ECLI:NL:RBDHA:2016:11864

• Datum uitspraak: 4 oktober 2016
• Publicatiedatum: 4 oktober 2016
• Zaaknummer: AWB 16/20613
• Instantie: Rechtbank Den Haag
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Bestuursrecht; Vreemdelingenrecht
• Procedures: Eerste aanleg - enkelvoudig
• Rechters: A.F.C.J. Mosheuvel
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Toetsing van de rechtmatigheid van een terugkeerbesluit en maatregel van bewaring van een Bulgaarse burger in het kader van vreemdelingenrecht

In deze zaak heeft de Rechtbank Den Haag op 4 oktober 2016 uitspraak gedaan in een bestuursrechtelijke procedure betreffende de maatregel van bewaring van eiser, een Bulgaarse burger, die in detentiecentrum Rotterdam verblijft. Eiser is op 12 september 2016 in bewaring gesteld op grond van artikel 59, eerste lid, aanhef en onder a, van de Vreemdelingenwet 2000 (Vw 2000). Hij heeft beroep ingesteld tegen het bestreden besluit, dat ook strekt tot toekenning van schadevergoeding. De rechtbank heeft de zaak behandeld op een zitting op 19 september 2016, waar eiser via videoconferentie is gehoord. De rechtbank heeft de behandeling geschorst om verweerder de gelegenheid te geven schriftelijk te reageren. Verweerder heeft meegedeeld dat eiser op 22 september 2016 zou worden uitgezet naar Bulgarije. De rechtbank heeft vastgesteld dat de maatregel van bewaring op 26 september 2016 is opgeheven, maar dat dit niet afdoet aan de beoordeling van de rechtmatigheid van de maatregel tot dat moment.

De rechtbank overweegt dat de maatregel van bewaring alleen kan worden opgelegd indien er een terugkeerbesluit is genomen. Eiser heeft in het verleden meerdere keren geprobeerd Nederland te verlaten, maar is steeds weer teruggekeerd zonder zijn verblijf te legaliseren. De rechtbank concludeert dat eiser geen gebruik heeft gemaakt van de rechtsmiddelen die hem ter beschikking stonden tegen de ongewenstverklaring. De rechtbank oordeelt dat het recht op een doeltreffende voorziening in rechte niet is geschonden, omdat eiser de mogelijkheid had om tegen de ongewenstverklaring op te komen. De rechtbank wijst het beroep ongegrond en het verzoek om schadevergoeding af.

Uitspraak

RECHTBANK DEN HAAG

Zittingsplaats 's-Hertogenbosch

Bestuursrecht

zaaknummer: AWB 16/20613

uitspraak van de enkelvoudige kamer van 4 oktober 2016 in de zaak tussen

[eiser] , geboren op [geboortedag] 1974, van Bulgaarse nationaliteit, verblijvende in detentiecentrum Rotterdam, eiser

(gemachtigde: mr. T. Sönmez),

en

de Staatssecretaris van Veiligheid en Justitie, verweerder

(gemachtigde: drs. J.M.C. Vissers).

Procesverloop

Op 12 september 2016 is eiser op grond van artikel 59, eerste lid, aanhef en onder a, van de Vreemdelingenwet 2000 (Vw 2000) in bewaring gesteld.

Eiser heeft tegen het bestreden besluit beroep ingesteld. Dit beroep strekt van rechtswege ook tot toekenning van schadevergoeding.

De zaak is behandeld op de zitting van 19 september 2016, waar eiser overeenkomstig het Besluit Videoconferentie (Stb. 2006, 275) vanaf zijn plaats van detentie per videoconferentie is gehoord op zijn beroep. Daarbij is hij ter zitting bijgestaan door zijn gemachtigde. Verweerder is verschenen bij gemachtigde.

De rechtbank heeft de behandeling ter zitting geschorst teneinde verweerder de gelegenheid te geven tot een schriftelijke reactie. Verweerder heeft dit bij telefaxbericht van 20 september 2016 gedaan. Verweerder heeft meegedeeld dat eiser op 22 september 2016 zal worden uitgezet naar Bulgarije. Eisers gemachtigde heeft bij telefaxbericht van 22 september 2016 gereageerd op de brief van verweerder. Hij heeft daarbij tevens toestemming verleend als bedoeld in artikel 8:64, vijfde lid, van de Algemene wet bestuursrecht. Verweerder heeft bedoelde toestemming bij telefaxbericht van 23 september 2016 verleend. Op 26 september 2016 heeft verweerder de maatregel als bedoeld in artikel 59 van de Vw 2000 opgeheven (model M113). Bij faxbericht van 27 september 2016 is deze opheffing aan de rechtbank verzonden en ook bij de rechtbank ingekomen. Vervolgens heeft de rechtbank het onderzoek gesloten.

