ECLI:NL:RBAMS:2016:4951

Uitspraak

vonnis

RECHTBANK AMSTERDAM

Afdeling privaatrecht

zaaknummer / rolnummer: C/13/587228 / HA ZA 15-499

Vonnis van 3 augustus 2016

in de zaak van

de vennootschap naar vreemd recht
TERUMO EUROPE N.V.,

gevestigd te Leuven, België,

eiseres,

advocaten mr. R.S. Le Poole te Haarlem en mr. P.L. Tjiam te Amsterdam,

tegen

1.de vereniging met volledige rechtsbevoegdheid AVROTROS,

2.
[gedaagde 2],

3.
[gedaagde 3],

allen kantoorhoudende te Hilversum,

gedaagden,

advocaten mr. H.A.J.M. van Kaam en mr. N.A. Winthagen te Amsterdam.

Eiseres zal hierna Terumo genoemd worden; gedaagden onderscheidenlijk AVROTROS, [gedaagde 2] en [gedaagde 3] en gezamenlijk AVROTROS c.s.

1.De procedure

1.1.

Het verloop van de procedure blijkt uit:

het tussenvonnis van 13 april 2016,
de akte uitlating van 11 mei 2016 van AVROTROS c.s.,
de antwoordakte nadere uitlating van 8 juni 2016 van Terumo,
het faxbericht van AVROTROS c.s. van 8 juni 2016 naar aanleiding van de antwoordakte.

1.2.

Ten slotte is vonnis bepaald.

2.De beoordeling

2.1.

Bij het tussenvonnis van 13 april 2016 zijn AVROTROS c.s. in de gelegenheid gesteld zich uit te laten over de wijze waarop AVROTROS aan de in dat vonnis onder 4.22. geformuleerde veroordeling zal voldoen. Deze veroordeling komt erop neer dat AVROTROS ervoor dient te zorgen dat een ieder die van de in het vonnis besproken uitzendingen over de producten van Terumo en de daarover door haar via de televisie en andere door haar beheerste media gedane uitingen kennis kan nemen, bij het waarnemen van die uitingen duidelijk en onomwonden tevens de informatie krijgt dat de uitzendingen in rechte onrechtmatig zijn bevonden.

2.1.1.

AVROTROS c.s. stellen zich ten eerste op het standpunt dat de rechtbank, gelet op het in art. 23 Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering (Rv) bepaalde, met deze veroordeling buiten de rechtsstrijd van partijen treedt. Volgens hen zou dit neerkomen op een rectificatie en is deze veroordeling een geheel andere dan de door Terumo gevorderde verwijdering van de uitingen waarmee de tegen Terumo gerichte beschuldigingen worden verricht. AVROTROS c.s. zouden door deze voorziening voor een verrassing worden gesteld, waarop zij niet bedacht hoefden te zijn.

2.1.2.

Met Terumo is de rechtbank van oordeel dat dit standpunt niet opgaat. Terumo heeft de verwijdering van de uitingen gevorderd. Daarin ligt ook besloten dat, als verwijdering om welke reden dan ook niet wordt of niet kan worden opgelegd, een minder vergaande en daarin besloten maatregel kan worden bevolen. De veroordeling tot het opnemen van de mededeling dat de uitzendingen onrechtmatig zijn bevonden, is een dergelijke maatregel. Van rectificatie is geen sprake, nu de maatregel niet, bijvoorbeeld, het herstel van een onjuiste mededeling inhoudt.

2.2.1.

Vervolgens geven AVROTROS c.s. te kennen dat AVROTROS bereid is de verlangde informatie te plaatsen of, als dat – technisch – niet mogelijk is, de uiting te verwijderen. Zij stellen dat dit de door AVROTROS beheerste media betreft:

( a) de beide uitzendingen, zoals nog beschikbaar op de website van EenVandaag (www.eenvandaag.nl) en Uitzending gemist (www.uitzendinggemist.nl);

( b) de radio-uitzendingen (www.eenvandaag.nl);

( c) de artikelenwebsite van EenVandaag;

( d) de berichten op de Facebookpagina van EenVandaag;

( e) de Twitterberichten van EenVandaag.

AVROTROS c.s. verwijzen hierbij steeds naar de door Terumo onder IV. van haar petitum geformuleerde vordering en de daarbij ingediende producties.

Bij de onder (a) en (b) genoemde uitzendingen zal AVROTROS de informatie plaatsen. Aangezien dit bij de onder (c), (d) en (e) genoemde uitingen niet mogelijk is, zal zij de uitingen daar verwijderen. Wat de berichten op Facebook en Twitter betreft, stelt AVROTROS dit al te hebben gedaan.

2.2.2.

