ECLI:NL:RBAMS:2023:1360

• Datum uitspraak: 9 maart 2023
• Publicatiedatum: 10 maart 2023
• Zaaknummer: 13/005800-23
• Instantie: Rechtbank Amsterdam
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Strafrecht; Europees strafrecht
• Procedures: Eerste en enige aanleg
• Rechters: M. van Mourik; A.J. Scheijde; A.K. Glerum
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Overlevering op basis van Europees aanhoudingsbevel met waarborgen voor detentieomstandigheden

Op 9 maart 2023 heeft de Rechtbank Amsterdam uitspraak gedaan in een zaak betreffende de overlevering van een opgeëiste persoon op basis van een Europees aanhoudingsbevel (EAB) dat door de Belgische autoriteiten was uitgevaardigd. De opgeëiste persoon, geboren in 1967 en met de Nederlandse nationaliteit, was in België aangeklaagd voor verschillende strafbare feiten, waaronder deelneming aan een criminele organisatie en illegale handel in verdovende middelen. De rechtbank heeft vastgesteld dat de identiteit van de opgeëiste persoon juist is en dat hij afstand heeft gedaan van zijn recht om ter zitting aanwezig te zijn. Zijn raadsman heeft de verdediging gevoerd en geen inhoudelijk verweer aangetekend, met het oog op een snelle overlevering naar België.

De rechtbank heeft de detentieomstandigheden in België beoordeeld en vastgesteld dat er voldoende garanties zijn dat de opgeëiste persoon na overlevering in humane omstandigheden zal worden behandeld. De Belgische autoriteiten hebben garanties verstrekt dat de opgeëiste persoon in een gevangenis zal worden geplaatst die voldoet aan internationale standaarden, met voldoende leefruimte en toegang tot gezondheidszorg. De rechtbank heeft ook overwogen dat er geen reëel gevaar bestaat op een onmenselijke of vernederende behandeling, en dat de overlevering niet geweigerd kan worden op basis van de weigeringsgrond van artikel 13 OLW, aangezien het bewijs zich in België bevindt en de Belgische autoriteiten de voorkeur geven aan vervolging aldaar.

Uiteindelijk heeft de rechtbank geoordeeld dat het EAB voldoet aan de eisen van de Overleveringswet en dat er geen weigeringsgronden zijn die aan de overlevering in de weg staan. De rechtbank heeft daarom de overlevering van de opgeëiste persoon aan de Belgische autoriteiten toegestaan.

Uitspraak

RECHTBANK AMSTERDAM

INTERNATIONALE RECHTSHULPKAMER

Parketnummer: 13/005800-23

RK nummer: 23/262

Datum uitspraak: 9 maart 2023

UITSPRAAK

op de vordering van de officier van justitie bij deze rechtbank van 24 januari 2023 tot het in behandeling nemen van een Europees aanhoudingsbevel (EAB). ^[1] Dit EAB is uitgevaardigd op 29 december 2022 door de
Rechtbank van Eerste Aanleg Antwerpen, Afdeling Antwerpen (België) (hierna: de uitvaardigende justitiële autoriteit) en strekt tot de aanhouding en overlevering van:

[opgeëiste persoon],

geboren te [geboorteplaats] op [geboortedag] 1967,

ingeschreven in de Basisregistratie Personen op het adres:

[adres], [plaats],

uit anderen hoofde gedetineerd in de [detentieadres],

hierna ‘de opgeëiste persoon’.

1. Procesgang

De behandeling van het EAB heeft plaatsgevonden op de zitting van 23 februari 2023. Het openbaar ministerie heeft zich laten vertegenwoordigen door mr. C.L.E. McGivern, officier van justitie. De opgeëiste persoon heeft afstand gedaan van zijn recht om ter zitting aanwezig te zijn en is niet verschenen. Zijn raadsman, mr. M.R.J. Schönfeld, advocaat te Breda, is wel verschenen. Hij gaf aan gemachtigd te zijn om namens de opgeëiste persoon de verdediging te voeren.

2. Identiteit van de opgeëiste persoon

De rechtbank heeft de identiteit van de opgeëiste persoon onderzocht en vastgesteld dat de bovenvermelde persoonsgegevens juist zijn en dat de opgeëiste persoon de Nederlandse nationaliteit heeft.

3. Referte

De raadsman heeft geen inhoudelijk verweer gevoerd, gelet op het belang van de opgeëiste persoon om zo snel mogelijk naar België te gaan.

4. Grondslag en inhoud van het EAB

Het EAB vermeldt een
aanhoudingsbevel, bij verstek uitgevaardigd door een onderzoeksrechter bij de rechtbank van eerste aanleg te Antwerpen, afdeling Antwerpen , met
dossier nr. 2022/083 OR A. Gieselink ;
not.nr.:AN36.LB.51214/22 .

