Uitspraak
vonnis
RECHTBANK DEN HAAG
Team handel
zaaknummer / rolnummer: C/09/521433 / HA ZA 16-1272
Vonnis van 29 augustus 2018
in de zaak van
de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
BEAUTY BY ROOS B.V.,
gevestigd te Amersfoort,
eiseres,
advocaat mr. C.G. Mensink te Borne,
tegen
de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
GREAT LENGTHS B.V.,
gevestigd te Gouda,
gedaagde,
advocaat mr. E. Barioglu te Rotterdam.
Partijen zullen hierna Beauty By Roos respectievelijk Great Lengths worden genoemd.
1.De procedure
1.1.
Het verloop van de procedure blijkt uit:
- de dagvaarding van 31 oktober 2016, met producties 1 tot en met 8;
- de conclusie van antwoord, met producties 1 tot en met 17;
- het tussenvonnis van 22 februari 2017, waarbij een comparitie van partijen is bepaald;
- de brief van de zijde van Beauty by Roos van 25 september 2017, met producties 9 tot en met 11;
- de brief van de zijde van Great Lengths van 26 september 2017, met producties 18 tot en met 20;
- het proces-verbaal van de comparitie van 10 oktober 2017.
1.2.
Het proces-verbaal van de comparitie van partijen is met instemming van partijen buiten hun aanwezigheid opgemaakt. Partijen zijn in de gelegenheid gesteld om opmerkingen te maken over het proces-verbaal voor zover het feitelijke onjuistheden betreft. Bij brief van 25 oktober 2017 heeft Beauty by Roos een aantal opmerkingen op het proces-verbaal gemaakt. Bij brief van diezelfde datum heeft ook Great Lengths een aantal opmerkingen gemaakt. Het proces-verbaal wordt gelezen met inachtneming van deze opmerkingen.
1.3.
Vervolgens is – na aanhouding – een datum voor vonnis bepaald.
2.De feiten
2.1.
Beauty by Roos is een onderneming die haarsalons drijft, gespecialiseerd in het plaatsen van kwalitatief hoogwaardige hairextensions. Beauty by Roos heeft in totaal zes salons.
2.2.
Great Lengths is een onderneming die (onder meer) kwalitatief hoogwaardige hairextensions verkoopt. De onderneming van Great Lengths in Nederland maakt deel uit van een internationaal netwerk, met distributeurs onder andere in Oostenrijk en België (hierna: Great Lengths Oostenrijk respectievelijk Great Lengths België).
2.3.
In 2009 hebben Beauty by Roos en Great Lengths een zogenaamde partnerovereenkomst (hierna: de overeenkomst) gesloten. In de overeenkomst is neergelegd – kort gezegd en voor zover relevant – dat Great Lengths tegen betaling door Beauty by Roos hairextensions levert, alsmede de apparaten die nodig zijn voor het plaatsen en verwijderen van hairextensions.
2.4.
De overeenkomst kent geen regeling voor opzegging.
2.5.
De Nederlandse onderneming van Great Lengths was aanvankelijk in handen van Great Lengths Oostenrijk. Per 1 juni 2015 hebben de eigenaren van Great Lengths België de Nederlandse onderneming overgenomen. De nieuwe eigenaren van Great Lengths vormen sindsdien ook het bestuur van de onderneming.
2.6.
Bij brief van 29 februari 2016 heeft Great Lengths de overeenkomst met ingang van 30 april 2016 opgezegd, daarmee een opzegtermijn van twee maanden hanterend.
2.7.
Beauty by Roos heeft op 20 april 2016 bij dagvaarding in kort geding gevorderd dat Great Lenghts wordt veroordeeld tot nakoming van de overeenkomst, op straffe van een dwangsom. De voorzieningenrechter in deze rechtbank heeft die vordering bij vonnis van 20 juni 2016 afgewezen. Hij achtte, kort gezegd, niet aannemelijk geworden dat in een bodemprocedure zal komen vast te staan dat de opzegging door Great Lenghts zonder rechtsgevolg moet blijven.
