Uitspraak
RECHTBANK AMSTERDAM
VONNIS
Parketnummer: 13/993138-07 (Promis)
Datum uitspraak: 14 november 2012
Vonnis van de rechtbank Amsterdam, meervoudige strafkamer, in de strafzaak tegen
[verdachte],
geboren te [plaats] op [1967],
ingeschreven in de gemeentelijke basisadministratie persoonsgegevens en verblijvende op het adres [adres], [postcode] [plaats].
1. Het onderzoek ter terechtzitting
1.1 Dit vonnis is op tegenspraak gewezen naar aanleiding van het onderzoek op de terechtzit-ting van 29 en 31 oktober 2012.
1.2 De rechtbank heeft kennisgenomen van de vordering van de officier van justitie mr. E.C. Visser en van wat verdachte en haar raadsman, mr. B.J. Tieman, naar voren hebben gebracht.
2. Tenlastelegging
1.1 Aan verdachte is – kort gezegd – ten laste gelegd dat zij zich heeft schuldig gemaakt aan de volgende misdrijven.
1. Feitelijk leiding geven aan oplichting door Bordeaux Advisory B.V.
2. Medeplegen van witwassen.
1.2 De tekst van de integrale tenlastelegging is opgenomen in bijlage I die aan dit vonnis is gehecht en geldt als hier ingevoegd.
3. Voorvragen
De dagvaarding is geldig, deze rechtbank is bevoegd tot kennisneming van de ten laste geleg-de feiten en de officier van justitie is ontvankelijk. Er zijn geen redenen voor schorsing van de vervolging.
4. Waardering van het bewijs
Bordeaux Advisory B.V. heeft van medio 2002 tot medio 2006 en daarna onder de naam Graniton Sàrl wijn verkocht. Een aantal personen die wijn hebben gekocht, heeft aangifte gedaan van oplichting of verklaard dat zij zijn opgelicht. Het gaat in deze zaak om de vraag of sprake is van oplichting door Bordeaux Advisory en – vervolgens – of verdachte daaraan feitelijk leiding heeft gegeven. Ten slotte is de vraag of als sprake is van oplichting verdachte zich heeft schuldig gemaakt aan het witwassen van geld dat door die oplichting is verkregen.
4.2 Het standpunt van het Openbaar Ministerie
De officier van justitie heeft overeenkomstig zijn overgelegde schriftelijk requisitoir en onder verwijzing naar een bewijsmiddelenoverzicht gerekwireerd tot bewezen verklaring van het onder 1 en 2 ten laste gelegde.
4.3 Het standpunt van de verdediging
De raadsman heeft overeenkomstig de door hem overgelegde pleitnota vrijspraak bepleit van het onder 1 en 2 ten laste gelegde en daartoe – zakelijk weergegeven – het volgende aange-voerd.
4.3.1 Bordeaux Advisory heeft als commercieel bedrijf in een kapitalistische markt de mensen bediend die geld wilden verdienen aan hun spaargeld. Dat Bordeaux Advisory hierbij voor-namelijk de positieve kanten en de kansen en niet de risico’s belichtte, is een door elk bedrijf gehanteerd en algemeen geaccepteerd verschijnsel dat hoogstens in sommige branches wordt geclausuleerd door waarschuwingen voor te schrijven bij advertenties. Bordeaux Advisory heeft zich niet voorgedaan als bonafide beleggingsmaatschappij, maar hoogstens als commer-cieel bedrijf dat het winstoogmerk van de beweerde benadeelden heeft gefaciliteerd. Er zijn geen leugens of misleidende feiten gebruikt, anders dan de in het zakelijk verkeer gebruikelij-ke positieve voorstelling van het eigen product of dienst. Er is kortom geen sprake van oplich-ting.
4.3.2 Als daarvan wel sprake zou zijn, moet nog vastgesteld worden of verdachte hierin een strafrechtelijk relevante rol heeft gespeeld. De beweerdelijk misleidende brochures kwamen niet uit haar koker en zij had er ook geen invloed op. De werving van cliënten was niet haar taak, evenmin als het verder onderhouden van het contact met hen. Als vastgesteld zou kun-nen worden dat het bedrijf Bordeaux Advisory strafbare gedragingen heeft verricht, dan nog heeft verdachte daarin geen sturende rol gehad. Dat zij formeel als feitelijk leidinggevende gezien kan worden – zij was immers statutair directeur –, betekent echter niet dat haar daarom automatisch een verwijt te maken valt.
