ECLI:NL:RBAMS:2017:6551

• Datum uitspraak: 13 september 2017
• Publicatiedatum: 12 september 2017
• Zaaknummer: C/13/618774 / HA ZA 16-1169
• Instantie: Rechtbank Amsterdam
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Civiel recht
• Procedures: Eerste aanleg - enkelvoudig
• Rechters: J. Thomas
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Aansprakelijkheid van Endemol voor beëindiging van deelname aan het spel Postcode Loterij Miljoenenjacht

In deze zaak heeft de rechtbank Amsterdam op 13 september 2017 uitspraak gedaan in een geschil tussen een eiser, die deelnam aan het televisieprogramma Postcode Loterij Miljoenenjacht, en de producent Endemol Shine Nederland Producties B.V. De eiser had op 16 oktober 2013 deelgenomen aan het programma en drukte per ongeluk op de rode knop, wat leidde tot de beëindiging van het spel. De eiser vorderde dat Endemol aansprakelijk was voor de toerekenbare tekortkoming in de nakoming van haar contractuele verplichtingen, omdat hij ten onrechte het recht was ontzegd om verder te spelen na de tweede ronde. De rechtbank oordeelde dat het drukken op de rode knop, ondanks de zenuwen van de eiser, als een feitelijke handeling binnen het spel moest worden beschouwd. De rechtbank stelde vast dat de spelregels duidelijk waren en dat de eiser zich vooraf akkoord had verklaard met het format van het spel. De eiser had geen recht op schadevergoeding, omdat de beëindiging van het spel het gevolg was van zijn eigen handeling. De rechtbank wees de vorderingen van de eiser af en veroordeelde hem in de proceskosten.

Uitspraak

vonnis

RECHTBANK AMSTERDAM

Afdeling privaatrecht

zaaknummer / rolnummer: C/13/618774 / HA ZA 16-1169

Vonnis van 13 september 2017

in de zaak van

[eiser] ,

wonende te [woonplaats] ,

eiser,

advocaat mr. J.P. Plasman te Amsterdam,

tegen

de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

ENDEMOL SHINE NEDERLAND PRODUCTIES B.V. ,

gevestigd te Aalsmeer,

gedaagde,

advocaat mr. I.M.C.A. Reinders Folmer te Amsterdam.

Partijen zullen hierna [eiser] onderscheidenlijk Endemol genoemd worden.

1. De procedure

1.1.

Het verloop van de procedure blijkt uit:

• de dagvaarding van 2 november 2016, met producties;
• de conclusie van antwoord, met producties;
• het ambtshalve gewezen tussenvonnis van 5 april 2017, waarin een comparitie van partijen is bepaald;
• het proces-verbaal van comparitie, gehouden op 17 juli 2017.

1.2.

Voorafgaand aan deze zaak heeft een voorlopig getuigenverhoor plaatsgevonden. De daarvan opgemaakte processen-verbaal zijn voor zover ze de verklaringen betreffen door [eiser] overgelegd.

1.3.

Ten slotte is vonnis bepaald.

2. De feiten

2.1.

[eiser] heeft op 16 oktober 2013 deelgenomen aan het programma Postcode Loterij Miljoenenjacht (hierna ook: Miljoenenjacht), dat wordt geproduceerd door Endemol en wordt gesponsord door de Nationale Postcode Loterij N.V. (hierna: Postcode Loterij). Het op 16 oktober 2013 opgenomen en door [naam presentatrice] gepresenteerde programma is op 3 november 2013 uitgezonden.

2.2.

In een door Endemol opgestelde zogenoemde quitclaim, die voorafgaand aan de deelname door [eiser] is ontvangen, is onder meer het volgende opgenomen:

“(…) 3. De Kandidaat verklaart hierbij kennis te zullen nemen van de spelregels van het Programma, die aan de Kandidaat ter beschikking zullen worden gesteld, en zal daarmee onvoorwaardelijk akkoord gaan. De spelregels zijn onlosmakelijk verbonden met deze overeenkomst en vormen tezamen één geheel. De kandidaat verklaart alsdan op de hoogte te zijn van het Programma-format en derhalve van de inhoud van het Programma en gaat daarmee akkoord. Niettemin heeft de Producent het recht van het Programma-format en/of de spelregels af te wijken, dan wel deze aan te vullen en/of te wijzigen.