3.Het geschil
3.1.
Beauty by Roos vordert in deze bodemprocedure, na vermindering van eis, primair veroordeling van Great Lengths, bij vonnis uitvoerbaar bij voorraad, tot betaling van € 113.287,50 in verband met de schade die zij lijdt, heeft geleden en nog zal lijden als gevolg van de
onrechtmatige opzegging, te vermeerderen met de wettelijke handelsrente, alsmede betaling van € 1.907,87 aan buitengerechtelijke kosten.
onrechtmatige opzegging, te vermeerderen met de wettelijke handelsrente, alsmede betaling van € 1.907,87 aan buitengerechtelijke kosten.
3.2.
Subsidiair vordert Beauty by Roos veroordeling van Great Lengths, bij vonnis uitvoerbaar bij voorraad, tot betaling van € 113.287,50 in verband met de schade die zij lijdt, heeft geleden en nog zal lijden als gevolg van de
niet-nakomingdoor Great Lengths van de overeenkomst, te vermeerderen met de wettelijke handelsrente, alsmede betaling van € 1.907,87 aan buitengerechtelijke kosten.
niet-nakomingdoor Great Lengths van de overeenkomst, te vermeerderen met de wettelijke handelsrente, alsmede betaling van € 1.907,87 aan buitengerechtelijke kosten.
3.3.
Meer subsidiair vordert Beauty by Roos, bij vonnis uitvoerbaar bij voorraad, veroordeling van Great Lengths tot betaling van € 62.937,50 in verband met de schade die zij lijdt, heeft geleden en nog zal lijden doordat Great Lengths een
te korte opzegtermijnin acht heeft genomen, te vermeerderen met de wettelijke handelsrente, alsmede betaling van € 1.404,38 aan buitengerechtelijke kosten.
te korte opzegtermijnin acht heeft genomen, te vermeerderen met de wettelijke handelsrente, alsmede betaling van € 1.404,38 aan buitengerechtelijke kosten.
3.4.
Tot slot vordert Beauty by Roos, bij vonnis uitvoerbaar bij voorraad, veroordeling van Great Lengths tot betaling van € 1.934,79 ter zake de door Beauty by Roos betaalde kosten voor het verpakkingsmateriaal; veroordeling tot betaling van € 7.884,-- ter zake de door Beauty by Roos geleden schade met betrekking tot de Ultra Sonic Machines en een kostenveroordeling.
3.5.
Beauty by Roos heeft aan haar primaire vordering ten grondslag gelegd – kort gezegd – dat Great Lengths onrechtmatig heeft gehandeld, omdat zij de overeenkomst zonder geldige reden heeft opgezegd, dan wel dat de opzegging een zwaarwegend grond ontbeert, terwijl de redelijkheid en billijkheid dat, gelet op de duur en de aard van de overeenkomst, wel vereist.
3.6.
Aan de subsidiaire vordering ligt ten grondslag dat Great Lengths, blijkens de gegeven opzeggingsgronden, Beauty by Roos verwijt de overeenkomst niet behoorlijk na te komen. In plaats van Beauty by Roos de gelegenheid te bieden de gestelde tekortkomingen te adresseren, heeft Great Lengths de overeenkomst opgezegd, en daarmee zelf in strijd met de overeenkomst gehandeld.
3.7.
Wat betreft de meer subsidiaire vordering heeft Beauty by Roos aangevoerd dat de gehanteerde opzegtermijn veel te kort is en zeker twaalf maanden had moeten bedragen. De winst die Beauty by Roos als gevolg van de opzegging door Great Lengths misloopt, is begroot op € 113.287,50 respectievelijk € 62.937,50.
3.8.
