Uitspraak
vonnis
RECHTBANK ARNHEM
Sector civiel recht
zaaknummer / rolnummer: 181489 / KG ZA 09-134
Vonnis in kort geding van 27 februari 2009
in de zaak van
de stichting
STICHTING INTERNET DOMEINREGISTRATIE NEDERLAND,
gevestigd te Arnhem,
eiseres,
advocaat mr. M.A. de Kemp te Amsterdam,
tegen
de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
LYCOS NETHERLANDS B.V.,
gevestigd te Haarlem,
gedaagde,
advocaat mr. C.O. Wenckebach te Haarlem.
Partijen zullen hierna SIDN en Lycos worden genoemd.
1. De procedure
1.1. Het verloop van de procedure blijkt uit:
- de dagvaarding met producties
- de producties van Lycos
- de mondelinge behandeling
- de pleitnota van SIDN
- de pleitnota van Lycos.
1.2. Vanwege de spoedeisendheid van de zaak is daarin op 27 februari 2009 vonnis gewezen. Hierna zullen de overwegingen van dat vonnis worden gegeven.
2. De feiten
2.1. SIDN is een ‘not for profit’ organisatie die zich onder meer bezighoudt met de uitgifte van .nl-domeinnamen en het beheer van het .nl-domein op het internet. SIDN heeft zich tot doel gesteld het tegen verantwoorde tarieven verzorgen en instandhouden van één of meer domeinnaamsystemen en voorts al hetgeen met een en ander rechtstreeks of zijdelings verband houdt of daartoe bevorderlijk kan zijn, alles in de ruimste zin des woords.
2.2. Lycos is een onderneming die zich blijkens een uittreksel uit het handelsregister van de Kamer van Koophandel bezighoudt met het aanbieden van een uitgebreid assortiment van producten, diensten en aanverwante producten en diensten, zoals vooraanstaande internetbesturingssystemen en zoekfuncties.
2.3. Lycos is op basis van een zogenaamd ‘inschrijfformulier deelnemer’ bij SIDN geregistreerd als deelnemer. Dit houdt in dat Lycos de bevoegdheid heeft om namens haar klanten .nl-domeinnamen bij SIDN aan te vragen. De meeste klanten van Lycos hebben naast een overeenkomst met Lycos ter zake van de aanvraag en registratie van een domeinnaam tevens een hostingovereenkomst met Lycos.
2.4. Op 26 november 2008 heeft Lycos Europe N.V. op haar website www.lycos-europe.com onder meer het volgende bekend gemaakt:
Lycos (…) today announces the results of its strategic review process.
Over the past months Lycos, together with its advisors, has evaluated the different available options for the business. These options included the sale of the company as a whole, a sale of all or parts of the assets of Lycos, restructuring and partial liquidation of the business.
As a result of this strategic review process the Management Board and the Supervisory Board of Lycos came to the conclusion that the best available option of the company is to (i) strive for a sale of its domains, Danish portal and shopping activities and (ii) to discontinue the portal and webhosting activities.
2.5. Bij brief van 16 februari 2009 heeft de heer [...], algemeen directeur van SIDN, onder meer het volgende aan Lycos bericht:
Op het moment dat u dit voornemen publiek maakte op 27 november 2008 had u ruim 45.000 .nl-domeinnamen in beheer. Op dit moment zijn er dit nog zo’n 35.000. Wij begrijpen daarbij dat u hostingservice aan uw klanten per 28 februari a.s. eenzijdig wenst te beëindigen. Tevens begrijpen wij dat u voor 1 april a.s. uw deelnemerschap wilt beëindigen.
SIDN maakt zich grote zorgen over deze ontwikkelingen.
Allereerst betreffen deze zorgen de positie van de domeinnaamhouders en afnemers van hosting. Kennelijk zijn uw acties om deze mensen er van te overtuigen dat zij tijdig moeten verhuizen en hun hosting ergens anders onder moeten brengen, volstrekt onvoldoende geweest om hen in beweging te brengen. Gezien de aantallen lijkt het er dan ook op dat het ‘op zwart zetten’ voor veel partijen toch nog onverwacht zal komen met alle gevolgen voor de houders en de afnemers van dien.
Daarbij voorzien wij dat dit laatste er toe leidt dat deze actie publieke onrust zal veroorzaken en het vertrouwen in het .nl-domeinnaamsysteem negatief zal beïnvloeden.
Tenslotte voorzien wij voor ons zelf een overvloed aan vragen van houders en deelnemers over de situatie alsmede een extreem aantal (spoed)verhuizingverzoeken.
