Uitspraak
RECHTBANK Den Haag
2. de rechtspersoon naar buitenlands recht
1.De procedure
- de conclusie van antwoord met producties GP01 tot en met GP11;
- de akte houdende aanvullende producties van de zijde van Audi c.s. waarmee zij producties EP26 tot en met EP32 in het geding heeft gebracht;
Managing Directorvan Fruugo), bijgestaan door mr. Truijens voornoemd en mr. M. Peijnenburg (advocaat te Amsterdam). Op afstand – via een audiovisuele verbinding – hebben verder aan de mondelinge behandeling deelgenomen, namens Audi c.s., [naam 2] (
legal counselvan Volkswagen) en [naam 3] (
legal counselvan Audi) en, namens Fruugo, [naam 4] (
legal counselvan Fruugo) en [naam 5] (juridisch medewerker van Fruugo). Daarnaast waren op afstand aanwezig L. Mitzman en H. Bos (beiden tolk).
2.De feiten
retailersactief. Samen bieden zij
retailersdiensten aan die bestaan uit een technische en automatische verwerking van de gegevens die door de
retailersop het Fruugo-platform zijn geüpload, zoals de vertaling van de beschrijving van de producten op het Fruugo-platform, de categorisering van de op het platform geplaatste producten en advertentiecampagnes (op externe websites).
retailerskosteloos om zich bij Fruugo aan te sluiten en gebruik te maken van het Fruugo-platform. Pas als een consument via het Fruugo-platform producten bestelt, betaalt de
retailereen vergoeding aan Fruugo, bestaande uit een bepaald percentage van de transactiewaarde. Het precieze percentage is afhankelijk van de diensten die de
retailerafneemt (bijvoorbeeld meer of minder gebruik van advertenties).
retailer.
screenshotsvan de Nederlandse website van Fruugo (
screenshotsvan genoemde websites overgelegd, waaronder de volgende:
Set van 4 chroom anti-diefstal autoband lucht stofklep stam dop met keyring spanner voor Audi Sline”;
Audi logo led basisplaat voor bekerhouder”;
AU05 69mm 4 stuks naafdoppen AUDI”;
Audi hoepels motoring geborduurd logo sweatshirt”;
VW Wheel Centre Cap Hub Badge 65mm 1PCS voor Golf, Passat, Polo”;
Zwart / zilver VW Volkswagen R-Line Wiel Centrum Cap Hub Badge 65mm 1PCS voor Golf Jetta Passat Tiguan Kever CC EOS”; en
Mat Zwart VW Volkswagen Scirocco Achterkoffer Koffer Badge Embleem 2009 -2014”.
terms of usevoor consumenten, onder meer gesteld dat zij een neutraal onlineverkoopplatform is en dat de producten niet door Fruugo zelf verkocht worden, maar door onafhankelijke
retailers. Fruugo heeft per diezelfde datum de toegang tot alle Audi- en VW-producten die op het Fruugo-platform werden verhandeld, geblokkeerd.
retailersverstrekt alsmede nadere informatie over de Audi- en VW-producten die via het Fruugo-platform zijn aangeboden en over de
retailersdie deze producten ter verkoop aanboden.
3.Het geschil
software toolshet aanbod op het Fruugo-platform automatisch en/of handmatig te screenen op de Audi- en VW-merken en hierop inbreukmakend aanbod automatisch en/of handmatig te verwijderen of te weigeren, zulks op straffe van (i) een direct opeisbare dwangsom van EUR 2.500,- voor iedere dag of deel daarvan dat door Fruugo te laat is met het implementeren van dergelijke maatregelen met een maximum van EUR 500.000,-, en (ii) een direct opeisbare dwangsom van EUR 1.000,- per aanbod op het Fruugo-platform dat inbreuk maakt op de Audi- of VW-merken en dat na het implementeren van de maatregelen op het Fruugo-platform zoals bedoeld in deze vordering door Audi c.s. wordt vastgesteld en gemeld aan Fruugo, met dien verstande dat Fruugo steeds pas de dwangsom verbeurt voor ieder tweede inbreukmakende aanbod dat Audi c.s. binnen één kalendermaand aan Fruugo meldt, mits het eerste inbreukmakende aanbod binnen 24 uur na de melding door Audi c.s. aan Fruugo is verwijderd bij gebreke waarvan Fruugo ook voor dat eerste aanbod de dwangsom verbeurt;
4.De beoordeling
retailersdie deze producten op het Fruugo-platform aanboden/verhandelden inbreuk gemaakt op de merkrechten van Audi c.s. in de zin van artikel 9 lid 2 sub a UMVo en artikel 2.20 lid 2 sub a BVIE.
