ECLI:NL:RBAMS:2021:1807

• Datum uitspraak: 9 april 2021
• Publicatiedatum: 15 april 2021
• Zaaknummer: 8831008 / CV EXPL 20-19155
• Instantie: Rechtbank Amsterdam
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Civiel recht; Intellectueel-eigendomsrecht
• Procedures: Eerste aanleg - enkelvoudig
• Rechters: N.A.J. Purcell
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Aansprakelijkheid van domeinnaamhouder bij auteursrechtinbreuk op website

In deze zaak heeft de kantonrechter van de Rechtbank Amsterdam op 9 april 2021 uitspraak gedaan in een geschil tussen een fotograaf, eiser, en Hostnet B.V., de gedaagde. Eiser, die foto- en filmopnames heeft gemaakt van het huwelijk van minister Ferdinand Grapperhaus, vorderde dat Hostnet aansprakelijk werd gesteld voor inbreuk op zijn auteursrechten. Eiser stelde dat Hostnet, als domeinnaamhouder van de website commonsensetv.nl, verantwoordelijk was voor de inhoud van de website waarop zijn beelden zonder toestemming waren geplaatst. De procedure begon met een dagvaarding op 14 oktober 2020, gevolgd door een mondelinge behandeling op 12 februari 2021. Tijdens de behandeling werd vastgesteld dat de beelden tussen 14 en 22 oktober 2020 van de website waren verwijderd.

De kantonrechter oordeelde dat Hostnet niet aansprakelijk was voor de auteursrechtinbreuk, omdat zij niet de hostingprovider was van de website en dus geen controle had over de inhoud. De rechter benadrukte dat de domeinnaamhouder niet automatisch aansprakelijk is voor inbreuken die op de aan de domeinnaam gekoppelde website plaatsvinden. Hostnet had weliswaar de domeinnaam geregistreerd, maar was niet verantwoordelijk voor de hosting en de inhoud van de website. De rechter wees alle vorderingen van eiser af, inclusief de schadevergoeding, en veroordeelde eiser in de proceskosten van Hostnet.

Deze uitspraak benadrukt de verantwoordelijkheden van domeinnaamhouders en registrars in het kader van auteursrecht en de noodzaak voor eiser om de juiste partijen aan te spreken in geval van inbreuk op auteursrechten. De uitspraak heeft implicaties voor de aansprakelijkheid van registrars en domeinnaamhouders in vergelijkbare situaties.

Uitspraak

vonnis

RECHTBANK AMSTERDAM

Afdeling privaatrecht

zaaknummer en rolnummer: 8831008 / CV EXPL 20-19155

Uitspraak: 9 april 2021

Vonnis van de kantonrechter

in de zaak van:

[eiser] ,

wonende te [woonplaats] ,

eiser,

gemachtigde: mr. Q.J.A. Meijnen,

tegen

Hostnet B.V. ,

gevestigd te Amsterdam,

gedaagde,

gemachtigde: mr. E.A. Flierman-Siegrist

Partijen worden hierna aangeduid als [eiser] en Hostnet.

1. De procedure

1.1.

Het verloop van de procedure blijkt uit:

• de dagvaarding van 14 oktober 2020, met producties,
• de conclusie van antwoord, met producties,
• het tussenvonnis van 15 december 2020, waarbij ambtshalve een mondelinge behandeling is bepaald.

1.2.

De mondelinge behandeling heeft op 12 februari 2021 plaatsgevonden. Partijen hebben daar hun standpunten toegelicht. Van de kant van [eiser] zijn aanvullende producties overgelegd. De aantekeningen van de zitting bevinden zich in het dossier. Daarna is vonnis bepaald.

2. De feiten

2.1.

[eiser] is fotograaf. Op 22 augustus 2020 heeft hij foto- en filmopnames gemaakt van het huwelijk van Ferdinand Grapperhaus, minister van Justitie en Veiligheid. De foto’s zijn in diverse dagbladen gepubliceerd en de filmopnames (hierna: de filmbeelden) zijn in diverse tv-programma’s getoond.

2.2.

