ECLI:NL:RBARN:2011:BQ5280

Rechtbank Arnhem

Datum uitspraak
4 mei 2011
Publicatiedatum
5 april 2013
Zaaknummer
198291
Instantie
Rechtbank Arnhem
Type
Uitspraak
Rechtsgebied
Civiel recht
Procedures
  • Eerste aanleg - enkelvoudig
Vindplaatsen
  • Rechtspraak.nl
AI samenvatting door LexboostAutomatisch gegenereerd

Beëindiging van duurzame samenwerkingsovereenkomst tussen Satellite B.V. en Stichting Kinderopvang op de Boerderij

In deze zaak heeft de Rechtbank Arnhem op 4 mei 2011 uitspraak gedaan in een geschil tussen Satellite "Partner in Kleinschalige Kinderopvang" B.V. en de Stichting Kinderopvang op de Boerderij. De zaak betreft de beëindiging van een duurzame en exclusieve samenwerkingsovereenkomst tussen partijen. Satellite vorderde schadevergoeding van de Stichting, omdat deze de samenwerking abrupt had beëindigd zonder inachtneming van een redelijke opzegtermijn. De rechtbank oordeelde dat de Stichting aansprakelijk was voor de schade die Satellite had geleden door het niet in acht nemen van een opzegtermijn van vier maanden. De rechtbank stelde vast dat de samenwerkingsovereenkomst een duurovereenkomst voor onbepaalde tijd was en dat de Stichting onrechtmatig had gehandeld door de overeenkomst zonder opzegtermijn te beëindigen. De rechtbank heeft de Stichting veroordeeld tot schadevergoeding, die nader moet worden vastgesteld in een schadestaatprocedure. De vorderingen van de Stichting in reconventie werden afgewezen, omdat de rechtbank geen onrechtmatig handelen van Satellite kon vaststellen. De proceskosten werden toegewezen aan Satellite, aangezien de Stichting als in het ongelijk gestelde partij werd aangemerkt.

Uitspraak

Vonnis
RECHTBANK ARNHEM
Sector civiel recht
zaaknummer / rolnummer: 198291 / HA ZA 10-566
Vonnis van 4 mei 2011
in de zaak van
de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
SATELLITE "PARTNER IN KLEINSCHALIGE KINDEROPVANG" B.V.,
gevestigd te Malden,
eiseres in conventie,
verweerster in reconventie,
advocaat mr. J.W. Langeler te Rotterdam,
tegen
1. de stichting
STICHTING KINDEROPVANG OP DE BOERDERIJ,
gevestigd te Scherpenzeel,
gedaagde in conventie,
eiseres in reconventie,
[gedaagde sub 2 t/m 4]
gedaagde in conventie,
advocaat mr. A.J. Veeman te Zwolle.
Eiseres in conventie/verweerster in reconventie zal hierna Satellite worden genoemd.
Gedaagden in conventie zullen hierna gezamenlijk de Stichting c.s. worden genoemd. Gedaagde in conventie sub 1 zal hierna afzonderlijk worden aangeduid als de Stichting, gedaagde in conventie sub 2 als [gedaagde in conventie sub 2], gedaagde in conventie sub 3 als [gedaagde in conventie sub 3] en gedaagde in conventie sub 4 als [gedaagde in conventie sub 4].
1. De procedure
1.1. Het verloop van de procedure blijkt uit:
- de dagvaarding
- de akte overlegging producties van Satellite
- de conclusie van antwoord in conventie tevens houdende conclusie van eis in reconventie
- het tussenvonnis van 7 juli 2010
- de akte houdende wijziging van eis van Satellite
- de conclusie van antwoord in reconventie
- het proces-verbaal van comparitie van 23 augustus 2010
- de conclusie van repliek in conventie
- de conclusie van dupliek in conventie tevens houdende conclusie van repliek in reconventie
- de conclusie van dupliek in reconventie.
1.2. Ten slotte is vonnis bepaald.
2. De feiten
2.1. Satellite is een franchiseorganisatie die zich richt op ondernemers in kleinschalige kinderopvang. Zij is in 2002 is opgericht door mevrouw [betrokkene] (hierna: [betrokkene]). Bestuurder en enig aandeelhouder van Satellite is J.S.V. Holding B.V. [betrokkene] is bestuurder van J.S.V. Holding B.V. en derhalve indirect bestuurder/aandeelhouder van Satellite. Bij Satellite zijn opvangorganisaties in heel Nederland aangesloten, die door Satellite worden ondersteund bij alle managementtaken.
2.2. De Stichting is op 16 mei 2007 opgericht door Satellite, tezamen met [gedaagde in conventie sub 2] en [gedaagde in conventie sub 3]. De oprichters waren tevens bestuurders. [gedaagde in conventie sub 2] en [gedaagde in conventie sub 3] zijn dat nog steeds.
2.3. De oprichtingsakte van de Stichting (productie 3 bij dagvaarding) luidt onder meer als volgt:
De verschenen personen […] verklaarden bij deze akte een stichting op te richten en daarvoor de volgende statuten vast te stellen: […]
Artikel 2
1. De stichting heeft ten doel:
a. Het ondersteunen van agrariërs die hun activiteiten willen uitbreiden met kinderopvang op de boerderij, daaruit voortvloeiend eventueel nieuw te ontwikkelen nevenactiviteiten gericht op kinderen op het agrarisch bedrijf.
b. Het op licentiebasis ondersteunen van agrariërs die willen uitbreiden met kinderopvang op de boerderij op een hoogwaardig kwaliteitsniveau onder de formule van de Verenigde Agrarische Kinderopvang (VAK).
c. Het verrichten van alle verdere handelingen, die met het vorenstaande in de ruimste zin verband houden of daartoe bevorderlijk kunnen zijn.
2. De stichting tracht haar doel onder meer te verwezenlijken door:
a. Op alle mogelijke gebieden agrariërs ondersteunen en het helpen realiseren van activiteiten met kinderen op het agrarisch bedrijf.
b. Het onder 1b gestelde te bewaken, te onderhouden en verder te ontwikkelen; samengevat in een kwaliteitsmanagement systeem waarbinnen de kwaliteit is gewaarborgd.
3. De uitgangspunten hiervoor zijn, onder meer:
a. De samenwerking met agrariërs en een duurzame en exclusieve samenwerking met Satellite “Partner in kleinschalige kinderopvang” B.V., voornoemd, zijnde een kinderopvang organisatie, welke heeft ontwikkeld een management systeem, waarin alle bedrijfsdoelen zijn geprotocolleerd. Dit tezamen vormt de Verenigde Agrarische Kinderopvang (VAK) formule.
Aangezien Satellite “Partner in kleinschalige kinderopvang” B.V., voornoemd dit management systeem heeft ontwikkeld is uitsluitend een samenwerking met deze vennootschap mogelijk.
b. De VAK formule is gebaseerd op de wet en regelgeving voor kinderopvang van waaruit de dienstverlening wordt aangeboden op basis van licentie. Agrariërs werken onder eigen verantwoordelijkheid. Het pedagogische beleid dat is toegespitst in een agrarische omgeving op een agrarisch bedrijf vormt de grondslag van het beleid […].
Artikel 3 […]
2. De bestuurders worden benoemd en geschorst door het bestuur […].
Benoeming van bestuurders dient plaats te vinden in die zin dat één bestuurder tevens dient te zijn bestuurder van Satellite “Partner in kleinschalige kinderopvang” B.V., voornoemd of een afgevaardigde namens het bestuur van Satellite “Partner in kleinschalige kinderopvang” B.V. […].
Artikel 11
1. Het bestuur is bevoegd deze statuten te wijzigen. Een besluit tot statutenwijziging moet met algemene stemmen worden genomen in een vergadering waarin alle bestuurders aanwezig of vertegenwoordigd zijn.
2.4. De samenwerking tussen Satellite en de Stichting verliep aldus, dat door Satellite geacquireerde agrarische opvangorganisaties een licentieovereenkomst met de Stichting aangingen, waarbij Satellite haar diensten rechtstreeks aan de opvangorganisaties leverde en factureerde. De opvangorganisaties waren jaarlijks een licentievergoeding verschuldigd, bestaande uit een contributie van € 500,00 en een ‘fee’ die afhankelijk was van het aantal kindplaatsen bij de opvangorganisatie. De contributie werd geïnd door Satellite in haar hoedanigheid van penningmeester van de Stichting.
2.5. Op 1 september 2007 is een franchiseovereenkomst gesloten tussen Satellite, vertegenwoordigd door [betrokkene], en [ ] [betrokkene 2] als directeur van Kinderopvang Toverfluit en Stichting Olivo. Deze overeenkomst bevat onder meer de volgende bepaling:
Artikel 12
1. Het is de Partner verboden zowel gedurende de looptijd van deze overeenkomst als binnen een tijdvak van twee jaar na beëindiging van de overeenkomst in Nederland in enigerlei vorm werkzaam te zijn bij een bedrijf gelijk, gelijksoortig of aanverwant aan dat van de formule van Satellite, hetzij tegen vergoeding, hetzij om niet, of daarin aandeel van welke aard dan ook te hebben, tenzij de Partner daartoe voorafgaande schriftelijke toestemming van Satellite heeft gekregen, aan welke toestemming Satellite voorwaarden kan verbinden.
2.6. Eind oktober 2007 heeft de Stichting het woord “Verenigde Agrarische Kinderopvang” met bijbehorend logo als beeldmerk gedeponeerd bij het Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom te Den Haag.