Verdachte was slechts in dienst van Bordeaux Advisory, ontving salaris en organiseerde de bedrijfsvoering volgens de lijnen die zij niet had uitgezet. Zij was dan ook niet verantwoorde-lijk voor de opzet van het bedrijf, het beleid of andere geldstromen dan het betalen van de of-ficiële facturen en het feitelijk reilen en zeilen van de onderneming. Indien en voor zover sprake zou zijn geweest van strafbare gedragingen door Bordeaux Advisory, dan waren deze bij verdachte niet bekend, had zij ze niet bedacht en opgezet en had zij niet de positie daaraan iets te veranderen. In die zin was zij net als de andere werknemers die gewoon hun werk de-den en ervoor betaald kregen, en die in deze zaak niet vervolgd zijn.
Dat zij in het bedrijf een bestuursfunctie bekleedde en dus hoger op de ladder stond dan de andere medewerkers, maakt dit niet anders. Een bestuurder is immers niet per definitie straf-rechtelijk verantwoordelijk voor malversaties binnen het bedrijf. Daarvoor is wetenschap en beschikkingsmacht vereist. Haar positie als directeur behelst niet een risicoaansprakelijkheid voor eventuele strafbare feiten die zich buiten haar zicht en boven haar hoofd afspeelden. Verdachte moet dan ook worden vrijgesproken van het onder 1 ten laste gelegde.
4.3.3 Het onder 2 ten laste gelegde witwassen volgt het lot van het onder 1 ten laste gelegde. Er is geen sprake geweest van geld dat van misdrijf afkomstig was en mocht dit toch het geval zijn geweest, dan had verdachte hiervan geen weet. Als zij geen weet had van eventuele straf-bare gedragingen van Bordeaux Advisory of anderen binnen of achter Bordeaux Advisory, kan niet worden vastgesteld dat zij opzettelijk of met wetenschap geld heeft verworven of overgedragen dat afkomstig is van enig misdrijf. Verdachte moet ook van het onder 2 ten laste gelegde worden vrijgesproken.
4.4 Het oordeel van de rechtbank
Op grond van de bewijsmiddelen die in bijlage II van dit vonnis zijn opgenomen, gaat de rechtbank van het volgende uit.
4.4.1 Medio 2002 is Bordeaux Advisory B.V. te Amsterdam begonnen met de verkoop van (kwaliteits)wijn. Medio 2006 zijn de activiteiten van Bordeaux Advisory vanuit Luxemburg op naam van de vennootschap Graniton Sàrl voortgezet. In de brochures die Bordeaux Advisory heeft uitgegeven, en in artikelen in CASH magazine heeft zij zich tegenover haar potentiële klanten als een betrouwbare beleggings-/investeringsmaatschappij gepresenteerd. Weliswaar heeft Bordeaux Advisory het ook over wijnaankopen, maar telkens wordt benadrukt dat wijn tevens kan worden gezien als beleggingsobject. De mensen die geïnteresseerd waren, kregen van de medewerkers van Bordeaux Advisory allemaal min of meer hetzelfde verhaal te horen, dat ook stond te lezen in de brochure en eerdergenoemde artikelen. De geïnteresseerden konden beleggen of investeren in wijn en hoge rendementen behalen. Er bestond altijd de mogelijkheid de wijn terug te verkopen aan Bordeaux Advisory of (later) aan een speciaal daarvoor opgezet fonds. Daarbij werd gegarandeerd dat het inleggeld zou worden terugbetaald. De wijn zou niet fysiek worden geleverd, maar door Bordeaux Advisory worden opgeslagen.
