ECLI:NL:RBLIM:2017:4487

• Datum uitspraak: 21 april 2017
• Publicatiedatum: 16 mei 2017
• Zaaknummer: 03/720642-17
• Instantie: Rechtbank Limburg
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Strafrecht
• Procedures: Beschikking
• Rechters: A.P.A. Bisscheroux
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Bevoegdheid rechter-commissaris bij onderzoek in beslaggenomen smartphone

Op 21 april 2017 heeft de Rechtbank Limburg een beschikking gegeven naar aanleiding van een vordering van de officier van justitie, mr. J. Valenteijn-Engels, tot het onderzoeken van een inbeslaggenomen smartphone. De zaak betreft de bevoegdheid van de rechter-commissaris in het kader van artikel 181 van het Wetboek van Strafvordering (Sv). De rechter-commissaris heeft op 19 april 2017 de vordering ontvangen en moest beoordelen of het onderzoek aan de smartphone, een HTC, kon plaatsvinden zonder dat de verdachte op de hoogte werd gesteld, gezien het lopende strafrechtelijke onderzoek.

De Hoge Raad heeft op 4 april 2017 (ECLI:NL:HR:2017:584) richtlijnen gegeven over het onderzoek aan in beslag genomen elektronische gegevensdragers. Er zijn drie situaties onderscheiden: een beperkte inbreuk op de persoonlijke levenssfeer, een meer dan beperkte inbreuk waarvoor een bevel van de officier van justitie vereist is, en een voorzienbare zeer ingrijpende inbreuk waarvoor een onderzoekshandeling door de rechter-commissaris nodig is. In deze zaak was de rechter-commissaris van oordeel dat de vordering niet voldoende onderbouwd was om te concluderen dat er sprake was van een meer dan beperkte inbreuk op de persoonlijke levenssfeer van de verdachte.

De rechter-commissaris heeft zich daarom onbevoegd verklaard om op de vordering te beslissen, en heeft geconcludeerd dat de officier van justitie zelf bevoegd is om het onderzoek te gelasten. Dit besluit is genomen met inachtneming van de bescherming van de persoonlijke levenssfeer van de verdachte en de noodzaak om het strafrechtelijk onderzoek niet te verstoren.

Uitspraak

RECHTBANK LIMBURG

de rechter-commissaris belast met de behandeling van strafzaken

rc-nummer : 17/612

parketnummer : 03/720642-17

Beschikking d.d. 21 april 2017 ex artikel 181 Sv

De rechter-commissaris heeft op 19 april 2017 een vordering om onderzoek in te stellen ontvangen van de officier van justitie mr. J. Valenteijn-Engels in de zaak tegen:

naam : [naam verdachte]

voornamen : [voornaam verdachte]

geboren op : [geboortegegevens verdachte 2]

woonplaats : [woonplaats verdachte]

adres : [adres verdachte]

inhoudende:

- dat er onderzoek wordt verricht aan het inbeslaggenomen voorwerp, te weten een smartphone van het merk HTC met telefoonnummer [nummer] , waarbij op voorhand is voorzien dat de inbreuk op de persoonlijke levenssfeer zeer ingrijpend zal zijn,

- dat dit onderzoek op grond van artikel 177 Sv door tussenkomst van de officier van justitie wordt opgedragen aan de politie;

- dat het belang van het onderzoek zich er tegen verzet dat op dit moment melding wordt gedaan van de vordering en beslissing aan de verdachte. Dit gezien het feit dat het strafrechtelijk onderzoek nog in volle gang is en de verdachten nog niet op de hoogte zijn dat er een onderzoek loopt.

Overwegingen rechter-commissaris

Toetsingskader

De Hoge Raad heeft op 4 april 2017 (ECLI:NL:HR:2017:584) uitspraak gedaan over het doen van onderzoek door een opsporingsambtenaar aan in beslag genomen elektronische gegevensdragers en geautomatiseerde werken.

