ECLI:NL:RBGRO:2011:BU8749

Uitspraak

vonnis

RECHTBANK GRONINGEN

Sector civielrecht

zaaknummer / rolnummer: 111629 / HA ZA 09-674

Vonnis van 30 november 2011

in de zaak van

de rechtspersoon naar het recht van Griekenland,

SYSTEM LAN S.A.,

gevestigd te Athene,

eiseres,

advocaat mr. M. Tsoutsanis te Leiden,

tegen

de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

[gedaagde] B.V.,

gevestigd te Groningen,

gedaagde,

advocaat mr. P.P.J.M. Bruens te Groningen.

Partijen zullen hierna System Lan en [gedaagde] genoemd worden.

1.De procedure

1.1.

Het verloop van de procedure blijkt uit:

het tussenvonnis van 4 november 2009
het proces-verbaal van comparitie van 31 maart 2010
de akte overlegging productie van System Lan
de akte overlegging producties van [gedaagde]
de conclusie van repliek en aanvulling van eis
de aanvulling op de conclusie van repliek en aanvulling van eis
de conclusie van dupliek
de pleidooien en de ter gelegenheid daarvan overgelegde stukken.

1.2.

Ten slotte is vonnis bepaald.

2.De feiten

2.1.

Op 18 juni 2008 is tussen System Lan en de National Technical University of Athens (hierna: NTUA) een overeenkomst gesloten voor de levering van een zogeheten Driedimensionaal Retroprojectiesysteem. De overeenkomst is ondertekend door

[plaatsvervangend rector magnificus] , plaatsvervangend rector magnificus van de universiteit en [C.E.O.] , C.E.O. van System Lan. In de overeenkomst is opgenomen dat System Lan zich verplicht het projectiesysteem binnen 3 maanden na ondertekening van de overeenkomst te leveren aan de NTUA. Op de overeenkomst is na de handtekeningen een stempel afgedrukt met datum 15 juli 2008, gevolgd door ondertekening van [medewerker] , medewerker van de NTUA.

2.2.

Voor de uitvoering van voornoemde overeenkomst heeft System Lan met [gedaagde] op 22 juli 2008 een overeenkomst van aanneming van werk gesloten. [gedaagde] , waarvan [algemeen directeur] algemeen directeur is, heeft de verplichting op zich genomen een aantal screens te produceren voor projectiedoeleinden tegen betaling van EUR 27.000,00. De screens dienden door [gedaagde] te worden vervaardigd en te worden geïnstalleerd in Griekenland bij de NTUA. In een e-mail van 22 juli 2008 van [C.E.O.] aan [gedaagde] staat onder meer geschreven:

‘We are in the pleasant position to confirm our order for the purchase and installation of a set of back screen solution as discussed and finally agreed today. (..) The status is as follows.

The final screensizes are 225 cm x 300 cm (..)

Our plan is as follows:

-We will send you with KLM two boxes with Projectiondesign evo2sx and one box with Cyviz Viz3D stereo frame setup, 3 boxes in total, either on Friday 25/7 or Monday 28/7 (..)

-Construction 1 August-10 September

-Shipment 10-15 September

-The installation period will be within the week 15-19 September.’

In een door [gedaagde] aan System Lan toegezonden
‘timetable’staat als
‘deadline’vermeld voor
‘shipping/installation in Greece: 25/29-8-2008’.

2.3.

[gedaagde] heeft een factuur aan System Lan gestuurd ter zake van de te vervaardigen screens. Deze factuur is gedateerd 25 juni 2008 en bedraagt EUR 27.000,00. Op de factuur staat geschreven:

‘Payment 70% in advance/ 30% after delivery

Delivery 5-6 weeks after payment’

System Lan heeft op 27 juli 2008 aan [gedaagde] een bedrag van EUR 18.900,00 betaald, zijnde 70 % van het totaal overeengekomen bedrag.

2.4.

System Lan heeft, zoals aangekondigd in de e-mail van 22 juli 2008, een tweetal projectoren aan [gedaagde] ter beschikking gesteld voor configuratiedoeleinden.

Deze projectoren waren eigendom van de NTUA en stonden, blijkens de e-mailwisseling van 28, 30 en 31 juli 2008 tussen [gedaagde] en System Lan vanaf 31 juli althans

1 augustus 2008 ter beschikking aan [gedaagde] .

2.5.

[gedaagde] is niet tot levering en installatie van de screens overgegaan in augustus dan wel september 2008. Bij brief van 7 oktober 2008 heeft de raadsman van System Lan [gedaagde] in gebreke en aansprakelijk gesteld. System Lan heeft in de brief [gedaagde] de gelegenheid gegeven haar verplichtingen alsnog na te komen voor 13 oktober 2008. In de brief staat onder meer geschreven:

‘ [gedaagde] has also failed to meet the planning as agreed upon. The deadline according to the planning for installation in Greece was 25 till 29 September 2008. Please note that the agreement legally qualifies as an agreement of ‘aanneming van werk’ as set out in article 7:750 Dutch Civil Code. My client has the unconditional right by law (article 7:764 Dutch Civil Code) to terminate the agreement immediately. My client is considering to terminate the agreement ex article7:764 Dutch Civil Code if [gedaagde] fails tot deliver the purchased devices before Monday 13 th October 2008.

My client has notified [gedaagde] – expressly- before entering into the agreement with [gedaagde] that System Lan can be held liable by NTUA if System Lan does not deliver the devises to NTUA within the deadlines as set out in the agreement. My client holds [gedaagde] therefore liable for all past and future damages incurred by [gedaagde] ’s failure to deliver the devises according to planning. (..) I request and – if necessary- summon [gedaagde] to confirm to me in writing beforeFriday October 10th 12.00 hoursthat [gedaagde] will meet her obligations under the agreement with my client in full and will deliver and install the purchased devices before 15th October 2008 in Athens at a designated location by my client and that [gedaagde] will - on her own cost - ship to my client the set of projectors CYVIZ of the NTUA back before 15th October 2008.’

