ECLI:NL:RBDHA:2023:15478

• Datum uitspraak: 13 oktober 2023
• Publicatiedatum: 13 oktober 2023
• Zaaknummer: NL23.30365
• Instantie: Rechtbank Den Haag
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Bestuursrecht; Vreemdelingenrecht
• Procedures: Eerste aanleg - enkelvoudig
• Rechters: M. Munsterman
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Onrechtmatigheid van de maatregel van bewaring in vreemdelingenzaak met betrekking tot de Dublinverordening

In deze zaak heeft de Rechtbank Den Haag op 13 oktober 2023 uitspraak gedaan in een bestuursrechtelijke procedure betreffende de maatregel van bewaring van een Oekraïense vreemdeling. De eiser, geboren op een onbekende datum en met een V-nummer, had beroep ingesteld tegen een besluit van de staatssecretaris van Justitie en Veiligheid, dat op 22 september 2023 was genomen. De rechtbank oordeelde dat de maatregel van bewaring niet op de juiste wijze was medegedeeld aan de eiser, aangezien dit niet schriftelijk en in een begrijpelijke taal was gebeurd, zoals vereist door artikel 5.3 van het Vreemdelingenbesluit 2000. Ondanks dit gebrek, concludeerde de rechtbank dat de eiser niet benadeeld was, omdat hij beroep had ingesteld en gebruik had gemaakt van gratis rechtsbijstand. De rechtbank oordeelde verder dat de gronden voor de maatregel van bewaring, zowel zware als lichte, voldoende waren om de maatregel te rechtvaardigen. De rechtbank stelde vast dat er een concreet aanknopingspunt voor overdracht onder de Dublinverordening bestond, en dat de eiser zich niet aan de toezichtsplichten had gehouden. De rechtbank verklaarde het beroep ongegrond en wees het verzoek om schadevergoeding af, maar kende wel een proceskostenvergoeding toe aan de eiser. De uitspraak werd gedaan door rechter M. Munsterman, in aanwezigheid van griffier D.G. van den Berg.

Uitspraak

RECHTBANK DEN HAAG

Zittingsplaats Groningen

Bestuursrecht

zaaknummer: NL23.30365

uitspraak van de enkelvoudige kamer in de zaak tussen

[naam], eiser,

geboren op [geboortedatum],

van Oekraïense nationaliteit,

V-nummer: [v-nummer],

(gemachtigde: mr. M.A.M. Karsten),

en

de staatssecretaris van Justitie en Veiligheid, verweerder,

(gemachtigde: drs. B.H. Wezeman).

Procesverloop

Bij besluit van 22 september 2023 (het bestreden besluit) heeft verweerder aan eiser de maatregel van bewaring op grond van artikel 59a, eerste lid, van de Vreemdelingenwet 2000 (Vw) opgelegd.

Eiser heeft tegen het bestreden besluit beroep ingesteld. Dit beroep moet tevens worden aangemerkt als een verzoek om toekenning van schadevergoeding.

De rechtbank heeft het beroep op 6 oktober 2023 en met behulp van telehoren op zitting behandeld. Eiser is verschenen op het detentiecentrum Rotterdam. De waarnemer van de gemachtigde van eiser, mr. N. den Ouden, is verschenen op de rechtbank in Groningen. Tevens is daar een tolk verschenen. Verweerder heeft zich laten vertegenwoordigen door zijn gemachtigde.

Overwegingen

1. In de maatregel van bewaring heeft verweerder overwogen dat de maatregel nodig is, omdat een concreet aanknopingspunt bestaat voor een overdracht als bedoeld in de Dublinverordening en een significant risico bestaat dat eiser zich aan het toezicht zal onttrekken. Verweerder heeft ten grondslag gelegd dat eiser:

(zware gronden) 3a. Nederland niet op de voorgeschreven wijze is binnengekomen, dan wel een poging daartoe heeft gedaan;
3b. zich in strijd met de Vreemdelingenwetgeving gedurende enige tijd aan het toezicht op vreemdelingen heeft onttrokken;
3k. een overdrachtsbesluit heeft ontvangen en geen medewerking verleent aan de overdracht aan de lidstaat die verantwoordelijk is voor de behandeling van zijn asielverzoek;

(lichte gronden) 4a. zich niet aan een of meer andere voor hem geldende verplichtingen van hoofdstuk 4 van het Vb heeft gehouden;
4c. geen vaste woon- of verblijfplaats heeft;
4d. niet beschikt over voldoende middelen van bestaan.