De domeinnaam commonsensetv.nl (hierna: de domeinnaam) is op 31 juli 2019 door Hostnet als registrar bij SIDN geregistreerd. Een registrar is een tussenpersoon die namens de domeinnaamhouder het contact met SIDN onderhoudt. In de Whois van SIDN werd als naam van de houder van de domeinnaam vermeld: “Privacy protected by Hostnet”. Onder die naam registreert Hostnet domeinnamen van klanten die hun naam en adres niet in de Whois vermeld willen zien. De klant op wiens verzoek de domeinnaam is geregistreerd was [klant] (hierna: [klant] ).

2.3.

Aan de URL https://commonsensetv.nl is een website gekoppeld (hierna: de website) met de naam Common Sense TV/ CSTV. Op de website worden diverse posts geplaatst; de website verwoordt het zelf als volgt:
“Op CommonSenseTV plaatsen onafhankelijke burgers wat zij u willen laten zien in de vorm van artikelen, columns of opiniestukken.”

2.4.

Op 2 september 2020 is er op de website een post geplaatst door “ [naam] ”, onder de titel
“Nieuwe foto’s handenschuddende en knuffelende Grapperhaus” . In deze post was een filmpje (hierna: het filmpje) te zien, waarin zowel oude beelden van Grapperhaus als door [eiser] gemaakte filmbeelden van het huwelijk van Grapperhaus te zien waren, en het logo van CommonSenseTV voorbij komt. In dezelfde post zijn vijf ‘stills’ (hierna: de stills) geplaatst van een uitzending op SBS6 waarin de filmbeelden werden getoond.

2.5.

[eiser] heeft via het op de website vermelde e-mailadres [e-mail] verzocht het filmpje en de stills te verwijderen en schadevergoeding te betalen. Op dat verzoek is niet gereageerd. Wel is de sommatie op 23 september 2020 op de website geplaatst, in een nieuwe post met de titel
“CTSV krijgt een schadeclaim van € 9.375 vanwege screenshots Grapperhaus” . In die post is een van de stills gebruikt.

2.6.

Op 24 september 2020 heeft de advocaat van [eiser] Hostnet gesommeerd om

€ 7.155,- aan schade te vergoeden en te bevestigen dat de filmbeelden en stills van de website worden verwijderd.

2.7.

Bij e-mail van 29 september 2020 heeft Hostnet als volgt gereageerd:

(…) Wij hebben uw klacht over commonsensetv.nl in goede orde ontvangen. Na het controleren van uw klacht blijkt dat de hosting voor deze website niet wordt verzorgd door Hostnet, maar door een andere provider.

Ik adviseer u om contact op te nemen met de betreffende hostingprovider en daar uw klacht voor te leggen. Voor meer informatie zoekt u in het openbare WHOIS-register naar de nameservers en het DNS van commonsensetv.nl . Deze verwijzen naar de correcte hostingprovider. (…)

2.8.

Op dezelfde dag heeft Hostnet [klant] medegedeeld:

(…) Dit bericht is om u op de hoogte te stellen van een ontvangen klacht over uw domeinnaam commonsensetv.nl. Hierbij wordt verwezen naar het onrechtmatig gebruik van informatie op de website.

Als uw hostingprovider zijn wij verplicht u op de hoogte te stellen van de klacht. Wij zijn echter geen partij in de bemiddeling, dit is tevens doorgegeven aan de melder van de klacht.

Wij gaan er vanuit u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd. (…)

2.9.

Dezelfde dag nog heeft de advocaat van [eiser] gereageerd:

(…) Dank voor uw bericht. Hostnet B.V. (de handelsnaam van Hostnet B.V. “privacy protected by Hostnet”) staat als houder van de domainnaam (sic) commonsense.tv in het SIDN register vermeld. Vandaar dat ik mij tot uw organisatie richt. Ik herhaal hierbij de sommatie. Indien uw organisatie niet, of niet volledig aan de sommatie voldoet zal ik rechtsmaatregelen nemen. (…)

2.10.

Bij e-mail van 1 oktober 2020 reageerde Hostnet als volgt:

(..) Hostnet B.V. is een webhosting bedrijf waarin klanten bij ons domeinen kunnen registreren. Deze domeinen kunnen ook worden aangevraagd worden met Privacy bescherming waardoor de klant zijn/haar informatie gewaarborgd blijft, dit houd (sic) niet weg dat de klant nog steeds aansprakelijk is voor eventuele klachten.

