ECLI:NL:RBMNE:2019:6191

Uitspraak

RECHTBANK MIDDEN-NEDERLAND

Afdeling Strafrecht

Zittingsplaats Lelystad

Parketnummer: 16/659224-18 (ontneming)

Datum uitspraak: 31 december 2019

Beslissing op de schriftelijke vordering van de officier van justitie als bedoeld in artikel 36e van het Wetboek van Strafrecht, in de zaak, behorende bij de strafzaak met parketnummer 16/659224-18, tegen

[veroordeelde],

geboren op [geboortedatum] 1983 te [geboorteplaats] ,

wonende te ( [postcode] ) [woonplaats] , [adres] ,

thans uit andere hoofde gedetineerd te [verblijfplaats] ,

hierna te noemen: [veroordeelde] .

1.ONDERZOEK TER TERECHTZITTING

Dit vonnis is op tegenspraak gewezen naar aanleiding van het onderzoek op de terechtzitting van 18 en 20 november 2019.

De rechtbank heeft kennisgenomen van de vordering en standpunten van officier van justitie mr. R. Leuven en van hetgeen verdachte en zijn raadslieden mr. K.Chr. Spee en mr. A.J. Horenblas (hierna gezamenlijk te noemen: de verdediging), advocaten te Amsterdam, naar voren hebben gebracht.

2.DE PROCEDURE

De procedure blijkt onder meer uit de volgende stukken:

- de schriftelijk ingediende vordering van de officier van justitie ten bedrage van

€ 789.689,53, die binnen de in artikel 511b van het Wetboek van Strafvordering genoemde termijn aanhangig is gemaakt;

het strafdossier onder bovenstaand parketnummer, waaruit onder andere blijkt dat [veroordeelde] op 31 december 2019 door deze rechtbank onder meer is veroordeeld ter zake van – kort gezegd – het telen van hennepplanten tot de in die uitspraak vermelde straf;
het rapport “berekening wederrechtelijk verkregen voordeel hennepkwekerij ex artikel 36e 2e lid Sr” van 17 januari 2019.

3.DE BEOORDELING

3.1

Het standpunt van de officier van justitie

De officier van justitie heeft gepersisteerd bij het eerder ingediende schriftelijk gevorderde bedrag en heeft gevorderd dat dit voordeel pondspondsgewijs over [veroordeelde] en zijn mededaders moet worden verdeeld. De officier van justitie heeft zich hierbij gebaseerd op de uitgangspunten en berekeningen zoals weergegeven in het hiervoor genoemde ontnemingsrapport.

3.2

Het standpunt van de verdediging

De verdediging heeft zich primair op het standpunt gesteld dat [veroordeelde] geen voordeel heeft genoten, nu dit geenszins uit het dossier kan worden opgemaakt. Subsidiair heeft de verdediging verweer gevoerd wat betreft de periode waarin voordeel zou zijn genoten. Immers, [veroordeelde] was na 18 december 2017 feitelijk uit beeld, zodat reeds daarom enige winst na deze data niet ten gunste van hem kan zijn gekomen. Dit betekent ook dat [veroordeelde] slechts uit de opbrengst van één oogst aan de [straatnaam 1] [nummeraanduiding 1] te [plaatsnaam 1] voordeel kan hebben genoten. Meer subsidiair heeft de verdediging wat betreft de [straatnaam 2] [nummeraanduiding 2] – [nummeraanduiding 3] te [plaatsnaam 2] bepleit dat niet eerder is geoogst. Daartoe is allereerst aangevoerd dat gelet op de omvang en de opbouwfase van de kwekerij niet eerder dan halverwege januari 2018 kan zijn begonnen met het aldaar telen van hennep. Nu de inval ter plaatse op 14 maart 2018 heeft plaatsgevonden – slechts acht weken later – waren de planten nog niet oogstrijp.

