Uitspraak
RECHTBANK Gelderland
Civiel recht
Zittingsplaats Arnhem
Zaaknummer: C/05/444666 / KG ZA 24-414
Vonnis in kort geding van 30 december 2024
in de zaak van
de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
MILIEU SERVICE NEDERLAND B.V.,
gevestigd in Diemen,
eisende partij,
hierna te noemen: MSN,
advocaat: mr. R.G.J. de Haan, mr. M. Keuper en mr. L.A. de Jager te Amsterdam,
tegen
de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
PREZERO RECYCLING B.V.,
gevestigd in Arnhem,
gedaagde partij,
hierna te noemen: PreZero,
advocaat: mr. B.T. Craemer en mr. C.W. Schlingemann te Amsterdam.
1.De procedure
1.1.
Het verloop van de procedure blijkt uit:
- de dagvaarding met producties 1 tot en met 7;
- de akte overlegging aanvullende producties 8 en 9 tevens houdende vermeerdering van eis van MSN;
- de producties 1 tot en met 8 van PreZero;
- de mondelinge behandeling van 20 december 2024;
- de pleitnota van MSN;
- de pleitnota van PreZero.
- de akte overlegging aanvullende producties 8 en 9 tevens houdende vermeerdering van eis van MSN;
- de producties 1 tot en met 8 van PreZero;
- de mondelinge behandeling van 20 december 2024;
- de pleitnota van MSN;
- de pleitnota van PreZero.
1.2.
Ten slotte is vonnis bepaald.
2.De feiten
2.1.
Partijen zijn bedrijven die actief zijn op het gebied van afvalverwerking. PreZero is een afvalinzamelaar en -verwerker die zich richt op het omzetten van afval in bruikbare grondstoffen. MSN exploiteert een platform gericht op het koppelen van verschillende (zakelijke) klanten aan partijen in de afvalketen. Tevens heeft MSN zelf een klein wagenpark waarmee zij voor een klein deel van haar klantenbestand zelf afval inzamelt.
2.2.
MSN en PreZero werken sinds 2002 met elkaar samen. De samenwerking tussen partijen is zo ingericht dat MSN haar klanten aanmeld bij PreZero, waarna PreZero bij die klanten op locatie afval inzamelt. Wanneer er wijzigingen plaatsvinden met betrekking tot de afvallocaties, worden die per e-mail of telefonisch doorgegeven aan PreZero door MSN. Voorts hebben partijen maandelijks operationeel overleg en heeft PreZero een service desk ingericht voor MSN. Partijen werken samen op basis van mondelinge afspraken en hebben derhalve nooit een schriftelijke overeenkomst opgesteld.
2.3.
Partijen voerden ieder jaar overleg over de door PreZero in het daaropvolgende kalenderjaar te hanteren tarieven voor het ledigen van afvallocaties. De tarieven voor 2024 zijn op 20 maart 2024 vastgesteld. Voor 2025 hebben partijen geen tariefafspraken gemaakt.
2.4.
Op 8 november 2024 heeft PreZero MSN laten weten de samenwerking met MSN per 1 februari 2025 te willen beëindigen tot 1 februari 2025. Op 11 november 2024 heeft PreZero de beëindiging van de samenwerking schriftelijk bevestigd.
2.5.
Bij brief van 18 november 2024 heeft MSN bezwaar gemaakt tegen de opzegging per 1 februari 2025 en aangegeven dat gezien de aard en de duur van de samenwerking een langere opzegtermijn in acht moet worden genomen. MSN heeft daarbij voorgesteld de overeenkomst te beëindigen per 1 januari 2026. PreZero is met dit voorstel niet akkoord gegaan en houdt vast aan beëindiging per 1 februari 2025.
3.Het geschil
3.1.
MSN vordert na eisvermeerdering, samengevat, voor zover mogelijk uitvoerbaar bij voorraad:
I. Om in het kader van de opzegging van haar overeenkomst met MSN een opzegtermijn tot en met tenminste 30 september 2025 in acht te nemen, en haar dienstverlening ten behoeve van MSN tot en met die datum op de gebruikelijke wijze voort te zetten, op straffe van een dwangsom;
II. Om PreZero te verbieden om, gedurende de opzegtermijn, contact met klanten van MSN op te nemen of te onderhouden met het doel een rechtstreekse handelsrelatie aan te gaan, althans die klanten in het kader van de afvalinzameling rechtstreeks te gaan bedienen, op straffe van een dwangsom;
III. PreZero te veroordelen in de proceskosten van het geding inclusief de wettelijke rente.
3.2.
