Uitspraak
Rechtbank gelderland
Zittingsplaats Arnhem
Belastingrecht
zaaknummers: ARN 15/2715 t/m ARN 15/2717 en ARN 15/2719
uitspraak van de meervoudige kamer van 4 augustus 2016 in de zaken tussen
[X] , wonende te [Z] , eiser
(gemachtigde: mr. [gemachtigde] ),
en
de inspecteur van de Belastingdienst/Midden- en kleinbedrijf, kantoor Almelo, verweerder.
Procesverloop
Verweerder heeft aan eiser voor de jaren 2008 tot en met 2010 navorderingsaanslagen inkomstenbelasting en premie volksverzekeringen (IB/PVV) opgelegd. Voorts is de aanslag IB/PVV over het jaar 2011 met een correctie opgelegd. Eiser heeft tegen deze aanslagen bezwaar gemaakt.
Verweerder heeft bij vier afzonderlijke uitspraken op bezwaar de aanslagen gehandhaafd.
Eiser heeft daartegen beroep ingesteld.
Verweerder heeft een verweerschrift ingediend.
Het onderzoek ter zitting heeft plaatsgevonden op 12 mei 2016 te Arnhem.
Eiser is vertegenwoordigd door zijn gemachtigde. Verweerder heeft zich laten vertegenwoordigen door [gemachtigde] , [A] en mr. [B] .
Op de zitting is tevens het beroep van eiser inzake met zaaknummer ARN 15/2714 behandeld. Al hetgeen in die zaak is verklaard en overgelegd, wordt geacht ook in onderhavige zaken te zijn verklaard en overgelegd.
Overwegingen
Feiten
1. Eiser heeft over 2008 aangifte IB/PVV gedaan naar een belastbaar inkomen (uit werk en woning, box 1) van € 2.329. Met dagtekening 16 februari 2010 is de aanslag conform de aangifte opgelegd. Eiser heeft over 2009 aangifte IB/PVV gedaan naar een belastbaar inkomen (box 1) van € 10.452. Met dagtekening 17 februari 2011 is de aanslag conform de aangifte opgelegd. Eiser heeft over 2010 aangifte IB/PVV gedaan naar een belastbaar inkomen (box 1) van € 11.530. Met dagtekening 21 september 2011 is de aanslag conform de aangifte opgelegd. Eiser heeft over 2011 aangifte IB/PVV gedaan naar een belastbaar inkomen in box 1 van € 15.911 en naar een belastbaar inkomen uit sparen en beleggen (box 3) van € 913, ofwel naar een verzamelinkomen van € 16.824.
2. Op [2012] is onder leiding van de rechter-commissaris in het kader van een strafrechtelijk onderzoek door de FIOD een huiszoeking uitgevoerd op het woonadres van eiser. Daarbij werden diverse administratieve bescheiden inbeslaggenomen, waaronder bankafschriften, schriften, aangiftegegevens en een computer.
3. Op de in de woning van eiser inbeslaggenomen computer zijn betreffende de aangiftejaren 2007 tot en met 2011 in totaal 6.374 verschillende aangiftebestanden aangetroffen die zijn aangemaakt met de aangifteprogramma’s die jaarlijks door de belastingdienst ter beschikking worden gesteld. Deze bestanden bevatten van 2.974 verschillende belastingplichtigen gegevens voor in totaal 9.485 aangiften inkomstenbelasting. Daarvan zijn er 8.603 daadwerkelijk verzonden/ingediend.
4. In de onder eiser inbeslaggenomen schriften staan grote aantallen namen van personen vermeld met daarachter de aantekening ‘verzonden’. Achter deze namen is telkens een bedrag vermeld, over het algemeen € 50, in een aantal gevallen een lager bedrag.
