Uitspraak
vonnis
RECHTBANK GELDERLAND
Team kanton en handelsrecht
Zittingsplaats Arnhem
zaaknummer / rolnummer: C/05/335002 / KG ZA 18-118
Vonnis in kort geding van 29 maart 2018
in de zaak van
1.[eiser sub 1] ,
2. [eiser sub 2] ,
3. [eiser sub 3] ,
4. [eiser sub 4] ,
5. [eiser sub 5] ,
6. [eiser sub 6] ,
7. [eiser sub 7] ,
8. [eiser sub 8] ,
9. [eiser sub 9] ,
10. [eiser sub 10] ,
11. [eiser sub 11] ,
12. [eiser sub 12] ,
13. [eiser sub 13] ,
14. [eiser sub 14] ,
15. [eiser sub 15] ,
16. [eiser sub 16] ,
17. [eiser sub 17] ,
18. [eiser sub 18] ,
19. [eiser sub 19] ,
20. [eiser sub 20] ,
21. [eiser sub 21] ,
22. [eiser sub 22] ,
23. [eiser sub 23] ,
24. [eiser sub 24] ,
25. [eiser sub 25] ,
26. [eiser sub 26] ,
27. [eiser sub 27] ,
28. [eiser sub 28] ,
29. [eiser sub 29] ,
30. [eiser sub 30] ,
31. [eiser sub 31] ,
32. [eiser sub 32] ,
33. [eiser sub 33] ,
34. [eiser sub 34] ,
35. [eiser sub 35] ,
36. [eiser sub 36] ,
37. [eiser sub 37] ,
38. [eiser sub 38] ,
39. [eiser sub 39] ,
40. [eiser sub 40] ,
41. [eiser sub 41] ,
42. [eiser sub 42] ,
43. [eiser sub 43] ,
44. [eiser sub 44] ,
45. [eiser sub 45] ,
46. [eiser sub 46] ,
47. [eiser sub 47] ,
48. [eiser sub 48] ,
49. [eiser sub 49] ,
50. [eiser sub 50] ,
51. [eiser sub 51] ,
52. [eiser sub 52] ,
53. [eiser sub 53] ,
54. [eiser sub 54] ,
55. [eiser sub 55] ,
56. [eiser sub 56] ,
57. [eiser sub 57] ,
58. [eiser sub 58] ,
59. [eiser sub 59] ,
60. [eiser sub 60] ,
allen wonende te [woonplaats],
eisers,
advocaat mr. A.A.P.M. Theunen te Veghel,
tegen
de rechtspersoon
GEMEENTE APELDOORN,
zetelende en kantoorhoudende te Apeldoorn,
gedaagde,
advocaten mrs. E.I. Speelman en J.H. Meijer te Arnhem.
Partijen zullen hierna [Eiser] en de gemeente worden genoemd.
1.De procedure
1.1.
Het verloop van de procedure blijkt uit:
- de dagvaarding met producties 1 tot en met 28
- de nagezonden producties 9 tot en met 23 van [Eiser]
- de producties 1 tot en met 15 van de gemeente
- de mondelinge behandeling van 29 maart 2018
- de pleitnota van [Eiser]
- de pleitnota van de gemeente.
1.2.
In verband met de spoedeisendheid van de zaak is op 29 maart 2018 vonnis bepaald. De feiten en de motivering waarop de in dat vonnis gegeven beslissing steunt, worden hierna (nader) vastgelegd.
2.De feiten
2.1.
Eisers zijn allen woonachtig aan of in de directe omgeving van de kruising Laan van Spitsbergen/Asselsestraat in Apeldoorn.
2.2.
De Eenheid Ruimtelijke Leefomgeving van de gemeente Apeldoorn heeft op
2 december 2015 een rapport uitgebracht met de titel ‘Structurele verkeer- en parkeeroplossing Stadsrand Apeldoorn West’. Dit rapport is opgesteld vanwege de omstandigheid dat in het westelijk deel van Apeldoorn en het buitengebied dat daarop aansluit sinds een aantal jaren veel verkeersoverlast wordt ervaren vanwege de groeiende aantrekkingskracht van grote attracties in Apeldoorn zoals de Apenheul, de Koningin Julianatoren en Paleis het Loo. Het rapport beschrijft de toen bestaande situatie en een aantal mogelijke oplossingen.
