ECLI:NL:RBDHA:2024:21272

Uitspraak

RECHTBANK DEN HAAG

Zittingsplaats Arnhem

Bestuursrecht

zaaknummer: NL24.25064

uitspraak van de enkelvoudige kamer van 10 december 2024 in de zaak tussen

[eiseres], v-nummer: [nummer], eiseres

(gemachtigde: mr. R.P.M. Ngasirin),

de minister van Asiel en Migratie^[1]

(gemachtigde: mr. S.J. de Vries).

Inleiding

1. In deze uitspraak beoordeelt de rechtbank het beroep van eiseres tegen de afwijzing van haar asielaanvraag van 14 december 2022. De minister heeft met het bestreden besluit van 11 juni 2024 deze aanvraag afgewezen als ongegrond.

1.1.

De rechtbank heeft het beroep op 20 augustus 2024 op zitting behandeld. Hieraan hebben deelgenomen: eiseres, haar gemachtigde en de gemachtigde van de minister. De zoon van eiseres, [naam 1], was ook aanwezig.

Beoordeling door de rechtbank

2. De rechtbank beoordeelt de afwijzing van de asielaanvraag. Zij doet dat aan de hand van de beroepsgronden van eiseres.

3. De rechtbank verklaart het beroep gegrond. Hierna legt de rechtbank uit hoe zij tot dit oordeel komt en welke gevolgen dit oordeel heeft.

Het asielrelaas

4. Eiseres legt aan haar asielaanvraag het volgende ten grondslag. Eiseres is door haar zoon [naam 1] uitgenodigd om naar Nederland te komen. Twee weken voor haar vertrek vanuit Eritrea naar Nederland zijn er militairen bij eiseres thuisgekomen die op zoek waren naar haar andere zoon [naam 2], omdat hij de dienstplicht nog moest vervullen. Eiseres wist niet waar [naam 2] was op dat moment en daarom hebben de militairen haar uit haar huis gezet en het huis verzegeld. Twee weken later heeft eiseres Eritrea verlaten. Toen zij vanuit Nederland wilde terugkeren naar Eritrea kreeg eiseres te horen dat het dak van haar woning was verwijderd door militairen. Bij terugkeer naar Eritrea vreest eiseres gearresteerd te worden door militairen.

Het bestreden besluit

5. Het asielrelaas van eiseres bevat volgens de minister de volgende relevante elementen: (1) Identiteit, nationaliteit en herkomst, (2) Problemen met de Eritrese autoriteiten vanwege de dienstweigering van de zoon van eiseres.

5.1.

De minister acht de identiteit, nationaliteit en herkomst van eiseres geloofwaardig. De minister acht echter niet geloofwaardig dat eiseres problemen heeft met de autoriteiten vanwege de dienstweigering van haar zoon [naam 2]. De minister concludeert daarom dat de asielaanvraag ongegrond is.

Heeft de minister de problemen van eiseres met de autoriteiten vanwege de dienstweigering van haar zoon terecht niet geloofwaardig geacht?

6. Eiseres voert aan dat de minister ten onrechte haar verklaringen over de problemen met de autoriteiten vanwege de dienstweigering van [naam 2] ongeloofwaardig heeft geacht. Zij betoogt dat haar verklaringen over haar uitreis niet tegenstrijdig zijn met de openbare bronnen. Eiseres hoefde zelf geen dienstplicht te vervullen, waardoor het aannemelijk is dat ze bij de uitreis (nog) niet in de negatieve belangstelling stond van de Eritrese autoriteiten. Ook is het aannemelijk dat de autoriteiten ten tijde van de uitreis nog niet op de hoogte waren van de dienstplichtontduiking van [naam 2]. Er zat een korte tijdspanne tussen het verzegelen van de woning door de militairen (eind augustus 2022) en de afgifte van het uitreisvisum (30 augustus 2022). Verder bestrijdt eiseres dat ze ongerijmd heeft verklaard over de militaire dienst van [naam 2]. [naam 2] heeft de school vroegtijdig verlaten met als gevolg dat hij niet is geregistreerd voor de militaire training in Sawa en daardoor jarenlang ook niet als dienstplichtige is geregistreerd. [naam 2] was ondergedoken op de landbouwgrond en in de woning van zijn ouders. Omdat het gebied weinig bebouwing heeft, kon [naam 2] de militairen van ver zien aankomen en van daaruit eenvoudig vluchten en zich schuilhouden tussen de landbouwgewassen en in het regenwoud. Eiseres bestrijdt ook dat ze summier heeft verklaard over de militairen die bij haar thuis zijn geweest. Ze heeft alle vragen hierover in het gehoor beantwoord en haar is niet verteld dat ze langere antwoorden moest geven. De bestreden beschikking is onbegrijpelijk nu hierin is opgenomen dat deze gebeurtenissen in 2023 plaatsvonden. Ook stelt eiseres dat zij niet tegenstrijdig heeft verklaard over het op slot doen en het verzegelen van haar woning door militairen.

