Uitspraak
vonnis
RECHTBANK AMSTERDAM
Afdeling privaatrecht, voorzieningenrechter civiel
zaaknummer / rolnummer: C/13/540478 / KG ZA 13-496 MvW/MB
Vonnis in kort geding van 28 mei 2013
in de zaak van
de vennootschap naar buitenlands recht
TILDA LIMITED,
gevestigd te Rainham, Essex, Verenigd Koninkrijk,
eiseres bij dagvaarding van 26 april 2013,
advocaat mr. F.C. Folmer te Amsterdam,
tegen
de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
[vennootschap 1],
gevestigd te Amsterdam,
gedaagde,
advocaat mr. S. Singh te Hoofddorp.
Partijen zullen hierna Tilda en [vennootschap 1] worden genoemd.
1. De procedure
Ter terechtzitting van 14 mei 2013 heeft Tilda gesteld en gevorderd overeenkomstig de in fotokopie aan dit vonnis gehechte dagvaarding. [vennootschap 1] heeft verweer gevoerd met conclusie tot weigering van de gevraagde voorzieningen. Beide partijen hebben producties in het geding gebracht en Tilda heeft haar standpunt toegelicht aan de hand van een overgelegde pleitnota.
Na verder debat hebben partijen verzocht vonnis te wijzen.
Ter zitting waren aanwezig, voor zover hier van belang:
aan de zijde van Tilda: mr. Folmer;
aan de zijde van [vennootschap 1]: [A], mr. Singh en diens kantoorgenoot
mr. M. Raaijmakers.
2. De feiten
2.1. Tilda is gevestigd in het Verenigd Koninkrijk en verkoopt wereldwijd rijstproducten. Haar producten worden met name afgenomen door een van oorsprong Aziatisch publiek. Onder dit publiek is Tilda het bekendste rijstmerk.
2.2. Eén van de producten van Tilda is de zogenaamde ‘Pure Original Basmati rijst’. In 2008 heeft Tilda voor deze rijst een nieuwe verpakking ontwikkeld en geïntroduceerd, zoals afgebeeld op de in fotokopie aan dit vonnis gehechte bijlage 1 (productie 2 van Tilda). Deze verpakking (hierna ook: de Tilda Verpakking) heeft de volgende kenmerken:
- rechthoekig van vorm
- hersluitbare ‘rits’ aan de bovenzijde
- staalblauwe achtergrond
- in het midden op de voorkant een T-vormig frame omlijst met een zilveren rand;
- in het midden van het frame in witte letters de merknaam ‘Tilda’ afgebeeld en daaronder; ‘Legendary Rice, Pure original Basmati’ (het woord original in rood, de overige tekst in wit)
- daaronder een afbeelding van een Aziatisch ogend (groen) landschap, met een pauw, waarboven blauwe lucht
- linksboven het frame een zilveromrand rood hartje met daarin de tekst: ‘Love at first taste’
- omlijsting van de zijkant en onderzijde van het frame met tekeningen in fijne zilverkleurige belijning die het zaaien, oogsten en nuttigen van rijst afbeelden.
2.3. [vennootschap 1] is een in Amsterdam gevestigde groothandel in Indiase kruiden en voedingsmiddelen. Op het vestigingsadres houdt zij een magazijn met voorraad aan.
2.4. Begin dit jaar heeft Tilda in het Verenigd Koninkrijk een rijstzak van het merk “Kisaan Gold Traditional Basmati rice” aangetroffen, met op de achterzijde de naam en het adres van [vennootschap 1] in Amsterdam vermeld. Deze verpakking (hierna ook: de Kisaan verpakking) is afgebeeld op de in fotokopie aan dit vonnis gehechte bijlage 2 (productie 4 van Tilda) en heeft de volgende kenmerken:
- rechthoekig van vorm
- staalblauwe achtergrond
- in het midden op de voorzijde een rechthoekig frame met zilveren rand
- in het frame de merknaam ‘Kisaan’ vermeld in witte letters, met daaronder de tekst ‘Gold Traditional Basmatirice Great taste and aroma, every time’ (de tekst Gold in goudkleurige letters, de overige tekst in wit)
- daaronder een afbeelding van een groen rijstveld met daarboven een blauwe lucht en weer daaronder een afbeelding van een bord klaargemaakte rijst
- omlijsting van de zijkanten en de onderkant van het frame met tekeningen in zilverkleurige belijning die het zaaien, oogsten en nuttigen van rijst afbeelden.