Aan de onder 3.4 weergegeven vordering heeft Beauty by Roos ten grondslag gelegd dat de hairextensions die zij van Great Lengths afnam werden verpakt in speciaal voor Beauty by Roos geproduceerde verpakkingen. Beauty by Roos gaf steeds opdracht tot het maken van het verpakkingsmateriaal en Great Lengths heeft altijd en zonder protesteren de kosten die hiermee gemoeid gingen betaald. Great Lengths heeft evenwel geweigerd – in weerwil van de afspraak tussen partijen – de laatste rekening voor het vervaardigen en verzenden van verpakkingsmateriaal (ad € 1.934,79) te betalen en die rekening voor Beauty by Roos gelaten, die deze ook betaald heeft. Verder heeft Beauty by Roos gesteld dat Great Lengths onrechtmatig heeft gehandeld, omdat Great Lengths na de opzegging geen ‘service en garantie’ meer verleent ten aanzien van de apparaten die Beauty by Roos van Great Lengths heeft gekocht (Ultra Sonic Machines). Daardoor zijn deze apparaten onbruikbaar. De schade die Beauty by Roos daardoor heeft geleden, en die Great Lengths dient te vergoeden, is gelijk aan de boekwaarde van de betreffende apparaten in 2015: € 7.884,--.
3.9.
Great Lengths heeft gemotiveerd verweer gevoerd, strekkende tot afwijzing van de vordering, met veroordeling van Beauty by Roos in de proceskosten.
3.10.
Op de stellingen en verweren van partijen wordt hieronder, voor zover relevant, nader ingegaan.
4.De beoordeling
4.1.
In dit geding staat centraal de vraag of Great Lenghts de overeenkomst mocht opzeggen op de wijze zoals zij dat heeft gedaan, dan wel dat Great Lenghts nog enige schadevergoeding aan Beauty by Roos moet betalen.
4.2.
De overeenkomst tussen partijen moet worden aangemerkt als een duurovereenkomst die voor onbepaalde tijd is aangegaan. Nu noch de wet noch de overeenkomst voorziet in een regeling voor opzegging, geldt dat de overeenkomst in beginsel opzegbaar is. Wel kunnen, op grond van artikel 6:248, eerste lid, BW, de eisen van redelijkheid en billijkheid in verband met de aard en inhoud van de overeenkomst en de omstandigheden van het geval meebrengen dat opzegging slechts mogelijk is indien daarvoor een voldoende zwaarwegende grond bestaat, dat een bepaalde opzegtermijn in acht moet worden genomen of dat de opzegging gepaard moet gaan met het aanbod tot betaling van een (schade)vergoeding (vaste jurisprudentie; laatstelijk Hoge Raad 2 februari 2018, ECLI:NL:HR:2018:141).
4.3.
De rechtbank is van oordeel dat de omstandigheden die Beauty by Roos heeft aangevoerd niet maken dat Great Lengths alleen op zwaarwegende gronden de overeenkomst kon opzeggen.
4.4.
Dat partijen sinds 2009 zaken met elkaar hebben gedaan, legt daartoe te weinig gewicht in de schaal: dit is geen uitzonderlijk lange duur. Evenmin is er sprake van een bijzonder karakter van de handelsrelatie tussen partijen (‘speciale synergie’), of van een ‘status aparte’ van Beauty by Roos. Een – naar omzet of winst gemeten – uitzonderlijke (wederzijdse) afhankelijkheid is niet vast komen te staan. Beauty by Roos was weliswaar – getuige ook de verschillende eervolle vermeldingen en de speciale verpakkingen – een belangrijke klant voor Great Lengths, maar niet de enige: Great Lengths deed ook zaken met een groot aantal andere afnemers. Beauty by Roos op haar beurt kocht en verkocht ook hairextensions van andere merken dan van Great Lengths. Zo blijkt uit de omzetcijfers van Beauty by Roos dat het aandeel van Great Lengths producten in 2015 18,71 procent bedroeg. De rechtbank beschouwt partijen dan ook uit commercieel oogpunt als gelijkwaardig. En dat is uiteindelijk ook ter zitting erkend: ‘Er is geen afhankelijkheidsrelatie’, aldus Beauty by Roos.
4.5.