Voorts heeft de verdediging gesteld dat het aannemelijk is dat per 1 januari 2018 is begonnen met het telen van moederplanten, nu in de kwekerij een ruimte voor het telen van moederplanten en stekken is aangelegd en aangetroffen. Dit maakt, dat het onwaarschijnlijk is dat de eerste stekken zouden zijn ingekocht. Dit betekent volgens de verdediging dat aannemelijk is dat eerst de moederplanten zijn geteeld, daaropvolgend de stekken van de moederplanten zijn gehaald, waarna die stekken zijn gebruikt om te laten groeien tot een plant waarvan de hennep wordt geknipt. Nu met deze cyclus pas voor het eerst na circa 15 weken kan worden geoogst, kan er nog niet zijn geoogst, aldus samengevat de verdediging.

3.3

Het oordeel van de rechtbank

Grondslag

Bij vonnis van de meervoudige kamer van deze rechtbank van 31 december 2019 is [veroordeelde] , voor zover in deze procedure van belang, veroordeeld ter zake ‘telkens, medeplegen van opzettelijk handelen in strijd met een artikel 3 onder B van de Opiumwet gegeven verbod’ en ‘deelnemen aan een organisatie die tot oogmerk heeft het plegen van een misdrijf als bedoeld in artikel 11, derde en vijfde lid van de Opiumwet’.

De rechtbank komt aan de hand van de in genoemd vonnis vermelde bewijsmiddelen en de uitgangspunten zoals weergegeven in het ontnemingsrapport tot het oordeel dat [veroordeelde] zich gedurende een periode van juli 2017 tot en met 14 maart 2018 heeft schuldig gemaakt aan

– kort gezegd – het medeplegen van het grootschalig telen van hennep en aan deelneming aan een criminele organisatie met het oogmerk tot het telen van hennep, uit de baten van welke misdrijven [veroordeelde] wederrechtelijk verkregen voordeel heeft verkregen als bedoeld in artikel 36e, tweede lid, van het Wetboek van Strafrecht.

De rechtbank neemt voor de berekening van de verkregen opbrengsten en gemaakte kosten – voor zover hierna niet anders wordt vermeld – tot uitgangspunt wat is gerelateerd in de ontnemingsrapporten, die op 17 januari 2019 zijn opgesteld over het telen van hennepplanten in de ruimten, staande en gelegen aan de [straatnaam 1] [nummeraanduiding 1] te [plaatsnaam 1]^[1]en de [straatnaam 2] [nummeraanduiding 2] – [nummeraanduiding 3] te [plaatsnaam 2]^[2], en in het op 1 juni 2016 door het Functioneel Parket Afpakken opgestelde rapport (hierna: het FPA-rapport) “wederrechtelijk verkregen voordeel hennepkwekerij bij binnenteelt onder kunstlicht”, standaardberekening en normen. De ontnemingsrapporten vermelden de wettige bewijsmiddelen waarop die berekening berust. De rechtbank zal deze bewijsmiddelen niet nader in dit vonnis uitwerken, maar volstaan met het vermelden van de conclusies en onderdelen van deze ontnemingsrapporten^[3].

Bij het schatten van het voordeel neemt de rechtbank over wat in de rapporten met betrekking tot de opbrengst en kosten beredeneerd is vastgesteld.^[4]Er zijn geen feiten of omstandigheden gesteld of gebleken op grond waarvan moet worden aangenomen dat deze bedragen anders moeten worden vastgesteld.

De rechtbank overweegt wat betreft de gerealiseerde oogsten het volgende.

[straatnaam 1] [nummeraanduiding 1] te [plaatsnaam 1]

Op 9 februari 2018 is in het pand gelegen aan de [straatnaam 1] [nummeraanduiding 1] te [plaatsnaam 1] een hennepkwekerij met daarin minimaal 1531 hennepplanten aangetroffen.^[5]Met ingang van 1 september 2017 is het bedrijfspand verhuurd. Dit betreft een periode van 161 dagen, zijnde 23 weken.^[6]

Met betrekking tot de kwekerij is gebleken van feiten en omstandigheden die duiden op gerealiseerde oogsten:

Bij het kweken van de hennepplanten is gebruik gemaakt van CO2 toepassing. Hierdoor wordt de kweekperiode bekort met twee weken en zou de opbrengst in gewicht met 20% tot 40% toenemen. In het voordeel van [veroordeelde] is uitgegaan van een meeropbrengst van 20%.
In de kweekruimte werd een aparte ruimte aangetroffen, alwaar op dat moment 362 afgeknipte hennepplanten werden gedroogd.
Op verschillende kweekmaterialen werden productiedata aangetroffen, zoals mei / juli 2017.
Uit onderzoek bleek dat de sandwichpanelen waarmee de kweekruimte was gebouwd reeds op 21 juli 2017 waren afgeleverd op de [straatnaam 1] te [plaatsnaam 1] ;

- Door getuigen [getuige 1]^[8]en [getuige 2]^[9]is waargenomen dat vanaf de zomer van 2017 bedrijvigheid heeft plaatsgevonden aan de [straatnaam 1] [nummeraanduiding 1] te [plaatsnaam 1] .

Bij onderzoek in de bedrijfsauto van [veroordeelde] werd een document aangetroffen met daarop aantekeningen betreffende oogsten, knippen en drogen van ‘hok 1, 2, 3 en 4’. Op dit document is te zien dat hok 1 is geoogst op 10 januari, hok 2 op 17 januari, hok 3 op 24 januari en hok 4 op 31 januari 2018.
Getuige [getuige 3] verklaarde in haar verhoor dat zij in het bedrijfspand aan de [straatnaam 1] [nummeraanduiding 1] te [plaatsnaam 1] gedurende 6 dagen hennepplanten had geknipt. Zij had daar nog meer vrouwen gezien die eveneens hennepplanten aan het knippen waren.

Op grond van het voorgaande en rekening houdend met een periode voor het opbouwen van de kwekerij acht de rechtbank het – eveneens met de opstellers van het rapport – aannemelijk dat sprake is geweest van twee gerealiseerde oogsten, alvorens de hennepkwekerij werd ontdekt. Dat verdachte, zoals de verdediging stelt, geen voordeel heeft genoten omdat hij na 18 december 2018 feitelijk uit beeld zou zijn geraakt, acht de rechtbank niet aannemelijk geworden. Deze stelling wordt op geen enkele wijze nader onderbouwd. Voorts verhoudt deze stelling zich niet met wat in de strafzaak is bewezenverklaard.

Dit leidt ertoe dat de rechtbank het op deze locatie wederrechtelijk verkregen voordeel schat op het bedrag van € 404.982,42.

[straatnaam 2] [nummeraanduiding 2] – [nummeraanduiding 3] te [plaatsnaam 2]

Op 14 maart 2018 is in het pand gelegen aan de [straatnaam 2] [nummeraanduiding 2] – [nummeraanduiding 3] te [plaatsnaam 2] een hennepkwekerij met daarin minimaal 3022 hennepplanten aangetroffen.^[11]Met ingang van 1 december 2017 is het bedrijfspand verhuurd. Dit betreft een periode van 103 dagen, zijnde 14 weken.

Met betrekking tot de kwekerij is gebleken van feiten en omstandigheden die duiden op gerealiseerde oogsten:

- Bij het kweken van de hennepplanten is gebruik gemaakt van CO2 toepassing. Hierdoor wordt de kweekperiode bekort met twee weken en zou de opbrengst in gewicht met 20% tot 40% toenemen. In het voordeel van [veroordeelde] is uitgegaan van een meeropbrengst van 20%;^[12]

- In ruimte 8 op de bovenverdieping van het bedrijfspand werd een ruimte aangetroffen, die bleek te zijn ingericht als knip/verwerkingsruimte van geoogste hennepplanten. In deze ruimte werden materialen aangetroffen die bleken te zijn gebruikt voor het knippen, dan wel het drogen van geoogste hennep: scharen, een knipmachine en droogrekken. Voorts werd ter plaatse aangetroffen: een hoeveelheid overalls, latex handschoenen, een sealapparaat, sealbags en ander verpakkingsmateriaal, geschikt voor de luchtdichte verpakking van gedroogde hennep. Tevens werden vier paar damesschoenen aangetroffen die waren besmeurd met hennepplantenresten;^[13]