retailersproducten aanbieden. Fruugo is een “neutrale tussenpersoon” in de zin van artikel 14 lid 1 REH [6] en de implementatie daarvan in artikel 6:196c lid 4 BW. Fruugo krijgt geen kennis van of controle over de gegevens die op haar platform worden geüpload. Verder heeft zij een goed werkende
notice and takedownprocedure en neemt zij haar verantwoordelijkheden als neutrale tussenpersoon zeer serieus, aldus Fruugo.
retailers) worden aangeboden, althans niet zonder diepgaand onderzoek te doen. Ten derde neemt Audi c.s. het, subsidiaire, standpunt in dat Fruugo met haar platform diensten aanbiedt die door derden worden gebruikt om inbreuk op de Audi- en VW-merken te maken. Fruugo is een actief onlineverkoopplatform en biedt vergaande assistentie/hulp aan externe detailhandelaren, bijvoorbeeld door de presentatie van de productaanbiedingen te standaardiseren en te optimaliseren, en door de aanbiedingen buiten haar eigen websites te promoten door middel van advertenties op externe websites en de verkopers alle reclame uit handen te nemen. Hiermee worden de verkopen van de
retailersbevorderd en hun omzet verhoogd. De diensten van Fruugo zijn aldus zodanig bevorderend voor de verkoop van (inbreukmakende) producten via haar platform dat Fruugo een dermate actieve rol vervult dat een beroep op artikel 14 lid 1 REH dan wel artikel 6:196c BW redelijkerwijs niet kan slagen.
Zelfstandige merkinbreuk door Fruugo
retailersde mogelijkheid biedt om via het Fruugo-platform producten aan te bieden. Fruugo biedt zelf (voor eigen rekening en risico) geen producten te koop aan en is ook niet voornemens om dat te doen. Eveneens staat vast dat de
retailersde informatie omtrent de door hen via het Fruugo-platform aangeboden producten zelf uploaden, dat Fruugo geen betrokkenheid heeft bij de keuze van de bewoordingen van de aanbiedingen en de daarbij getoonde foto’s en dat Fruugo de geüploade informatie na een volledig technische en automatische verwerking in een uniform format weergeeft op haar platform. Daarnaast biedt Fruugo aan
retailersde mogelijkheid om – tegen afdracht van een hoger percentage van de transactiewaarde – gebruik te maken van advertentiecampagnes. Indien een
retailervan die optie gebruik maakt, wordt de door de
retaileraangeleverde informatie door Fruugo via een technisch en automatisch proces geüpload in een aan Google gelinkte
database(‘Google Merchant Center’). Vervolgens genereert deze database de advertenties uit deze informatie. Fruugo heeft geen betrokkenheid bij de totstandkoming van de inhoud van de advertenties (bewoordingen en foto’s) en geen invloed op de vraag waar en hoe vaak een advertentie wordt getoond.
