Uitspraak
RECHTBANK DEN HAAG
Zittingsplaats Roermond
Bestuursrecht
zaaknummer: NL22.21317
uitspraak van de enkelvoudige kamer in de zaak tussen
[eiseres], eiseres
V-nummer: [V-nummer]
(gemachtigde: mr. S.M.L.L. Bijloos),
en
de Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid, de staatssecretaris
(gemachtigde: P. van Zijl).
ProcesverloopBij besluit van 17 oktober 2022 (het bestreden besluit) heeft de staatssecretaris de aanvraag van eiseres tot het verlenen van een verblijfsvergunning asiel voor bepaalde tijd in de algemene procedure afgewezen als kennelijk ongegrond. Verder heeft de staatssecretaris bepaald dat eiseres niet in aanmerking komt voor een afgeleide verblijfsvergunning en is er geen reguliere vergunning voor bepaalde tijd verleend. Tot slot heeft de staatssecretaris eiseres voorlopig uitstel van vertrek verleend voor een periode van maximaal zes maanden tot en met 17 april 2022. Bij besluit van 19 oktober 2022 heeft de staatssecretaris dit besluit hersteld in die zin dat het voorlopig uitstel van vertrek geldt tot en met 17 april 2023.
Eiseres heeft tegen het bestreden besluit beroep ingesteld.
De rechtbank heeft het beroep op 26 januari 2023 op zitting behandeld. Eiseres is verschenen, bijgestaan door haar gemachtigde. Als tolk is verschenen A.L. Manakyan. De staatssecretaris heeft zich laten vertegenwoordigen door zijn gemachtigde.
Overwegingen
1. Eiseres is van Armeense nationaliteit en is geboren op [geboortedatum].
2. Eiseres heeft aan haar asielaanvraag ten grondslag gelegd dat ze Armenië, samen met haar zoon en zijn gezin, heeft verlaten als gevolg van problemen die zij hebben gehad met een generaal, [naam generaal]. Haar zoon heeft in 2016 als vrijwilliger een periode in het Armeense leger gediend vanwege een conflict tussen Armenië en Azerbeidzjan. Hij heeft daarna problemen gekregen met deze generaal. Deze wilde dat hij zou terugkeren in het leger. Omdat haar zoon hier geen gehoor aan heeft gegeven is hij mishandeld door mannen van de generaal. De generaal zou doorgaan met het (laten) mishandelen van haar zoon en daarom zijn zij gevlucht. Eiseres vreest ervoor dat wanneer zij terug moet keren naar Armenië zij persoonlijk problemen krijgt met de generaal. Ook vreest eiseres dat zij problemen krijgt met een schuldeiser van haar zoon, omdat haar zoon zijn schulden nog niet heeft terugbetaald. Daarnaast heeft eiseres aangevoerd dat zij vanwege gezondheidsproblemen niet kan terugkeren naar Armenië. Zij heeft, omdat zij niet beschikt over geld, geen toegang tot noodzakelijke medische zorg. Daarom kan Armenië niet worden aangemerkt als ‘veilig land van herkomst’, helemaal niet vanwege de oorlog met Azerbeidzjan.
3. In het bestreden besluit heeft de staatssecretaris de aanvraag van eiseres afgewezen als kennelijk ongegrond. [1] Het asielrelaas bevat volgens de staatssecretaris de volgende relevante elementen:
Identiteit, nationaliteit en herkomst.
Vrees voor problemen met generaal [naam generaal].
Vrees voor problemen met schuldeiser van zoon.
4. De staatssecretaris volgt eiseres in de door haar gestelde identiteit, nationaliteit en
herkomst. Dit leidt volgens de staatssecretaris niet tot een verblijfsvergunning asiel. Eiseres komt namelijk uit een ‘veilig land van herkomst’ en ze heeft niet aannemelijk
gemaakt dat er aanleiding is om aan te nemen dat Armenië ten aanzien van haar zijn verdragsverplichtingen niet nakomt. Ook heeft eiseres niet aannemelijk gemaakt dat er, indien er zich problemen voordoen in Armenië, voor haar geen mogelijkheid bestaat om tegen deze problemen in de huidige situatie de bescherming van de autoriteiten van Armenië in te roepen. De vrees van eiseres voor problemen met generaal [naam generaal] en de schuldeiser van de zoon van eiseres acht de staatssecretaris niet aannemelijk. De door eiseres genoemde sociaaleconomische problemen hebben daarnaast geen raakvlak met het Vluchtelingenverdrag of artikel 3 van het Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en fundamentele vrijheden (EVRM) en zijn daarom niet relevant binnen deze asielprocedure.
