ECLI:NL:RBDHA:2021:9846

Rechtbank Den Haag

Datum uitspraak
20 augustus 2021
Publicatiedatum
7 september 2021
Zaaknummer
C-09-614631-KG ZA 21-642
Instantie
Rechtbank Den Haag
Type
Uitspraak
Procedures
  • Kort geding
Rechters
  • S.J. Hoekstra - van Vliet
Vindplaatsen
  • Rechtspraak.nl
AI samenvatting door LexboostAutomatisch gegenereerd

Bezwaren tegen inkoopprocedure eerstelijnsdiagnostiek door zorgverzekeraar Zilveren Kruis

In deze zaak heeft de voorzieningenrechter van de Rechtbank Den Haag op 20 augustus 2021 uitspraak gedaan in een kort geding tussen Unilabs Eerstelijnsdiagnostiek Saltro B.V. (hierna: Saltro) en Zilveren Kruis Zorgverzekeringen N.V. (hierna: Zilveren Kruis) en andere zorgverzekeraars. Saltro heeft bezwaren geuit tegen de opzet van de inkoopprocedure voor eerstelijnsdiagnostiek die Zilveren Kruis heeft geïntroduceerd voor de jaren 2022 en 2023. De voorzieningenrechter heeft vastgesteld dat Saltro voornemens is in te schrijven, maar eerst aanpassingen aan de inkoopprocedure wenst. Saltro vordert onder andere dat Zilveren Kruis de inkoopprocedure niet voortzet zonder de noodzakelijke wijzigingen door te voeren om te zorgen voor een objectief, transparant en niet-discriminatoir inkoopbeleid. De voorzieningenrechter heeft geoordeeld dat Zilveren Kruis de vrijheid heeft om haar inkoopbeleid te bepalen, mits dit beleid voldoet aan de eisen van objectiviteit en transparantie. De rechter heeft de vorderingen van Saltro afgewezen, omdat deze niet voldoende onderbouwd waren en Zilveren Kruis niet verplicht is om de scores van andere inschrijvers openbaar te maken. Saltro is als in het ongelijk gestelde partij veroordeeld in de proceskosten.

Uitspraak

Rechtbank den haag

Team handel - voorzieningenrechter
zaak- / rolnummer: C/09/614631 / KG ZA 21-642
Vonnis in kort geding van 20 augustus 2021
in de zaak van
Unilabs Eerstelijnsdiagnostiek Saltro B.V.te Enschede,
eiseres,
advocaten mrs. D.J.C. Post en K. van Berloo te Zeist,
tegen:

1.Zilveren Kruis Zorgverzekeringen N.V. te Utrecht,

2.
Interpolis Zorgverzekeringen N.V.te Utrecht,
3.
FBTO Zorgverzekeringen N.V.te Leeuwarden,
4.
De Friesland Zorgverzekeraar N.V.te Leeuwarden,
5.
One Underwriting B.V.te Amsterdam,
6.
Achmea Zorgverzekeringen N.V.te Zeist,
gedaagden,
advocaten mrs. M.Ph.M. Wiggers, H. Zourakhti en M.H. Borsboom te Amsterdam.
Eiseres zal hierna worden aangeduid als ‘Saltro’ en gedaagden zullen hierna ‘Zilveren Kruis’ worden genoemd. Naar beide partijen zal worden verwezen in het vrouwelijk enkelvoud.

1.De procedure

1.1.
Het verloop van de procedure blijkt uit:
- de dagvaarding met de daarbij en nadien overgelegde producties;
- de conclusie van antwoord;
- de op 6 augustus 2021 gehouden mondelinge behandeling, waarbij door beide partijen pleitnotities zijn overgelegd.
1.2.
Ter zitting is vonnis bepaald op heden.