In het arrest wordt door de Hoge Raad uiteengezet in welke gevallen het onderzoek aan een in beslag genomen elektronische gegevensdrager of geautomatiseerd werk door de politie zelf kan plaatsvinden en wanneer daarvoor toestemming van de officier van justitie of de rechter-commissaris nodig is. Het arrest gaat alleen over onderzoek aan voorwerpen die door opsporingsambtenaren zelfstandig in beslag zijn genomen.

In het arrest worden door de Hoge Raad drie situatie onderscheiden:

1) Er wordt
een niet meer dan beperkte inbreuk gemaakt op de persoonlijke levenssfeer van degene onder wie de gegevensdrager in beslag is genomen. In dat geval is de opsporingsambtenaar op grond van het bepaalde in de artikelen 95 of 96 Sv zelfstandig bevoegd. Hiervan kan sprake is als het onderzoek slechts bestaat uit het raadplegen van een gering aantal bepaalde opgeslagen of beschikbare gegevens.

2) Er wordt een
meer dan beperkte inbreuk gemaakt op de persoonlijke levenssfeer. In dat geval is een bevel van de officier van justitie vereist, ingevolge het bepaalde in de artikelen 141 jo 148 jo 95 of 96 Sv.

3) Er is sprake van een
voorzienbare zeer ingrijpende inbreuk op de persoonlijke levenssfeer. In dat geval dient een onderzoekshandeling door de rechter-commissaris gevorderd te worden, conform het bepaalde in de artikelen 181 jo 104 jo 177 Sv.

De Hoge Raad gebruikt dit criterium hier als een zwaardere variant van de ‘meer dan een beperkte inbreuk op de persoonlijke levenssfeer’. Een handvat voor de invulling van dat criterium wordt in het arrest niet gegeven. Wel is duidelijk dat het om een zeer ingrijpende inbreuk op de persoonlijke levenssfeer van de gebruiker van de gegevensdrager moet gaan.

Daarbij wordt kennelijk
niet gedoeld op de enkele omstandigheid dat met daartoe bestemde apparatuur en/of software
alle op een smartphone en/of de bijbehorende SIM-kaart opgeslagen of beschikbare gegevens worden uitgelezen waardoor (volledig) inzicht wordt verkregen in contacten, oproepgeschiedenis, berichten en foto's. Dat levert in beginsel alleen een meer-dan-beperkte-inbreuk op (zie r.o. 2.7.2. van het arrest), die onder het regime van de officier van justitie valt. Er moet dus kennelijk méér bij komen. Denkbaar is dat hierbij
de aard van de gegevens van belang is. Gedacht kan bijvoorbeeld worden aan de gevallen waarin uit het voorafgaand onderzoek is gebleken dat de gebruiker van het apparaat veelvuldig spreekt over zijn medische situatie en via het apparaat gegevens uitwisselt over zijn medische toestand met derden (medische uitslagen e.d.)

Van de officier van justitie kan in een dergelijk geval verwacht worden dat hij/zij in de vordering uiteenzet welke meer dan beperkte inbreuk op de persoonlijke levenssfeer wordt voorzien.

Indien er geen sprake lijkt van een voorzienbare, meer dan beperkte inbreuk, zal de rechter-commissaris zich onbevoegd verklaren om over de vordering te beslissen, omdat de bevoegdheid in dat geval bij de officier van justitie zelf ligt.

De vordering

In het onderhavige geval is niet in de vordering vermeld welke meer dan beperkte inbreuk op de persoonlijke levenssfeer van verdachte wordt voorzien bij het onderzoek van zijn smartphone. De rechter-commissaris is dan ook van oordeel dat kan worden volstaan met een bevel door de officier van justitie en dat geen onderzoekshandeling door de rechter-commissaris nodig is.

De rechter-commissaris zal zichzelf dan ook onbevoegd verklaren om op de vordering te beslissen.

Beslissing

De rechter-commissaris verklaart zich onbevoegd om op de vordering te beslissen.

mr. A.P.A. Bisscheroux.