(…)

8. De Kandidaat zal de aanwijzingen van de Producent zowel bij de opname als bij de repetities strikt opvolgen.

(…)

15. De Producent behoudt zich alle rechten voor met betrekking tot het verloop van de onderdelen van het Programma en de beoordeling van de medewerking van de Kandidaat daaraan en is niet aansprakelijk voor fouten en/of nalatigheden gemaakt bij de totstandkoming van het Programma, of onderdelen daarvan. De bijdrage van de Kandidaat aan het Programma (…) wordt uitsluitend beoordeeld door de Producent of de (aanwezige) jury. De Kandidaat zal zich volledig onderwerpen aan de spelregels (ook indien deze worden gewijzigd)(…). De beoordeling van de Producent en/of de jury is bindend. De Kandidaat verklaard zich hiermee uitdrukkelijk akkoord.

(…)”

2.3.

In de spelregels, die tevens vooraf door [eiser] zijn ontvangen, is onder meer het volgende opgenomen:

“
ALGEMEEN

In het door Endemol Nederland bv (hierna: “de producent”) geproduceerde televisieprogramma Postcode Loterij Miljoenenjacht zal (…) 1 kandidaat (m/v) overblijven die de finale gaat spelen, waarin max. 5 miljoen euro gewonnen kan worden. (…) Het oordeel van de spelleiding is bindend. (…) Deze quitclaim is onlosmakelijk verbonden met de onderhavige spelregels van Postcode Loterij Miljoenenjacht, en vormen samen één geheel.

(…)

FINALERONDE ( Deal of Geen Deal – ‘Het spel met de koffers’)

(…) De finalist mag uit 26 koffers één koffer uitzoeken. In de 26 koffers zitten bedragen oplopend van € 0,01 tot € 5.000.000,-.

De door de finalist uitgezochte koffer blijft dicht.

(…)

Het bedrag dat de finalist in zijn koffer heeft zitten, is het bedrag dat hij kan winnen, tenzij hij in de loop van het spel op een bod van de bank ingaat. In dat geval winst hij het bedrag dat de bank heeft aangeboden. De finalist kan dan geen aanspraak meer maken op het bedrag dat uiteindelijk in zijn koffer blijkt te zitten. De finalist krijgt, nadat er koffers zijn geopend, een bod van de bank om zijn koffer af te staan voor een noemenswaardig bedrag. De finalist zal dus moeten afwegen. Maakt hij een DEAL met de bank en verkoopt hij zijn koffer? Of wacht hij nog even tot er meer koffers opengaan en er meer duidelijkheid is welk bedrag er in zijn koffer kan zitten.

(…)

Tenslotte

Het spel voltrekt zich onder toezicht van een notaris. (…) Bij twijfel beslist de spelleiding!

(…) ”

2.4.

[eiser] heeft de finale bereikt. Daarin heeft hij gekozen voor koffer nummer 17. Uit de overgebleven 23 koffers heeft hij het voor de eerste ronde vastgestelde aantal van zes koffers geopend. Nadat de bedragen uit deze koffers zo bekend waren geworden, heeft de bank een bod uitgebracht. [eiser] is niet op het bod van de bank ingegaan. Hij zei: “ik denk niet dat dit het moment is om te stoppen” en heeft het (transparante) kastje met daarin de rode knop gesloten.

2.5.

In de tweede ronde dienden vijf koffers te worden geopend. [eiser] heeft vier koffers geopend waarna een korte pauze volgde.

2.6.

Na die pauze heeft [eiser] de vijfde koffer gekozen, waarna de bank een bod van € 125.000,00 heeft uitgebracht.

2.7.

Daarop heeft [naam presentatrice] het kastje met de rode knop weer geopend. [eiser] heeft die knop met een harde klap ingedrukt. Daarna vond de volgende dialoog tussen [naam presentatrice] en [eiser] plaats:

“
[naam presentatrice] : “Ik heb hetzelfde gevoel als bij [naam kandidaat] [kandidaat in vorige uitzending, rb].”

[eiser] : “Ik ook, het moment dat ik sla.”

[naam presentatrice] : “Echt waar? Je hebt het idee dat dit het goede moment is om de deal te sluiten?”

[eiser] : “Nee, nee. Op het moment dat ik sla, heb ik het idee dat ik het fout doe. Meteen dat ik sla.”

[naam presentatrice] : “Nou, dan doen we toch net of je het niet gedaan hebt?”