Wij zouden de klacht dan ook kunnen doorsturen naar de klant met daarbij de vraag of

of diegene met u contact wilt opnemen. Hiervoor vragen wij aan u welke contact gegevens wij mogen delen met de klant zodat deze eventueel contact kan opnemen met u.

Hiernaast moeten wij u nog extra informeren dat wanneer er enige aanpassingen aan de website gedaan moeten worden of dat deze verwijderen (sic) moet worden. Wij (sic) daarbij niet kunnen helpen aangezien de website dus niet onder het beheer van Hostnet B.V. valt. Wanneer wij de DNS volgen binnen de nameservers van het domein komen wij op het bedrijf SingleHop LLC uit. (…)

2.11.

Op dezelfde dag reageerde de advocaat van [eiser] als volgt:

(…) Dank voor je bericht. Zoals ik je in mijn sommatiebrief ook al schreef heeft cliente via het [e-mail] gecommuniceerd. Dit heeft er toe geleid -zoals ook uit mijn brief blijkt- dat de e-mail die client heeft verstuurd integraal op de website is geplaatst.

Uitgangspunt is dat de domeinnaamhouder verantwoordelijk is voor de website gekoppeld aan het domein. Zo ben ik houder van de domeinnaam van mijn kantoor, en daar verantwoordelijk voor. Hostnet B.V. zal houder zijn van hostnet.nl en is verantwoordelijk voor de daar aan verbonden website.

Blijkbaar zijn jullie voor klanten gaan optreden als domeinnaamhouder. Dat jullie dat doen moeten jullie natuurlijk helemaal zelf weten. Het heeft echter wel tot gevolg dat jullie daarmee aansprakelijk zijn voor hetgeen er op de aan de domeinaam gekoppelde website gebeurt (zie ook de SIDN voorwaarden). Dit geldt des te meer indien er op de website zelf geen contactgegevens staan genoemd, zoals in het onderhavige geval. Dat jullie kennelijk het beheer van de website hebben uitbesteed aan een andere partij (SingleHop LLC) is de verantwoordelijkheid van Hostnet B.V.

Ik hoop en neem aan dat jullie goede afspraken hebben gemaakt met partijen die anoniem willen blijven en van jullie “Privacy bescherming” dienst gebruik maken. Klaarblijkelijk wensen jullie niet aan de sommatie te voldoen. Ik ga nu een dagvaarding opstellen en Hostnet B.V. dagvaarden. Nogmaals wijs ik Hostnet B.V. erop dat zij volledig aansprakelijk zijn voor alle in redelijkheid gemaakte advocaatkosten ex. 1019 H Rv. (…)

2.12.

[klant] heeft zijn contract met Hostnet opgezegd. Op 2 oktober 2020 is er voor de domeinnaam in de Whois van SIDN een andere registrar geregistreerd: PDR Ltd. Endurance Group, met een adres in India. Er worden sindsdien helemaal geen houdergegevens meer vermeld in de Whois.

2.13.

Na het uitbrengen van de dagvaarding op 14 oktober 2020 heeft Hostnet op eigen initiatief de naam en adresgegevens van [klant] aan de advocaat van [eiser] verschaft.

2.14.

Bij de mondelinge behandeling is vastgesteld dat de post met het filmpje en de stills tussen 14 en 22 oktober 2020 van de website is verdwenen en daar sindsdien niet meer op heeft gestaan.

3. Het geschil

3.1.

[eiser] vraagt de rechtbank bij vonnis, uitvoerbaar bij voorraad,

I. te verklaren voor recht dat gedaagde inbreuk heeft gemaakt op de auteursrechten van [eiser] op het Grapperhaus filmpje en de Grapperhaus stills en deze zonder toestemming van [eiser] openbaar heeft gemaakt en verspreid door deze openbaar te maken en te verspreiden via de website verbonden aan de domeinnaam commonsensetv.nl;

II. te verklaren voor recht dat gedaagde inbreuk heeft gemaakt op de auteursrechten van [eiser] op het Grapperhaus filmpje en de Grapperhaus stills door deze zonder de naam van [eiser] als auteursrechthebbende openbaar te maken en te verspreiden via de website verbonden aan de domeinnaam commonsensetv.nl;

