ECLI:NL:RBAMS:2020:5061

• Datum uitspraak: 13 oktober 2020
• Publicatiedatum: 20 oktober 2020
• Zaaknummer: 13/751603-20
• Instantie: Rechtbank Amsterdam
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Strafrecht; Europees strafrecht
• Procedures: Eerste aanleg - meervoudig
• Rechters: J.A.A.G. de Vries; M.E.M. James-Pater; M.T.C. de Vries
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Overlevering op basis van Europees Aanhoudingsbevel met betrekking tot strafbare feiten in Slowakije

In deze zaak heeft de Rechtbank Amsterdam op 13 oktober 2020 uitspraak gedaan over een vordering tot overlevering op basis van een Europees Aanhoudingsbevel (EAB) dat was uitgevaardigd door het District Court Nitra in Slowakije. De vordering, ingediend door de officier van justitie, betreft de overlevering van een opgeëiste persoon die verdacht wordt van betrokkenheid bij illegale handel in verdovende middelen. De rechtbank heeft vastgesteld dat de identiteit van de opgeëiste persoon juist is en dat hij de Nederlandse nationaliteit heeft. Dit betekent dat zijn overlevering alleen kan worden toegestaan als er een garantie is dat hij zijn straf in Nederland zal ondergaan.

De rechtbank heeft de garantie van het District Court Nitra beoordeeld en geconcludeerd dat deze voldoet aan de eisen van de Overleveringswet. De officier van justitie heeft betoogd dat de overlevering noodzakelijk is voor een goede rechtsbedeling, ondanks dat de feiten ook op Nederlands grondgebied gepleegd zouden kunnen zijn. De rechtbank heeft de argumenten van de officier van justitie gevolgd en geoordeeld dat de overlevering kan plaatsvinden, omdat de feiten naar Nederlands recht ook strafbaar zijn.

Daarnaast heeft de rechtbank het verzoek van de raadsman om prejudiciële vragen te stellen aan het Hof van Justitie van de Europese Unie afgewezen. De rechtbank oordeelde dat de Slowaakse strafmaat niet onevenredig is en dat er voldoende waarborgen zijn voor de opgeëiste persoon. De rechtbank heeft uiteindelijk besloten om de overlevering toe te staan, omdat aan alle wettelijke vereisten is voldaan en er geen weigeringsgronden zijn.

Uitspraak

RECHTBANK AMSTERDAM

INTERNATIONALE RECHTSHULPKAMER

Parketnummer: 13/751603-20

RK nummer: 20/3887

Datum uitspraak: 13 oktober 2020

UITSPRAAK

op de vordering ex artikel 23 Overleveringswet (OLW), ingediend door de officier van justitie bij deze rechtbank. Deze vordering dateert van 12 augustus 2020 en betreft onder meer het in behandeling nemen van een Europees aanhoudingsbevel (EAB).

Dit EAB is uitgevaardigd op 26 juni 2020 door
the District Court Nitra (Slowakije) en strekt tot de aanhouding en overlevering van:

[opgeëiste persoon] ,

geboren te [geboorteplaats] op [geboortedag] 1977,

ingeschreven in de Basisregistratie Personen op het adres:

[BRP-adres] ,

gedetineerd in [detentieadres] ,

hierna te noemen de opgeëiste persoon.

1. Procesgang

De vordering is behandeld op de openbare zitting van 29 september 2020. Het verhoor heeft plaatsgevonden in tegenwoordigheid van de officier van justitie mr. C.L.E. McGivern. De opgeëiste persoon is door middel van telehoren in de penitentiaire inrichting gehoord en bijgestaan door zijn raadsman, mr. F.P. Slewe, advocaat te Amsterdam.

De rechtbank heeft de termijn waarbinnen zij op grond van artikel 22, eerste lid, OLW uitspraak moet doen met dertig dagen verlengd omdat zij die verlenging nodig heeft om over de verzochte overlevering te beslissen.

2. Identiteit van de opgeëiste persoon

De rechtbank heeft de identiteit van de opgeëiste persoon onderzocht. De opgeëiste persoon heeft ter zitting verklaard dat de bovenvermelde personalia juist zijn en dat hij de Nederlandse nationaliteit heeft.

3. Grondslag en inhoud van het EAB

In het EAB wordt melding gemaakt van een
national Arrest Warrant van 23 juni 2020 van
the

District Court Nitra , met kenmerk 1 Tp/38/2020.

De overlevering wordt verzocht ten behoeve van een door de justitiële autoriteiten van de uitvaardigende lidstaat ingesteld strafrechtelijk onderzoek ter zake van het vermoeden dat de opgeëiste persoon zich schuldig heeft gemaakt aan naar Slowaaks recht strafbare feiten.