[eiser] : “Kan dat?”

[naam presentatrice] : “Dat weet ik niet, dat ga ik even vragen.”

[eiser] : “Ik kijk [naam] aan, en ik knik we gaan door.”

[naam presentatrice] : “En ik denk: wat doe je nou? Je gaat toch het kastje … ik weet niet, kan dat überhaupt of is het als je op een knop slaat is het dan uh?”

[eiser] : “Die zenuwen, jongen, dat is echt…”

[naam presentatrice] : “Het zijn de zenuwen, zegt-ie.”

[eiser] “We hadden al contact samen van we gaan door en ik duw op die knop met m’n stomme kop.”

[naam presentatrice] : “Ja, je bedoelde dat je het kastje dicht wilde doen.”

[eiser] : “Ja.”

[naam presentatrice] : “Ja, we hebben dit natuurlijk nog nooit meegemaakt eigenlijk dat een kandidaat op een knop drukt en denkt ‘O, wat heb ik nu gedaan, ik heb hier eigenlijk heel veel spijt van’. Dus ik wil gewoon van onze notaris weten: mag dat, als je op de knop geslagen hebt, dat je dan toch zegt: nee, maar ik wou het kastje dicht doen en ik wou eigenlijk doorspelen.”

2.8.

De notaris heeft vervolgens verklaard dat de spelregels doorspelen niet toelaten, als volgt:

“
Ja, ik vind het bijzonder spijtig, maar de reglementen zijn de reglementen, helaas. Dus gedrukt is gedrukt. Dus helaas. ”

2.9.

Er is uiteindelijk ook niet doorgespeeld.

2.10.

De koffer met nummer 17 die [eiser] had gekozen vertegenwoordigde het maximale geldbedrag van € 5.000.000,00.

2.11.

Na de opname van 16 oktober 2013 heeft Postcode Loterij de spelregels op haar website www.miljoenenjacht.nl vermeld. In aanvulling op de eerder aan [eiser] toegestuurde spelregels, is in deze op de website gepubliceerde spelregels de in het citaat (door de rechtbank hier onderstreepte) zin opgenomen:

“
(…) Het bedrag dat de finalist in zijn koffer heeft zitten, is het bedrag dat hij kan winnen, tenzij hij in de loop van het spel op een bod van de bank ingaat. In dat geval wint hij het bedrag dat de bank heeft geboden. De finalist kan dan geen aanspraak meer maken op het bedrag dat uiteindelijk in zijn koffer blijkt te zitten. De finalist krijgt, nadat er koffers zijn geopend, een bod van de bank om zijn koffer af te staan voor een noemenswaardig bedrag. De finalist zal dus moeten afwegen. Indien de finalist het bod wil aanvaarden dient hij op de ‘rode knop’ te drukken en daarmee stopt het spel. Maakt hij een DEAL met de bank en verkoopt hij zijn koffer? Of wacht hij nog even tot er meer koffers opengaan en er meer duidelijkheid is welk bedrag in zijn koffer kan zitten. (…) ”.

2.12.

[eiser] heeft een bedrag van € 125.000,00 van Endemol ontvangen.

3. Het geschil

3.1.

[eiser] vordert om, bij vonnis uitvoerbaar bij voorraad,

I. te verklaren voor recht dat Endemol aansprakelijk is voor de toerekenbare tekortkoming van Endemol als producent in de nakoming van haar contractuele verplichtingen jegens [eiser] , doordat [eiser] ten onrechte het recht is ontzegd het spel Miljoenenjacht na de tweede ronde in de finale verder te spelen;

II. te verklaren voor recht dat Endemol ter zake is tekortgeschoten in de nakoming van haar contractuele verplichtingen jegens [eiser] , doordat [eiser] ten onrechte het recht is ontzegd het spel Miljoenenjacht na de tweede ronde in de finale verder te spelen;

III. Endemol te veroordelen in de kosten van dit geding, te vermeerderen met de wettelijke rente indien deze niet binnen een termijn van veertien dagen na dagtekening van dit vonnis zijn betaald.

3.2.