2.3.
Bij besluit van 24 maart 2015 heeft het college van Burgemeester en Wethouders het AGOVV terrein, gelegen nabij het kruispunt Laan van Spitsbergen/Asselsestraat, aangewezen als extra parkeergelegenheid bij meer dan gemiddelde (verwachte) drukte.
2.4.
De gemeente heeft [naam B.V.] (hierna: [B.V. A]) in dat verband in het najaar van 2015 gevraagd een onderzoek uit te voeren naar de verkeersveiligheid en afwikkeling op (onder andere) het kruispunt Laan van Spitsbergen/Asselsestraat. Op
18 november 2015 heeft [B.V. A] het rapport ‘Verkeersveiligheid en afwikkeling Laan van Spitsbergen’ uitgebracht. In dit rapport staat onder meer het volgende vermeld:
‘(…)
3 Beoordeling verkeersveiligheid
(…)
3.5
Conclusie
(…)
3.5.1
Kruispunt Laan van Spitsbergen – Asselsestraat
De relatief hoge snelheid van verkeer op de hoofdrijbaan (Laan van Spitsbergen) in combinatie met overstekend langzaam verkeer is geen duurzaam veilige situatie. Ofwel de snelheid zou naar beneden moeten ofwel het conflict moet in tijd of ruimte worden gescheiden.
Hier komt bij dat het kruispunt erg onoverzichtelijk is op drukke momenten. Het middendeel van het kruispunt staat dan vol met auto’s waardoor het zicht op andere weggebruikers wordt ontnomen (afdekking). Uit de observatie blijkt ook dat het middeneiland een maatvoering kent die te krap is waardoor verkeer soms het steunpunt oprijdt en hierbij de rijbaan van de Laan van Spitsbergen blokkeert. Op het midden van het kruispunt wordt door 3 of meerdere auto’s opgesteld wat ook onduidelijkheden geeft over de voorrang. Ook wordt de linksafstrook op de Laan van Spitsbergen wel eens gebruikt als inhaalstrook (ten opzichte van rechtsafslaand verkeer). Ook dit oneigenlijke gebruik brengt veiligheidsrisico’s met zich mee.
(…)
4 Beoordeling afwikkeling
(…)
4.4
Kruispunt Asselsestraat
(…)
Scenario aanleg VRI
Ook voor dit kruispunt is op basis van de huidige strookindeling bekeken of een VRI mogelijk is. Doordat de Laan van Spitsbergen vanuit het zuiden geen linksafstrook heeft, zou het verkeer op de Laan van Spitsbergen in noordelijke en zuidelijke richting niet tegelijkertijd afgewikkeld kunnen worden, aangezien het linksafslaande verkeer vanuit het zuiden conflicteert met het rechtdoorgaande verkeer vanuit het noorden. Daardoor is deze situatie niet (veilig) te regelen door middel van verkeerslichten.
Om dit op te lossen zijn meerdere mogelijkheden. De eerste is het realiseren van een linksafstrook op de Laan van Spitsbergen (vanuit zuidelijke richting). De ruimte hiervoor is beschikbaar. De situering kan op basis van dezelfde maatvoering als aan de noordzijde van het kruispunt. (…)
In de ochtendspits (zie bijlage 8.2) is de cyclustijd van een dergelijke regeling 115 seconden en in de avondspits (zie bijlage 8.3) 106 seconden. De rechtdoorgaande richtingen op de Laan van Spitsbergen nemen verreweg het grootste gedeelte van de cyclus in. Deze hebben een groentijd van meer dan 50 seconden. Aangezien beide zijtakken conflicteren met alle overige richtingen, wordt de cyclustijd opgerekt. Nadeel hiervan is dat fietsers en voetgangers in de spits dus lang moeten wachten voordat zij groen krijgen. Gezien de geringe omvang van de problemen (in de praktijk) is de aanleg van een VRI op dit kruispunt geen meerwaarde vanuit het oogpunt van afwikkeling.
(…)
5.Conclusies en oplossingsrichtingen
(…)
5.3
Verbeteringen Asselsestraat
De inrichting van het kruispunt Laan van Spitsbergen is niet optimaal en de veiligheid van met name het fietsverkeer kan worden verbeterd door de snelheid van het autoverkeer te beperken, het kruispunt compacter en overzichtelijker te maken en meer ruimte te creëren voor het fietsverkeer.