retailerdie het geadverteerde product aanbiedt, als adverteerder dient te worden aangemerkt. De advertenties dienen ter promotie van de producten die de
retailersvia het Fruugo-platform aanbieden. Bovendien is het volledig aan de
retailerom te besluiten of hij (tegen afdracht van een hogere vergoeding aan Fruugo) van de door Fruugo geboden advertentiemogelijkheid gebruik maakt. De omstandigheid dat in de advertentie ook het internetadres waarop het Fruugo-platform beschikbaar is (voor Nederland
retailerwordt aangeboden en strekt er zodoende primair toe om het door die
retaileraangeboden product onder de aandacht te brengen en dus niet zozeer het Fruugo-platform als zodanig (dat wil zeggen los van het specifieke, door de
retaileraangeboden product). Daarbij komt dat Fruugo, zoals de rechtbank hiervoor heeft vastgesteld, anders dan via de door haar aangeboden technische en automatische verwerking van de door
retailersaangeleverde gegevens, verder geen betrokkenheid heeft bij of zeggenschap over de plaatsing, de vorm en de inhoud van de betreffende advertenties.
retailers worden aangeboden. Onder die omstandigheden komt het aanbod van die producten (en dus een eventuele merkinbreuk als gevolg van dat aanbod) volgens Audi c.s. voor rekening en risico van Fruugo.
speciesvan het in artikel 9 lid 2 UMVo genoemde “gebruik” moet worden beschouwd, eveneens een actieve gedraging vereist die gepaard gaat met een directe of indirecte controle over de handeling waarin het aanbieden bestaat. [9] Dat van een dergelijke actieve gedraging van Fruugo of van directe of indirecte controle door Fruugo over de handeling waarin het aanbieden bestaat, sprake is, staat gelet op hetgeen hiervoor in 4.10 is overwogen, voor de rechtbank niet vast.
Louboutin/Amazon(hierna: het Louboutin-arrest), kan haar niet baten. In het Louboutin-arrest heeft het HvJEU zijn bestendige rechtspraak [10] herhaald waaruit volgt dat, in verband met het beheer van een onlinemarktplaats, de in verkoopaanbiedingen op die onlinemarktplaats getoonde tekens die gelijk zijn aan merken of daarmee overeenstemmen, uitsluitend worden gebruikt door de klanten-verkopers van de beheerder van die marktplaats en niet door de beheerder zelf. Dat is volgens het HvJEU slechts anders wanneer die beheerder het teken in het kader van zijn eigen commerciële communicatie gebruikt.
alleomstandigheden relevant is voor de vraag door wie (vermeend inbreukmakende) waren in merkenrechtelijke zin worden aangeboden. Aan die perceptie van de consument komt naar het oordeel van de rechtbank enkel betekenis toe indien de specifieke context waarin het (vermeend inbreukmakend) merkgebruik plaatsvindt, daartoe aanleiding geeft. In het Louboutin-arrest bestond die context er dus uit dat de beheerder van de onlinemarktplaats (Amazon) op dezelfde website tevens voor eigen rekening producten aanbood, terwijl tegelijkertijd voor de (normaal geïnformeerde en redelijk oplettende) gebruiker van die website niet duidelijk was of een getoonde aanbieding van Amazon zelf of van een derde afkomstig was. Een dergelijke context – die tot het in aanmerking nemen van de perceptie van de gebruiker noopt – is in het onderhavige geval afwezig, nu – zo staat vast – Fruugo niet zelf producten aanbiedt en ook niet voornemens is dat te gaan doen.
retailers(de klanten-verkopers van Fruugo) en niet door Fruugo (de beheerder van die onlinemarktplaats) zelf. Om die reden kunnen de door Audi c.s. opgevoerde omstandigheden die verband houden met de (in de tijd verschillende) inrichting(en) van het Fruugo-platform en die zij ten grondslag legt aan haar betoog dat voor de gebruiker niet (steeds) duidelijk was/is dat de producten niet door Fruugo, maar door derde-verkopers (
retailers) worden aangeboden, buiten beschouwing blijven.
