ECLI:NL:RBGEL:2014:6869

• Datum uitspraak: 30 september 2014
• Publicatiedatum: 3 november 2014
• Zaaknummer: 269544
• Instantie: Rechtbank Gelderland
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Civiel recht
• Procedures: Eerste aanleg - enkelvoudig
• Rechters: R.J.B. Boonekamp
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Rectificatie vordering van de statutair directeur van Aldi Inkoop B.V. inzake ontslag

In deze zaak vorderde de statutair directeur van Aldi Inkoop B.V. rectificatie van de mededeling over zijn ontslag. De vordering werd afgewezen wegens gebrek aan belang, aangezien de arbeidsovereenkomst op dezelfde dag was ontbonden. De procedure omvatte een dagvaarding en een mondelinge behandeling, waarbij de advocaat van de eiser en de advocaat van Aldi Inkoop aanwezig waren. De eiser, die sinds 1987 in dienst was bij Aldi, had kritiek geuit op de leidinggevende stijl van zijn superieur, wat leidde tot zijn ontslag. De rechtbank oordeelde dat de eiser geen belang meer had bij de rectificatie, omdat zijn statutair bestuurderschap niet meer bestond na de ontbinding van de arbeidsovereenkomst. De vordering werd afgewezen en de eiser werd veroordeeld in de proceskosten.

Uitspraak

vonnis

RECHTBANK GELDERLAND

Team kanton en handelsrecht

Zittingsplaats Arnhem

zaaknummer / rolnummer: C/05/269544 / KG ZA 14-440

Vonnis in kort geding van 30 september 2014

in de zaak van

[eiser]

wonende te [plaats]

eiser

advocaat mr. H.A. Hoving te Nijmegen

tegen

de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

ALDI INKOOP B.V.

gevestigd te Culemborg

gedaagde

advocaat mr. A.J.D. Bekius te Zwolle

Partijen zullen hierna [eiser] en Aldi Inkoop worden genoemd.

1. De procedure

1.1.

Het verloop van de procedure blijkt uit:

• de dagvaarding;
• de mondelinge behandeling (gelijktijdig gehouden met de mondelinge behandeling van het ontbindingsverzoek, gedaan door Aldi Inkoop, met zaak- en rolnummer 269643 / HA RK 14-123, waarin heden uitspraak wordt gedaan);
• de pleitnota van [eiser];
• de pleitnota van Aldi Inkoop.

1.2.

Ten slotte is vonnis bepaald.

2. De feiten

2.1.

[eiser], geboren op [geboortedatum], is op 5 oktober 1987 voor onbepaalde tijd in dienst getreden van Aldi Drachten B.V.. Aansluitend daarop is hij in dienst getreden van Aldi Culemborg B.V. Thans is hij in dienst van Aldi Inkoop. Sinds 7 november 2003 was [eiser] statutair directeur van die vennootschap. Zijn bruto jaarsalaris bedraagt € 230.000,- inclusief 8% vakantietoeslag. Daarnaast heeft [eiser] een zakelijke auto tot zijn beschikking en is hij deelnemer in de basisregeling van de pensioenregeling van de Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor het Levensmiddelenbedrijf (BPFL).

2.2.

Aldi is een wereldwijd opererend bedrijf van de Duitse familie [naam 1]. Zij zijn 100% aandeelhouder van de Duitse vennootschappen HUTHA Holding GmbH en WEBA Holding GmbH. Deze vennootschappen zijn elk voor 50% aandeelhouder in Aldi Inkoop en in Aldi Holding B.V.. [eiser] is als statutair directeur F&A van Aldi Inkoop verantwoordelijk voor de dienstverlening op het gebied van financiën, administratie en ICT. Aldi Holding B.V. is aandeelhouder van de negen regionale verkoopbedrijven in Nederland. De statutair directeur van Aldi Holding B.V. is de heer [naam 2].

2.3.

Het hoogste organisatorische orgaan van Aldi Nord, de groep waarvan Aldi in Nederland deel uitmaakt, is de zogenaamde
Verwaltungsrat . Voorzitter van de Verwaltungsrat is de heer [naam 3]. Leden van deze raad zijn de heren [naam 4] en [naam 5].

