Uitspraak
vonnis
RECHTBANK LIMBURG
Burgerlijk recht
Zittingsplaats Maastricht
zaaknummer / rolnummer: C/03/315974 / HA ZA 23-141
Vonnis in incident van 23 augustus 2023
in de zaak van
de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
EUROTRANSPORT BETON NEDERLAND B.V.,
tevens h.o.d.n. Yellowdozer,
gevestigd te Sittard,
eiseres in de hoofdzaak,
verweerster in het incident,
advocaat mr. R.L.G.J. Eikelboom te Maastricht,
tegen
1. de rechtspersoon naar Duits recht
ALFA CONSTRUCTION EQUIPMENT GMBH,
gevestigd te Edenkoben (Duitsland)
2. de rechtspersoon naar Duits recht
BWVU GMBH,
gevestigd te Edenkoben, Duitsland,
3.
[gedaagde in de hoofdzaak, eiser in het incident sub 3],
[gedaagde in de hoofdzaak, eiser in het incident sub 3],
wonende te [woonplaats 1] ,
4.
[gedaagde in de hoofdzaak, eiser in het incident sub 4],
[gedaagde in de hoofdzaak, eiser in het incident sub 4],
wonende te [woonplaats 2] ,
gedaagden in de hoofdzaak,
eisers in het incident,
advocaat mr. V.H.A. Griffioen te Sittard.
Partijen zullen hierna Yellowdozer en Alfa c.s. genoemd worden.
1.De procedure
1.1.
Het verloop van de procedure blijkt uit:
- de dagvaarding met de producties 1 tot en met 15,
- de incidentele conclusie houdende exceptie van onbevoegdheid met de producties 1 tot en met 6,
- de antwoordakte in incident, tevens houdende de producties 16 tot en met 21.
1.2.
Ten slotte is vonnis bepaald in het incident.
2. Het geschil in het incident
2.1.
Alfa c.s. vorderen – samengevat – in het incident dat de rechtbank zich onbevoegd zal verklaren om van de vordering van Yellowdozer kennis te nemen met veroordeling van Yellowdozer in de kosten en nakosten van het incident, vermeerderd met wettelijke rente.
Alfa c.s. leggen hieraan – samengevat – het volgende ten grondslag. Alfa c.s. stellen zich, in de kern begrepen, op het standpunt dat de forumkeuze in de door Yellowdozer gebruikte algemene voorwaarden geen deel uitmaakt van het tussen partijen overeengekomene.. Alfa c.s. betogen dat in artikel 8.1. van de standaard huurovereenkomst van Yellowdozer weliswaar wordt verwezen naar die algemene voorwaarden, maar dat zij slechts af en toe, maar vaker niet dan wel, als bijlage bij een e-mailbericht door Yellowdozer zijn meegezonden, zonder dat Yellowdozer nadrukkelijk heeft gewezen op de toepasselijkheid van de algemene voorwaarden of een daarin opgenomen forumkeuze. De standaard huurovereenkomst is volgens Alfa c.s. ook nooit door partijen schriftelijk aangegaan. Voor zover de algemene voorwaarden al aan Alfa c.s. zijn toegezonden, zijn deze alleen in de Nederlandse taal verstrekt. Alfa c.s. stellen dat alle medewerkers van gedaagden sub 1 en 2 evenals gedaagden sub 3 en 4 Duitstalig zijn. Weliswaar begrijpt gedaagde sub 3 (de heer [gedaagde in de hoofdzaak, eiser in het incident sub 3] ) de Nederlandse taal, maar hij niet had hoeven begrijpen dat sprake was van toepasselijkheid van huurvoorwaarden of een daarin opgenomen forumkeuze. Bovendien missen de huurvoorwaarden volgens Alfa c.s. toepassing, omdat tussen partijen sprake was van overeenstemming met betrekking tot de koop van de betreffende machines. Voor zover er volgens Yellowdozer sprake zou zijn van een onrechtmatige daad – hetgeen Alfa c.s. betwisten – stellen Alfa c.s. dat het schadetoebrengende feit zich in Duitsland voordoet en ook om die reden de Nederlandse rechter geen rechtsmacht heeft. Volgens Alfa c.s. komt aan de Duitse rechter rechtsmacht toe op grond van artikel 4 lid 1 Verordening (EU) nr. 1215/2012 van het Europees Parlement en de Raad van 12 december 2012 betreffende de rechterlijke bevoegdheid, de erkenning en de tenuitvoerlegging van beslissingen in burgerlijke en handelszaken (herschikking) (hierna: “de herschikte EEX-Vo”).