Deze feiten zijn omschreven in onderdeel e) van het EAB. Een door de griffier gewaarmerkte fotokopie van dit onderdeel is als bijlage aan deze uitspraak gehecht.

4. Strafbaarheid

Feiten vermeld op bijlage 1 bij de OLW

Onderzoek naar de dubbele strafbaarheid van de feiten waarvoor de overlevering wordt verzocht, moet achterwege blijven, nu de uitvaardigende justitiële autoriteit de strafbare feiten heeft aangeduid als feiten vermeld in de lijst van bijlage 1 bij de OLW. De feiten vallen op deze lijst onder nummer 5, te weten:

illegale handel in verdovende middelen en psychotrope stoffen

Uit het EAB volgt dat op deze feiten naar Slowaaks recht een vrijheidsstraf met een maximum van ten minste drie jaren gesteld.

5. De garantie als bedoeld in artikel 6, eerste lid, OLW

De opgeëiste persoon heeft de Nederlandse nationaliteit. Zijn overlevering kan daarom alleen worden toegestaan, indien naar het oordeel van de rechtbank is gewaarborgd dat, zo hij ter zake van de feiten waarvoor de overlevering kan worden toegestaan in de uitvaardigende lidstaat tot een onvoorwaardelijke vrijheidsstraf wordt veroordeeld, hij deze straf in Nederland zal mogen ondergaan.

In antwoord op vragen van het Internationaal Rechtshulpcentrum (IRC) van 18 augustus 2020 heeft de
President of the Senate van
the District Court Nitra de volgende garantie gegeven:

With reference to Article 5, Section 3 of the Framework Decision on the European Arrest Warrant and procedures for return of persons between Member States, the District Court Nitra declares that the accused [opgeëiste persoon] , born on [geboortedag] 1977, citizen of the Netherlands, after the final judgment becomes final, the citizen is entitled to execute the unconditional sentence imposed in the Netherlands.

De raadsman heeft gewezen op een ander stuk afkomstig van
the District Court Nitra waarin ook informatie wordt verstrekt met betrekking tot de tenuitvoerlegging van een eventuele Slowaakse straf in een ander land. In dit stuk wordt onder andere als volgt meegedeeld.

The Ministry of the lnterior of the Slovak Republic decides on the return of a person sentenced to imprisonment abroad, at the request of the sentenced person, to the state to which he is to be returned, or to the court that issued the conviction in the first instance.

De raadsman leidt uit dit stuk af dat de bevoegde instantie om een terugkeergarantie te verstrekken kennelijk het Slowaakse Ministerie van Binnenlandse Zaken is. Het is daarom de vraag of
the District Court Nitra wel bevoegd is een terugkeergarantie te verstrekken. De raadsman heeft betoogd dat nadere informatie vereist is om hierover duidelijkheid te verkrijgen. De zaak dient daarom te worden aangehouden.

Met de officier van justitie is de rechtbank van oordeel dat de hiervoor vermelde garantie voldoet. Het stuk waar de raadsman naar verwijst – waarin de naam van de opgeëiste persoon overigens niet is genoemd – geeft geen aanleiding te twijfelen aan de bevoegdheid van de uitvaardigende justitiële autoriteit (
the District Court Nitra ) ten aanzien van de verstrekte terugkeergarantie. Het verzoek tot aanhouding wordt daarom afgewezen.

Uit artikel 2:13, eerste lid, aanhef en onder f, Wet wederzijdse erkenning en tenuitvoerlegging vrijheidsbenemende en voorwaardelijke sancties volgt dat deze garantie alleen kan worden geëffectueerd, indien de feiten ook naar Nederlands recht strafbaar zijn. Aan deze voorwaarde is voldaan. De feiten zijn naar Nederlands recht strafbaar en leveren op:

Medeplegen van opzettelijk handelen in strijd met het in artikel 2 onder A van de Opiumwet gegeven verbod;

Medeplegen van opzettelijk handelen in strijd met een in artikel 2 onder B van de Opiumwet gegeven verbod;

Medeplegen van opzettelijk handelen in strijd met het in artikel 2 onder C van de Opiumwet gegeven verbod;

Medeplegen van opzettelijk handelen in strijd met het in artikel 2 onder D van de Opiumwet gegeven verbod;

Deelneming aan een organisatie die tot oogmerk heeft het plegen van een misdrijf als bedoeld in artikel 10, derde, vierde en vijfde lid van de Opiumwet

6. Weigeringsgrond als bedoeld in artikel 13, eerste lid, aanhef en onder a, OLW

Het EAB heeft betrekking op strafbare feiten die geacht worden geheel of gedeeltelijk op Nederlands grondgebied te zijn gepleegd. In die situatie staat artikel 13, eerste lid, aanhef en onder a, OLW de overlevering niet toe.