2.4.

Besluiten die Aldi in Nederland betreffen, worden genomen door de gezamenlijke statutair bestuurders van de Aldi-vennootschappen in Nederland. In dat verband vindt zes keer per jaar een ‘Direktorensitzung’ of ‘directeurenberaad’ plaats, voorgezeten door de statutair directeur van Aldi Holding.

2.5.

Binnen Aldi wordt gewerkt volgens het zogenaamde ‘Harzburger model’. Dat houdt onder meer in dat werknemers verantwoordelijk zijn voor de uitoefening van hun eigen functie en problemen bespreken ‘in de lijn’, dat wil zeggen met hun direct leidinggevende.

2.6.

Op 11 juli 2014 heeft [eiser] geprobeerd telefonisch contact op te nemen met [naam 3], behalve voorzitter van de Verwaltungsrat ook verantwoordelijk voor Aldi in Nederland. Toen dat niet lukte, heeft hij hem schriftelijk bericht op 12 juli 2014. Uit een Nederlandse vertaling van zijn in het Duits gestelde brief van die datum aan hem wordt geciteerd:

Geachte heer [naam 3],

Mijn bericht op uw voicemail, waarin ik u vraag om een gesprek, is mogelijk een probleem voor u. Daarom stuur ik u de volgende informatie.

Binnen de groep Nederlandse directeuren bestaat de laatste jaren veel onzekerheid, angst en voorzichtigheid. Het eigen initiatief wordt tegengewerkt. Het gevoel te worden gemanipuleerd en/of bestraft vormt een barrière om de eigen functie “vrij” en “met ambitie” te bekleden. De laatste directeursvergadering was een voorbeeld van de algemene onmacht en frustratie. De manier van leidinggeven door [naam 2] is autoritair en gaat in alles uit van snelheid. De voorbereiding en kwaliteit, bij welk onderwerp dan ook, zijn onbelangrijk; hier geldt niet het belang van Aldi maar het belang van [naam 2]. De onrust in Nederland sinds november 2012 is onder andere een resultaat hiervan.

Tijdens de voorbereiding op de gesprekken met de vakbonden of de Inspectie SZW heeft [naam 2] op geen enkele manier betrokkenheid getoond aan [naam 2] of aan mij; pas daarna kwamen de verwijten. Omdat de HR-manager direct wordt aangestuurd door [naam 2], zal dit tot problemen leiden met de vakbonden en/of intern in de vennootschappen. Het plaatsen van deze afdeling onder ENL/F&A en het uitdrukkelijke verbod, dat ik op welke manier dan ook invloed daarop uitoefen, is een ander probleem. In de jaren die ik bij Aldi werk heb ik geleerd dat leidinggeven o.a. gebaseerd moet zijn op eerlijkheid, integriteit, respect en bekwaamheid: dit zijn de voorwaarden om het beste uit de medewerkers te kunnen halen. De stijl van leidinggeven van [naam 2] voldoet niet aan deze voorwaarden.

Mijn loyaliteit aan het bedrijf is groot en persoonlijk heb ik ook ervaren, dat de loyaliteit aan de persoon [eiser] zeker net zo groot is. Van mijn kant is de loyaliteit aan [naam 2] en het vertrouwen in hem verdwenen en ik denk dat dit ook geldt voor mijn collega’s. Dit is voor mij de aanleiding voor een gesprek met u.

Uiteraard zijn bovengenoemde constateringen persoonlijk, maar deze kunnen worden bevestigd door navraag te doen bij de directeuren.

Van de consequenties van de inhoud van dit schrijven ben ik mij volledig bewust. Niettemin denk ik dat het belang van Aldi meer gewicht heeft dan mijn eigenbelang (handhaving van mijn positie). Ik vind het jammer dat ik dit moet schrijven en ik wil het graag toelichten in een persoonlijk gesprek met u.

2.7.

