Uitspraak
vonnis
RECHTBANK AMSTERDAM
Afdeling privaatrecht
Zaaknummer- en rolnummer: 6821325 \ CV EXPL 18-8258
Uitspraak: 15 juni 2018
vonnis van de kantonrechter
in de zaak van
1. de vennootschap onder firma
[eiseres 1] ,
gevestigd te [vestigingsadres] ,
2.
[eiseres 2]
[eiseres 2]
,
wonende te [plaats 1] ,
eiseressen in conventie,
verweersters in reconventie,
gemachtigde mr. L. van der Leer te Amsterdam,
t e g e n
1. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
SIZE ZERO NEDERLAND B.V.,
gevestigd te Rotterdam,
2. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid naar buitenlands recht
SIZE ZERO WORLD WIDE PRODUCTS B.V.,
gevestigd te Curaçao,
gedaagden in conventie,
eiseressen in reconventie,
gemachtigde mr. M.E. Verwoert te Amsterdam.
Eiseressen worden hierna [eiseres 1] en [eiseres 2] genoemd en tezamen eiseressen. Gedaagden worden hierna SZ en SZWWP genoemd en tezamen SZ c.s.
1.De procedure
1.1.
Het verloop van de procedure blijkt uit het vonnis van de kantonrechter in het incident van 18 mei 2018 (hierna: het vonnis in incident, waarover in r.o. 2.17 meer), alsmede uit de daarin genoemde stukken.
1.2.
In het vonnis in incident is bepaald dat de zaak heden op de rol zal komen voor vonnis in de hoofdzaak.
2.De feiten
2.1.
Tussen [eiseres 1] en SZ is op 18 april 2016 een franchiseovereenkomst tot stand gekomen, ingaande op 1 juni 2016 en eindigend op 1 juni 2020. Op grond daarvan is aan [eiseres 1] als franchisenemer het recht verstrekt om in het rayon [plaats 2] een salon te exploiteren naar de formule van SZ. SZ exploiteert als franchisegever, kort weergegeven, een afslankformule gebruik makend van Easy Shape apparaten (hierna ook: de Size Zero Easy Shape apparaten of de machines).
2.2.
Met SZWWP heeft [eiseres 1] in dit kader, eveneens op 18 april 2016, een huurkoopovereenkomst gesloten betreffende twee Size Zero Easy Shape apparaten.
2.3.
Voorafgaand aan het sluiten van de franchiseovereenkomst en de huurkoopovereenkomst heeft SZ op 2 juli 2015 en 23 februari 2016 informatiebrochures aan [eiseres 1] toegezonden. In de op 23 februari 2016 toegestuurde brochure uit 2015 (hierna: de informatiebrochure) staat onder meer:
“(…)
Size Zero prijzen
Size Zero hanteert een standaard prijs van 59,00 euro voor een enkele behandeling. Daarnaast bieden wij de mogelijkheid voor een tien ritten kaart (kuur van 5 weken) voor 500,00 euro of een onbeperkt lidmaatschap (per maand) voor 99,00 euro per maand.
(…)
Franchise prijs
Een Size Zero Easy shape is verkrijgbaar voor 20.000 euro, exclusief BTW (…). Een eenmalige investering, die je door het verkopen van behandelingen (59 euro per keer, terwijl elke klant er gemiddeld 10 per maand afneemt), na een aantal weken al kunt terug verdienen bij een voldoende aantal klanten. Deze prijs hanteren wij echter alleen als je niet gaat werken volgens ons concept. Wil je wel aan de slag onder onze naam, bedraagt de prijs van de machine slechts 15.000 euro, exclusief BTW, inclusief transport en opleiding.
Mocht je geen budget hebben, dan is er een mogelijkheid tot het afsluiten van een leasecontract. Je gaat dan een leasecontract aan voor twee of drie jaar en in die termijn los je die af. De leasekosten zijn 600 euro per maand bij een bedrag van 20.000 euro.
Royalties
Wij bieden de machine aan tegen een voordelige prijs, aangezien je 500 euro per maand afstaat voor het gebruik van onze naam en het feit dat we alle PR- en marketingwerkzaamheden van je overnemen ! Daarnaast steken wij zo’n 50 procent van de franchisekosten in online promotie in jouw regio.
(…)
Personeel
Wij raden aan om te starten met 1 fulltimer (jij zelf) en 1 parttimer. (…)”
2.4.
In de franchiseovereenkomst tussen [eiseres 1] en SZ staat, voor zover van belang:
“(…)
IN AANMERKING NEMENDE DAT:
(…)
(B) Franchisegever onder de naam SIZE ZERO een franchiseconcept exploiteert dan bestaat uit een afslankformule zoals beschreven in het handboek dat als Bijlage 1 bij deze overeenkomst wordt verstrekt (‘
de Formule’);
de Formule’);
(…)
(F) Franchisenemer van de Formule en de daarmee samenhangende leveringen en diensten van Franchisegever exclusief gebruik wil maken; (…)
ZIJN OVEREENGEKOMEN
(…)
ARTIKEL 1 Rayon en Formule
(…)
2 Met inachtneming van de voorwaarden en bepalingen, zoals in deze overeenkomst geregeld, verleent de Franchisegever de Franchisenemer het recht om de Formule te gebruiken in het Rayon en verleent toestemming tot het gebruik door de Franchisenemer van de aan Franchisegever toebehorende handelsmerken, handelsnamen, emblemen, gebruiksmodellen, tekeningen, auteursrechten, reclamemateriaal, knowhow of octrooien (…)
ARTIKEL 2 Alleenverkoop, territoriale beperkingen, internet
(…)
2 De Franchisenemer zal zich voor zover het gaat om derden in de door de Franchisegever aan andere Franchisenemers toegewezen gebieden of derden in gebieden die de Franchisegever voor zichzelf heeft gereserveerd onthouden van:
- het op eigen initiatief benaderen van deze derden;
- het op eigen initiatief benaderen van deze derden door middel van reclame in de media, internet of andere vormen van promotie welke speciaal op deze klanten zijn gericht. (…)
ARTIKEL 3 Diensten door de franchisegever
1 De Franchisegever zal aan de Franchisenemer de volgende diensten verlenen:
(…)
- het geven van adviezen met betrekking tot de exploitatie, in het bijzonder aangaande assortiment, prijsstelling, personeelsbeleid- en bezetting, organisatie, administratie etc.;
- het adviseren aan Franchisenemer over Rayon gebonden aangelegenheden van verkoopbevordering, public relations en reclame, waarbij Franchisenemer erkent dat uitsluitend Franchisenemer zich bezig houdt met landelijke reclame en public relations; (…)
2 De Franchisegever zal zich beijveren de bij deze overeenkomst in franchise gegeven Formule verder te ontwikkelen. (…)
ARTIKEL 4 Geldelijke vergoedingen
Als vergoeding voor de aan de Franchisenemer bij deze overeenkomst toegekende rechten en toegezegde prestaties zal de Franchisenemer aan de Franchisegever betalen:
aAanschaf machine, prijs: zie huurkoop overeenkomst
bmaandelijks een vergoeding ter grootte van 400 euro per maand, ten behoeve van online en offline promotie, en algemeen drukwerk (exclusief BTW).
(…)
ARTIKEL 9 Concurrentiebeding
Ter bescherming van de door Franchisegever aan de Franchisenemer overgedragen knowhow verplicht de Franchisenemer zich te onthouden van het produceren, kopen, verkopen, doorverkopen, leveren respectievelijk verrichten van goederen of diensten die met de goederen of diensten van de Franchisegever dan wel de goederen of diensten waarop de franchiseovereenkomst betrekking heeft, te concurreren in zowel Nederland als het buitenland tot twee jaar na beëindiging van de overeenkomst.