2.6.

[gedaagde] is ook na de brief van 7 oktober 2008 met de daarin opgenomen termijn van 15 oktober 2008 niet tot levering en installatie van de screens dan wel enig andere zaak overgegaan. De raadsman van System Lan heeft op 5 november 2008 namens System Lan de overeenkomst opgezegd. [gedaagde] heeft de projectoren op 14 januari 2009 geretourneerd.

2.7.

System Lan heeft vervolgens een derde partij, te weten Next A.E. en Telmako A.E., opdracht gegeven de screens te produceren voor EUR 38.187,10. De screens zijn door deze partijen vervaardigd en geïnstalleerd.

2.8.

Bij e-mail van 22 juni 2010 heeft [sales representative] namens het bedrijf Audipack B.V. verklaard:

‘Bij deze verklaar ik [sales representative] , sales representative, dat [gedaagde] naar aanleiding van een offerte van Audipack B.V. in 2008, voor een projectiescherm met opstelling, nooit een aankoop bij ons (Audipack B.V.) heeft gedaan. Zie offerte in attachment. De eerste order van [gedaagde] bij Audipack B.V. was in 2003 en de tweede in 2009. Deze laatste, geleverd op 17-11-2009, betreft alleen een kleine glasspiegel en heeft niets met de eerder gemaakte offerte te maken.’

2.9.

Bij e-mail van 31 augustus 2010 heeft [naam] namens Heuvelman Sound & Vision het volgende verklaard:

‘Heuvelman heeft destijds de test met projectoren niet goed kunnen doen wegens het feit dat de content niet aanwezig was, de projectoren niet goed getest konden worden omdat deze niet functioneerden en ook omdat de projectoren tijdig weer naar een ander adres verzonden moesten worden o.a. (System Lan). Door dit laatste feit was er ook geen tijd meer om verder te testen. Indien de overige punten waren verholpen hadden we de verdere testen kunnen volbrengen.’

3.De vordering

3.1.

System Lan heeft bij dagvaarding gevorderd [gedaagde] te veroordelen in de werkelijke kosten van rechtsbijstand ten bedrage van EUR 6.516,84. Bij repliek en aanvulling van eis heeft zij de werkelijke kosten van rechtsbijstand gevorderd ten bedrage van EUR 10.126,50 en subsidiair de buitengerechtelijke kosten conform rapport Voorwerk II. [gedaagde] heeft hiertegen aangevoerd dat een ‘aanpassing van eis’ niet bestaat en dat deze derhalve buiten beschouwing moet worden gelaten. De rechtbank verstaat de ‘aanpassing’ evenwel als wijziging van eis hetgeen een wettelijke regeling vindt in artikel 130 Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering. Nu voor het overige tegen de wijziging van eis geen verweer is gevoerd en de rechtbank ook ambtshalve geen bezwaar ziet, zal de rechtbank hierna van de gewijzigde eis uitgaan.

3.2.

System Lan heeft gevorderd na wijziging van eis, bij vonnis, uitvoerbaar bij voorraad, [gedaagde] te veroordelen

te betalen tegen behoorlijk bewijs van kwijting aan System Lan EUR 18.900,00, te vermeerderen met de wettelijke handelsrente daarover vanaf 27 juli 2008 tot en met de dag der algehele voldoening;

te betalen tegen behoorlijk bewijs van kwijting aan System Lan, de door System Lan gederfde winst van EUR 11.187,10, althans een door de rechtbank in goede justitie te betalen bedrag, vermeerderd met de wettelijke handelsrente daarover vanaf de vervaldata van de door Next A.E. en Telmako A.E. aan System Lan toegezonden facturen;

te betalen tegen behoorlijk bewijs van kwijting aan System Lan, primair de werkelijke kosten van rechtsbijstand, subsidiair de buitengerechtelijke kosten conform rapport Voorwerk II, alsmede de kosten van de gelegde beslagen, vermeerderd met de wettelijke handelsrente daarover vanaf de vervaldata van de facturen van de advocaat;

in de kosten van de procedure.

3.3.

[gedaagde] heeft geconcludeerd om bij vonnis, voor zover mogelijk uitvoerbaar bij voorraad, System Lan niet-ontvankelijk te verklaren in haar vordering, althans haar deze te ontzeggen, met veroordeling van System Lan in de kosten van de procedure.

4.Het geschil en de beoordeling

Standpunt System Lan in hoofdlijnen

4.1.

System Lan heeft gesteld dat [gedaagde] in gebreke is gebleven het werk tijdig

- uiterlijk 29 augustus althans 29 september 2008 – op te leveren in Griekenland.

Het verzuim van [gedaagde] is ingetreden door het verstrijken van de fatale termijn.

Bij schrijven van 7 oktober 2008 is [gedaagde] in de gelegenheid gesteld alsnog het werk op te leveren voor 15 oktober 2008. Daartoe is zij evenwel niet overgegaan.

[gedaagde] is toerekenbaar tekortgeschoten in de nakoming van haar verplichtingen, is in verzuim en is aansprakelijk voor de daardoor ontstane schade.

[gedaagde] heeft verzuimd System Lan te informeren over de voortgang van het werk, waar herhaaldelijk om is verzocht. [gedaagde] heeft, voor zover de door System Lan geleverde projector niet functioneerde, niet aan de op haar rustende waarschuwingsplicht van artikel 7:754 BW voldaan. System Lan moest zo snel mogelijk opleveren aan de NTUA. Zij moest weten of zij een derde de opdracht moest verstrekken het geheel te fabriceren dan wel hetgeen door [gedaagde] reeds tot stand was gebracht, af te maken. System Lan heeft, teneinde afgifte te kunnen vorderen van het door System Lan reeds gepresteerde werk, op 5 november 2008 de overeenkomst opgezegd. [gedaagde] heeft enkel de door System Lan ter beschikking gestelde projectoren geretourneerd, maar geen screens of in aanbouw zijnde screens.

