Uitspraak
vonnis
RECHTBANK LIMBURG
Burgerlijk recht
Zittingsplaats Maastricht
zaaknummer: C/03/275601 / KG ZA 20-104
Vonnis in kort geding van 28 mei 2020
in de zaak van
[eiseres in conventie, verweerster in reconventie],
wonende te [woonplaats 1] ,
eiseres in conventie,
verweerster in reconventie,
advocaat mr. H.A.J. Stollenwerck te Maastricht,
tegen
[gedaagde in conventie, eiser in reconventie],
wonende te [woonplaats 2] ,
gedaagde in conventie,
eiser in reconventie,
advocaat mr. R.H.J.G. Borger te Maastricht.
Partijen zullen hierna [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] en [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] genoemd worden.
1.De procedure
1.1.
Het verloop van de procedure blijkt uit:
- de dagvaarding van 19 maart 2020 met drie producties waarbij [gedaagde in conventie, eiser in reconventie]
- de beslissing van de voorzieningenrechter van 6 april 2020, telefonisch kenbaar gemaakt aan partijen op diezelfde dag, evenals per faxbericht van 22 april 2020, dat vanwege het Coronavirus geen mondelinge behandeling zal plaatsvinden, dat de zaak schriftelijk zal worden afgedaan en hoe de voortgang van de zaak zal zijn,
- de conclusie van antwoord in conventie, eis in reconventie van 1 mei 2020, met producties 1 t/m 17,
- de conclusie van repliek in conventie met wijzing van eis en van antwoord in reconventie van 7 mei 2020 met de producties 4 t/m 12,
- de akte overlegging producties 13 en 14 van [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] van 11 mei 2020,
- de conclusie van dupliek in conventie en van repliek in reconventie, tevens houdende wijzing van eis van 11 mei 2020, met producties 18 en 19,
- de conclusie van dupliek in reconventie van 15 mei 2020,
- het door [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] ingediende bezwaar tegen de conclusie van dupliek in reconventie en de beslissing van de voorzieningenrechter van 15 mei 2020, dat alles in die conclusie wat ziet op de conventie, zal worden genegeerd
1.2.
Ten slotte is vonnis bepaald.
2.De feiten
2.1.
[eiseres in conventie, verweerster in reconventie] en [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] zijn broer en zus en de erfgenamen van hun overleden ouders. De vader van partijen, de heer [erflater] , is overleden op [overlijdensdatum 1] en hun moeder, mevrouw [erflaatster] (hierna: moeder), op [overlijdensdatum 2] . [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] en [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] hebben de nalatenschap van hun moeder beneficiair aanvaard.
2.2.
Moeder heeft in haar testament van 22 december 2010 de heer [naam executeur 1] (hierna: [naam executeur 1] ) aangewezen als executeur en afwikkelingsbewindvoerder. Blijkens de verklaring van executele van 19 december 2018 heeft [naam executeur 1] de benoeming tot executeur aanvaard en de benoeming tot afwikkelingsbewindvoerder niet. [naam executeur 1] heeft, ingevolge de daartoe in het testament gegeven bevoegdheid, de heer [naam executeur 2] voor zich in de plaats gesteld als executeur. Deze heeft de indeplaatsstelling aanvaard. De executeur is tot heden nog in functie. Hij heeft een vermogensopstelling gedateerd 20 september 2019 gemaakt en deze aan [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] en [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] voorgelegd. [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] accepteert deze vermogensopstelling niet als boedelbeschrijving.
2.3.
De vereffening en de afwikkeling van de nalatenschap van moeder hebben nog niet plaatsgevonden. Tot de nalatenschap van moeder behoren onder meer de aandelen in de vennootschap [bedrijf] B.V. en de woning van moeder aan de [adres] te [plaats] .
2.4.
De ouders van partijen hebben tot de datum van hun overlijden het bestuur gevormd van de in 1971 opgerichte vennootschap [bedrijf] B.V. Een opvolgend bestuurder is niet benoemd. De statuten van de vennootschap bevatten in artikel 17.2 een regeling ingeval van ontstentenis of belet van de directie, op grond waarvan de algemene vergadering van aandeelhouders voorlopig een persoon kan aanwijzen tot zij daartoe in haar vergadering een definitieve voorziening heeft getroffen.
Blijkens het register van de Kamer van Koophandel heeft [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] vanaf
9 augustus 2016 als gevolmachtigde van de vennootschap ingeschreven gestaan, doch deze inschrijving is met terugwerkende kracht per diezelfde datum opgeheven. [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] voert tot heden het beheer over de vennootschap.