In een telefoongesprek van 14 juli 2014 heeft de Verwaltungsrat [eiser] gevraagd om een schriftelijke onderbouwing van zijn kritiek. Uit een Nederlandse vertaling van de in het Duits gestelde brief die [eiser] vervolgens op 15 juli 2014 aan de Verwaltungsrat heeft gefaxt, wordt geciteerd:

Geachte heer [naam 4],

In het telefoongesprek van gisteren, 14 juli 2014, hebben u en de heer [naam 5] mij verzocht om enkele concrete voorbeelden op papier te zetten, waaruit de kritiek naar voren komt op het leidinggeven van [naam 2].

(...)

Hierna worden voorbeelden genoemd, waaruit blijkt dat het bestuur van de holding een negatieve invloed heeft op de directeuren. Daarbij dient te worden opgemerkt dat ieder afzonderlijk onderwerp misschien een mondelinge toelichting rechtvaardigt.

(...)

Directeursvergaderingen

(...) Oogcontact met [naam 2] wordt zoveel mogelijk vermeden. Wanneer [naam 2] aan het woord is worden interrupties niet getolereerd. Degene die interrumpeert wordt openlijk terechtgewezen. Onderwerpen die [naam 2] niet interesseren gaan gepaard met demonstratieve blikken uit het raam. Door deze sfeer worden alle goed uitgedachte voorstellen van meet af aan kapot gemaakt. (...)

Delen van informatie

De laatste jaren nemen de holdingdirecteuren weer deel aan de Duitse directeursvergaderingen. Tot toelichting op de daarin besproken onderwerpen is [naam 2] nauwelijks in staat. (...)

Vertrek van de heer [naam 6]

(...)

Begeleiding directeuren

(...)

Personeelsbeleid

Acties voor het oplossen van gebreken in het personeelsbeleid zijn in 2010 door [naam 2], de heer [naam 7] en de heer [eiser] uiteengezet in een uitvoerig memo aan [naam 2]. De daarin vermelde onderwerpen en de bijbehorende acties zijn
op dit moment onderdeel van het HRM-plan van aanpak.

De schrijvers van dit memo zijn toen door [naam 2] nadrukkelijk aangesproken op dit initiatief. Het memo is volledig afgewezen, zonder enige vorm van inhoudelijke bespreking daarvan. [naam 2] heeft de afwijzing als volgt onderbouwd: “Dit was niet de opdracht en geen enkele directeur kan naar boven delegeren.”

Met het negeren van de inhoud van het memo en tevens van de situatie in [plaats], in combinatie met de in 2011 opgelegde en afgedwongen productiviteitsdruk, werd een basis gelegd voor de activiteiten van de vakbonden.

Gang van zaken bij de vakbonden

(...)

Regelbevoegdheid directeur

(...)

Introductie [naam 8]

De directeur ENL/F&A was uitdrukkelijk betrokken bij de aanloopfase van media-agentschap [naam 8]. Tijdens de voorbereiding van een reactie in de media vond er telefonisch overleg plaats tussen [naam 2] en de heer [eiser] en [naam 8]. [naam 8] viel [naam 2] op een bepaald moment in de rede, wat voor hem aanleiding was om [naam 8] te dwingen zich meteen te verontschuldigen. De wijze waarop zoiets gebeurt is ongemanierd.

Dit was voor mij aanleiding om mij in aansluiting op dit telefoongesprek uit naam van Aldi bij [naam 8] te verontschuldigen. Ook dit werd vanzelfsprekend besproken met [naam 2], het raakt hem echter niet.

Op zulke momenten schaam ik mij voor de holding.

Introductie Nysingh

(...)

Introductie van Benthem & Keulen

(...)

Bezetting F&A

(...)

Aankoop van emballageautomaten

(...)

Beleid

Het beleid zou gebaseerd moeten zijn op een denkwijze en op realiteitszin. Vervolgens dient dit beleid duidelijk te worden gecommuniceerd en uiteindelijk in de praktijk te worden gebracht. Hier geldt de voorwaarde dat dit alles goed moet worden voorbereid. Bij [naam 2] ontbreekt goede voorbereiding structureel. Hij wil elk onderwerp graag zo snel mogelijk uit zijn agenda schrappen. Bovendien communiceert hij onduidelijk, wat de reden is dat hij niet wordt begrepen. Vaak communiceert hij mondeling twee boodschappen, waarbij de één in strijd is met de ander. Dit gebeurt deels onbewust. Wanneer echt sprake is van pijnlijke onderwerpen gebeurt dit ook bewust. Op deze manier creëert hij ruimte om achteraf gelijk te krijgen.

