Uitspraak
RECHTBANK DORDRECHT
Sector civiel recht
zaaknummer: 67239 / HA ZA 06-2730
vonnis van de enkelvoudige kamer van 23 mei 2007
in de zaak van
[eiser],
wonende te [woonplaats], gemeente [woonplaats]
eiser,
procureur: mr. C.M. Malipaard,
tegen
de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
[B.V. Bouwmaatschappij Merwestreek],
gevestigd te Hardinxveld-Giessendam,
gedaagde,
procureur: mr. L. Alberts.
Partijen worden hieronder aangeduid als [eiser] en [Merwestreek].
1. Het procesverloop
De rechtbank heeft kennis genomen van de volgende processtukken:
- tussenvonnis van 27 december 2006 en de daarin genoemde stukken,
- proces-verbaal van comparitie van 22 februari 2007.
2. De vaststaande feiten
Als enerzijds gesteld en anderzijds niet of onvoldoende gemotiveerd weersproken, alsmede op grond van de producties, voor zover niet betwist, staat het volgende tussen partijen vast.
2.1 [eiser] is eigenaar van de woning aan het adres [adres] te [woonplaats] (hierna: "de woning").
2.2 [Merwestreek] heeft op het perceel aangrenzend aan de woning van [eiser] het nieuwbouwproject "Groeskade" gerealiseerd. Dit plan bestond uit de bouw van appartementen.
2.3 In voorbereiding op de werkzaamheden heeft Raadgevend Ingenieursbureau Inpijn-Blokpoel op 5 november 2001 een funderingsadvies opgesteld.
2.4 Op 11 mei 2005 heeft Inspectrum B.V. (hierna: "Inspectrum") in opdracht van [Merwestreek] een bouwkundige vooropname van de woning uitgevoerd en hierover op diezelfde datum een rapport opgesteld.
2.5 Op 12 mei 2005 heeft Perfect Bouw B.V. (hierna: "Perfect") in opdracht van [eiser] een vooropname van de woning uitgevoerd en hierover op 6 juni 2005 schriftelijk gerapporteerd. Perfect Bouw heeft daarbij een aantal meetpunten en ijkpunten (glasstroken) aan de gevel van de woning aangebracht.
2.6 [Merwestreek] heeft de heiwerkzaamheden voor het project Groeskade verricht op 14 en 15 juni 2005.
2.7 Op 14 juni 2005 heeft [eiser] bij [Merwestreek] geklaagd over trillingen in de woning. In verband daarmee heeft [Merwestreek] op diezelfde dag een brief aan [eiser] verstuurd, met daarin de volgende passages:
"
* Schade als gevolg van het heiwerk voor ons project naast uw woning zal direct na het gereedkomen van het heiwerk worden opgenomen.
* De (eventuele) vastgestelde schade zal door [Merwestreek] per omgaande, in overleg met u, worden hersteld."
2.8 In de eveneens aan [eiser] verstuurde, volgende versie van 15 juni 2005 van deze brief, is de volgende passage opgenomen:
"
* Als leidraad voor het bepalen van (eventuele) schade wordt de rapportage gebruikt die is opgesteld door Inspectrum d.d. 11 mei 2005. (...) In opdracht van [eiser] is er ook een rapportage opgemaakt. Deze rapportage kan door [eiser] worden ingebracht."
2.9 In de nacht van 29 op 30 juni 2005 heeft lekkage plaatsgevonden in de woning. In de avond en nacht van 29 juni 2005 heeft het uitzonderlijk hard geregend in de regio waarin de woning staat.
2.10 [eiser] heeft over de lekkage direct telefonisch contact opgenomen met [Merwestreek].
2.11 Op of omstreeks 5 juli 2005 heeft directeur [naam directeur] (hierna: "[directeur]") van [Merwestreek] de woning bezocht en daarbij de lekkageplekken bekeken.
2.12 Op 22 september 2005 heeft Perfect in opdracht van [eiser] een deformatie inspectie verricht en hierover op 30 september 2005 schriftelijk gerapporteerd.