[eiser] stelt dat Endemol in strijd met de tussen partijen gesloten overeenkomst heeft gehandeld door hem het recht te ontzeggen het spel na de tweede ronde verder te spelen. Aldus is sprake van een tekortkoming in de nakoming. Aan het drukken op de rode knop is achteraf een betekenis gegeven die niet volgt uit de tussen partijen afgesproken regels (die onduidelijk zijn op dit punt, althans dat ten tijde van de deelname van [eiser] waren, en die in ieder geval niet spreken over de functie van de rode knop), ook overigens kon uit deze handeling geen wilsovereenstemming over de beëindiging worden afgeleid. Het aanbod van de bank is door [eiser] niet aanvaard. Hij wilde niet stoppen en dat was zowel vóór het drukken als direct daarna kenbaar voor Endemol. Bovendien is vrijwel onmiddellijk door [naam presentatrice] een aanbod gedaan om toch nog door te spelen, hetgeen door hem is aanvaard. Voorts is de beslissing om te stoppen niet door de juiste persoon en op de juiste wijze genomen. De notaris is degene die heeft besloten, maar hij kan niet worden gezien als de spelleiding waar de reglementen over spreken. Door de handelwijze van Endemol heeft [eiser] schade geleden. Aldus - steeds - [eiser] .

3.3.

Endemol heeft de vordering gemotiveerd betwist. Waar nodig zal dit verweer bij de beoordeling nader aan de orde komen.

4. De beoordeling

4.1.

De vorderingen van [eiser] kunnen niet slagen. De rechtbank zal dat zo veel mogelijk langs de lijnen van de door [eiser] gestelde grondslagen hierna nader motiveren.

de betekenis van het drukken op de rode knop

4.2

[eiser] stelt zich op het standpunt dat uit de tussen partijen gesloten overeenkomst niet volgt dat het enkele indrukken van de rode knop met zich brengt dat het bod van de bank wordt geaccepteerd en het spel wordt beëindigd. Hierin kan hij echter niet worden gevolgd. Dat de functie van rode knop niet expliciet in de aan hem uitgereikte spelregels stond vermeld, maakt op zichzelf nog niet dat het drukken daarop binnen het kader van zijn overeenkomst met Endemol niet als beslissend moet worden beschouwd. Een regel hoeft immers niet geschreven te zijn om gelding te hebben. Endemol heeft er terecht en uiteindelijk onbetwist op gewezen dat de functie van de rode knop, meer in het bijzonder het gevolg van het daarop drukken, sedert 2008 op onmiskenbare wijze voor deelnemers en kijkers voortvloeit uit het programmaformat. [eiser] heeft zich ook nog eens vooraf bekend en akkoord verklaard met dit format. Reeds hieruit volgt dat de omstandigheid dat de Postcode Loterij (en dus niet de producent van het programma) op haar website de hier aan de orde zijnde regel na de deelname van [eiser] expliciet heeft vermeld als aanvulling op eerder gepubliceerde regels, geen voor [eiser] succesvolle betekenis heeft. De regel bestond al tussen hem en Endemol, als bestendige praktijk, ten tijde van zijn deelname.

4.3.

Dan de vraag of het relevant is dat sprake is van, zoals [eiser] betoogt, een gebrekkige wilsuiting. Hij onderbouwt dit door er op te wijzen dat hij helemaal niet op de knop wilde drukken en dat dit ook duidelijk blijkt uit zijn houding vlak vóór en vlak na het drukken, maar dat op het “moment suprême” de zenuwen hem parten speelden. Er is derhalve geen rechtshandeling tot stand gekomen omdat zijn wil daar niet op gericht was, zo meent hij. Hiermee miskent hij echter dat, zoals Endemol ook heeft aangevoerd, zijn druk op de knop moet worden gezien als een feitelijke handeling binnen het kader van een spel waarin het juist onder meer op beheersing van die zenuwen aankomt. Het onder druk moeten presteren brengt met zich dat onjuiste of onhandige beslissingen althans uitingen daarvan kunnen worden genomen en gedaan en het zou volstrekt in strijd met de geest van het spel zijn als daar steeds op teruggekomen zou kunnen worden. Dat brengt mee dat niet in de beoordeling meeweegt dat [eiser] niet wilde wat hij toch deed, dat het aldus handelen mogelijk niet logisch was en dat het wellicht ook niet rijmde met zijn houding voorafgaand aan de klap op de knop en vlak daarna, en dat Endemol dat allemaal wist althans had moeten begrijpen. Feit is dàt hij op de knop heeft gedrukt, hetgeen op basis van de regels van het spel beëindiging daarvan met zich bracht. Hij kan daaraan worden gehouden. Anders dan in het “normale” handelsverkeer zijn gebrekkige wilsuitingen in sport en spel “all in the game”. Het toetsingskader wordt daarbij bepaald door de regels die specifiek op de betreffende sport of het spel betrekking hebben, en niet door algemene regels met betrekking tot de wijze van totstandkomen van overeenkomsten.

aanbod [naam presentatrice] om door te spelen?