Er is een aantal opties tot verbetering bekeken. Een VRI is een optie. Er is een VRI te realiseren met een gemiddelde maar nog acceptabele cyclustijd. Een VRI heeft echter negatieve consequenties voor de algemene verliestijd en specifiek de afwikkeling op de Laan van Spitsbergen wordt minder. De noodzaak voor de aanleg van een VRI is er vanuit het oogpunt van afwikkeling niet. Een VRI zal het gevoel van veiligheid voor fietsers doen toenemen maar in de praktijk leidt roodlichtnegatie bij VRI’s vaak tot onveilige situaties. Ook wat betreft verkeersveiligheid zal een VRI dus nauwelijks een verbetering betekenen. Ten slotte vergt de aanleg van een VRI een relatief grote investering (o.a. aanleg linksaffer zuid).
Een andere optie, passend binnen de functie van de weg is een rotonde, ovonde of een voorrangspleintje. (…)’
2.5.
Vervolgens heeft de Omgevingsdienst Veluwe IJssel in opdracht van de gemeente een akoestisch onderzoek uitgevoerd in verband met de voorgenomen aanpassing van de kruising Laan van Spitsbergen/Asselsestraat. Het doel van dit onderzoek was de geluidseffecten in beeld te laten brengen en deze effecten te laten beoordelen aan de hand van de wettelijke kaders. De conclusie van het onderzoek is weergegeven in een rapport van 1 maart 2017 en luidt dat aanpassing van de kruising niet resulteert in een reconstructiesituatie zoals bedoeld in de Wet geluidhinder en dat daarom geen nadere procedures of maatregelen nodig zijn om een aanpassing uit te kunnen laten voeren.
2.6.
De gemeente heeft bij brief van 2 juni 2017 aan de buurtbewoners van de kruising Laan van Spitsbergen/Asselsestraat, waaronder in ieder geval eisers, onder meer het volgende geschreven:
‘De gemeente Apeldoorn gaat aan het einde van dit jaar starten met de aanpassing van het kruispunt Laan van Spitsbergen – Asselsestraat en de rotonde Jachtlaan (de rotonde ter hoogte van AGOVV). Het doorgaande verkeer zal worden omgeleid.
Wat gaan we doen?
(…)
- De kruising Laan van Spitsbergen – Asselsestraat wordt aangepast waardoor fietsers veiliger de Laan van Spitsbergen kunnen oversteken. Tegelijk wordt aan de zuidzijde een aparte linksafstrook aangebracht om het verkeer tijdens piekdagen goed te kunnen verwerken richting de parkeerterreinen op het AGOVV-terrein. Deze strook zal alleen op deze piekdagen open gezet worden.
Inloopbijeenkomst
Het ontwerp en de werkzaamheden worden toegelicht tijdens een informatieavond waarvoor wij u graag uitnodigen. (…)’
2.7.
Op 3 juli 2017 heeft een eerste informatieavond plaatsgevonden waarbij aan buurtbewoners de gelegenheid is gegeven om vragen en opmerkingen op te schrijven met betrekking tot de geplande aanpassingen aan het kruispunt Laan van Spitsbergen/Asselsestraat. Tijdens deze informatieavond hebben verschillende aanwezigen voorgesteld om als onderdeel van de aanpassingen op het kruispunt een zogenaamde verkeersregelinstallatie (VRI) te plaatsen. De gemeente heeft in een reactienota van
12 september 2017 kenbaar gemaakt over deze maatregel na te denken.
2.8.
Op 6 februari 2018 heeft een tweede informatieavond plaatsgevonden. Tijdens deze bijeenkomst heeft de gemeente het nieuwe plan voor de kruising aan de buurtbewoners, waaronder in ieder geval eisers, gepresenteerd. Dit plan hield onder andere in dat een VRI op de kruising Laan van Spitsbergen/Asselsestraat zou worden geplaatst.
2.9.