2.13 De rechtsbijstandverzekeraar van [eiser] heeft in haar brief van 24 oktober 2005 aan [Merwestreek] geschreven:
"Cliënt is thans voornemens de schade aan het dak te laten herstellen. Bijgaand treft u een aan cliënt uitgebrachte offerte. Cliënt wenst u echter eerst in de gelegenheid te stellen een deskundige in te schakelen om de hoegrootheid en de oorzaak van de schade te laten vaststellen."
2.14 Bij brief van 28 oktober 2005 heeft [Merwestreek] hierop onder meer geantwoord:
"Wij hebben onze verzekeraar de nodige gegevens overhandigd en wij verwachten dat deze binnenkort met uw cliënt een afspraak zal maken."
2.15 Op 10 november 2005 heeft EMN Expertise B.V. (hierna: "EMN") in opdracht van de verzekeraar van [Merwestreek] een inspectiebezoek gebracht aan de woning.
2.16 In haar brief van 30 november 2005 aan de rechtsbijstandverzekeraar van [eiser] heeft EMN onder meer geschreven:
"Volgens uw cliënt beschikt u over opname rapporten van door Perfect Bouw aan het pand uitgevoerde inspecties zowel voor als na de heiwerkzaamheden. Het behoeft geen betoog dat van uw zijde de schade dient te worden aangetoond en in dat verband worden wij graag nader geïnformeerd over de bevindingen van Perfect Bouw."
2.17 EMN heeft op 15 december 2005 over het inspectiebezoek aan de woning een rapport van expertise aan de verzekeraar van [Merwestreek] gestuurd. In dit rapport is onder meer vermeld:
"Tijdens ons expertisebezoek toonde tegenpartij ons een geringe schade aan stucwerk bij de voordeur en aan de betimmering van een buitenkozijn. Verder is water op meerdere plaatsen (trapgat, logeer- en slaapkamer) het pand binnengestroomd. Wij stelden echter geen schade vast, die typisch het gevolg kan zijn van naburige heiwerkzaamheden. Dit schadebeeld bestaat dan voornamelijk uit (verse) scheuren in metsel- en stucwerk. (.......)
Naar onze mening is het niet uit te sluiten dat er leien, dakbedekking of wellicht in specie aangebrachte nokvorsten zijn gescheurd of verschoven, waardoor lekkage is ontstaan. Het verband tussen eventuele schade aan het dak en de heiwerkzaamheden staat op grond van onze bevindingen tot dusver geenszins vast."
2.18 [eiser] heeft het dak van de woning geheel laten vervangen door Vervobouw.
2.19 Op of nabij de erfafscheiding tussen het perceel waarop de woning staat en het perceel waarop de appartementen zijn gebouwd, bevindt zich een coniferenhaag.
3. De vordering
3.1 [eiser] vordert dat [Merwestreek] bij vonnis, voor zover mogelijk uitvoerbaar bij voorraad wordt veroordeeld:
I) tot betaling van schadevergoeding, bestaande uit de volgende posten:
- herstel van dak € 14.973,58
- kosten rapportages € 820,00
- schade aan coniferenhaag € 1.500,00
-------------------
€ 17.293,58,
- buitengerechtelijke kosten € 952,00
-------------------
totaal € 18.245,58 ,
te vermeerderen met de wettelijke rente over een bedrag van € 17,293,58 vanaf 28 juli 2006, althans vanaf de dag der dagvaarding; en
II) in de kosten van dit geding.
Hij stelt daartoe onder meer het volgende.
3.2 [Merwestreek] heeft jegens [eiser] een onrechtmatige daad gepleegd. Het doen of nalaten van [Merwestreek] is in strijd met hetgeen volgens het maatschappelijk verkeer betaamt. [Merwestreek] heeft niet de vereiste zorgvuldigheid betracht, althans onvoldoende voorzorgsmaatregelen getroffen, die van een deskundig aannemer bij dergelijke heiwerkzaamheden verwacht mag (mogen) worden.
Dak
3.3 Tijdens de heiwerkzaamheden hebben hevige trillingen plaatsgevonden. Hierdoor is de woning en met name het dak verzakt en beschadigd. Als gevolg hiervan is ernstige lekkage en waterschade ontstaan.