Het eenzijdig staken van uw hostingactiviteiten is op dit moment gezien het voorgaande voor ons dan ook onaanvaardbaar. U zult uitdrukkelijk een manier moeten vinden waarmee u op een behoorlijke wijze de dienstverlening aan uw, maar ook onze, klanten beëindigd. (…)
Zolang er echter geen behoorlijke oplossing gevonden is, vertrouwen wij er op dat u de dienstverlening aan de .nl-domeinnaamhouders waaronder uitdrukkelijke ook de hosting in stand zult houden. Ter voorkoming van onduidelijkheid hierover verzoek ik u mij dit binnen 3 dagen na heden schriftelijk te bevestigen.
2.6. Partijen hebben over de ontstane situatie diverse malen overleg gevoerd, zowel telefonisch als per e-mail. Op 24 februari 2009 heeft de heer [...], Partner Sales Manager Europe van Lycos, onder meer het volgende per e-mail aan SIDN bericht:
Alle klanten hebben van ons op 12 januari 2009 de opzegging van het Webhosting contract per 28 februari 2009 ontvangen. Vanaf 26 november 2008 hebben alle klanten meerdere nieuwsbrieven ontvangen waarin de stopzetting van de dienstverlening is aangekondigd. Ook via de Lycos website en het customer service gedeelte van de website werden de gebruikers op verschillende plekken gewezen op de stopzetting van de dienstverlening. Zoals u zelf gezien heeft is ook in de pers ruimschoots aandacht gegeven aan het stopzetten van de activiteiten. Het lijkt mij dan ook bijna onmogelijk dat klanten niet op de hoogte zijn van het feit dat Lycos haar activiteiten beëindigt.
De service wordt overigens op zaterdag 28 februari a.s. niet op zwart gezet. Dit mag echter absoluut niet bekend gemaakt worden omdat wij klanten aan willen sporen hun website te verhuizen. De domeinnamen worden ook niet per 28 februari a.s. opgeheven, maar blijven gedurende de resterende looptijd gewoon beschikbaar.
2.7. De heer [voorletters] [betrokkene/bedrijfsjurist bij SIDN], bedrijfsjurist van SIDN, heeft daarop op 24 februari 2009 per e-mail het volgende aan Lycos bericht:
Waar het voor ons om draait is de vraag of jullie de houders nu wel of niet bereikt hebben en of er niet toch partijen zullen zijn die zaterdag/zondag overvallen zullen worden door de beëindiging van de hostingservice en daarvan serieus nadeel ondervinden. (…)
Omdat we er nog niet van overtuigd zijn dat jullie de houders voldoende bereikt hebben, de afname van 45.000 tot 35.000 .nl domeinnamen sinds de eerste aankondiging van eind november lijkt in ieder geval te suggereren dat dit niet het geval is, heb ik de opdracht om een kort geding te starten waarin we uitstel van het staken van de hosting zullen eisen nog niet ingetrokken. Graag zouden wij alsnog het vertrouwen krijgen dat het bericht de houders heeft bereikt en dat er geen partijen zijn die door onbekendheid met jullie voornemen serieus in de problemen komen. Ik verzoek je graag zo spoedig mogelijk onderbouwd aan te tonen dat dit het geval is.
3. Het geschil
3.1. SIDN vordert dat Lycos op straffe van een dwangsom wordt veroordeeld tot:
a. voortzetting van haar hostingdienstverlening, te rekenen vanaf de dag van dit vonnis tot en met zaterdag 28 maart 2009, aan alle .nl-domeinnaamhouders die op 27 februari 2009 klant zijn van Lycos en op die dag nog hostingdiensten van Lycos afnemen,
b. het versturen van een brief, binnen twee weken na dit vonnis, aan alle .nl-domeinnaamhouders die op 27 februari 2009 klant zijn van Lycos en op die dag nog hostingdiensten van Lycos afnemen, waarin Lycos deze klanten informeert over de beëindiging van haar hostingdienstverlening per 28 maart 2009 en deze klanten meldt dat zij vóór 28 maart 2009 met een andere hostingprovider een overeenkomst dienen aan te gaan indien zij verzekerd willen blijven van het functioneren van hun website.
3.2. SIDN legt aan haar vordering ten grondslag dat Lycos onrechtmatig jegens haar handelt door in onvoldoende mate haar klanten te informeren over de aanstaande beëindiging van haar webhostingdiensten en de eventuele gevolgen daarvan. SIDN zal door de klanten van Lycos worden aangesproken wanneer hun website op zwart gaat en hun e-maildienst niet meer werkt. Daarmee wordt het vertrouwen in SIDN, als verantwoordelijke voor het .nl-domein, ernstig en onnodig beschadigd en wordt de goede naam en reputatie van SIDN aangetast. Hierdoor zal SIDN grote schade lijden. Bovendien handelt Lycos volgens SIDN in strijd met het bepaalde in artikel 4.5 van de toepasselijke algemene voorwaarden, luidende: “De deelnemer mag geen mededelingen doen of handelingen verrichten die schadelijk zijn voor de reputatie van SIDN”.