Geconcludeerd moet worden dat [gedaagde] geen aanvang heeft genomen met het werk. System Lan zag zich genoodzaakt, teneinde haar verplichtingen jegens de NTUA te kunnen nakomen, de screens door een derde, te weten Next A.E. en Telmako A.E., te laten vervaardigen. In plaats van EUR 27.000,00 diende System Lan daarvoor EUR 38.187,10 te betalen, hetgeen nader is onderbouwd door overlegging van de facturen. De door System Lan gederfde winst bedraagt EUR 11.187,10 die zij krachtens artikel 6:74 jo. 6:96 lid 1 BW als schade vergoed wil zien. Voorts heeft zij EUR 18.900,00 gevorderd als schade, zijnde hetgeen zij aan [gedaagde] heeft betaald. Ten slotte heeft zij de werkelijke kosten van rechtsbijstand gevorderd, alsmede de kosten van de beslagen en de kosten van de procedure.

Standpunt [gedaagde] in hoofdlijnen

4.2.

[gedaagde] heeft zich verweerd door te stellen dat tussen partijen niet in geschil is dat een overeenkomst van aanneming van werk is gesloten. Aanvankelijk heeft [gedaagde] gesteld dat zij door ontbinding van de overeenkomst schade heeft geleden. Ter comparitie en nadien heeft zij dit verweer verlaten. Zij heeft vervolgens gesteld dat krachtens artikel 7:764 lid 1 BW System Lan bevoegd was de overeenkomst op te zeggen, hetgeen zij bij brief van 5 november 2008 heeft gedaan. Uit artikel 7:764 lid 2 BW vloeit voort dat System Lan de voor het gehele werk geldende prijs moet betalen, verminderd met de besparingen die voor [gedaagde] uit de opzegging voortvloeien. System Lan dient derhalve nog (EUR 27.000,00 – EUR 18.900,00=) EUR 8.100,00 te betalen, nu van besparingen geen sprake is.

System Lan heeft geen recht op schadevergoeding. Primair is dat het geval omdat er geen wettelijke grondslag is op basis waarvan schadevergoeding kan worden gevorderd na opzegging van een overeenkomst. Subsidiair is dat het geval omdat sprake is van schuldeisersverzuim aan de zijde van System Lan dan wel omdat het tekortschieten van [gedaagde] haar niet kan worden toegerekend op basis van artikel 6:74 lid 1 BW.

Er is sprake van schuldeisersverzuim dan wel van een tekortschieten dat niet aan [gedaagde] kan worden toegerekend omdat System Lan ondeugdelijke projectoren heeft geleverd. [gedaagde] heeft Heuvelman Sound & Vision ingeschakeld die de projectoren ook niet aan de praat kreeg. Heuvelman Sound & Vision heeft EUR 1.666,00 bij [gedaagde] in rekening gebracht. System Lan is gehouden deze kosten te vergoeden nu zij ondeugdelijke projectoren heeft geleverd.

System Lan dient naast de eerder genoemde bedragen van EUR 8.100,00 en EUR 1.666,00 ook nog EUR 191,00 te vergoeden. Dit laatste bedrag zijn de kosten die [gedaagde] heeft gemaakt voor het opsturen van de projectoren terwijl de afspraak was dat System Lan de projectoren zou komen ophalen. System Lan dient derhalve nog EUR 9.957,00 te vergoeden. Indien de rechtbank van oordeel is dat System Lan een vordering heeft op [gedaagde] , doet [gedaagde] een beroep op verrekening van voornoemd bedrag. [gedaagde] heeft voorts de buitengerechtelijke kosten betwist alsmede de gevorderde handelsrente.

De rechtbank

Aanneming van werk

4.3.

De rechtbank stelt voorop dat tussen partijen niet in geschil is dat de overeenkomst tussen partijen als aanneming van werk dient te worden gekwalificeerd. De rechtbank zal van deze kwalificatie en de daarbij behorende wettelijke regeling uitgaan.

Opzegging en de verplichting tot afrekenen

4.4.

De rechtbank overweegt dat krachtens artikel 7:764 lid 1 BW System Lan te allen tijde bevoegd was de overeenkomst op te zeggen, hetgeen zij, zoals zij heeft gesteld en door [gedaagde] is erkend, bij brief van 5 november 2008 - die overigens niet in geding is gebracht - heeft gedaan. Opzegging door System Lan laat haar verplichtingen uit de overeenkomst, anders dan bij ontbinding, onverlet. Dit betekent dat System Lan is gehouden de gehele aanneemsom van EUR 27.000,00 te betalen. Zij had daarvan EUR 18.900,00 betaald, zodat in beginsel EUR 8.100,00 resteert. Krachtens artikel 7:764 lid 2 BW mogen de besparingen die voor [gedaagde] uit de opzegging voortvloeien daarop in mindering worden gebracht. De stelplicht en bewijslast ten aanzien van de besparingen rusten op System Lan. Wel heeft [gedaagde] een belangrijke mededelingsplicht in die zin dat zij voldoende onderbouwd System Lan in staat moet stellen voornoemd bewijs te leveren.

De afrekenmethode van artikel 7:764 BW houdt in dat de aannemer in beginsel aanspraak behoudt op de volledige winst over het gehele werk, ook over het niet uitgevoerde deel ervan.

4.5.