Ook de omstandigheid dat Beauty by Roos de producten van Great Lengths actief heeft aangeprezen – binnen de salons en daarbuiten: op beurzen, in tijdschriften, en op sociale media – en abonnementen op hairextensions (onder meer) van Great Lengths heeft geïntroduceerd, noopt niet tot een zwaarwegende opzeggingsgrond. Beauty by Roos heeft wel gesteld dat zij ‘heel veel heeft geïnvesteerd in het verkopen van Great Lengths’, maar heeft deze stelling niet met concrete cijfers onderbouwd, terwijl Great Lengths onweersproken heeft aangevoerd dat zij een deel van de promotieactiviteiten heeft vergoed. Bovendien – dat is eveneens onweersproken – heeft Beauty by Roos zelf ook baat gehad bij de promotieactiviteiten en abonnementen.
4.6.
Dat Beauty by Roos een zeer groot belang heeft bij het voortbestaan van de overeenkomst, omdat de hairextensions van Great Lengths vanwege de goede kwaliteit onvervangbaar zijn, is door Great Lengths afdoende betwist. Zoals Beauty by Roos ter zitting heeft toegegeven, is er een ander merk (Gold Fever) dat in kwaliteit vergelijkbaar is – zij het dat het qua inkoopprijs duurder is. Verder is de stelling van Beauty by Roos dat het wegvallen van Great Lengths uit het assortiment tot klantenverlies zal leiden, door Great Lengths gemotiveerd weersproken en vervolgens door Beauty by Roos niet met concrete gegevens onderbouwd.
4.7.
De hiervoor uiteengezette omstandigheden maken dat Great Lengths de overeenkomst zonder een zwaarwegende grond kon opzeggen. Daarbij geldt wel dat die reden een geldige moet zijn: de redelijkheid en billijkheid brengen mee dat de aangevoerde opzeggingsgronden niet onjuist of irrelevant mogen zijn (vgl. Gerechtshof Den Haag 12 januari 2010, ECLI:GHSGR:2010:BL2815 rov. 9).
4.8.
De rechtbank is van oordeel dat aan de opzegging een geldige reden ten grondslag ligt. In de opzeggingsbrief heeft Great Lenghts het tussen partijen verloren gegane vertrouwen als opzeggingsgrond benoemd. Vast is komen te staan dat verhouding tussen de nieuwe eigenaars van Great Lengths en Beauty by Roos daadwerkelijk gaandeweg verstoord is geraakt. Die verstoorde verhouding heeft, zo hebben partijen ter zitting toegelicht, meerdere oorzaken gehad. Zo bleef Beauty by Roos, ook na de overname van Great Lengths in juni 2015 door de nieuwe eigenaars, bestellingen plaatsen bij Great Lengths Oostenrijk, hoewel zij er door Great Lengths erop gewezen was dat niet meer te doen. Verder verschenen er op de website van Beauty by Roos recensies waarin klanten schreven de voorkeur te geven aan hairextensies van Hairloxx (het eigen merk van de eigenaren van Beauty by Roos) boven die van Great Lengths, waardoor Great Lengths zich in een kwaad daglicht gesteld voelde. Een kennismakingsgesprek in september 2016 van een van de nieuwe eigenaars met de eigenaars van Beauty by Roos verliep – wat er van de precieze inhoud van dat gesprek ook zij – bepaald stroef en sindsdien zijn partijen er niet in geslaagd de relatie te verbeteren. Voorts nam Beauty by Roos in januari 2016 een ander merk uit hetzelfde kwaliteits- en prijssegment als de hairextensions van Great Lengths in haar assortiment op, terwijl vanaf juist die periode de bestellingen van Beauty by Roos bij Great Lengths drastisch afnamen. Ook begon bij Great Lengths de afwijkende bonusregeling van Beauty by Roos te knellen, en rezen er geschillen over de kosten van onderhoud van de apparaten en de kosten van de voor Beauty by Roos geproduceerde verpakkingen. Het is juist, zoals namens Beauty by Roos ter zitting is opgemerkt, dat partijen in een commerciële samenwerking ‘geen beste vrienden’ hoeven te zijn. Dat neemt niet weg dat wanneer één van de partijen bij een duurovereenkomst zoals deze het vertrouwen in de samenwerking verliest, deze partij de samenwerking kan beëindigen.
