en
- daarbij de woorden toe te voegen: 'Je horloge af, je horloge af' en
- naar die [slachtoffer 2] toe te lopen en een pistool, althans een op een vuurwapen gelijkend voorwerp op die [slachtoffer 2] te richten en
- die [slachtoffer 2] bij de jas vast te pakken en mee te nemen naar het kantoor en
- die [slachtoffer 1] de woorden toe te voegen: 'Je moet je rekening openen, je moet al je geld overmaken' en
- daarbij nog steeds een pistool, althans een op een vuurwapen gelijkend voorwerp, in de
richting van die [slachtoffer 1] en [slachtoffer 2] te houden en
- boos te worden op het moment dat het die [slachtoffer 1] niet lukt om geld over te maken en
- die [slachtoffer 1] de opdracht te geven om geld over te maken naar rekeningnummer
[rekeningnummer] op naam van [A] en
- de woorden toe te voegen: 'als jullie de politie bellen dan weten wij jullie te vinden. Wij hebben jullie adres en dan maken wij jullie af.' en
- tegen die [slachtoffer 1] en die [slachtoffer 2] te roepen om stil te zijn en op te schieten en te vragen waar er camera's hangen en
- te zeggen dat die [slachtoffer 1] en/of die [slachtoffer 2] mee moeten lopen en dat ze een stukje mee moeten rijden en dan ergens afgezet zouden worden.
Als gevolg van een kennelijke misslag is het woord “toebehoorden” weggevallen in de tenlastelegging. De opsteller van de tenlastelegging heeft onmiskenbaar beoogd afpersing als bedoeld in artikel 317 Wetboek van Strafrecht ten laste te leggen. Dat het woord “toebehoorden” per ongeluk is weggevallen, leidt de rechtbank af uit de wel aanwezige woorden “die geheel of ten dele aan die [slachtoffer 1] en/of [slachtoffer 2] ”. De rechtbank heeft deze kennelijke omissie hersteld. Dat is niet nadelig voor verdachte.
Voor zover in het bewezen verklaarde deel van de tenlastelegging taal- en/of schrijffouten voorkomen, zijn deze in de bewezenverklaring verbeterd. Verdachte is daardoor niet in de verdediging geschaad.
Hetgeen meer of anders is ten laste gelegd is niet bewezen. Verdachte wordt hiervan vrijgesproken.
6.STRAFBAARHEID VAN HET FEIT
Er is geen omstandigheid aannemelijk geworden die de strafbaarheid van het bewezen verklaarde uitsluit, zodat dit strafbaar is.
Het bewezen verklaarde levert volgens de wet het volgende strafbare feit op:
afpersing, terwijl het feit wordt gepleegd door twee of meer verenigde personen.
7.STRAFBAARHEID VAN VERDACHTE
Er is geen omstandigheid gebleken of aannemelijk geworden die de strafbaarheid van verdachte uitsluit. Verdachte is dan ook strafbaar.
8.OPLEGGING VAN STRAF
8.1
De vordering van de officier van justitie
De officier van justitie heeft gevorderd verdachte ter zake van het door de officier van justitie bewezen geachte te veroordelen tot een gevangenisstraf van 42 maanden, met aftrek van de tijd doorgebracht in voorarrest.
8.2
Het standpunt van de verdediging
De verdediging heeft geen strafmaatverweer gevoerd.
8.3
Het oordeel van de rechtbank
Bij het bepalen van de straf heeft de rechtbank rekening gehouden met de ernst van het bewezen verklaarde, de omstandigheden waaronder dit is begaan en de persoon van verdachte, zoals ter terechtzitting is gebleken.
Verdachte heeft zich schuldig gemaakt aan afpersing van twee eigenaren van een autobedrijf. Verdachte heeft zich, samen met twee anderen, voorgedaan als een potentiële koper en heeft beide bedrijfseigenaren in hun eigen kantoor onder bedreiging van een vuurwapen, of een daarop gelijkend voorwerp, gedwongen hun (Rolex) horloges af te staan en een aanzienlijk geldbedrag over te maken. Verdachte had daarin een leidende rol. Beide aangevers hebben daardoor angstige momenten beleefd. Verdachte heeft daar kennelijk in het geheel niet bij stilgestaan. Het heeft hem er in ieder geval niet van weerhouden om, ten koste van anderen, op deze gewelddadige manier snel aan geld te komen.