9 augustus 2016 als gevolmachtigde van de vennootschap ingeschreven gestaan, doch deze inschrijving is met terugwerkende kracht per diezelfde datum opgeheven. [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] voert tot heden het beheer over de vennootschap.
2.5.
De goederen van moeder hebben vanaf 15 december 2015 onder beschermingsbewind gestaan. De eerder benoemde bewindvoerder is vanaf 16 februari 2017 vervangen door [naam bewindvoerder] . Deze bewindvoerder heeft gedurende de bewindvoering onder meer onderzoek (laten) verricht(en) naar de vennootschap en haar bestuur en gezocht naar een oplossing ten aanzien van het bestuur en beheer van de vennootschap. Door het overlijden van moeder is hier geen gevolg aan gegeven.
2.6.
Executeur [naam executeur 2] heeft [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] en [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] in een e-mail van
4 mei 2020 uitgenodigd voor het bijwonen van een algemene vergadering van aandeelhouders van de vennootschap op 20 mei 2020. In de bijgaande brief heeft hij vermeld dat op de agenda staat de benoeming van [naam bestuurder] tot bestuurder van [bedrijf] B.V. en het aangaan van een overeenkomst van opdracht met [naam bestuurder] . [naam executeur 2] schrijft dat, hoewel het stemrecht bij hem als executeur berust, hij het zinvol en zorgvuldig acht om [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] en [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] de gelegenheid te geven zich uit te spreken in deze kwestie, nu dit hen als erfgenamen ook aangaat.
4 mei 2020 uitgenodigd voor het bijwonen van een algemene vergadering van aandeelhouders van de vennootschap op 20 mei 2020. In de bijgaande brief heeft hij vermeld dat op de agenda staat de benoeming van [naam bestuurder] tot bestuurder van [bedrijf] B.V. en het aangaan van een overeenkomst van opdracht met [naam bestuurder] . [naam executeur 2] schrijft dat, hoewel het stemrecht bij hem als executeur berust, hij het zinvol en zorgvuldig acht om [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] en [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] de gelegenheid te geven zich uit te spreken in deze kwestie, nu dit hen als erfgenamen ook aangaat.
3.Het geschil in conventie
3.1.
[eiseres in conventie, verweerster in reconventie] vordert als voorzieningen, na wijziging van eis – samengevat –
[naam bestuurder] te benoemen als bestuurder met volledige volmacht in
[bedrijf] B.V. en [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] te veroordelen om deze benoeming te gehengen en gedogen en mee te werken aan besluiten van deze bestuurder, alsmede te gehengen en gedogen dat [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] haar intrek neemt in het huis aan de [adres] te [plaats] en zich te onthouden van elke stoornis van haar woongenot. Een en ander op verbeurte van een dwangsom van € 5.000,- per dag dat [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] in gebreke blijft aan die veroordelingen te voldoen en met veroordeling van [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] in de kosten van de procedure.
[naam bestuurder] te benoemen als bestuurder met volledige volmacht in
[bedrijf] B.V. en [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] te veroordelen om deze benoeming te gehengen en gedogen en mee te werken aan besluiten van deze bestuurder, alsmede te gehengen en gedogen dat [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] haar intrek neemt in het huis aan de [adres] te [plaats] en zich te onthouden van elke stoornis van haar woongenot. Een en ander op verbeurte van een dwangsom van € 5.000,- per dag dat [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] in gebreke blijft aan die veroordelingen te voldoen en met veroordeling van [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] in de kosten van de procedure.
3.2.
[gedaagde in conventie, eiser in reconventie] voert verweer.
3.3.
Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.
4.Het geschil in reconventie
4.1.
[gedaagde in conventie, eiser in reconventie] vordert als voorzieningen – samengevat – om:
tot de datum dat de scheiding en deling van de nalatenschap van moeder zal zijn of worden geëffectueerd, [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] tot volledig-/alleen bevoegd bestuurder te benoemen in [bedrijf] B.V. en een beloning vast stellen conform de beloning die hij thans ontvangt, subsidiair [naam boekhouder] te benoemen en te bepalen dat de vergoeding van [naam boekhouder] of een derde die tot bestuurder wordt benoemd ten laste van [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] komt,
[eiseres in conventie, verweerster in reconventie] te veroordelen alle noodzakelijke medewerking te verlenen aan de bestuurder om te kunnen (blijven) (internet)bankieren bij de ING bank en toegang te krijgen tot de bankrekening bij Van Lanschot bankiers, op verbeurte van een dwangsom van € 5.000,- per dag of dagdeel dat zij in gebreke zou blijven daaraan te voldoen,
[eiseres in conventie, verweerster in reconventie] te veroordelen te gehengen en gedogen dat [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] zijn intrek heeft genomen in het huis aan de [adres] te [plaats] en zich te onthouden van elke stoornis op zijn woongenot, op verbeurte van een dwangsom van € 5.000,- per dag of dagdeel dat zij in gebreke zou blijven daaraan te voldoen,
[eiseres in conventie, verweerster in reconventie] te veroordelen in de kosten van de procedure.