System Lan heeft ter zake van de verplichting tot afrekenen gesteld dat er niets is gepresteerd. [gedaagde] heeft op geen enkele wijze inzichtelijk gemaakt wat zij reeds heeft gepresteerd voor datum opzegging. [gedaagde] heeft gesteld dat zij kosten heeft gemaakt en winst heeft gederfd. De kosten heeft zij onderbouwd door overlegging van een offerte van Audipack ten bedrage van EUR 14.022,00. Audipack heeft evenwel verklaard dat [gedaagde] nooit enige aankoop heeft gedaan. [gedaagde] heeft haar stelling dat zij de screens heeft geproduceerd ook verder nooit op enige wijze gesubstantieerd, alhoewel ze daarvoor ruimschoots in de gelegenheid is geweest. System Lan heeft geen screens ontvangen. Het moet ervoor worden gehouden dat de besparingen 100% zijn geweest.

4.6.

[gedaagde] heeft zich verweerd door te stellen dat zij, voordat zij de twee projectoren heeft ontvangen, de screens heeft vervaardigd. Zij heeft kosten gemaakt in verband met de uitvoering van de opdracht en heeft specifiek voor deze opdracht producten ingekocht die lastig voor andere opdrachten te gebruiken zijn. De gederfde winst moet nog exact worden begroot maar bedraagt in ieder geval EUR 12.000,00. [gedaagde] heeft een offerte van Audipack in het geding gebracht ten bedrage van EUR 14.022,00.

Ter comparitie heeft de raadsman van [gedaagde] verklaard dat hieruit blijkt dat [gedaagde] goederen heeft ingekocht voor de overeenkomst met System Lan. Bij conclusie van dupliek is [gedaagde] hierop teruggekomen en heeft zij gesteld dat zij enkel een offerte bij Audipack heeft opgevraagd om de kosten te kunnen vergelijken met de kosten die zij zelf zou maken indien [gedaagde] zelf de onderdelen zou vervaardigen. Nu de laatste kosten lager uitvielen dan de offerte van Audipack heeft zij vervolgens zelf de screens gefabriceerd en geen gebruik gemaakt van de offerte. [gedaagde] heeft de projectoren en de te testen screens naar Heuvelman Sound & Vision gebracht en haar verzocht te bezien of zij de niet –functionerende projector aan de praat kreeg. Bij conclusie van repliek alinea 10 heeft System Lan erkend dat er geen besparingen zijn, zij is dus nog EUR 8.100,00 schuldig.

4.7.

De rechtbank overweegt als volgt. Dat System Lan bij conclusie van repliek zou hebben erkend dat er geen besparingen zijn en dat zij dus heeft erkend nog gehouden te zijn tot betaling van EUR 8.100,00, kan de rechtbank niet opmaken uit de voornoemde conclusie of de passage waar naar verwezen wordt. System Lan heeft gemotiveerd gesteld dat er niets is vervaardigd en dat derhalve door [gedaagde] 100% is bespaard. [gedaagde] heeft deze stelling betwist. Aanvankelijk heeft zij ter onderbouwing aangevoerd dat zij goederen bij Audipack B.V. heeft ingekocht voor de overeenkomst met System Lan. Daarop is zij teruggekomen, na overlegging van de verklaring van [sales representative] van Audipack. De rechtbank constateert dat [gedaagde] met haar stelling dat zij bij Audipack goederen heeft ingekocht voor de productie van de screens, in strijd heeft gehandeld met artikel 21 Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering om de van belang zijnde feiten volledig en naar waarheid aan te leveren. Nu zij, nadat System Lan de verklaring van Audipack in het geding heeft ingebracht, op haar stelling is teruggekomen, volstaat haar verweer in essentie met een blote ontkenning van de stelling van System Lan dat er niets is geproduceerd. Weliswaar heeft [gedaagde] opgemerkt dat zij de te testen screens tezamen met de projectoren aan Heuvelman Sound & Vision ter beschikking heeft gesteld, maar uit het e-mail bericht van 31 augustus 2008 van voornoemd bedrijf is dat niet af te leiden.

Het had naar het oordeel van de rechtbank op de weg van [gedaagde] gelegen nader te onderbouwen dat zij de screens heeft vervaardigd vòòr het moment van opzegging, door bijvoorbeeld overlegging van verklaringen van (deskundige) derden, facturen van ingekochte voor de vervaardiging noodzakelijke materialen of bijvoorbeeld foto’s. Nu dit evenwel niet is gebeurd, heeft zij haar verweer onvoldoende onderbouwd en kan worden uitgegaan van de juistheid van de stelling van System Lan dat de screens niet zijn vervaardigd.

De rechtbank constateert verder dat [gedaagde] geen inzicht heeft gegeven in hetgeen zij voor de opzegging aan werkzaamheden heeft verricht. Zij heeft geen enkele specificatie en onderbouwing gegeven van kosten die zij heeft gemaakt of van kosten die zij zich ondanks de opzegging (niet) heeft bespaard, alhoewel zij daartoe ruimschoots in de gelegenheid is geweest. Daarmee heeft zij niet voldaan aan haar mededelingsplicht die voortvloeit uit artikel 7:764 lid 2 BW. Nu er in rechte van uit wordt gegaan dat de screens niet zijn vervaardigd, zijn de bespaarde kosten in beginsel 100%.

De rechtbank merkt daarbij op dat [gedaagde] , ondanks het feit dat ze niet heeft gepresteerd, bij opzegging haar aanspraak op de volledige winst behoudt. Zij heeft zonder nadere onderbouwing in het kader van haar aanvankelijke verweer dat zij schade heeft geleden als gevolg van de ontbinding gesteld dat die winst tenminste EUR 12.000,00 bedraagt, maar dat een nadere begroting nog dient plaats te vinden. Een nadere onderbouwing en begroting zijn uitgebleven, evenmin zijn zij aangeboden. De rechtbank gaat dan ook aan deze stelling als onvoldoende onderbouwd voorbij, daargelaten dat hetgeen System Lan reeds als voorschot had betaald, te weten EUR 18.900,00, de gestelde EUR 12.000,00 ook overschrijdt.