Gelet op ernst van het feit kan niet worden volstaan met een straf die geen vrijheidsbeneming met zich brengt. De rechtbank zoekt aansluiting bij de oriëntatiepunten voor straftoemeting van het LOVS voor een overval van een winkel (artikelen 310 tot en met 317 Wetboek van Strafrecht). Die gaan uit van een gevangenisstraf van twee jaren indien sprake is van bedreiging met geweld.
Verdachte is niet eerder veroordeeld voor een soortgelijk feit. Dat weegt dus niet ten nadele van verdachte mee in de strafoplegging.
Alles overwegende ziet de rechtbank geen reden om af te wijken van de hierboven genoemde LOVS-oriëntatiepunten. Een geheel onvoorwaardelijke gevangenis van twee jaren is dan ook passend en geboden.
Dat betekent dat de rechtbank de eis van de officier van justitie niet volgt. Anders dan de officier van justitie ziet de rechtbank niet dat sprake was van een dusdanige professionele werkwijze of georganiseerd verband dat een (veel) hogere straf op zijn plaats is. Dat geldt evenmin voor de procesopstelling van verdachte. Hoewel de rechtbank onderschrijft dat verdachte geen openheid van zaken heeft gegeven en daarmee zijn verantwoordelijkheid (naar de slachtoffers en de samenleving) niet heeft genomen, is dat in deze zaak geen reden om hem zwaarder te straffen. Daarbij betrekt de rechtbank ook dat verdachte nog relatief jong is.
9.BESLAG
9.1
De vordering van de officier van justitie
De officier van justitie heeft geconcludeerd tot:
- onttrekking aan het verkeer van 5 stuks XTC, aangetroffen bij verdachte (PL0900-2021375201-2994931;
- verbeurdverklaring van de Iphone 8, inbeslaggenomen bij verdachte (PL0900-2021375201-2991328);
- teruggave aan verdachte van de Iphone 6s (PL0900-2021375201-2991327) en USB-stick PL0900-2021375201-2913165).
9.2
Het standpunt van de verdediging
De raadsman heeft zich gerefereerd aan het oordeel van de rechtbank over het beslag.
9.2
Het oordeel van de rechtbank
De rechtbank beslist overeenkomstig de vordering van de officier van justitie. De rechtbank acht de teruggave aan verdachte of het opnieuw in het maatschappelijk verkeer komen van de 5 onder verdachte inbeslaggenomen XTC pillen niet verantwoord. Zij worden daarom onttrokken aan het verkeer als bedoeld in artikel 36d Wetboek van Strafrecht. De Iphone 8 zal worden verbeurdverklaard. Met die telefoon heeft verdachte immers de afpersing voorbereid, door daarmee contact te onderhouden met medeverdachten. Dat geldt niet voor de inbeslaggenomen Iphone 6s, zodat die terug kan naar verdachte. Ook de USB-stick dient aan verdachte te worden teruggegeven.
10.TOEPASSELIJKE WETTELIJKE VOORSCHRIFTEN
De beslissing berust op de artikelen 47, 312 en 317 van het Wetboek van Strafrecht, zoals de artikelen luidden ten tijde van het bewezen verklaarde.