2.5. Op 10 januari 2013 heeft een medewerker van het door Tilda ingeschakelde recherche- en adviesbureau Dörr Bedrijfsrecherche (hierna: Dörr) drie dozen van ieder vier zakken met 5 kg rijst in de Kisaan verpakking gekocht bij [vennootschap 1] te Amsterdam. Dörr heeft van het bezoek (door twee van haar medewerkers) aan [vennootschap 1] op 14 januari 2013 een rapport opgemaakt, dat voor zover hier van belang als volgt luidt:
“De dame vertelde mij (…) dat ‘[vennootschap 1] (…)’ in beginsel uitsluitend handel dreef met ondernemingen, zoals restaurants. Ik wees haar vervolgens op een aankondiging op de website (…) dat ‘[vennootschap 1]’ ook handel dreef met mensen die feesten organiseerden. Ze vroeg mij vervolgens wat ik wenste en vertelde haar dat ik ‘Basmati Rice’ van het merk “Kisaan Gold’ wilde hebben, en wel in een hoeveelheid van in ieder geval 50 kg. De dame antwoordde dat dit geen probleem was en vroeg mij in een kantoor plaats te nemen. Zij zou vervolgens de bestelling verzorgen. Enige tijd later nam zij mij mee naar de loods. Ik merkte op dat er een aanzienlijke hoeveelheid verpakkingen (dozen) lagen met daarin vier zakken van elk 5 kg. Ik wilde in ieder geval 50 kg en derhalve bestelde ik drie dozen van in totaal 20 kg per doos. De vrouw wees mij vervolgens op de mogelijkheid om verpakkingen van 20 kg met dezelfde verpakkingen, zijnde ‘Kisaan Gold-Traditional Basmati Rice’ mee te nemen. Ook van de verpakkingen met 20 kg per verpakking lag een aanzienlijke hoeveelheid in de loods. De verpakking had hetzelfde ‘uiterlijk’ als de verpakking van 5 kg. Ik besloot echter de verpakkingen (3 dozen) van vier zakken x 5 kg mee te nemen.”
2.6. Bij brief van 22 januari 2013 heeft Tilda [vennootschap 1] gesommeerd (onder meer) om schriftelijk te bevestigen door middel van een onthoudingsverklaring (inclusief boetebeding) dat zij met onmiddellijke ingang iedere inbreuk op de auteursrechten van Tilda terzake van de Tilda verpakking alsmede ieder ander onrechtmatig handelen jegens haar zal staken en gestaakt houden en om een bedrag van € 5.000,- te betalen ter tegemoetkoming aan de door Tilda gemaakte kosten terzake van het bestrijden van de gestelde auteursrechtinbreuk.
2.7. Bij brief van 25 januari 2013 heeft [vennootschap 1] aan Tilda geschreven de rijst in de Kisaan verpakking niet te verhandelen, maar deze slechts bij wijze van ‘samples’ te hebben ontvangen van een Indiase leverancier.
2.8. Vervolgens heeft nadere correspondentie plaatsgevonden tussen partijen, waarin Tilda zich op het standpunt heeft gesteld dat onvoldoende aan de sommatie was voldaan en [vennootschap 1] een tegengesteld standpunt heeft ingenomen.
