Uitspraak
RECHTBANK GELDERLAND
Zittingsplaats Arnhem
Bestuursrecht
zaaknummers: AWB 19/6442 en 19/6443 (beroepen) 19/6243 en 19/6244 (voorlopige voorzieningen)
uitspraak van de voorzieningenrechter van 19 december 2019
op de beroepen en verzoeken om voorlopige voorziening in de zaken tussen
[eiseres], te [woonplaats], eiseres,
en
het college van Gedeputeerde Staten van de Provincie Gelderland(de provincie),
het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Oude IJsselstreek(de gemeente)
verweerders.
Beide verweerders hebben in de zaak van de ander tevens als derde-partij aan het geding deelgenomen.
Procesverloop
De gemeente en de provincie hebben met toepassing van de uniforme openbare voorbereidingsprocedure van afdeling 3.4 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) op 3 april 2019 respectievelijk 4 april 2019 ontwerp verkeersbesluiten ter inzage gelegd.
Eiseres heeft op 6 mei 2019 een schriftelijke zienswijze over beide ontwerpbesluiten naar voren gebracht.
Bij besluit van 25 september 2019 heeft de gemeente een definitief verkeersbesluit genomen en bij besluit 26 september 2019 heeft de provincie een definitief verkeersbesluit genomen.
Eiseres heeft tegen beide verkeersbesluiten beroep ingesteld. Zij heeft de voorzieningenrechter verzocht om in beide zaken een voorlopige voorziening te treffen.
Het onderzoek op de zitting heeft plaatsgevonden op 17 december 2019. Namens eiseres zijn [eiseres] en [eiseres] verschenen. De gemeente is vertegenwoordigd door J. Stieber en de provincie door H. J. Hermsen, P. Wegdam en P.A. Kuijper.
Overwegingen
Inleidende opmerking
1. De voorzieningenrechter doet niet alleen uitspraak op de verzoeken om voorlopige voorziening, maar ook op de beroepen. Artikel 8:86, eerste lid, van de Awb maakt dat mogelijk.
Is eiseres belanghebbende?
2. De zaken tegen de verkeersbesluiten zijn aanhangig gemaakt door eiseres. Alleen belanghebbenden kunnen zaken aanhangig maken bij de bestuursrechter. Dat volgt uit artikel 8:1 van de Awb. Blijkens haar statuten heeft eiseres – kort gezegd – als doel de leefbaarheid van onder andere de dorpsgemeenschap Varsselder-Veldhunten te bevorderen. Dat betekent dat haar belang rechtstreeks bij de verkeersbesluiten is betrokken en dat zij dus belanghebbende in de zin van de Awb is.
Waar gaan de verkeersbesluiten over?
3. Deze zaken gaan over een tweetal verkeersbesluiten die nauw met elkaar samenhangen. Daarom worden de besluiten in een uitspraak beoordeeld.
3.1.
De provinciale weg N817 (Oude IJsselweg) ligt tussen het kruispunt met de N317 (Slingerparallel) en de aansluiting met de Wiekenseweg. Langs de N817 ligt aan de oostzijde een in twee richtingen bereden (brom)fietspad. De weg is een gebiedsontsluitingsweg met een minder belangrijke functie voor het afwikkelen van het doorgaande verkeer en ligt buiten de bebouwde kom.
Vanwege het geplande grote onderhoud van de N817 door de provincie in 2019/2020 is een verkenning uitgevoerd naar eventuele (verkeersveiligheids)knelpunten op het traject, met als doel deze in voorkomende gevallen integraal aan te pakken. Tijdens de onderhoudswerkzaamheden zullen dan ook maatregelen getroffen worden om de verkeersveiligheid te verbeteren. Deze maatregelen zijn opgenomen in de verkeersbesluiten van de provincie en de gemeente.
3.2.
De provincie heeft besloten een rotonde te realiseren op de N817 ter hoogte van het kruispunt Oude IJsselweg – Varsselderseweg – ’t Goor en zal in verband daarmee bestaande verkeersborden verwijderen, de in het verkeersbesluit vermelde verkeersborden plaatsen en haaientanden aanbrengen. Ook heeft de provincie besloten op de N817 een solitaire (brom)fietsoversteek te realiseren ter hoogte van de Hoofdstraat door het plaatsen van borden en aanbrengen van haaientanden.
3.3.
De gemeente heeft besloten de Hoofdstraat in Varsselder af te sluiten voor motorvoertuigen met verkeersborden en andere ondersteunende maatregelen.
Wat zijn de geschilpunten?