5. Eiseres kan zich hiermee niet verenigen. Op hetgeen zij in dit verband heeft aangevoerd, zal hierna inhoudelijk worden ingegaan.
6. De rechtbank beoordeelt hierna of de staatssecretaris eiseres medisch had moeten laten onderzoeken. Daarna beoordeelt de rechtbank of Armenië in algemene zin als ‘veilig land van herkomst’ [2] kan gelden en als dat zo is, of eiseres aannemelijk heeft gemaakt dat Armenië voor haar persoonlijk geen ‘veilig land’ is.
Had de staatssecretaris eiseres een medisch onderzoek moeten aanbieden?
7. De rechtbank stelt vast dat eiseres afkomstig is uit een ‘veilig land van herkomst’. Dat betekent dat zij in de versnelde procedure van het zogenoemde ‘spoor 2’ valt. De verplichting om een vreemdeling een medisch onderzoek aan te bieden geldt dan in beginsel niet. [3] Als informatie over de vreemdeling of het gedrag of uitlatingen van de vreemdeling voorafgaand of tijdens het gehoor daar aanleiding toe geven, moet alsnog een medisch onderzoek worden aangeboden. [4] De staatssecretaris hanteert werkinstructie 2021/14 bij deze beoordeling. Daarin is neergelegd dat de IND-medewerker er op is toegerust om signalen/indicaties te onderkennen tijdens het gehoor die erop zouden kunnen wijzen dat een vreemdeling niet in staat is gehoord te worden. Als die signalen/indicaties er zijn, is de staatssecretaris wel verplicht een medisch onderzoek aan te bieden.
8. De rechtbank is van oordeel dat de staatssecretaris heeft gehandeld in overeenstemming met deze werkinstructie en geen aanleiding had moeten/hoeven zien om eiseres een medisch onderzoek aan te bieden, omdat daarvoor onvoldoende signalen/indicaties zijn geweest. Voorafgaand aan het inhoudelijk gehoor heeft de gehoorambtenaar aan eiseres gevraagd of het gehoor op dat moment kon plaatsvinden. Eiseres heeft aangegeven dat ze, ondanks haar fysieke problemen, zou doorzetten en het gehoor wilde laten plaatsvinden. De gehoorambtenaar heeft eiseres de mogelijkheid geboden om het aan te geven indien eiseres “ergens last van had”, waarvan eiseres geen gebruik heeft gemaakt. Ook na de pauze heeft de gehoorambtenaar eiseres gevraagd hoe het ging, waarop eiseres heeft geantwoord “het gaat”. Na het gehoor heeft eiseres de gehoorambtenaar bedankt voor het gesprek en aangegeven in staat te zijn het gesprek af te ronden. Uit het gehoor blijkt dan ook niet dat eiseres niet in staat is geweest een adequate verklaring af te leggen. Dat de gemachtigde van eiseres na het gehoor heeft geconstateerd dat eiseres psychische klachten heeft die mogelijk van invloed kunnen zijn geweest op haar verklaring, leidt ook niet tot de verplichting om een medisch onderzoek aan te bieden. De gestelde psychische klachten zijn immers niet (met verifieerbare stukken) onderbouwd. De rechtbank oordeelt daarom dat de staatssecretaris zorgvuldig heeft gehandeld.
Kan Armenië voor eiseres worden aangemerkt als een ‘veilig land van herkomst’?
9. De rechtbank stelt vast dat de staatssecretaris Armenië heeft aangewezen, voor het laatst bij de herbeoordeling van 26 april 2022 [5] , als ‘veilig land van herkomst’ [6] . Hiervan zijn de volgende groepen uitgezonderd: LHBTI´s en personen van wie aannemelijk is dat zij in strafrechtelijke detentie worden geplaatst. Het ligt op de weg van eiseres om aannemelijk te maken dat Armenië desalniettemin niet als ‘veilig land van herkomst’ kan worden aangemerkt. De stelling van eiseres dat Armenië geen ‘veilig land van herkomst’ is, omdat het door de oorlog tussen Armenië en Azerbeidzjan niet veilig is om in Armenië te wonen, is daarvoor onvoldoende. Het conflict tussen Armenië en Azerbeidzjan is namelijk al betrokken bij het voornoemde herbeoordelingsonderzoek. De stelling dat de situatie in Armenië door dit conflict inmiddels zou zijn verslechterd, heeft eiseres niet onderbouwd. Daarbij is niet gesteld of gebleken dat eiseres tot één van de hiervoor genoemde uitzonderingsgroepen behoort.