4.2.
[eiseres in conventie, verweerster in reconventie] voert verweer.
4.3.
Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.
5.De beoordeling in conventie
5.1.
Bij dagvaarding heeft [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] aanvankelijk de benoeming van een door de voorzieningenrechter aan te wijzen bestuurder gevorderd. Daarbij heeft zij toegelicht dat in beginsel de executeur een bestuurder zou kunnen benoemen, maar dat [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] een verzoek heeft ingediend tot ontslag van deze executeur, zodat dit niet opportuun lijkt en onnodige complicaties en vertraging zal veroorzaken. Naar aanleiding van de na de datum van dagvaarding ontvangen uitnodiging tot het bijwonen van de algemene vergadering van aandeelhouders, heeft zij haar eis gewijzigd en gevorderd [naam bestuurder] als bestuurder te benoemen conform het voornemen van de executeur in zijn brief van 4 mei 2020. Het spoedeisend belang is onder meer gelegen in het feit dat een besloten vennootschap een wettelijk bestuurder dient te hebben, zo stelt [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] bij repliek in conventie.
5.2.
De executeur heeft zich in zijn brief van 4 mei 2020 op het standpunt gesteld dat onder het beheer van de executeur zijn begrepen alle handelingen die voor de normale exploitatie van een onderneming dienstig kunnen zijn. Van zijn taak maakt onder meer onderdeel uit het voeren van het beheer over de aandelen in de vennootschap [bedrijf] B.V. en het uitoefenen van het stemrecht op de aandelen in die B.V., ongeacht het voorstel waarover wordt gestemd.
5.3.
De voorzieningenrechter stelt vast dat de aandelen in de vennootschap
[bedrijf] B.V. in de nalatenschap van moeder vallen, die nalatenschap niet is verdeeld en die verdeling, onder andere door onenigheid tussen de erfgenamen, ook niet op korte termijn valt te verwachten. De vennootschap heeft dringend een nieuwe bestuurder nodig.
[bedrijf] B.V. in de nalatenschap van moeder vallen, die nalatenschap niet is verdeeld en die verdeling, onder andere door onenigheid tussen de erfgenamen, ook niet op korte termijn valt te verwachten. De vennootschap heeft dringend een nieuwe bestuurder nodig.
5.4.
Voor de aan beheer te ontlenen bevoegdheden van de executeur kan aansluiting worden gezocht bij art. 3:170 lid 2 BW. De executeur is dus bevoegd tot handelingen dienende tot gewoon onderhoud of tot behoud van een goed van de nalatenschap en in het algemeen handelingen die geen uitstel kunnen lijden alsmede tot andere beheershandelingen waaronder begrepen handelingen die voor de normale exploitatie van het goed dienstig kunnen zijn alsook het aannemen van aan de nalatenschap verschuldigde prestaties. De executeur oefent het stemrecht uit op de aandelen in een N.V. of B.V. De uitoefening van het stemrecht is steeds een beheershandeling ongeacht het voorstel waarover een stem wordt uitgebracht (Asser/Perrick 4 2017/686).
5.5.
In het arrest van 23 juli 2019 (ECLI:NL:GHARL:2019:5997) heeft het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden, overwogen:
“
Door het overlijden van moeder had [bedrijf] BV geen bestuurder meer. Het was derhalve in het belang van [bedrijf] BV dat er een nieuwe bestuurder zou worden benoemd. In de situatie dat de aandelen van [bedrijf] BV allemaal in de nalatenschap vielen, die nalatenschap niet was verdeeld en die verdeling door onenigheid tussen de erfgenamen ook niet op korte termijn viel te verwachten, omvatte de beheerstaak van [C] in haar hoedanigheid van executeur testamentair, ook de bevoegdheid om een bestuurder van [bedrijf] BV te benoemen.”
Door het overlijden van moeder had [bedrijf] BV geen bestuurder meer. Het was derhalve in het belang van [bedrijf] BV dat er een nieuwe bestuurder zou worden benoemd. In de situatie dat de aandelen van [bedrijf] BV allemaal in de nalatenschap vielen, die nalatenschap niet was verdeeld en die verdeling door onenigheid tussen de erfgenamen ook niet op korte termijn viel te verwachten, omvatte de beheerstaak van [C] in haar hoedanigheid van executeur testamentair, ook de bevoegdheid om een bestuurder van [bedrijf] BV te benoemen.”