2.7. In november 2008 hebben Satellite, vertegenwoordigd door [betrokkene], en [gedaagde in conventie sub 4] als “adviseur in opdracht van de franchiseraad en de VAKraad” een “geheimhoudingsverklaring” ondertekend. De geheimhoudingsverklaring (productie 5 bij dagvaarding) houdt onder meer het volgende in:
artikel 1. Doel
Partijen zijn overeengekomen dat er inzage wordt verkregen in het intellectueel eigendom van Satellite, te weten:
- basishandboek;
- kwaliteitshandboek (inclusief protocollen en formulieren);
- financiële bedrijfsvoering;
met als doel meer inzicht te verkrijgen in hetgeen Satellite aanbiedt, gedurende het onderzoek wat wordt verricht naar de bedrijfsvoering Satellite Partner in kleinschalige kinderopvang.
artikel 3. Geheimhouding
Door ondertekening van deze geheimhoudingsverklaring gaat de adviseur [[gedaagde in conventie sub 4] – rb] akkoord met een vergaand geheimhoudingsbeding. Alle informatie, verstrekt door Satellite rechtstreeks of middels geschriften of stukken, zoals bovengenoemde handboeken, valt onder dit geheimhoudingsbeding. Dit houdt in dat enigerlei informatie, verkregen door of middels Satellite, op geen enkele wijze vermenigvuldigd, dan wel verder of anders aangewend of uitgedragen mag worden dan voor het doel waarvoor deze informatie is verstrekt.
2.8. Bij de stukken bevindt zich een verslag van een bestuursvergadering van de Stichting van 25 maart 2009 (productie 15 bij conclusie van antwoord in reconventie). In dat verslag staat onder meer vermeld:
[betrokkene] [[betrokkene] – rb] informeert [ ] [[gedaagde in conventie sub 2] – rb] en [ ] [[gedaagde in conventie sub 3] – rb] over de nieuwe tarieven. Op de ondernemersdag worden deze tarieven aan alle ondernemers bekend gemaakt.
2.9. Op enig moment ontstond bij [betrokkene] het voornemen zich op termijn terug te trekken uit Satellite en de Stichting. In verband hiermee heeft zij besprekingen gevoerd met [gedaagde in conventie sub 2] en [gedaagde in conventie sub 3] over de verkoop van haar (via J.S.V. Holding B.V. gehouden) aandelen in Satellite aan een collectief van opvangorganisaties, waaronder [gedaagde in conventie sub 2] en [gedaagde in conventie sub 3] zelf. [gedaagde in conventie sub 4] is daarbij opgetreden als adviseur van [gedaagde in conventie sub 2] en [gedaagde in conventie sub 3].
2.10. De Stichting was potentiële koper van de aandelen van Satellite; J.S.V. Holding B.V. de potentiële verkoper. In verband hiermee hebben J.S.V. Holding B.V., Satellite en de Stichting op 27 mei 2009 een intentieverklaring getekend. Deze intentieverklaring (productie 4 bij dagvaarding) luidt onder meer:
1. Kopende partij
a. De Stichting treedt op als enige koper
2. Statutenwijziging Stichting
a. Satellite en de door haar aangewezen afgevaardigde(n) treden vóór het sluiten van een definitieve koopovereenkomst af als bestuurders van de Stichting. Verder dient het recht van Satellite om één van de bestuurders van de Stichting aan te wijzen, vóór de definitieve verkoopovereenkomst, uit de statuten van de Stichting te zijn geschrapt.
3. Financiering
a. Er zal geen sprake zijn van een aandelentransactie, noch van een schadevergoeding, als de Stichting aantoont dat zij de aandelentransactie niet gefinancierd kan krijgen […].
4. Meerjarenprognoses
a. Indien uit financieel due diligence onderzoek blijkt dat Satellite niet in staat is om, uiterlijk met ingang van het boekjaar 2012, een langdurige reeks positieve prognoses te behalen, behoudt de Stichting zich uitdrukkelijk het recht voor om zonder schadevergoeding van de aandelentransactie af te zien. De prognoses zullen worden opgesteld door Satellite […].
e. Na afronding van het “financieel due diligence onderzoek” zullen Verkoper [J.S.V. Holding BV, vertegenwoordigd door haar directeur [betrokkene] – rb] en de Stichting een definitieve koop/verkoopovereenkomst voor de aandelen opstellen in overeenstemming met deze intentieovereenkomst.
f. De definitieve koop/verkoopovereenkomst dient uiterlijk op 1 augustus 2009 door Verkoper en de Stichting te worden ondertekend […].
5. Schadevergoeding
a. De partijen gaan er vanuit dat er binnen de kaders zoals verwoord in de bijlage een aandelentransactie tot stand zal komen.
b. Indien een der partijen afziet van de aandelentransactie, is die partij gehouden om de out of pocket kosten die de andere partij betreffende deze aandelentransactie heeft moeten maken, te vergoeden. Tot de out of pocketkosten van de Stichting worden óók de kosten gerekend die door de TML [Taskforce Multifunctionele Landbouw – rb] zijn betaald voor het inhuren van extern advies. De aansprakelijkheid die uit deze bepaling voortvloeit zal voor beide partijen in elk geval zijn beperkt tot € 25.000 (vijfentwintigduizend euro).
c. De in het voorgaande lid genoemde schadevergoedingsplicht geldt niet in geval er sprake is van een of meer van de in deze intentieverklaring genoemde ontbindende voorwaarden. De hier bedoelde ontbindende voorwaarden zijn:
i) als de aandelentransactie niet conform artikel 3. financierbaar blijkt te zijn;
ii) als uit het ‘financieel due diligence onderzoek’ blijkt dat door Satellite geen langdurige reeks positieve prognoses zijn te behalen conform artikel 4.;
iii) als de bestuurs- en statutenwijziging van de Stichting conform artikel 2. niet vóór de in artikel 4.f. genoemde termijn is gerealiseerd
d. Er is geen schadevergoedingsplicht indien beide partijen in goed overleg besluiten van de aandelentransactie af te zien.
e. Indien de aandelentransactie niet tot stand komt, heeft Verkoper het recht op de aandelen aan derden te verkopen, zonder ter zake enige vergoeding te zijn verschuldigd aan de Stichting, dan wel de licentiehouders die aan de Stichting zijn verbonden.
2.11. [gedaagde in conventie sub 4] heeft een due diligence onderzoek uitgevoerd met betrekking tot Satellite.
2.12. Bij de stukken bevindt zich een “Verslag extra bijeenkomst VAK overleg donderdag 2 juni 2009” (productie 15 bij conclusie van antwoord in reconventie), dat onder meer luidt als volgt:
Peter: De herstructurering is al in volle gang, is dit opgenomen in de komende jaren, of komt er dan financieel weer een herziening na de overdracht.
[betrokkene] [[betrokkene] – rb]: Half 2008 was bekend dat het drastisch anders moest. Herstructurering staat los van aandelenparticipatie […].
[betrokkene 3]: Ik heb nog een vraag over de prijs, het is nogal een forse verhoging ten opzichte van 2008. Ik heb het niet over de opzet. Kies zelf uit wat je van plan bent te doen. Wat is de indexering? Kan 3% omhoog gaan, met de verhoging van de kosten.
Deze maand wordt uitgezocht wat je medewerkers hebben gehad.
Combinatie van trainingen met ondernemers binnen je regio is mogelijk. Je mag het ook gezamenlijk inkopen […].
2.13. Bij e-mail van 25 juni 2009 heeft [gedaagde in conventie sub 4] aan [gedaagde in conventie sub 2] geschreven:
Beste [gedaagde in conventie sub 2],
Een van de afspraken is dat [ ] [[betrokkene] – rb]/Satellite uit het bestuur van de VAK gaat bij een aandelentransactie. Ik zou daar niet mee wachten, maar nu al zo snel mogelijk de statuten van de stichting door de notaris laten wijzigen en daar de nodige stappen (aandeelhoudervergadering etc. zie statuten) voor nemen.
Gesteld dat de aandelentransactie niet doorgaat en dat er een andere weg bewandeld moet worden, dan is het namelijk beter als[betrokkene]/Satellite geen deel meer uitmaakt van de stichting.
Dus hoe eerder je het hebt geregeld, des te beter is het. Niet eerst de uitslag van de due diligence afwachten !!
Met vriendelijke groet,
Dick van Kampen
2.14. Op enig moment is Satellite als (mede)bestuurder van de Stichting teruggetreden. De notulen van de bestuursvergadering van de Stichting van 7 juli 2009 waarin het besluit daartoe is genomen (productie 6 bij dagvaarding) luiden onder meer als volgt:
4. Voortgang Stichting […]
d. Statutenwijziging
In verband met de op handen zijnde aandelentransactie vindt er een statutenwijziging plaats. Mede als gevolg op wat er in de getekende intentieverklaring van 27 mei 2009 is opgenomen gaat[betrokkene] akkoord met de wijziging van artikel 3 lid 2.
Aan de eerst volgende bestuursvergadering(en) neemt zij deel als directeur van Satellite BV zijnde en niet als bestuurslid van de stichting.
2.15. Op 25 augustus 2009 zijn de statuten van de Stichting gewijzigd in die zin, dat artikel 3 lid 2 (hierboven weergegeven onder 2.3) is komen te luiden als volgt (productie 7 bij conclusie van antwoord in conventie/eis in reconventie):
Artikel 3
2. De bestuurders worden benoemd en geschorst door het bestuur. In vacatures moet zo spoedig mogelijk worden voorzien. Het bestuur kiest uit zijn midden een voorzitter, een secretaris en een penningmeester. De functies van secretaris en penningmeester kunnen door één persoon worden vervuld.
2.16. Tijdens de overnamebesprekingen heeft de Stichting op enig moment van Satellite verlangd dat zij zou garanderen dat de voor de komende jaren geprognosticeerde omzetten en resultaten daadwerkelijk zouden worden behaald. Bij e-mail van 25 augustus 2009 (productie 9 bij conclusie van antwoord in conventie/eis in reconventie) heeft [betrokkene] aan [gedaagde in conventie sub 4] onder meer geschreven:
Het feit dat J.S.V. Holding b.v. 25% aandeelhouder blijft moet voldoende garantie zijn dat ondergetekende streeft naar de beoogde winstgevendheid zo niet meer. Omzetgaranties zijn derhalve mijns inziens niet nodig.
Laat ik duidelijk zijn, dit is niet bespreekbaar, daar heb ik geen accountant voor nodig. Ik heb reeds een concessie gedaan om 75% van de aandelen aan te bieden waar oorspronkelijk 49% was bedoeld.