De buurtbewoners en de gemeente hebben vervolgens uitvoerig gecorrespondeerd over het voornemen van de gemeente om tot plaatsing van een VRI over te gaan en de nadelige gevolgen die daaraan volgens de buurtbewoners zijn verbonden. Het plaatsgevonden overleg heeft er uiteindelijk niet toe geleid dat de gemeente haar plan tot het plaatsen van een VRI heeft aangepast en ook niet dat de geplande werkzaamheden (verder) zijn opgeschort.
2.10.
De voorbereidende werkzaamheden aan de kruising Laan van Spitsbergen/Asselsestraat zijn in de week van 19 maart 2018 gestart. De uitvoerende werkzaamheden zijn op maandag 26 maart 2018 gestart.
3.Het geschil
3.1.
[Eiser] vorderen bij vonnis, uitvoerbaar bij voorraad:
I de gemeente, althans haar bestuursorgaan, te verplichten de eventueel reeds aangevangen (voorbereidende) werkzaamheden per direct te staken en gestaakt te houden en deze staking te gehengen en te gedogen;
II de gemeente, althans haar bestuursorgaan, te verplichten de (verdere) werkzaamheden aan de kruising Laan van Spitsbergen/Asselsestraat per onmiddellijk op te schorten;
III de gemeente een dwangsom op te leggen van € 250,00 voor elke dag dat zij niet uit eigener beweging overgaat tot opschorten/staken van de werkzaamheden, vanaf de datum van betekening van dit vonnis;
IV meer subsidiair een zodanige voorziening te treffen als de voorzieningenrechter passend oordeelt;
V de gemeente te veroordelen in de proceskosten.
3.2.
De gemeente voert verweer en concludeert tot afwijzing van de vorderingen.
3.3.
Op de stellingen van partijen zal hierna, voor zover voor de beoordeling van dit geschil van belang, worden ingegaan.
4.De (nadere) beoordeling van het geschil
4.1.
De eisers hebben een voldoende spoedeisend belang om in kort geding een voorziening te vragen. Zij hebben bezwaren tegen plaatsing van een VRI (Verkeersregelinstallatie), die er nu nog niet staat, maar zonder een verbod aan de gemeente binnenkort wel. De gevraagde voorziening strekt ertoe de plaatsing van de VRI te voorkomen. Daarvoor is op korte termijn een voorziening nodig, waaraan niet afdoet dat de VRI later nog kan worden weggehaald of buiten gebruik kan worden gesteld indien dat de uitkomst van een bodemprocedure zou zijn.
4.2.
De partijen zijn het erover eens dat de beslissing van de gemeente tot plaatsing van een VRI geen verkeersbesluit is en dat daartegen geen bestuursrechtelijke rechtsgang openstaat. Het gaat hier om een feitelijke aanpassing van het kruispunt Laan van Spitsbergen/Asselsestraat. Het behoort tot de beleidsvrijheid van de gemeente om dat kruispunt zo aan te passen als zij in de gegeven omstandigheden uit oogpunt van behartiging van het publiek belang nodig acht. De beslissing van de gemeente tot deze aanpassing kan door de rechter maar in beperkte mate worden getoetst. Alleen indien gezegd moet worden dat de gemeente bij afweging van alle belangen in redelijkheid niet tot de beslissing tot deze aanpassing heeft kunnen komen, kan sprake zijn van onrechtmatig handelen dat door de rechter kan worden verboden.
4.3.
De kern van de kwestie is dat de gemeente in afwijking van de conclusies in het rapport van [B.V. A] besloten heeft het kruispunt met een VRI installatie uit te rusten. Volgens het rapport van [B.V. A] heeft een VRI geen toegevoegde waarde voor de verkeersafwikkeling op de Laan van Spitsbergen en kan die zelfs enig tijdverlies voor die afwikkeling opleveren, terwijl een VRI duur is omdat dan ook een linksafstrook moet worden aangelegd op de Laan van Spitsbergen aan de zuidzijde van het kruispunt. De gemeente is met inachtneming van advies van haar eigen verkeersdeskundige, [naam verkeersdeskundige], tot de conclusie gekomen dat een VRI echter wel gewenst is uit oogpunt van verkeersveiligheid en afwikkeling van het verkeer vanaf de Asselsestraat. Dat is ter zitting door [naam verkeersdeskundige] toegelicht. De keuze voor een VRI uit dat oogpunt is niet in strijd met de inhoud van het rapport van [B.V. A]. Gehoord en gezien de toelichting ter zitting is die keuze alleszins begrijpelijk, met name ook in verband met de veiligheid van fietsers die de Laan van Spitsbergen, een drukke doorgaande weg, moeten oversteken.
