4.3Het oordeel van de rechtbank
Vrijspraak medeplegen en partiële vrijspraak pleegperiode
De rechtbank zal verdachte vrijspreken van het tenlastegelegde medeplegen. Uit het dossier en het verhandelde ter terechtzitting blijkt niet dat verdachte de tenlastegelegde handelingen samen met iemand anders heeft verricht. Verdachte heeft gegevens gedeeld met een ander maar er is geen sprake van samenwerking in het wederechtelijk binnendringen of het overnemen. De rechtbank zal verdachte tevens vrijspreken voor zover het betreft de periode na 15 januari 2021, nu uit het dossier niet is gebleken dat verdachte na 15 januari 2021 op onrechtmatige wijze persoonsgegevens heeft ingezien.
De rechtbank acht het
primairaan verdachte tenlastegelegde wettig en overtuigend bewezen op grond van de volgende bewijsmiddelen.
Bewijsmiddelen
Op 23 januari 2021 meldt [aangever] , informatiemanager bij de GGD, zich op het hoofdbureau van de Politie Eenheid Midden-Nederland. Verbalisanten [verbalisant 1] en [verbalisant 2] verklaren hierover het volgende:
‘Door dhr. [aangever] werd gemeld dat er […] door een journalist van het mediabedrijf RTL melding was gemaakt van een datalek. De melding was dat er persoonsgegevens verhandeld werden uit het systeem CoronIT. Het systeem CoronIT is het systeem dat gebruikt wordt voor de registratie rondom de COVID19 testen door de GGD GHOR Nederland. […] Wij, verbalisanten, hoorden dhr. [aangever] verklaren dat hij hierna in de logging van het systeem CoronIT onderzoek heeft gedaan. Wij hoorden dat hij zei dat hij gekeken heeft wie de dossiers van dhr. [A] en dhr. [B] heeft geraadpleegd en dat er twee gebruikers, werkzaam bij het call center van [bedrijf] , van het systeem CoronIT naar voren kwamen. Verder waren er geen gebruikers die beide accounts hadden geraadpleegd. De gebruikersgegevens van [
een van de twee] accounts zijn:
- [verdachte] geboren op [1998] .
[…] Het raadplegen van de dossiers door bovenstaande persoon heeft plaatsgevonden na het afsluiten van de dossiers’.
De GGD heeft onderzoek gedaan naar het gebruik van het account van verdachte binnen het CoronIT-systeem. Hierover heeft de GGD een rapportage opgesteld. Verbalisant [verbalisant 3] heeft deze rapportage bekeken en beschrijft het volgende:
‘Ik zag in de rapportage gemaakt door de GGD dat [verdachte] verschillende dossiers geopend heeft […]. Dit betreffen onder meer de volgende personen:
o [werknemer 1] - Tevens werknemer [bedrijf]
o [werknemer 2] - Tevens werknemer [bedrijf]
o [werknemer 3] - Tevens werknemer [bedrijf]
o [werknemer 4] - Tevens werknemer [bedrijf]
o [werknemer 5] - Tevens werknemer [bedrijf]
o [werknemer 6] - Tevens werknemer [bedrijf]
o [C]
o [D]
o [E]
o [F]
o [G]
o [H] .
[…] In de in beslag genomen Iphone 11 behorend tot verdachte [verdachte] […] zag ik dat de gegevens van drie personen gefotografeerd waren. Dit betroffen de volgende personen:
Naam
Bestandsnaam
Datum/tijd raadplegen in CoronIT
Datum/tijd foto
Sporen verspreiding
[I]
[bestandsnaam]
06-01-2021 11:2021
06-01-2021 11:13
Geen
[J]
[bestandsnaam]
04-01-2021 15:11
04-01-2021 15:11
Geen
[K]
[bestandsnaam]
12-01-2021 19:15
12-01-2021 19:28
Geen
[…] Ik zag dat er op 7 januari 2021 om 16:26 uur een uitgaande oproep naar een persoon die opgeslagen stond als ‘ [L] ’ gedaan was van 00:03 seconden. Ik zag dat dit gebelde telefoonnummer overeenkwam met het telefoonnummer wat te zien was op de foto van het dossier van [L] afkomstig uit het CoronIT-systeem’.