6.1.

De minister stelt zich op het standpunt dat hij de problemen van eiseres met de autoriteiten vanwege dienstweigering van haar zoon terecht ongeloofwaardig heeft geacht. Dat eiseres heeft verklaard dat ze te maken heeft gehad met vergeldingsacties in augustus 2022 vanwege de dienstweigering van haar zoon en vervolgens is uitgereisd is volgens de minister tegenstrijdig met de informatie uit het Algemeen Ambtsbericht over Eritrea van 2023 (Ambtsbericht), in het bijzonder met pagina 19. Uit het Ambtsbericht volgt namelijk dat het verkrijgen van een paspoort en een uitreisvisum lastig is en niet zal worden verstrekt als iemand in de negatieve belangstelling van de autoriteiten staat. Ook ziet de minister niet in dat [naam 2] zeven jaar lang uit handen van de autoriteiten kon blijven omdat hij op het platteland woonde. Eritrea kent namelijk een strenge socio-economische en politieke controle. De Eritrese samenleving zou zo georganiseerd zijn dat ze bestaat uit een netwerk van burgers die rapporteren aan de overheid. De Eritrese overheid zou hierdoor goed geïnformeerd zijn over haar eigen burgers.^[2]Dat [naam 2] uit de handen kon blijven van de Eritrese autoriteiten omdat hij niet is ingeschreven voor de militaire training in Sawa komt volgens de minister niet overeen met de openbare bronnen. Scholen zijn verplicht om leerlingen te rapporteren bij het vroegtijdig verlaten van school. Daarnaast zijn de lokale autoriteiten op de hoogte van wie er dienstplichtig zijn en komen zij langs bij de huizen waar jongeren wonen.^[3]Eiseres heeft ook tegenstrijdig met haar man verklaard. Eiseres heeft namelijk verklaard dat de soldaten haar sleutels afpakten en daarmee het huis op slot deden.^[4]Haar man heeft echter verklaard dat hij een hangslot moest kopen en dat de soldaten dat slot hebben gebruikt om het huis op slot te doen.^[5]Verder heeft eiseres ook verklaard dat de soldaten gelijk bij de eerste huiszoeking het huis hebben verzegeld toen zij [naam 2] niet konden vinden.^[6]Haar man heeft juist verklaard dat de soldaten twee of drie dagen ná de eerste huiszoeking terug zijn gekomen om te vragen naar [naam 2] en toen zij erachter kwamen dat [naam 2] er niet was, hebben zij pas het huis verzegeld.^[7]Eiseres heeft ook inconsistent verklaard over welke personen hebben gezien dat het dak van haar huis is verwijderd. Deze tegenstrijdigheden doen afbreuk aan de geloofwaardigheid van eiseres haar verhaal. Eiseres heeft geen goede verklaring voor deze tegenstrijdigheden gegeven.

6.2.

Naar het oordeel van de rechtbank heeft de minister zich niet deugdelijk gemotiveerd op het standpunt gesteld dat de problemen van eiseres met de autoriteiten vanwege dienstweigering van haar zoon ongeloofwaardig zijn. De beroepsgrond slaagt. De rechtbank licht dat hierna toe.

6.2.1.