Het beeld dat uit de verklaringen van de gedupeerden oprijst, is dat zij allen naar aanleiding van wat Bordeaux Advisory hun voorhield, zijn bewogen wijn te kopen met de gedachte dat zij in wijn investeerden of belegden en (hoge) rendementen zouden behalen. Bordeaux Advisory spiegelde haar klanten echter zaken voor waarvan voor haar voorzienbaar was dat zij die niet kon waarmaken. Het grootste gedeelte van het geld dat zij als prijs voor de wijn ontving, is niet besteed aan wijnaankoop. Bovendien heeft Bordeaux Advisory de wijn aangeschaft tegen een kunstmatig opgeschroefde prijs die vaak veel hoger lag dan de marktprijs. In de brochures en communicatie naar de klanten wekte Bordeaux Advisory de indruk dat zij over een uitgebreid internationaal handelsnetwerk voor aan- en verkoop van wijnen kon beschikken en dat voor elke wijnaankoop een zorgvuldige analyse van allerlei voor de waardeontwikkeling relevante factoren werd gemaakt. In werkelijkheid kocht Bordeaux Advisory slechts bij één handelaar (medeverdachte [medeverdachte 1], al dan niet handelend onder de naam Tradewines London of Tradewines Monaco) in, die wederom voor veel lagere prijzen inkocht bij één groothandel in Frankrijk, en vond verkoop uitsluitend plaats aan de via haar marketing benaderde klanten. Er waren geen contacten met andere handelaars, veilinghuizen of klanten in andere dan de Nederlandse markt. Voor de aankoop werd slechts gekeken naar prijslijsten en een vergelijking met eerdere aankoopprijzen.
Ook was van meet af aan duidelijk dat de geboden terugkoopgarantie (geen winst 100% geld terug) onvoldoende gegarandeerd was. Volgens de aanvankelijk in omloop gebrachte brochure zou die terugkoop door Bordeaux Advisory plaatsvinden. Bordeaux Advisory had door de grote kosten die zij zowel in haar bedrijf als bij aankoop van de wijn maakte, echter niet de middelen om de verkochte wijn voor de verkoopprijs terug te kopen. Volgens de later in omloop gebrachte brochure werd die terugkoop gegarandeerd door Stichting Clarett Contingency Fund Foundation. Deze stichting zou door een solide fondsbeheer van een percentage van de voor aankopen van wijn ontvangen bedragen 100 % van de aankoopprijs uitkeren, wanneer op de wijn na de afgesproken looptijd nog geen winst was geboekt. Het in de brochure niet gespecificeerde percentage was echter maar 1% van het aankoopbedrag en het bedrag werd op een bankrekening gezet. Bij een dergelijke opzet is ondenkbaar dat het fonds reeds in de aanvangsjaren voldoende omvang zou hebben om de dan bestaande hoeveelheid verkochte wijn te kunnen garanderen.
Met de kennis die Bordeaux Advisory ten tijde van het interesseren van beleggers voor het kopen van wijn al had, wist zij dat zij de gemaakte beloftes niet gestand zou kunnen doen. De wijze waarop Bordeaux Advisory zich tegenover klanten presenteerde, kan worden gezien als een samenweefsel van verdichtsels, waarbij valselijk de hoedanigheid werd aangenomen dat zij een partij met kennis van wijn en de wijnmarkt was en investeringszekerheid aan haar klanten te bieden had.
Voor zover nog zou worden gesteld dat niet van oplichting sprake is, omdat de kopers van de wijn (de beleggers) door eigen onderzoek (via internet) erachter hadden kunnen komen dat de aan hen berekende prijzen voor de wijn aanzienlijk boven de marktprijs lagen, wordt daarmee miskend dat de kern van de oplichting niet in de hoge prijzen moet worden gezocht, maar in de hiervoor weergegeven oplichtingsmiddelen als voorgespiegelde hoge rendementen, terugkoopgarantie en dergelijke.
De conclusie luidt dan ook dat Bordeaux Advisory zich aan oplichting heeft schuldig gemaakt.
4.4.2 Verdachte was statutair directeur van Bordeaux Advisory en had ook in Luxemburg de leiding. Zij heeft zelf verklaard dat zij de manager van Bordeaux Advisory was en in Luxemburg alles deed. Zij instrueerde op cruciale momenten het personeel en stelde het gerust. Zij hield ook in de gaten of de algemene voorwaarden goed waren. Vanaf december 2005 had zij de dagelijkse leiding en betaalde zij de facturen. Verdachte moet hebben geweten dat Bordeaux Advisory haar klanten de zaken zo voorspiegelde dat zij daardoor werden overgehaald in wijn te investeren. Ook moet zij hebben geweten dat Bordeaux Advisory de gedane beloften niet kon nakomen. Onder deze omstandigheden had verdachte – die daartoe bevoegd en redelijkerwijs gehouden was – moeten ingrijpen, maar dat heeft zij niet gedaan. Door geen maatregelen ter voorkoming van deze gedragingen te treffen, heeft zij bewust de aanmerkelijke kans aanvaard dat de verboden gedragingen zich zouden voordoen.