2.2. Yellowdozer betwist de incidentele vordering van Alfa c.s. en concludeert – samengevat – tot niet-ontvankelijk verklaring van Yellowdozer, dan wel tot afwijzing van de vorderingen in het incident, met veroordeling van Alfa c.s. in de kosten van het incident, de nakosten daaronder begrepen. Yellowdozer voert daartoe – samengevat – het volgende aan. Volgens Yellowdozer is de in de algemene voorwaarden opgenomen forumkeuze wel rechtsgeldig, omdat het beding voldoet aan de in de rechtspraak van het Hof van Justitie gestelde vereisten en de voorwaarden van artikel 25 van de herschikte EEX-Vo. Tussen partijen bestaat volgens Yellowdozer een bestendige handelsrelatie, waarbij de forumkeuze is gegoten in een vorm die wordt toegelaten door de handelwijzen die tussen de partijen gebruikelijk zijn geworden. Daarnaast zijn de algemene voorwaarden, anders dan Alfa c.s. stellen, wel degelijk in de Duitse taal toegezonden aan de heer [gedaagde in de hoofdzaak, eiser in het incident sub 3] . Volgens Yellowdozer beheerst de heer [gedaagde in de hoofdzaak, eiser in het incident sub 3] de Nederlandse taal in woord en geschrift uitstekend, zodat [gedaagde in de hoofdzaak, eiser in het incident sub 3] had kunnen begrijpen dat een forumkeuze van toepassing zou zijn. Yellowdozer betwist voorts dat sprake zou zijn van overeenkomsten met betrekking tot de koop van roerende zaken. De onrechtmatige daden c.q. schade toebrengende feiten hebben zich deels op Nederlands grondgebied voorgedaan waardoor de Nederlandse rechter volgens Yellowdozer ook op die grond bevoegd is.
2.3. Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.
Alfa c.s. leggen hieraan – samengevat – het volgende ten grondslag. Alfa c.s. stellen zich, in de kern begrepen, op het standpunt dat de forumkeuze in de door Yellowdozer gebruikte algemene voorwaarden geen deel uitmaakt van het tussen partijen overeengekomene.. Alfa c.s. betogen dat in artikel 8.1. van de standaard huurovereenkomst van Yellowdozer weliswaar wordt verwezen naar die algemene voorwaarden, maar dat zij slechts af en toe, maar vaker niet dan wel, als bijlage bij een e-mailbericht door Yellowdozer zijn meegezonden, zonder dat Yellowdozer nadrukkelijk heeft gewezen op de toepasselijkheid van de algemene voorwaarden of een daarin opgenomen forumkeuze. De standaard huurovereenkomst is volgens Alfa c.s. ook nooit door partijen schriftelijk aangegaan. Voor zover de algemene voorwaarden al aan Alfa c.s. zijn toegezonden, zijn deze alleen in de Nederlandse taal verstrekt. Alfa c.s. stellen dat alle medewerkers van gedaagden sub 1 en 2 evenals gedaagden sub 3 en 4 Duitstalig zijn. Weliswaar begrijpt gedaagde sub 3 (de heer [gedaagde in de hoofdzaak, eiser in het incident sub 3] ) de Nederlandse taal, maar hij niet had hoeven begrijpen dat sprake was van toepasselijkheid van huurvoorwaarden of een daarin opgenomen forumkeuze. Bovendien missen de huurvoorwaarden volgens Alfa c.s. toepassing, omdat tussen partijen sprake was van overeenstemming met betrekking tot de koop van de betreffende machines. Voor zover er volgens Yellowdozer sprake zou zijn van een onrechtmatige daad – hetgeen Alfa c.s. betwisten – stellen Alfa c.s. dat het schadetoebrengende feit zich in Duitsland voordoet en ook om die reden de Nederlandse rechter geen rechtsmacht heeft. Volgens Alfa c.s. komt aan de Duitse rechter rechtsmacht toe op grond van artikel 4 lid 1 Verordening (EU) nr. 1215/2012 van het Europees Parlement en de Raad van 12 december 2012 betreffende de rechterlijke bevoegdheid, de erkenning en de tenuitvoerlegging van beslissingen in burgerlijke en handelszaken (herschikking) (hierna: “de herschikte EEX-Vo”).