[gedaagde in conventie sub 4] heeft daarop aan [betrokkene] geantwoord dat hij zijn advies aan de Stichting zal gaan uitwerken.
2.17. Bij e-mail van 20 oktober 2009 (productie 10a bij conclusie van antwoord in conventie/eis in reconventie) heeft [betrokkene] aan [gedaagde in conventie sub 4] onder meer geschreven:
We zetten de zaken even op een rijtje: In jouw e-mail van dinsdag 25 augustus gaf jij aan onder ‘kortom’
Quote
Komt er zo’n gesprek niet en blijven bovendien de garanties uit, dan kan ik niet veel anders dan de aangeleverde cijfers corrigeren naar wat op basis van de contracten en op basis van het verleden in mijn ogen haalbaar is. Een dergelijke correctie zal er toe leiden dat er niet wordt voldaan aan de eis dat de onderneming uiterlijk in 2012 winstgevend is en moet ik concluderen dat afspraken die in de intentieverklaring zijn gemaakt komen te vervallen. In dat geval zal ik de stichting adviseren af te zien van de voorgenomen koop tegen de in de intentieverklaring afgesproken voorwaarden.
Unquote
Mijn antwoord hierop was op dinsdag 25 augustus:
Quote
………dit is niet bespreekbaar………
Het is aan jouw om de stichting te adviseren.
Unquote
Jouw antwoord op mijn mail was op dinsdag 25 augustus:
Quote
Ik zal mijn advies aan de stichting gaan uitwerken.
Unquote
De conclusie is dus dat op jouw advies er geen overeenkomst zal komen tussen partijen.
DE DEAL IS DUS OFF. […]
Conclusie
Er is geen noodzaak voor J.S.V. Holding b.v. om de aandelen te verkopen, in tegenstelling tot wat jij hebt doen suggereren. De intentieverklaring is niet meer van kracht en Satellite gaat over tot de orde van de dag.
2.18. Eveneens op 20 oktober 2009 heeft [betrokkene] aan [gedaagde in conventie sub 2] en [gedaagde in conventie sub 3] een e-mail (productie 32 bij conclusie van antwoord in conventie/eis in reconventie) gestuurd met onder meer de volgende inhoud:
Laatst gaf ik aan dat de vlaggen van de VAK op zijn en snel slijten. In overleg met [gedaagde in conventie sub 2] [[gedaagde in conventie sub 2] – rb] heb toen een offerte opgevraagd voor steviger vlaggen en schildjes. Mogelijk kunnen we hierover tijdens de eerst volgende bestuursvergadering overleggen, of wanneer jullie hier eerder een mening over hebben verneem ik het graag.
Bij de e-mail was de daarin bedoelde offerte van Ontwerpbureau Snowball gevoegd. De offerte had betrekking op de levering van 100 vlaggen en 100 schildjes.
2.19. Op 2 november 2009 heeft de Stichting besloten om de exclusiviteit van de samenwerking met Satellite te beëindigen en de aandelen van Satellite niet te kopen. Bij e-mail van 4 november 2009 hebben [gedaagde in conventie sub 2] en [gedaagde in conventie sub 3] als bestuurders van de Stichting de bij hen aangesloten ondernemers/licentiehouders ingelicht over dit besluit.
In die e-mail staat verder onder meer geschreven:
(…)
Het bestuur heeft besloten om niet in te gaan op het aanbod om aandelen Satellite te kopen.
Verder kan de stichting zich niet vinden in de per 1-1-2010 door Satellite aangekondigde eenzijdige aanpassing van de fee en het uit de fee halen van de opleidingen.
De stichting wil voor haar licentiehouders niet verder gaan dan de contractueel vastgelegde jaarlijkse aanpassing op basis van de prijsindex.
Daarom heeft het bestuur besloten zich los te koppelen van Satellite en de fee voortaan (ingaand 1-1-2010) zelf te gaan innen en met Satellite te overleggen welke producten en diensten en tegen welke prijs in het vervolg bij Satellite kunnen worden afgenomen en wat de stichting elders zal moeten gaan inkopen om de verplichtingen jegens jullie na te kunnen komen.
2.20. Op 7 december 2009 heeft de Stichting haar statuten gewijzigd in die zin, dat artikel 2 lid 3 sub a (hierboven weergegeven onder 2.3) is komen te luiden als volgt (productie 7 bij dagvaarding):
Artikel 2
3. De uitgangspunten hiervoor zijn, ondermeer:
a. De samenwerking met agrariërs, waar mogelijk onder de Verenigde Agrarische Kinderopvang (VAK) formule.
2.21. Eveneens op 7 december 2009 heeft de Stichting aan Satellite/[betrokkene] verzocht om een offerte uit te brengen voor te verlenen diensten. Bij de stukken bevindt zich een offerte van Satellite gedateerd 14 december 2009 (productie 16 bij conclusie van antwoord in reconventie).
2.22. Bij e-mail van 12 december 2009 (productie 19 bij conclusie van antwoord in conventie/eis in reconventie) heeft Satellite aan de licentiehouders onder meer geschreven:
Mij rest geen andere optie dan jullie een voorstel te doen om rechtstreeks vanuit / met Satellite een licentieovereenkomst te sluiten. Deze overeenkomst is gebaseerd op de continuïteit van de dienstverlening zoals jullie die van Satellite (de VAK) gewend zijn.
2.23. Bij gezamenlijke brief van 23 december 2009 (productie 21 bij conclusie van antwoord in conventie/eis in reconventie) hebben de Stichting en Satellite aan de licentiehouders onder meer meegedeeld:
De eindconclusie van het gesprek is dat beide partijen geen mogelijkheden zien om binnen de financiële draagkracht van de stichting, gebruik te maken van de diensten van Satellite voor het reguliere pakket van diensten dat de stichting krachtens de licentieovereenkomsten aan u moet leveren […].
Wanneer ondernemers de continuïteit van het huidige kwaliteitsmanagementsysteem in hun onderneming willen waarborgen, kunnen zij dat voor 31 december 2009 aan Satellite kenbaar maken. Zij laten dan weten na 1 januari 2010 graag verder gebruik te willen maken van de dienstverlening van Satellite zonder tussenkomst van de St.k.o.d.B. [de Stichting – rb].
2.24. Per 1 januari 2010 heeft Satellite de tarieven voor de door haar aan de licentiehouders te leveren producten en diensten aangepast.
2.25. Per 1 januari 2010 zijn zes van de 31 licentiehouders van de Stichting overgegaan naar Satellite. De overige 25 licentiehouders zijn bij de Stichting aangesloten gebleven.
2.26. Bij e-mail van 1 januari 2010 (productie 31 bij conclusie van repliek in conventie)
heeft [betrokkene 4], de partner van [betrokkene], aan [gedaagde in conventie sub 2] onder meer geschreven:
Ik heb inmiddels een copie van de nieuwe statuten waarin ik – tot mijn perplexe verbazing – lees dat niet lid 3 sub 2 gewijzigd is, maar lid 2 sub 3. !!!!!! dit betekent dat status quo vandaag:
1. [betrokkene] deel uitmaakt van het bestuur van de stichting
2. het artikel, dat de exclusiviteit van levering en eigendom Satellite regelt, is geschrapt.
In de notulen van de stichting van 7 juli 2009 staat duidelijk vermeld dat [betrokkene] akkoord gaat met wijziging van artikel 3 lid 2, zij het dat er geen melding is gemaakt – in directe zin – van terugkeer naar de oude situatie bij het mislukken van de aandelentransaktie.
Voordat nu allerlei kwaadaardige gedachten zich van mij meester maken vraag ik per deze mail aan jou om uitleg. Duidelijk is wel dat de statutenwijziging (status nu) niet met algemene stemmen is aangenomen en – naar mijn oordeel – zijn juridische grond mist.
2.27. Op 12 januari 2010 zijn door Satellite 100 VAK-vlaggen bezorgd op het woonadres van de secretaris van de Stichting met daarbij gevoegd een te betalen rekening van Ontwerpbureau Snowball ad € 3.094,00.
2.28. Bij e-mail van 14 januari 2010 (productie 25a bij conclusie van antwoord in conventie/eis in reconventie) heeft Onderzoeks- en adviesbureau voor ruimtegebruik AKTA (hierna: AKTA) aan [gedaagde in conventie sub 3] meegedeeld dat zij niet ingaat op de uitnodiging voor een kennismakingsgesprek, dat zij graag haar bijdrage wil blijven leveren aan de VAK-activiteiten van Satellite en dat zij voor Satellite kiest.
2.29. Bij e-mail van 18 januari 2010 (productie 24 bij conclusie van antwoord in conventie/eis in reconventie) heeft Radius Nederland aan [gedaagde in conventie sub 4] meegedeeld dat zij niet ingaat op de uitnodiging voor een gesprek, dat zij de breuk tussen de VAK en Satellite betreurt en dat zij de samenwerkingsrelatie met Satellite wenst voort te zetten.
2.30. Bij e-mail van 18 januari 2010 (productie 33 bij conclusie van antwoord in conventie/eis in reconventie) heeft [betrokkene 5] van Ontwerpbureau Snowball desgevraagd aan [gedaagde in conventie sub 3] meegedeeld dat hij op 19 oktober 2009 een offerte met betrekking tot de onder 2.27 bedoelde vlaggen heeft uitgebracht aan [betrokkene] en dat [betrokkene] de vlaggen op 11 november 2009 heeft besteld.
2.31. Bij brief van 8 februari 2010 (productie 34 bij conclusie van antwoord in conventie/eis in reconventie) heeft [gedaagde in conventie sub 4] namens de Stichting aan Ontwerpbureau Snowball meegedeeld, kort gezegd, dat [betrokkene] op het moment dat zij de vlaggen heeft besteld geen bestuurder meer was van de Stichting en dat Ontwerpbureau Snowball [betrokkene] zal moeten aanspreken op de betaling van de vlaggen.