Verdachte heeft dan ook feitelijk leiding aan de oplichting door Bordeaux Advisory gegeven.
4.4.3 Ten aanzien van het aan verdachte ten laste gelegde witwassen overweegt de rechtbank als volgt. Onvoldoende bewezen is dat verdachte wist of betrokken was bij het witwassen van de in de tenlastelegging genoemde specifieke bedragen. Wel bewezen is dat zij geldbedragen heeft witgewassen. Bij die geldbedragen gaat het in elk geval om het door haar ontvangen salaris, de voor haar betaalde huur en de kosten van de aan haar ter beschikking gestelde auto en overige emolumenten. Daarnaast kan ook aangenomen worden dat andere uitgaven die onder verantwoordelijkheid van verdachte namens Bordeaux Advisory en Graniton werden gedaan, witwassen van de daarmee gemoeide geldbedragen inhielden. Nu verdachte schuldig is aan het ten laste gelegde feitelijk leiding geven aan oplichting, was verdachte zich er ook van bewust dat deze geldbedragen die zij ter beschikking kreeg of waarmee goederen werden verworven die zij gebruikte, uit misdrijf afkomstig waren.
4.4.4 De rechtbank komt tot de conclusie dat verdachte zich heeft schuldig gemaakt aan het feitelijk leiding geven aan de oplichting door Bordeaux Advisory en dat zij een deel van het geld dat uit die oplichting is verkregen, heeft witgewassen. Zij grondt haar beslissing op de feiten en omstandigheden die in de bewijsmiddelen zijn vervat. Deze zijn in bijlage II van dit vonnis opgenomen. De bewijsmiddelen zijn – ook in hun onderdelen – telkens gebruikt tot het bewijs van het feit of de feiten, waarop zij zoals blijkt uit hun inhoud betrekking hebben en, voor zover het een geschrift als bedoeld in artikel 344, eerste lid, aanhef, onder 5° van het Wetboek van Strafvordering betreft, telkens slechts gebruikt in verband met de inhoud van de andere bewijsmiddelen.
5. Bewezenverklaring
De rechtbank acht bewezen dat verdachte
1. Bordeaux Advisory B.V. en Graniton Sàrl in de periode van 25 maart 2003 tot en met 4 september 2007 te Amsterdam en elders in Nederland en Luxemburg, met het oogmerk om zich of een ander wederrechtelijk te bevoordelen door het aannemen van een valse hoedanigheid en door een samenweefsel van verdichtsels, personen heeft bewogen tot de afgifte van geldbedragen, te weten:
Datum inleg Belegger / slachtoffer Bedrag (EUR)
08-08-2005 [C] 1.120,00
26-03-2004 [D] 4.814,00
26-01-2006 [D] 1.521,00
17-12-2004 [E] 2.425,00
13-02-2007 [F] 49.105,00
05-04-2007 [F] 101.095,00
27-06-2005 [G] 5.095,00
12-10-2005 [G] 2.490,00
18-04-2006 [G] 2.710,00
05-04-2007 [H] 5.100,00
14-05-2007 [H] 2.010,00
05-06-2007 [H] 1.469,00
13-03-2006 [J] 10.332,00
10-04-2006 [J] 49.554,00
01-12-2006 [J] 10.305,00
20-10-2006 [J] 14.610,00
21-07-2006 [J] 12.675,00
09-02-2006 [K] 50.000,00
14-02-2006 [K] 39.520,00
24-11-2005 [L] 10.030,00
01-09-2006 [L] 1.165,00
30-07-2004 [M] 5.070,00
12-11-2004 [M] 9.250,00
20-06-2005 [M] 2.186,50
05-07-2005 [M] 8.400,00
14-09-2005 [M] 10.435,00
12-10-2005 [M] 8.960,00
01-02-2006 [M] 9.984,00
27-01-2005 [N] 200.811,00
10-12-2003 [O] 10.500,00
14-04-2004 [O] 2.457,50
13-04-2004 [O] 10.000,00
17-11-2004 [O] 13.875,00
30-08-2005 [O] 10.435,00
13-09-2005 [O] 10.000,00
14-09-2005 [O] 15.280,00
15-11-2005 [O] 22.075,00
17-01-2006 [O] 25.000,00
07-02-2006 [O] 9.248,00
07-02-2006 [O] 31.820,00
04-04-2006 [O] 21.450,00
03-10-2006 [O] 6.982,50