Tijdens de aanhouding van verdachte op 23 januari 2021 had hij een Iphone 11 onder zich. Deze telefoon is door verbalisant [verbalisant 4] onderzocht en hij verklaart hierover het volgende:
‘Ik zag dat de gegevens van de volgende personen gefotografeerd waren met het onderzochte toestel:
Naam
Bestandsnaam
Datum/tijd raadplegen in CoronIT
Datum/tijd foto
Sporen verspreiding
[A]
[bestandsnaam]
07-01-2021 16:20
7-1-2021 16:20:59
Whatsapp naar ‘ [contactnaam] [telefoonnummer] 7-1-2021 16:25
[L]
[bestandsnaam]
07-01-2021 16:16
07-01-2021 16:16
Whatsapp naar ‘ [contactnaam] [telefoonnummer] 7-1-2021 16:25
[B]
[bestandsnaam]
07-01-2021 16:21
07-01-2021 16:22:31
Whatsapp naar ‘ [contactnaam] [telefoonnummer] 7-1-2021 16:25
[M]
[bestandsnaam]
07-01-2021 16:24
07-01-2021 16:24:19
Whatsapp naar ‘ [contactnaam] [telefoonnummer] 7-1-2021 16:25
[N]
[bestandsnaam]
15-01-2021 14:29
15-1-2021 14:29:24
Geen
[…] het nummer [telefoonnummer] , met contactnaam [contactnaam] […] behoorde kennelijk toe aan [werknemer 1] . […] Ik zag dat de foto’s genomen op 7 januari 2021 op de [straat] in [woonplaats] genomen waren, mogelijk in of nabij de woning van [werknemer 1] . […] Op 15 januari 2021 om 14:29 werden de gegevens van [N] vastgelegd. Uit de metadata van deze foto bleek dat deze genomen was nabij of in de woning van de verdachte op de [adres] in [woonplaats] . Ik zag voorts dat op dit zelfde tijdstip de google zoekopdracht “ [N] ” was ingegeven’.
Ter terechtzitting van 31 augustus 2021 heeft verdachte verklaard dat hij heeft ingelogd in het CoronIT systeem, vervolgens gegevens heeft opgezocht van verschillende personen, onder wie een aantal bekende Nederlanders, en dat hij (foto’s van) de persoonskaarten hiervan met persoonsgegevens heeft doorgestuurd naar [werknemer 1] , een vriend van hem.
Het opzettelijk binnendringen van het CoronIT-systeem
De raadsvrouw heeft bepleit dat er geen sprake kan zijn van het ‘binnendringen’ van een ‘geautomatiseerd werk’, omdat verdachte uit hoofde van zijn werk voor de GGD rechtmatig toegang had tot het CoronIT-systeem. Daarnaast heeft de raadsvrouw bepleit dat verdachte hiertoe geen opzet had. De rechtbank overweegt hierover het volgende.
Met de strafbaarstelling in artikel 138ab van het Wetboek van Strafrecht is aansluiting gezocht bij de bestaande strafbaarstelling betreffende huisvredebreuk. Een wachtwoord kan daarbij worden aangemerkt als een sleutel die de gebruiker toegang geeft tot het systeem of tot een deel daarvan. Wanneer de autorisatie die verleend is voor
delenvan het geautomatiseerde werk, wordt overschreden, kan een sleutel, door het onbevoegd gebruik maken daarvan, een valse sleutel worden.
Het CoronIT-systeem is ontwikkeld voor de GGD ten behoeve van het maken van testafspraken, het uitvoeren van bron- en contactonderzoek omtrent Covid-19 besmettingen en het inplannen van afspraken voor vaccinaties. Het is een systeem dat toegankelijk is vanuit een webbrowser en valt daarmee te kwalificeren als een geautomatiseerd werk. Om toegang te krijgen tot het CoronIT-systeem moet gebruik gemaakt worden van een gebruikersnaam en een wachtwoord, waarover verdachte uit hoofde van zijn werk voor de GGD rechtmatig beschikte. Aan verdachte was deze toegang tot het CoronIT-systeem verschaft om, uitsluitend in het kader van de uitoefening van zijn werk enkel en alleen de gegevens in te zien van de personen met wie hij via de test- en vaccinatielijn contact had. De gegevens van personen die niet via de test- en vaccinatielijn met verdachte in contact werden gebracht, behoefde en behoorde verdachte niet in te zien.
Verdachte heeft van 20 personen gegevens opgezocht in het CoronIT-systeem zonder dat is gebleken dat daartoe in de uitoefening van zijn werkzaamheden bij de GGD enige aanleiding bestond. Van 4 van deze personen heeft verdachte foto’s gemaakt van de persoonsgegevens en deze vervolgens per Whatsapp doorgestuurd naar een vriend.
Hieruit volgt dat verdachte weliswaar geautoriseerd, maar onbevoegd ter zake van de gegevens van de 20 personen die hij op eigen initiatief heeft opgezocht, zich opzettelijk en wederrechtelijk de toegang heeft verschaft tot het CoronIT-systeem. Verdachte wist dat hij zich in een beveiligd systeem bevond en heeft doelbewust de beveiliging van dat systeem doorbroken, met een ander doel dan het uitvoeren van zijn werkzaamheden. Verdachte is daarmee opzettelijk en wederrechtelijk een geautomatiseerd werk binnengedrongen met behulp van een valse sleutel. Dat betekent dan ook dat verdachte zich schuldig heeft gemaakt aan computervredebreuk, zoals omschreven in artikel 138ab van het Wetboek van Strafrecht.