2.De feiten

Op grond van de stukken en het verhandelde ter zitting wordt in dit geding van het volgende uitgegaan.
2.1.
Saltro is een onderneming die zich onder meer bezig houdt met het verlenen van medisch diagnostische diensten en adviezen. Zij beschikt onder meer over een laboratorium en prikposten. In het kader van haar dienstverlening sluit Saltro onder meer overeenkomsten met zorgverzekeraars. Met Zilveren Kruis – een concern van zorgverzekeraars – contracteert Saltro al tientallen jaren. De huidige overeenkomst tussen hen eindigt op 31 december 2021.
2.2.
Zilveren Kruis heeft besloten om vanaf 2022 de inkoop van eerstelijnsdiagnostiek anders te organiseren, in die zin dat zij daarvoor een selectief inkoopbeleid gaat voeren. Het doel daarvan is om voor elke kernregio (de regio waar Zilveren Kruis marktleider is) één aanbieder te selecteren (voorheen waren dat er meer) die de klinische chemie, medische microbiologie en pathologie voor haar verzekerden zal verzorgen. De overeenkomsten die worden gesloten met de selectief gekozen aanbieders moeten gaan gelden voor de jaren 2022 en 2023. Zilveren Kruis heeft daartoe op 30 april 2021 de inkoopleidraad selectieve inkoop eerstelijnsdiagnostiek 2022-2023 gepubliceerd (hierna: de inkoopleidraad).
2.3.
In de inkoopleidraad staat onder meer vermeld wat de doelstellingen zijn van Zilveren Kruis voor contractering in haar kernregio’s, worden diverse aspecten van de procedure nader toegelicht en zijn de voorwaarden opgenomen waaraan voldaan moet worden om in aanmerking te komen voor een contract en voor bepaalde vergoedingen. Ook wordt in de inkoopleidraad de beoordelingsprocedure nader toegelicht. Daarbij wordt er, verkort weergegeven, een score toegekend voor de dossiers Toegankelijkheid, Doelmatigheid en Kwaliteit.. Het prijsaanbod dient ten minste te voldoen aan de referentietarieven, waarbij punten kunnen worden gescoord als daarop een korting wordt gegeven. Met de twee aanbieders die het hoogst hebben gescoord wordt een interview gehouden. Daaraan zijn nadere voorwaarden gesteld. De inkoopprocedure bestaat een verhelderingsfase, een aanbiedingsfase, een beoordelingsfase, een concretiseringsfase en een contracteringsfase. In de inkoopleidraad staat voorts vermeld dat er een vervaltermijn geldt voor het aanhangig maken van een kort geding, indien een partij na een tijdig ingediend bezwaar, bezwaren blijft houden tegen (een deel van) de inkoopprocedure. Saltro heeft in de verhelderingsfase vragen gesteld over de opzet van de inkoopprocedure en daartegen bezwaren naar voren gebracht.
2.4.
Saltro heeft vervolgens tijdig, voor afloop van de vervaltermijn en voor de start van de aanbiedingsfase, dit kort geding aanhangig gemaakt.