5. Naar aanleiding van de bevindingen van het FIOD onderzoek heeft verweerder geconcludeerd dat eiser tegen vergoeding aangiften inkomstenbelasting heeft verzorgd voor derden, dat hij die inkomsten niet in zijn aangiften IB/PVV voor de jaren 2008 tot en met 2010 heeft verwerkt en slechts gedeeltelijk in zijn aangifte voor het jaar 2011 en dat eiser aldus niet de vereiste aangiften heeft gedaan. Verweerder heeft aan de hand van de informatie uit de computer en de gegevens in de schriften die inkomsten (exclusief omzetbelasting) berekend op respectievelijk € 50.793 (2008), € 71.783 (2009), € 80.597 (2010) en €78.357 (2011). Hij is daarbij uitgegaan van 1.314 aangiften inkomstenbelasting in het jaar 2008, 1.857 in 2009, 2.085 in 2010 en 2.040 in 2011 en van een gemiddelde vergoeding per aangifte van € 46 (inclusief omzetbelasting). Deze inkomsten heeft verweerder aangemerkt als resultaat uit overige werkzaamheden.
6. Met dagtekening 23 februari 2013 zijn aan eiser navorderingsaanslagen IB/PVV voor de jaren 2008 t/m 2010 opgelegd naar belastbare inkomens (uitsluitend in box 1) van € 53.122 (2008), € 82.235 (2009) en € 92.127 (2010). Bij de aanslagregeling voor het jaar 2011 heeft verweerder het inkomen in box 1 gecorrigeerd met € 75.357 ROW (€ 78.857 -/- het reeds in de aangifte verwerkte bedrag van € 3.500). Met dagtekening 15 februari 2013 is de aanslag IB/PVV naar een belastbaar inkomen van € 92.181 (box 1: € 91.268 en box 3: € 913) opgelegd.
7. In het bezwaarschrift van 18 februari 2013 is namens eiser onder meer het volgende verklaard:
“Het totale aantal door [eiser] ingevulde en ingediende aangiften is volgens uw berekening 8.603 Uit het bovenstaande overzicht volgt echter dat dit aantal onjuist is. Het werkelijke aantal door [eiser] ingevulde en ingediende aangiften over de jaren 2008 tot en met 2012 is namelijk
5.777. Belangrijk om hierbij op te merken is dat [eiser] (logischerwijze) slechts een vergoeding ontving voor de aangiftes die daadwerkelijk werden
ingediend.(…) De naheffing dient aan de hand van het werkelijk aantal ingediende aangiftes, zijnde 5 777, opnieuw te worden vastgesteld.
5.777. Belangrijk om hierbij op te merken is dat [eiser] (logischerwijze) slechts een vergoeding ontving voor de aangiftes die daadwerkelijk werden
ingediend.(…) De naheffing dient aan de hand van het werkelijk aantal ingediende aangiftes, zijnde 5 777, opnieuw te worden vastgesteld.
[Eiser] maakt daarnaast bezwaar tegen de door u vastgestelde vergoeding per ingediende aangifte. Er werd door [eiser] normaliter gebruik gemaakt van een gestaffeld systeem waarbij verschillende prijzen werden gehanteerd voor klanten, niet-klanten en familieleden welke prijzen vervolgens weer afhankelijk waren van het teruggavebedrag. (...)
[Eiser] hield in zijn schrift op basis waarvan door u de gemiddelde inkomsten per ingevulde aangifte zijn vastgesteld, bijvoorbeeld niet de ingevulde aangiften voor zijn familie en vrienden bij. Immers, [eiser] ontving hiervoor geen vergoeding. (…) [Eiser] stelt, op basis van zijn eigen administratie, dat de gemiddelde betaling per ingediende aangifte circa € 35 bedraagt.”
8. Eiser heeft aan een aantal cliënten lijsten verstrekt waarop zij konden aankruisen over welke jaren eiser voor hen een aangifte heeft ingediend bij de belastingdienst en of zij daarvoor een vergoeding aan eiser hebben betaald. Bij faxbericht van 29 april 2016 heeft eiser negen van dergelijke verklaringen overgelegd (de verklaringen).
Geschil9. In geschil is of verweerder over de jaren 2008 tot en met 2011 terecht het box 1 inkomen van eiser heeft verhoogd met de door hem gestelde inkomsten uit ROW.