Het voorgaande brengt met zich mee dat System Lan in ieder geval niet is gehouden tot betaling van EUR 8.100,00 aan [gedaagde] .

Schadevergoeding en opzegging

4.8.1.

System Lan heeft schadevergoeding gevorderd op basis van wanprestatie en heeft gesteld dat de opzegging van de overeenkomst daaraan niet in de weg staat.

[gedaagde] heeft zich primair verweerd door te stellen dat System Lan geen recht heeft op schadevergoeding omdat daarvoor geen wettelijke grondslag is na opzegging van een overeenkomst.

4.8.2.

De rechtbank is van oordeel dat een opzegging in de zin van artikel 7:764 BW de mogelijkheid onverlet laat om op grond van wanprestatie schadevergoeding te vorderen van de aannemer. Dit is in lijn met verschillende uitspraken gewezen onder artikel 7A:1647 Burgerlijk Wetboek (oud). Artikel 7:764 BW heeft geen exclusieve werking in die zin dat het de algemene regeling van de wanprestatie en de gevolgen daarvan opzij zet. Dat, wanneer de drijfveer voor de beëindiging van de overeenkomst is gelegen in de wanprestatie van de aannemer, de opdrachtgever er verstandig aan doet op die grond ontbinding te vorderen met schadevergoeding in plaats van de overeenkomst op te zeggen, heeft te maken met de verplichting tot afrekenen van artikel 7:764 BW, maar doet geen afbreuk aan het uitgangspunt dat vergoeding van schade wegens wanprestatie mogelijk blijft. Waarom in het onderhavige geval geen ruimte is voor vergoeding van de door System Lan gestelde schade, naast de verplichting tot afrekenen van artikel 7:764 BW, is niet door [gedaagde] gesteld, noch is dit gebleken. [gedaagde] heeft, zoals ten aanzien van de verplichting tot afrekenen reeds is overwogen in rechtsoverweging 4.7., geen inzicht gegeven in hetgeen zij aan werkzaamheden heeft verricht of specificaties gegeven van de kosten die zij heeft gemaakt dan wel van de kosten die zij zich ondanks de opzegging (niet) heeft bespaard, alhoewel dat wel op haar weg had gelegen. De rechtbank zal aan het primaire verweer van [gedaagde] dan ook voorbij gaan, nu zij ter zake niet aan haar stelplicht heeft voldaan.

Schadevergoeding op basis van wanprestatie

4.9.

De rechtbank zal thans ingaan op het subsidiair gevoerde verweer en op de vraag of de vordering tot vergoeding van schade op basis van wanprestatie kan worden toegewezen. De rechtbank stelt voorop dat het bij de schadevergoedingsvordering moet gaan om een aanspraak uit hoofde van een toerekenbare tekortkoming waarbij sprake is van verzuim, ontstaan vóór de opzegging. De opzegging strekt er immers toe de overeenkomst in de toekomst te beëindigen, maar laat reeds ontstane aanspraken onverlet.

De opdrachtgever kan in beginsel vergoeding vorderen ter zake van schade welke het directe gevolg is van de wanprestatie met betrekking tot hetgeen voor de opzegging is gepresteerd (vgl. Hof ‘s Hertogenbosch 14 december 1979, BR 1980, p. 471).

Niet-nakoming en tekortkoming

4.10.

De rechtbank overweegt dat partijen - kort gezegd- zijn overeengekomen dat [gedaagde] een aantal screens voor System Lan zou vervaardigen en zou installeren in Griekenland bij de NTUA. [gedaagde] was, zoals zij ter comparitie heeft verklaard, op de hoogte van het feit dat het werk voor een bepaalde datum klaar moest zijn. Uit de e-mail van System Lan van 22 juli 2008 waarin de order wordt bevestigd, blijkt dat het de bedoeling van System Lan was dat de screens zouden worden geïnstalleerd in de week van 15 tot en met 19 september 2008. Uit de door [gedaagde] aan System Lan toegezonden timetable blijkt dat [gedaagde] zelf is uitgegaan van een ‘deadline’ van 29 augustus 2008. [gedaagde] heeft ter comparitie verklaard dat de timetable een interne memo was voor de eigen werknemers. De timetable is evenwel aan System Lan toegezonden.
De rechtbank maakt daaruit op dat de timetable onderdeel uitmaakt van de overeenkomst en dat [gedaagde] beoogde uiterlijk op 29 augustus 2008 te leveren. System Lan is in haar brief van 7 oktober 2008 aan [gedaagde] uitgegaan van 29 september 2008 als uiterste dag van installatie in Griekenland. Deze datum is in overeenstemming met de door [gedaagde] in haar factuur van 25 juni 2008 gegeven termijn van levering na betaling van 70% van de aanneemsom en met hetgeen [algemeen directeur] heeft verklaard ter comparitie. Hij heeft ter zitting verklaard dat hij in september 2008 om uitstel van de levering heeft gevraagd.

De rechtbank concludeert dat partijen in ieder geval zijn uitgegaan van een levering in september 2008 en kwalificeert dan ook 29 september 2008 als de overeengekomen dag waarop nog kon worden nagekomen door installatie van de screens bij de NTAU.

Tussen partijen staat vast dat de screens niet door [gedaagde] zijn geleverd c.q. geïnstalleerd in Griekenland vóór, op dan wel na 29 september 2008. Daarmee is sprake van niet-nakoming van de overeenkomst en tevens van een tekortkoming omdat de prestatie achter is gebleven bij hetgeen de verbintenis vergde.