3.Het geschil

3.1.
Saltro vordert, zakelijk weergegeven:
Zilveren Kruis te verbieden de inkoopprocedure voort te zetten zonder dat zij de wijzigingen heeft doorgevoerd die noodzakelijk zijn om te zorgen voor een objectief, transparant en niet discriminatoir inkoopbeleid, met inachtneming van hetgeen in dit vonnis wordt beslist;
Zilveren Kruis te gebieden om per perceel waar Saltro op heeft ingeschreven, tegelijk met het kenbaar maken van de score van Saltro (zowel de totaalscore als de score per subonderdeel) tevens zowel de totaalscore als de score per subonderdeel van iedere partij die in die regio meegedaan heeft met de inschrijving kenbaar te maken;
Zilveren Kruis te gebieden om voor de percelen waarop Saltro heeft ingeschreven tegelijk met het versturen van de uitnodigingen voor de interviewfase de scores van alle inschrijvers op dat moment kenbaar te maken;
Zilveren Kruis te gebieden de twee partijen met de hoogste totaalscore op de dossiers Toegankelijkheid, Doelmatigheid, Kwaliteit en het Prijsaanbod uit te nodigen voor de interviewfase, onder de voorwaarde dat de betreffende partij tenminste een voldoende scoort op de dossiers Toegankelijkheid, Doelmatigheid en Kwaliteit;
Zilveren Kruis te verbieden bij de inkoopprocedure en de contractering een staffelkorting van 61% toe te passen en slechts 39% van het initiële tarief te vergoeden voor het deel van de productie dat hoger is dan het overeengekomen budget;
Zilveren Kruis te gebieden om voor de productie boven het overeengekomen budget een staffelkorting te hanteren die niet hoger is dan 44%, dan wel een vergoedingspercentage te hanteren dat hoger is dan 39% en dat op basis van een objectiveerbare, transparante en voor Saltro verifieerbare berekening afdoende is om de variabele kosten te dekken;
Zilveren Kruis te verbieden een maximum van 2% grensverkeer als voorwaarde voor de vergoeding voor overproductie te stellen;
Zilveren Kruis te gebieden de inkoopprocedure voor in ieder geval de percelen waarop Saltro heeft ingeschreven zodanig aan te passen dat voor alle zorg die een partij in deze regio levert hetzelfde tarief geldt als het tarief waarmee de inschrijver in de inkoopprocedure heeft ingeschreven en dus te verbieden dat dit tarief in positieve zin kan worden beïnvloed door een tussen Zilveren Kruis en deze aanbieder al gesloten overeenkomst;
Zilveren Kruis te gebieden de inkoopprocedure op zodanige wijze in te richten dat bij de beoordeling van het prijsaanbod van inschrijvende partijen ten aanzien van zorgaanbieders met een voor 2022 en/of 2023 doorlopende overeenkomst door Zilveren Kruis rekening gehouden wordt met de invloed op het prijsaanbod van (tarief)afspraken in reeds bestaande overeenkomsten met die aanbieders, in die zin dat invloeden op het prijsaanbod door (tarief)afspraken in reeds bestaande overeenkomsten aantoonbaar en voor Saltro verifieerbaar uit het prijsaanbod worden gefilterd of met die invloeden door (tarief)afspraken in reeds bestaande overeenkomsten op andere wijze voldoende rekening wordt gehouden bij de scoretoebedeling op het onderdeel prijsaanbod;
Zilveren Kruis te verbieden een partij die op het moment van inschrijving (nog) geen aantoonbaar – al dan niet via een reeds op dat moment gesloten schriftelijke samenwerkingsovereenkomst met een derde – dekkend netwerk van afnamepunten heeft, een voldoende toe te kennen op het dossier Toegankelijkheid;
met veroordeling van Zilveren Kruis in de proceskosten en de nakosten, op de wijze zoals in de dagvaarding nader omschreven.
3.2.
De voorzieningenrechter stelt vast dat van een daadwerkelijke aanbieding door Saltro nog geen sprake is, alhoewel in de vordering wordt gesproken over ‘Saltro heeft ingeschreven’. De vorderingen worden dan ook aldus begrepen dat Saltro voornemens is in te schrijven maar eerst de opzet van de inkoopprocedure op onderdelen aangepast wil zien. Daartoe voert Saltro – samengevat – het volgende aan. Zilveren Kruis heeft weliswaar een zekere contractsvrijheid in het kader van de zorginkoop, maar die vrijheid is niet onbeperkt. Zij dient haar inkoopbeleid wel objectief, transparant en niet discriminatoir in te richten. Het inkoopbeleid voldoet op diverse in de dagvaarding nader toegelichte onderdelen niet aan die eisen. Zilveren Kruis houdt ook onvoldoende rekening met beperkingen die gelden op grond van publiekrechtelijke regelgeving en het algemene verbintenissenrecht.
3.3.
Zilveren Kruis voert verweer, dat hierna, voor zover nodig, zal worden besproken.