4. Eiseres heeft geen probleem met de aanleg van de rotonde. Maar zij heeft wel problemen met de volgende daaraan gekoppelde maatregelen:
* de realisatie van een solitaire (brom)fietsoversteekplaats op de N817 tezamen met de afsluiting van de Hoofdstraat en
* en het gebruik van een minimaal aangepaste Varsselderseweg als nieuwe ontsluitingsweg voor het dorp.
De voorzieningenrechter stelt, gelet op de stukken en wat partijen op de zitting hebben gezegd, vast dat partijen van mening verschillen over de zorgvuldigheid van de gevolgde procedure door verweerders en over de verkeersveiligheid. Over deze geschilpunten zal de voorzieningenrechter hierna oordelen.
Hoe moet de voorzieningenrechter verkeersbesluiten toetsen?
5. Aan verweerders komt volgens vaste rechtspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State bij het nemen van een verkeersbesluit beoordelingsruimte toe bij de uitleg van de begrippen als bedoeld in artikel 2, eerste lid, van de Wegenverkeerswet (Wvw). Het gaat hier om de begrippen:
a. het verzekeren van de veiligheid op de weg;
b. het beschermen van weggebruikers en passagiers;
c. het in stand houden van de weg en het waarborgen van de bruikbaarheid daarvan;
d. het zoveel mogelijk waarborgen van de vrijheid van het verkeer.
Het is aan verweerder om de verschillende belangen die betrokken moeten worden bij het nemen van een verkeersbesluit tegen elkaar af te wegen en om te beoordelen wanneer de in artikel 2 van de Wvw vermelde belangen het nemen van een verkeersmaatregel vergen. De rechter dient te toetsen of de uitleg die het college aan voormelde begrippen heeft gegeven, de grenzen van redelijke wetsuitleg niet te buiten gaat, of het besluit niet anderszins in strijd is met wettelijke voorschriften en of de voor één of meer belanghebbenden nadelige gevolgen van het besluit niet onevenredig zijn in verhouding tot de met het besluit te dienen doelen. [1]
Zijn de verkeersbesluiten genomen in strijd met de zorgvuldigheid?
6. Eiseres voert aan dat de verkeersbesluiten onzorgvuldig zijn genomen. In de hele procedure voorafgaand aan de besluiten heeft eiseres diverse keren aangegeven in gesprek te willen over een voor alle partijen aanvaardbare oplossing van de verkeersproblemen. Daar hebben verweerders, met name de provincie, bewust en onbewust van afgezien.
6.1.
De voorzieningenrechter stelt vast dat er op 23 november 2016 door verweerders een inloopavond is georganiseerd, waarna bewoners een reactie hebben kunnen indienen over de voorgenomen plannen. Ook hebben verweerders de voorontwerpen van de verkeersbesluiten ter inzage gelegd en de mogelijkheid geboden een zienswijze in te dienen. Hiervan heeft eiseres gebruik gemaakt. Ook is er op 13 maart 2019 een inspraakmogelijkheid geweest bij de commissie Fysieke Leefomgeving van de gemeenteraad waarbij eiseres haar zorgen en bezwaren kenbaar heeft gemaakt. Tot slot is er op 25 juli 2019 op uitnodiging van de provincie en de gemeente een gesprek geweest op het gemeentehuis.
Met de gevolgde procedure voldoen het verkeersbesluit aan de minimaal te stellen eisen van zorgvuldigheid. Wellicht was het beter geweest als eiseres in een veel eerder stadium zou zijn betrokken bij de plannen en zou zijn uitgenodigd voor een gesprek, maar dat maakt niet dat de besluitvormingsprocedure daarom onzorgvuldig is.
Dat de provincie een directe koppeling heeft gemaakt tussen de rotonde en de afsluiting van de Hoofdstraat, waarvoor zij ter zitting geen verklaring heeft kunnen geven, leidt niet tot een ander oordeel. De voorzieningenrechter zal de besluiten afzonderlijk beoordelen in het licht van de aangevoerde beroepsgronden.
Wordt de verkeersveiligheid door de verkeersbesluiten verbeterd?
7. Eiseres bestrijdt dat door de maatregelen de verkeersveiligheid zal verbeteren. Het verkeer zal op de N817 in zijn geheel de snelheid niet meer hoeven aan te passen aan afslaand verkeer ter hoogte van de Hoofdstraat en zal daar dus juist harder gaan rijden. Het oversteken van voetgangers en (brom)fietsers wordt hierdoor juist aanzienlijk moeilijker en gevaarlijker en een middengeleider zal hierin geen verbetering zijn. Eiseres pleit voor een tunnel of viaduct, ook omdat de fietsroute intensief gebruikt wordt en die intensiteit in de toekomst juist alleen maar zal toenemen.