2.32. Bij e-mail van 10 februari 2010 (productie 35 bij conclusie van antwoord in conventie/eis in reconventie) heeft Ontwerpbureau Snowball aan [gedaagde in conventie sub 4] laten weten dat hij zich zal beraden op zijn volgende stap(pen).
2.33. De vlaggen zijn betaald door Satellite/[betrokkene].
2.34. Bij e-mail van 26 april 2010 heeft de onder 2.5 genoemde mevrouw [betrokkene 2], die sinds februari 2010 voor de Stichting werkzaam was als coördinator, aan [gedaagde in conventie sub 3], [gedaagde in conventie sub 4] en [gedaagde in conventie sub 2] onder meer geschreven:
Laat nu ook nog vanmiddag [betrokkene] [betrokkene]n gebeld hebben met een verzoek om te stoppen met mijn werkzaamheden min of meer
Of zij gaat een beroep doen op de clausules.
2.35. In mei 2010 heeft [betrokkene 2] haar werkzaamheden voor de Stichting beëindigd.
2.36. Tot zekerheid van haar vorderingen heeft Satellite krachtens daartoe verleend verlof op 16 februari 2010 ten laste van de Stichting conservatoir derdenbeslag doen leggen onder de Taskforce Multifunctionele Landbouw van de Staat der Nederlanden (Ministerie van Landbouw, Natuur- en Voedselkwaliteit) en de coöperatieve Rabobank Woudenberg-Lunteren U.A.
3. Het geschil
in conventie
3.1. Na bij akte haar eis te hebben gewijzigd, vordert Satellite – samengevat – dat de rechtbank bij vonnis, uitvoerbaar bij voorraad:
A. de Stichting c.s. hoofdelijk veroordeelt om aan haar te betalen € 599.938,00, althans een bedrag dat de rechtbank in goede justitie zal vaststellen, te vermeerderen met de wettelijke rente;
B. de Stichting c.s. veroordeelt in de proceskosten, waaronder de beslagkosten en nakosten, te vermeerderen met de wettelijke rente;
C. voor recht verklaart:
a. dat de Stichting c.s. jegens Satellite onrechtmatig hebben gehandeld door:
i. de afwezigheid van Satellite c.q. [betrokkene] in het bestuur van de Stichting te benutten om artikel 2 lid 3 van de statuten van de Stichting te wijzigen zodanig dat Satellite bij de Stichting geen rol meer heeft (dan wel het daarheen te leiden); en/of
ii. de duurzame en exclusieve relatie met Satellite te beëindigen (dan wel het daarheen te leiden) zonder Satellite financiële compensatie te bieden;
b. dat de dientengevolge door Satellite geleden schade door de Stichting c.s. – hoofdelijk – dient te worden vergoed, deze schade nader op te maken bij staat en te vereffenen volgens de wet.
3.2. Satellite legt aan haar vorderingen, kort samengevat, het volgende ten grondslag.
Wat de Stichting betreft: zij heeft onrechtmatig jegens haar gehandeld en is op die grondslag aansprakelijk voor de als gevolg daarvan door Satellite geleden schade. Dit onrechtmatig handelen bestaat volgens Satellite hierin dat de Stichting misbruik heeft gemaakt van het terugtreden van [betrokkene] als bestuurder, door meteen na het afbreken van de overnamebesprekingen de statuten te wijzigen, waardoor de Stichting geen enkele verbintenis meer heeft met Satellite en per 1 januari 2010 zelf aan de opvangorganisaties is gaan factureren. De Stichting is volgens Satellite bovendien schadeplichtig omdat zij bij de beëindiging van de bestaande samenwerking geen opzegtermijn in acht heeft genomen en aan Satellite geen compensatie heeft geboden voor het door Satellite opgebouwde klantenbestand en de door Satellite gedane investeringen.
Wat [gedaagde in conventie sub 2] en [gedaagde in conventie sub 3] betreft is de grondslag van de tegen hen ingestelde vorderingen bestuurdersaansprakelijkheid.
[gedaagde in conventie sub 4] ten slotte heeft volgens Satellite als adviseur een leidende rol gespeeld en wordt om die reden eveneens aansprakelijk gesteld voor de geleden schade.
De schade ad € 599.938,00 bestaat volgens Satellite uit gedane investeringen en verrichte acquisitie-inspanningen die door het wegvallen van de omzet per 1 januari 2010 niet meer kunnen worden terugverdiend.
3.3. De Stichting c.s. voeren verweer.
3.4. Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.
in reconventie
3.5. De Stichting vordert, na bij repliek in reconventie haar eis sub II te hebben gecorrigeerd, dat de rechtbank bij vonnis, uitvoerbaar bij voorraad:
I. voor recht verklaart dat Satellite jegens de Stichting onrechtmatig handelt respectievelijk heeft gehandeld:
a. door ingaande 1 januari 2010 in verband met de levering van producten/diensten aan de licentiehouders (zgn. VAK-ondernemers) van de Stichting een significante tariefwijziging door te voeren, zonder dit gedurende een redelijke periode voor 1 januari 2010 te hebben kenbaar gemaakt en/of zonder in dit verband na 1 januari 2010 te willen voorzien in een adequate overgangsregeling, bijvoorbeeld een tijdelijke voortzetting van de anno 2009 geleverde producten/diensten onder ongeveer gelijke (financiële) condities;
b. door licentiehouders (VAK-ondernemers) vanaf oktober 2009 te benaderen teneinde hen er zoveel mogelijk toe te bewegen hun (licentie)overeenkomst met de Stichting te beëindigen;
c. door leveranciers en medewerkers van de Stichting ertoe aan te zetten hun relatie met de Stichting te beëindigen;
d. door inbreuk te maken op het merkrecht van de Stichting – althans op enig ander aan de Stichting toebehorend intellectueel eigendomsrecht – door het gebruik van de aanduiding “Verenigde Agrarische Kinderopvang” en/of “VAK” op haar website en bij haar communicatie met derden in relatie tot berichtgevingen omtrent kinderopvang op de boerderij alsmede door bij derden de indruk te wekken dat Satellite in de plaats zou zijn getreden voor de vroegere “Verenigde Agrarische Kinderopvang (VAK)”;
e. door, na beëindiging van de bestuursfunctie door Satellite in de Stichting, te weigeren alle in die vroegere bestuurshoedanigheid ter beschikking gekregen of opgebouwde dossiers aan de Stichting te retourneren c.q. ter beschikking te stellen;
f. door in november 2009 namens de Stichting bij Ontwerpbureau Snowball VAK-vlaggen c.a. te bestellen zonder dat Satellite toen bevoegd was om de Stichting te vertegenwoordigen c.q. namens haar zodanige verplichtingen jegens derden aan te gaan;
g. door ten laste van de Stichting in verband met de in deze procedure in conventie gepretendeerde vordering conservatoire beslagen te doen effectueren;
II. Satellite veroordeelt om de door de Stichting geleden en/of nog te lijden schade in verband met de hiervoor onder I a t/m g omschreven onrechtmatige daden te vergoeden, waarvan de omvang nader zal worden vastgesteld bij staat teneinde opvolgend te vereffenen als volgens de wet;
III. Satellite veroordeelt uit hoofde van voorschot op het conform voorgaande sub II nader te bepalen schadebedrag aan de Stichting een bedrag te voldoen van € 35.000,00;
IV. Satellite gelast om alle schriftelijke bescheiden die zij in haar hoedanigheid van voormalig bestuurslid van de Stichting ter beschikking heeft gekregen aan de Stichting te retourneren op straffe van verbeurte van een dwangsom van € 500,00 per dag vanaf de vijfde dag na betekening van het in deze te wijzen vonnis;
V. Satellite verbiedt om agrarische kinderopvangorganisaties ten aanzien waarvan in 2009 een (licentie)overeenkomst met de Stichting bestond te benaderen gedurende een door de rechtbank in goede justitie nader te bepalen periode, zulks op straffe van verbeurte van een dwangsom van € 10.000,00 per overtreding;
VI. Satellite gelast om alle kinderopvangorganisaties die in 2009 of 2010 hun (licentie)overeenkomst met de Stichting hebben beëindigd teneinde opvolgend een soortgelijke overeenkomst met Satellite aan te gaan, aan te schrijven en mede te delen dat het de betreffende kinderopvangorganisaties vrij staat om zonder enige termijn hun overeenkomst met Satellite op te zeggen teneinde opnieuw een (licentie)overeenkomst met de Stichting aan te gaan, alsmede Satellite gelast om kopieën van vorenbedoelde correspondentie ter kennisneming aan de Stichting te verzenden, al het voorgaande op straffe van verbeurte van een dwangsom van € 500,00 per dag vanaf de vijfde dag na betekening van het in deze te wijzen vonnis;
VII. Satellite veroordeelt om krachtens artikel 5 van de intentieverklaring van 27 mei 2009 aan de Stichting € 25.000,00 te voldoen, te vermeerderen met de wettelijke rente, althans voor recht verklaart dat Satellite is gehouden om de “out of the pocketkosten” van de Stichting als bedoeld in artikel 5 van vorenbedoelde intentieverklaring aan de Stichting te compenseren, waarvan de omvang nader moet worden bepaald bij staat teneinde opvolgend te vereffenen volgens de wet;
VIII. Satellite veroordeelt in de proceskosten.
3.6. Satellite voert verweer.
3.7. Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.