Met een beroep op artikel 13, tweede lid, OLW heeft de officier van justitie gevorderd dat wordt afgezien van deze weigeringsgrond. Uit het oogpunt van een goede rechtsbedeling behoort overlevering aan de Slowaakse autoriteiten plaats te vinden.

De volgende argumenten zijn aangevoerd:

• het onderzoek is in Slowakije gestart;
• de drugs zijn in Slowakije ingevoerd zodat de rechtsorde aldaar is geschokt;
• medeverdachten zullen naar alle waarschijnlijkheid in Slowakije worden vervolgd.

Gelet op de door de officier van justitie aangevoerde argumenten heeft de officier van justitie naar het oordeel van de rechtbank in redelijkheid tot haar vordering kunnen komen. Daarom moet van bedoelde weigeringsgrond worden afgezien.

7. Verzoek om prejudiciële vragen

7.1.

Standpunt van de raadsman

De raadsman heeft – zakelijk weergegeven – betoogd dat de behandeling van de zaak moet worden aangehouden, zodat de rechtbank aan het Hof van Justitie van de Europese Unie (hierna: het Hof van Justitie) de prejudiciële vragen kan voorleggen of de bepalingen voor drugsmisdrijven in het Slowaakse Wetboek van Strafrecht (in casu minimum 20 jaar en maximum 25 jaar of levenslang), in overeenstemming zijn met artikel 49 lid 3 van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie (hierna: het Handvest) en of onderhavige strafbegrenzing (minimum van 20 jaar) voldoet aan artikel 4 van het Kaderbesluit 2004/757/JBZ betreffende de vaststelling van minimumvoorschriften met betrekking tot de bestanddelen van strafbare feiten en met betrekking tot straffen op het gebied van de illegale drugshandel.

De overlevering wordt gevraagd voor de strafvervolging van de opgeëiste persoon wegens onder meer het medeplegen aan de invoer van een grote hoeveelheid verdovende middelen in een (internationaal) georganiseerd verband. Krachtens artikel 172 lid 4 sub b en c van het Slowaakse Wetboek van Strafrecht riskeert de opgeëiste persoon bij een eventuele veroordeling, een minimum gevangenisstraf van 20 jaar en maximaal 25 jaar of levenslang.

Voormelde bepalingen staan de rechter niet toe om bij een eventuele veroordeling een gevangenisstraf van minder dan 20 jaar op te leggen en biedt de rechter geen mogelijkheid rekening te houden:

• met het beginsel van individualisering van de straffen in overeenstemming met artikel 4 van het Kaderbesluit van 25 oktober 2004 betreffende de vaststelling van minimumvoorschriften met betrekking tot de bestanddelen van strafbare feiten en met betrekking tot straffen op het gebied van de illegale drugshandel (Kaderbesluit 2004/757/JBZ),

en

• met het in artikel 49 lid 3 van het Handvest geformuleerde beginsel van evenredigheid van straffen.

De raadsman heeft hierbij verwezen naar het feit dat de hiervoor genoemde vragen al eerder in 2017 door een Slowaakse rechter zijn voorgelegd aan het Hof van Justitie (zaak C-510/17). In 2019 zijn deze vragen evenwel ingetrokken nadat deze rechter was vervangen.

7.2

Standpunt van de officier van justitie De officier van justitie heeft gemotiveerd geconcludeerd tot afwijzing van het verzoek tot het stellen van prejudiciële vragen. De officier van justitie heeft – zakelijk weergegeven – betoogd dat een antwoord op de voorgestelde vragen niet noodzakelijk of relevant is voor de door de rechtbank te nemen beslissing op het overleveringsverzoek. Naast de door de raadsman genoemde (ingetrokken) prejudiciële vragen heeft de officier van justitie hierbij gewezen op een Slowaakse zaak van recentere datum waarin dezelfde prejudiciële vragen zijn geopperd (zaak C-149/19); in 2019 zijn ook deze vragen vervolgens weer ingetrokken.

Lidstaten zijn volledig gerechtigd om te bepalen onder welke omstandigheden en onder welke kwalificaties een strafbaar feit op een specifieke manier zal worden bestraft. Nu de Slowaakse strafmaat zoals vermeld in § 172 paragraaf 4 van het Slowaakse Wetboek van Strafrecht niet onevenredig streng (
unusually harsh ) is, is geen sprake van toepassing van Unierecht dat een interpretatie door het Hof van Justitie vereist. Het gaat in deze zaak immers om een feit van grootschalige drugsinvoer. Hierbij dient ook in aanmerking te worden genomen dat er mogelijkheden zijn tot vervroegde (voorwaardelijk) invrijheidstelling en dat er in Slowakije afwijkingen naar beneden mogelijk zijn op grond van de specifieke omstandigheden van de persoon en het geval. ^[1] Bovendien heeft de opgeëiste persoon een terugkeergarantie gekregen, hetgeen betekent dat de straf overeenkomstig de Wet wederzijdse erkenning en tenuitvoerlegging vrijheidsbenemende en voorwaardelijke sancties (Wets) zal worden aangepast naar de maximumstraf die de Nederlandse wet stelt op het feit; bij de invoer van drugs is dat 12 jaren en daarop is ook nog eens de regeling omtrent voorwaardelijke invrijheidsstelling van toepassing. Het evenredigheidsbeginsel komt dus ook niet in het gedrang.