10. Eiser stelt dat verweerder is uitgegaan van een te hoog bedrag dat eiser per aangifte zou hebben ontvangen en dat het aantal aangiftes dat eiser heeft ingevuld lager is dan door de FIOD is berekend. Hij is slechts behulpzaam geweest bij het invullen van aangiften en heeft hier nagenoeg geen vergoeding voor ontvangen. Eiser verwijst daarbij naar getuigen die kunnen verklaren over de hoogte van de vergoeding die zij aan eiser hebben betaald. Hij verzoekt de rechtbank deze getuigen op te roepen. De in de schriften vermelde bedragen zijn bedragen die eiser nog moest ontvangen, veel van zijn zogenoemde ‘cliënten’ hebben nooit betaald, hetgeen ook blijkt uit de overgelegde verklaringen. Eiser stelt dat verweerder als op de zaken betrekking hebbend stuk het FIOD-dossier dient te verstrekken en dat de delen hiervan moeten worden uitgesloten van het bewijs omdat de officier van Justitie geen toestemming heeft gegeven voor het gebruik ervan.
Eiser concludeert tot gegrondverklaring van de beroepen en vernietiging van de (navorderings)aanslagen.
11. Verweerder stelt dat eiser over de onderhavige jaren niet de vereiste aangiften heeft gedaan en dat de niet aangegeven inkomsten in verhouding tot de aangegeven inkomsten zowel in relatieve als in absolute zin van niet geringe betekenis zijn. De bewijslast dient daarom op grond van artikel 25, derde lid van de Algemene wet inzake rijksbelastingen (Awr) te worden omgekeerd. Verweerder stelt voorts dat de door hem gehanteerde gemiddelde prijs per aangifte van € 46 niet te hoog is en dat het op deze wijze berekende extra inkomen berust op een redelijke schatting. Mocht de rechtbank een andere mening zijn toegedaan dan beroept verweerder zich op interne compensatie. Verweerder stelt verder dat hij niet over meer bescheiden beschikt dan hij reeds heeft overgelegd en dat de officier van Justitie reeds in 2012 toestemming heeft gegeven de in het strafrechtelijk onderzoek verkregen informatie te gebruiken voor de belastingheffing.
Verweerder concludeert tot ongegrondverklaring van de beroepen.
Beoordeling van het geschil
Horen van getuigen
12. Eiser heeft bij brief van 7 juli 2015 verzocht om 67 getuigen te horen en de rechtbank in overweging gegeven om in het vooronderzoek deze getuigen op te roepen en te horen. De rechtbank heeft bij brief van 14 oktober 2015 aan eiser meegedeeld daartoe vooralsnog geen aanleiding te zien. Eiser is daarbij gewezen op de mogelijkheid getuigen mee te brengen of op te roepen. Eiser heeft het verzoek om getuigen te horen ter zitting herhaald.
Eiser heeft geen getuigen meegebracht naar de zitting of opgeroepen om ter zitting te verschijnen. De rechtbank acht geen termen aanwezig om het onderzoek ter zitting te heropenen en over te gaan tot het horen van de door eiser genoemde getuigen. De getuigen kunnen immers uitsluitend een verklaring afleggen over hetgeen zij zelf met eiser hebben afgesproken en niet over wat met anderen is overeengekomen. Gezien de grote hoeveelheid namen in de schriften en grote hoeveelheid daadwerkelijk door eiser ingediende aangiften kan niet worden gesteld dat deze getuigen een beeld kunnen geven van wat in het overgrote deel van de hulp bij het doen van aangiften is overeengekomen.
Stukken van het geding
13. Op grond van artikel 8:42, eerste lid, Algemene wet bestuursrecht (Awb) dient verweerder alle stukken die hem ter beschikking staan en een rol hebben gespeeld bij zijn besluitvorming aan de belanghebbende en aan de rechter over te leggen. Die verplichting gaat in het algemeen niet zo ver dat de inspecteur is gehouden ook alle stukken in te brengen die ten grondslag liggen aan processen-verbaal van de FIOD, indien die stukken niet ter beschikking van verweerder hebben gestaan (vgl. HR 12 juli 2013, nr. 11/04625, ECLI:NL:HR:2013:29).
14. Eiser stelt dat verweerder het bepaalde in artikel 8:42 Awb heeft geschonden door niet alle op de zaak betrekking hebbende stukken over te leggen. Eiser wijst daarbij naar het verweerschrift waarin gesteld wordt dat er 19 getuigen door de FIOD zijn gehoord, terwijl maar vijf verklaringen door verweerder zijn ingebracht.