4.De beoordeling van het geschil

Beoordelingskader
4.1.
De voorzieningenrechter stelt bij de beoordeling voorop dat tussen partijen niet in geschil is dat hier sprake is van een private inkoopprocedure. Daarbij is het algemene uitgangspunt dat aan partijen contractsvrijheid toekomt. Ook bij de inkoop van zorg zijn zorgverzekeraars in beginsel vrij om te bepalen met welke zorgaanbieders zij een overeenkomst willen sluiten en welke zorg zij willen inkopen tegen welke voorwaarden, behoudens voor zover beperkingen gelden op grond van publiekrechtelijke regelgeving en het algemene verbintenissenrecht. Dat Zilveren Kruis als zorgverzekeraar tot wettelijke taak heeft om voor ieder van haar verzekerden die rechtmatige aanspraak heeft op zorg, (doelmatige en betaalbare) zorg in te kopen, betekent niet dat individuele zorgaanbieders recht hebben op een contract van het door hen verlangde model. Van zorgverzekeraars mag wel worden verlangd dat zij een objectief, transparant en niet discriminatoir inkoopbeleid voeren (zie: Hof Den Bosch 7 januari 2020, ECLI:NL:GHSHE:2020:17). Dat laatste strekt verder dan dat Zilveren Kruis op grond van deze eisen enkel gehouden is om haar eigen inkoopdocumentatie na te leven, zoals zij stelt. Zilveren Kruis is op grond van deze eisen gehouden haar inkoopdocumentatie op een objectieve, transparante en niet discriminatoire wijze vorm te geven.
4.2.
Bij de beoordeling is verder van belang dat Zilveren Kruis de onderhavige procedure anders heeft vormgegeven dan in voorgaande jaren. Zilveren Kruis stelt dat zij daartoe is overgegaan om de doelmatigheid, toegankelijkheid en kwaliteit van de zorg – in dit geval de eerstelijnsdiagnostiek (hierna: ELD) – te bevorderen. Zilveren Kruis stelt te hebben gekozen voor de selectieve inkoopprocedure omdat zij goede kansen ziet om de ELD voor haar verzekerden doelmatiger te organiseren door toe te werken naar verdere innovatie, samenwerking en digitalisering. Daarmee kan volgens haar bijvoorbeeld worden voorkomen dat verzekerden voor hetzelfde onderzoek twee keer kort achter elkaar worden geprikt (dubbeldiagnostiek), zoals nu soms het geval is, omdat gegevens niet onderling kunnen of worden uitgewisseld, en ook dat er sprake is van overcapaciteit en daarmee samenhangende onnodige investeringen. Dit vergt een omslag en cultuurverandering en Zilveren Kruis wenst een aanbieder te selecteren die dit voor haar verzekerden kan bereiken.
4.3.
Zilveren Kruis heeft met het oog op het vorenstaande in de inkoopleidraad diverse voorwaarden geformuleerd en zij meent dat dit haar vrij staat. Volgens Saltro voldoet een aantal van die voorwaarden echter niet aan de onder 4.1 vermelde eisen. Dit zal hierna worden beoordeeld.
Inkoopproces en scoretoebedeling
4.4.
In de inkoopleidraad staat over het proces en de scoretoebedeling onder meer vermeld dat, samengevat weergegeven:
  • ieder lid van het beoordelingsteam afzonderlijk elk dossier (Toegankelijkheid, Doelmatigheid en Kwaliteit) een score geeft (2, 4, 6, 8 of 10) en dat het team vervolgens de individuele scores bespreekt, waarna zij een consensus-score zal vaststellen;
  • het prijsaanbod ten minste moet voldoen aan de referentietarieven, dat daar 1 punt voor wordt toegekend en dat aanbieders die een korting geven worden beloond met extra punten;
  • een interview wordt gehouden met twee vertegenwoordigers van de twee best beoordeelde partijen, maar in beginsel alleen met een inschrijver waarvan het aanbod is beoordeeld met een 6 of hoger. De minimale eis om door te gaan naar de interviewronde is dat een aanbieder tenminste voldoende scoort op de dossiers Kwaliteit, Toegankelijkheid en Doelmatigheid;
  • de beoordelingsfase wordt afgesloten met het voorlopig selecteren van de partij met de hoogste score en waarbij de totaalscores per kernregio geanonimiseerd worden teruggekoppeld aan de inschrijvers.
4.5.
Zilveren Kruis heeft verder in de Nota van Inlichtingen op twee vragen het volgende geantwoord:
“De inschrijver ontvangt een terugkoppeling van de consensus score op alle onderdelen, inclusief het interview.”
en
“Indien een partij niet geselecteerd wordt krijgt deze partij een duidelijke terugkoppeling van de
beoordeling, inclusief argumentatie waarom de partij niet gekozen is. Dit is inclusief puntentelling per dossier. Zilveren Kruis niet verplicht om de scores van andere aanbieders openbaar te maken en zal dit ook niet doen.”
4.6.
Saltro heeft hier diverse bezwaren tegen geformuleerd. Daaraan ligt in zijn algemeenheid ten grondslag dat Saltro meent dat zij moet kunnen controleren of de toedeling van punten aan de andere inschrijvers wel correct is geschied en of Zilveren Kruis wel overeenkomstig de Leidraad de juiste partijen heeft uitgenodigd voor de interviewfase. Daarin volgt de voorzieningenrechter Saltro echter niet. Het is de taak van Zilveren Kruis om deze beoordeling correct en zorgvuldig uit te voeren en er mag in beginsel op worden vertrouwd dat zij die taak naar behoren uitvoert. Zilveren Kruis hoeft inschrijvers niet in de gelegenheid te stellen om de door haar uitgevoerde beoordeling van andere inschrijvingen te controleren.
4.7.
De gehoudenheid om transparant te handelen brengt wel met zich dat Zilveren Kruis gehouden is om aan afgewezen inschrijvers de redenen mee te delen waarom zij niet zijn geselecteerd. Als Zilveren Kruis dat doet op de onder 4.4 laatste gedachtestreepje en 4.5 beschreven wijze, dan voldoet Zilveren Kruis naar het oordeel van de voorzieningenrechter daarmee genoegzaam aan die verplichting. Deze strekt niet zover dat Zilveren Kruis gehouden is nog meer informatie te verschaffen, zoals de scores van de andere inschrijvers op de verschillende dossiers, zoals Saltro meent. Saltro heeft niet voldoende onderbouwd waarom zij daar recht op heeft. Dat klemt te meer daar zelfs de strenge wettelijke eisen die in het aanbestedingsrecht gelden ten aanzien van de motiveringsplicht, daartoe niet uitdrukkelijk verplichten. Mede redengevend daarvoor is dat dit soort informatie concurrentiegevoelige informatie over andere inschrijvers kan bevatten. Zilveren Kruis heeft voldoende aannemelijk gemaakt dat dit ook hier het geval is, zodat het haar niet vrij staat deze informatie met anderen te delen.
4.8.
In dit geval bevat de beoordelingssystematiek zelfs extra waarborgen om eventuele beoordelingsfouten eruit te halen. Er is sprake van een meerkoppig beoordelingsteam dat na het geven van individuele beoordelingen ook nog tot een consensusscore moet zien te komen. Dat maakt de beoordeling minder subjectief en minder gevoelig voor fouten. Er is op voorhand dan ook geen reden om eraan te twijfelen dat Zilveren Kruis, die deze hele procedure nu juist volgt om de best scorende partij te kunnen contracteren, haar taak niet naar behoren zal vervullen.
4.9.
Saltro heeft verder nog een bezwaar geformuleerd vanwege het door Zilveren Kruis op vraag 80 gegeven antwoord. Op de vraag
”Zijn de scores op de onderdelen 'Dossier toegankelijkheid', 'Dossier doelmatigheid', Dossier Kwaliteit' en 'Prijsaanbod' bepalend voor met welke aanbieders een interview gehouden wordt?”is geantwoord:
“Nee, deze zijn medebepalend. De consensus score die wordt gegeven aan de aanbieder is bepalend voor de uitnodiging voor het interview. Deze wordt bepaald nav de drie dossiers én het prijsaanbod.”
4.10.
De voorzieningenrechter overweegt dat de eerste zin van dat antwoord weliswaar wat ongelukkig is geformuleerd, maar dat dit enkele feit onvoldoende redengevend is voor de vergaande conclusies die Saltro daaraan verbindt, te weten dat het inkoopbeleid niet voldoet aan het vereiste dat er sprake moet zijn van een objectief, transparant en non-discriminatoir inkoopbeleid. Uit de rest van het antwoord kan immers genoegzaam worden afgeleid dat met “medebepalend” wordt gedoeld op het feit dat na het geven van de individuele scores, er een consensusscore zal worden vastgesteld. Die wordt uitsluitend bepaald op basis van de drie dossiers en het prijsaanbod. Het is de consensusscore die bepalend is voor de uitnodiging voor het interview. Zilveren Kruis heeft in deze procedure ook bevestigd dat dit de juiste lezing is van haar antwoord en dat er dus geen sprake is van andere subjectieve factoren die nog een rol spelen, zoals Saltro veronderstelt, maar waarbij zij niet nader heeft onderbouwd waarop dat dan zou moeten zien. Hierover kan dan ook geen onduidelijkheid (meer) bestaan.