Deze verplichting geldt ook indien de beëindiging van de overeenkomst voor geldige rekening en/of risico van de Franchisegever komt.
(…)
ARTIKEL 12 Duur van de overeenkomst
1 Deze overeenkomst wordt aangegaan voor een periode van vier jaar ingaande op 1 juni 2016 en derhalve eindigende op 1 juni 2020.
(…)
ARTIKEL 16 Overige beëindigingsgronden
(…)
4. Bij een ongegronde beëindiging vanuit franchisenemer dient de franchise overeenkomst te worden afgekocht. Hiervoor wordt het verder openstaande huurkoopbedrag exclusief
BTW in rekening gebracht voor afkoop van de apparatuur, plus 12.500 euro exclusief BTW voor afkoop van het contract.
(…)”
2.5.
In artikel 2 van de huurkoopovereenkomst tussen SZWWP en [eiseres 1] is bepaald, voor zover van belang, dat de contante koopprijs per machine € 26.400,00 bedraagt waarvan bij levering per machine € 7.500,00 is betaald, zodat een bedrag van € 18.900,00 per machine als kale huurkoopsom en als zodanig te lenen bedrag resteert. Betaling van dit bedrag inclusief renten en kosten geschiedt in maandelijkse termijnen van € 418,34 per machine. Het totaal aantal termijnen bedraagt 48 maanden en totaal, inclusief rente, is door koper aan verkoper te vergoeden een bedrag van € 20.080,26 per machine. Zodra de koper al hetgeen hij ingevolge de overeenkomst is verschuldigd of zal worden, heeft betaald, zal hij de eigendom van de machines verkrijgen, zo volgt uit artikel 9 van de huurkoopovereenkomst.
2.6.
[eiseres 2] heeft op 22 april 2016 een franchiseovereenkomst met SZ gesloten betreffende de exploitatie van de formule van SZ in het rayon [plaats 1] . De overeenkomst is gelijkluidend aan die van [eiseres 1] , met dien verstande dat (voor zover relevant) in artikel 3 lid 1 voor ‘adviezen’ het woord ‘bindende’ is opgenomen en tussen de woorden ‘organisaties’ en ‘administratie’ het woord, ‘acties’. Verder is in artikel 12 lid 1 bepaald dat de overeenkomst ingaat op 2 juni 2016 en eindigt op 2 juni 2020.
2.7.
Voorafgaand aan het sluiten van de franchiseovereenkomst heeft SZ op 11 januari aan [eiseres 2] onder meer geschreven:
“(…)
Bijgevoegd vind je alle informatie betreffende een franchise voor Size Zero. Houd er rekening mee dat wij een kilometerbescherming van 8 km hanteren. Dit houdt in dat er nooit minder dan 8 km tussen Size Zero Salons mogen zitten. (…)”
2.8.
Op 28 maart 2016 heeft SZ aan [eiseres 2] per e-mail geschreven, voor zover van belang, de volgende tekst:
“(…)
Sowieso ben ik uiteraard erg benieuwd waar je zou willen starten? (…) Als ik je mag adviseren zou ik kiezen voor [plaats 1] , vanuit deze plaats hebben we namelijk zeer veel aanvragen. (…)”
2.9.
Eveneens op 22 april 2016 heeft [eiseres 2] een huurkoopovereenkomst gesloten met SZWWP ten aanzien van één Size Zero Easy Shape apparaat. In deze overeenkomst is bepaald, voor zover van belang, dat de contante koopprijs per machine € 26.400,00 bedraagt waarvan koper bij levering een bedrag van € 16.800 heeft betaald, zodat een bedrag van € 9.600 als kale huurkoopsom en als zodanig te lenen bedrag resteert. Betaling van dit bedrag inclusief renten en kosten geschiedt in maandelijkse termijnen van € 210,37. Het totaal aantal termijnen bedraagt 48.
2.10.
Op 25 april 2016 heeft SZ aan [eiseres 2] geschreven, voor zover van belang:
“(…)
Denk aan 40 uur per week
Omzet 60.000 euro (laag ingezet)
(…)”
2.11.
Op een printscreen uit 2016 van de website van de Nationale Franchise Gids is ten aanzien SZ onder meer de volgende franchise informatie vermeld:
“(…)
Jaarlijkse franchisefee: € 400 per maand (bij 1 machine) € 650 (bij 2 machines)
(…)
Gemiddelde omzet pv[per vestiging, kantonrechter]: € 100.000 - € 200.000
(…)”
2.12.
In april 2017 hebben eiseressen via Social Deal online promotie gevoerd door middel van de verkoop van vouchers voor behandelingen in hun salons. Social Deal is een online platform om vraag en aanbod samen te brengen. In juli 2017 hebben alle franchisenemers van SZ op initiatief van SZ verplicht deelgenomen aan een centrale actie op Social Deal. Vervolgens vond op initiatief van SZ nog een centrale actie plaats in november 2017.
2.13.
In een e-mailbericht aan haar franchisenemers heeft SZ op 4 oktober 2017 onder meer geschreven:
“(…)
Tot onze grote verbazing zijn er echter een aantal franchisenemers op eigen houtje een maand op voorhand (oktober ipv gezamenlijk, november) gaan stunten op Social Deal. (…)
Aangezien we gelukkig nog wel eigenaar zijn over onze eigen merknaam hebben wij Social Deal verplicht alle lopende acties offline te halen. (…)”
2.14.
De online acties van eiseressen op Social Deal alsook op Groupon (eveneens een online platform) zijn door SZ offline gehaald dan wel door toedoen van SZ niet online gegaan.
2.15.
In een brief van 22 juni 2017 heeft de advocaat van [eiseres 1] aan SZ geschreven dat SZ tekortschiet in de nakoming van de franchiseovereenkomst met [eiseres 1] en SZ gesommeerd tot nakoming van die overeenkomst.
2.16.
Bij brief van 6 juli 2017 heeft de advocaat van [eiseres 2] geschreven dat SZ [eiseres 2] bij het aangaan van de franchiseovereenkomst in dwaling heeft gebracht. Daarnaast heeft zij geschreven dat SZ tekortschiet in de nakoming van de franchiseovereenkomst met [eiseres 2] en SZ gesommeerd tot nakoming van die overeenkomst.
2.17.
SZ is in het incident, op straffe van een dwangsom, een verbod opgelegd eiseressen gedurende de looptijd van de bodemprocedure te beperken in het voeren van regionale verkoopbevorderende acties door middel van Social Deal. Daartoe is, voor zover van belang, het volgende overwogen:
“5.4. De kantonrechter stelt voorop dat eiseressen weliswaar een beroep doen op het mededingingsrecht, echter dat zij dat beroep niet nader concreet hebben ingevuld. Voor zover relevant zal de kantonrechter hierna bij de verdere beoordeling (r.o. 5.6) wel naar het mededingingsrecht verwijzen omdat partijen bij de uitleg van hun rechtsverhouding van een dienovereenkomstig kader uitgaan. In dat verband is van belang dat in artikel 1 lid 2 van de franchiseovereenkomst, kort weergegeven, het recht van de franchisenemer is neergelegd om de formule te gebruiken in het rayon. Indien dit gebruik verkoopbevordering, public relations en reclame tot doel heeft, geldt daarbij echter – ook volgens eiseressen – de hierna nader te bespreken beperking dat een franchisegever een franchisenemer mag verplichten de website aan bepaalde kwaliteitseisen te laten voldoen.
5.5.