Schuldeisersverzuim

4.11.1.

[gedaagde] heeft zich tegen de aanspraken van System Lan verweerd door te stellen dat System Lan in schuldeisersverzuim verkeert doordat één van de twee door System Lan aangeleverde projectoren niet functioneerde en dat derhalve geen deugdelijke tests konden worden uitgevoerd. [gedaagde] heeft voordat zij de projectoren ontving de screens gefabriceerd. De testen konden vervolgens niet deugdelijk worden uitgevoerd omdat één van de projectoren het niet deed. [gedaagde] heeft Heuvelman Sound & Vision ingeschakeld, maar ook zij kregen de projector niet aan de praat. [gedaagde] heeft bewijs aangeboden van de stelling dat de projector niet functioneerde. Het niet functioneren bracht vertraging van de levering van de screens met zich mee en is meerdere malen telefonisch en schriftelijk aan System Lan medegedeeld. In september en oktober 2008 hebben ook de raadsmannen van partijen veelvuldig contact gehad, zowel telefonisch, per fax en brief. Onjuist is dat [gedaagde] pas na de opzegging zich op het standpunt heeft gesteld dat de projector niet functioneerde. De raadsman van [gedaagde] heeft bij brief van 10 oktober 2008 aangegeven dat de door System Lan aangeleverde projector niet functioneerde en dat [gedaagde] ongeveer zes weken nodig had om een andere, soortgelijke doch functionerende projector te verkrijgen en de screens te testen.

System Lan heeft geweigerd akkoord te gaan met de uitstel. [gedaagde] heeft de directeur en het ondersteunend personeel van System Lan continu telefonisch van de problemen op de hoogte gebracht. [gedaagde] biedt bewijs aan van deze stelling.

4.11.2.

System Lan heeft gesteld dat zij een tweetal projectoren aan [gedaagde] ter beschikking heeft gesteld voor configuratiedoeleinden, zodat [gedaagde] , indien zij dat nodig achtte, een voorschot zou kunnen nemen op de installatie van de screens bij de NTUA in Griekenland. Dit zou tijd besparen bij de installatie op de NTUA. System Lan heeft betwist dat de projectoren of één daarvan niet naar behoren functioneerden. De raadsman van System Lan heeft dit met medewerkers van System Lan na retourzending zelf geconstateerd. Dat een projector niet functioneerde blijkt nergens uit. Uit de verklaring van Heuvelmann Sound & Vision is niet af te leiden welke gebreken aan de projector kleefden. System Lan heeft ter onderbouwing van de stelling dat de projectoren wel functioneerden, een verklaring van Next A.E. overgelegd. Bovendien is van belang dat de projectoren reeds op 31 juli 2008 zijn toegezonden aan [gedaagde] . [gedaagde] had zich moeten wenden tot System Lan. Zij had krachtens artikel 7:754 BW de plicht de opdrachtgever tijdig te waarschuwen. Dat heeft zij nagelaten.

4.11.3.

De rechtbank is van oordeel dat schuldeisersverzuim onvoldoende is gebleken. Ook al zou één van de projectoren niet goed hebben gefunctioneerd bij aankomst - hetgeen de rechtbank hier verder in het midden zal laten - dan impliceert dat feit nog niet zonder nadere onderbouwing dat het niet op tijd installeren van de screens in Griekenland, te wijten is aan een van de kant van de schuldeiser opkomend beletsel. Onwil of onvermogen aan de zijde van System Lan tijdig deugdelijke projectoren te leveren is niet gesteld of gebleken. Tussen partijen staat vast dat de twee projectoren reeds op 31 juli 2008 aan [gedaagde] ter beschikking zijn gesteld. [gedaagde] had naar eigen zeggen de screens reeds geproduceerd voordat de projectoren waren gearriveerd. Zij moet derhalve voldoende tijd hebben gehad om de screens in combinatie met de projectoren te testen en, voor zover zij daarbij heeft ontdekt dat één projector het niet deed, System Lan daarvan tijdig op de hoogte te brengen, dat wil zeggen voor het verstrijken van de overeengekomen termijn voor installatie in Griekenland op 29 september 2008, zodat naar een oplossing had kunnen worden gezocht. [gedaagde] heeft gesteld dat haar raadsman bij brief van 10 oktober 2008 System Lan van de problemen op de hoogte heeft gebracht, maar die brief dateert van na de overeengekomen datum van levering. [gedaagde] is bij brief van 7 oktober 2008 weliswaar nog in de gelegenheid gesteld vóór 15 oktober 2008 te leveren, maar die mogelijkheid om alsnog te presteren, maakt de melding van de disfunctionerende projector in de brief van 10 oktober 2008 nog niet tot een tijdige, gezien de dan reeds verstreken tijd sinds 31 juli 2008 en de overeengekomen termijn van levering.

Dat telefonisch System Lan continue op de hoogte is gebracht van het niet functioneren van de projector is op geen enkele wijze gesubstantieerd, zodat de rechtbank aan het bewijsaanbod ter zake voorbij gaat. Ook het bewijsaanbod ter zake van het niet-functioneren van de projector wordt gepasseerd, omdat indien [gedaagde] zou slagen in dit bewijs, dat nog niet de conclusie rechtvaardigt dat sprake is van schuldeisersverzuim.

Door [gedaagde] is overigens ook onvoldoende gemotiveerd gesteld dat het testen van de door haar te produceren screens met de door System Lan geleverde projectoren in Nederland noodzakelijk was voor een tijdige installatie van de screens in Griekenland, hetgeen voor het intreden van schuldeisersverzuim op voornoemde grond wel noodzakelijk is.