III. te verklaren voor recht dat gedaagde inbreuk heeft gemaakt op de auteursrechten van [eiser] op het Grapperhaus filmpje en de Grapperhaus stilis door deze te verminken door bij te snijden en openbaar te maken en te verspreiden via de website verbonden aan de domeinnaam commonsensetv.nl;

IV. gedaagde te verbieden het Grapperhaus filmpje en de Grapperhaus stills openbaar te maken en/of te verspreiden zonder toestemming van eiser, waaronder, maar niet beperkt tot, middels de domeinnaam commonsensetv.nl;

V. gedaagde te veroordelen om, binnen 24 uur nadat dit vonnis per e-mail aan gedaagde is verzonden, alle filmpjes en stills die inbreuk maken op de auteursrechten van [eiser] openbaargemaakt op de website die hangt onder de domeinnaam commonsensetv.nl te verwijderen en verwijderd te houden;

VI. gedaagde te veroordelen, voor het geval zij niet tijdig aan het onder V bepaalde voldoet, om binnen 24 uur na de onder V genoemde termijn haar medewerking te verlenen aan de verwijdering en/of buitengebruikstelling van de website die hangt onder de domeinnaam commonsensetv.nl;

VII. gedaagde te veroordelen, indien gedaagde niet tijdig aan het onder V en VI

bepaalde heeft voldaan, dit vonnis in de plaats treedt van een zelfstandig verzoek van gedaagde aan SIDN tot onmiddellijke buitengebruikstelling van de domeinnaam

commonsensetv.nl;

VIII. gedaagde te veroordelen aan eiser een schadevergoeding te betalen van

EUR 6.781,25 wegens het onrechtmatig handelen jegens eiser, in het bijzonder vanwege inbreuk op zijn auteursrechten en vanwege kosten van opsporing en onderzoek, binnen 5 werkdagen na betekening van het vonnis als schadevergoeding, althans een door UEA in goede justitie te bepalen bedrag;

IX. gedaagde te veroordelen in de werkelijk door [eiser] gemaakte proceskosten, op het moment van dagvaarden groot € 1.780,56 welke kosten tijdig in het geding zullen worden gebracht, conform art. 1019H Rv.

3.2.

Hostnet voert verweer en verzoekt de rechtbank de vorderingen af te wijzen en [eiser] in de proceskosten te veroordelen.

4. De beoordeling

4.1.

Het lijdt naar het oordeel van de kantonrechter geen twijfel dat (i) degene(n) die het filmpje en de stills op de website hebben geplaatst, daarmee inbreuk hebben gemaakt op het auteursrecht van [eiser] en dat (ii) [eiser] daardoor, althans door derving van licentie-inkomsten, schade heeft geleden. De betwisting door Hostnet dat [eiser] auteursrechthebbende is op de filmbeelden mist onderbouwing. [eiser] staat algemeen bekend als de maker van de filmbeelden; hij is degene die daarmee naar buiten is getreden en [eiser] heeft met facturen en betalingsbewijzen aangetoond dat onder meer Talpa en het NOS Journaal hem hebben betaald voor het gebruik van de filmbeelden. Hostnet stelt daar niets tegenover, terwijl dat (art. 4 Auteurswet) op haar weg had gelegen.

Bij de mondelinge behandeling is verder vastgesteld dat geen sprake is van een ‘embedded’ video van de website van Hart van Nederland waarmee geen inbreuk zou worden gemaakt. Het filmpje is een montage van oude beelden en een deel van de filmbeelden, en het logo van CommonSenseTV komt daarin voorbij.

4.2.

De stelling van [eiser] dat ook Hostnet inbreuk heeft gemaakt op het auteursrecht van [eiser] volgt de kantonrechter evenwel niet. Deze stelling berust uitsluitend op de veronderstelling dat iemand die zich naar de buitenwereld toe presenteert als houder van een domeinnaam verantwoordelijk is voor alles wat er op de aan die domeinnaam gekoppelde website gebeurt, en dat als iemand een foto of filmpje post op een website dat inbreuk maakt op een auteursrecht, de domeinnaamhouder automatisch ook inbreuk maakt op dat auteursrecht. Die veronderstelling is niet juist. Bij de mondelinge behandeling is er van de kant van [eiser] op gewezen dat het plaatsen van hyperlinks naar websites met auteursrechtelijk beschermde inhoud onder omstandigheden een auteursrechtinbreuk kan opleveren. De kantonrechter ziet geen parallel tussen het actief plaatsen van hyperlinks naar een webpagina waarop inbreuk wordt gemaakt op een auteursrecht en het geregistreerd staan als domeinnaamhouder terwijl er ergens op de aan de domeinnaam gekoppelde website inbreuk wordt gemaakt op een auteursrecht.