2.2. Yellowdozer betwist de incidentele vordering van Alfa c.s. en concludeert – samengevat – tot niet-ontvankelijk verklaring van Yellowdozer, dan wel tot afwijzing van de vorderingen in het incident, met veroordeling van Alfa c.s. in de kosten van het incident, de nakosten daaronder begrepen. Yellowdozer voert daartoe – samengevat – het volgende aan. Volgens Yellowdozer is de in de algemene voorwaarden opgenomen forumkeuze wel rechtsgeldig, omdat het beding voldoet aan de in de rechtspraak van het Hof van Justitie gestelde vereisten en de voorwaarden van artikel 25 van de herschikte EEX-Vo. Tussen partijen bestaat volgens Yellowdozer een bestendige handelsrelatie, waarbij de forumkeuze is gegoten in een vorm die wordt toegelaten door de handelwijzen die tussen de partijen gebruikelijk zijn geworden. Daarnaast zijn de algemene voorwaarden, anders dan Alfa c.s. stellen, wel degelijk in de Duitse taal toegezonden aan de heer [gedaagde in de hoofdzaak, eiser in het incident sub 3] . Volgens Yellowdozer beheerst de heer [gedaagde in de hoofdzaak, eiser in het incident sub 3] de Nederlandse taal in woord en geschrift uitstekend, zodat [gedaagde in de hoofdzaak, eiser in het incident sub 3] had kunnen begrijpen dat een forumkeuze van toepassing zou zijn. Yellowdozer betwist voorts dat sprake zou zijn van overeenkomsten met betrekking tot de koop van roerende zaken. De onrechtmatige daden c.q. schade toebrengende feiten hebben zich deels op Nederlands grondgebied voorgedaan waardoor de Nederlandse rechter volgens Yellowdozer ook op die grond bevoegd is.
2.3. Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.
3.De beoordeling in het incident
3.1.
In dit incident gaat het om de vraag of de Nederlandse rechter rechtsmacht heeft om kennis te nemen van de vorderingen van Yellowdozer. De rechtbank stelt in dit verband voorop dat het haar in het kader van het onderzoek naar haar internationale bevoegdheid vrij staat te toetsen aan alle ter beschikking staande gegevens, daaronder begrepen de betwistingen van gedaagde. Deze toets gaat echter niet zover dat de rechtsverhouding op basis waarvan de rechtbank al dan niet haar internationale bevoegdheid aanneemt in dit stadium ook daadwerkelijk moet komen vast te staan of dat in dat kader nadere bewijslevering moet worden toegestaan (vgl. HvJ EU 28 januari 2015, ECLI:EU:C:2015:37, NJ 2015/332).
3.2.