04-12-2006 [O] 1.385,00
03-04-2007 [O] 39.660,00
05-06-2007 [O] 30.818,00
04-09-2007 [O] 19.516,00
25-03-2003 [P] 10.370,00
28-03-2003 [P] 10.316,00
08-04-2003 [P] 4.160,00
22-04-2003 [P] 5.940,00
30-05-2003 [P] 10.370,00
09-09-2003 [P] 6.270,00
18-09-2003 [P] 32.805,00
30-09-2003 [P] 34.235,00
03-12-2003 [P] 80.450,00
19-02-2004 [P] 90.116,00
24-03-2004 [P] 41.677,00
27-04-2004 [P] 49.790,00
26-05-2004 [P] 38.765,00
immers hebben zij, Bordeaux Advisory B.V. en Graniton Sàrl, met vorenomschreven oogmerk – zakelijk weergegeven – opzettelijk valselijk en bedrieglijk en in strijd met de waarheid zich tegenover bedoelde personen voorgedaan als bonafide beleggingsmaat-schappij/investeringsmaatschappij die voor bedoelde personen zou beleggen/investeren in wijn en in die hoedanigheid van bonafide beleggingsmaatschappij / investeringsmaat-schappij, bedoelde personen via prospectussen en advertenties en andere publicaties en te-lefonisch benaderd en geïnteresseerd in deelname in een of meer wijnaankopen en voor-gewend dat
- het door de belegger(s)/investeerder(s) ingelegde geld volledig of nagenoeg geheel zou worden aangewend voor de aankoop van wijn en/of
- met de investering in wijn (hoge) rendementen konden worden behaald en
- de inleg gegarandeerd was door een terugkoopgarantie en
- het een betrouwbaar project was waarbij zij verwachtingen hebben gewekt omtrent de goede verkoopbaarheid van de wijnen en
- er geen of weinig risico’s aan de belegging/investering in die wijn(en) zouden kleven,
waardoor bedoelde personen werden bewogen tot de afgifte van bovenbedoelde geldbe-dragen,
ten aanzien van welke strafbare gedraging zij, verdachte, opdracht heeft gegeven en/of fei-telijke leiding heeft gegeven;
2. zij, in de periode van 1 juli 2002 tot en met 24 september 2007, te Amsterdam, en in Luxemburg en Monaco telkens tezamen en in vereniging met Bordeaux Advisory B.V. en/of Graniton S.A.R.L. en/of Tradewines London en/of Tradewines Monaco en/of ande-ren, geldbedragen heeft verworven en voorhanden heeft gehad en/of hiervan gebruik heeft gemaakt, terwijl zij en haar mededader(s) wisten, dat die geldbedragen – onmiddellijk of middellijk – afkomstig waren uit enig misdrijf (te weten oplichting).
6. De strafbaarheid van de feiten
De bewezen geachte feiten zijn volgens de wet strafbaar. Het bestaan van een rechtvaardigingsgrond is niet aannemelijk geworden.
7. De strafbaarheid van verdachte
Er is geen omstandigheid aannemelijk geworden die de strafbaarheid van verdachte uitsluit. Verdachte is dan ook strafbaar.
8. Motivering van de straf
8.1 De eis van de officier van justitie
De officier van justitie heeft gevorderd dat verdachte voor de door hem onder 1 en 2 bewezen geachte feiten zal worden veroordeeld tot een gevangenisstraf van twee jaar, met aftrek van voorarrest.
8.2. Het standpunt van de verdediging
De raadsman heeft aangevoerd dat de redelijke termijn als bedoeld in artikel 6 van het Euro-pees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden (EVRM) is geschonden en dat dit dient te leiden tot strafvermindering, mocht het tot een ver-oordeling komen.
8.3 Het oordeel van de rechtbank
8.3.1 De rechtbank heeft bij de keuze tot het opleggen van een vrijheidsbenemende straf en bij de vaststelling van de duur daarvan in het bijzonder het volgende laten meewegen.