3.4 Het oorzakelijk verband tussen de schade van [eiser] en het doen en nalaten van [Merwestreek] staat vast. Er is een aantal ijkpunten gescheurd, zoals blijkt uit het rapport van Perfect. Sinds de heiwerkzaamheden sluiten de deuren in de woning niet of lopen zij aan. [eiser] heeft nooit eerder lekkage gehad aan het dak van zijn woning. Dit is voor het eerst gebeurd na de heiwerkzaamheden.
Rapportages
3.5 [Merwestreek] heeft nagelaten de nodige en toegezegde voorzorgsmaatregelen te treffen in de zin van een deugdelijk en volledig voor- en na-opnamerapport. Derhalve diende [eiser] zelf deugdelijke rapportages te laten opstellen. Inspectrum heeft zich bij haar vooropname beperkt tot het maken van foto's en heeft nagelaten ijk- en meetpunten aan te brengen aan en in de woning. Na afloop van de heiwerkzaamheden is de schade in weerwil van de tussen [eiser] en [Merwestreek] gemaakte afspraken niet door [Merwestreek] opgenomen.
Coniferen
3.6 Tijdens de bouw heeft [Merwestreek] een aantal containers tegen en op de coniferenhaag gezet, die zich op de erfafscheiding van de woning bevindt. De schade aan de coniferenhaag is dusdanig dat deze niet meer in de oorspronkelijke staat is terug te brengen. [eiser] heeft hierdoor schade geleden. Hij dient een volledig nieuwe coniferenhaag te plaatsen.
Het verweer
3.7 De conclusie van [Merwestreek] strekt tot afwijzing van de vordering, met veroordeling van [eiser] in de kosten van het geding. Zij voert als verweer onder meer het volgende aan.
Dak
3.8 [Merwestreek] betwist dat zij onzorgvuldig heeft gehandeld. Zij heeft zoals het een goed aannemer betaamt een funderingsadvies gevraagd. Vervolgens heeft zij conform het funderingsadvies en het palenplan van het heibedrijf de palen geheid.
3.9 [Merwestreek] betwist de gestelde schade aan het dak.
3.10 [eiser] heeft ter onderbouwing van zijn schade slechts offertes overgelegd en geen facturen en betalingsbewijzen.
3.11 Er zijn slechts twee van de acht glasstroken gebroken. Twee gebroken glasstroken betekent ook niet dat er tevens schade aan het dak is ontstaan. Tussen het einde van de heiwerkzaamheden en de na-opname door Perfect zijn bovendien ruim drie maanden verstreken.
3.12 Er is geen sprake van het vereiste causaal verband tussen de door [Merwestreek] verrichte heiwerkzaamheden en de schade die [eiser] stelt te hebben geleden aan het dak van de woning.
3.13 [eiser] is pas sinds medio 2003 eigenaar van de woning en kan dus niet weten dat er nooit waterschade in de woning is geweest door gebreken aan het dak. De woning dateert bovendien uit 1890 en was het dak aan renovatie toe. Verder was de regenval van 29 op 30 juni 2005 zeer uitzonderlijk, zoals ook blijkt uit de gegevens van het KNMI. In de periode tussen 14 juni 2005 en 29 juni 2005 waren er kleine regenbuien en toen heeft [eiser] niet geklaagd over lekkage.
3.14 Geen van de in deze zaak ingeschakelde experts (Perfect, Inspectrum en EMN) heeft geconstateerd dat er voorafgaand aan de heiwerkzaamheden sprake was van goed lopende en/of sluitende deuren en dat dit na de heiwerkzaamheden niet meer het geval was.
3.15 [eiser] heeft het complete dak gerenoveerd, zonder EMN de gelegenheid te geven om de dakconstructie te inspecteren.
3.16 Indien er al sprake was van gebreken aan het dak die verband hielden met de heiwerkzaamheden, dan betwist [Merwestreek] dat deze van een zodanige omvang waren dat de noodzaak bestond om het complete dak te renoveren.