De rechtbank overweegt voorts dat de onderhavige kwestie een internationale burgerlijke- of handelszaak betreft, waarbij beide partijen zijn gevestigd en woonplaats hebben op het grondgebied van een Europese lidstaat, terwijl er sprake is van een rechtsvordering die na 10 januari 2015 is ingesteld. Dit betekent dat de bevoegdheid van de Nederlandse rechter moet worden beoordeeld aan de hand van de bepalingen van de herschikte EEX-Vo. Artikel 25 van de herschikte EEX-Vo heeft betrekking op gevallen waarin sprake is van een forumkeuze. Dit artikel bepaalt dat een door partijen aangewezen gerecht van een lidstaat exclusief bevoegd is om kennis te nemen van een geschil dat tussen partijen is ontstaan, ongeacht de woonplaats van partijen.
3.3.
Alfa c.s. betwisten niet dat artikel 13.2 van de algemene voorwaarden van Yellowdozer een forumkeuzebeding bevat waaraan deze rechtbank rechtsmacht zou kunnen ontlenen, maar zij betwisten wel dat zij op enig moment met dit beding hebben ingestemd. Uit artikel 25 lid 1 onder b van de herschikte EEX-Vo blijkt dat een forumkeuze, waaraan de rechter rechtsmacht kan ontlenen, onder meer kan worden gedaan in een vorm die wordt toegelaten door de handelwijzen die tussen partijen gebruikelijk zijn geworden. Daaronder is te begrijpen het geval dat, indien partijen regelmatig zaken met elkaar doen en zij hun relatie steeds hebben geregeld op grond van algemene voorwaarden van één van de partijen waarin een forumkeuze is opgenomen, welke voorwaarden deze partij aan de andere partij heeft medegedeeld, deze laatste partij daardoor is gebonden, ook al heeft zij op die mededeling niet uitdrukkelijk gereageerd.
3.4.
De rechtbank is van oordeel dat van deze situatie sprake is. Daartoe dient het volgende:
Tussen partijen staat vast dat tussen hen een bestendige handelsrelatie bestaat. De gang van zaken was daarbij, zoals door Yellowdozer gesteld en door Alfa c.s. onvoldoende gemotiveerd betwist, als volgt. Bij interesse in de huur van een machine hadden partijen in eerste instantie telefonisch of via e-mail contact over de voorwaarden waaronder een huurovereenkomst gesloten kon worden. Wanneer partijen daadwerkelijk overeenstemming bereikten, stuurde Yellowdozer een e-mail aan Alfa c.s., waarbij steeds als bijlage een niet door haar ondertekende huurovereenkomst was gevoegd (vgl. producties 4 t/m 8 en 13a t/m 13d bij dagvaarding). Bij (een aantal van) deze e-mails werd tevens een document met de algemene huurvoorwaarden van Yellowdozer, waarin het forumkeuzebeding is opgenomen, gevoegd (vgl. producties 16a t/m 16i van de antwoordakte in incident, tevens houdende producties 16 t/m 21). Gesteld, noch gebleken, is dat Alfa c.s. op enig moment tijdens de handelsrelatie tussen partijen bezwaar heeft gemaakt tegen dit forumkeuzebeding. Dat betekent dat Alfa c.s. gedurende meerdere jaren door Yellowdozer medegedeeld hebben gekregen dat Yellowdozer algemene voorwaarden hanteerde en wat de inhoud van die voorwaarden was. Uit de door Yellowdozer overgelegde producties (vgl. producties 16a t/m 16i van de antwoordakte in incident, tevens houdende producties 16 t/m 21) leidt de rechtbank, gelet op de benaming van de bijlage ‘ALGEMENE HUURVOORWAARDEN YELLOWDOZER Duitse vertaling.pdf’, voorts af dat steeds een Duitse vertaling van de algemene huurvoorwaarden werd meegestuurd. Weliswaar betogen Alfa c.s. dat uit productie 10 bij dagvaarding