Uitspraak
vonnis
RECHTBANK ARNHEM
Sector civiel recht
zaaknummer / rolnummer: 184017 / HA ZA 09-718
Vonnis van 28 april 2010
in de zaak van
[eisers],
eisers,
advocaat mr. Th.J.H.M. Linssen te Tilburg,
tegen
de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
CA F.N.Z. AGRI B.V.,
gevestigd te Duiven,
gedaagde,
advocaat mr. F.A.M. Knüppe te Arnhem.
Partijen zullen hierna [eisers] en Agri genoemd worden.
1. De procedure
1.1. Het verloop van de procedure blijkt uit:
- het tussenvonnis van 28 oktober 2009
- de akte van Agri
- de antwoordakte van [eisers]
- de antwoordakte van Agri
- de antwoordakte van [eisers].
1.2. Ten slotte is vonnis bepaald.
2. De verdere beoordeling
2.1. Naar aanleiding van de rolverwijzing bij het tussenvonnis hebben de partijen in de hiervoor vermelde aktewisseling onder overlegging van producties debat gevoerd over de toepasselijkheid en de vernietigbaarheid van de algemene voorwaarden van Agri, alsmede over de vraag of het beroep op de exoneratieclausule in die voorwaarden naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar is. Agri heeft in dat verband de productencatalogi: ‘vanaf 2007’ en ‘editie 2009-2010’ overgelegd. In beide catalogi zijn op de laatste bladzijden algemene voorwaarden van Agri afgedrukt. In de catalogus ‘vanaf 2007’ staat op het tweede blad na de omslag een inhoudsopgave waarin de verschillende categorieën van producten in gekleurde velden staan weergegeven met bovenaan elk veld een kopje in een veld van een donkerder tint van de desbetreffende kleur. Na deze velden staat in grijze letters onder andere: “Algemene voorwaarden 117”. Die Algemene Voorwaarden staan op de pagina’s 117 en 118 afgedrukt. Aan de zijkant van de desbetreffende pagina’s staat in een vrij grote, groen gekleurde handschriftletter Algemene Voorwaarden. In artikel 1 staat dat de “ voorwaarden (..) van toepassing (zijn) op alle door CA FNZ Agri gedane aanbiedingen en op alle (koop- en dienstverlenings)overeenkomsten die door de opdrachtgever c.q. debiteur met CA FNZ Agri worden gesloten.” In de editie 2009-2010 staat in de inhoudsopgave ‘Algemene voorwaarden’ vermeld in een gekleurd veld. Voor de bladzijden 92 en 93 waarop die voorwaarden staan afgedrukt bevindt zich een pagina waarop tot twee keer toe in tamelijk grote letters Algemene voorwaarden staat, een keer in een veld van dezelfde kleur als in de inhoudsopgave.
2.2 De vraag is in de eerste plaats of deze algemene voorwaarden van toepassing zijn op de onderhavige koopovereenkomst waarvoor de koopprijs aan [eisers] in rekening is gebracht bij factuur van 26 mei 2008. Niet gesteld of gebleken is dat de toepasselijkheid van die algemene voorwaarden op de desbetreffende koopovereenkomst bijzonderlijk is bedongen en aanvaard. Agri stelt zich op het standpunt dat de toepasselijkheid van de algemene voorwaarden op die overeenkomst moet worden aangenomen op grond van de vanaf 1998 bestaande handelsrelatie tussen haar en [eisers], waarbij telkens op de facturen die [eisers] na elke aankoop kregen, is verwezen naar de toepasselijkheid van haar algemene voorwaarden. Voor de beoordeling daarvan is het volgende van belang. Tussen de partijen is niet in geschil dat er sinds 1998 een handelsrelatie bestond waarbij [eisers] regelmatig producten van Agri afnamen. Gebleken is dat dat zo in zijn werk ging dat een verkoopwagen van Agri bij de boerderij van [eisers] kwam waarbij [eisers] dan uit voorraad geleverd kregen wat zij vroegen. Achteraf ontvingen [eisers] dan een factuur van Agri. Agri heeft onder overlegging van voorbeeldfacturen gesteld dat van 1998 tot en met 2006 op die facturen stond vermeld: “ Op al onze offertes en orders zijn algemene leverings- en betalingsvoorwaarden van toepassing, welke zijn gedeponeerd bij het Handelsregister Arnhem nr. 09110028.” [eisers] hebben dat niet betwist zodat het vast staat. Agri heeft verder gesteld dat ‘de wijze van overeenkomen van haar algemene voorwaarden vanaf 2007 (is) aangepast’ en dat Agri vanaf dat jaar ‘op haar papier’ als volgt naar de algemene voorwaarden verwijst: “Voor leveringsvoorwaarden: zie www.cafnz-agri.nl of pagina 92-93 van onze catalogus.” Ter illustratie daarvan heeft Agri een blanco factuur overgelegd, waarop dat inderdaad staat. [eisers] hebben echter gesteld dat er in de facturen die zij vanaf 2007 hebben ontvangen in het geheel niet meer naar algemene voorwaarden is verwezen. Zij hebben 10 facturen uit 2007 en 2008 overgelegd. Daarop wordt inderdaad niet op enigerlei wijze verwezen naar (toepasselijkheid van) algemene voorwaarden. Agri is daarop in haar antwoordakte niet meer teruggekomen. Bij gebreke daarvan -en dus van een betwisting van het standpunt van [eisers]- moet worden aangenomen dat Agri haar stelling op dit punt heeft laten varen. Op de blanco factuur die Agri heeft overgelegd wordt verwezen naar de bladzijden 92-93 van ‘onze catalogus’. Dat moet dus gezien de paginanummers (zie hiervoor onder 2.1) de catalogus editie 2009-2010 zijn. Die factuur dateert dus in ieder geval van na 2009. Daaraan kan geen betekenis worden ontleend voor de situatie in 2007 en 2008.