4. De beoordeling in conventie
4.1. Het gaat in deze zaak in de kern om het navolgende.
Satellite, een franchiseorganisatie voor ondernemers in kleinschalige kinderopvang waaronder kinderopvang op de boerderij, is in 2002 opgericht door [betrokkene]. Bestuurder en enig aandeelhouder van Satellite is J.S.V. Holding B.V., van welke vennootschap [betrokkene] de bestuurder is. Satellite heeft een managementsysteem ontwikkeld waarin alle bedrijfsdoelen van de bij haar aangesloten franchisenemers zijn geprotocolleerd, te weten de zogenoemde Verenigde Agrarische Kinderopvang (VAK)-formule. Tezamen met [gedaagde in conventie sub 2] en [gedaagde in conventie sub 3] heeft Satellite op 16 mei 2007 de Stichting opgericht. De oprichters zijn ook de bestuurders van de Stichting geworden. In de oorspronkelijke statuten was in artikel 2 lid 3 als uitgangspunt voor de verwezenlijking van het statutaire doel van de Stichting (artikel 2 lid 1 a. tot en met c.) een duurzame en exclusieve samenwerking met Satellite vastgelegd en was in het verlengde daarvan in artikel 3 lid 2 bepaald dat één bestuurder van de Stichting tevens bestuurder moet zijn van Satellite of een afgevaardigde namens het bestuur van Satellite. De door Satellite ontwikkelde VAK-formule zou op basis van licenties worden aangeboden aan de licentiehouders, ondernemers in kleinschalige agrarische kinderopvang. Voor die licenties waren deze ondernemers jaarlijks een licentievergoeding verschuldigd, bestaande uit een contributie en een ‘fee’. De contributie werd geïnd door Satellite in haar hoedanigheid van penningmeester van de Stichting. Op enig moment hebben tussen partijen – [betrokkene], [gedaagde in conventie sub 2] en [gedaagde in conventie sub 3] – besprekingen plaatsgevonden over een eventuele verkoop door J.S.V. Holding B.V. van de door haar in Satellite gehouden aandelen aan de Stichting. [gedaagde in conventie sub 2] en [gedaagde in conventie sub 3] zijn daarbij bijgestaan door [gedaagde in conventie sub 4] als adviseur. Satellite c.q. [betrokkene] is in verband daarmee teruggetreden als bestuurder van de Stichting, waarna op 25 augustus 2009 artikel 3 lid 2 van de statuten aldus (en voor zover hier van belang) is gewijzigd dat is geschrapt de bepaling dat één van de bestuurders tevens bestuurder van Satellite dient te zijn of een afgevaardigde van het bestuur van Satellite.
De beoogde aandelentransactie is echter niet doorgegaan, Satellite c.q. [betrokkene] is niet als bestuurder van de Stichting teruggekeerd en op 7 december 2009 heeft de Stichting haar statuten gewijzigd in de onder 2.20 bedoelde zin. Die wijziging kwam erop neer dat geschrapt werd het uitgangspunt van een ‘duurzame en exclusieve samenwerking met Satellite’ en dat werd vastgelegd een samenwerking met agrariërs, waar mogelijk onder de (door Satellite ontwikkelde) VAK-formule. De Stichting heeft eind december 2009 ervan afgezien nog langer gebruik te maken van de diensten van Satellite. Satellite heeft vervolgens de tarieven voor de door haar aan de licentiehouders van de Stichting te leveren producten en diensten aangepast. Per 31 januari 2010 zijn zes van de 31 licentiehouders van de Stichting overgegaan naar Satellite. De overige 25 licentiehouders zijn aangesloten gebleven bij de Stichting.
4.2. Satellite is de opvatting toegedaan dat de Stichting onrechtmatig heeft gehandeld door misbruik te maken van haar (tijdelijk) terugtreden als bestuurslid van de Stichting met het oog op de aandelentransactie, door – kort gezegd – na het mislukken van de onderhandelingen ter zake van de verkoop van de aandelen in Satellite Satellite c.q. [betrokkene] niet wederom als bestuurder te benoemen maar, integendeel, artikel 3 lid 2 en artikel 2 lid 3 van de statuten zodanig te wijzigen dat de banden tussen Satellite en de Stichting werden verbroken. In het verlengde daarvan ligt de klacht dat de Stichting aldus aan de tussen Satellite en de Stichting bestaande duurovereenkomst abrupt, zonder inachtneming van een realistische opzegtermijn, een eind heeft gemaakt. Op beide grondslagen acht Satellite de Stichting aansprakelijk voor de geleden schade. De beide bestuurders van de Stichting, [gedaagde in conventie sub 2] en [gedaagde in conventie sub 3], zijn als bestuurders aansprakelijk en de grondslag van de aansprakelijkheid van [gedaagde in conventie sub 4] is gelegen in het feit dat hij ‘de aaneenschakeling van gebeurtenissen die tot de loskoppeling van Satellite heeft geleid, [heeft] geïnitieerd en georkestreerd’. Deze grondslagen zullen hierna worden besproken.
Onrechtmatige daad Stichting?
4.3. Het is tussen partijen niet in geschil dat Satellite c.q. [betrokkene] als (mede-)bestuurslid van de Stichting is teruggetreden in verband met het (mogelijk) tegenstrijdig belang dat kon ontstaan als gevolg van het feit dat de Stichting de aandelen van haar bestuurder Satellite, waarvan [betrokkene] de indirect bestuurder en aandeelhouder was, wilde kopen. In verband daarmee is ook artikel 3 lid 2 van de statuten geschrapt, hetgeen volgt uit artikel 2 (a) van de op 27 mei 2009 tussen partijen gesloten intentieverklaring en de onder 2.14 genoemde notulen van de bestuursvergadering van 7 juli 2009, waarin het besluit tot wijziging van artikel 3 lid 2 is genomen. Uit die notulen, waarvan de juistheid niet (gemotiveerd) is bestreden, volgt dat Satellite c.q. [betrokkene] met die wijziging van artikel 3 lid 2 van de statuten heeft ingestemd. Voor zover Satellite dus klaagt over wijziging van artikel 3 lid 2 van de statuten stuit dit reeds daarop af. Daaraan voegt de rechtbank toe dat Satellite evenmin gebruik heeft gemaakt van de bevoegdheid om op de voet van artikel 2:15 Burgerlijk Wetboek (BW) vernietiging van dit besluit te vorderen.
4.4. Satellite verwijt de Stichting verder onder meer dat zij niet wederom als bestuurder is benoemd nadat de aandelentransactie niet is doorgegaan, maar nog daargelaten dat uit de stukken niet blijkt dat Satellite c.q. [betrokkene] op enig moment de wens daartoe te kennen heeft gegeven kan niet worden aangenomen dat daartoe op de Stichting enige (rechts)plicht rustte. Door Satellite c.q. [betrokkene] is niet gesteld dat zij vooraf heeft bedongen dat zij als bestuurslid van de Stichting zou mogen terugkeren bij het niet doorgaan van de aandelentransactie en ook de intentieverklaring en de notulen van de bestuursvergadering van 7 juli 2009 bieden daarvoor geen enkel aanknopingspunt. De weigering van (het bestuur van) de Stichting om Satellite c.q. [betrokkene] opnieuw als bestuurslid te benoemen is derhalve niet onrechtmatig. Gelet daarop brengt de omstandigheid dat [gedaagde in conventie sub 4] blijkens zijn onder 2.13 weergegeven (in de processtukken van Satellite geciteerde, maar niet overgelegde) e-mail van 25 juni 2009 daarop aanstuurde met het advies dat het beter is als Satellite geen deel meer uitmaakt van (de rechtbank leest: het bestuur van) de Stichting als de aandelentransactie niet doorgaat, geen verandering. Ook in zoverre faalt de klacht.
4.5. Dan resteert het verwijt ter zake van de wijziging van artikel 2 lid 3 van de statuten, met welke wijziging het bestuur van de Stichting een einde heeft gemaakt aan de statutair vastgelegde ‘duurzame en exclusieve samenwerking’ tussen Satellite en de Stichting. In de context van het voorgaande kan niet worden aangenomen dat die statutaire wijziging als zodanig tegenover Satellite onrechtmatig is, temeer niet omdat Satellite van het besluit daartoe evenmin op de voet van artikel 2:15 BW de vernietiging heeft gevorderd. Wel is het effect van die wijziging (en van het daaraan voorafgaande bestuursbesluit) geweest dat op 7 december 2009 abrupt een eind is gekomen aan de sinds 16 mei 2007 statutair verankerde ‘duurzame en exclusieve’ samenwerkingsovereenkomst tussen Satellite en de Stichting uit hoofde waarvan Satellite het door haar ontwikkelde managementsysteem ter beschikking heeft gesteld aan de door haar ten behoeve van de Stichting geacquireerde licentiehouders/ondernemers in kleinschalige agrarische kinderopvang. Bij gebreke van concrete aanwijzingen van het tegendeel gaat de rechtbank ervan uit dat deze ‘duurzame en exclusieve’ samenwerkingsovereenkomst kwalificeert als een duurovereenkomst voor onbepaalde tijd.
In geschil is niet de opzegbaarheid van een overeenkomst als de onderhavige, maar de vraag of – bij gebreke van een contractuele bepaling daarover – een opzegtermijn in acht had moeten worden genomen en of de Stichting schadeplichtig is jegens Satellite. Bij de beoordeling van de vraag of een bepaalde opzegtermijn in acht genomen had moeten worden komt het aan op een afweging van de wederzijdse belangen van partijen. Daaromtrent wordt als volgt overwogen.