Tussen partijen bestaat geschil over de vraag in hoeverre promotionele online acties van de zijde van eiseressen zijn toegestaan. Niet is in geschil dat een regionale actie is toegestaan. Dat volgt ook uit artikel 1 lid 2 van de franchiseovereenkomsten. SZ, aldus
haar betoog, verbiedt ook niet de passieve verkoop buiten het rayon. Evenmin verbiedt SZ in het algemeen dat eiseressen via internet aan promotie doen die is gericht op potentiële klanten binnen het rayon, maar die ook zichtbaar is buiten het rayon. Volgens SZ wordt echter het imago van haar formule en dat van andere franchisenemers geschaad door de (ongecoördineerde) aanwezigheid van de salons van eiseressen op zogeheten ‘koopjessites’. De acties waren zichtbaar buiten het rayon van eiseressen. Enkel landelijk door SZ gecoördineerde acties op Social Deal zijn acceptabel. Reclame die zichtbaar is buiten het rayon dient te worden afgestemd met SZ, aldus haar betoog.
5.6.
Uit het arrest van het Hof van Justitie van de Europese Unie van 6 december 2017 (ECLI:EU:C:2017:941, Coty Germany GmbH-Parfümerie Akzente GmbH) volgt dat voor luxeproducten, teneinde het luxe-imago in stand te houden, een verbod op verkoop via online markplaatsen verenigbaar is met het mededingingsrecht mits (onder meer) dit verbod evenredig is met het nagestreefde doel. Dat de Size Zero-formule een luxeproduct is, zoals ligt besloten in de stellingen van SZ, is niet concreet bestreden door eiseressen en moet derhalve als vaststaand worden beschouwd. De vraag rijst of de beperking die SZ aan eiseressen heeft opgelegd verder gaat dan noodzakelijk. De kantonrechter acht hierbij van belang dat de acties van eiseressen zijn gericht op klanten uit het rayon van eiseressen, hetgeen is toegestaan. Dergelijke acties kan SZ niet zonder meer verbieden. De omstandigheid dat de acties (mogelijk) zichtbaar zijn buiten het rayon, kan op zichzelf geen grond zijn om de acties te beperken, reeds nu SZ zelf betoogt dat zij in het algemeen buiten het rayon zichtbare regionale acties niet verbiedt. Een beperking moet echter mogelijk worden geacht indien de actie afbreuk doet aan het luxe-imago van het product. Met betrekking tot de site van Social Deal stuit een beroep op dat argument echter af op de omstandigheid dat ook SZ voor landelijke acties gebruik maakt van Social Deal. Daarmee valt een beroep van SZ op imagoschade niet te rijmen. De enkele omstandigheid dat de acties niet vooraf met SZ (of anderszins) worden afgestemd, brengt daarin geen verandering. Dat zou anders kunnen zijn ingeval eiseressen misbruik van bevoegdheid kan worden verweten, maar daarvan is niet gebleken. Dat maakt dat de beperking die SZ eiseressen heeft opgelegd met betrekking tot Social Deal onevenredig is in verhouding tot het door SZ na te streven doel. Daarmee heeft SZ een onaanvaardbare inbreuk gemaakt op het recht van eiseressen ex artikel 1 lid 2 van de franchiseovereenkomst om gebruik te kunnen maken van het handelsmerk. SZ is daarmee tekortgeschoten in de nakoming van de franchiseovereenkomst.”
3.Het geschil
In conventie
3.1.
Eiseressen vorderen samengevat, na wijziging van eis, bij uitvoerbaar bij voorraad te verklaren vonnis:
Primair:
de tussen [eiseres 1] en [eiseres 2] enerzijds en SZ anderzijds geldende franchiseovereenkomsten te vernietigen op grond van dwaling;
de tussen [eiseres 2] en SZWWP geldende huurkoopovereenkomst te vernietigen op grond van dwaling onder veroordeling van SZWWP tot betaling aan [eiseres 2] van een bedrag van € 25.398,60 op grond van onverschuldigde betaling, te vermeerderen met de wettelijke rente vanaf de dag der dagvaarding tot aan de dag der algehele voldoening;
de tussen [eiseres 1] en SZWWP geldende huurkoopovereenkomst op grond van dwaling partieel te vernietigen althans te wijzigen in die zin dat de koopsom van
€ 26.400,00 ex btw per machine wordt verlaagd naar € 9.000,00 ex btw per machine, alsmede te verklaren voor recht dat de eigendom van de twee Easy Shape machines dientengevolge reeds op [eiseres 1] is overgegaan, onder veroordeling van SZWWP tot betaling van € 16.858,20 aan [eiseres 1] op grond van onverschuldigde betaling, te vermeerderen met de wettelijke rente vanaf de dag der dagvaarding tot aan de dag der algehele voldoening;
4. SZ te veroordelen tot vergoeding van de door [eiseres 1] en [eiseres 2] geleden en nog te lijden schade ad € 9.000,00 + € P.M.
Subsidiair:
5. de tussen [eiseres 1] en [eiseres 2] enerzijds en SZ anderzijds geldende franchiseovereenkomsten te ontbinden ex artikel 6:265 BW, onder gelijktijdige schorsing van het concurrentiebeding ten aanzien van [eiseres 1] als bedoeld in artikel 9 van de franchiseovereenkomst van [eiseres 1] ;
6. de tussen [eiseres 2] en SZWWP geldende huurkoopovereenkomst te ontbinden onder veroordeling van SZWWP tot betaling aan [eiseres 2] van een bedrag van € 25.398,60 op grond van artikel 6:271 BW, te vermeerderen met de wettelijke rente vanaf de dag der dagvaarding tot aan de dag der algehele voldoening;
7. de tussen [eiseres 1] en SZWWP geldende huurkoopovereenkomst partieel te ontbinden althans op grond van artikel 6:248 BW te wijzigen in die zin dat de koopsom van € 26.400 ex btw per machine wordt verlaagd naar € 9.000,00 ex btw per machine althans een door de rechter in goede justitie te bepalen bedrag, alsmede te verklaren voor recht dat de eigendom van de twee Easy Shape apparaten dientengevolge reeds op [eiseres 1] is overgegaan, onder veroordeling van SZWWP tot betaling van € 16.858,20 aan [eiseres 1] op grond van artikel 6:271 BW, te vermeerderen met de wettelijke rente vanaf de dag der dagvaarding tot aan de dag der algehele voldoening;
8. voor recht te verklaren dat [eiseres 1] en [eiseres 2] de contractuele afkoopsom ad € 12.500,00 als bedoeld in artikel 16 lid 4 van de franchiseovereenkomst van [eiseres 1] en [eiseres 2] niet aan SZ zijn verschuldigd;
9. SZ te veroordelen tot vergoeding van de door [eiseres 1] en [eiseres 2] geleden en nog te lijden schade ad € 9.000,00 + € P.M.;
Meer subsidiair:
10. de huurkoopovereenkomst van [eiseres 2] met SZWWP partieel te vernietigen althans te ontbinden althans op grond van artikel 6:248 BW te wijzigen in die zin dat de koopsom van € 26.400,00 ex btw per machine wordt verlaagd naar € 9.000,00 ex btw per machine althans een door de rechter in goede justitie te bepalen bedrag, alsmede te verklaren voor recht dat de eigendom van het Easy Shape apparaat dientengevolge reeds op [eiseres 2] is overgegaan, onder veroordeling van SZWWP tot betaling van € 14.508,60 aan [eiseres 2] op grond van onverschuldigde betaling althans artikel 6:271 BW, te vermeerderen met de wettelijke rente vanaf de dag der dagvaarding tot aan de dag der algehele voldoening;
Primair en (meer) subsidiair:
11. SZ en SZWWP hoofdelijk te veroordelen in de kosten van deze procedure, te vermeerderen met rente en nakosten.
3.2.