4.4.

Anders dan [eiser] meent kan tegenover de betwisting door Endemol in de hiervoor onder 2.7. weergeven conversatie tussen [eiser] en [naam presentatrice] vlak na “de klap”, geen aanbod en aanvaarding worden gezien om door te spelen, nog los van de vraag of zij daartoe de bevoegdheid had. Zelfs al zou betekenis kunnen worden gehecht aan haar – overigens onbestreden in de hoedanigheid van presentatrice gedane - opmerking “dan doen we toch net of je het niet gedaan hebt?”, geldt dat die onmiddellijk wordt gevolgd door [eiser] ’s opmerking “kan dat?” (anders dan [eiser] meent nog geen aanvaarding, en dat is te meer van betekenis nu hij immers bij doorspelen de zekerheid van de ontvangst van een bedrag van € 125.000,- zou hebben laten varen), waarna [naam presentatrice] zegt dat ze dat niet weet en het zal vragen. In redelijkheid kan dit samenstel van opmerkingen niet anders worden gezien dan als het onderzoeken van een mogelijkheid die er uiteindelijk op basis van een namens Endermol genomen beslissing niet bleek te zijn.

de wijze van beslissen door Endemol

4.5.

Er nog van afgezien dat [eiser] geen specifiek hierop gerichte verklaring voor recht heeft gevorderd, valt ook overigens – zonder nadere onderbouwing, die ontbreekt – niet in te zien welk belang hij heeft bij de constatering dat Endemol op dit punt jegens hem te kort is geschoten. Ook als er veronderstellenderwijs van wordt uitgegaan dat de beslissing niet door de juiste persoon of het juiste gremium is genomen – hetgeen overigens gemotiveerd is betwist door Endemol – betekent dat immers nog niet dat daaruit schade voor [eiser] is voortgevloeid. Daarvoor is toch tenminste vereist dat het anders zou zijn gegaan als de beslissing wél door de juiste persoon zou zijn genomen, maar er zijn door [eiser] geen feiten en omstandigheden gesteld die bij gebleken juistheid tot die conclusie zouden moeten leiden.

overige geschilpunten

4.6.

Bij deze stand van zaken kunnen de overige geschilpunten tussen partijen, zoals de vraag of er afstand van recht is gedaan, de vraag naar de eigendom van koffer 17 en de vraag of er wel schade is en zo ja, hoe die dan zou moeten worden berekend, verder onbesproken blijven.

4.7.

[eiser] zal als de in het ongelijk gestelde partij in de proceskosten worden veroordeeld. Aan de zijde van Endemol worden deze begroot op:

- griffierecht € 619,00

- salaris advocaat €
904,00 (2,0 punten × tarief € 452,00)

Totaal € 1.523,00.

4.8.

Ook de nakosten dienen voor rekening van [eiser] te komen, op de wijze als na te melden.

5. De beslissing

De rechtbank

5.1.

wijst de vorderingen af,

5.2.

veroordeelt [eiser] in de proceskosten, aan de zijde van Endemol tot op heden begroot op € 1.523,00,

5.3.

veroordeelt [eiser] in de na dit vonnis ontstane kosten, begroot op € 131,00 aan salaris advocaat, te vermeerderen, onder de voorwaarde dat niet binnen 14 dagen na aanschrijving aan het vonnis heeft voldaan en er vervolgens betekening van de uitspraak heeft plaatsgevonden, met een bedrag van € 68,00 aan salaris advocaat en de explootkosten van betekening van de uitspraak, en te vermeerderen met de wettelijke rente als bedoeld in art. 6:119 BW over de nakosten met ingang van veertien dagen na de betekening van dit vonnis tot aan de voldoening,

5.4.

verklaart dit vonnis wat betreft de kostenveroordelingen uitvoerbaar bij voorraad.

Dit vonnis is gewezen door mr. J. Thomas, rechter, bijgestaan door N. Stoke, griffier, en in het openbaar uitgesproken op 13 september 2017.