4.6. Satellite, die een managementsysteem heeft ontwikkeld ten behoeve van ondernemers in de kleinschalige kinderopvang, heeft samen met [gedaagde in conventie sub 2] en [gedaagde in conventie sub 3] in mei 2007 de Stichting opgericht. Satellite is (mede-)bestuurder geworden van de Stichting. In de statuten is vervolgens als uitgangspunt ten behoeve van de verwezenlijking van het statutaire doel van de Stichting de ‘duurzame en exclusieve’ samenwerking tussen Satellite en de Stichting verankerd. Gelet daarop mocht Satellite rekenen op een langdurige samenwerking met de Stichting. Evident heeft de Stichting – daartoe geadviseerd door [gedaagde in conventie sub 4] – gebruik gemaakt van het terugtreden van Satellite c.q. [betrokkene] als bestuurslid met het oog op de voorgenomen aandelentransactie om, nadat die transactie niet doorging, de in artikel 2 lid 3 van de statuten verankerde ‘duurzame en exclusieve samenwerking’ te schrappen. Daarover is met Satellite c.q. [betrokkene] geen open kaart gespeeld: de e-mail van 25 juni 2009 van [gedaagde in conventie sub 4] heeft hij pas op 19 november 2009 aan (de partner van) [betrokkene] toegezonden. Terecht merkt Satellite op dit punt op (conclusie van repliek in conventie sub 16) dat dit royaal voorbij het moment is dat de onderhandelingen zijn afgebroken en het besluit is genomen om ‘Satellite uit de statuten te schrijven’. Satellite werd aldus op 7 december 2009 plotseling, zonder dat daaraan enig voorafgaand overleg heeft plaatsgevonden, geconfronteerd met het feit dat artikel 2 lid 3 van de statuten was gewijzigd als gevolg waarvan een einde kwam aan de sinds mei 2007 bestaande ‘duurzame en exclusieve samenwerking’. Hoewel op zichzelf, gelet op de door [gedaagde in conventie sub 4] op de comparitie daarvoor genoemde redenen, enig begrip kan worden opgebracht voor de wens om Satellite (definitief) ‘uit de statuten te schrijven’ en de samenwerkingsovereenkomst te beëindigen, is de rechtbank van oordeel dat, gelet op de ook voor de Stichting kenbare belangen van Satellite, daarbij een redelijke opzegtermijn in acht had moeten worden genomen. Satellite hoefde er bij gebreke van enig voorafgaand overleg met haar niet van uit te gaan dat die sedert mei 2007 statutair verankerde ‘duurzame en exclusieve’ samenwerkingsovereenkomst – met het oog waarop zij investeringen zal hebben gedaan – abrupt op 7 december 2009 zou worden beëindigd.
4.7. Rekening houdend met deze belangen en de daaraan voorafgegane, hiervoor geschetste, gang van zaken acht de rechtbank een opzegtermijn van vier maanden redelijk. Opzegging had dus moeten geschieden tegen 7 april 2010. Daaraan verbindt de rechtbank (met toepassing van artikel 25 Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering) (Rv) de gevolgtrekking dat beëindiging per 7 december 2009 een toerekenbare tekortkoming oplevert van de Stichting, en dat zij de dientengevolge door Satellite geleden schade zal moeten vergoeden. Die schade bestaat uit de opbrengsten die Satellite is misgelopen als gevolg van het feit dat de samenwerkingsovereenkomst is beëindigd zonder dat een opzegtermijn van vier maanden in acht is genomen, derhalve de gederfde opbrengsten over vier maanden. Daarnaast heeft Satellite onder verwijzing naar HR 21 juni 1991, NJ 1991, 742 voldoende gemotiveerd gesteld dat zij met het oog op het voortduren van de overeenkomst investeringen heeft gedaan die niet enkel worden gecompenseerd door, of verdisconteerd in, een bepaalde opzegtermijn. Indien in rechte komt vast te staan dat Satellite investeringen heeft gedaan die niet al worden gecompenseerd door een opzegtermijn van vier maanden, brengen de eisen van de redelijkheid en billijkheid in dit geval mee dat grond bestaat tot toekenning van een schadevergoeding. Daarbij weegt de rechtbank uitdrukkelijk mee de hiervoor geschetste, heimelijke, wijze waarop de Stichting heeft aangekoerst op een voor Satellite volkomen onverwachte, abrupte, beëindiging van de duurzame en exclusieve samenwerkingsovereenkomst met Satellite.
4.8. Het partijdebat heeft zich in deze procedure niet toegespitst op de (omvang van de) schadevergoeding, maar op de aansprakelijkheidsvragen. Daarom is het, bij gebreke van voldoende concrete feitelijke gegevens, niet mogelijk de schade al in de onderhavige procedure te begroten. Om die reden zal, waar het de Stichting betreft, de gevorderde verwijzing naar de schadestaatprocedure (onder 3.1 C b) worden toegewezen nu, gelet op hetgeen onder 4.6-4.7 is overwogen, de mogelijkheid dat schade is geleden aannemelijk is. Dat betekent ook dat het onder 3.1 A gevorderde schadebedrag moet worden afgewezen omdat dit in de schadestaatprocedure aan de orde dient te komen.
Bestuurdersaansprakelijkheid?
4.9. Dan de vraag of [gedaagde in conventie sub 2] en [gedaagde in conventie sub 3] op de grondslag van (externe) bestuurdersaansprakelijkheid hoofdelijk aansprakelijk zijn voor de door Satellite geleden schade. Daaromtrent wordt als volgt overwogen.
4.10. Het gaat in een geval als het onderhavige om benadeling van een schuldeiser van de Stichting – Satellite – voor het onbetaald en onverhaalbaar blijven van haar vordering. Ter zake van die benadeling zal naast aansprakelijkheid van de Stichting mogelijk ook, afhankelijk van de omstandigheden van het concrete geval, grond zijn voor aansprakelijkheid van degene die als bestuurder (i) namens de Stichting heeft gehandeld dan wel (ii) heeft bewerkstelligd of toegelaten dat de vennootschap haar wettelijke of contractuele verplichtingen niet nakomt (derhalve in de situatie van frustratie van betaling). In beide gevallen mag in het algemeen alleen dan worden aangenomen dat de bestuurder jegens de schuldeiser van de Stichting onrechtmatig heeft gehandeld waar hem, mede gelet op zijn verplichting tot een behoorlijke taakuitoefening als bedoeld in artikel 2:9 BW, een voldoende ernstig verwijt kan worden gemaakt (HR 8 december 2006, LJN: AZ0758, NJ 2006, 659). De vordering, die het oog heeft op het onder (ii) bedoelde geval, ziet eraan voorbij dat zich hier niet de situatie voordoet van het onbetaald en onverhaalbaar blijven van haar vordering, dat wil zeggen de situatie dat de Stichting onvoldoende liquide en onvoldoende solvabel is. Satellite heeft althans onvoldoende concreet onderbouwd aangevoerd waaruit blijkt dat zich die situatie hier voordoet. Dat betekent dat de grondslag van de tegen [gedaagde in conventie sub 2] en [gedaagde in conventie sub 3] ter zake van bestuurdersaansprakelijkheid ingestelde vorderingen reeds daarom ondeugdelijk is, zodat de vorderingen aanstonds zullen worden afgewezen.
Aansprakelijkheid van [gedaagde in conventie sub 4]?
4.11. Nu uit hetgeen hiervoor onder 4.3-4.5 is overwogen volgt dat van een onrechtmatige daad van de Stichting geen sprake is, faalt ook de op die grondslag gestoelde vordering jegens de adviseur van de Stichting, [gedaagde in conventie sub 4]. Dan resteert de vraag of [gedaagde in conventie sub 4] het verwijt treft van een door hem gepleegde onrechtmatige daad ter zake van het feit dat de Stichting, zoals onder 4.6-4.7 is geoordeeld, toerekenbaar is tekortgeschoten in de nakoming van de met Satellite gesloten ‘duurzame en exclusieve’ samenwerking(sovereenkomst) door deze abrupt en zonder inachtneming van een redelijke opzegtermijn op 7 december 2009 te beëindigen.
Die vraag moet ontkennend worden beantwoord, reeds omdat door Satellite geen concrete feiten en omstandigheden zijn gesteld waaruit volgt dat [gedaagde in conventie sub 4] de Stichting heeft geadviseerd om deze ‘duurzame en exclusieve’ samenwerking zo abrupt per 7 december 2009 en zonder inachtneming van een redelijke opzegtermijn te beëindigen. De tegen [gedaagde in conventie sub 4] ingestelde vorderingen zullen daarom worden afgewezen.
Slotsom
4.12. Als de hoofdzakelijk in het ongelijk gestelde partij zal de Stichting de proceskosten moeten dragen, te weten:
- dagvaarding € 73,89
- griffierecht 4.951,00 (inclusief griffierecht i.v.m. beslag)
- salaris advocaat 1.356,00 (3,0 punten × tarief € 452,00)
Totaal € 6.380,89
4.13. Satellite heeft gevorderd de Stichting te veroordelen tot betaling van de beslagkosten. Deze vordering is gelet op het bepaalde in artikel 706 Rv toewijsbaar. De beslagkosten worden begroot op € 372,30 voor verschotten en € 452,00 voor salaris advocaat (1 rekest × € 452,00), tezamen € 824,30.
4.14. De gevorderde nakosten zullen eveneens worden toegewezen als in het dictum vermeld.
5. De beoordeling in reconventie
De vorderingen I tot en met III
5.1. De Stichting heeft aan haar vorderingen I tot en met III ten grondslag gelegd dat Satellite jegens haar onrechtmatig handelt respectievelijk heeft gehandeld. Zij vordert in verband daarmee verklaringen voor recht (vorderingen I a tot en met g), schadevergoeding nader op te maken bij staat (vordering II) en een voorschot op de toe te kennen schadevergoeding (vordering III). De vorderingen zullen hierna achtereenvolgens worden besproken.
Vordering Ia: verklaring voor recht in verband met tariefwijziging
5.2. De Stichting vordert een verklaring voor recht dat Satellite jegens haar onrechtmatig handelt respectievelijk heeft gehandeld door ingaande 1 januari 2010 in verband met de levering van producten/diensten aan de licentiehouders (VAK-ondernemers) van de Stichting een significante tariefwijziging door te voeren, zonder dit gedurende een redelijke periode voor 1 januari 2010 te hebben kenbaar gemaakt en/of zonder in dit verband na 1 januari 2010 te willen voorzien in een adequate overgangsregeling, bijvoorbeeld een tijdelijke voortzetting van de anno 2009 geleverde producten/diensten onder ongeveer gelijke (financiële) condities.
5.3. De Stichting stelt dat zij voor het blok is gezet met de nieuwe tarieven van Satellite per 1 januari 2010, omdat Satellite deze niet geruime tijd van tevoren heeft aangekondigd. Deze stelling faalt. Satellite heeft immers – onder verwijzing naar het onder 2.8 genoemde verslag van de bestuursvergadering van maart 2009 – aangevoerd dat de tariefverhoging al in maart 2009 in het bestuur is besproken en dat er vanuit het bestuur geen bezwaar tegen bestond. De Stichting heeft dit erkend. Ook heeft zij erkend dat, zoals Satellite onder verwijzing naar het onder 2.12 genoemde verslag van de extra bijeenkomst van het VAK-overleg van 2 juni 2009 heeft aangevoerd, de tariefverhoging in juni 2009 in het VAK-overleg aan de orde is geweest. Gezien het voorgaande kan de Stichting zich er niet op beroepen dat zij door de tariefwijziging is overvallen.