PreZero voert verweer. PreZero concludeert tot afwijzing van de vorderingen van MSN, met veroordeling van MSN in de kosten van deze procedure.
3.3.
Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.
4.De beoordeling
Spoedeisend belang
4.1.
Het spoedeisend belang vloeit voort uit de vorderingen en is door MSN voldoende gemotiveerd.
Opzegtermijn duurovereenkomst
4.2.
PreZero heeft naar voren gebracht dat de samenwerking tussen MSN en PreZero is aan te merken als een groot aantal losse overeenkomsten op basis waarvan PreZero afval ophaalt bij de door MSN aangewezen en door PreZero te accepteren klanten. Opdrachten ontstaan pas, zo voert PreZero aan, na acceptatie van een klant. De overeenkomst tussen partijen bepaalt enkel op welke vergoeding PreZero aanspraak kan maken. Voor zover PreZero hiermee bedoelt te zeggen dat de samenwerking tussen partijen niet kwalificeert als een duurovereenkomst wordt zij daarin door de voorzieningenrechter niet gevolgd. Tussen partijen bestaat immers een meer dan twintig jaar bestaande samenwerking, die over de jaren enkel is uitgebreid en waarbij ook geregeld contact tussen partijen plaatsvindt. De wijze van uitvoering van de dienstverlening is niet schriftelijk vastgelegd en verloopt al jaren op dezelfde wijze. Het enige wat partijen schriftelijk hebben vastgelegd zijn tariefafspraken. Over eventuele aanpassing van deze tarieven wordt door partijen ieder jaar overleg gevoerd. Gelet hierop is de voorzieningenrechter van oordeel dat de relatie van partijen kwalificeert als een duurovereenkomst voor onbepaalde tijd.
4.3.
Ten aanzien van een duurovereenkomst voor onbepaalde tijd, waarin wet en overeenkomst niet voorzien in een opzeggingsregeling, geldt op grond van vaste jurisprudentie dat een dergelijke overeenkomst in beginsel kan worden opgezegd. Op grond van artikel 6:248, lid 1, BW kunnen, in verband met de aard en inhoud van de overeenkomst en de omstandigheden van het geval, redelijkheid en billijkheid meebrengen dat opzegging echter slechts mogelijk is indien daarvoor een voldoende zwaarwegende grond bestaat en/of een bepaalde opzegtermijn in acht wordt genomen en/of een schadevergoeding verschuldigd is (zie onder meer HR 28 oktober 2011, ECLI:NL:HR:2011:BQ9854, NJ 2012/685, rov. 3.6, HR 14 juni 2013, ECLI:NL:HR:2013:BZ4163, NJ 2013/341, rov. 3.6 en HR 10 juni 2016, ECLI:NL:HR:2016:1134, NJ 2016/450, rov. 4.4.2).
4.4.