Eiseressen leggen aan hun vorderingen, kort gezegd, het volgende ten grondslag. Eiseressen hebben door toedoen van SZ gedwaald over de met de exploitatie van de franchiseovereenkomst te behalen omzetten. De franchiseovereenkomsten zijn daarom vernietigbaar. Ook de huurkoopovereenkomsten met SZWWP zijn vernietigbaar op grond van dwaling; eiseressen hebben een onjuiste voorstelling verkregen over de waarde van de Easy Shape apparaten. Voorts schiet SZ toerekenbaar tekort in de nakoming van haar verplichtingen uit hoofde van de franchiseovereenkomsten. Op grond daarvan vorderen eiseressen (subsidiair) de ontbinding van de franchiseovereenkomsten. Ook de huurkoopovereenkomsten dienen te worden ontbonden gelet op de verbondenheid met de franchiseovereenkomsten. Daarnaast hebben eiseressen schade geleden door het stilleggen van hun promotionele acties via Social Deal en Groupon door SZ in oktober en dient de schade die eiseressen daardoor hebben geleden te worden vergoed. Eiseressen begroten die schade ieder op € 9.000,00, zijnde de gemiddelde omzet die zij hebben gegenereerd als gevolg van de actie in april 2017, aldus eiseressen.
3.3.
SZ c.s. voeren verweer.
3.4.
Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.
In reconventie
3.5.
SZ c.s. vorderen, samengevat, dat eiseressen bij uitvoerbaar bij voorraad te verklaren vonnis worden veroordeeld tot nakoming van de tussen eiseressen en SZ c.s. gesloten franchise- en huurkoopovereenkomst en meer specifiek:
I. [eiseres 2] te veroordelen tot nakoming van de met SZ gesloten franchiseovereenkomst en de met SZWWP gesloten huurkoopovereenkomst, waaronder betaling van de achterstallige franchisefees en vervallen huurkoopsommen in de periode maart 2017 tot aan de datum van het vonnis, binnen veertien dagen na dagtekening en op de door SZ c.s. daarvoor aangewezen bankrekeningen en inclusief wettelijke rente en
II. [eiseres 1] te veroordelen tot nakoming van de met SZ gesloten franchiseovereenkomst en de met SZWWP gesloten huurkoopovereenkomst, waaronder betaling van de achterstallige franchisefees en vervallen huurkoopsommen in de periode maart 2017 tot aan de datum van het vonnis, binnen veertien dagen na dagtekening en op de door SZ c.s. daarvoor aangewezen bankrekeningen en inclusief wettelijke rente,
met hoofdelijke veroordeling van eiseressen in de proceskosten.
3.6.
SZ c.s. leggen aan de vordering ten grondslag dat eiseressen sinds maart 2017 geen franchisefee en huurkoopsommen betalen. Eiseressen dienen hun verplichtingen voortvloeiende uit de franchiseovereenkomst en huurkoopovereenkomst na te komen en de achterstallige bedragen aan SZ c.s. te voldoen, aldus SZ c.s.
3.7.
Eiseressen voeren verweer.
3.8.
Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.
4.De beoordeling
In conventie en in reconventie
4.1.
Nu SZWWP in het buitenland is gevestigd, dient de kantonrechter te beoordelen of de Nederlandse rechter rechtsmacht heeft. SZWWP is in de procedure verschenen zonder de bevoegdheid te betwisten, en heeft zelf een reconventionele vordering ingesteld, zodat de Nederlandse rechter internationaal bevoegd is om van het geschil kennis te nemen. Tussen SZWWP en eiseressen staat vast dat het Nederlandse recht van toepassing is, zodat de kantonrechter het geschil zal beoordelen aan de hand van het Nederlandse recht.
Voorts in conventie
De primaire vorderingen
Ten aanzien van de franchiseovereenkomsten
Dwaling
4.2.
Eiseressen stellen dat zij, als franchisenemer, hun franchiseovereenkomst kunnen vernietigen omdat zij door aan hen door SZ, als franchisegever, verschafte inlichtingen in dwaling zijn komen te verkeren.
Omzetprognoses
4.3.
Volgens eiseressen betreffen deze inlichtingen ten eerste de te verwachten omzet voor hun vestigingen, ten aanzien waarvan zij het volgende aanvoeren. Op grond van een mondelinge omzetprognose van SZ mochten eiseressen rekenen op een omzet van € 100.000,00 tot € 200.000,00 per jaar, althans van € 8.000,00 per machine per maand. In haar e-mail van 25 april 2016 heeft SZ de prognose aan [eiseres 2] bevestigd in verband met de inschrijving van [eiseres 2] in het handelsregister van de Kamer van Koophandel, waarbij de prognose wat is bijgesteld naar € 5.000,00 per machine per maand. Ook de informatiebrochure die aan [eiseres 1] is gestuurd mag zo worden uitgelegd dat daarin een prognose is gegeven. Vergelijkbare cijfers heeft SZ tegenover andere franchisenemers genoemd, hetgeen uit verklaringen van andere franchisenemers daarover blijkt. Met dergelijke omzetcijfers heeft SZ destijds bovendien geadverteerd via de website van de Nationale Franchise Gids, die al op 29 januari 2016 online stond. Daarmee is de mededeling van SZ over de omzetcijfers bestendigd. De omzet die ieder van eiseressen behaalde, bleef (ver) achter bij de door SZ verstrekte prognoses. Ook andere salons van SZ zijn (zeer) noodlijdend. De informatie van SZ blijkt de volgende fouten te bevatten. Aan de prognoses ligt geen markt- en vestigingsonderzoek ten grondslag. Verder heeft SZ de omzetcijfers van een van haar eigen vestigingen verstrekt, zonder zich rekenschap te geven van: de specifieke omstandigheden van de exclusief aan eiseressen toebedeelde rayons, de gebruikelijke aanloopfase en het gebrek aan ervaring van ieder van eiseressen binnen de branche en als ondernemer. De prognoses waren bovendien onhaalbaar doordat ze waren gebaseerd op een te hoge prijs per behandeling. [eiseres 2] is, tot slot, onjuist voorgelicht over de vraag naar behandelingen in [plaats 1] . Volgens SZ zouden vanuit [plaats 1] veel aanvragen binnenkomen, echter dat bleek niet zo te zijn.
4.4.
SZ stelt daar het volgende tegenover. Het is louter aan de bedrijfsvoering van eiseressen te wijten indien hun omzet achterblijft, waarbij voor [eiseres 1] bovendien geldt dat de door haar in deze procedure naar voren gebrachte cijfers niet met de werkelijk behaalde omzet stroken. Mededelingen aan derden zijn niet relevant voor dit geschil. SZ heeft geen omzetcijfers besproken of verstrekt aan eiseressen voorafgaand aan het sluiten van de overeenkomsten en eiseressen hebben niet aangetoond dat dit wel het geval is. De informatiebrochure bevat geen prognose en de e-mail aan [eiseres 2] dateert van na de contractssluiting en bevat slechts een redelijke inschatting van een mogelijk te behalen omzet, over welk onderwerp niet eerder met [eiseres 2] was gesproken. Ook de informatie op de website van de Nationale Franchise Gids, welke informatie een uiting betreft van een derde en zeer algemeen is, kwalificeert niet als prognose. Bovendien is ook deze informatie pas verschenen na de totstandkoming van de franchiseovereenkomsten, zodat de eventuele dwaling van eiseressen ook niet aan deze informatie te wijten kan zijn. Hoe dan ook moet het beroep op dwaling worden verworpen omdat de informatie waarop eiseressen wijzen door hen onjuist wordt geïnterpreteerd en omdat zij zelf onderzoek hadden moeten doen. Van een franchisenemer, als zelfstandig ondernemer, mag een kritische grondhouding worden verwacht waarbij eigen onderzoek wordt verricht naar de haalbaarheid van een vestiging. Dat hebben eiseressen achterwege gelaten.
4.5.