5.4. De Stichting stelt verder dat met de nieuwe tarieven een gemiddelde verhoging van fee-kosten van 67% was gemoeid en dat zij een dergelijke significante kostenverhoging onmogelijk aan de bij haar aangesloten ondernemers kon doorbelasten. Hiertegen heeft Satellite gemotiveerd aangevoerd dat de tariefverhoging beperkt zou zijn en geen 67% bedroeg. Volgens Satellite is in de prognoses een stijging van 67% van de omzet begroot en niet van de tarieven. Deze omzetstijging van 67% zou niet worden gerealiseerd door stijging van de tarieven met 67%, maar door het aantrekken van nieuwe (aspirant)ondernemers. De beoogde tariefverhoging zou ongeveer 11% bedragen en zou voor rekening van vooral nieuwe ondernemers komen. In het licht van deze gemotiveerde betwisting door Satellite heeft de Stichting haar stelling onvoldoende onderbouwd. Mede gelet op hetgeen Satellite heeft aangevoerd valt verder niet in te zien dat, en op grond waarvan, zij met betrekking tot de tarieven zou hebben moeten voorzien in een overgangsregeling. De Stichting heeft daarover niets gesteld. Gelet hierop is de gevorderde verklaring voor recht niet toewijsbaar.
Vordering Ib: verklaring voor recht in verband met benaderen licentiehouders
5.5. De Stichting vordert een verklaring voor recht dat Satellite jegens haar onrechtmatig handelt respectievelijk heeft gehandeld door licentiehouders (VAK-ondernemers) vanaf oktober 2009 te benaderen teneinde hen er zoveel mogelijk toe te bewegen hun (licentie)overeenkomst met de Stichting te beëindigen.
5.6. Satellite heeft als verweer aangevoerd dat zij met medeweten van de Stichting de ondernemers – die zij zelf had geacquireerd, aan wie zij zelf factureerde en haar diensten leverde, aan wie zij haar omzet ontleende en met wie zij de contacten onderhield – heeft benaderd om haar relatie met hen voort te zetten. Satellite stelt terecht dat geen (rechts)regel haar op zichzelf verbiedt om de door haar geacquireerde ondernemers te benaderen om de relatie met haar voort te zetten. De Stichting heeft niet gemotiveerd gesteld waarom dit anders zou zijn. Het verweer van Satellite slaagt en de vordering van de Stichting moet worden afgewezen.
Vordering Ic: verklaring voor recht in verband met aanzetten van leveranciers en medewerkers van de Stichting tot beëindiging van hun relatie met de Stichting
5.7. De Stichting vordert een verklaring voor recht dat Satellite onrechtmatig jegens haar handelt respectievelijk heeft gehandeld door leveranciers en medewerkers van de Stichting ertoe aan te zetten hun relatie met de Stichting te beëindigen.
5.8. De in dit verband door de Stichting genoemde leveranciers Radius Nederland en AKTA hebben aan de Stichting kenbaar gemaakt dat zij niet langer met de Stichting willen samenwerken en dat zij ervoor hebben gekozen de samenwerking met Satellite voort te zetten (zie onder 2.28 en 2.29). Satellite voert terecht aan dat dit de leveranciers vrij stond. De Stichting heeft onvoldoende gemotiveerd gesteld waarom dit anders zou zijn. Ook haar stelling dat Satellite heeft gepoogd om de Stichting zo veel mogelijk te isoleren van haar leveranciers heeft zij, mede bezien in het licht van het verweer van Satellite, onvoldoende met concrete feiten en omstandigheden gestaafd. De vordering moet in zoverre dan ook worden afgewezen.
5.9. Dat geldt ook voor het deel van de vordering dat ziet op de medewerkers van de Stichting. De Stichting heeft in dit verband uitsluitend aangevoerd dat Satellite het vroegtijdige en plotselinge vertrek van mevrouw [betrokkene 2] heeft bewerkstelligd en daarmee de Stichting heeft gedupeerd. Satellite heeft echter onder verwijzing naar artikel 12 van de franchiseovereenkomst tussen Satellite en mevrouw [betrokkene 2] (zie onder 2.5) aangevoerd dat het mevrouw [betrokkene 2] was verboden om bij concurrerende ondernemingen te gaan werken. Mevrouw [betrokkene 2] heeft in strijd hiermee gehandeld door bij de Stichting te gaan werken en daar is zij door Satellite op aangesproken. Dit was de reden van haar vertrek bij de Stichting, zo voert Satellite aan. Gelet op dit gemotiveerde verweer van Satellite heeft de Stichting haar vordering op dit punt onvoldoende onderbouwd. Met name heeft de Stichting niet onderbouwd waarom de handelwijze van Satellite, ondanks hetgeen Satellite in dit verband heeft aangevoerd, jegens haar onrechtmatig zou zijn. De vordering moet daarom ook in zoverre worden afgewezen.
Vordering Id: verklaring voor recht in verband met inbreuk op merkrecht
5.10. De Stichting vordert een verklaring voor recht dat Satellite onrechtmatig jegens haar handelt respectievelijk heeft gehandeld door inbreuk te maken op het merkrecht van de Stichting – althans op enig ander aan de Stichting toebehorend intellectueel eigendomsrecht – door het gebruik van de aanduiding “Verenigde Agrarische Kinderopvang” en/of “VAK” op haar website en bij haar communicatie met derden in relatie tot berichtgevingen omtrent kinderopvang op de boerderij alsmede door bij derden de indruk te wekken dat Satellite in de plaats zou zijn getreden voor de vroegere “Verenigde Agrarische Kinderopvang (VAK)”.
5.11. Satellite heeft als verweer terecht aangevoerd dat de door haar gehanteerde verwijzing naar de Verenigde Agrarische Kinderopvang/VAK op haar website en in haar communicatie met derden niet is aan te merken als een inbreuk op het merkrecht of een ander intellectueel eigendomsrecht van de Stichting. Het logo van de VAK staat niet vermeld op de website van Satellite, in ieder geval niet op de door de Stichting overgelegde uitdraaien van die website (productie 30 bij conclusie van antwoord in conventie/eis in reconventie). Gesteld noch gebleken is dat het logo elders op de website wel staat afgebeeld. Satellite heeft voorts gemotiveerd betoogd dat zij op haar website uitsluitend aan haar samenwerking met de VAK heeft gerefereerd om aan te geven wat haar professionele achtergrond is. Zij betwist dat zij zich als de rechtsopvolgster van de VAK heeft geprofileerd. De enkele verwijzing door de Stichting naar de e-mail van Satellite van 12 december 2009 aan de licentiehouders (zie onder 2.22) is onvoldoende om het tegendeel uit af te leiden. Weliswaar staat in die e-mail vermeld: “Deze overeenkomst is gebaseerd op de continuïteit van de dienstverlening zoals jullie die van Satellite (de VAK) gewend zijn”, maar zonder nadere onderbouwing, die ontbreekt, kan uit die passage niet de conclusie worden getrokken dat Satellite daarmee bij de ondernemers de indruk heeft gewekt dat zij de rechtsopvolgster is van de VAK. Ook uit de e-mails van de leveranciers Radius Nederland en AKTA van januari 2010 aan de Stichting (zie onder 2.28 en 2.29) waarin zij refereren aan de VAK, kan dit zonder nadere onderbouwing, die ontbreekt, niet worden opgemaakt. Tegenover het verweer van Satellite heeft de Stichting aldus haar vordering onvoldoende concreet onderbouwd, zodat deze moet worden afgewezen.
Vordering Ie: verklaring voor recht in verband met weigering dossiers te retourneren
5.12. De Stichting vordert een verklaring voor recht dat Satellite jegens haar onrechtmatig handelt respectievelijk heeft gehandeld door, na beëindiging van de bestuursfunctie door Satellite in de Stichting, te weigeren alle in die vroegere bestuurshoedanigheid ter beschikking gekregen of opgebouwde dossiers aan de Stichting te retourneren dan wel ter beschikking te stellen.
5.13. De Stichting heeft niet geconcretiseerd op welke stukken zij precies doelt. De aanduiding “alle in die vroegere bestuurshoedanigheid ter beschikking gekregen of opgebouwde dossiers” is te weinig bepaald. Verder heeft de Stichting niet onderbouwd dat en op grond waarvan zij aanspraak zou kunnen maken op de door haar bedoelde dossiers. Evenmin heeft zij onderbouwd dat en op grond waarvan Satellite zou zijn gehouden om die stukken aan de Stichting te retourneren. Satellite heeft gemotiveerd aangevoerd dat zij haar eigen administratie heeft bijgehouden en dat die informatie niet aan de Stichting toekomt. Tegenover dat verweer heeft de Stichting niets concreets gesteld waaruit blijkt dat Satellite wel degelijk dossiers van de Stichting onder zich heeft. De vordering wordt daarom afgewezen.
Vordering If: verklaring voor recht in verband met onbevoegd vlaggen bestellen
5.14. De Stichting vordert een verklaring voor recht dat Satellite onrechtmatig jegens haar handelt respectievelijk heeft gehandeld door in november 2009 namens de Stichting bij Ontwerpbureau Snowball VAK-vlaggen te bestellen zonder dat Satellite toen bevoegd was om de Stichting te vertegenwoordigen dan wel namens haar zodanige verplichtingen jegens derden aan te gaan.
5.15. Vast staat dat Satellite/[betrokkene] de factuur van Ontwerpbureau Snowball heeft voldaan. Daarmee is de kwestie met betrekking tot de vlaggen afgedaan. De vordering zal worden afgewezen wegens gebrek aan belang (artikel 3:303 BW).