Tussen partijen is niet in geschil dat PreZero de duurovereenkomst kon en mocht opzeggen. MSN en PreZero twisten enkel over de vraag of de door PreZero gehanteerde opzegtermijn te kort is of niet. De voorzieningenrechter overweegt daartoe als volgt. De ratio voor de te hanteren opzegtermijn bij een duurovereenkomst is gelegen in het door de opzeggende partij geven van de redelijke mogelijkheid aan de opgezegde partij om haar bedrijfsvoering aan te passen aan de nieuwe situatie. MSN en PreZero hebben al gedurende 20 jaar een handelsrelatie met elkaar, welke over die periode steeds intensiever is geworden. Kort voor de opzegging bediende PreZero ongeveer 11.000 van de in totaal circa 20.000 klantrelaties van MSN. Dit is meer dan de helft van het klantenbestand van MSN, wat betekent dat MSN voor haar bedrijfsvoering in belangrijke mate afhankelijk is van de diensten van PreZero. Van PreZero kan en mag verwacht worden dat zij MSN voldoende in staat stelt een andere samenwerkingspartner te vinden en haar onderneming en toekomstplannen in te richten, rekening houdend met de beëindigde relatie tussen haar en PreZero. Weliswaar is MSN reeds bezig met het onderbrengen van haar klantlocaties bij andere afvalinzamelaars, maar binnen de opzegtermijn die PreZero heeft gehanteerd is het voor MSN in redelijkheid niet haalbaar al haar klanten en klantlocaties die PreZero bediende ten tijde van de opzegging, bij een andere partij onder te brengen. Daarbij komt dat het voor MSN ook niet voorzienbaar was dat PreZero op korte termijn de duurovereenkomst tussen partijen zou beëindigen. Tijdens de bespreking tussen partijen op 8 november 2024, die volgens MSN bedoeld was om de uitbreiding van de samenwerking te bespreken, hetgeen door PreZero niet is weersproken, heeft PreZero de duurovereenkomst opgezegd per 1 februari 2025. De reden van opzegging, zo voert PreZero aan, houdt verband met de zienswijze van PreZero dat de samenwerking tussen partijen niet langer bij haar bedrijfsstrategie en bedrijfsvoering past en MSN zich steeds meer ontwikkeld heeft als concurrent van PreZero. PreZero is niet bereid om een concurrent te helpen bij, zoals zij dat noemt, haar load management of om haar te voorzien van extra capaciteit. Wat hier ook van zij, de aangevoerde gronden voor opzegging rechtvaardigen niet de termijn die PreZero in acht heeft genomen. PreZero heeft onvoldoende oog gehad voor de langdurige samenwerking, de impact die de beëindiging van de samenwerking voor MSN zal hebben en heeft MSN pas in november over de opzegging geïnformeerd, terwijl de beslissing om niet langer met MSN te willen samenwerken al na de zomer was genomen. Niet valt in te zien waarom MSN reeds toen niet is geïnformeerd. Daarbij komt dat PreZero in haar brief van 11 november 2024 heeft verplicht zich te zullen inzetten voor een open en transparante afbouw van de onderlinge samenwerking. Van een dergelijke afbouw is echter niet of althans onvoldoende gebleken.
4.5.
Gelet op het voorgaande is de voorzieningenrechter van oordeel dat PreZero gehouden is een langere opzegtermijn in acht te nemen. Nu de samenwerking tussen partijen ruim 20 jaar heeft geduurd en PreZero ruim de helft van alle bij MSN aangesloten locaties bedient, is in de gegeven situatie een opzegtermijn van negen maanden, te rekenen vanaf 11 november 2024, de datum van de schriftelijke opzegging, passend en geboden. De voorzieningenrechter zal PreZero veroordelen deze termijn in acht te nemen. De door MSN op verlenging van de opzegtermijn gerichte vordering zal aldus grotendeels worden toegewezen. Anders dan PreZero heeft aangevoerd is de door MSN ingestelde vordering voldoende bepaalbaar. In die zin dat de vordering erop gericht is dat alle ten tijde van de opzegging, 11 november 2024, bestaande klanten en locaties van MSN die zij op dat moment bij PreZero had ondergebracht, gedurende de opzegtermijn door PreZero blijvend bediend dienen te worden. Ten aanzien van de daarbij te hanteren tarieven staat het partijen vrij om voor 2025 nieuwe of aanvullende afspraken te maken. Voor zover dat niet mogelijk is, zullen de in 2024 geldende tarieven gecontinueerd kunnen worden.
Contactverbod klantrelaties van MSN
4.6.
MSN vordert onder II dat PreZero zal worden verboden om gedurende de opzegtermijn contact op te nemen met klanten van MSN met het doel een rechtstreekse handelsrelatie aan te gaan. Volgens MSN is met deze wijzen van handelen door PreZero sprake van onrechtmatige concurrentie.
4.7.
De voorzieningenrechter stelt voorop dat bij gebreke van een concurrentie-/relatiebeding het PreZero in beginsel vrij staat contact op te nemen en/of te onderhouden met klanten van MSN. Het staat haar daarbij ook vrij eventuele contracten te sluiten. Bijkomende omstandigheden kunnen er in het gegeven geval echter toe leiden dat het benaderen van klanten en het sluiten van contracten aan te merken valt als onrechtmatige concurrentie. Van dergelijke omstandigheden is naar het oordeel van de voorzieningenrechter geen sprake, temeer nu de lat voor het kunnen aannemen van onrechtmatige concurrentie hoog ligt. [1]
4.8.