5.6.
De voorzieningenrechter is, gezien ook de hiervoor aangehaalde literatuur en het hiervoor aangehaalde arrest van het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden, van oordeel dat het daarom de taak van de executeur is om op grond van zijn stemrecht in de algemene vergadering van aandeelhouders tot benoeming van die nieuwe bestuurder over te gaan. De bevoegdheid tot de benoeming van een nieuwe bestuurder voor de vennootschap ligt dus niet bij de erfgenamen; zij kunnen op dit moment geen stemrecht uitoefenen in die vergadering. Zoals hiervoor is vermeld, heeft de heer [naam executeur 2] partijen op 4 mei 2020 laten weten op korte termijn over te zullen gaan tot benoeming van een bestuurder. Hij is volgens zijn brief voornemens de heer [naam bestuurder] te benoemen. Partijen zullen het besluit van de executeur dienen af te wachten. Zolang de heer [naam executeur 2] in functie is als executeur, is hij bevoegd daarover te besluiten. De betreffende vordering van [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] in conventie zal dan ook worden afgewezen.
5.7.
De beslissing over de vraag of de woning aan de [adres] in [plaats] op dit moment, totdat de nalatenschap wordt verdeeld, aan [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] of [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] zal worden verhuurd, dan wel of het exclusieve recht tot bewoning aan één van hen wordt toegekend, dient eveneens te worden genomen door de executeur in het kader van zijn bevoegdheid tot het uitoefenen van het beheer over de nalatenschap. De vordering van [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] dat de voorzieningenrechter [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] dient te veroordelen tot het gehengen en gedogen dat [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] haar intrek neemt in het huis aan de [adres] te [plaats] en zich dient te onthouden van elke stoornis van haar woongenot, zal dan ook worden afgewezen.
5.8.
Gelet op de familierelatie tussen partijen zullen de proceskosten tussen hen worden gecompenseerd, in die zin dat iedere partij de eigen kosten draagt.
6.De beoordeling in reconventie
6.1.
Gelet op hetgeen hiervoor in conventie is overwogen over het uitoefenen van het stemrecht in de algemene vergadering van aandeelhouders van [bedrijf] B.V., dient de eerste vordering van [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] om hem, dan wel de heer [naam boekhouder] , tot de datum dat de scheiding en deling van de nalatenschap van moeder zal zijn of wordt geëffectueerd tot volledig-/alleen bevoegd bestuurder te benoemen en een beloning vast stellen, te worden afgewezen. De bevoegdheid tot benoeming van de bestuurder berust bij de executeur.
6.2.
De voorzieningenrechter is van oordeel dat [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] geen belang heeft bij de tweede vordering. De door executeur te benoemen bestuurder zal na diens benoeming en inschrijving daarvan in het register van de Kamer van Koophandel de bevoegdheid hebben om te beschikken over de rekeningen van de vennootschap en in dat kader onder meer toegang krijgen tot (internet)bankieren bij de ING-bank en tot de bankrekening bij
Van Lanschot bankiers. De medewerking van [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] is daartoe niet nodig. De vordering zal dan ook worden afgewezen.
Van Lanschot bankiers. De medewerking van [eiseres in conventie, verweerster in reconventie] is daartoe niet nodig. De vordering zal dan ook worden afgewezen.
6.3.
De beslissing over de vraag of aan [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] het exclusieve recht tot bewoning van de woning aan de [adres] in [plaats] wordt verleend totdat de nalatenschap wordt verdeeld, dient, zoals in conventie reeds is vastgesteld, te worden genomen door de executeur in het kader van zijn bevoegdheid tot het uitoefenen van het beheer over de nalatenschap. [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] zal zijn verzoek dus tot de executeur dienen te richten. De vordering zal dan ook worden afgewezen.
6.4.
Gelet op de familierelatie tussen partijen zullen de proceskosten tussen hen worden gecompenseerd, in die zin dat iedere partij de eigen kosten draagt.
7.De beslissing
De voorzieningenrechter
in conventie
7.1.
wijst de vorderingen af,
7.2.
compenseert de kosten van deze procedure tussen partijen, in die zin dat iedere partij de eigen kosten draagt,
in reconventie
7.3.
wijst de vorderingen af,
7.4.
compenseert de kosten van deze procedure tussen partijen, in die zin dat iedere partij de eigen kosten draagt.
Dit vonnis is gewezen door mr. I.M. Etman en in het openbaar uitgesproken op 28 mei 2020. [1]