Vordering Ig: verklaring voor recht in verband met effectueren conservatoire beslagen
5.16. De Stichting vordert een verklaring voor recht dat Satellite onrechtmatig jegens haar handelt respectievelijk heeft gehandeld door ten laste van de Stichting in verband met de in deze procedure in conventie gepretendeerde vordering conservatoire beslagen te doen effectueren.
5.17. Ter onderbouwing van haar vordering voert de Stichting aan dat het geen twijfel lijdt dat de vorderingen in conventie zullen worden afgewezen. Zij stelt dat Satellite de procedure in conventie uitsluitend aanhangig heeft gemaakt om de Stichting door middel van conservatoire beslagen lam te leggen. Uit de beoordeling in conventie volgt echter dat de vorderingen van Satellite deels worden toegewezen. Satellite had dus goede gronden voor het leggen van conservatoir beslag en zij heeft niet onrechtmatig jegens de Stichting gehandeld door de beslagen te (doen) effectueren. De vordering van de Stichting moet dan ook worden afgewezen.
Vordering II: schadevergoeding; verwijzing naar schadestaatprocedure
5.18. De Stichting vordert veroordeling van Satellite om de door de Stichting geleden en/of nog te lijden schade in verband met de door haar onder I a t/m g bedoelde onrechtmatige daden te vergoeden en in verband daarmee verwijzing naar de schadestaatprocedure. Nu echter geen van de vorderingen tot een verklaring voor recht met betrekking tot onrechtmatig handelen wordt toegewezen, bestaat evenmin grond voor toewijzing van de op dat (gestelde) onrechtmatig handelen gebaseerde vordering tot schadevergoeding en verwijzing naar de schadestaatprocedure.
Vordering III: voorschot op schadevergoeding
5.19. De Stichting vordert veroordeling van Satellite tot betaling van een voorschot ten bedrage van € 35.000,00 op de conform vordering II nader te bepalen schadevergoeding.
De afwijzing van de vordering tot schadevergoeding heeft echter tot gevolg dat ook de vordering tot een voorschot op die schadevergoeding moet worden afgewezen.
De vorderingen IV tot en met VIII
Vordering IV: afgifte bescheiden
5.20. De Stichting vordert Satellite te gelasten om alle schriftelijke bescheiden die zij in haar hoedanigheid van voormalig bestuurslid van de Stichting ter beschikking heeft gekregen aan de Stichting te retourneren, op straffe van verbeurte van een dwangsom.
5.21. De Stichting heeft niet geconcretiseerd op welke bescheiden zij doelt. De aanduiding “alle schriftelijke bescheiden” is te weinig bepaald. Ook overigens heeft de Stichting haar vordering op geen enkele wijze onderbouwd. Zij heeft geen feiten of omstandigheden aangevoerd op grond waarvan Satellite tot afgifte van de bescheiden zou zijn gehouden. De vordering zal dan ook worden afgewezen.
Vordering V: verbod op benaderen opvangorganisaties die licentieovereenkomst met de Stichting hadden
5.22. De Stichting vordert Satellite te verbieden om agrarische kinderopvangorganisaties ten aanzien waarvan in 2009 een (licentie)overeenkomst met de Stichting bestond te benaderen gedurende een door de rechtbank in goede justitie nader te bepalen periode, op straffe van verbeurte van een dwangsom.
5.23. Deze vordering is niet onderbouwd. Zij is bovendien te vaag geformuleerd. In het bijzonder heeft de Stichting niet uiteengezet met welk doel Satellite de betreffende opvangorganisaties niet zou mogen benaderen en op grond waarvan dit verbod zou moeten worden opgelegd. Gelet hierop is de vordering niet toewijsbaar.
Vordering VI: aanschrijven opvangorganisaties die hun overeenkomst met de Stichting hebben beëindigd
5.24. De Stichting vordert dat Satellite wordt gelast om alle kinderopvangorganisaties die in 2009 of 2010 hun (licentie)overeenkomst met de Stichting hebben beëindigd teneinde opvolgend een soortgelijke overeenkomst met Satellite aan te gaan, aan te schrijven en mede te delen dat het de betreffende kinderopvangorganisaties vrij staat om zonder enige termijn hun overeenkomst met Satellite op te zeggen teneinde opnieuw een (licentie)overeenkomst met de Stichting aan te gaan, alsmede dat Satellite wordt gelast om kopieën van vorenbedoelde correspondentie ter kennisneming aan de Stichting te verzenden, al het voorgaande op straffe van verbeurte van een dwangsom.
5.25. In het voorgaande (r.o. 5.6) heeft de rechtbank geoordeeld dat de gevorderde verklaring voor recht in verband met het benaderen door Satellite van licentiehouders niet toewijsbaar is. Van onrechtmatig handelen aan de zijde van Satellite is in dit verband dus geen sprake. Satellite voert dan ook terecht het verweer dat de vordering tot het aanschrijven van opvangorganisaties zowel feitelijke als juridische grondslag ontbeert. Zonder nadere onderbouwing, die de Stichting niet heeft gegeven, valt immers niet in te zien op grond waarvan Satellite de betreffende opvangorganisaties, die ervoor hebben gekozen – en ervoor mochten kiezen – zich bij Satellite aan te sluiten, zou moeten aanschrijven om hen ertoe te bewegen hun overeenkomsten met Satellite te beëindigen. Ook deze vordering zal dus worden afgewezen.
Vordering VII: vergoeding van out of the pocketkosten
5.26. De Stichting vordert veroordeling van Satellite om krachtens artikel 5 van de intentieverklaring van 27 mei 2009 (zie onder 2.10) aan de Stichting € 25.000,00 te voldoen, te vermeerderen met de wettelijke rente, althans een verklaring voor recht dat Satellite is gehouden om de out of the pocketkosten van de Stichting als bedoeld in artikel 5 van vorenbedoelde intentieverklaring aan de Stichting te compenseren, waarvan de omvang nader moet worden bepaald in de schadestaatprocedure.
5.27. Satellite voert als verweer aan dat zij geen partij is bij de intentieverklaring, maar dat is onjuist, aangezien de intentieverklaring is tot stand gekomen tussen J.S.V. Holding B.V., Satellite en de Stichting. Dit verweer kan daarom niet leiden tot afwijzing van de vordering. Toch is de vordering niet toewijsbaar. Artikel 5 sub b van de intentieverklaring luidt immers, voor zover hier van belang: ”Indien een der partijen afziet van de aandelentransactie, is die partij gehouden om de out of the pocket kosten die de andere partij betreffende deze aandelentransactie heeft moeten maken, te vergoeden.” Een redelijke uitleg van deze bepaling brengt met zich dat Satellite de (gestelde) out of the pocketkosten van de Stichting niet hoeft te vergoeden. De overeengekomen vergoeding van out of the pocketkosten houdt blijkens de tekst van artikel 5 sub b van de intentieverklaring immers verband met de omstandigheid dat één der partijen afziet van de aandelentransactie en er kan in redelijkheid geen misverstand over bestaan dat daarmee wordt gedoeld op de partijen bij de (te sluiten) koopovereenkomst, te weten J.S.V. Holding B.V. als potentiële verkoper van de door haar gehouden aandelen in Satellite en de Stichting als potentiële koper van die aandelen. Uit de hiervoor onder 2.17 geciteerde e-mail van [betrokkene] en de onder 2.19 weergegeven e-mail van het bestuur van de Stichting van 4 november 2009 volgt bovendien, in onderling verband en samenhang gelezen, dat het niet J.S.V. Holding B.V. maar (het bestuur van) de Stichting is geweest die – in haar woorden – ‘heeft besloten om niet in te gaan op het aanbod om aandelen Satellite te kopen’, derhalve van de aandelentransactie heeft afgezien (als bedoeld in artikel 5 sub b van de Intentieverklaring). Reeds daarom strandt de vordering, nog daargelaten dat de Stichting niets heeft gesteld waaruit blijkt dat zij daadwerkelijk out of the pocketkosten heeft gemaakt.
Vordering VIII: proceskostenveroordeling
5.28. De Stichting vordert veroordeling van Satellite in de proceskosten. Als de in het ongelijk gestelde partij is het echter de Stichting die zal worden veroordeeld in de proceskosten. De kosten aan de zijde van Satellite worden begroot op € 678,00 wegens salaris advocaat (3,0 punten × factor 0,5 × tarief € 452,00). De rechtbank hanteert bij de berekening van het salaris een factor 0,5 omdat de vordering in reconventie voortvloeit uit de vordering in conventie.
6. De beslissing
De rechtbank
in conventie
6.1. veroordeelt de Stichting tot vergoeding van de door Satellite geleden schade als onder 4.7 bedoeld, op te maken bij staat en te vereffenen volgens de wet,
6.2. veroordeelt de Stichting om aan Satellite de beslagkosten te voldoen, tot op heden begroot op € 824,30, te vermeerderen met de wettelijke rente over dit bedrag vanaf de betekening van dit vonnis tot de dag van volledige betaling,
6.3. veroordeelt de Stichting in de proceskosten, aan de zijde van Satellite tot aan dit vonnis begroot op € 6.380,89, te vermeerderen met de wettelijke rente over dit bedrag vanaf de betekening van dit vonnis tot de dag van volledige betaling,
6.4. veroordeelt de Stichting in de nakosten indien en in zoverre de Stichting in gebreke blijft om binnen veertien dagen na dit vonnis over te gaan tot voldoening van hetgeen waartoe de Stichting bij dit vonnis is veroordeeld, waarbij deze nakosten worden begroot op € 131,00 zonder betekening en op € 199,00 met betekening van het vonnis, te vermeerderen met de wettelijke rente over dit bedrag vanaf de veertiende dag na betekening van dit vonnis tot de dag van volledige betaling,
6.5. verklaart dit vonnis in conventie tot zover uitvoerbaar bij voorraad,
6.6. wijst het meer of anders gevorderde af,
in reconventie
6.7. wijst de vorderingen af,
6.8. veroordeelt de Stichting in de proceskosten, aan de zijde van Satellite tot op heden begroot op € 678,00.
Dit vonnis is gewezen door mr. R.A van der Pol en in het openbaar uitgesproken op
4 mei 2011.
Coll.: JC/RP