15. Indien een verweerder verzuimt te voldoen aan de verplichting om stukken over te leggen, kan de rechter op grond van artikel 8:31 Awb daaruit de gevolgtrekkingen maken die hem geraden voorkomen. Dit voorschrift staat toe dat de rechter onder omstandigheden de gevolgtrekking maakt dat voorbijgegaan moet worden aan dit verzuim (zie Hoge Raad, 14 november 2014, nr. 12/05832, ECLI:NL: HR:2014:3041). Hoewel, zoals eiser stelt, niet uitgesloten kan worden dat in het FIOD-dossier meer getuigenverklaringen voorkomen dan die welke door verweerder in het onderhavige dossier zijn ingebracht, heeft de rechtbank geen reden om te twijfelen aan verweerders verklaring dat alle FIOD stukken die hij in bezit heeft door hem bij de stukken zijn gevoegd.
Gebruik FIOD-informatie
16. Eiser heeft aangevoerd dat uit de op 23 juli 2015 verleende toestemming van de officier van justitie niets blijkt van een reeds in 2012 verleende toestemming. Verweerder heeft daartegenover gesteld dat reeds in 2012 toestemming is gevraagd en verkregen maar dat de kopie van die verleende toestemming niet meer voorhanden was. Daarom is nogmaals een verzoek ex artikel 55 Awr gedaan. De brief van officier van justitie J.W. Bollen van 23 juli 2015 is de reactie op dat verzoek. De rechtbank acht deze weergave van de gang van zaken door verweerder geloofwaardig, mede gelet op de zich bij de stukken bevindende ‘aankondiging belastingaanslagen’ van 23 januari 2013 waarin met zoveel woorden aan eiser wordt meegedeeld dat de officier van Justitie de belastingdienst toestemming heeft gegeven om de informatie die wordt verkregen in het kader van het strafrechtelijk onderzoek te gebruiken voor de heffing en invordering van belastingen. Gelet op het bovenstaande is de rechtbank van oordeel dat aannemelijk is geworden dat al in 2012 door de officier van justitie toestemming is verleend aan verweerder om gebruik te maken van informatie verkregen uit het strafrechtelijke onderzoek. De rechtbank ziet dan ook geen aanleiding de FIOD-stukken buiten beschouwing te laten.
Omkering bewijslast
17. Verweerder stelt dat eiser over de jaren 2008 tot en met 2011 niet de vereiste aangiften heeft gedaan en dat daarom op grond van artikel 27e, eerste lid, van de AWR de rechtbank het beroep ongegrond moet verklaren tenzij is gebleken dat en in hoeverre de uitspraken op bezwaar onjuist zijn. Volgens vaste jurisprudentie heeft een belastingplichtige niet de vereiste aangifte gedaan indien sprake is van één of meer gebreken die ertoe leiden dat de volgens de aangifte verschuldigde belasting zowel absoluut als relatief bezien aanzienlijk lager is dan de werkelijk verschuldigde belasting. Dat de vereiste aangifte niet is gedaan, dient verweerder volgens regels van normale bewijslastverdeling aannemelijk te maken. Verweerder wijst in dat kader op de in de bij eiser inbeslaggenomen computer blijkende grote hoeveelheid aangiften inkomstenbelasting die eiser heeft ingediend namens derden en op de bij eiser inbeslaggenomen schriften, waarin achter vrijwel alle namen een bedrag is vermeld van over het algemeen € 50. Vaststaat dat eiser in zijn aangiften voor de jaren 2008 tot en met 2010 niets heeft vermeld over inkomsten die hij heeft verkregen uit het invullen en indienen van aangiften. In de aangifte voor het jaar 2011 heeft eiser hiervoor een bedrag van € 3.500 aangegeven. Eiser erkent dat hij deze werkzaamheden heeft verricht en dat hij daarvoor in een deel van de gevallen een vergoeding heeft ontvangen. In de bezwaarfase heeft eiser over de jaren 2008 t/m 2012 het aantal van 5.777 ingediende aangiften als juist vermeld tegen een gemiddelde vergoeding van € 35 per aangifte. Voor het jaar 2011 zou het om 1.310 ingediende aangiften gaan. Hieruit volgt dat uitgaande van eisers stelling dat hij niet van iedereen een vergoeding heeft ontvangen en dat gemiddeld sprake was van € 35 per aangifte, verweerder aannemelijk heeft gemaakt dat eiser over deze jaren inkomsten niet in zijn aangiften heeft verwerkt en dat aldus de volgens de aangifte verschuldigde belasting zowel absoluut als relatief bezien aanzienlijk lager is dan de werkelijk verschuldigde belasting.