Ook de verkeersveiligheid op de Varsselderseweg zal juist verminderen. Deze weg kan de toename van het (auto)verkeer als gevolg van de afsluiting van de Hoofdstraat niet aan, omdat deze te smal is. Ook zijn er al jaren (parkeer)problemen vooral door de aanwezigheid van een recreatiepark.
7.1.
Verweerders betogen dat door de maatregelen in de verkeersbesluiten de verkeersveiligheid juist wel zal verbeteren. Door de afsluiting van de Hoofdstraat zal het aantal aansluitingen op de N817 verminderen. Dit leidt alleen al tot verbetering van de verkeersveiligheid, omdat ieder kruispunt met een weg als de N817 een potentieel knelpunt vormt voor de verkeersveiligheid. Er wordt op die plek een solitaire (brom)fietsoversteek aangelegd. Er komt een brede middengeleider waar (brom)fietsers zich kunnen opstellen, waardoor zij niet meer in één keer de hele N817 hoeven over te steken. Dat creëert juist een veilige oplossing voor overstekende (brom)fietsers en wandelaars.
De gemeente betoogt dat de afsluiting van de Hoofdstraat voor gemotoriseerd verkeer niet leidt tot verkeersonveiligheid op de Varsselderseweg. Het autoverkeer op die weg zal wel toenemen, maar niet in zodanige omvang dat hierdoor de verkeersveiligheid in gevaar komt. Bovendien wordt de weg breder gemaakt door middel van grasbetonstenen en is er aan weerszijde van die weg een parkeerverbod ingesteld.
7.2.
Deze beroepsgrond slaagt niet. Verweerders hebben zich in redelijkheid op het standpunt kunnen stellen dat de verkeersveiligheid door de verkeersbesluiten verbetert. Door de afsluiting van de Hoofdstraat vermindert het aantal kruispunten op de N817 en hoeven overstekende (brom)fietser ter hoogte van de afgesloten Hoofdstraat geen rekening meer te houden met afslaand verkeer. Ter zitting is toegelicht dat de rijbaan voor afslaand verkeer verdwijnt, zodat (brom)fietsers geen drie rijbanen meer hoeven over te steken. Door het aanleggen van de brede middengeleider kunnen (brom)fietsers de rijbanen van de N817 één voor één oversteken met de mogelijkheid om in het midden te wachten op naderend verkeer. Niet valt in te zien dat de verkeersveiligheid hierdoor niet verbetert.
De gemeente heeft zich verder in redelijkheid op het standpunt kunnen stellen dat de toename van het gebruik van de Varsselderseweg niet leidt tot verslechtering van de veiligheid. De weg wordt verbreed met grasbetonblokken, waardoor er meer uitwijkmogelijkheden zijn. Ook kan het verkeer elkaar daar veilig passeren en is door de gemeente vastgesteld dat het toenemende aantal auto’s dat van de weg gebruik gaat maken binnen aanvaardbare grenzen blijft, welke zijn neergelegd in het Gemeentelijk Verkeer- en Vervoerplan 2012-2020. Bovendien is er een apart verkeersbesluit genomen, waarbij aan weerszijde van de weg een parkeerverbod is ingesteld. Dat besluit is nu onherroepelijk.
Wat betekent dat voor de beoordeling van de besluiten?
8. Uit het vorenstaande blijkt niet van nadelige gevolgen die verweerders onevenredig hadden moeten achten in verhouding tot de met de verkeersbesluiten te dienen doelen. De voorzieningenrechter is daarom van oordeel dat verweerders in redelijkheid de verkeersbesluiten hebben kunnen nemen.
9. De beroepen zijn daarom ongegrond. Omdat de beroepen ongegrond zijn, is er geen aanleiding om een voorlopige voorziening te treffen. Voor een proceskostenveroordeling bestaat geen aanleiding.
Beslissing
De voorzieningenrechter:
- verklaart de beroepen ongegrond;
- wijst de verzoeken om voorlopige voorziening af.
Deze uitspraak is gedaan door mr. W.P.C.G. Derksen, voorzieningenrechter, in tegenwoordigheid van mr. M.H.M. Steigenga-Gerritsen, griffier.
De beslissing is in het openbaar uitgesproken op: 19 december 2019
griffier
voorzieningenrechter
Afschrift verzonden aan partijen op:
Rechtsmiddel
Tegen deze uitspraak kan voor zover daarbij is beslist op het beroep binnen zes weken na de dag van verzending daarvan hoger beroep worden ingesteld bij de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State. Als hoger beroep is ingesteld, kan bij de voorzieningenrechter van de hogerberoepsrechter worden verzocht om het treffen van een voorlopige voorziening of om het opheffen of wijzigen van een bij deze uitspraak getroffen voorlopige voorziening.