2.9. Onder de gedingstukken (productie 13 van Tilda en productie 3 en 4 van [vennootschap 1]) bevindt zich een schrijven gedateerd 8 februari 2013 van [vennootschap 1] aan [B] (hierna: [B]) van C.L. International ltd. te New Delhi (India) en een brief van dezelfde datum aan [C], Purav International Ltd. te Middlesex (Verenigd Koninkrijk) waarin staat dat deze niet gerechtigd is/zijn om de bedrijfsnaam van [vennootschap 1] op de rijst met de Kisaan verpakking te vermelden en wordt verzocht de distributie hiervan onmiddellijk te staken.
2.10. Bij brieven van 18 april 2013 heeft [vennootschap 1] de in 2.9 genoemde bedrijven in Engeland en India (nogmaals) aangeschreven.
2.11. Naar aanleiding van e-mails van 10 en 12 mei 2013 waarin [vennootschap 1] [B] verzocht zijn brieven over de Kisaan verpakking te beantwoorden, heeft [B] op 12 mei 2013 onder meer aan [vennootschap 1] gemaild:
“(…) to reply the truth we have made the options of designs and send it to you and you have just choose the one, the same we have send you for printing. And where as it concern on the supply of goods in Kissan brand, we have just send you 25 bags of the same and the same we can confirm you anytime. This 25 bags also we have just sended to you as a samples. We havent send you any goods after that. (…) Where as concerned with Uk market supply that also we have just sended only few sample bags for sample to one of our customer. (…) Also to confirm there is nothing matching to Tilda. As the design of Kissan is totally different. The UK & Europe customers are having that much knowledge to differ TILDA with Kissan.”
En later diezelfde dag:
“(…) we haven’t started any supply in UK. (…) Also, we can ensure you in future none of your printed name goods will be send to any one in world wide without your consent.
As concerned with the design its common in rice trade to use rice fields and bowl. Regards to colour, our designers use to decide themselves which go much better as per the design. Also for your kind information KISSAN bag design even the feild is different from Tilda. Also please check although the blue colour and silver colour is different from Tilda bag.”
3. Het geschil
3.1. Tilda vordert – samengevat – veroordeling van [vennootschap 1], op straffe van verbeurte van dwangsommen, om met onmiddellijke ingang na de betekening van dit vonnis iedere inbreuk op de auteursrechten van Tilda en/of ander onrechtmatig handelen terzake van de Tilda Basmatirijst verpakking te staken en gestaakt te houden. Daarnaast heeft Tilda een aantal nevenvorderingen ingediend, zoals nader omschreven in het petitum van de dagvaarding en tot slot heeft zij veroordeling gevorderd van [vennootschap 1] tot betaling van de volledige proceskosten op grond van het bepaalde in artikel 1019h van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering (Rv), begroot op een bedrag van (90% van € 25.191,58=) € 22.672,42.
3.2. [vennootschap 1] voert verweer.
3.3. Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.
4. De beoordeling
4.1. Het spoedeisend belang van Tilda bij de gevraagde voorzieningen vloeit voort uit de aard van de vorderingen en is overigens ook niet door [vennootschap 1] betwist.
4.2. De vorderingen van Tilda zijn in kort geding alleen toewijsbaar, als voldoende aannemelijk is dat de rechter in een eventuele bodemprocedure de vorderingen eveneens zou toewijzen.
4.3. Tussen partijen is niet in geschil dat de rijstverpakking van de Tilda Basmati rijst (zoals afgebeeld op bijlage 1) kan worden aangemerkt als een werk waaraan auteursrechtelijke bescherming toekomt, dat wil zeggen dat het een intellectuele schepping van de auteur is die de persoonlijkheid van deze laatste weerspiegelt en die tot uiting komt in dat werk. Evenmin is in geschil dat de auteursrechten op de Tilda verpakking toebehoren aan Tilda.