10. Dit betekent dat een algemeen rechtsvermoeden bestaat dat eiseres geen internationale bescherming nodig heeft. [7] Het ligt in zoverre op de weg van eiseres om aannemelijk te maken dat Armenië voor haar persoonlijk niet veilig is.
11. De rechtbank overweegt dat eiseres niet aannemelijk heeft gemaakt dat Armenië ten aanzien van haar zijn verdragsverplichtingen niet nakomt. De staatssecretaris heeft zich niet ten onrechte op het standpunt gesteld dat de vrees van eiseres voor problemen met generaal [naam generaal] en de schuldeiser van haar zoon niet aannemelijk is. Daarbij is van belang dat eiseres zelf heeft verklaard geen persoonlijke problemen met generaal [naam generaal] of de schuldeiser van de zoon te hebben (gehad). Eiseres heeft de vrees voor problemen bij terugkeer in Armenië daarbij niet geconcretiseerd of nader onderbouwd. De enkele stelling dat zij vreest voor ‘problemen’ omdat zij tot het gezin van haar zoon behoort en het geleende geld van de schuldeiser ook is gebruikt voor haar vertrek uit Armenië, is onvoldoende om te kunnen concluderen dat Armenië ten aanzien van haar zijn verdragsverplichtingen niet nakomt. De staatssecretaris heeft daarnaast terecht overwogen dat de sociaaleconomische problemen van eiseres geen asielrechtelijke raakvlakken hebben. Ook de medische toestand van eiseres biedt geen grondslag voor verlening van een verblijfsvergunning asiel. [8] Dit is alleen anders als die vreemdeling opzettelijk medische zorg wordt geweigerd. [9] Dat dit voor eiseres aan de orde is, is niet gesteld noch gebleken. Of de uitzetting van eiseres door haar medische toestand leidt tot een schending van artikel 3 van het EVRM, kan wel aan de orde komen bij de beoordeling van de vraag of uitzetting op grond van artikel 64 van de Vw 2000 achterwege moet blijven. De staatssecretaris heeft dan ook terecht de medische situatie van eiseres betrokken bij de beoordeling in het kader van artikel 64 Vw 2000, hetgeen vooralsnog gelet op de besluitvorming heeft geleid tot een voorlopig uitstel van vertrek.
12. Dat de staatssecretaris niet heeft beoordeeld of het geloofwaardig is of het incident tussen de generaal en de zoon heeft plaatsgevonden en, of er schuldeisers zijn die geld van de zoon terugeisen, acht de rechtbank niet onzorgvuldig. De staatssecretaris moet immers beoordelen of terugkeer van eiseres naar Armenië voor haar persoonlijk (en niet voor haar zoon) onveilig is. Dat daarvan geen sprake is heeft de staatssecretaris, zoals de rechtbank hiervoor heeft overwogen, voldoende onderzocht.
Conclusie en gevolgen
13. De staatssecretaris heeft zich terecht op het standpunt gesteld dat Armenië als een ‘veilig land van herkomst’ wordt aangemerkt en dat eiseres niet aannemelijk heeft gemaakt dat Armenië voor haar niet als ‘veilig land van herkomst’ kan gelden. Dit betekent dat de staatssecretaris eiseres terecht geen verblijfsvergunning heeft toegekend.
14. Het beroep is ongegrond. Voor een proceskostenveroordeling bestaat geen aanleiding.
Beslissing
De rechtbank verklaart het beroep ongegrond.
Deze uitspraak is gedaan door mr. S.J. Vogels, rechter, in aanwezigheid van F.G.A. Claessen, griffier.
De uitspraak is uitgesproken in het openbaar en bekendgemaakt op: 03 februari 2023
Rechtsmiddel
Tegen deze uitspraak kan hoger beroep worden ingesteld bij de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State binnen één week na de dag van bekendmaking.