7.3

Oordeel van de rechtbank

Met de officier van justitie is de rechtbank van oordeel dat het verzoek tot het stellen van prejudiciële vragen dient te worden afgewezen. De rechtbank verwijst daarbij allereerst naar haar uitspraak van 7 november 2014 waarin reeds is geoordeeld dat artikel 49, derde lid van het Handvest zich niet tot de overleveringsrechter richt, maar tot de rechter in de uitvaardigende lidstaat. ^[2] Volgens rechtspraak van het Europese Hof voor de Rechten van de Mens is de oplegging van een ‘zwaar onevenredige’ (
grossly disproportionate ) straf in strijd met artikel 3 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens en de Fundamentele Vrijheden. ^[3] Omdat een dreigende oplegging van een dergelijke zeer disproportionele straf ook in strijd met artikel 4 Handvest kan zijn, dient in deze procedure getoetst te worden of aan dit strenge criterium is voldaan. In dit kader is van belang dat in artikel 4 lid 3 jo lid 2 Kaderbesluit 2004/757/JBZ onder andere is bepaald dat lidstaten op strafbare feiten op het gebied van de illegale handel in grote hoeveelheden harddrugs in het kader van een criminele organisatie maximumstraffen moeten stellen van ten minste 10 jaar. In onderhavige zaak is sprake van – kort gezegd – een verdenking van deelname aan een internationaal opererende criminele organisatie die zich bezighield met grootschalige handel en invoer van harddrugs. Los van de door de officier van justitie geschetste mogelijkheden om in Slowakije af te wijken van de geldende minimumstraf op grond van de specifieke omstandigheden van het geval, is de rechtbank van oordeel, gelet op de aard en de zwaarte van deze verdenking, dat de in Slowakije geldende bepalingen omtrent minimumstraffen er niet toe leiden dat sprake is van een dreigende strafoplegging die ‘
grossly disproportionate ’ is.

8. Detentieomstandigheden vanwege de uitbraak van het coronavirus

De raadsman heeft betoogd dat de opgeëiste persoon zich grote zorgen maakt over de detentieomstandigheden in Slowakije vanwege de uitbraak van het coronavirus. De raadsman heeft verzocht om een garantie waaruit volgt dat één en ander goed geregeld is.

De rechtbank is met de officier van justitie van oordeel dat het verzoek van de raadsman niet kan worden gehonoreerd. In de eerste plaats zijn er geen concrete en actuele gegevens waaruit blijkt dat Slowakije ontoereikende maatregelen neemt op dit vlak. In de tweede plaats raken omstandigheden als gevolg van de uitbraak van het coronavirus in beginsel niet aan de inhoudelijke beoordeling van het overleveringsverzoek. De rechtbank gaat ervan uit dat de (steeds veranderende) situatie door zowel de Nederlandse als de Slowaakse autoriteiten nauwkeurig wordt gemonitord en dat de benodigde voorzorgsmaatregelen worden getroffen.

9. Slotsom

Nu is vastgesteld dat het EAB voldoet aan de eisen van artikel 2 OLW en ook overigens geen weigeringsgronden aan de overlevering in de weg staan, dient de overlevering te worden toegestaan.

10. Toepasselijke wetsartikelen

Artikel 47 Wetboek van Strafrecht, de artikelen 2, 10 en 11b Opiumwet en de artikelen 2, 5, 6, 7 en 13 OLW.

11. Beslissing

STAAT TOE de overlevering van
[opgeëiste persoon] aan
the District Court Nitra , Slowakije.

Aldus gedaan door

mr. J.A.A.G. de Vries, voorzitter,

mrs. M.E.M. James-Pater en M.T.C. de Vries, rechters,

in tegenwoordigheid van mr. A.T.P. van Munster, griffier,

en uitgesproken ter openbare zitting van 13 oktober 2020.

Ingevolge artikel 29, tweede lid, OLW staat tegen deze uitspraak geen gewoon rechtsmiddel open.

Voetnoten

1. De officier van justitie heeft hierbij verwezen naar de volgende studie:

2. ECLI:NL:RBAMS:2014:7415.

3. EHRM, 17 januari 2012, Vinter e.a. tegen het Verenigd Koninkrijk, 66069/09, 130/10, 3896/10, par. 88/89.