8.3.2 Verdachte heeft leiding gegeven aan Bordeaux Advisory, een bedrijf dat honderden mensen voor vele miljoenen heeft opgelicht. Onder haar leiding is aan deze mensen voorgehouden dat zij zonder risico konden beleggen in wijn en (hoge) rendementen konden behalen. Hun vertrouwen is beschaamd. Voor een aantal beleggers zijn de druiven wel heel zuur. Zij gaan niet alleen financieel gebukt doordat zij zijn opgelicht, maar ook geestelijk. Een van de slachtoffers, vader van twee kinderen, was naar eigen zeggen een gezonde man en gelukkig getrouwd, maar zijn leven is volgens hem door deze zaak totaal geruïneerd. Anderen hebben een (aanzienlijk) deel van hun besparingen of pensioenvoorziening verloren en kunnen niet meer hun leven leiden zoals ze zich dat hadden voorgesteld of zijn in een moeilijke situatie met schulden terecht gekomen.
8.3.3 Uit de jurisprudentie kan worden afgeleid dat aan verdachten die leiding geven aan kort gezegd grootschalige beleggingsfraude, waarbij betrokkenen voor miljoenen zijn benadeeld, een vrijheidsstraf van vier tot vijf jaren wordt opgelegd. De rechtbank merkt daarbij op dat de exacte omvang van de financiële schade, indien de grens van enkele miljoenen eenmaal is overschreden, niet meer van doorslaggevend belang is. Hoewel verdachte als leidinggevende kan worden aangemerkt, is haar rol in de oplichting door Bordeaux Advisory aanzienlijk kleiner dan die van medeverdachte [medeverdachte 2], tegen wie de officier van justitie vier jaar gevangenisstraf heeft geëist.
8.3.4 Verdachte heeft zich daarnaast schuldig gemaakt aan het medeplegen van witwassen van het geld dat Bordeaux Advisory door de oplichting heeft verkregen.
8.3.5 De rechtbank is gelet op het voorgaande van oordeel dat een gevangenisstraf van twee jaar passend en geboden is. Zij laat daarbij meewegen dat verdachte niet eerder is veroordeeld.
8.3.6 Verdachte is op 17 december 2008 aangehouden en in verzekering gesteld en kon vanaf die dag in redelijkheid de verwachting hebben dat tegen haar ter zake van een bepaald strafbaar feit door het Openbaar Ministerie een strafvervolging zou worden ingesteld. Wat de berechting van de zaak in eerste aanleg betreft, heeft als uitgangspunt te gelden dat de behandeling van de zaak ter terechtzitting in beginsel dient te zijn afgerond met een eindvonnis binnen twee jaar nadat de op zijn redelijkheid te beoordelen termijn is begonnen. In de onderhavige zaak wordt heden, bijna vier jaar nadat de redelijke termijn van kracht werd, vonnis gewezen. De omstandigheid dat de zaak een aantal malen is aangehouden ter gelijktijdige behandeling met de zaak van een medeverdachte, rechtvaardigt niet de overschrijding van de redelijke termijn met twee jaar. De officier van justitie heeft in zijn eis geen rekening gehouden met de overschrijding van de redelijke termijn. De rechtbank zal wegens de overschrijding van de redelijke termijn de duur van de gevangenisstraf met vier maanden verminderen.
9. Ten aanzien van de benadeelde partijen
9.1 De vorderingen van de benadeelde partijen
In de onderhavige strafzaak hebben 27 personen zich door middel van het formulier als be-doeld in artikel 51b Sv (oud) of artikel 51g Sv als benadeelde partij. Zij vorderen, ieder voor zich, kort gezegd, het geld terug dat zij aan Bordeaux Advisory hebben betaald. Een aantal van hen vordert ook de kosten voor rechtsbijstand en/of andere kosten.
Voorts heeft mr. H. Reitsma in zijn hoedanigheid van curator in het faillissement van de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid Bordeaux Advisory B.V. zich gevoegd als benadeelde partij (namens de gezamenlijke schuldeisers in het faillissement van Bordeaux Advisory B.V.).