1.1.

Verweerder heeft de gronden in de maatregel nader gemotiveerd. Voorts heeft verweerder overwogen dat een minder dwingende maatregel (lichter middel) niet doeltreffend kan worden toegepast.

Voortraject

2. De rechtbank stelt vast dat eiser de procedure voorafgaand aan de inbewaringstelling niet heeft bestreden. De bewaring is niet op die grond onrechtmatig.

Grondslag

3. De rechtbank is van oordeel dat eiser valt onder de in artikel 59a, van de Vw 2000 genoemde categorie vreemdelingen. Er bestaat een concreet aanknopingspunt voor een overdracht als bedoeld in de Dublinverordening nu Polen op 22 mei 2023 akkoord is gegaan met het door Nederland verstuurde terugnameverzoek.

Artikel 5.3 Vreemdelingenbesluit 2000 (Vb 2000)

4. Volgens eiser is de maatregel niet ex. artikel 5.3 van het Vb 2000 schriftelijk en in een taal die eiser begrijpt aan eiser uitgereikt.

4.1.

De rechtbank is van oordeel dat inderdaad niet is voldaan aan de eisen genoemd in artikel 5.3 van het Vb 2000. Alhoewel uit het dossier blijkt dat aan eiser is uitgelegd dat hij tegen de maatregel van bewaring beroep in kan instellen en dat hij daarbij recht heeft op gratis rechtsbijstand, is dit niet schriftelijk en in een taal die hij verstaat gebeurd. Er is hiermee sprake van het gebrek. De rechtbank ziet echter met toepassing van artikel 6:22 van de Algemene wet bestuursrecht aanleiding om het gebrek te passeren nu eiser beroep heeft ingediend en daarbij ook daadwerkelijk gebruik heeft gemaakt van gratis rechtsbijstand. Dit betekent dat eiser ondanks het gebrek niet is verstoken van zijn recht op gratis rechtsbijstand. Eiser is derhalve niet benadeeld. De rechtbank ziet in voorgaande wel aanleiding voor een proceskostenveroordeling.

Gronden

5. Voorts is de rechtbank van oordeel dat de zware en lichte gronden 3a, 3b, 3k, 4a, 4c en 4d aan de maatregel ten grondslag kunnen worden gelegd en dat deze, in samenhang bezien, reeds voldoende zijn om de maatregel van bewaring te kunnen dragen en om aan te nemen dat een risico bestaat dat eisers zich aan het toezicht zullen onttrekken, dan wel dat zij de voorbereiding van vertrek of de uitzettingsprocedure ontwijken of belemmeren.

5.1.

Immers, eiser heeft nu hij niet beschikt over een paspoort, geldig visum of verblijfsvergunning immers niet aannemelijk kunnen maken dat hij via de voorgeschreven wijze Nederland is binnengekomen (3a) en is bovendien op 14 juli 2023 met onbekende bestemming vertrokken (3b). Daaruit volgt ook dat eiser geen medewerking verleent aan de overdracht aan de lidstaat die verantwoordelijk is voor de behandeling van zijn asielverzoek (3k). Anders dan eiser stelt is bij de beoordeling van de rechtmatigheid van de bewaring niet relevant wat de situatie in Oekraïne is en of Polen van plan is eiser daadwerkelijk uit te zetten naar Oekraïne; deze factoren zijn - of hadden kunnen worden – meegewogen in de reeds afgeronde Dublinprocedure’.

5.2.