3.3. Lycos voert gemotiveerd verweer waarop, voor zover van belang, hierna zal worden ingegaan.
4. De beoordeling
4.1. Het spoedeisend belang vloeit voort uit de stellingen van SIDN.
4.2. SIDN stelt dat Lycos haar klanten, de domeinnaamhouders, onvoldoende heeft geïnformeerd over de aanstaande beëindiging van de webhostingdiensten van Lycos, welke beëindiging tot gevolg heeft dat een groot aantal websites van die domeinnaamhouders op korte termijn op zwart zal gaan. Volgens SIDN zullen de domeinnaamhouders haar - SIDN - erop aanspreken dat hun websites niet meer functioneren omdat de domeinnaamhouders het als haar verantwoordelijkheid zullen zien dat de .nl-domeinnamen blijven functioneren. Omdat SIDN als enige in Nederland is belast met de uitgifte van .nl-domeinnamen en het beheer van het .nl-domein op het internet wordt haar reputatie aangetast. De handelwijze van Lycos is onder deze omstandigheden dan ook onrechtmatig jegens SIDN, want in strijd met hetgeen volgens ongeschreven recht in het maatschappelijk verkeer betaamt. Om die reden heeft SIDN een eigen, zelfstandig belang bij de vorderingen. SIDN stelt zich op het standpunt dat zij in deze procedure niet de belangen behartigt van de domeinnaamhouders. Naar het oordeel van de voorzieningenrechter kan daarmee het verweer van Lycos, dat SIDN geen collectieve actie kan instellen als bedoeld in artikel 3:305a BW, verder onbesproken blijven.
4.3. Met inachtneming van het voorgaande spitst de beoordeling zich toe op de vraag of het handelen van Lycos jegens SIDN onrechtmatig is en SIDN daardoor (reputatie)schade zal leiden. SIDN heeft desgevraagd ter zitting aangevoerd dat zij in ieder geval vreest ideële, immateriële schade te zullen leiden. Aangenomen moet worden dat SIDN in het bijzonder het oog heeft op aantasting van eer en goede naam (artikel 6:106 lid onder b BW). In dit verband is het volgende van belang.
4.4. Partijen zijn het erover eens dat er een contractuele relatie bestaat tussen SIDN en Lycos en tussen Lycos en de domeinnaamhouders. Op dit moment beheert Lycos nog ongeveer 32.000 domeinnamen van de in totaal bijna 3,3 miljoen bij SIDN geregistreerde .nl-domeinnamen. Deze 32.000 domeinnamen worden door ongeveer 15.000 unieke domeinnaamhouders gehouden. De vergoeding voor het geregistreerd houden van de domeinnamen incasseert SIDN niet rechtstreeks bij de individuele domeinnaamhouders, maar bij Lycos. Ter zitting is ter sprake gekomen dat er niettemin ook een directe contractuele relatie zou bestaan tussen SIDN en de domeinnaamhouders. Nu SIDN dit niet nader met stukken heeft onderbouwd, zodat het bestaan van een dergelijke relatie vooralsnog onvoldoende aannemelijk is geworden, en zij haar vordering bovendien niet op deze stelling heeft gebaseerd, zal de voorzieningenrechter daar evenwel aan voorbij gaan. Het moet er dan ook voor worden gehouden dat de domeinnaamhouders niet op enige contractuele grondslag verhaal zullen hebben op SIDN voor het niet langer functioneren van hun website als gevolg van de opzegging door Lycos van hun contract met Lycos. Dat Lycos gerechtigd is door opzegging haar contracten met domeinnaamhouders te beëindigen staat niet ter discussie.