2.3 Nu [eisers] van 1998 tot en met 2006 zeer regelmatig producten op de hiervoor beschreven wijze van Agri kochten, [eisers] en Agri beide steeds hebben gehandeld in uitoefening van een bedrijf, op de facturen telkens voldoende duidelijk werd gewezen op de toepasselijkheid van algemene voorwaarden en niet is gesteld of gebleken dat [eisers] daartegen ooit hebben geprotesteerd, moet worden aangenomen dat de toepasselijkheid van die algemene voorwaarden door [eisers] vanaf zeker moment is aanvaard voor de telkens gesloten koopovereenkomsten in de periode van 1998 tot en met 2006. De vraag is of dat ook nog gold voor de onderhavige transactie van mei 2008. Vastgesteld moet worden dat sinds een kleine anderhalf jaar daaraan voorafgaand in het geheel niet meer op facturen aan [eisers] naar (de toepasselijkheid van) algemene voorwaarden werd verwezen. Op zichzelf kan wel worden aangenomen dat na zo’n lange periode van constante verwijzing naar algemene voorwaarden, de stilzwijgende acceptatie daarvan nog even kan doorwerken op latere transacties, ook al wordt op de facturen niet meer naar de algemene voorwaarden verwezen. Anderhalf jaar is echter te lang om dat in de gegeven omstandigheden nog te kunnen aannemen. Tot aan de factuur van 26 mei 2008 hadden [eisers] tenminste al 9 facturen zonder enige verwijzing naar algemene voorwaarden ontvangen. [eisers] behoefden zonder verwijzing niet te blijven begrijpen dat Agri toepasselijkheid van algemene voorwaarden op de koopovereenkomsten bleef bedingen, zoals omgekeerd Agri uit het uitblijven van protest onder die omstandigheden niet meer mocht afleiden dat [eisers] algemene voorwaarden, waarnaar niet langer werd verwezen, stilzwijgend bleven accepteren. Dat wordt niet anders doordat, naar vast staat, [eisers] in 2007 de verkoopcatalogus met daarin de algemene voorwaarden afgedrukt, hebben ontvangen. Met de toezending daarvan zou wellicht van een geldige terhandstelling kunnen worden gesproken, maar het gaat te ver om aan te nemen dat [eisers] op grond van het enkele feit van ontvangst van algemene voorwaarden op deze wijze, moesten begrijpen dat daarmee voor het vervolg de toepasselijkheid daarvan op elke koopovereenkomst was bedongen, behoudens hun protest daartegen, terwijl anders dan voorheen op facturen niet meer naar algemene voorwaarden werd verwezen.
2.4 De slotsom is dat niet kan worden aangenomen dat de toepasselijkheid van de algemene voorwaarden van Agri op de onderhavige transactie uit mei 2008 is overeengekomen. Het hiervoor bedoelde debat over de andere punten kan daarom onbehandeld blijven. Er geldt dus geen exoneratiebeding. Daarmee wordt toegekomen aan bewijslevering door [eisers] zoals in rechtsoverweging 4.3 van het tussenvonnis is verwoord.
2.5 Ieder verdere beslissing zal worden aangehouden.
3. De beslissing
De rechtbank
3.1. draagt [eisers] op te bewijzen feiten en omstandigheden waaruit volgt dat Agri toerekenbaar tekort geschoten is door hen een jerrycan met het etiket Uberon maar met Astri-lin als inhoud af te leveren en dat een dergelijke jerrycan op 25 juni 2008 in de melkrobot heeft gezeten en debet is geweest aan de schade,
3.2. bepaalt dat, indien [eisers] het bewijs door middel van getuigen willen leveren, het getuigenverhoor zal plaatsvinden op de terechtzitting van mr. R.J.B. Boonekamp in het paleis van justitie te Arnhem aan de Walburgstraat 2-4 op 17 juni 2010 van 13.00 tot 17.00 uur,
3.3. bepaalt dat [eisers] binnen twee weken na de datum van dit vonnis schriftelijk aan de rechtbank -ter attentie van de enquêtegriffie van de sector civiel (e-mail: rc.civiel.rb.arnhem@rechtspraak.nl)- en aan de wederpartij moet berichten of hij bewijs door getuigen wil leveren en zo ja, onder opgave van het aantal en de namen van de te horen getuigen.
3.4. bepaalt dat de partij die op genoemd tijdstip niet kan verschijnen, binnen twee weken na de datum van dit vonnis schriftelijk en gemotiveerd aan de rechtbank -ter attentie van de enquêtegriffie van de sector civiel (e-mail: rc.civiel.rb.arnhem@rechtspraak.nl)
- om een nadere dag- en uurbepaling dient te vragen onder opgave van het aantal en de namen van de te horen getuigen en de verhinderdata van alle partijen in de drie maanden volgend op de datum waarop nadere dag- en uurbepaling wordt verzocht,
3.5. bepaalt dat alle partijen uiterlijk twee weken voor het eerste getuigenverhoor alle bewijsstukken die zij nog in het geding willen brengen aan de rechtbank en de wederpartij moeten toesturen,
3.6. houdt iedere verdere beslissing aan.
Dit vonnis is gewezen door mr. R.J.B. Boonekamp en in het openbaar uitgesproken op 28 april 2010.