4.4. [vennootschap 1] heeft primair als verweer gevoerd dat zij de rijst in Kisaan verpakking niet heeft verhandeld, noch in voorraad heeft (gehad). Zij zou enkel enige ‘samples’ hebben ontvangen van een Indiase leverancier, maar daarvan verder geen gebruik hebben gemaakt, omdat zij de in de Kisaan verpakking aangeleverde rijst van inferieure kwaliteit vond, terwijl voor haar clientèle – restaurants en andere grootverbruikers – de kwaliteit van de rijst doorslaggevend is en de verpakking er niet toe doet. Slechts na lang aandringen van de zogenaamde koper zijn uitsluitend 3 dozen rijst aan de medewerker van Dörr verkocht. De pakken Kisaanrijst die aanvankelijk nog in het bedrijf van [vennootschap 1] aanwezig waren, zijn inmiddels vernietigd, aldus [vennootschap 1].
Dit verweer slaagt niet. Op grond van de bevindingen van Dörr, zoals vastgelegd in het rapport van 14 januari 2013, is voldoende aannemelijk dat [vennootschap 1] de rijst in de Kisaan verpakking in voorraad had en aan derden heeft verkocht. De betwisting van [vennootschap 1] van de inhoud van het rapport van Dörr en de vraagtekens die [vennootschap 1] heeft geplaatst bij de onafhankelijkheid van dat bureau zijn niet, althans onvoldoende, onderbouwd en bieden dan ook onvoldoende aanleiding om aan te nemen dat de daarin vermelde gang van zaken niet waarheidsgetrouw zou zijn.
4.5. De volgende vraag die voorligt is of de verpakking van de Kisaan rijst (zoals afgebeeld op bijlage 2) inbreuk maakt op de verpakking van de Tilda rijst. [vennootschap 1] heeft aangevoerd van niet, daartoe met name verwijzend naar het standpunt van de Indiase leverancier, zoals vermeld in de e-mails van 10 en 12 mei 2013 (weergegeven bij 2.11).
4.6. Voor de beantwoording van de vraag of sprake is van inbreuk op de auteursrechten van Tilda is bepalend of de totaalindruk van beide verpakkingen overeenstemt, waarbij de auteursrechtelijk beschermde elementen van de verpakking van Tilda bepalend zijn en in ogenschouw dient te worden genomen dat het hanteren van een bepaalde stijl niet auteursrechtelijk beschermd is en het voortborduren daarop dientengevolge ook niet als auteursrechtinbreuk kan worden bestempeld.
4.7. Tilda heeft zich beroepen op de overeenstemmende trekken in de afbeeldingen op beide verpakkingen, te weten de blauwe achtergrondkleur, het zilverkleurig omrande frame, de tekst in het frame met witte letters en daaromheen de zilverkleurige illustraties die het zaaien, oogsten en nuttigen van rijst uitbeelden, alsmede de afbeelding van een Aziatisch ogend (groen) landschap, waarboven blauwe lucht. Aan Tilda kan worden toegegeven dat heel wel mogelijk is dat de maker van de Kisaan verpakking is geïnspireerd door de Tilda verpakking. Dat is echter onvoldoende om inbreuk op het auteursrecht van Tilda aan te nemen, aangezien, zoals gezegd, daarvoor is vereist dat de totaalindrukken van beide verpakkingen overeenstemmen. Evenals (de Indiase leverancier van) [vennootschap 1] acht de voorzieningenrechter dat hier niet het geval. Daartoe wordt het volgende overwogen. Allereerst is de vorm van de verpakking verschillend, aangezien de Kisaanverpakking rijstzak smaller is en gaten in de bovenkant bevat en de verpakking van Tilda in tegenstelling tot de Kisaan verpakking is voorzien van een hersluitbare ‘rits’, wat direct in het oog springt. Voorts zijn de verpakkingen voorzien van een andere tint blauw als achtergrondkleur en een andere tint zilver, een ander lettertype, een andere merknaam, andere vormen van het frame en, voor wat betreft het landschap in het frame, van geheel andere afbeeldingen. Verder is op de Kisaanverpakking een bord met klaargemaakte rijst afgebeeld onderaan het pak, wat bij de Tilda verpakking niet het geval is en ontbreken op de Kisaan verpakking de pauw en het rode hart. Ook de onderdelen van de zilverkleurige tekeningen die op beide verpakkingen te zien zijn, waarnaar Tilda met name heeft verwezen (de ossenkar, de bergjes, de hand bij de rijstkom en de hand die de strohalmen vasthoudt), zien er verschillend uit. Ook als met name wordt gelet op de overeenstemmende trekken in beide verpakkingen, zijn de verschillen naar het oordeel van de voorzieningenrechter – anders dan Tilda heeft betoogd – niet ondergeschikt, maar vertonen beide verpakkingen een wezenlijk verschillende totaalindruk. Daar komt bij dat het afbeelden van zaaien, oogsten en nuttigen van rijst in de context van een Aziatisch ogend landschap niet ongebruikelijk is op rijstverpakkingen en een blauwe grondkleur evenmin, zoals [vennootschap 1] met ondersteuning van een aantal voorbeelden, terecht heeft aangevoerd.