- Door getuigen [getuige 4]^[14]en [getuige 5]^[15]is waargenomen dat vanaf medio oktober / november 2017 met enige regelmaat twee busjes met daarop de bedrijfsnaam ‘ [bedrijfsnaam 1] ’ bij het pand gelegen aan de [straatnaam 2] [nummeraanduiding 2] – [nummeraanduiding 3] te [plaatsnaam 2] stonden;

- Getuige [getuige 3] verklaarde in haar verhoor dat zij in het bedrijfspand aan de [straatnaam 2] [nummeraanduiding 2] – [nummeraanduiding 3] te [plaatsnaam 2] gedurende twee dagen hennepplanten had geknipt. Zij had daar nog meer vrouwen gezien die eveneens hennepplanten aan het knippen waren.^[16]

Op grond van de hiervoor weergegeven indicatoren acht de rechtbank aannemelijk dat vanaf medio november 2017 is gestart met de voorbereidingen voor het telen van hennep in het pand aan de [straatnaam 2] . Voor het bepalen van de periode dient wél aansluiting te worden gezocht bij wat feitelijk is vastgesteld, namelijk wat is waargenomen door getuigen [getuige 4] en [getuige 5] en niét wat administratief (formele aanvang huurcontract) zou zijn geregeld. Wat betreft het verweer dat pas halverwege januari 2018 zou zijn gestart met de teelt van hennep overweegt de rechtbank, dat hoewel de aangetroffen kwekerij zeer professioneel was opgezet en het opbouwen daarvan de nodige tijd zal hebben gevergd, iedere onderbouwing van het standpunt dat pas vanaf halverwege januari 2018 zou zijn gestart met het telen, ontbreekt. Voorts verhoudt dit standpunt zich geenszins met de ter plaatse aangetroffen gebruikte materialen, hennepresten, noch met wat door de getuige [getuige 3] is verklaard. Hetzelfde oordeel treft het verweer ten aanzien van het telen met moederplanten. De rechtbank overweegt daartoe dat hoewel in de kwekerij een ruimte is aangetroffen waarin moederplanten werden geteeld, er bovendien ook aan hennepplanten te relateren gebruikte scharen, een gebruikte knipmachine en gebruikte droogrekken zijn aangetroffen. Voorts zijn in twee bloemenkarren 2012 hennepstekjes aangetroffen. Dit gegeven, in combinatie met de verklaring van getuige [getuige 3] , waarin zij heeft verklaard in de kwekerij aan de [straatnaam 2] [nummeraanduiding 2] – [nummeraanduiding 3] te [plaatsnaam 2] te hebben geknipt, maakt dat de rechtbank van oordeel is dat het daarmee geen aannemelijk geworden verklaring betreft en verwerpt dit verweer.

Op grond van het voorgaande en rekening houdend met een periode voor het opbouwen van de kwekerij gaat de rechtbank – overeenkomstig het ontnemingsrapport – uit van één eerdere oogst.

De rechtbank schat aldus het op deze locatie wederrechtelijk verkregen voordeel op het bedrag van € 384.707,11.

Het wederrechtelijk verkregen voordeel

De rechtbank stelt, gelet op het voorgaande, het totaal aan wederrechtelijk verkregen voordeel vast op het bedrag van € 789.689,53.

De rechtbank houdt in de strafzaak [veroordeelde] tezamen met anderen verantwoordelijk voor het grootschalig telen van hennep. Indien meer personen betrokken zijn bij hetzelfde feitencomplex, heeft als uitgangspunt te gelden dat eenieder daadwerkelijk voordeel heeft genoten. In beginsel wordt dat voordeel pondspondsgewijs verdeeld in het geval waarin niet is gebleken van aanwijzingen voor een andere verdeling van het wederrechtelijk verkregen voordeel.