Rapportages
3.17 Er bestond voor [eiser] geen noodzaak om op eigen initiatief een voor- en een na-opname te laten verrichten.
3.18 [Merwestreek] heeft zelf een vooropname laten verrichten door Inspectrum. Daarbij zijn niet alleen foto's genomen maar is tevens een beschrijving van de staat van de woning gedaan. Bij een dergelijke vooropname is het noch verplicht, noch gebruikelijk om meet- en ijkpunten aan te brengen.
3.19 [directeur] heeft tijdens zijn bezoek aan de woning aan [eiser] meegedeeld dat hij de zaak bij de verzekeraar van [Merwestreek] zou melden. Dit heeft door de vakantieperiode vertraging opgelopen. [Merwestreek] heeft gebruik gemaakt van de in de brief van 24 oktober 2005 door de rechtsbijstandverzekeraar van [eiser] geboden mogelijkheid om een inspectie te laten verrichten. EMN heeft deze na-opname verricht en daarbij de rapportage van Inspectrum gebruikt als toetsingskader.
Coniferen
3.20 De coniferenhaag staat niet op grond van [eiser], zodat [eiser] daarop ook geen rechten kan doen gelden. De top van de haag werd door verkeerde plaatsing van de containers iets omlaag gedrukt. Deze situatie heeft ongeveer een kwartier geduurd. [Merwestreek] betwist dat daardoor een gedeelte van de coniferenhaag afgestorven is en dat eventuele schade meebrengt dat de gehele haag dient te worden vervangen. Indien er al sprake was van schade aan de coniferen, dan is die schade inmiddels weer hersteld.
4.De beoordeling van het geschil
Dak
4.1 De kern van het geschil over het dak is de vraag of er sprake is geweest van de door [eiser] gestelde schade aan het dak en indien dit het geval is, of er sprake is van causaal verband tussen deze schade en de heiwerkzaamheden van [Merwestreek]. Tussen partijen is niet in geschil dat schade die veroorzaakt is door de heiwerkzaamheden, vergoed dient te worden door [Merwestreek].
4.2 Allereerst wordt onderzocht of er sprake is geweest van genoemde schade aan het dak. Ingevolge de hoofdregel van artikel 150 Rv. rust de bewijslast voor het bestaan van deze schade op [eiser]. [eiser] stelt dat de woning en ook het dak is verzakt en beschadigd en dat er dakpannen zijn verschoven.
4.3 In dit verband stelt [eiser] dat hij op 29 en 30 juni 2005 werd geconfronteerd met ernstige lekkages vanaf het dak. Tijdens de comparitie van partijen heeft [eiser] nog verklaard dat de lekkages van boven kwamen. [Merwestreek] heeft de stelling van [eiser] over de lekkages gemotiveerd betwist. Zo is onder meer tijdens de comparitie door [directeur] verklaard dat hij in de woning heeft vastgesteld dat het met name ging om lekkages via dakramen. Tegenover de gemotiveerde betwisting door [Merwestreek] had [eiser] zijn algemeen geformuleerde stelling dat uit de lekkages volgt dat er sprake was van schade aan het dak, nader dienen te onderbouwen.
4.4 [eiser] heeft tijdens de comparitie van partijen verklaard dat hij het dak ongeveer eind 2005 geheel heeft laten vervangen door Vervobouw. Hij stelt dat de overgelegde calculatie van Vervobouw een opsomming is van werkzaamheden en posten die verband houden met de lekkage. De bewuste calculatie betreft een uitgebreide opsomming van mogelijke werkzaamheden aan het dak, zoals het vervangen en afvoeren van oude onderdelen en het aanbrengen van nieuwe onderdelen. Een eventueel verband tussen deze werkzaamheden en de gestelde schade als gevolg van de heiwerkzaamheden, is hierin niet te lezen. Evenmin wordt duidelijk of de calculatie werkzaamheden betreft die daadwerkelijk zijn uitgevoerd. Gelet op het voorgaande, kan de overgelegde calculatie niet gelden als onderbouwing van de gestelde schade aan het dak.