9.2 Het standpunt van de officier van justitie
De benadeelde partijen hebben door het witwassen rechtstreekse schade geleden. Door het wegsluizen en uitgeven van het door oplichting verkregen geld zijn immers de verhaalsmogelijkheden voor de benadeelde weg en lijden zij schade. De vorderingen kunnen dan ook worden toegewezen, waarbij het ingelegde bedrag als uitgangspunt is genomen en de overige kosten buiten beschouwing moeten worden gelaten. Subsidiair kunnen de vorderingen worden toegewezen van degenen die in de tenlastelegging staan vermeld als opgelichte personen.
9.3 Het standpunt van de verdediging
De benadeelde partijen zijn niet-ontvankelijk, omdat verdachte moet worden vrijgesproken. Daarnaast zijn er ook andere redenen alle vorderingen niet-ontvankelijk te verklaren. De vor-deringen zijn alle van dermate complexe aard dat zij een schaduw werpen over de strafzaak. Dat is niet de bedoeling van de vordering van een benadeelde partij. Er zijn tientallen vorde-ringen waarbij allerlei vragen zijn te stellen, bijvoorbeeld wie rendementsuitkeringen hebben ontvangen (die ook afgetrokken moeten worden van enig schadebedrag). Voorts wordt in alle vorderingen de schade gelijk gesteld met het aankoopbedrag van de wijn en dat is fundamen-teel onjuist. De wijn is namelijk gevonden, zodat de betrokkenen hun flessen nog hadden kunnen terugkrijgen. De curator stelt dat sprake is geweest van oneigenlijke vermenging, om-dat niet meer te achterhalen is wie eigenaar is van welke fles of doos wijn. Dit oordeel is pre-matuur. Deze ingewikkelde civielrechtelijke kwestie kan niet eventjes in een strafzaak beslist worden. In elk geval kan de schade niet gelijk zijn aan het inkoopbedrag, want er is een res-tant. Hoe groot dit restant is, is nog niet duidelijk en is onderwerp van procedures en lopend onderzoek.
De rechtbank kan dus in deze strafzaak helemaal niet vaststellen hoe groot de schade uiteinde-lijk zou kunnen zijn. Ook is voor toewijzing van de vorderingen een beletsel dat er een lopen-de procedure is waarin [medeverdachte 2] en Bordeaux Advisory worden aangesproken door een groot aantal gestelde benadeelden. Het is in dit kader volstrekt onduidelijk van wie al een vordering is toegewezen door de rechtbank ’s-Hertogenbosch. De rechtbank Amsterdam kan dan ook gemakkelijk een uitspraak doen over een vordering waarover al is beslist, wat natuur-lijk onmogelijk is. Ook is het niet zo dat het een ondoenlijke opgave is voor de benadeelden op andere wijze hun schade vergoed te krijgen. Er is een sterke vorm van organisatie van de benadeelden, mede via de curator, zodat het argument een slachtoffer niet onnodig een moei-lijke gang naar de civiele rechter te laten maken (de essentie van de wetgeving rondom de be-nadeelde partij) niet van toepassing is.
9.4 Het oordeel van de rechtbank
Uit het onderzoek ter terechtzitting is gebleken dat de behandeling van de vorderingen van de benadeelde partijen, gelet op de gemotiveerde betwisting door de verdediging daarvan, een onevenredige belasting van het strafgeding oplevert. De benadeelde partijen zijn daarom niet-ontvankelijk in hun vorderingen. Zij kunnen de vordering alleen bij de burgerlijke rechter aanbrengen.
10. Toepasselijke wettelijke voorschriften
De op te leggen straf is gegrond op de artikelen 47, 51, 57, 326 en 420bis van het Wetboek van Strafrecht. Deze wettelijke voorschriften zijn toepasselijk zoals geldend ten tijde van het bewezen verklaarde.
11. Beslissing
De rechtbank komt op grond van het voorgaande tot de volgende beslissing.
Verklaart bewezen dat verdachte het onder 1 en 2 ten laste gelegde heeft begaan zoals hiervoor in rubriek 5 is vermeld.
Verklaart niet bewezen wat aan verdachte meer of anders is ten laste gelegd dan hiervoor is bewezen verklaard en spreekt verdachte daarvan vrij.
Het bewezen verklaarde levert op:
1. Oplichting, begaan door een rechtspersoon, meermalen gepleegd, terwijl zij feitelijk lei-ding heeft gegeven aan de verboden gedraging.
2. Medeplegen van witwassen.
Verklaart het bewezene strafbaar.
Verklaart verdachte, [verdachte], daarvoor strafbaar.