zou volgen dat de algemene voorwaarden van Yellowdozer in de Nederlandse taal werden meegestuurd, maar de rechtbank kan die gevolgtrekking, zonder nadere onderbouwing die ontbreekt, niet volgen. Daar komt bij dat zelfs al zou de stelling van Alfa c.s. juist zijn, dit nog niet betekent dat Alfa c.s. daardoor niet hadden hoeven begrijpen dat een forumkeuze van toepassing zou zijn. Met Yellowdozer overweegt de rechtbank dat Yellowdozer in ieder geval met de heer [gedaagde in de hoofdzaak, eiser in het incident sub 3] , als bestuurder van gedaagde sub 1, veelvuldig in het Nederlands correspondeert en de heer [gedaagde in de hoofdzaak, eiser in het incident sub 3] ook in het Nederlands antwoordt (vgl. bijvoorbeeld productie 17 bij antwoordakte in incident, tevens houdende producties 16 t/m 21 en productie 6 bij incidentele conclusie houdende exceptie van onbevoegdheid). De conclusie op basis van het voorgaande is dat partijen in het kader van hun lopende handelsbetrekking hun relaties steeds hebben geregeld op grond van de huurovereenkomst en de algemene voorwaarden van Yellowdozer, dat Alfa c.s. die voorwaarden met daarin het forumkeuzebeding ook kenden of konden kennen, en dat Alfa c.s. daar niet op enig moment duidelijk afstand van hebben genomen, zodat sprake is van een forumkeuze die is gedaan in een vorm die wordt toegelaten door de handelwijze die tussen partijen gebruikelijk is geworden, als bedoeld in artikel 25 lid 1 aanhef en onder b van de herschikte EEX-Vo.
3.5.
In het kader van dit bevoegdheidsincident is door de heren [gedaagde in de hoofdzaak, eiser in het incident sub 3] (gedaagde 3) en [gedaagde in de hoofdzaak, eiser in het incident sub 4] (gedaagde 4) onvoldoende weersproken dat de eventuele schadetoebrengende feiten zich in Sittard-Geleen voordoen en dat op basis daarvan de bevoegdheid van de Nederlandse rechter wordt aangenomen. Tussen partijen is verder niet in geschil dat het forumkeuzebeding meebrengt dat deze rechtbank ook relatief bevoegd is.
3.6.
De slotsom is dat deze rechtbank bevoegd is om het geschil tussen partijen te beoordelen en dat de incidentele vordering moet worden afgewezen.
3.7.
Alfa c.s. zullen als de in het ongelijk gestelde partijen in de proceskosten van dit incident worden veroordeeld. De proceskosten aan de zijde van Yellowdozer worden begroot op € 598,00 inzake het salaris van de advocaat (1,0 punt × tarief € 598,00).
3.8.
Volgens vaste rechtspraak levert een kostenveroordeling ook voor de nakosten een executoriale titel op. Een veroordeling tot betaling van de proceskosten omvat dus een veroordeling tot betaling van de nakosten. Daarin ziet de rechtbank aanleiding de nakosten niet afzonderlijk in de proceskostenveroordeling te vermelden (vergelijk HR 10 juni 2022, ECLI:NL:HR:2022:853, rov. 2.3).
4.De beslissing
De rechtbank
in het incident
4.1.
wijst de vordering af,
4.2.
veroordeelt Alfa c.s. in de kosten van dit incident, aan de zijde van Yellowdozer tot op heden begroot op € 598,00,
4.3.
verklaart het vonnis voor wat betreft de proceskostenveroordeling uitvoerbaar bij voorraad,
in de hoofdzaak
4.4.
bepaalt dat de zaak weer op de rol zal komen van
4 oktober 2023voor conclusie
4 oktober 2023voor conclusie
van antwoord aan de zijde van Alfa c.s.,
4.5.
houdt iedere verdere beslissing aan.
Dit vonnis is gewezen door mr. V.E.J. Noelmans en in het openbaar uitgesproken op 23 augustus 2023. [1]