Overwegingen

1. De rechtbank stelt vast dat de bewaring op 26 september 2016 is opgeheven.

2. Ingevolge artikel 106 van de Vw 2000 zal de rechtbank – gelet op het verzoek om schadevergoeding – dienen te beoordelen of de maatregel, tot aan de opheffing ervan, op enig moment is strijd was met de Vw 2000 dan wel bij afweging van alle daarbij betrokken belangen in redelijkheid niet gerechtvaardigd was.

3. Uit de maatregel van bewaring blijkt dat eiser in bewaring is gesteld op grond van artikel 59, eerste lid, aanhef en onder a, van de Vw 2000. Deze maatregel wordt gevorderd door het belang van de openbare orde omdat er een risico bestaat dat eiser zich zal onttrekken aan het toezicht en hij de voorbereiding van het vertrek of uitzettingsprocedure ontwijkt of belemmert.

4. Verweerder heeft hieraan ten grondslag gelegd, onder verwijzing naar artikel 5.1b, eerste, derde en vierde lid, van het Vreemdelingenbesluit 2000 (Vb 2000), als
zware gronden , dat eiser:
a. Nederland niet op de voorgeschreven wijze is binnengekomen, dan wel een poging daartoe heeft gedaan;
b. zich in strijd met de Vreemdelingenwetgeving gedurende enige tijd aan het toezicht op vreemdelingen heeft onttrokken;
c. eerder een visum, besluit, kennisgeving of aanzegging heeft ontvangen waaruit de plicht Nederland te verlaten blijkt en hij daaraan niet uit eigen beweging binnen de daarin besloten of gestelde termijn gevolg heeft gegeven;
h. tot ongewenst vreemdeling is verklaard als bedoeld in artikel 67 van de wet of tegen hem een inreisverbod is uitgevaardigd met toepassing van artikel 66a, zevende lid, van de wet;
i. te kennen heeft gegeven dat hij geen gevolg zal geven aan zijn verplichting tot terugkeer.
en als
lichte gronden dat eiser:
a. zich niet aan een of meer andere voor hem geldende verplichtingen van hoofdstuk 4 van het Vb 2000 heeft gehouden;
c. geen vast woon- of verblijfplaats heeft;
d. niet beschikt over voldoende middelen van bestaan;
e. verdachte is van enig misdrijf dan wel daarvoor is veroordeeld.

5. Eiser heeft de Bulgaarse nationaliteit en is dus burger van de Unie. Bij besluit van 23 januari 2014 is het aan eiser op grond van Richtlijn 2004/38/EG verleende verblijfsrecht beëindigd en is eiser ongewenst verklaard op grond van artikel 67, lid 1, aanhef en onder b, van de Vw 2000. Bij dit besluit is eiser opgedragen Nederland onmiddellijk te verlaten en is hem meegedeeld dat hij kan worden uitgezet. Dit besluit staat in rechte vast. Eiser is drie maal eerder in vreemdelingenbewaring gesteld, op 25 juni 2014, op 13 februari 2015 en op 16 juni 2016. Hij is ook drie keer uitgezet naar Bulgarije, op 9 juli 2014, op 26 februari 2015 en op 30 juni 2016.

6. Eiser voert als enige grief aan dat verweerder de ongewenstverklaring van eiser niet aan de maatregel ten grondslag heeft kunnen leggen.

7. Eiser stelt hiertoe, onder verwijzing naar de arresten van het Gerechtshof Arnhem‑Leeuwarden van 22 april 2016 (parketnr. 21-002669-15) en de Hoge Raad van 13 juli 2010 (ECLI:NL:HR:2010: BL2854), dat de bewaringsrechter net als de strafrechter een verweer dat een ongewenstverklaring in strijd is met rechtstreeks werkende bepalingen van Europees Unierecht inhoudelijk moet beoordelen, ook als tegen het besluit een bestuursrechtelijke rechtsgang openstaat of heeft opengestaan en daarvan geen gebruik is gemaakt. Evenals voor een veroordeling voor overtreding van artikel 197 van het Wetboek van Strafrecht is, zo stelt eiser, voor vrijheidsbeneming op grond van de maatregel van bewaring vereist dat de daaraan ten grondslag gelegde ongewenstverklaring berust op enig wettelijk voorschrift.