De minister heeft in de besluitvorming allereerst niet deugdelijk gemotiveerd dat ongeloofwaardig is dat eiseres een uitreisvisum heeft kunnen verkrijgen. Anders dan in het voornemen is verwoord staat in het Ambtsbericht niet dat personen die in de negatieve belangstelling staan van de autoriteiten geen uitreisvisum kunnen bemachtigen. Het Ambtsbericht vermeldt wel dat de Eritrese autoriteiten al tientallen jaren een strikt uitreisbeleid zouden hanteren met als doel om degenen die zouden kunnen bijdragen aan de ontwikkeling van het land, met name door het dienen van de militaire en civiele dienstplicht, te verhinderen het land te verlaten. Het Ambtsbericht vermeldt daarbij echter ook dat ambtenaren bij de afgifte van paspoorten en uitreisvisa onbeperkte discretie hadden en dat er met name op dit punt veel corruptie was in Eritrea. Ook vermeldt het Ambtsbericht dat begin 2023, na het vertrek van eiseres, een grote corruptiezaak rondom de afgifte van paspoort en uitreisvisa aan het licht zou zijn gekomen waarbij veel ambtenaren bij het ministerie van Immigratie en Nationaliteit en lokale afdelingen zijn gearresteerd.^[8]

6.2.2.

De minister heeft ook niet deugdelijk gemotiveerd dat het ongeloofwaardig is dat de zoon van eiseres zeven jaar de dienstplicht heeft kunnen ontlopen door te wonen op het platteland. Dat sprake is van strenge socio-economische en politieke controle door de overheid via burgers, acht de rechtbank geen toereikende onderbouwing voor dat standpunt. De rechtbank stelt vast dat in het Ambtsbericht staat vermeld dat niet schoolgaande jongeren, dienstplichtontduikers en deserteurs werden opgepakt tijdens razzia’s,^[9]en dat de intensiteit van de razzia’s is toegenomen in de tweede helft van 2022 en tot een ongekend hoog niveau in augustus en september 2022 kwam.^[10]Daaruit is echter niet af te leiden in welke mate razzia’s plaatvinden in plattelandsgebieden, zoals waar de woning van eiseres stond. Daarnaast vermeldt het Ambtsbericht dat mensen elkaar informeel via sms-lijsten over een razzia informeren.^[11]Dat duidt er op dat burgers elkaar onderling waarschuwen om razzia’s voor te zijn.

6.3.

Het vorenstaande leidt tot het oordeel dat de minister het bestreden besluit niet deugdelijk heeft gemotiveerd. Het bestreden besluit kan alleen daarom al niet in stand blijven
.De overige gronden hoeven daarom verder niet besproken te worden door de rechtbank.

Conclusie en gevolgen

7. Het beroep is gegrond. De rechtbank zal het bestreden besluit vernietigen wegens strijd met artikel 3:46 van de Algemene wet bestuursrecht. De rechtbank ziet geen aanleiding om zelf in de zaak te voorzien omdat er een nieuwe beoordeling gemaakt moet worden. Dat is voorbehouden aan de minister. De minister moet een nieuw besluit op de aanvraag nemen en de geloofwaardigheid van de uitreis van eiseres en de dienstplichtontduiking van haar zoon opnieuw beoordelen. De minister moet daarbij rekening houden met deze uitspraak. De rechtbank stelt hiervoor een termijn van twaalf weken.

7.1.

De rechtbank stelt vast dat het beroep van eiseres gelijktijdig is ingediend met het beroep NL24.25063 en dat het een samenhangende zaak is als bedoeld in artikel 3 van het Besluit proceskosten bestuursrecht (Bpb). De rechtsbijstand is verleend door dezelfde persoon, waarbij de werkzaamheden in elk van de zaken nagenoeg identiek konden zijn. De rechtbank verwijst voor de veroordeling van de proceskosten naar de zaak NL24.25063 onder 7.1.

Beslissing

De rechtbank:

- verklaart het beroep gegrond;

- vernietigt het bestreden besluit;

- draagt de minister op binnen twaalf weken na de dag van verzending van deze uitspraak een nieuw besluit te nemen op de aanvraag, waarbij rekening wordt gehouden met deze uitspraak.

Deze uitspraak is gedaan door mr. G.W.B. Heijmans, rechter, in aanwezigheid van
mr. S.M. Hampsink, griffier.

De uitspraak is uitgesproken in het openbaar en bekendgemaakt op:

Informatie over hoger beroep

Een partij die het niet eens is met deze uitspraak, kan een hogerberoepschrift sturen naar de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State waarin wordt uitgelegd waarom deze partij het niet eens is met de uitspraak. Het hogerberoepschrift moet worden ingediend binnen 1 week na de dag waarop deze uitspraak is verzonden. Kan de indiener de behandeling van het hoger beroep niet afwachten, omdat de zaak spoed heeft, dan kan de indiener de voorzieningenrechter van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State vragen om een voorlopige voorziening (een tijdelijke maatregel) te treffen.