4.3.

De vervolgvraag is of Hostnet anderszins een verwijt valt te maken waaruit volgt dat zij onrechtmatig tegen [eiser] heeft gehandeld. Voor de beantwoording van die vraag is van belang in welke hoedanigheid of hoedanigheden Hostnet in deze zaak heeft gefigureerd. Dat waren er twee. Ten eerste was zij de registrar, die voor haar klant [klant] , de eigenlijke domeinnaamhouder, de domeinnaam bij SIDN heeft geregistreerd. Ten tweede schermde zij de identiteit af van die eigenlijke domeinnaamhouder door zichzelf, althans “Privacy protected by Hostnet” als naam van de domeinnaamhouder te laten vermelden.

Hostnet was niet de hosting provider voor de website. Zij heeft [eiser] daar bij haar allereerste reactie al op gewezen. Bij deze reactie heeft zij impliciet, en bij haar tweede reactie expliciet verwezen naar SingleHop LLC. Voor zover [eiser] met de opmerking dat zijn advocaat contact heeft opgenomen met SingleHop LLC en dat die toen liet weten niet de hosting provider te zijn betwist dat deze partij de hosting provider was, volgt de kantonrechter hem niet. Dat contact vond immers plaats kort voor de mondelinge behandeling. De domeinnaam was toen al van registrar gewisseld; degene die de website beheert kan heel wel ook van hosting provider zijn gewisseld. Het viel de kantonrechter nog wel op dat Hostnet zichzelf in haar mail aan [klant] (2.8) “uw hostingprovider” noemt, maar dat kan niet afdoen aan het feit dat Hostnet in de procedure gemotiveerd stelt dat zij niet de hosting provider van de website was en [eiser] daar onvoldoende tegenover stelt.

4.4.

Een registrar, die tevens als formele domeinnaamhouder optreedt, kan als er inbreuk wordt gemaakt op rechten van een derde op een website die gekoppeld is aan een door haar voor een klant geregistreerde domeinnaam met het oog op de belangen van de derde drie dingen doen:

• zij kan de klacht van de derde doorleiden naar haar klant (zij kent immers diens naam en adres en zij schermt die af);
• zij kan naam en adres van de klant verstrekken aan de derde, zodat die de klant rechtstreeks kan aanschrijven;
• zij kan de domeinnaam en de website ontkoppelen, zodat de website geheel offline gaat.

Onder omstandigheden kan een registrar, die tevens als formele domeinnaamhouder optreedt, onrechtmatig handelen jegens de derde door te weigeren een of meer van die maatregelen te nemen.

Een registrar, die tevens als formele domeinnaamhouder optreedt, kan niet gedeeltelijk ingrijpen op een website en bepaalde content verwijderen. Dat kan, naast degene die de website feitelijk beheert, alleen de hosting provider.

4.5.