Uit artikel 6:228 lid 1 aanhef en sub a Burgerlijk Wetboek (BW) volgt dat een overeenkomst die tot stand is gekomen onder invloed van dwaling en bij een juiste voorstelling van zaken niet zou zijn gesloten, in principe vernietigbaar is indien de dwaling te wijten is aan een inlichting van de wederpartij. Ingevolge het tweede lid van artikel 6:228 BW kan de vernietiging echter niet worden gegrond op een dwaling die een uitsluitend toekomstige omstandigheid betreft of die in verband met de aard van de overeenkomst, de in het verkeer geldende opvattingen of de omstandigheden van het geval voor rekening van de dwalende behoort te blijven.
4.6.
Eiseressen beroepen zich op de onjuistheid van (door SZ c.s. betwiste) mondelinge omzetprognoses van SZ, de mededelingen tegenover [eiseres 2] en (algemene) informatie in een aan [eiseres 1] toegestuurde informatiebrochure en in de Nationale Franchise Gids. Noch ten aanzien van de gestelde mondelinge mededelingen, noch ten aanzien van de overige informatie, kan op basis van hetgeen in deze procedure is gebleken worden vastgesteld dat de gegeven informatie fouten bevat en daarmee door SZ een onjuiste voorstelling van zaken is gegeven, zoals bedoeld in artikel 6:228 lid 1 BW. Daartoe is in elk geval onvoldoende dat eiseressen de door hen verwachte omzet stellen niet te hebben behaald. Zo blijkt uit de gestelde inlichtingen bijvoorbeeld niet op hoeveel klanten ten tijde van de contractssluiting kon worden gerekend, van welke gemiddelde prijs toen ten aanzien van een behandeling binnen het concept van SZ kon worden uitgegaan (SZ heeft bijvoorbeeld onbetwist aangevoerd dat er ook strippenkaarten worden verkocht die vervolgens niet worden gebruikt), hoeveel personeel voor het bereiken van het geschetste resultaat per vestiging moest worden ingezet (volgens de informatiebrochure een fulltimer en een parttimer), van welke openingstijden per salon moest worden uitgegaan, hoeveel aanvragen uit [plaats 1] konden worden verwacht, enzovoort. Uit de informatie in de Nationale Franchise Gids blijkt, zoals SZ c.s. terecht aanvoert, ook niet hoeveel machines er gemiddeld in een vestiging staan.
4.7.
Vaststaat voorts dat eiseressen – althans hun adviseurs – geen nader onderzoek hebben gedaan naar de gestelde (volgens eiseressen) ongeclausuleerde omzetprognoses van SZ. Dat is van belang omdat SZ onbetwist geen onderliggend cijfermateriaal heeft verstrekt aan eiseressen met een op basis daarvan voorspelde omzetprognose. Alleen de mededelingen tegenover [eiseres 2] waren toegespitst op haar specifieke situatie. De e-mail van 25 april 2016 waarin een omzet van € 60.000,00 bij een werkweek van 40 uur wordt genoemd, dateert echter (zoals SZ terecht aanvoert) van na de contractssluiting en ook bij deze mededelingen ontbreken verdere cijfers. SZ heeft aan eiseressen voorafgaand aan de totstandkoming van de franchiseovereenkomsten in elk geval geen rapport doen toekomen ter onderbouwing van een – op hun situatie toegespitste – prognose, zoals bijvoorbeeld wel aan de orde was in Hoge Raad 25 januari 2002, ECLI:NL:HR:2002:AD7329.
4.8.
Eiseressen, die voor hun levensonderhoud afhankelijk zijn van de inkomsten uit hun salon, menen dat zij desalniettemin van de door hen gestelde inlichtingen mochten uitgaan, zonder zelf nader onderzoek te verrichten. Degene die overweegt een overeenkomst aan te gaan, is echter tegenover de wederpartij gehouden om binnen redelijke grenzen maatregelen te nemen om te voorkomen dat hij onder invloed van onjuiste veronderstellingen zijn toestemming geeft. Wegens de onder r.o. 4.6 en 4.7 geschetste omstandigheden brengt deze regel voor eiseressen mee dat zij zich niet met vrucht op dwaling kunnen beroepen. Het had op hun weg gelegen nader advies te vragen aan SZ en kritische vragen te stellen over bijvoorbeeld, zoals eiseressen zelf al noemen, de specifieke omstandigheden van de exclusief aan eiseressen toebedeelde rayons, de gebruikelijke aanloopfase en het gebrek aan ervaring van ieder van eiseressen binnen de branche en als ondernemer. Nu zij dat achterwege hebben gelaten, dient de gestelde dwaling voor rekening van eiseressen te blijven. De overige verweren van SZ kunnen derhalve onbesproken blijven.
Veiligheid machines
4.9.
Eiseressen stellen ten tweede te hebben gedwaald omdat SZ bij de werving van eiseressen als franchisenemer onjuiste mededelingen heeft gedaan over de veiligheid van de machines.
4.10.
Voor zover eiseressen hun beroep op dwaling gronden op onjuiste inlichtingen omtrent de veiligheid van de machines, hebben zij onvoldoende gesteld om tot het oordeel te kunnen komen dat sprake is geweest van dwaling. De verwijzing naar klachten van klanten van de salons van eiseressen is daartoe ontoereikend. Eiseressen hebben noch geduid welke inlichtingen zijn gegeven, noch in welk opzicht die niet juist waren. Daarop stuit dit beroep op dwaling af.
Ten aanzien van de huurkoopovereenkomsten
Partiële vernietiging / wijziging
4.11.
Eiseressen stellen voorts dat de huurkoopovereenkomsten (partieel) moeten worden vernietigd althans gewijzigd in die zin dat de koopsom moet worden verlaagd.
Primair
4.12.
Het primaire standpunt van, in elk geval, [eiseres 1] in dit verband houdt in dat zij ten aanzien van de waarde van de Easy Shape apparaten in een onjuiste voorstelling van zaken is komen te verkeren. SZWWP brengt verschillende bedragen in rekening bij haar franchisenemers terwijl de apparaten (althans een equivalent daarvan) voor bedragen tussen de € 9.000,00 en € 12.500,00 los op de markt verkrijgbaar zijn. Naar verluidt bedraagt de inkoopprijs van één machine slechts € 7.500,00. Bovendien wordt in de informatiebrochure een koopsom van € 15.000,00 genoemd ingeval van aansluiting bij de formule van SZ en hebben eiseressen veel meer betaald, aldus dit betoog.
4.13.
De kantonrechter neemt in aanmerking dat een koopprijs gewoonlijk tot stand komt in onderhandeling tussen koper en verkoper. Het staat partijen in beginsel vrij daarbij een prijs overeen te komen die hoger is dan elders wordt bedongen. Onder omstandigheden kan er echter aanleiding zijn voor een correctie op grond van wilsgebreken. Daartoe is echter onvoldoende dat in de aan [eiseres 1] gestuurde informatiebrochure een lager bedrag wordt genoemd dan zij heeft betaald. [eiseres 1] is na ontvangst van die brochure immers zelf met een hoger bedrag akkoord gegaan.
4.14.
Tegenover het verweer van SZ c.s. dat iedere franchisenemer ‘onder de streep’ nagenoeg hetzelfde bedrag betaalt voor een Easy Shape apparaat, hebben eiseressen voorts niet concreet onderbouwd dat zij meer hebben betaald voor de machines dan andere franchisenemers, nog daargelaten of dat een beroep op dwaling rechtvaardigt. Voorts hebben eiseressen niet bestreden dat, zoals SZ c.s. stellen, de machines die tegen een lager bedrag zijn verkocht andere machines betreffen, die werken op basis van een oudere technologie, zodat ook in zoverre niet is gebleken van een onjuiste voorstelling van zaken. Verder motiveren eiseressen niet dat de inkoopprijs van de machines bij het aangaan van de overeenkomsten enige rol heeft gespeeld in die zin dat zij (of een van hen) de huurkoopovereenkomsten niet zouden hebben gesloten bij een juiste voorstelling van zaken over de inkoopprijs, in het midden gelaten of de door eiseressen benoemde inkoopprijs juist is. Daarbij weegt de kantonrechter mee dat eiseressen erop bedacht moesten zijn dat de inkoopprijs lager was dan de door eiseressen te betalen bedragen voor de machines. De slotsom is dan ook dat voor een correctie van de huurkoopprijs op grond van artikel 6:228 BW, of enig andere rechtsgrond, geen plaats is.