Bevoordeling van reeds gecontracteerde aanbieders met een meerjarige overeenkomst
4.11.
Saltro stelt dat partijen met overeenkomsten die in 2022 doorlopen nagenoeg risicoloos voor slechts een klein deel van de omzet lagere tarieven dan de referentietarieven kunnen aanbieden. Daarmee kunnen zij gemakkelijk veel punten scoren in de inkoopprocedure, doordat zij voor het deel waarvoor zij voor 2022 reeds gecontracteerd zijn mogen blijven uitgaan van de huidige tariefstelling, aldus Saltro. Door hier geen rekening mee te houden is er volgens Saltro sprake van een discriminatoir inkoopbeleid.
4.12.
De voorzieningenrechter volgt Saltro hier niet in. Tussen partijen is niet in geschil dat Zilveren Kruis gehouden is om bestaande zorgovereenkomsten te respecteren. Indien dat tot uitgangspunt wordt genomen en daarnaast acht wordt geslagen op hetgeen onder 4.1 voorop is gesteld over de – toegestane – selectieve inkoopprocedure, de contractsvrijheid en het vereiste om de inkoopprocedure op een objectieve, transparante en niet discriminatoire wijze vorm te geven, kan niet anders worden geconcludeerd dan dat het Zilveren Kruis vrij staat om een contract te sluiten met een aanbieder die voldoet aan de voorwaarden die gelden voor álle gegadigden, ook al heeft die aanbieder met haar een doorlopende overeenkomst.
4.13.
Het zou naar het oordeel van de voorzieningenrechter juist in strijd zijn met het gelijkheidsbeginsel om voor bepaalde gegadigden andere – strengere – voorwaarden te hanteren, wat volgens Saltro de oplossing zou zijn voor het door haar geconstateerde probleem. Hetgeen Saltro in dat kader aan te hanteren voorwaarden oppert – dat meedoen met de procedure tot gevolg heeft dat bestaande afspraken komen te vervallen of dat de in deze procedure geoffreerde tarieven voor het hele volume van de betreffende aanbieder hebben te gelden en niet slechts voor het aanvullende volume waarop de offerte ziet – komt in feite neer op het toch niet respecteren van bestaande zorgovereenkomsten.
4.14.
De voorzieningenrechter overweegt hierbij nog dat alle partijen verschillend zijn en nooit vanuit exact hetzelfde startpunt een offerte indienen. Partijen hebben altijd verschillende opdrachtgevers met verschillende contracten en voorwaarden. Ook Saltro heeft mogelijk voordelige andere contracten, waardoor zij in deze inkoopprocedure een lager tarief zou kunnen bieden dan anderen. Dat alles is het gevolg van de politieke keuze voor marktwerking in de zorg. Zilveren Kruis stelt terecht dat het niet haar taak is om deze verschillen in uitgangspositie weg te nemen door aan sommige inschrijvers bijzondere eisen te stellen.
4.15.
Ondanks dat Saltro de onder 4.12 genoemde uitgangspunten erkent, lijkt haar bezwaar in feite toch neer te komen op een bezwaar tegen de door Zilveren Kruis gehanteerde nieuwe systematiek. Die is echter toegestaan, zo staat tussen partijen vast. Ook aan dit bezwaar van Saltro wordt dus voorbij gegaan.
De staffelkorting bij overproductie
4.16.
Zilveren Kruis hanteert als vergoeding voor geleverde zorg na het bereiken van het afgesproken budget een staffelkorting van 61%. Zij vergoedt dus voor deze zorg 39% van het reguliere tarief. Saltro heeft ter discussie gesteld of dat tarief wel voldoende is om de variabele kosten te dekken. Zilveren Kruis meent dat dit het geval is. Saltro betwist dat gemotiveerd. Daargelaten dat een kort geding zich niet leent niet voor nadere bewijslevering op dit punt overweegt de voorzieningenrechter dat, ook als de berekening van Saltro juist zou zijn, dit er nog niet toe kan leiden dat Zilveren Kruis moet worden geboden om een lagere korting toe passen, zoals Saltro in deze procedure vordert.