Onrechtmatig handelen door retailers in de gelegenheid te stellen inbreuk te maken op de IE-rechten van Audi c.s.
hosting providerzoals gedefinieerd in artikel 14 REH. De tweede eis is dat de dienstenaanbieder moet voldoen aan de twee materiële voorwaarden a) en b) van artikel 14 REH, die het volgende inhouden:
hosting provider, een neutrale tussenpersoon moet zijn, die geen actieve rol vervult ten aanzien van inhoud die zij opslaat. Er is sprake van een
hostingdienst als die voldoet aan drie voorwaarden:
retailers). Dat is ook in lijn met arresten van het HvJEU over vergelijkbare diensten, zoals aangeboden door bijvoorbeeld eBay. [14] Daarmee is duidelijk dat de dienstverlening van Fruugo aan de onder i) en ii) genoemde voorwaarden voldoet.
- of de dienstenaanbieder een actieve rol speelt bij het schrijven van de informatie die zij vervolgens opslaat of bij het selecteren van trefwoorden; en/of
- de dienstenaanbieder bijstand verleent om de advertenties te optimaliseren of te bevorderen.
- voor de dienst moet worden betaald of dat de dienstenaanbieder de manier van vergoeding bepaalt;
- de dienstenaanbieder algemene inlichtingen verstrekt aan haar klanten; of
- de dienstenaanbieder bepaalt of een ingegeven trefwoord overeenkomt met een door een internetgebruiker ingevoerd zoekwoord.
retailersde informatie omtrent de door hen via het Fruugo-platform aangeboden producten zelf uploaden, dat Fruugo geen betrokkenheid heeft bij de keuze van de bewoordingen van de aanbiedingen en de daarbij getoonde foto’s en dat Fruugo de geüploade informatie na een volledig technische en automatische verwerking in een uniform format weergeeft op haar platform.
retailersde mogelijkheid biedt om gebruik te maken van advertentiecampagnes waarmee zij de
retailersde benodigde marketing uit handen neemt, maar daarmee is nog geen sprake van eigen commerciële communicatie van Fruugo. Het is en blijft immers aan de
retailerom te bepalen of hij gebruik maakt van de door Fruugo geboden optie. Het is bovendien de
retailerten behoeve van wie die advertenties vervolgens op websites van derden worden getoond. Ook het feit dat Fruugo een groot budget uitgeeft aan (onder meer) die advertentiecampagnes – welk bedrag zij, via de in te houden vergoedingen, weer aan haar
retailersin rekening brengt – maakt niet dat zij geen “neutrale tussenpersoon” is. Bedoelde advertenties en de daarmee gemoeide kosten maken onderdeel uit van de dienstverlening die Fruugo aan haar klanten-verkopers (
retailers) biedt en waarvoor zij wordt vergoed. Gesteld noch gebleken is verder dat Fruugo bij de totstandkoming van de advertenties van haar
retailers(zowel op haar eigen website als op de websites van derden) bijstand verleent of anderszins inspanningen verricht – anders dan haar technische en automatische verwerking van de gegevens – om de advertenties (die op de websites van derden via een koppeling met ‘Google Merchant Center’ worden gegenereerd) te optimaliseren of te bevorderen.
retailersalgemene richtlijnen geeft voor het opstellen van een advertentie brengt evenmin mee dat Fruugo moet worden geacht kennis te hebben van of controle te hebben over de daadwerkelijke advertenties die
retailersmaken aan de hand van die instructies. Naar het oordeel van de rechtbank is dit het door het HvJEU niet relevant geachte verschaffen van algemene inlichtingen.
retailersbiedt – ertoe (kunnen) leiden dat Fruugo geacht kan worden concrete wetenschap te hebben van of controle te hebben over de informatie die op haar platform wordt opgeslagen.