Bij de mondelinge behandeling is door partijen ingegaan op de vraag of en in hoeverre Hostnet jegens [eiser] gehouden was een of meer van de onder 4.4. genoemde maatregelen te nemen. Het antwoord op die vraag kan in het midden blijven. [eiser] heeft Hostnet slechts gesommeerd om content (het filmpje en de stills) van de website te verwijderen en om schadevergoeding te betalen. De kantonrechter heeft vastgesteld dat Hostnet geen content kon verwijderen. Zij was niet de hosting provider, en ook het feit dat zij, althans ‘Privacy protected by Hostnet’ formeel als domeinnaamhouder geregistreerd stond, maakt niet dat zij content kon verwijderen. [eiser] heeft Hostnet dus bij herhaling gevraagd iets te doen wat zij niet kon doen. Voor zover Hostnet wel iets kon doen (hiervoor onder 4.4), heeft [eiser] het haar niet gevraagd, terwijl Hostnet twee van de drie acties die zij kon ondernemen nota bene op eigen initiatief heeft verricht: zij heeft de klacht direct doorgeleid naar [klant] en zij heeft (zij het op een laat moment, maar als gezegd heeft [eiser] er niet eens om gevraagd) naam en adres van haar klant aan de advocaat van [eiser] doorgegeven. De klant was ondertussen binnen enkele dagen na het doorleiden van de sommatie al bij Hostnet vertrokken, zodat het eventuele ontkoppelen van domeinnaam en website, voor zover daar aanleiding toe zou zijn geweest, niet eens aan de orde heeft kunnen komen. De conclusie van de kantonrechter is dan ook dat Hostnet in haar reactie op de door [eiser] aangekaarte auteursrechtinbreuk op de website niets heeft gedaan of nagelaten dat onrechtmatig is jegens [eiser] .

4.6.

Hieruit volgt, dat alle vorderingen van [eiser] moeten worden afgewezen. De vorderingen tot verklaring voor recht (onder I tot en met III) en de verbods- en gebodsvorderingen met betrekking tot de filmbeelden (onder IV en V) gaan er vanuit dat Hostnet inbreuk heeft gemaakt op het auteursrecht van [eiser] en controle heeft over de inhoud van de website, terwijl dat niet het geval is. De ontkoppeling van domeinnaam en website die onder VI wordt gevorderd is een handeling die Hostnet op het moment van de sommatie wel kon verrichten, maar destijds heeft [eiser] dat niet van haar gevraagd en al heel snel na de sommatie was Hostnet al niet meer in staat dit te doen, omdat haar klant van registrar wisselde (4.5). Deze vordering en de daaraan gekoppelde vordering onder VII moeten daarom worden afgewezen. Ook de vordering onder VIII, tot vergoeding van schade, wordt afgewezen. Hostnet heeft immers geen inbreuk gemaakt op het auteursrecht van [eiser] . Voor zover deze vordering mede gebaseerd is op een ander onrechtmatig handelen van Hostnet jegens [eiser] , is ook dat niet komen vast te staan, nog los van het feit dat geheel onduidelijk is wat het verband is tussen enerzijds enig handelen of nalaten van Hostnet bij haar reactie op de op de door [eiser] aangekaarte auteursrechtinbreuk en anderzijds het gegeven dat degene die het filmpje en de stills op de website heeft geplaatst [eiser] geen licentievergoeding heeft betaald.

4.7.

[eiser] zal als de in het ongelijk gestelde partij in de kosten van Hostnet worden veroordeeld. Partijen hebben over en weer aanspraak gemaakt op proceskostenvergoedingen ingevolge art. 1019h Rv. Anders dan [eiser] heeft Hostnet het door haar gevorderde bedrag aan salaris van € 2.500 niet met stukken gespecificeerd. Nu [eiser] evenwel € 6.500 eist, acht de kantonrechter het door Hostnet gevorderde bedrag redelijk. Het bedrag van € 6.500 omvat ook griffierecht en betekeningskosten, en de kosten aan de zijde van de eiser liggen in dit soort zaken vaak wat meer hoger dan die aan de zijde van gedaagde, maar de aanspraak van Hostnet op minder dan de helft van dat bedrag acht de kantonrechter dan nog alleszins redelijk.

5. De beslissing

De kantonrechter:

5.1.

wijst de vorderingen af,

5.2.

veroordeelt [eiser] in proceskosten, tot op heden aan de zijde van Hostnet begroot op € 2.500,-,

5.3.

veroordeelt [eiser] in de na dit vonnis ontstane kosten, begroot op € 124,00 aan salaris gemachtigde, te vermeerderen, als [eiser] niet binnen veertien dagen na aanschrijving aan het vonnis heeft voldaan en er vervolgens betekening van de uitspraak heeft plaatsgevonden, met de explootkosten van betekening van de uitspraak,

5.4.

verklaart dit vonnis wat betreft de proceskostenveroordeling uitvoerbaar bij voorraad.

Aldus gewezen door mr. N.A.J. Purcell, kantonrechter, en in het openbaar uitgesproken op 9 april 2021.