Uitspraak
RECHTBANK DEN HAAG
Team Jeugd- en Zorgrecht
Zaak-/rekestnr.: C/09/638351 / FA RK 22-7813
Datum beschikking: 9 december 2022
Aansluitende machtiging tot het verlenen van verplichte zorg
Beschikkingnaar aanleiding van het door de officier van justitie ingediende verzoek tot het verlenen van een aansluitende zorgmachtiging als bedoeld in artikel 6:4 van de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg (Wvggz), ten aanzien van:
[betrokkene01] ,
hierna te noemen: betrokkene,
geboren op [geboortedatum01] 1987 te [geboorteplaats01] ,
wonende te [woonplaats01] ,
advocaat: mr. B.S. van Haeften te 's-Gravenhage.
ProcesverloopBij verzoekschrift, ingekomen ter griffie op 18 november 2022, heeft de officier van justitie verzocht om een aansluitende zorgmachtiging.
Bij het verzoekschrift zijn de volgende bijlagen gevoegd:
- een op 16 november 2022 ondertekende medische verklaring van [psychiater01] , psychiater, die betrokkene heeft onderzocht maar niet bij haar behandeling betrokken was;
- een zorgkaart van 10 november 2022;
- een zorgplan van 11 november 2022;
- de bevindingen van de geneesheer-directeur van 17 november 2022;
- een uittreksel uit de justitiële documentatie;
- een afschrift van de politiemutaties;
- een eigen plan van aanpak.
De mondelinge behandeling van het verzoek heeft plaatsgevonden op 2 december 2022 in het gebouw van de rechtbank.
Ter zitting zijn de volgende personen door de rechtbank gehoord:
- betrokkene, bijgestaan door haar advocaat;
- de woonbegeleider, [naam01] ;
- de behandelaren [naam02] en [naam03] .
Omdat een nadere toelichting op of motivering van het verzoek niet nodig werd geacht door de officier van justitie, is de officier van justitie niet gehoord.
Standpunten ter zitting
Betrokkene heeft naar voren gebracht dat het redelijk goed gaat. Ze is sinds een paar weken ontslagen uit de kliniek. Betrokkene heeft jarenlang niet de juiste behandeling gehad omdat zij de verkeerde diagnose had en het kost tijd om dit allemaal recht te trekken. Betrokkene staat achter de zorgmachtiging omdat ze een vangnet nodig heeft. Doordat betrokkene verbaal sterk is ziet de crisisdienst niet altijd meteen de noodzaak van een opname. Met een zorgmachtiging kan er dan sneller worden ingegrepen. Daarnaast zijn er nog momenten dat betrokkene geagiteerd is en toch weg wil. Het is fijn dat de zorgmachtiging er op die momenten is, zodat er meteen kan worden ingegrepen en de noodzakelijke stappen genomen kunnen worden.
De advocaat heeft namens betrokkene verzocht om de zorgmachtiging voor de duur van twee jaar toe te wijzen in plaats voor de duur van een jaar omdat de rechtszittingen betrokkene veel stress geven.
De behandelaren hebben onder meer medegedeeld dat betrokkene de situatie zelf goed weet te verwoorden. De zorgmachtiging is nodig als stok achter de deur voor de momenten dat het minder goed gaat met betrokkene. De behandelaren hebben de verwachting dat de zorgmachtiging nog jaren nodig zal zijn, dus kunnen zich vinden in het verzoek van betrokkene om een zorgmachtiging voor een langere duur te verlenen.
Beoordeling
Op 15 december 2021 is door de rechtbank een zorgmachtiging verleend voor de duur van twaalf maanden, tot en met 15 december 2022.
Uit de overgelegde stukken en het behandelde ter zitting is gebleken dat betrokkene lijdt aan een psychische stoornis, te weten autismespectrumstoornis, persoonlijkheidsstoornis, eetstoornis en conversiestoornis.
Deze stoornis leidt tot ernstig nadeel, gelegen in:
- levensgevaar;
- ernstig lichamelijk letsel;
- de situatie dat betrokkene met hinderlijk gedrag agressie van anderen oproept.
Er is regelmatig sprake van overprikkeling waarbij betrokkene onvoorspelbaar en gevaarlijk gedrag kan vertonen. Betrokkene heeft pseudo insulten wanneer de spanningen te hoog oplopen en kan suïcidaal gedrag vertonen. Hierdoor komt ze regelmatig in beeld bij de politie, de behandelaren en de crisisdienst. Om het ernstig nadeel af te wenden, de geestelijke gezondheid van betrokkene te stabiliseren, de geestelijke gezondheid van betrokkene te herstellen zodanig dat zij haar autonomie zoveel mogelijk herwint en de door de stoornis bedreigde of aangetaste fysieke gezondheid van betrokkene te stabiliseren of te herstellen, heeft betrokkene zorg nodig.