4.5 Voor zover de stellingen van [eiser] over het scheuren van de twee glasstroken aldus gelezen dienen te worden dat daaruit ook blijkt dat er sprake was van schade aan het dak, dan geldt het volgende. [Merwestreek] stelt hierover onder meer dat het scheuren van glasstroken die zijn aangebracht op bestaande scheuren, niets zegt over de toestand van het dak. Ook voert zij aan dat de glasstroken door andere omstandigheden dan de heiwerkzaamheden gescheurd kunnen zijn in de drie maanden tussen het einde van deze werkzaamheden en de deformatie inspectie door Perfect. Gelet op de gemotiveerde betwisting door [Merwestreek], had het op de weg van [eiser] gelegen zijn stellingen over de glasstroken nader te onderbouwen. Dit geldt temeer, nu de rapportages van Perfect niet ingaan op de situatie van het dak, zoals [eiser] ter comparitie ook heeft erkend.
4.6 De enkele stelling dat de deuren in de woning sinds het begin van de heiwerkzaamheden aanliepen of niet meer sloten, kan niet gelden als onderbouwing van schade aan het dak.
4.7 Tegenover de gemotiveerde betwisting door [Merwestreek], welke betwisting bovendien door [eiser] is bemoeilijkt doordat hij vóór de afronding van het onderzoek door EMN en zonder verder contact met EMN of [Merwestreek] het dak geheel heeft laten vervangen, heeft [eiser] zijn stelling ten aanzien van schade aan het dak onvoldoende onderbouwd. Derhalve zal hij niet worden toegelaten tot het bewijs van deze stelling. Het debat over causaal verband en aansprakelijkheid van [Merwestreek] kan buiten beschouwing blijven. De vordering tot vergoeding van de kosten van het herstel van het dak zal worden afgewezen.
Rapportages
4.8 Krachtens artikel 6:96 lid 2 sub b BW komen voor vergoeding in aanmerking redelijke kosten ter vaststelling van schade en aansprakelijkheid.
4.9 [eiser] stelt dat [Merwestreek] een ondeugdelijke vooropname heeft verricht. Daartoe voert hij aan dat Inspectrum alleen foto's heeft gemaakt en geen ijk- en meetpunten aan de woning heeft aangebracht. Hij is van mening dat het rapport aldus geen duidelijk en volledig beeld geeft van de status van de woning voorafgaand aan de heiwerkzaamhden. [Merwestreek] betwist de ondeugdelijkheid van deze vooropname gemotiveerd.
4.10 Tussen partijen is niet in geschil dat de vooropname bedoeld was om de status van de woning voorafgaand aan de heiwerkzaamheden vast te stellen, in verband met mogelijke schade door deze werkzaamheden. Gesteld noch gebleken is dat er sprake is van een algemeen aanvaarde norm dat bij een dergelijke vooropname ijk- en meetpunten aan de woning dienen te worden aangebracht. Het enkele feit dat Inspectrum dit niet heeft gedaan, is derhalve onvoldoende om te kunnen concluderen dat er sprake is van een ondeugdelijke vooropname.
4.11 Inspectrum heeft de woning geïnspecteerd op bestaande scheurvorming en andere zichtbare bouwkundige gebreken. Deze heeft zij beschreven en in beeld gebracht. Afgezien van de klacht omtrent het niet aanbrengen van ijk- en meetpunten, heeft [eiser] niet gesteld dat de door Inspectrum gevolgde werkwijze onjuist is. Ook Perfect heeft een zelfde werkwijze gehanteerd in haar rapportage. [eiser] heeft verder geen concrete feiten of omstandigheden gesteld waaruit blijkt dat Inspectrum de bestaande scheurvorming en andere zichtbare gebreken op ondeugdelijke wijze heeft gerapporteerd.
4.12 Het voorgaande in 4.10 en 4.11 betekent dat niet kan worden vastgesteld dat er sprake is van een ondeugdelijke vooropname door Inspectrum. Derhalve zijn de door [eiser] gemaakte kosten voor een extra vooropname door Perfect geen redelijke kosten ter vaststelling van schade en aansprakelijkheid en wordt zijn vordering op dit punt afgewezen.