4.5. Overigens moet geconcludeerd worden dat het “op zwart gaan” van de website doordat Lycos de contracten met de domeinnaamhouders beëindigt niet zonder meer en meteen leidt tot verlies van de domeinnaam door de houder. SIDN heeft ter zitting toegelicht dat zij niet alleen zorg draagt voor de uitgifte en het onderhoud van alle .nl-domeinnamen, maar dat zij ook een technische faciliteit in stand houdt, bij gebreke waarvan het hele systeem niet operationeel kan zijn. In dit verband heeft zij aangegeven dat op het moment dat een deelnemer de overeenkomst met de domeinnaamhouder opzegt, zoals Lycos in het onderhavige geval op 12 januari 2009 per 28 februari 2009 heeft gedaan (zie 2.6), de domeinnaam gedurende een bepaalde tijd geregistreerd blijft staan op naam van die domeinnaamhouder. Volgens de heer [betrokkene/bedrijfsjurist bij SIDN] blijft de domeinnaam in ieder geval bestaan tot het einde van de periode waarvoor (via de deelnemer) de vergoeding is betaald. Na het verstrijken van deze periode schrijft SIDN de domeinnaamhouder aan en stelt zij hem in de gelegenheid om binnen een maand de domeinnaam onder te brengen bij een andere deelnemer/hostingprovider. Dat een domeinnaam automatisch vervalt op het moment dat een deelnemer haar webhostingdiensten beëindigt, is volgens [betrokkene/bedrijfsjurist bij SIDN] dan ook niet aan de orde. Daarin is dus ook niet een direct belang van SIDN gelegen bij een niet zonder nadere termijn en kennisgevingen beëindigen van de relatie van Lycos met de domeinnaamhouders.
4.6. Lycos heeft verder gemotiveerd gesteld dat zij verschillende stappen heeft ondernomen om de beëindiging van haar webhostingdiensten aan haar klanten kenbaar te maken. Zij heeft in de eerste plaats verschillende e-mailberichten aan haar klanten gestuurd. Het gaat daarbij om minimaal 6 en in sommige gevallen zelfs 12 berichten. Daarnaast zijn de klanten via het zogenaamde ‘control panel’, een aantal servicemededelingen en de website zelf op de hoogte gebracht van de aanstaande beëindiging. Ten slotte is er via de pers (op een aantal nieuws-websites) en via enkele webhosting fora op het internet melding gemaakt van de beëindiging. Lycos heeft een en ander met diverse stukken onderbouwd. Zij heeft dit ook in het overleg met SIDN voorgaand aan dit kort geding naar voren gebracht. De voorzieningenrechter leidt hier voorshands uit af dat Lycos in ieder geval op diverse wijzen heeft gepoogd haar klanten te informeren over de op handen zijnde beëindiging van haar webhostingdiensten.
4.7. Naar het voorlopig oordeel van de voorzieningenrechter valt onder de hiervoor geschetste omstandigheden, in onderlinge samenhang bezien, niet in te zien dat Lycos onrechtmatig handelt jegens SIDN met het oog op eigen belangen van SIDN indien zij op 28 februari 2009 stopt met haar webhostingdiensten. Meer in het bijzonder valt bij gebreke van een (duidelijke en gestelde) contractuele relatie tussen SIDN en de domeinnaamhouders, op grond waarvan de domeinnaamhouders SIDN te zijner tijd direct verantwoordelijk kunnen houden voor het op zwart gaan van hun website(s) en het eventueel vervallen van hun domeinnaam/domeinnamen, vooralsnog niet in te zien waarom SIDN door toedoen van Lycos in haar eer en goede naam is aangetast of anderszins onrechtmatig wordt geschaad. Dat SIDN door de handelwijze van Lycos reputatieschade zal leiden waarvoor Lycos aansprakelijk kan worden gehouden, is mede gelet op het voorgaande dan ook voorshands niet aannemelijk geworden.
4.8. Bij dit alles kan in het midden blijven of in de relatie tussen partijen de algemene voorwaarden van SIDN, behorende bij het inschrijfformulier deelnemer, van toepassing zijn. Lycos heeft namelijk geen beroep gedaan op de onbevoegdheid van (de voorzieningenrechter van) deze rechtbank, terwijl een beroep op artikel 4.5 van die algemene voorwaarden reeds is verdisconteerd in de hiervoor besproken aantasting van de eer en goede naam.
4.9. Een en ander leidt tot de conclusie dat de vorderingen van SIDN zullen worden afgewezen. SIDN zal als de in het ongelijk gestelde partij in de proceskosten worden veroordeeld. De kosten aan de zijde van Lycos worden begroot op:
- vast recht € 262,00
- salaris advocaat € 816,00
Totaal € 1.078,00
5. De beslissing
De voorzieningenrechter:
5.1. wijst de vorderingen af,
5.2. veroordeelt SIDN in de proceskosten, aan de zijde van Lycos tot op heden begroot op € 1.078,00.
Dit vonnis is gewezen door mr. R.J.B. Boonekamp en in het openbaar uitgesproken op 27 februari 2009 in tegenwoordigheid van de griffier mr. M. van Gameren, terwijl de overwegingen waarop de beslissing stoelt afzonderlijk zijn vastgelegd op 13 maart 2008.