Gebleken is dat er geen mogelijkheden voor passende zorg op vrijwillige basis zijn. Betrokkene staat achter de behandeling, maar er zijn regelmatig momenten van crisis waarbij betrokkene niet in staat is om te handelen naar de adviezen en de afspraken met de hulpverlening. Zij kan dan niet meer helder nadenken en communiceren en op die momenten is het van belang dat de autonomie van betrokkene wordt overgenomen. Met een zorgmachtiging kan er dan snel en adequaat worden ingegrepen. Om die reden is verplichte zorg nodig. De in het verzoekschrift genoemde vormen van zorg zijn gebaseerd op de medische verklaring, het zorgplan en het advies van de geneesheer-directeur. Deze vormen van verplichte zorg zijn door de rechtbank tijdens de mondelinge behandeling besproken.
Gelet op het voorgaande acht de rechtbank de volgende vormen van verplichte zorg zonder meer noodzakelijk om het ernstig nadeel af te wenden:
- toedienen van medicatie;
- verrichten medische controles;
- andere medische handelingen en therapeutische maatregelen;
- aanbrengen van beperkingen in de vrijheid het eigen leven in te richten, die tot gevolg hebben dat betrokkene iets moet doen of nalaten, waaronder het gebruik van communicatiemiddelen.
Daarnaast acht de rechtbank ook de volgende vormen van verplichte zorg noodzakelijk indien sprake is van decompensatie van het toestandsbeeld van betrokkene en/of het ernstig nadeel niet langer in het ambulante kader kan worden afgewend:
- beperken van de bewegingsvrijheid;
- insluiten;
- uitoefenen van toezicht op betrokkene;
- onderzoek aan kleding of lichaam;
- onderzoek van de woon- of verblijfsruimte op gedrag-beïnvloedende middelen en gevaarlijke voorwerpen;
- opnemen in een accommodatie.
Er zijn geen minder bezwarende alternatieven die hetzelfde beoogde effect hebben. De voorgestelde verplichte zorg is bovendien evenredig en naar verwachting effectief. Uit de stukken blijkt verder dat bij het bepalen van de juiste zorg rekening is gehouden met de voorwaarden die noodzakelijk zijn om deelname van betrokkene aan het maatschappelijk leven te bevorderen, alsmede met de veiligheid van betrokkene.
Gelet op het voorgaande is voldaan aan de criteria voor en doelen van verplichte zorg als bedoeld in de Wvggz. De zorgmachtiging wordt daarom verleend.
Betrokkene heeft uitdrukkelijk verzocht om, in afwijking van het verzoek van de officier van justitie, een zorgmachtiging voor de duur van 12 maanden te verlenen. De wet biedt de rechtbank echter, anders dan ten aanzien van de vormen van verplichte zorg, geen ruimte om af te wijken van het verzoek van de officier van justitie en een zorgmachtiging voor een periode langer dan één jaar te af te geven. Op grond van artikel 23 Rv beslist de rechter (specifieke uitzonderingen daargelaten) alleen op hetgeen is verzocht. Artikel 6:5 Wvggz bepaalt bovendien dat een zorgmachtiging uitsluitend voor de duur van twee jaar kan worden verleend in het geval ten minste gedurende de afgelopen vijf jaar aaneengesloten verplichte zorg is verleend. Dat is niet het geval in de situatie van betrokkene. Gelet op art. 5 lid 1, aanhef en onder e, EVRM en art. 15 lid 1 Grondwet kan de rechtbank niet afwijken van het bepaalde in artikel 6:5 Wvggz en artikel 23 Rv, zelfs niet naar aanleiding van een uitdrukkelijke verzoek van de betrokkene. De rechtbank zal de machtiging daarom toewijzen voor de duur van een jaar.
Beslissing
De rechtbank:
verleent een zorgmachtiging ten aanzien van:
[betrokkene01] ,
geboren op [geboortedatum01] 1987 te [geboorteplaats01] ,
inhoudende dat bij wijze van verplichte zorg in ieder geval de volgende maatregelen kunnen worden getroffen:
- toedienen van medicatie;
- verrichten medische controles;
- andere medische handelingen en therapeutische maatregelen;
- aanbrengen van beperkingen in de vrijheid het eigen leven in te richten, die tot gevolg hebben dat betrokkene iets moet doen of nalaten, waaronder het gebruik van communicatiemiddelen;
en daarnaast ook de volgende maatregelen indien sprake is van decompensatie van het toestandsbeeld van betrokkene en/of het ernstig nadeel niet langer in het ambulante kader kan worden afgewend:
- beperken van de bewegingsvrijheid;
- insluiten;
- uitoefenen van toezicht op betrokkene;
- onderzoek aan kleding of lichaam;
- onderzoek van de woon- of verblijfsruimte op gedrag-beïnvloedende middelen en gevaarlijke voorwerpen;
- opnemen in een accommodatie;
bepaalt dat deze machtiging geldt tot en met 9 december 2023;
wijst af het meer of anders verzochte.
Deze beschikking is gegeven door mr. A. Emmens, rechter, bijgestaan door mr. V.A.H. Schoorl als griffier, en in het openbaar uitgesproken op 9 december 2022.
Tegen deze beschikking staat het rechtsmiddel van cassatie open.