Verder heeft [gedaagde] onvoldoende eenduidig gesteld dat het testen niet mogelijk was door de defecte projector. [algemeen directeur] heeft ter comparitie verklaard dat uit de test naar voren kwam dat het type projector dat werd gebruikt niet paste bij het systeem dat [gedaagde] doorgaans maakt en dat extra aanpassingen nodig waren die de vertraging in de oplevering veroorzaakten. Blijkens de bewoordingen van [algemeen directeur] waren testen dus wel degelijk mogelijk en werd vertraging in de oplevering niet (enkel) veroorzaakt door één defecte projector.

System Lan is niet gehouden tot betaling van de kosten die [gedaagde] aan Heuvelman Sound & Vision heeft betaald, nu van schuldeisersverzuim geen sprake is en ook overigens niet is gebleken op welke grond System Lan voor deze kosten aansprakelijk is.

Toerekenbare tekortkoming

4.12.

Nu vast staat dat [gedaagde] de overeenkomst niet -(tijdig)- is nagekomen is sprake van een tekortkoming. De rechtbank acht deze tekortkoming ook toerekenbaar aan [gedaagde] .

Dat de oorzaak van het niet-nakomen is gelegen in het feit dat System Lan in gebreke bleef met het aanleveren van een deugdelijk functionerende projector - zoals door [gedaagde] is aangevoerd- is onvoldoende gemotiveerd en eenduidig gesteld en voorts niet gebleken. De rechtbank verwijst, nu aan dit bevrijdend verweer van [gedaagde] dezelfde feitelijkheden ten grondslag zijn gelegd als aan haar beroep op schuldeisersverzuim, kortheidshalve naar hetgeen over deze feitelijkheden in rechtsoverweging 4.11.3. reeds is overwogen.

Verzuim

4.13.

De rechtbank heeft in rechtsoverweging 4.10. overwogen dat partijen zijn overeengekomen dat levering van de screens uiterlijk op 29 september 2008 diende plaats te vinden bij de NTUA. Tussen partijen staat voorts vast dat de screens niet door [gedaagde] zijn geleverd c.q. geïnstalleerd in Griekenland vóór, op dan wel na 29 september 2008. Voor zover deze termijn als een fatale termijn voor nakoming is te kwalificeren, is [gedaagde] door overschrijding van deze termijn krachtens artikel 6:83 sub a van rechtswege vanaf 30 september 2008 in verzuim. Dit verzuim is ingetreden voor de opzegging van de overeenkomst door System Lan bij brief van 5 november 2008.

Voor zover 29 september 2008 niet als een fatale termijn kan worden gekwalificeerd is [gedaagde] door de ingebrekestelling van 7 oktober 2008 waarin nog de mogelijkheid is gegeven vòòr 15 oktober 2008 na te komen, door het verstrijken van die termijn in verzuim geraakt vanaf 15 oktober 2008. Ook in dat geval is het verzuim ingetreden voor de opzegging van de overeenkomst op 5 november 2008.

Schadevergoeding, hoofdsommen

4.14.1.

Nu sprake is van een toerekenbare tekortkoming waarbij het verzuim is ingetreden vóór de opzegging, kan System Lan in beginsel aanspraak maken op vergoeding van haar schade die het directe gevolg is van de wanprestatie met betrekking tot hetgeen voor de opzegging is gepresteerd.

System Lan heeft gevorderd EUR 18.900,00 aan reeds betaalde termijn alsmede

EUR 11.187,10 aan gederfde winst nu zij de screens door een derde partij, tegen een hoger bedrag heeft moeten laten vervaardigen.

4.14.2.

De rechtbank merkt met betrekking tot de gevorderde EUR 18.900,00 op dat het bedrag als schade voor vergoeding in aanmerking komt. [gedaagde] is immers niet overgegaan tot aflevering van enig werk. De besparingen zijn in rechte ook vastgesteld op 100 %. [gedaagde] heeft gesteld dat System Lan een verzoek tot aflevering niet heeft gedaan. Zij gaat daarmee in ieder geval voorbij aan de brief van System Lan van 7 oktober 2008 waarin om levering wordt verzocht. System Lan heeft EUR 18.900,00 betaald, zonder dat zij daarvoor iets heeft ontvangen. Dat is schade die een direct gevolg is van de wanprestatie met betrekking tot hetgeen voor de opzegging is gepresteerd en die voor vergoeding in aanmerking komt. System Lan heeft de wettelijke handelsrente over dit bedrag gevorderd vanaf 27 juli 2008. De wettelijke handelsrente over dit bedrag zal, nu het een verplichting tot betaling van schadevergoeding betreft, gelet op artikel 6:119a BW niet worden toegewezen. De rechtbank zal ambtshalve de wettelijke rente over dit bedrag toewijzen vanaf het moment waarop [gedaagde] in ieder geval in verzuim was, te weten 15 oktober 2008.

4.14.3.

Het bedrag van EUR 11.187,10 zal eveneens worden toegewezen. System Lan heeft ter onderbouwing van deze schade facturen en verklaringen van Next A.E. en Telmako A.E. in geding gebracht. [gedaagde] heeft hiertegen geen verweer gevoerd. Nu naar het oordeel van de rechtbank sprake is van voldoende causaal verband zal de rechtbank de vordering ter zake toewijzen. De wettelijke handelsrente over dit bedrag vanaf de vervaldata van de door Next A.E. en Telmako A.E. verzonden facturen, zal niet worden toegewezen. Daarvoor zal de rechtbank ambtshalve de wettelijke rente over dit bedrag vanaf datum dagvaarding toewijzen.

Verrekening

4.15.