Terumo stelt zich op het standpunt dat AVROTROS c.s. daarmee een te beperkte selectie van uitingen maken. Kennelijk gaan zij ervan uit dat de in Terumo’s dagvaarding onder 5.35 opgenomen lijst als uitputtend is bedoeld. Dat is echter onjuist: In de dagvaarding staat slechts:
Hieronder volgt een selectie van de beschuldigingen.Volgens Terumo, die via Google naar door AVROTROS beheerste websites heeft gezocht, beheerst AVROTROS naast de websites en ook de aan de Nederlandse Publieke Omroep (NPO) in eigendom toebehorende website , voor zover de webpagina’s op haar programma’s betrekking hebben. Verder heeft AVROTROS de beschuldigingen over Terumo via de onder vallende website van haar consumentenprogramma RADAR gepubliceerd. Terumo somt een aantal links op waarop zij uitingen over Terumo heeft aangetroffen.

2.2.3.

Bij haar tussenvonnis heeft de rechtbank bepaald dat “AVROTROS ervoor [dient] te zorgen dat een ieder die van de beide uitzendingen en de uitingen die zij daarover via de televisie en andere door haar beheerste media heeft gedaan, nog steeds kennis kan nemen bij het waarnemen van die uitingen duidelijk en onomwonden tevens de informatie krijgt dat de uitzendingen onrechtmatig zijn bevonden”. Daarbij zijn geen beperkingen aangebracht in de zin dat daaronder uitsluitend die uitingen die Terumo met zoveel woorden in haar petitum noemt, moeten worden begrepen. Terumo heeft haar vordering ook niet tot deze uitingen beperkt. De strekking van de veroordeling is dat elke uiting waarover AVROTROS controle kan uitoefenen, van de bedoelde informatie over de uitspraak van de rechtbank (hierna: het bijschrift) wordt voorzien. Dat betekent ook dat deze verplichting niet geldt, indien en voor zover AVROTROS over een uiting geen of niet langer controle kan uitoefenen.

2.3.

Het bijschrift moet bij het openen van de uiting, zonder dat scrollen nodig is, onmiddellijk duidelijk zichtbaar en leesbaar zijn en vervolgens duidelijk zichtbaar en leesbaar blijven gedurende de tijd die de gemiddelde lezer nodig heeft om de volledige tekst te kunnen lezen. Het is aan AVROTROS hiervoor de vorm en de plaats te kiezen die met de onderhavige veroordeling en de aard daarvan in overeenstemming zijn. Voorts zal, overeenkomstig hetgeen AVROTROS c.s. in hun akte uitlating (onder 22) voorstellen en Terumo in haar antwoordakte nadere uitlating (onder 6.7) aanvaardt, aan het eind van het bijschrift een link naar het vonnis van de rechtbank dienen te worden aangebracht, en wel naar het vonnis van 13 april 2016, omdat daarin het geschil in zijn kern wordt besproken. De tekst zal, gezien het grensoverschrijdende karakter van deze zaak, behalve in Nederlands tevens in het Engels dienen te worden vermeld.

2.4.

Anders dan Terumo verzoekt, zal het AVROTROS niet worden verboden op de tekst (of op de uitspraak van de rechtbank als geheel) commentaar te leveren. Een dergelijk verbod zou met de uitingsvrijheid van AVROTROS in strijd zijn.

2.5.

AVROTROS c.s. merken nog op dat, nu zij in hun akte uitlating te kennen hebben gegeven dat zij aan de onderhavige veroordeling uitvoering zullen geven, Terumo bij deze veroordeling geen belang meer heeft. Terecht voert Terumo aan dat zij daarbij wel belang heeft, indien en voor zover AVROTROS zich niet of slechts ten dele aan haar toezeggingen en/of de veroordeling tot plaatsing van het bijschrift houdt. Daarbij heeft het opleggen van een dwangsom de functie Terumo een handvat in een eventueel executiegeschil te verstrekken.

2.6.

Voor zover Terumo in haar antwoordakte nadere uitlating onderwerpen aansnijdt die niet met de plaatsing van het bijschrift te maken hebben, of haar eis wijzigt, handelt zij daarmee in strijd met de belangen van een goede procesorde. De rechtbank zal haar opmerkingen in dat verband dan ook negeren.

2.7.

Aan proceskosten zullen AVROTROS c.s. het volgende dienen te betalen:

- griffierecht € 613,-

- salaris advocaat € 1.130,- (2,5 punten × tarief € 452,-)

totaal € 1.743,-.

Verder zullen AVROTROS c.s. worden veroordeeld in de nakosten voor zover deze kosten op dit moment reeds kunnen worden begroot, op de wijze zoals in de beslissing vermeld.