Subsidiair
4.15.
Evenmin slaagt het betoog van eiseressen dat de huurkoopovereenkomsten (partieel) moeten worden vernietigd wegens hun verbondenheid met de franchiseovereenkomsten. Hiervoor is immers geoordeeld dat de franchiseovereenkomsten zelf niet voor vernietiging vatbaar zijn.
De overige primaire vorderingen
Onverschuldigde betaling / verklaring voor recht
4.16.
Uit het voorgaande volgt dat de primair onder 2 gevorderde veroordeling tot betaling ( [eiseres 2] ) en de onder 4 gevorderde verklaring voor recht ( [eiseres 1] ) niet toewijsbaar zijn.
Schadevergoeding
4.17.
Voor zover eiseressen een beroep doen op onrechtmatig handelen door SZ c.s. (primair onder 4) en zij erop wijzen dat zij door toedoen van SZ c.s. hebben gedwaald (bij het aangaan van de franchise- en/of huurkoopovereenkomst), kan dat betoog gezien hetgeen in het voorgaande over dwaling is overwogen, niet slagen.
4.18.
Slotsom is dat de primaire vorderingen worden afgewezen.
De subsidiaire vorderingen
Ten aanzien van de Franchiseovereenkomsten
Wanprestatie / ontbinding
4.19.
Eiseressen leggen aan hun vordering tot ontbinding van de franchiseovereenkomsten ten grondslag dat SZ toerekenbaar is tekortgeschoten in de nakoming van haar contractuele en wettelijke verplichtingen als franchisegever. Zij hebben die grondslag als volgt toegelicht.
4.20.
SZ schiet tekort in het verlenen van advies en bijstand aan eiseressen. Daarnaast schendt zij de op haar rustende zorgplicht. SZ heeft een concurrerende formule, Minus Four, gelanceerd. Hiermee is duidelijk dat zij zich niet inspant om te komen tot de verdere ontwikkeling van de Size Zero formule, hetgeen tevens volgt uit het feit dat in 2017 geen landelijke promotionele acties hebben plaatsgevonden. Verder biedt SZ het verplicht door de franchisenemers te voeren assortiment aan afslankondersteunende producten tegen aanzienlijk lagere prijzen aan dan de door haar aan de franchisenemers voorgeschreven minimumprijzen. De wanprestatie van SZ wordt verder ingekleurd door de omstandigheid dat SZ c.s. onjuiste inlichtingen hebben gegeven aan eiseressen over de veiligheid van de Easy Shape apparaten. Ten aanzien van [eiseres 1] geldt verder dat SZ, in strijd met de op haar rustende aanbiedingsplicht, met een buitenstaander in gesprek is gegaan over de opening van een tweede vestiging in [plaats 2] . Voorts heeft SZ jegens [eiseres 2] de op haar rustende zorgplicht verzaakt door ten onrechte en zonder deugdelijke grondslag haar toestemming te onthouden aan een gewenste verhuizing van de salon. Daarnaast heeft SZ in strijd met haar contractuele verplichtingen gehandeld door binnen het exclusieve rayon van [eiseres 2] , op een afstand van 6,1 kilometer van de salon van [eiseres 2] , een Size Zero salon te openen. Tot slot vormt het verbod van SZ tot het voeren van regionale verkoopbevorderende acties op (onder meer) Social Deal en Groupon een (ernstige) tekortkoming in de nakoming van de artikelen 1 tot en met 3 van de franchiseovereenkomsten. Door het stilleggen van de promotionele acties van eiseressen, hebben zij bovendien schade geleden, aldus – steeds – eiseressen.
4.21.
Voorop wordt gesteld dat reeds in het vonnis in incident is geoordeeld dat SZ is tekortgeschoten in de nakoming van de franchiseovereenkomsten door eiseressen te beperken in het voeren van regionale verkoopbevorderende acties door middel van Social Deal. Verwezen zij naar hetgeen daarover in r.o. 2.17 is weergegeven.
4.22.
Op grond van artikel 6:265 lid 1 BW geeft iedere tekortkoming in de nakoming van de overeenkomst de wederpartij de bevoegdheid de overeenkomst geheel of gedeeltelijk te ontbinden, tenzij de tekortkoming – gezien haar bijzondere aard of geringe betekenis – deze ontbinding niet rechtvaardigt. Voor zover nakoming niet blijvend of tijdelijk onmogelijk is, ontstaat de bevoegdheid tot ontbinding ingevolge het tweede lid van artikel 6:265 BW pas wanneer de schuldenaar in verzuim is.
4.23.
SZ heeft geen feiten gesteld die tot de conclusie kunnen leiden dat vastgestelde tekortkoming de ontbinding niet rechtvaardigt. Dat sprake is van een franchiserelatie, zoals SZ stelt, is daartoe niet voldoende, mede gelet op de onvoldoende weersproken stelling van eiseressen dat de desbetreffende promotionele acties van groot belang waren omdat zij daarmee een aanzienlijk hogere omzet konden behalen dan zonder die acties. Naar haar aard is de tekortkoming onherstelbaar, zodat de kantonrechter niet behoeft te toetsen of aan de vereisten uit het tweede lid van artikel 6:265 BW is voldaan. De subsidiair onder 5 gevorderde ontbinding is derhalve toewijsbaar. De overige door eiseressen gestelde tekortkomingen behoeven bij deze stand van zaken geen nadere bespreking nu de vastgestelde tekortkoming reeds de ontbinding van de franchiseovereenkomsten rechtvaardigt.
Overige subsidiaire vorderingen
4.24.
Alvorens de subsidiaire vordering onder 5 van [eiseres 1] betreffende de schorsing van het concurrentiebeding te behandelen, ziet de kantonrechter aanleiding de overige met de wanprestatie van SZ samenhangende vorderingen van eiseressen te bespreken.
4.25.
De subsidiaire vordering onder 8 is als onweersproken gelaten toewijsbaar. Gezien de tekst van de franchiseovereenkomsten kan SZ geen afkoopsom in rekening brengen. Van
een ongegronde beëindiging van de franchiseovereenkomsten door eiseressen is immers geen sprake.
4.26.
SZ heeft niet betwist dat de schade die ieder van eiseressen heeft geleden door het stilleggen van de online acties in oktober 2017 kan worden gesteld op € 9.000,00, zijnde de gemiddelde omzet die eiseressen hebben gegenereerd als gevolg van de promotionele actie eerder dat jaar. De gevorderde schadevergoeding van € 9.000,00 zal derhalve worden toegewezen. Een specificatie van meer geleden schade is uitgebleven, zodat de kantonrechter niet een hoger bedrag (de ‘P.M.-post’) kan toewijzen.
Voorts ten aanzien van de huurkoopovereenkomsten
[eiseres 2]
4.27.
De verdere stellingen van [eiseres 2] komen erop neer dat beëindiging van de franchiseovereenkomst ook beëindiging van de huurkoopovereenkomst tot gevolg moet hebben omdat deze overeenkomsten feitelijk-economisch dusdanig nauw met elkaar zijn verbonden dat bij ontbinding van de franchiseovereenkomst aan de huurkoopovereenkomst geen betekenis meer toekomt. SZ c.s. betwisten de gestelde verbondenheid tussen de franchise- en de huurkoopovereenkomsten op zich niet. Ten aanzien van [eiseres 2] zal daarom de vordering tot ontbinding van de huurkoopovereenkomst tussen haar en SZWWP worden toegewezen.