De conclusie luidt dan ook dat voorshands moet worden aangenomen dat een inbreuk op de auteursrechten van Tilda niet aan de orde is.
4.8. Behalve op haar auteursrechten heeft Tilda zich beroepen op de stelling dat [vennootschap 1] onrechtmatig jegens haar heeft gehandeld door de rijstverpakking klakkeloos na te bootsen, waardoor bij het publiek nodeloze verwarring kan ontstaan.
Zoals hiervoor reeds overwogen wijkt de verpakking van de Kisaan rijst op tal van punten af van die van Tilda. Hooguit is sprake van nabootsing van bepaalde stijlkenmerken, met name waar het de tekeningen naast en onder het frame betreft. Zoals hiervoor reeds overwogen geeft de Auteurswet echter geen exclusief recht aan degene die volgens een bepaalde, hem kenmerkende, stijl werkt. Daaraan ligt de gedachte ten grondslag dat de auteursrechtelijke bescherming van stijlkenmerken een ontoelaatbare beperking van de vrijheid van creatie van de maker zou meebrengen. Tegen deze achtergrond dient te worden geoordeeld dat het recht geen ruimte laat voor aanvullende bescherming van de maker van een werk op grond van artikel 6:162 BW (Burgerlijk Wetboek) tegen zogenoemde ‘slaafse nabootsing’ van een stijl of stijlkenmerken. Dit sluit niet uit dat slaafse nabootsing van een stijl of van stijlkenmerken onder bijkomende omstandigheden onrechtmatig kan zijn, maar daartoe is niet toereikend dat de nabootsing nodeloos is en bij het publiek verwarring kan zaaien (wat daarvan in dit geval ook zij). Dat dergelijke bijkomende omstandigheden hier aan de orde zouden zijn is gesteld, noch gebleken.
4.9. Uit het voorgaande vloeit voort dat de vorderingen van Tilda niet voldoen aan het in 4.2 genoemde criterium. De gevraagde voorzieningen zullen dan ook worden geweigerd, met veroordeling van Tilda, als de in het ongelijk gestelde partij, in de proceskosten, volgens het forfaitaire tarief aangezien [vennootschap 1] niet heeft verzocht om vergoeding van de werkelijk gemaakte proceskosten zoals bedoeld in artikel 1019h Rv.
5. De beslissing
De voorzieningenrechter
5.1. weigert de gevraagde voorzieningen;
5.2. veroordeelt Tilda in de kosten van dit geding, tot heden aan de zijde van [vennootschap 1] begroot op:
– € 589,- aan griffierecht en
– € 816,- aan salaris advocaat;
5.3. verklaart deze kostenveroordeling uitvoerbaar bij voorraad.
Dit vonnis is gewezen door mr. M. van Walraven, voorzieningenrechter, bijgestaan door mr. M. Balk, griffier, en in het openbaar uitgesproken op 28 mei 2013.?