3.De beslissing

De rechtbank

3.1.

verklaart voor recht dat AVROTROS c.s. jegens Terumo onrechtmatig hebben gehandeld met betrekking tot de onderzoekdocumentaire en berichtgeving over de beweerdelijke productie door Terumo van miljoenen onveilige naalden en de beweerdelijke verkoop door Terumo van niet-steriele stents en hartkatheters;

3.2.

verklaart voor recht dat AVROTROS c.s. hoofdelijk aansprakelijk zijn voor de schade als gevolg van het onder 3.1. beschreven onrechtmatig handelen en zijn gehouden deze schade – nader op te maken bij staat – aan Terumo te vergoeden;

3.3.

gebiedt AVROTROS ervoor te zorgen dat binnen 48 uur na betekening van dit vonnis een ieder die van de televisie-uitzendingen van EenVandaag van 23 maart 2015 en 15 april 2015 over de door Terumo geproduceerde injectienaalden, stents en hartkatheters en de uitingen van AVROTROS daarover via de televisie en andere door haar beheerste media, kennis kan nemen, bij het waarnemen van die televisie-uitzendingen en uitingen duidelijk zichtbaar en leesbaar de volgende tekst kan lezen:

“Bij vonnis van 13 april 2016 heeft de rechtbank Amsterdam bepaald dat de beschuldigingen die in de uitzendingen van EenVandaag van 23 maart 2015 en 15 april 2015 over door Terumo geproduceerde en verkochte injectienaalden, stents en hartkatheters zijn geuit, onrechtmatig zijn.

By judgment of 13 April 2016, the rechtbank (District Court of) Amsterdam has determined that the accusations made in broadcasts of EenVandaag of 23 March 2015 and 15 April 2015 about injection needles, stents and catheters produced and sold by Terumo, are tortious.

Viz.: http://deeplink.rechtspraak.nl/uitspraak?id=ECLI:NL:RBAMS:2016:2121.”

3.4.

gebiedt AVROTROS de tekst :

“In de uitzendingen van 23 maart 2015 en 15 april 2015 heeft AVROTROS in het televisieprogramma EenVandaag aandacht aan het Japanse bedrijf Terumo besteed. In die uitzendingen is Terumo ervan beschuldigd jarenlang willens en wetens onveilige injectienaalden en niet-steriele stents en hartkatheters te produceren en te verkopen. Dit zou ernstige gezondheidsrisico’s opleveren. De rechtbank Amsterdam heeft deze beschuldigingen bij vonnis van 13 april 2016 onrechtmatig bevonden. Zij heeft AVROTROS onder meer tot het uitzenden van dit bericht veroordeeld.”

als eerste onderwerp na de introductie uit te zenden in de eerste televisie-uitzending van EenVandaag die volgt, nadat twee dagen na de betekening van dit vonnis zijn verstreken, en wel in die zin dat de tekst in een goed leesbare letter over het gehele scherm wordt getoond en tegelijkertijd op een normale en rustige toon door een medewerker van AVROTROS wordt uitgesproken;

3.5.

veroordeelt AVROTROS binnen 48 uur na betekening van dit vonnis onder de kop:

“
AVROTROS, [gedaagde 3] en [gedaagde 2] hebben onrechtmatig gehandeld”

de hieronder weergegeven tekst aan de rechterbovenzijde van de homepagina van de website www.EenVandaag.nl te plaatsen in het voor de website gebruikelijke goed leesbare lettertype en lettergrootte en omrand door een duidelijk zwart kader en zonder verdere toevoeging of commentaar, en deze tekst met de hiervoor genoemde kop aldus twee weken geplaatst te houden:

[in English]

“On 23 March 2015 and 15 April 2015, AVROTROS in its news program EenVandaag paid attention to the Japanese company Terumo. In these broadcasts, Terumo was accused of knowingly and wilfully having manufactured and sold unsafe injection needles and non-sterile stents and catheters for many years, allegedly posing serious health risks. By judgment of 13 April 2016, the Rechtbank (District Court of) Amsterdam has determined that these accusations were tortious. The court has ordered AVROTROS, i.a., to post this message.”

3.6.

bepaalt dat AVROTROS een onmiddellijk opeisbare dwangsom van € 10.000,- zal verbeuren voor elke dag (een dagdeel inbegrepen) dat zij niet aan de hiervoor onder 3.3., 3.4. en 3.5. omschreven veroordelingen zal voldoen, tot een maximum van € 250.000,-;

3.7.

veroordeelt AVROTROS c.s. hoofdelijk in de kosten van dit geding, aan de zijde van Terumo tot aan deze uitspraak begroot op € 1.743,-;

3.8.

veroordeelt AVROTROS c.s. hoofdelijk in de nakosten van het geding, begroot op € 131,-, te verhogen met een bedrag van € 68,- onder de voorwaarde dat betekening van het vonnis heeft plaatsgevonden en AVROTROS niet binnen veertien dagen na aanschrijving vrijwillig aan het vonnis heeft voldaan;

3.9

verklaart de beslissingen in dit vonnis onder 3.3 tot en met 3.7 uitvoerbaar bij voorraad;

3.10.

wijst het meer of anders gevorderde af.

Dit vonnis is gewezen door mr. G.H. Marcus, mr. W.F. Korthals Altes en mr. C. Bakker, bij afwezigheid van de voorzitter ondertekend door de oudste rechter en in het bijzijn van de griffier in het openbaar uitgesproken op 3 augustus 2016.^[1]