[gedaagde] heeft een beroep gedaan op verrekening. De rechtbank is van oordeel dat voor wat betreft het bedrag van EUR 8.100,00 als zijnde het restant van de aanneemsom, [gedaagde] niet tot verrekening is bevoegd. Evenmin is dat het geval met betrekking tot de kosten van Heuvelman Sound & Vision ten bedrage van EUR 1.666,00. De rechtbank verwijst kortheidshalve naar rechtsoverweging 4.7. en 4.11.3. Voorts heeft [gedaagde] een beroep gedaan op verrekening ten aanzien van EUR 191,00 aan verzendkosten voor de projectoren. [gedaagde] heeft gesteld dat System Lan bij brief van 5 november 2008 aan [gedaagde] heeft verzocht te bevestigen dat een derde de projectoren zou kunnen ophalen bij [gedaagde] . [gedaagde] heeft dat gedaan bij brief van 28 november 2008. Vervolgens zijn de projectoren niet afgehaald. Uiteindelijk heeft [gedaagde] de projectoren opgestuurd voor EUR 191,00. System Lan heeft het gestelde in de brief van 5 november 2008 erkend en verder geen verweer gevoerd. De rechtbank zal EUR 191,00 dan ook verrekenen met EUR 18.900,00 zodat (EUR 18.900,00 – EUR 191,00 =) EUR 18.709,00 resteert.

Buitengerechtelijke kosten en proceskosten

4.16.

System Lan heeft primair gevorderd System Lan te veroordelen tot betaling van de werkelijke kosten van rechtsbijstand, subsidiair tot betaling van de buitengerechtelijke kosten conform rapport Voorwerk II. De werkzaamheden zijn niet te beschouwen als instructie van de zaak in de zin van artikel 241 Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering en doorstaan de zogeheten dubbele redelijkheidstoets.

Ter zake van de proceskosten heeft System Lan gevorderd [gedaagde] te veroordelen tot betaling van de werkelijk gemaakte proceskosten ad. EUR 8.281,85. Zij heeft gesteld dat van bijzondere omstandigheden sprake is gezien de weigerachtige houding van [gedaagde] voorafgaand aan en in de procedure. Het gevorderde bedrag is in overeenstemming met proceskostenvergoedingen in zogeheten IE-zaken.

[gedaagde] heeft de kosten betwist. In de eerste plaats heeft zij gesteld dat de opgevoerde kosten buitensporig zijn, niet duidelijk is waarom het in de dagvaarding vermelde bedrag van EUR 6.516, 84 verhoogd is naar EUR 10.126, 50 en niet gebleken is dat de kosten niet onder artikel 241 Wetboek van Burgerlijke rechtsvordering vallen.

4.17.

[gedaagde] zal als de in het ongelijk gestelde partij in de proceskosten worden veroordeeld. De rechtbank ziet evenwel geen aanleiding af te wijken van het forfaitair tarief. De gestelde omstandigheden op zichzelf beschouwd rechtvaardigen niet een afwijking van het liquidatietarief. Van een zaak betreffende intellectuele eigendom is in casu geen sprake. De kosten aan de zijde van System Lan worden begroot op:

dagvaarding EUR 72,25
griffierecht 703,00
salaris advocaat

Totaal EUR 3.670,25

4.18.

De rechtbank is van oordeel dat System Lan ter zake van de buitengerechtelijke

kosten, niet heeft voldaan aan haar stelplicht. Weliswaar heeft zij gesteld dat zij buitengerechtelijke kosten heeft gemaakt en dat de kosten waarvoor zij vergoeding vordert moeten worden beschouwd als buitengerechtelijke kosten, maar zij heeft nagelaten deze stelling voldoende te onderbouwen door te specificeren op welke wijze deze kosten zijn gemaakt. De specificatie als bedoeld dient te bestaan uit een omschrijving van de verrichtingen, het daarmee gemoeide aantal uren en het gehanteerde uurtarief. Daarbij zal het moeten gaan om verrichtingen die meer omvatten dan een (eventueel herhaalde) sommatie of het enkel doen van een - niet aanvaard - schikkingsvoorstel, het inwinnen van eenvoudige inlichtingen of het op gebruikelijke wijze samenstellen van het dossier.

Het enkel in algemene bewoordingen aangeven van werkzaamheden en het overleggen van facturen zonder nadere verwijzing is daartoe onvoldoende. De rechtbank zal derhalve de primaire en subsidiaire vordering ter zake van de buitengerechtelijke kosten afwijzen.

Beslag

4.18.

System Lan heeft gevorderd [gedaagde] te veroordelen tot betaling van de beslagkosten. Deze vordering is gelet op het bepaalde in art. 706 Rv toewijsbaar.

De beslagkosten worden begroot op EUR 527,22 aan verschotten en EUR 579,00 aan salaris van de advocaat
(1 punt x tarief III EUR 579,00).5. De beslissing

De rechtbank

5.1.

veroordeelt [gedaagde] om aan System Lan te betalen tegen behoorlijk bewijs van kwijting een bedrag van EUR 18.709,00 te vermeerderen met de wettelijke rente daarover vanaf 15 oktober 2008 tot de dag van volledige betaling;

5.2.

veroordeelt [gedaagde] om aan System Lan te betalen tegen behoorlijk bewijs van kwijting een bedrag van EUR 11.187,10 te vermeerderen met de wettelijke rente daarover vanaf datum dagvaarding tot de dag van volledige betaling;

5.3.

veroordeelt [gedaagde] in de proceskosten, aan de zijde van System Lan tot op heden begroot op EUR 3.670,25;

5.4.

veroordeelt [gedaagde] in de beslagkosten, tot op heden begroot op

EUR 1.106,22;

5.5.

verklaart dit vonnis tot zover uitvoerbaar bij voorraad;

5.6.

wijst het meer of anders gevorderde af.

Dit vonnis is gewezen door mr. J.E. Wichers en in het openbaar uitgesproken op 30 november 2011.(