4.9.
Great Lengths behoefde geen langere opzegtermijn in acht te nemen dan de twee maanden die zij heeft gehanteerd. Een wiskundige formule voor het berekenen van een opzegtermijn bij duurovereenkomsten van onbepaalde tijd bestaat niet, en per geval dient een dergelijke termijn te worden vastgesteld, met inachtneming van alle omstandigheden van het geval, in onderling verband bezien, daaronder begrepen de termijn die nodig is voor een omschakeling in de bedrijfsvoering naar de nieuwe situatie die door de opzegging ontstaat en het terugverdienen van gedane investeringen, alsmede de tijd en kosten die overigens met die omschakeling gemoeid zijn. Ook de mate van afhankelijkheid van de opgezegde partij en de tijd die de overeenkomst geduurd heeft, alsmede de redenen van de opzegging spelen daarbij een rol (vgl. Gerechtshof Den Haag 3 oktober 2017, ECLI:NL:GHDHA:2017:2764 rov. 7.2).
4.10.
Relevant in dit geval acht de rechtbank de omstandigheid dat Beauty by Roos niet in overwegende mate van de producten van Great Lengths afhankelijk is: het aandeel in de omzet bedroeg in het jaar voor opzegging niet meer dan twintig procent en er was ten tijde van de opzegging een alternatief voorhanden. Daarbij komt dat Great Lengths heeft aangeboden om haar producten te blijven leveren voor die klanten die bij Beauty by Roos een abonnement hadden op de hairextensions van Great Lengths. Van belang is verder dat niet is komen vast te staan dat Beauty by Roos substantiële investeringen heeft gedaan, die niet zijn terugverdiend. De kosten die Beauty by Roos gemaakt heeft voor het promoten van Great Lengths zijn niet gespecificeerd, terwijl de apparaten die het gedurende de looptijd van de overeenkomst gekocht heeft om de hairextensions van Great Lengths te plaatsen en te verwijderen, op een relatief gering bedrag na, tegen het eind van de opzegtermijn economisch afgeschreven waren.
4.11.
In dit geval brengen de eisen van redelijkheid en billijkheid niet met zich dat de opzegging gepaard had moeten gaan met het aanbod een (schade)vergoeding te betalen. Nu – zoals hiervoor is overwogen – Great Lengths een redelijke opzegtermijn in acht heeft genomen, is er alleen reden om een schadevergoeding toe te kennen wanneer de opzegging tot uitzonderlijke kosten leidt die niet tot een normaal bedrijfsrisico behoren (vgl. opnieuw Gerechtshof Den Haag 3 oktober 2017, ECLI:NL:GHDHA:2017:2764, rov. 8.5). Beauty by Roos heeft ter zitting gesteld dat de opzegging ‘financieel pijn’ doet. De rechtbank begrijpt dat die pijn vooral veroorzaakt wordt door klantenverlies en het feit dat het alternatief voor de producten van Great Lengths qua inkoop duurder is. Die omstandigheden echter behoren echter tot het normaal bedrijfsrisico dat ondernemers lopen. Dat risico dient Beauty by Roos zelf te dragen, en kan niet op Great Lengths worden afgewenteld.
4.12.
De slotsom van het voorgaande is dat Great Lengths de overeenkomst rechtsgeldig heeft opgezegd.
4.13.
Gelet op dat oordeel kan van een onrechtmatige daad geen sprake zijn. Dat betekent dat het primair gevorderde (zie 3.1) wordt afgewezen.
4.14.