11.BESLISSING
De rechtbank:
Bewezenverklaring
- verklaart het ten laste gelegde feit bewezen zoals hiervoor in rubriek 5 is vermeld;
- verklaart het meer of anders ten laste gelegde niet bewezen en spreekt verdachte daarvan vrij;
Strafbaarheid
- verklaart het bewezen verklaarde strafbaar en kwalificeert dit zoals hiervoor in rubriek 6 vermeld;
- verklaart verdachte strafbaar;
Straf
- veroordeelt verdachte tot een gevangenisstraf van 24 maanden;
- bepaalt dat de tijd, door verdachte vóór de tenuitvoerlegging van deze uitspraak in verzekering en voorlopige hechtenis doorgebracht, bij de tenuitvoerlegging van de gevangenisstraf in mindering zal worden gebracht;
Beslag
- verklaart de voorwerpen PL0900-2021375201-2994931 (5 stuks XTC) onttrokken aan het verkeer;
- verklaart het voorwerp PL0900-2021375201-2991328 (Iphone 8) verbeurd;
- gelast de teruggave aan verdachte van de voorwerpen PL0900-2021375201-2991327 (Iphone 6) en PL0900-2021375201-2913165 (USB-stick).
Dit vonnis is gewezen door mr. A. Blanke, voorzitter, mr. J.A. Spee en mr. J.P. Verboom, rechters, in tegenwoordigheid van mr. A. Opsteyn, griffier, en is uitgesproken op de openbare terechtzitting van 15 november 2022.
Bijlage: de tenlastelegging
Aan verdachte wordt ten laste gelegd dat:
hij op of omstreeks 27 november 2021 te Mijdrecht, gemeente De Ronde Venen, in elk geval in Nederland, tezamen en in vereniging met een of meer anderen, althans alleen, met het oogmerk om zich en/of een ander wederrechtelijk te bevoordelen, door geweld en/of bedreiging met geweld [slachtoffer 1] en/of [slachtoffer 2] heeft gedwongen tot de afgifte van een of meer horloge(s) (merk Rolex) en/of een geldbedrag van 15.000 euro en/of een of meer drinkbeker(s), in elk geval enig goed en/of geldbedrag, dat/die geheel of ten dele aan die [slachtoffer 1] en/of [slachtoffer 2] , door
- met die [slachtoffer 1] via Marktplaats af te spreken voor het kopen van een voertuig en/of
- ( vervolgens) op het afgesproken moment naar de afgesproken locatie te gaan en/of
- ( vervolgens) daar in gesprek te gaan met die [slachtoffer 1] over het kopen van het voertuig en/of
- naar het kantoor van die [slachtoffer 1] te gaan en/of
- aldaar een pistool, althans een op een vuurwapen gelijkend voorwerp, op die [slachtoffer 1] te richten en/of aan die [slachtoffer 1] (dreigend) te tonen en/of
- ( daarbij) de woorden toe te voegen: 'Je horloge af, je horloge af', althans woorden van gelijke aard en/of strekking en/of
- naar die [slachtoffer 2] toe te lopen en/of een pistool, althans een op een vuurwapen gelijkend voorwerp op die [slachtoffer 2] te richten en/of (dreigend) aan die [slachtoffer 2] te tonen en/of
- die [slachtoffer 2] bij de jas vast te pakken en/of mee te nemen naar het kantoor en/of
- die [slachtoffer 1] de woorden toe te voegen: 'Je moet je rekening openen, je moet al je geld overmaken', althans woorden van gelijke aard en/of strekking en/of
- ( daarbij) nog steeds een pistool, althans een op een vuurwapen gelijkend voorwerp, in de
richting van die [slachtoffer 1] en/of [slachtoffer 2] te houden en/of te tonen en/of
- boos te worden op het moment dat het die [slachtoffer 1] niet lukt om geld over te maken en/of
- die [slachtoffer 1] de opdracht te geven om geld over te maken naar rekeningnummer
[rekeningnummer] op naam van [A] en/of
- de woorden toe te voegen: 'als jullie de politie bellen dan weten wij jullie te vinden. Wij hebben jullie adres en dan maken wij jullie af.', althans woorden van gelijke dreigende aard en/of strekking en/of
- tegen die [slachtoffer 1] en/of die [slachtoffer 2] te roepen om stil te zijn en op te schieten en/of te vragen waar er camera's hangen, althans woorden van gelijke aard en/of strekking en/of
- te zeggen dat die [slachtoffer 1] en/of die [slachtoffer 2] mee moeten lopen en/of dat ze een stukje mee moeten rijden en/of dan ergens afgezet zouden worden.