De uitvaardigende justitiële autoriteit verzoekt de overlevering vanwege het vermoeden dat de opgeëiste persoon zich schuldig heeft gemaakt aan een naar Belgisch recht strafbaar feit. Dit feit is omschreven in het EAB. ^[2]

5. Strafbaarheid: feit vermeld op bijlage 1 bij de OLW

De uitvaardigende justitiële autoriteit wijst het strafbare feit aan als een feit vermeld in de lijst van bijlage 1 bij de OLW. Het feit valt op deze lijst onder de nummers 1, 5, 9 en 24, te weten (respectievelijk):

deelneming aan een criminele organisatie

illegale handel in verdovende middelen en psychotrope stoffen

witwassen van opbrengsten van misdrijven

illegale handel in hormonale stoffen en andere groeibevorderaars

Uit het EAB volgt dat op dit feit naar het recht van België een vrijheidsstraf met een maximum van ten minste drie jaren is gesteld.

Dit betekent dat een onderzoek naar de dubbele strafbaarheid van het feit waarvoor de overlevering wordt verzocht, achterwege moet blijven.

6. De garantie als bedoeld in artikel 6, eerste lid, OLW

De opgeëiste persoon heeft de Nederlandse nationaliteit. Zijn overlevering kan daarom worden toegestaan, wanneer is gewaarborgd dat de opgeëiste persoon, in geval van veroordeling in de uitvaardigende lidstaat tot een onvoorwaardelijke vrijheidsstraf na overlevering, deze straf in Nederland mag ondergaan.

Het
Parket van de procureur des Konings Antwerpen, afdeling Turnhout, internationale dienst, heeft op 17 februari 2023 de volgende garantie gegeven:

“Met verwijzing naar uw verzoek van 16/02/2023, inzake het Europees aanhoudingsbevel dd. 29-12-2022, uitgaande van A. Gieselink, onderzoeksrechter te Antwerpen, afdeling Antwerpen, lastens de genaamde [opgeëiste persoon] (˚[geboortedag]1962) heb ik de eer u volgende garantie te verstrekken:

Overeenkomstig artikel 5 §3 van het kaderbesluit van 13 juni 2002 betreffende het Europees aanhoudingsbevel, bied ik u de garantie voor de terugkeer naar Nederland van de door u over te leveren Nederlandse onderdaan of ingezetene, in casu [opgeëiste persoon].

Deze garantie houdt in dat, eens betrokkene in België onherroepelijk tot een vrijheidsbenemende straf of maatregel is veroordeeld, deze persoon naar Nederland zal terugkeren om zijn straf of maatregel aldaar te ondergaan. De terugkeer zal gebeuren op basis van het Europees Kaderbesluit inzake de toepassing van het beginsel van wederzijdse erkenning op de vrijheidsbenemende straffen of maatregelen uitgesproken in een lidstaat van de Europese Unie (2008/909/JBZ).”

Naar het oordeel van de rechtbank is deze garantie voldoende.

7. Artikel 11 OLW: detentieomstandigheden

In een uitspraak van 14 december 2022 ^[3] heeft de rechtbank geoordeeld dat er voor alle gevangenissen in België een algemeen gevaar bestaat op een onmenselijke of vernederende behandeling in de zin van artikel 4 van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie en dat de door België afgegeven algemene detentiegarantie niet langer voldoet.

Op 20 februari 2023 heeft het
Directoraat-generaal Wetgeving, Fundamentele rechten en Vrijheden, dienst internationale samenwerking in strafzaken, centrale autoriteit , de volgende garantie gegeven:

“Ter beantwoording van het verzoek om een individuele detentiegarantie uitgaande van Arrondissementsparket Amsterdam (dd. 16 februari 2023) betreffende de detentieomstandigheden waaraan [opgeëiste persoon] (°[geboortedag] 1962) zal worden onderworpen na overlevering ingevolge het Europees aanhoudingsbevel met oog op strafvervolging uitgevaardigd door de Belgische gerechtelijke autoriteiten (dd. 19 december 2022; ref. 2022/083), verstrek ik u de volgende informatie.

1. In welke detentie-instelling zal de opgeëiste persoon gedetineerd worden?

[opgeëiste persoon] zal worden opgesloten in de gevangenis van Mechelen indien na overlevering door de bevoegde gerechtelijke autoriteit wordt beslist dat de persoon in voorlopige hechtenis dient te blijven.

2. Welke waarborgen worden gegarandeerd inzake de detentieomstandigheden in de detentie-instelling?

België garandeert dat de opgeëiste persoon na overlevering zal worden opgesloten in een instelling en op een wijze die in overeenstemming is met de fundamentele rechten en in het bijzonder relevante internationale standaarden (o.a. CPT standaarden) met in begrip van voldoende individuele leefruimte, afgescheiden sanitair en dagactiviteiten buiten de cel.

In deze zaak garandeert België de volgende waarborgen inzake de detentieomstandigheden waar [opgeëiste persoon] aan zal worden onderworpen na overlevering:

- De opgeëiste persoon zal niet worden opgesloten in een cel met minder dan 3m2 individuele levensruimte. Dit geldt zowel indien de opgeëiste persoon in een eenpersoons- als in een meerpersoonscel zou worden opgesloten.