4.28.
De ontbinding van de franchise- en huurkoopovereenkomst heeft tot gevolg dat partijen worden bevrijd van de daardoor getroffen verbintenissen. Voor zover deze door partijen reeds zijn nagekomen, blijft de rechtsgrond voor deze nakoming in stand, maar ontstaat voor partijen een ongedaanmakingsverbintenis voor de reeds door hen ontvangen prestaties (artikel 6:271 BW).
4.29.
SZ c.s. hebben geen gemotiveerd verweer gevoerd tegen de op artikel 6:271 BW gebaseerde vordering van [eiseres 2] tot terugbetaling van een bedrag van € 25.398,60 aan reeds betaalde afkoopsommen en btw, zodat die vordering toewijsbaar is. Omdat de ontbinding bij dit vonnis wordt uitgesproken, is de wettelijke rente zoals bedoeld in artikel 6:119 BW niet toewijsbaar vanaf de dag van dagvaarding (15 augustus 2017), maar wel vanaf de datum van dit vonnis. Ten overvloede wordt overwogen dat – naast de omstandigheid dat SZ c.s. geen gemotiveerd verweer hebben gevoerd tegen het gevorderde bedrag van € 25.398,60 – SZ c.s. zelf geen vordering uit ongedaanmaking hebben ingesteld (bijvoorbeeld omdat de machine ingevolge artikel 6:271 BW moet worden teruggegeven). Daarop kan derhalve niet worden beslist.
[eiseres 1]
4.30.
De verdere stellingen van [eiseres 1] komen erop neer dat de ontbinding van de franchiseovereenkomst de partiële ontbinding van de huurkoopovereenkomst rechtvaardigt, in die zin dat de koopprijs van de machines wordt verminderd. Subsidiair meent [eiseres 1] dat de huurkoopovereenkomst op grond van artikel 6:248 BW in die zin dient te worden gewijzigd.
4.31.
Bij dit vonnis zal de ontbinding van de franchiseovereenkomsten worden uitgesproken. SZ c.s. betwisten de daarvoor vereiste verbondenheid tussen de franchiseovereenkomsten en de huurkoopovereenkomsten op zich niet, zodat de huurkoopovereenkomst van [eiseres 1] op dezelfde grond en op dezelfde wijze zou kunnen worden ontbonden als de franchiseovereenkomst van [eiseres 1] . Een gehele ontbinding van de huurkoopovereenkomst is echter niet wat [eiseres 1] wenst (en ook niet wat zij vordert). Ook SZ c.s. hebben dat niet – door het instellen van een vordering of bij wege van verweer – gevraagd (zij wensen nakoming van die overeenkomst, zie de reconventie). De gehele ontbinding van de huurkoopovereenkomst van [eiseres 1] kan derhalve niet door de kantonrechter worden uitgesproken.
4.32.
[eiseres 1] wil in plaats daarvan vermindering van de met SZWWP overeengekomen huurkoopsom van de machines (en terugbetaling van hetgeen zij teveel heeft betaald). [eiseres 1] kan niet vroegtijdig worden bevrijd uit de verplichtingen uit de huurovereenkomst die [eiseres 1] is aangegaan met de verhuurder van haar salon in [plaats 2] . Daarom heeft zij belang bij de eigendomsoverdracht van de machines omdat – na deze prijsvermindering – de verschuldigde prijs volledig is voldaan, aldus de strekking van haar betoog. Tegenover de toelichting van SZ c.s. over de prijs van de machines, heeft [eiseres 1] in dit geding echter nagelaten concreet te onderbouwen waarom de in de huurkoopovereenkomst gespecificeerde prijs te hoog zou zijn (zie r.o. 4.13 en 4.14). [eiseres 1] kan ook voor het overige niet worden gevolgd in haar betoog dat erop neerkomt dat de vastgestelde tekortkoming van SZ in de nakoming van de franchiseovereenkomst tot aanpassing van de huurkoopsom zou behoren te leiden die [eiseres 1] is verschuldigd aan SZWWP op grond van de huurkoopovereenkomst. De kantonrechter ziet geen aanleiding partijen (of een van hen) in de gelegenheid te stellen bij akte hetgeen zij in dit kader naar voren hebben gebracht nader toe te lichten. De vorderingen van [eiseres 1] worden in zoverre afgewezen.
4.33.
Gesteld noch gebleken is dat [eiseres 1] al hetgeen zij in 2016 ingevolge artikel 2 van de huurkoopovereenkomst is overeengekomen, al heeft betaald aan SZWWP. Dat heeft tot gevolg, zoals ook volgt uit artikel 9 van de huurkoopovereenkomst, dat de eigendom van de machines nog niet is overgegaan op [eiseres 1] . De kantonrechter kan daarom ook de daarop gerichte verklaring voor recht (gevorderd subsidiair onder 7) niet toewijzen. In plaats daarvan blijft voor [eiseres 1] de huurkoopovereenkomst (integraal) in stand.
Concurrentiebeding
4.34.
In vervolg op r.o. 4.24 komt de kantonrechter thans toe aan de door [eiseres 1] gevorderde schorsing van het concurrentiebeding uit artikel 9 van de franchiseovereenkomst (het tweede deel van de subsidiaire vordering onder 5). Tussen partijen is op zich niet in geschil dat de ontbinding van de franchiseovereenkomst [eiseres 1] niet bevrijdt van de uit het concurrentiebeding voortvloeiende verbintenissen. De kennelijke bedoeling van [eiseres 1] met de vordering tot schorsing van het concurrentiebeding is te bewerkstelligen dat SZ haar na de ontbinding ook niet meer aan dit beding kan houden.
4.35.
Ook aan deze vordering legt [eiseres 1] ten grondslag dat zij de lopende huurovereenkomst voor haar salon niet vroegtijdig kan beëindigen. Aangezien SZ de Easy Shape apparaten ook los verkoopt aan derden, heeft SZ, aldus [eiseres 1] , geen te respecteren belang bij handhaving van het concurrentiebeding, terwijl handhaving van dit beding grote gevolgen voor [eiseres 1] heeft. [eiseres 1] stevent dan op een faillissement af, aldus haar betoog. Ter zitting heeft [eiseres 1] voorts de stelling betrokken dat het beding nietig is op grond van het mededingingsrecht. Die stelling heeft zij echter niet nader onderbouwd, zodat die wordt gepasseerd.
4.36.
Voor het overige stelt de kantonrechter voorop dat de beëindiging van de samenwerking tussen [eiseres 1] en SZ te wijten is aan de tekortkoming van SZ. [eiseres 1] wenst haar salon voor de resterende duur van de huurovereenkomst onder haar eigen naam voort te zetten. [eiseres 1] is die huurovereenkomst aangegaan in het gerechtvaardigd vertrouwen dat de franchiseovereenkomst niet voortijdig zou worden beëindigd. De oplossing van [eiseres 1] strekt ertoe de schade te beperken die [eiseres 1] lijdt doordat geen wederzijdse nakoming, maar ontbinding van de franchiseovereenkomst plaatsvindt. [eiseres 1] wijst er verder terecht op dat SZ de machines ook los verkoopt. Dat staat ook met zoveel woorden in de informatiebrochure. Gelet op deze feiten en omstandigheden had het op de weg van SZ c.s. gelegen de concrete stellingen van [eiseres 1] gemotiveerd te bestrijden in plaats van zich te beperken tot het (algemene) verweer dat deze vorm van
cherry picking(wel de machines behouden maar niet gebonden zijn aan het concurrentiebeding) niet kan worden gehonoreerd in een franchiserelatie. Bij gebreke daarvan zal als vaststaand worden aangenomen dat in verhouding tot het te beschermen belang van SZ c.s., [eiseres 1] in de gegeven omstandigheden door het concurrentiebeding onbillijk wordt benadeeld, zodat SZ haar in redelijkheid niet aan dit beding kan houden. Het subsidiair onder 5 gevorderde is daarom toewijsbaar.
cherry picking(wel de machines behouden maar niet gebonden zijn aan het concurrentiebeding) niet kan worden gehonoreerd in een franchiserelatie. Bij gebreke daarvan zal als vaststaand worden aangenomen dat in verhouding tot het te beschermen belang van SZ c.s., [eiseres 1] in de gegeven omstandigheden door het concurrentiebeding onbillijk wordt benadeeld, zodat SZ haar in redelijkheid niet aan dit beding kan houden. Het subsidiair onder 5 gevorderde is daarom toewijsbaar.