8. Deze grief faalt.

9. Blijkens de uitspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (de Afdeling) van 17 april 2013 (ECLI:NL:RVS:2013:BZ8388) mag een maatregel van bewaring uitsluitend worden opgelegd indien verweerder voorafgaand aan of gelijktijdig met die maatregel een terugkeerbesluit heeft genomen. Het gesloten rechtsmiddelenstelsel van de Vw 2000 staat eraan in de weg dat de bewaringsrechter bij de beoordeling van de rechtmatigheid van de maatregel van bewaring tevens een oordeel geeft over de rechtmatigheid van het terugkeerbesluit, aldus de Afdeling.

10. De Terugkeerrichtlijn is niet op eiser van toepassing. In het meeromvattende besluit van 23 januari 2014 is echter aan eiser meegedeeld dat hij geen rechtmatig verblijf meer heeft en dat op hem de verplichting rust Nederland onmiddellijk te verlaten. Daarmee is de voorwaarde voor het opleggen van de maatregel van bewaring op grond van artikel 59, eerste lid, aanhef en onder a, van de Vw 2000 vervuld. Het antwoord op de vraag of eiser terecht ongewenst is verklaard is daarvoor niet van belang.

11. De rechtmatigheid van het illegaal verklaren van het verblijf van eiser in Nederland en de oplegging van de vertrekplicht kan niet worden getoetst in het onderhavige beroep, omdat tegen het besluit van 23 januari 2014 een afzonderlijk rechtsmiddel had kunnen en daarom had moeten worden aangewend. Nu staat in rechte vast dat eiser geen rechtmatig verblijf in Nederland heeft en dat op hem de verplichting rust Nederland te verlaten.

12. De verwijzing naar de hiervoor onder 4. genoemde arresten maakt het voorgaande niet anders. In die arresten was de vraag aan de orde of de verdachten strafrechtelijk aansprakelijk konden worden gehouden voor de overtreding van artikel 197 van het Wetboek van Strafrecht. Voor het vreemdelingenrecht is de vraag of bij de rechterlijke toetsing van een vrijheidsbeneming het in de Vw 2000 neergelegde gesloten stelsel van rechtsmiddelen moet worden doorbroken eenduidig ontkennend beantwoord door de Afdeling in de uitspraak van 17 april 2013. Deze uitspraak is voor de rechtbank leidend.

13. Het in artikel 47 van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie gewaarborgde recht op een doeltreffende voorziening in rechte strekt niet zover dat de rechtbank bij de toetsing van de rechtmatigheid van de vrijheidsbeneming van eiser thans alsnog de rechtmatigheid van het besluit tot ongewenstverklaring zou moeten toetsen. De rechtbank neemt hierbij in aanmerking dat eiser destijds de mogelijkheid heeft gehad rechtsmiddelen tegen dat besluit aan te wenden. Eisers recht op een doeltreffende voorziening in rechte is dus niet geschonden. Dat eiser van die voorziening geen gebruik heeft gemaakt komt voor zijn rekening. Voorts acht de rechtbank van belang dat eiser sinds de ongewenstverklaring drie maal is verwijderd naar Bulgarije en telkens weer opnieuw naar Nederland is gekomen, kennelijk zonder ooit aanleiding te zien zijn verblijf te legaliseren of zelfs maar een verzoek tot opheffing van de ongewenstverklaring in te dienen.

14. Eiser heeft de overige aan de maatregel ten grondslag gelegde zware en lichte gronden niet weersproken. Deze gronden kunnen de maatregel reeds op zichzelf dragen. Ook in zoverre behoeft de vraag of eiser terecht ongewenst is verklaard geen bespreking.

15. Eiser kan aan een verzoek tot opheffing van de ongewenstverklaring ten grondslag leggen dat hij geen actuele bedreiging van de openbare orde vormt, zoals vereist op grond van het arrest van het Hof van Justitie van de Europese Unie van 11 juni 2015 (ECLI:EU:C:2015:377), en daarbij het gestelde voor eiser als burger van de Unie nadelige onderscheid met derdelanders aan de orde stellen.

16. Het beroep is gezien het voorgaande ongegrond. Daarom wordt ook het verzoek om schadevergoeding afgewezen.

Beslissing

De rechtbank:

- verklaart het beroep ongegrond;

- wijst het verzoek om schadevergoeding af.

Deze uitspraak is gedaan door mr. A.F.C.J. Mosheuvel, rechter, in aanwezigheid van

W.S. Hooijmans-Gottschalk, griffier. De beslissing is in het openbaar uitgesproken op

4 oktober 2016.

griffier rechter

Afschrift verzonden aan partijen op:

Rechtsmiddel

Tegen deze uitspraak kan binnen één week na de dag van verzending daarvan of na de dag van plaatsing daarvan in het digitale dossier hoger beroep worden ingesteld bij de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State.