- De gemiddelde minimum leefruimte van elke cel is 9,9 m2.

o De sanitair blokken omvatten een wasbak en een toilet dat is afgescheiden van de rest van de cel door een muur of scherm.

o Het vast meubilair omvat onder andere een tafel, kast en bed.

- De opgeëiste persoon zal een bed ter beschikking hebben en zal bijgevolg niet op grond hoeven te slapen.

- Er worden verschillend dagactiviteiten buiten de cel voorzien. Deze activiteiten omvatten in ieder geval zijn minstens dagelijkse wandelingen in een open koer en regelmatige familiebezoeken. Er is een wisselende programma van aanvullende activiteiten dewelke werken via een inschrijvingssysteem. Sport en arbeid zijn onderhevig aan aanzienlijke wachtlijsten.

3. Sanitaire en hygiëne omstandigheden

Als algemene regel, voorziet de Basiswet van 12 januari 2005 betreffende het gevangeniswezen en de rechtspositie van de gedetineerden in algemene rechten en plichten voor gedetineerden, o.a. het recht op dagelijkse persoonlijke hygiëne, het recht op toegang tot gezondheidszorg en -bescherming evenredig aan dewelke wordt voorzien buiten de gevangenismuren. In dit verband, is een penitentiaire gezondheidsraad opgericht bij wet die adviseert bij het verbeteren van de kwaliteit de gezondheidszorg binnen de gevangenismuren. De medische zorg binnen de gevangenismuren is van gelijke kwaliteit als de medische zorg die wordt verstrekt buiten de gevangenismuren.

Aan de hand van een globale beoordeling van alle gegevens waarover zij beschikt, gaat de rechtbank uit van de geboden zekerheid in voorgaande garantie. ^[4] De rechtbank is van oordeel dat er, gezien deze garantie, voor de opgeëiste persoon na overlevering geen reëel gevaar bestaat op een onmenselijke of vernederende behandeling.

8. Weigeringsgrond als bedoeld in artikel 13 OLW

Het EAB ziet op een feit dat geacht wordt mogelijk geheel of gedeeltelijk op Nederlands grondgebied te zijn gepleegd. In zo’n situatie kan de rechtbank de overlevering weigeren. ^[5]

De officier van justitie heeft de rechtbank verzocht af te zien van deze weigeringsgrond en heeft daartoe aangevoerd dat het onderzoek in België is aangevangen en dat het bewijs zich daar bevindt. Ook hebben de Belgische autoriteiten met het uitvaardigen van het EAB te kennen gegeven dat zij er de voorkeur aan geven om het feit aldaar te vervolgen.

De rechtbank stelt voorop dat:

- aan de regeling van het EAB ten grondslag ligt dat overlevering de hoofdregel is en weigering de uitzondering moet zijn;

- de gedachte achter deze facultatieve weigeringsgrond is, te voorkomen dat Nederland zou moeten meewerken aan overlevering voor een zogenoemd lijstfeit dat geheel of ten dele in Nederland is gepleegd en dat hier niet strafbaar is of hier niet pleegt te worden vervolgd.

De rechtbank is op basis van hetgeen de officier van justitie heeft aangevoerd van oordeel dat het gegeven dat het feit geacht wordt mogelijk geheel of gedeeltelijk in Nederland te zijn gepleegd onvoldoende aanleiding vormt om de weigeringsgrond van artikel 13 OLW toe te passen.

9. Slotsom

De rechtbank stelt vast dat het EAB voldoet aan de eisen van artikel 2 OLW. Verder staan geen weigeringsgronden aan de overlevering in de weg en is geen sprake van een geval waarin aan het EAB geen gevolg mag worden gegeven. Om die reden staat de rechtbank de overlevering toe.

10. Toepasselijke wetsartikelen

De artikelen 2, 5, 6 en 7 OLW.

11. Beslissing

STAAT TOE de overlevering van
[opgeëiste persoon] aan de
Rechtbank van Eerste Aanleg Antwerpen, Afdeling Antwerpen (België) voor het feit zoals dat is omschreven in onderdeel e) van het EAB.

Deze uitspraak is gedaan door

mr. M. van Mourik, voorzitter,

mrs. A.J. Scheijde en A.K. Glerum, rechters,

in tegenwoordigheid van mr. L.J.F. Ceelie, griffier,

en in het openbaar uitgesproken op de zitting van 9 maart 2023.

Ingevolge artikel 29, tweede lid, OLW staat tegen deze uitspraak geen gewoon rechtsmiddel open.

Voetnoten

1. Zie artikel 23 Overleveringswet.

2. Zie onderdeel e) van het EAB.

3. ECLI:NL:RBAMS:2022:7536, rechtsoverweging 5.

4. Hof van Justitie van de Europese Unie, 25 juli 2018,

5. Artikel 13, eerste lid, aanhef en onder a, OLW.