hosting providerdie zich kan beroepen op de in artikel 14 lid 1 REH/6:196c lid 4 BW neergelegde aansprakelijkheidsvrijstelling. Ten tweede is in het derde lid van het door Audi c.s. aangehaalde artikel 6 van de
Digital Services Act(of Digitaledienstenverordening) [17] , welk artikel vanaf 17 februari 2024 van toepassing is en dan in de plaats zal treden van artikel 14 REH, opgenomen dat de in het eerste lid van dat artikel (gelijk aan artikel 14 lid 1 REH) neergelegde aansprakelijkheidsvrijstelling niet van toepassing is:
hosting provider– voordat zij door Audi c.s. daarop is gewezen, al wetenschap had van concrete merkinbreuken die op/via haar platform plaatsvinden. Aan de eerste, in artikel 14 lid 1 REH/6:196c lid 4 BW onder a genoemde eis, hiervoor weergegeven in 4.20, is dus voldaan. In dat verband merkt de rechtbank op dat de enkele omstandigheid dat Fruugo zich in het algemeen ervan bewust is of zou moeten zijn dat haar platform ook wordt gebruikt om producten aan te bieden die inbreuk kunnen maken op intellectuele eigendomsrechten en zij dus in abstracto kennis heeft of zou moeten hebben van illegaal aanbod van
counterfeitproducten, onvoldoende is om te oordelen dat aan deze bepaling niet is voldaan. [18]
notice and takedownprocedure, maar Fruugo heeft daar tegenover – onbetwist – gesteld dat zij naar aanleiding van de melding van Audi c.s. van 21 december 2020 snel heeft gereageerd door de volgende dag de toegang tot
alle(dus niet enkel beperkt tot de door Audi c.s. als zodanig aan te wijzen, vermeend inbreukmakende) Audi- en VW-producten op haar platform te blokkeren. Ter zitting heeft Fruugo nader toegelicht dat na een melding door een rechthebbende van de aanwezigheid van (aanbod van) een specifiek
counterfeit itemop het Fruugo-platform, dat (aanbod van dat) specifieke product wordt verwijderd evenals alle overeenkomstige producten die door anderen via het Fruugo-platform worden aangeboden.
Retailersdie
counterfeithebben aangeboden, krijgen de eerste keer bovendien een waarschuwing. Als het een flagrante inbreuk betreft of als de inbreuk structureel plaatsvindt, dan wordt de betreffende
retailervan het platform geweerd. Daar heeft Audi c.s. niets tegenin gebracht. Naar het oordeel van de rechtbank heeft Fruugo daarmee voldoende aannemelijk gemaakt dat zij aan de eis uit artikel 14 lid 1 REH/6:196c lid 4 BW onder b voldoet. De door Audi c.s. aangevoerde omstandigheid dat in 2021 op de website van Fruugo nog niet werd gerept van een
notice and takedownprocedure is onvoldoende om tot een andere conclusie te komen (zowel voor dit moment als voor het verleden). De aanwezigheid van een specifiek document (zoals een “
Anti-Counterfeit Products Policy” dat tegenwoordig op de website van Fruugo te vinden is) is immers niet vereist om aan de uit genoemd artikel voortvloeiende verplichting te kunnen voldoen. Het betoog van Audi c.s. dat de
notice and takedownprocedure van Fruugo niet effectief is omdat zij niet altijd prompt zou handelen, schuift de rechtbank verder als onvoldoende onderbouwd ter zijde. Voor zover een enkele overgelegde e-mail van de
inhouseadvocaat van Philips van 22 juni 2023 in dat verband al voldoende zou kunnen zijn om dat betoog op te doen steunen, geldt dat uit die e-mail de precieze toedracht (waaronder aard en tijdstip) van de 600 (sinds 31 mei 2023) nog niet door Fruugo verwerkte
reports(op een totaal dit jaar van 17.356 gerapporteerde
listings), niet blijkt. Die e-mail is reeds daarom ongeschikt om het standpunt van Audi c.s. dat een effectieve
notice and takedownprocedure ontbreekt, op te baseren.
hosting providersin wezen onveranderd (ten opzichte van artikel 14 REH) is opgenomen, heeft de wetgever kennelijk nog geen aanleiding gezien om die vrijstelling – waarvan ook onlinemarktplaatsen kunnen profiteren, mits zij aan de daarin gestelde voorwaarden voldoen – anders vorm te geven. Het is in die omstandigheden niet aan de rechter om daarover (anders) te oordelen en in de door de wetgever te maken belangenafweging te treden.