4.17.
Het gaat hier immers om een vergoeding voor zorg die wordt geleverd ná het bereiken van het afgesproken budget/het omzetplafond, dat door Zilveren Kruis bewust wordt vastgesteld omdat zij overproductie zoveel mogelijk wil beperken. Daarbij is
geensprake van een
verplichtingom zorg te leveren na het bereiken van het afgesproken plafond. Het is dus de eigen keuze van Saltro of zij al dan niet zorg wil blijven leveren nadat zij het afgesproken plafond heeft bereikt. Onder die omstandigheden en mede gezien de aan Zilveren Kruis toekomende vrijheid om de voorwaarden vast te stellen, hoeft niet vast te staan dat het door Zilveren Kruis geboden tarief voldoende is om de variabele kosten te dekken, zoals Saltro tot uitgangspunt neemt.
4.18.
Overigens heeft Zilveren Kruis gemotiveerd betoogd dat hier sprake is van een reëel tarief, waarbij zij er onder meer ook op wijst dat Saltro een en ander kan meenemen in haar prijsaanbod. Saltro heeft daartegenover, met haar enkele verwijzing naar een onderzoek dat is gedaan naar de hoogte van de benodigde steun ten behoeve van eerder uitgestelde inhaalzorg, niet aannemelijk gemaakt dat het door Zilveren Kruis geboden tarief niet reëel is. Die inhaalzorg is immers verricht om de corona-gevolgen te herstellen en kan niet zonder meer worden vergeleken met de zorg waar het in deze procedure om gaat.
De 2% grensverkeer-eis
4.19.
Zilveren Kruis hanteert in de inkoopprocedure de voorwaarde dat overproductie alleen wordt vergoed als in dat jaar in totaal niet meer dan 2% zorg wordt verleend aan verzekerden uit andere kernregio’s (grensverkeer). Dit is in de leidraad gemotiveerd als een manier om te voorkomen dat aanbieders hun activiteiten in een kernregio in stand houden ten koste van de geselecteerde aanbieder. Zilveren Kruis heeft in deze procedure ook nog nader toegelicht dat zorgaanbieders die in een bepaalde kernregio zijn geselecteerd, erop moeten kunnen vertrouwen dat verzekerden in die regio ook daadwerkelijk bij hen komen voor de levering van zorg. Het weglekken van zorg naar andere aanbieders moet worden voorkomen om de positie van de geselecteerde zorgaanbieder in die kernregio te beschermen, aldus Zilveren Kruis. Daarnaast dient deze eis volgens Zilveren Kruis ook het belang van het zo goed en goedkoop mogelijk inkopen van zorg.
4.20.
De voorzieningenrechter stelt vast dat dit gerechtvaardigde doelstellingen zijn. Dat laat onverlet dat het wel een uitdaging zal zijn voor zorgaanbieders om de huidige werkwijze te veranderen. Zo heeft Saltro toegelicht dat en waarom mensen gewoon naar haar toe komen met een verwijzing en dan door haar geholpen zullen moeten worden, ook als ze uit grensgebieden komen. Dat hierin door een zorgaanbieder helemaal niets te sturen valt, kan op basis van de stellingen van Saltro echter niet worden aangenomen. Daarbij heeft de voorzieningenrechter ook acht geslagen op de toelichting van Zilveren Kruis dat zij nu juist een partij wenst te selecteren die hierin proactief naar oplossingen zoekt en bijvoorbeeld afspraken maakt met andere partijen in de keten en/of een en ander monitort, zodat hierin enige beweging op gang wordt gebracht.
4.21.
Dat het percentage van 2% evident onredelijk is, kan op basis van de stellingen van Saltro evenmin worden aangenomen. In het licht van de stelling van Zilveren Kruis dat zij historische data heeft bekeken en dat het percentage meestal aanzienlijk lager lag dan 2%, heeft Saltro haar stelling op dit punt onvoldoende onderbouwd.
Beschikking over priknetwerk
4.22.
Eén van de in de inkoopleidraad vermelde voorwaarden waaraan moet worden voldaan om een aanbod te doen is:
“U beschikt, eventueel middels samenwerkingsafspraken, over een priknetwerk, laboratoriumcapaciteiten en logistieke faciliteiten die de toegankelijkheid voor onze verzekerden waarborgen in de hele regio waarvoor u zich inschrijft. U voldoet hieraan voor of direct na afronden van de concretiseringsfase.”Saltro meent dat Zilveren Kruis gehouden is om te eisen dat een partij al op het moment van inschrijving een aantoonbaar dekkend netwerk van afnamepunten heeft, al dan niet via een reeds op dat moment gesloten
schriftelijkesamenwerkingsovereenkomst met een derde. Volgens Saltro moet namelijk duidelijk zijn dat een inschrijver niet kan worden uitgenodigd voor de interviewfase als niet verifieerbaar is dat zij daarover beschikt.
4.23.
Ook dit bezwaar van Saltro lijkt veeleer te duiden op een bezwaar tegen de doorgevoerde stelselwijziging en een uitvloeisel te zijn van de wens om bepaalde zaken bij het oude te houden. Zilveren Kruis wil echter aanbieders die nog niet over een priknetwerk, laboratoriumcapaciteiten en logistieke faciliteiten beschikken ook de kans geven mee te doen in deze inkoopprocedure. Zilveren Kruis heeft ook onderbouwd waarom zij dat wil. Dergelijke partijen zouden volgens Zilveren Kruis met een creatief en inventief idee kunnen komen om de toegankelijkheid van de ELD in een kernregio naar een hoger niveau te tillen. Zilveren Kruis wil daarnaast in het kader van het bevorderen van de toegankelijkheid en doelmatigheid voorkomen dat een monopolist of een partij met een groot priknetwerk haar positie misbruikt om anderen van de markt te drukken door haar priknetwerk niet beschikbaar te stellen voor derden. Zilveren Kruis verlangt van inschrijvers in dit kader wel “
Een onderbouwing van uw priknetwerk en logistieke capaciteiten in de regio waarmee u de toegankelijkheid in de hele regio kunt waarborgen (bijv. openingstijden en locaties prikpunten)”.
4.24.
Al dit een en ander staat Zilveren Kruis vrij. Niet valt in te zien waarom Zilveren Kruis gehouden zou zijn om te eisen dat de onderbouwing plaatsvindt aan de hand van schriftelijke bescheiden op het moment van inschrijving. Het is aan haar om deze eis als een
uitvoeringseiste formuleren, zoals ook in Europese aanbestedingen niet ongebruikelijk is. Dit levert geen strijd op met het vereiste dat zij een objectief, transparant en niet discriminatoir inkoopbeleid moet voeren. Zilveren Kruis heeft ook terecht opgemerkt dat zij in beginsel mag vertrouwen op de inhoud van de door haar ontvangen inschrijvingen, zoals ook in aanbestedingen het uitgangspunt is. Zilveren Kruis heeft daarbij verklaard dat dit onverlet laat dat de onderbouwing uiteraard goed zal worden getoetst en op zijn merites zal worden beoordeeld. Dat is immers van groot belang voor Zilveren Kruis. Aan dit bezwaar wordt dan ook voorbij gegaan.
Conclusie en kostenveroordeling
4.25.
Gelet op al het vorenstaande ziet de voorzieningenrechter geen aanleiding voor het treffen van één van de door Saltro gevorderde voorzieningen in dit kort geding.
4.26.
Saltro zal, als de in het ongelijk gestelde partij, worden veroordeeld in de kosten van dit geding. Voor veroordeling in de nakosten bestaat geen grond, nu de kostenveroordeling ook voor deze nakosten een executoriale titel oplevert (vgl. HR 19 maart 2010, ECLI:NL:HR:2010:BL1116, NJ 2011/237).

5.De beslissing

De voorzieningenrechter:
5.1.
wijst het gevorderde af;
5.2.
veroordeelt Saltro om binnen veertien dagen nadat dit vonnis is uitgesproken de kosten van dit geding aan Zilveren Kruis te betalen, tot dusverre aan de zijde van Zilveren Kruis begroot op € 1.683,--, waarvan € 1.016,-- aan salaris advocaat en € 667,-- aan griffierecht;
5.3.
bepaalt dat Saltro bij gebreke van tijdige betaling de wettelijke rente over de proceskosten verschuldigd is;
5.4.
verklaart deze kostenveroordeling uitvoerbaar bij voorraad.
Dit vonnis is gewezen door mr. S.J. Hoekstra - van Vliet en in het openbaar uitgesproken op 20 augustus 2021.
ts