4.4.
Van omwonenden zijn er voor- en tegenstanders van een VRI. De gemeente heeft de wensen van bewoners meegewogen. Voor de beslissing is niet bepalend of de meerderheid voor of tegen is. De gemeente heeft niet alleen te maken met de wensen en belangen van direct omwonenden, maar met een meeromvattend algemeen belang, waaronder de verkeersveiligheid van alle weggebruikers, ook niet-omwonenden, en alle belangen die daarmee ook samenhangen. De eisers vrezen vooral een toename van lawaai door optrekkend en afremmend verkeer en een toename van de uitstoot van fijnstof. Uit het akoestisch rapport kan niet worden afgeleid dat sprake zal zijn van een significante toename van het lawaai tot boven aanvaardbare waarden. Dat de uitstoot van fijnstof tot meer dan aanvaardbare waarden zal toenemen, hebben de eisers niet met stukken onderbouwd aannemelijk gemaakt. De door de gemeente ter zitting genoemde cijfers uit metingen in de huidige situatie waarbij de uitstoot van fijnstof ver onder de grenswaarde blijft, maken dat niet aannemelijk.
4.5.
Onder deze omstandigheden kan niet worden gezegd dat de gemeente in redelijkheid niet tot de beslissing heeft kunnen komen om het kruispunt aan te passen en een VRI te plaatsen. Dat dit voor sommige bewoners van de Laan van Spitsbergen in de buurt van het kruispunt meer hinder kan opleveren dan zij in de huidige situatie ondervinden, kan daaraan op zichzelf niet afdoen, omdat nu eenmaal onvermijdelijk is dat maatregelen die uit oogpunt van behartiging van algemeen belang nodig zijn voor individuele burgers minder gunstig kunnen uitpakken. De gemeente heeft overigens verklaard met die bewoners in gesprek te zijn over maatregelen om de nadelige gevolgen te verzachten.
4.6.
De eisers hebben zich er nog op beroepen dat de gemeente bij monde van bevoegde organen eerder onvoorwaardelijke toezeggingen heeft gedaan dat er geen VRI zou komen. Dat hebben zij niet met bewijsstukken onderbouwd en niet aannemelijk gemaakt. Geconstateerd moet in ieder geval worden dat de gemeente er vanaf de bespreking met de bewoners van 3 juli 2017 geen misverstand over heeft laten bestaan dat zij zich ook over de optie van een VRI zou beraden, nadat bewoners op die bijeenkomst daarop bij de gemeente hadden aangedrongen.
4.7.
Voor toewijzing van de vorderingen is daarom geen grond. Een afweging van belangen vergt ook dat een toewijzing achterwege blijft. De gemeente lijdt aanzienlijke schade door uitstel vanwege het contract met de aannemer. Bovendien moeten de werkzaamheden voor het aanbreken van het toeristenseizoen met toenemende verkeersdrukte kunnen worden afgerond. Anderzijds zou de geplaatste VRI ook later nog buiten werking kunnen worden gesteld indien de plaatsing alsnog onrechtmatig zou worden bevonden.
4.8.
[Eiser] zal als de in het ongelijk gestelde partij in de proceskosten worden veroordeeld. Deze kosten worden aan de zijde van de gemeente tot op heden begroot op:
- griffierecht € 626,00
- salaris advocaat
€ 816,00
€ 816,00
Totaal € 1.442,00
5.De beslissing
De voorzieningenrechter
5.1.
wijst de vorderingen af,
5.2.
veroordeelt [Eiser] tot betaling van de proceskosten, aan de zijde van de gemeente tot de uitspraak van dit vonnis begroot op € 1.442,00,
5.3.
verklaart deze kostenveroordeling uitvoerbaar bij voorraad.
Dit vonnis is gewezen door mr. R.J.B. Boonekamp en in het openbaar uitgesproken in tegenwoordigheid van de griffier mr. E.H.J. Krijnen op 29 maart 2018. De feiten en de motivering waarop de beslissing steunt, zijn afzonderlijk (nader) vastgelegd op
12 april 2018.