4.13 [eiser] stelt dat [Merwestreek] in weerwil van de gemaakte afspraken, na de heiwerkzaamheden de schade niet heeft opgenomen. [eiser] stelt dat hij telefonisch bij [Merwestreek] heeft aangedrongen op opname van de schade en dat daarna [directeur] naar de woning is gekomen. Tussen partijen is niet in geschil dat dit bezoek van [directeur] geen na-opname was. Door [eiser] is niet gesteld dat hij [Merwestreek] vervolgens heeft aangespoord om alsnog een na-opname te verrichten. De door [Merwestreek] genoemde brief van de rechtsbijstandverzekeraar van [eiser] van 24 oktober 2005 wijst hier ook niet op. [eiser] heeft er voor gekozen om zelf opdracht te geven voor een deformatie-inspectie. Gezien het voorgaande, kunnen de kosten hiervan niet worden beschouwd als redelijke kosten ter vaststelling van schade en aansprakelijkheid.
4.14 Voorzover de stellingen van [eiser] aldus gelezen dienen te worden dat hij zich ten aanzien van de na-opname beroept op een toerekenbare tekortkoming van [Merwestreek], geldt het volgende. Voor toewijzing van deze vordering is vereist dat [Merwestreek] in verzuim was. De stellingen van [Merwestreek] ten aanzien van de na-opname kunnen aldus worden gelezen, dat zij betwist dat zij in verzuim was. Nu hier geen sprake was van omstandigheden waarbij verzuim intreedt zonder ingebrekestelling, was voor verzuim vereist dat [eiser] [Merwestreek] schriftelijk in gebreke had gesteld. Gelet op het voorgaande in 4.13 heeft [eiser] niet voldaan aan zijn stelplicht ten aanzien van het verzuim en kan worden vastgesteld dat [Merwestreek] niet in verzuim is geweest. Er is dan ook geen sprake van een toerekenbare tekortkoming van [Merwestreek] ten aanzien van de na-opname.
4.15 Op grond van de rechtsoverwegingen 4.13 en 4.14 kan de vordering van [eiser] tot vergoeding van de door hem gemaakte kosten voor de deformatie inspectie door Perfect niet slagen.
Coniferen
4.16 Gelet op de schriftelijke stellingen van partijen, hetgeen zij ter comparitie hebben verklaard en de overgelegde foto's, kan als vaststaand worden aangenomen dat één of meerdere containers van [Merwestreek] korte tijd zodanig waren geplaatst, dat een deel van de onderhavige coniferen omlaag werd gedrukt.
4.17 [eiser] voert aan dat de schade daaruit bestaat dat een groot deel van de coniferenhaag is afgestorven, zodat hij een geheel nieuwe haag dient te plaatsen. Deze stelling onderbouwt hij verder niet. [Merwestreek] betwist de gestelde schade gemotiveerd. Zij stelt dat een snoeibeurt van de toppen voldoende was om eventuele schade te herstellen, dat de haag inmiddels is gesnoeid en dat deze in bloei staat. Tegenover deze gemotiveerde betwisting door [Merwestreek] had het op de weg van [eiser] gelegen om zijn stellingen omtrent de schade aan de coniferen nader te onderbouwen. Nu hij dit niet heeft gedaan, zal hij niet worden toegelaten tot bewijs van zijn stelling omtrent de schade aan de coniferen. De overige stellingen van partijen over de coniferen behoeven dan ook geen bespreking meer. De vordering van [eiser] op dit punt zal worden afgewezen.
Proceskosten
4.18 Als de in het ongelijk gestelde partij zal [eiser] worden veroordeeld in de proceskosten.
5. De beslissing
De rechtbank:
wijst de vorderingen af;
veroordeelt [eiser] in de kosten van het geding, tot op heden aan de zijde van [Merwestreek] bepaald op € 904,-- (2 punten, tarief II) aan salaris van de procureur en € 400,-- aan verschotten (griffierecht).
Dit vonnis is gewezen door mr. P.M. Arnoldus-Smit en uitgesproken ter openbare terechtzitting van woensdag 23 mei 2007.