Betreffende de lichte gronden 4a, 4c en 4d oordeelt de rechtbank dat deze terecht aan de maatregel ten grondslag zijn gelegd nu eiser niet heeft voldaan aan de voor hem geldende verplichting zoals neergelegd in artikel 4. 39 van het Vreemdelingenbesluit (4a), nu eiser niet staat ingeschreven in het BRP, niet aannemelijk heeft gemaakt een vaste verblijfplaats te hebben (4c) en nu eiser bovendien te kennen heeft gegeven niet te beschikken over middelen van bestaan (4d). Verweerder heeft voor deze gronden ook de relevantie voor het risico op onttrekking aan het toezicht gemotiveerd; in samenhang met de andere gronden kunnen deze gronden de maatregel dan ook dragen.

Lichter middel

6. Gelet op de gronden die aan de maatregel ten grondslag zijn gelegd is verweerder er terecht vanuit gegaan dat eiser niet uit eigen beweging gevolg zal geven aan de op hem rustende vertrekplicht.

6.1.

De rechtbank stelt daarbij vast dat verweerder de medische omstandigheden van eiser voldoende betrokken bij de oplegging van de maatregel van bewaring. Verweerder heeft immers aangeven dat er een medische dienst aanwezig is in het detentiecentrum die zal beoordelen in hoeverre eiser medische zorg nodig heeft. Ook is aangegeven dat de medische hulpverlening in het detentiecentrum gelijkwaardig is aan de medische hulpverlening in de vrije maatschappij en dat specialistische zorg in het detentiecentrum aanwezig is.

6.2.

Voorts is de rechtbank niet gebleken van persoonlijke belangen van eiser die de bewaring voor hem onevenredig bezwarend maken en waarin verweerder aanleiding had moeten zien eiser niettemin een lichter middel dan bewaring op te leggen (Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (ABRvS), 23 februari 2015, ECLI:NL:RVS:2015:674).

Voortvarendheid

7. Verweerder heeft op dag 5 een eerste overdrachtshandeling verricht, namelijk het houden van een vertrekgesprek. Bovendien heeft verweerder op 3 oktober 2023 een vluchtaanvraag gedaan. In het algemeen geldt dat een eerste uitzettingshandeling op dag zes van de inbewaringstelling voldoende voortvarend is (zie de uitspraak van de ABRvS van 8 april 2020, ECLI:RVS:2020:989, onder 2.2) De rechtbank zijn geen bijzondere omstandigheden gebleken die aanleiding zijn hiervan af te wijken.

Zicht op overdracht

8. Nu eiser onder de Dublingrondslag valt en verweerder voortvarend aan de overdracht werkt, de overdracht gepland staat op 16 oktober 2023 en de rechtbank anderzijds geen aanknopingspunten heeft dat de overdracht uiteindelijk geen doorgang zal vinden, is er sprake van zicht op overdracht.

Conclusie

9. Het beroep is ongegrond. Daarom wordt ook het verzoek om schadevergoeding afgewezen.

10. Gelet op het geconstateerde in 4.1. bestaat er aanleiding om aan eiser een proceskostenvergoeding toe te kennen. Deze kosten stelt de rechtbank op grond van het Besluit proceskosten bestuursrecht voor de door een derde beroepsmatig verleende rechtsbijstand vast op € 1.674,00 (1 punt voor het indienen van het beroepschrift en 1 punt voor het verschijnen ter zitting met een waarde per punt van € 837,00 en een wegingsfactor 1). Omdat aan eiser een toevoeging is verleend, moet verweerder de proceskostenvergoeding betalen aan de rechtsbijstandsverlener.

Beslissing

De rechtbank:

- verklaart het beroep ongegrond;
- wijst het verzoek om schadevergoeding af;

- veroordeelt de staatssecretaris in de proceskosten van eiser tot een bedrag van € 1.674,00.

Deze uitspraak is gedaan door mr. M. Munsterman, rechter, in aanwezigheid van mr. D.G. van den Berg, griffier, en openbaar gemaakt door middel van geanonimiseerde publicatie op rechtspraak.nl.

De uitspraak is bekendgemaakt op:

Rechtsmiddel

Tegen deze uitspraak kan hoger beroep worden ingesteld bij de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State binnen één week na de dag van bekendmaking.