De bijkomende omstandigheden die MSN heeft gesteld zijn er in gelegen dat PreZero de klantrelaties van MSN die zij bedient actief benadert om direct diensten af te nemen bij PreZero. PreZero zou daarbij gebruik maken van de locatiegegevens van klanten van MSN die zij heeft verkregen middels de afvalinzamelingsdiensten die zij verricht voor MSN. Daarbij maakt PreZero volgens MSN tevens gebruik van de beëindiging door PreZero van de samenwerking tussen partijen om PreZero als goed alternatief te promoten bij de klantrelaties van MSN. PreZero betwist dat zij de klantrelaties van MSN actief benadert. Volgens PreZero is het contact tussen haar en de klantrelaties van MSN erin gelegen dat de medewerkers van PreZero die feitelijk het afval inzamelen al meerdere jaren bij die klantrelaties van MSN over de vloer komen en zij om die reden warme contacten met elkaar onderhouden. Via deze weg zouden bepaalde klanten van MSN de overstap willen maken naar PreZero. Uit de aard van de samenwerking volgt dat PreZero rechtstreeks contact heeft met klanten van MSN. Dit maakt dat van PreZero niet gevergd kan worden geen enkel contact met klanten te onderhouden. Dat PreZero met klanten spreekt over een eventuele directe samenwerking is op zichzelf niet onrechtmatig. Dat kan anders zijn indien zou komen vast te staan dat PreZero met behulp van klantinformatie van MSN stelselmatig klanten benadert met het doel contracten te sluiten die reeds aanvangen voordat de door haar jegens MSN in acht te nemen opzegtermijn is verstreken. Daarvan is, mede gelet op de betwisting door PreZero, op dit moment onvoldoende gebleken. Naar het oordeel van de voorzieningenrechter is er dan ook onvoldoende reden om een contactverbod op te leggen. De daarop gerichte vordering van MSN zal dan ook worden afgewezen.
Dwangsom
4.9.
PreZero heeft ter zitting verklaard gehoor te zullen geven aan het vonnis van de voorzieningenrechter. De voorzieningenrechter ziet geen reden om hieraan te twijfelen. Gelet daarop zullen de gevorderde dwangsommen worden afgewezen.
Proceskosten
4.10.
PreZero is grotendeels in het ongelijk gesteld en moet daarom de proceskosten (inclusief nakosten) betalen. De proceskosten van MSN worden begroot op:
- kosten van de dagvaarding
€
112,37
- griffierecht
€
688,00
- salaris advocaat
€
1.107,00
- nakosten
€
178,00
(plus de verhoging zoals vermeld in de beslissing)
Totaal
€
2.085,37
4.11.
De gevorderde wettelijke rente over de proceskosten wordt toegewezen zoals vermeld in de beslissing.
5.De beslissing
De voorzieningenrechter
5.1.
veroordeelt PreZero om in het kader van de opzegging van haar overeenkomst met MSN een opzegtermijn tot en met tenminste 11 augustus 2024 in acht te nemen, en haar dienstverlening ten behoeve van MSN tot die datum op de gebruikelijke wijze voort te zetten,
5.2.
veroordeelt PreZero in de proceskosten van € 2.085,37, te betalen binnen veertien dagen na aanschrijving daartoe, te vermeerderen met € 92,00 plus de kosten van betekening als PreZero niet tijdig aan de veroordelingen voldoet en het vonnis daarna wordt betekend,
5.3.
veroordeelt PreZero tot betaling van de wettelijke rente als bedoeld in artikel 6:119 BW over de proceskosten als deze niet binnen veertien dagen na aanschrijving zijn betaald,
5.4.
verklaart dit vonnis tot zover uitvoerbaar bij voorraad,
5.5.
wijst het meer of anders gevorderde af.
Dit vonnis is gewezen door mr. G.F. van den Berg en in het openbaar uitgesproken op 30 december 2024.