18. Het voorgaande brengt mee dat het beroep van eiser ongegrond moet worden verklaard, tenzij is gebleken dat de navorderingsaanslagen over de jaren 2008 tot en met 2010 en de aanslag over 2011 te hoog zijn vastgesteld. Het ligt dan op de weg van eiser om te doen blijken – dat wil zeggen overtuigend aantonen – dat en in hoeverre deze aanslagen te hoog zijn vastgesteld. Naar het oordeel van de rechtbank heeft eiser dat bewijs niet geleverd.
Eisers stelling dat hij slechts een groot aantal mensen behulpzaam is geweest bij het doen van aangiften en dat hij daar in het merendeel van de gevallen geen vergoeding voor heeft ontvangen, acht de rechtbank mede gezien hetgeen eiser in de bezwaarfase heeft aangevoerd, niet aannemelijk gemaakt. Uit de bij de rechter-commissaris door diverse getuigen afgelegde verklaringen blijkt dat zij aan eiser wel degelijk een vergoeding hebben betaald. Indien, zoals eiser stelt, hij in het merendeel van de gevallen geen vergoeding vroeg voor het doen van aangifte, valt niet in te zien waarom hij dan toch telkens per persoon een bedrag heeft vermeld in de schriften waarin hij zijn werkzaamheden bijhield. Ook de door eiser in dat kader overgelegde verklaringen overtuigen niet, omdat die op zichzelf niets zeggen over wat er is gebeurd bij de grote hoeveelheid andere aangiften en personen. Daarbij komt dat, naar verweerder onweersproken heeft gesteld, één van die verklaringen afkomstig is van een persoon ( [C] ) voor wie eiser geen aangifte heeft gedaan. Dat het aantal ingevulde en verzonden aangiftes lager was dan de hoeveelheid aangiftes die op eisers laptop zijn aangetroffen is slechts gesteld, maar niet onderbouwd.
Redelijke schatting
19. Dat voor de onderhavige belastingjaren de bewijslast is omgekeerd en verzwaard geeft verweerder niet de bevoegdheid de aanslag in zoverre naar willekeur vast te stellen. Verweerder dient aannemelijk te maken dat de bij eiser in aanmerking genomen bedragen aan ROW berusten op een redelijke schatting. Naar het oordeel van de rechtbank is dit het geval. Verweerder heeft de extra ROW inkomsten van eiser bepaald op de wijze zoals hierboven onder 5 is weergegeven. Het gemiddelde bedrag per aangifte heeft verweerder berekend door het totaal van de bedragen dat achter elke naam in de schriftjes was vermeld te delen door de hoeveelheid aangiften vermeld in de schriftjes. Op deze wijze komt verweerder tot een bedrag van € 52 per aangifte gemiddeld. Door het gemiddelde bedrag per aangifte op deze wijze te berekenen aan de hand van eisers eigen administratie en vervolgens te verlagen naar € 46 is naar het oordeel van de rechtbank sprake van een redelijke schatting.
20. Gelet op wat hiervoor is overwogen, zijn de beroepen ongegrond.
Proceskosten
21. Voor een proceskostenveroordeling bestaat geen aanleiding.
Beslissing
De rechtbank verklaart de beroepen ongegrond.
Deze uitspraak is gedaan door mr. E. Kouwenhoven, voorzitter, en mr. T. van Rij en mr. G.J. Ebbeling, leden, in aanwezigheid van mr. P.C. Stroebel, griffier.
De beslissing is in het openbaar uitgesproken op 4 augustus 2016.
griffier voorzitter
Afschrift verzonden aan partijen op:
Rechtsmiddel
Tegen deze uitspraak kunnen partijen binnen zes weken na de verzenddatum hoger beroep instellen bij het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden (belastingkamer), Postbus 9030,
6800 EM Arnhem.