Hoewel [veroordeelde] en zijn mededaders [mededader 1] , [mededader 2] en [mededader 3] geen inzicht hebben gegeven in de verdeling van het uit de hennepteelt verkregen voordeel, acht de rechtbank niet aannemelijk geworden dat [veroordeelde] en zijn mededaders de in de gebruikte rapporten per oogst opgevoerde opbrengst en daarmee samenhangende winst pondspondsgewijs hebben verdeeld. Daarbij neemt de rechtbank in aanmerking dat bij een dergelijke criminele organisatie met het oogmerk het (grootschalig) telen van hennep er in de regel sprake is van een onderlinge hiërarchische verhouding, vergelijkbaar met een bedrijfsstructuur. Er moet in casu onderscheid worden gemaakt tussen degenen die hand- en spandiensten verrichten, de exploitanten en de leidinggevenden. Daaraan dient daarom ook een andere wijze van verdeling van voordeel te worden gerelateerd. Daarbij is het een feit van algemene bekendheid dat de exploitanten en leidinggevenden zich het grootste deel van de winst zullen toe-eigenen.

Bij gebrek aan concrete harde aanwijzingen over de onderlinge verdeling van het feitelijk wederrechtelijk verkregen zal de rechtbank het vermoedelijke voordeel ook in de sleutel van die verdeling dienen te schatten, in welk verband als volgt wordt overwogen.

De rechtbank acht de verklaring van [A] , dat hij voor het onderhouden van de hennepplanten in de hennepkwekerij aan de [straatnaam 2] [nummeraanduiding 2] – [nummeraanduiding 3] te [plaatsnaam 2]

€ 15.000,- zou krijgen, aannemelijk en neemt dit bedrag als uitgangspunt voor het berekenen van het voordeel dat [veroordeelde] heeft genoten. Zoals in het vonnis van de meervoudige kamer van deze rechtbank van 31 december 2019 is overwogen, was [veroordeelde] betrokken bij de exploitatie van de hennepkwekerijen in Emmeloord en Lelystad door de hennepkwekerijen te bouwen, betrokken te zijn bij de huur van het pand aan de [straatnaam 1] [nummeraanduiding 1] te [plaatsnaam 1] , de hennepkwekerij aan de [straatnaam 1] [nummeraanduiding 1] te maskeren door middel van de “dekmantel” ‘ [bedrijfsnaam 2] ’ en doordat dat hij [getuige 3] onder valse voorwendselen heeft weten te strikken voor het knippen van hennepplanten van beide hennepkwekerijen. Gelet op deze werkzaamheden – rekening houdend met de hoeveelheid planten en het aantal gerealiseerde oogsten – schat de rechtbank de verdiensten van [veroordeelde] op € 80.000,- per hennepkwekerij.

De rechtbank stelt, gelet op het voornoemde, het wederrechtelijk verkregen voordeel voor [veroordeelde] vast op een bedrag van € 160.000,-.

De verplichting tot betaling / draagkracht

De rechtbank zal derhalve de vordering van de officier van justitie, zijnde deze vordering ook overigens op de wet gegrond, toewijzen tot het bedrag van € 160.000,-, de vordering voor het overige afwijzen en aan [veroordeelde] de verplichting tot betaling aan de Staat opleggen van dat bedrag. De rechtbank ziet in wat is komen vast te staan over de huidige en de redelijkerwijs te verwachten toekomstige financiële omstandigheden van [veroordeelde] geen aanleiding om dit ter ontneming van wederrechtelijk verkregen voordeel te betalen bedrag te matigen. Daarbij komt, dat een daartoe strekkend verweer niet is gevoerd.

Toepasselijke wettelijke voorschriften

De op te leggen maatregel is gegrond op artikel 36e van het Wetboek van Strafrecht.

BESLISSING

De rechtbank:

- stelt het bedrag waarop het wederrechtelijk voordeel wordt geschat vast op
€ 160.000,-;

- legt aan [veroordeelde] de verplichting op om ter zake van ontneming van wederrechtelijk verkregen voordeel aan de Staat te voldoen een bedrag van € 160.000,-;

- wijst de vordering voor het overige af.

Dit vonnis is gewezen door mr. H.J. Bos, voorzitter, mrs. R. Veldhuisen en M. Ferschtman, rechters, in tegenwoordigheid van mr. B. van Dam, griffier, en is uitgesproken op de openbare terechtzitting van 31 december 2019.

Mrs. R. Veldhuisen en M. Ferschtman zijn buiten staat dit vonnis mede te ondertekenen.