De meer subsidiaire vordering
4.37.
De slotsom van het voorgaande is dat de primaire vordering zal worden afgewezen. De subsidiaire vordering is grotendeels toewijsbaar en wel op de wijze als in de beslissing vermeld. De meer subsidiaire vordering van [eiseres 2] behoeft daardoor geen nadere bespreking.
Proceskosten
4.38.
SZ c.s. zullen in conventie als de grotendeels in het ongelijk gestelde partij hoofdelijk in de proceskosten aan de zijde van eiseressen worden veroordeeld. Deze worden begroot op:
- explootkosten € 160,84
- griffierecht € 939,00
- salaris gemachtigde €
Totaal € 1.899,84
4.39.
Ook de gevorderde wettelijke rente over de proceskosten en de nakosten zullen worden toegewezen, op de wijze als in de beslissing vermeld.
Voorts in reconventie
4.40.
Hoewel SZ c.s. in punt 77 van de “Conclusie van antwoord in de hoofdzaak tevens conclusie van eis in reconventie tot nakoming” naar artikel 6:74 BW (wanprestatie) verwijzen, vorderen zij blijkens de aanhef van die conclusie en de daarin geformuleerde eis nakoming (als bedoeld in artikel 3:296 BW) van de verplichtingen van eiseressen uit de franchise- en huurkoopovereenkomsten en voldoening van de franchisefee en huurkoopsommen. Vanaf maart 2017, aldus SZ c.s., hebben eiseressen niets meer voldaan.
[eiseres 2]
4.41.
Een ontbinding bevrijdt partijen van de daardoor getroffen verbintenissen (artikel 6:271 BW). Van de verbintenissen die door de ontbinding worden getroffen, kan geen nakoming meer worden gevorderd. Tegen de achtergrond dat zowel de franchise- als de huurkoopovereenkomst van [eiseres 2] worden ontbonden, is de in algemene zin gevorderde veroordeling tot nakoming zonder nadere toelichting, die ontbreekt, jegens [eiseres 2] daarom niet toewijsbaar. Hetzelfde geldt voor vordering tot betaling van de achterstallige bedragen.
Proceskosten
4.42.
SZ c.s. zullen in reconventie als de grotendeels in het ongelijk gestelde partij hoofdelijk in de proceskosten aan de zijde van [eiseres 2] worden veroordeeld. Deze worden begroot op (0,5 × 0,5 × 2 × tarief € 250,00 =) € 125,00 aan salaris gemachtigde.
4.43.
De kantonrechter ziet geen aanleiding SZ c.s. daarnaast in de nakosten te veroordelen.
[eiseres 1]
4.44.
Voor [eiseres 1] geldt hetzelfde als hiervoor in r.o. 4.41 ten aanzien van [eiseres 2] is geoordeeld voor zover het de franchiseovereenkomst betreft. De huurkoopovereenkomst tussen SZWWP en [eiseres 1] blijft echter in stand, zo volgt uit de beslissingen in conventie. [eiseres 1] dient de verplichtingen die voortvloeien uit de huurkoopovereenkomst na te komen en de achterstallige bedragen aan SZWWP te voldoen. [eiseres 1] heeft niet gemotiveerd betwist dat zij vanaf maart 2017 niets meer aan SZWWP heeft voldaan, zodat de gevorderde achterstallige bedragen vanaf die datum toewijsbaar zijn. SZWWP vordert die bedragen “inclusief wettelijke rente”. Tegenover het beroep op opschorting van [eiseres 1] is echter niet komen vast te staan dat de vertraging in de betaling aan [eiseres 1] kan worden toegerekend. Tot de datum van dit vonnis is daarom geen vertragingsrente verschuldigd. Rente over een andere periode is niet gevorderd, waardoor die evenmin kan worden toegewezen.
Proceskosten
4.45.
Omdat SZ c.s. en [eiseres 1] in reconventie ieder op onderdelen in het ongelijk worden gesteld, worden de proceskosten tussen hen gecompenseerd op de wijze als in de beslissing vermeld.
5.De beslissing
De kantonrechter:
in conventie
ontbindt de tussen [eiseres 1] en [eiseres 2] enerzijds en SZ anderzijds geldende franchiseovereenkomsten ex artikel 6:265 BW, onder gelijktijdige schorsing van het concurrentiebeding ten aanzien van [eiseres 1] als bedoeld in artikel 9 van de franchiseovereenkomst van [eiseres 1] ;
ontbindt de tussen [eiseres 2] en SZWWP geldende huurkoopovereenkomst onder veroordeling van SZWWP tot betaling aan [eiseres 2] van een bedrag van € 25.398,60 op grond van artikel 6:271 BW, te vermeerderen met de wettelijke rente vanaf de datum van dit vonnis tot aan de dag der algehele voldoening;
verklaart voor recht dat eiseressen de contractuele afkoopsom ad. € 12.500,00 als bedoeld in artikel 16 lid 4 van de franchiseovereenkomsten van eiseressen niet aan SZ zijn verschuldigd;
veroordeelt SZ tot vergoeding van de door ieder van eiseressen geleden schade ad. € 9.000,00;
veroordeelt SZ c.s. hoofdelijk in de proceskosten, aan de zijde van eiseressen in conventie tot op heden begroot op € 1.899,84, te voldoen binnen veertien dagen na de datum van dit vonnis, vanaf veertien dagen na de datum van dit vonnis te vermeerderen met de wettelijke rente zoals bedoeld in artikel 6:119 BW over dit bedrag, tot aan de dag der algehele voldoening;
veroordeelt SZ c.s. hoofdelijk in de na dit vonnis ontstane kosten, begroot op € 131,00 aan salaris gemachtigde, te vermeerderen met € 68,00 en de kosten van het betekeningsexploot ingeval betekening van dit vonnis plaatsvindt,
verklaart dit vonnis in conventie met uitzondering van de gegeven verklaring voor recht uitvoerbaar bij voorraad;
wijst het meer of anders gevorderde af;
in reconventie
veroordeelt [eiseres 1] tot nakoming van de met SZWWP gesloten huurkoopovereenkomst, waaronder tot betaling van de vervallen huurkoopsommen in de periode maart 2017 tot aan de datum van dit vonnis, binnen veertien dagen nadat SZWWP (na de datum van dit vonnis) daarvoor een bankrekening heeft aangewezen, op die bankrekening;
veroordeelt SZ c.s. hoofdelijk in de proceskosten van [eiseres 2] , aan haar zijde in reconventie tot op heden begroot op € 125,00;
verklaart dit vonnis in reconventie tot zover uitvoerbaar bij voorraad;
compenseert tussen SZ c.s. en [eiseres 1] de proceskosten, in die zin dat ieder van partijen de eigen kosten draagt;
wijst het meer of anders gevorderde af.
Aldus gewezen door mr. M.M. Korsten-Krijnen, kantonrechter, bijgestaan door
mr. C.E.P. Honing, griffier, en uitgesproken ter openbare terechtzitting van 15 juni 2018.
De griffier De kantonrechter