Het door [naam 2] uitgevoerde beleid is zonder visie, inconsistent en leidt tot teleurstellingen, anders gezegd tot bedrijfseconomische en commerciële
underperformance .

Het bovenstaande is een keuze uit de voorbeelden, die aantonen dat het leidinggeven gebaseerd is op geen eigen verantwoordelijkheid, onduidelijke communicatie, slechte performance jegens derden en leidinggeven uitsluitend op basis van positie, niet op basis van inhoud. Dat [naam 2] agressief kan zijn en met deuren slaat of gesprekken plotseling beëindigt heb ik niet met voorbeelden onderbouwd, maar meerdere directeuren hebben hiermee zo hun eigen ervaring.

2.8.

Op 15 juli 2014 heeft [eiser] zijn kantoor vrijwel leeg achtergelaten.

2.9.

Op 24 juli 2014 heeft [eiser] de arboarts bezocht. In het rapport wordt als ‘Datum 1e verzuimmelding’ 21 juli 2014 vermeld. Bij ‘aard van de beperking’ is opgenomen: ‘Fysiek … Geen Benutbare Mogelijkheden (GBM)’ en als prognose: ‘zeer gunstig’.

2.10.

Bij brief van 29 juli 2014 van haar advocaat heeft Aldi Inkoop [eiser] uitgenodigd voor een buitengewone algemene vergadering van aandeelhouders (AVA). Uit die brief wordt geciteerd:

(...) Op de agenda staat uw schorsing en ontslag als statutair directeur. (...)

De reden hiervoor is – kort samengevat – dat er van uw zijde sprake is van een inconsistent beleid, solistische acties en gebrekkige terugkoppelingen, waardoor in ieder geval met de statutair directeur van Aldi Holding ([naam 2]) botsende managementstijlen zijn ontstaan. Het voorgaande heeft geresulteerd in (onder andere) een afbrokkelend draagvlak.

Het voorgaande zal tijdens de AVA nader worden toegelicht.

De AVA zal (op 15 augustus 2014 om 14.00 uur) plaatsvinden ten kantore van de vennootschap Aldi Inkoop aan [adres]. Ik nodig u uitdrukkelijk uit bij de vergadering aanwezig te zijn, opdat u uw visie over de voorgenomen besluiten naar voren kunt brengen en tevens uw raadgevende stem kunt uitoefenen. Tot die tijd bent u niet gerechtigd het betreffende pand te betreden. (...)

2.11.

Op 15 augustus 2014 heeft de buitengewone AVA plaatsgevonden. Daarbij waren aanwezig [eiser] vergezeld van zijn advocaat alsmede [naam 2] als gevolmachtigde van de aandeelhouders HUTHA Holding GmbH en WEBA Holding GmbH en de advocaat van Aldi Inkoop. [naam 2] is opgetreden als voorzitter, de advocaat van Aldi Inkoop als secretaris. Uit de notulen wordt geciteerd:

(...) Na de schorsing is namens de aandeelhouders medegedeeld dat is besloten de heer [eiser] per direct te ontslaan als statutair bestuurder van Aldi Inkoop B.V. om de redenen die zijn genoemd in de uitnodiging en ter AVA zijn toegelicht. De AVA heeft in haar overwegingen de raadgevende stem van de heer [eiser] betrokken. (...)

2.12.

Op 15 augustus 2014 heeft [naam 2] zowel intern als aan de vakbonden bericht:

Met ingang van heden is de heer [eiser] geen statutair directeur van Aldi Inkoop B.V. meer. Deze informatie is per direct vrij te geven.

2.13.

Op 10 september 2014 heeft een AVA van Aldi Inkoop plaatsgevonden. Daarbij waren dezelfde personen aanwezig als op de vergadering van 15 augustus 2014, in dezelfde hoedanigheden. Uit de notulen wordt geciteerd:

(...) Aan de orde is het voorgenomen besluit (voor zover noodzakelijk) tot bevestiging van het aandeelhoudersbesluit d.d. 15 augustus 2014, strekkende tot het ontslag van de heer [eiser] als statutair bestuurder van Aldi Inkoop B.V.. (...)