Datzelfde lot treft hetgeen Beauty by Roos subsidiair (zie 3.2) vordert. Beauty by Roos heeft gesteld dat ‘op basis van de overeenkomst’ Great Lengths haar in kennis had moeten stellen van de vermeende tekortkomingen, en gesteld dat Great Lengths met de opzegging ‘niet conform de overeenkomst’ heeft gehandeld. Op welke bepaling uit de overeenkomst (of wet) deze stellingen stoelen, is evenwel onduidelijk gebleven. Daarom wordt ook deze vordering afgewezen.
4.15.
Ook de meer subsidiaire vordering (zie 3.3) wordt afgewezen. Hetgeen hiervoor onder 4.9 is overwogen over de lengte van de opzegtermijn, is daartoe redengevend.
4.16.
Wat betreft de vordering van Beauty by Roos Great Lengths te veroordelen tot vergoeding van de kosten voor het vervaardigen en verzenden van het verpakkingsmateriaal die Beauty by Roos stelt gemaakt te hebben (zie 3.4), overweegt de rechtbank als volgt.
4.17.
Deze vordering van Beauty by Roos stoelt op de stelling dat er tussen partijen een overeenkomst was die er voor Great Lengths op neer kwam dat zij de verpakkingskosten voor Beauty by Roos droeg. Ter onderbouwing van die stelling heeft Beauty by Roos verwezen naar een e-mail van 24 mei 2011 van de salesmanager van Great Lengths Oostenrijk (van wie Beauty by Roos destijds de hairextensions afnam), gericht aan Beauty by Roos, waarin staat dat de (druk)kosten ‘in Ordnung’ zijn. Great Lengths heeft het bestaan van een dergelijke overeenkomst weersproken en aangevoerd – onder verwijzing naar een e-mail van de bedrijfsleider van Great Lengths Oostenrijk van 2 maart 2016 – dat eerdere betalingen van Great Lengths voor de speciale verpakkingen voor Beauty by Roos als ‘a favour’ bedoeld waren en uit service-overwegingen aan een belangrijke afnemer werden gegund. Aangezien Beauty by Roos de aldus weersproken stelling vervolgens niet nader heeft onderbouwd, kan haar betoog dat partijen een afspraak hadden op grond waarvan Great Lengths de verpakkingen voor Beauty by Roos betaalde, geen stand houden. De vordering wordt daarom afgewezen.
4.18.
Ook de vordering tot vergoeding van de schade die Beauty by Roos zegt te lijden vanwege het gestelde gebrek aan service en garantie aan de Ultra Sonic Machines, wordt afgewezen. Kern van het verwijt van Beauty by Roos is dat zij geïnvesteerd heeft in apparaten die, omdat ze alleen bedoeld zijn voor het aanbrengen en verwijderen van hairextensions van Great Lengths, met de opzegging nutteloos zijn geworden en dat zij daardoor schade heeft geleden. Dat verwijt treft geen doel. Zoals hiervoor onder 4.10 is overwogen heeft Beauty by Roos voldoende tijd en gelegenheid gehad om de investering die het gedaan heeft in de Ultra Sonic Machines terug te verdienen, en waren bovendien de apparaten tegen de opzegdatum, zoals Beauty by Roos ter zitting heeft toegegeven, (grotendeels) economisch afgeschreven.
4.19.
Samengevat worden alle vorderingen van Beauty by Roos afgewezen.
4.20.
Als de in het ongelijk gestelde partij wordt Beauty by Roos ten slotte veroordeeld in de proceskosten van Great Lengths. Die kosten worden begroot op € 3.903,-- aan griffierecht en € 3.414,-- aan salaris advocaat (2 punten à € 1.707,-- (tarief V)), dus in totaal € 7.317,--.
5.De beslissing
De rechtbank
5.1.
wijst de vorderingen af;
5.2.
veroordeelt Beauty by Roos in de proceskosten, aan de zijde van Great Lengths tot op heden begroot op € 7.317,--.
Dit vonnis is gewezen door mr. M.J. Alt-van Endt en in het openbaar uitgesproken op 29 augustus 2018. [1]