Na de schorsing is namens de aandeelhouders meegedeeld dat is besloten om het aandeelhoudersbesluit d.d. 15 augustus 2014 voor zover noodzakelijk te bevestigen en, voor zover noodzakelijk, tot ontslag van de heer [eiser] als statutair bestuurder van Aldi Inkoop B.V. per heden. Een en ander om de redenen die in de eerdergenoemde stukken zijn toegelicht en zojuist bediscussieerd. De AVA heeft in haar overwegingen de raadgevende stem van de heer [eiser] ten aanzien van beide voorgenomen besluiten betrokken.

3. Het geschil

3.1.

[eiser] vordert dat de voorzieningenrechter bij vonnis, uitvoerbaar bij voorraad:

I Aldi Inkoop veroordeelt om onmiddellijk, althans binnen 24 uur na betekening van dit vonnis, de navolgende rectificatie te mailen aan de directeuren van de negen verkoopbedrijven van Aldi in Nederland, de directies van de Aldi bedrijven in het buitenland, alle medewerkers van Aldi Inkoop en alle derden aan wie eerder bericht gestuurd of mededeling gedaan is over het ontslag van [eiser] als statutair directeur op/vanaf 15 augustus 2014 (waaronder de vakbonden CNV Dienstenbond, mevrouw [naam 9] en FNV Bondgenoten, mevrouw L. Bakhuijsen):

“ Personeelsinformatie

Op grond van het vonnis van de rechtbank Gelderland (de voorzieningenrechter) d.d. … september 2014 trek ik mijn mededeling van vrijdag 15 augustus 2014 in, dat de heer [eiser] vanaf 15 augustus geen statutair directeur van Aldi Inkoop B.V. meer is. Het hieraan ten grondslag gelegde ontslagbesluit van de aandeelhouders van Aldi Inkoop B.V. voldoet niet aan de eisen die de wet hieraan stelt, waaronder de eisen van redelijkheid en billijkheid en een zorgvuldige besluitvorming. Dit betekent dat de heer [eiser] vanaf 15 augustus 2014 nog in functie is als statutair directeur van Aldi Inkoop B.V. Met hem wordt overleg gevoerd over de ontstane situatie.

Deze informatie is per direct vrij te geven.

Met vriendelijke groeten,

[naam 2]”

althans een rectificatie met een aangepaste tekst die de voorzieningenrechter juist(er) oordeelt;

II op verbeurte van een onmiddellijk opeisbare dwangsom aan Aldi Inkoop B.V. ten gevolge van [eiser] van € 50.000,- en € 5.000,- per dag (of gedeelte van een dag) dat Aldi Inkoop B.V. in gebreke blijft bij de tenuitvoerlegging van deze rectificatie;

III Aldi Inkoop B.V. veroordeelt in de proceskosten.

4. De beoordeling

4.1.

Voor een voorziening als door [eiser] gevorderd ziet de voorzieningenrechter in de gegeven omstandigheden vooralsnog geen grond. [eiser] heeft daarbij thans onvoldoende belang. Bij beschikking van heden is de arbeidsovereenkomst ontbonden per 1 november 2014, tenzij Aldi het ontbindingsverzoek uiterlijk op 15 oktober 2014 intrekt. Bij gebreke van een arbeidsovereenkomst kan [eiser] geen invulling meer geven aan een statutair bestuurderschap. Bovendien is het vennootschapsrechtelijk ontslag een feit, zolang het niet is vernietigd. Voor een rectificatie is dan geen grond.

4.2.

De vordering zal worden afgewezen met veroordeling van [eiser] in de kosten.

5. De beslissing

De voorzieningenrechter

5.1.

wijst de vorderingen af,

5.2.

veroordeelt [eiser] in de proceskosten, aan de zijde van Aldi Inkoop tot op heden begroot op € 608,- voor vast recht en € 816,00 voor salaris voor de advocaat.

Dit vonnis is gewezen door mr. R.J.B. Boonekamp en in het openbaar uitgesproken op 30 september 2014.

coll.: CLB