Veroordeelt verdachte tot een gevangenisstraf van 20 (twintig) maanden.
Beveelt dat de tijd die door veroordeelde voor de tenuitvoerlegging van deze uitspraak in ver-zekering is doorgebracht, bij de tenuitvoerlegging van die straf in mindering gebracht zal worden.
Verklaart de benadeelde partijen niet-ontvankelijk in hun vorderingen.
Dit vonnis is gewezen door
mr. W.F. Korthals Altes, voorzitter,
mrs. F.M.S. Requisizione en T.H. van Voorst Vader, rechters,
in tegenwoordigheid van mr. M. Cordia, griffier,
en uitgesproken op de openbare terechtzitting van deze rechtbank van 14 november 2012.
De oudste rechter is buiten staat
dit vonnis mede te onderteken.
Bijlage I (Tenlastelegging [verdachte])
Aan verdachte [verdachte] is ten laste gelegd dat
1. Bordeaux Advisory B.V. en/of Graniton S.A.R.L. op een (of meer) tijdstip(pen) in of om-streeks de periode van 25 maart 2003 tot en met 4 september 2007 te Amsterdam en/of elders in Nederland en/of Luxemburg, tezamen en in vereniging met anderen, althans alleen, (tel-kens) met het oogmerk om zich of een ander wederrechtelijk te bevoordelen door het aanne-men van een valse hoedanigheid en/of door een samenweefsel van verdichtsels en/of listige kunstgrepen, een (of meer) perso(o)n(en) heeft bewogen tot de afgifte van (girale) geldbedra-gen, te weten:
Datum inleg Belegger / slachtoffer Bedrag (EUR) D-nummer
08-08-2005 [C] 1.120,00 D-023g
26-03-2004 [D] 4.814,00 D-030al
26-01-2006 [D] 1.521,00 D-030am
17-12-2004 [E] 2.425,00 D-021K
13-02-2007 [F] 49.105,00 D-028af
05-04-2007 [F] 101.095,00 D-028ae
27-06-2005 [G] 5.095,00 D-053b
12-10-2005 [G] 2.490,00 D-053c
18-04-2006 [G] 2.710,00 D-053e
05-04-2007 [H] 5.100,00 D-054a
14-05-2007 [H] 2.010,00 D-054b
05-06-2007 [H] 1.469,00 D-054c
13-03-2006 [J] 10.332,00 D-055f
10-04-2006 [J] 49.554,00 D-055g
01-12-2006 [J] 10.305,00 D-055h
20-10-2006 [J] 14.610,00 D-055i
21-07-2006 [J] 12.675,00 D-055j
09-02-2006 [K] 50.000,00 D-064c
14-02-2006 [K] 39.520,00 D-064d
24-11-2005 [L] 10.030,00 D-025b
01-09-2006 [L] 1.165,00 D-025l
30-07-2004 [M] 5.070,00 D-026e
12-11-2004 [M] 9.250,00 D-026g
20-06-2005 [M] 2.186,50 D-026j
05-07-2005 [M] 8.400,00 D-026t
14-09-2005 [M] 10.435,00 D-26y
12-10-2005 [M] 8.960,00 D-26ac
01-02-2006 [M] 9.984,00 D-26af
27-01-2005 [N] 200.811,00 D-006
10-12-2003 [O] 10.500,00 G-14-01 en D-069
14-04-2004 [O] 2.457,50 G-14-01 en D-069
13-04-2004 [O] 10.000,00 G-14-01 en D-069
17-11-2004 [O] 13.875,00 G-14-01 en D-069
30-08-2005 [O] 10.435,00 G-14-01 en D-069
13-09-2005 [O] 10.000,00 G-14-01 en D-069
14-09-2005 [O] 15.280,00 G-14-01 en D-069
15-11-2005 [O] 22.075,00 G-14-01 en D-069
17-01-2006 [O] 25.000,00 G-14-01 en D-069
07-02-2006 [O] 9.248,00 G-14-01 en D-069
07-02-2006 [O] 31.820,00 G-14-01 en D-069
04-04-2006 [O] 21.450,00 G-14-01 en D-069
03-10-2006 [O] 6.982,50 G-14-01 en D-069
04-12-2006 [O] 1.385,00 G-14-01 en D-069
03-04-2007 [O] 39.660,00 G-14-01 en D-069
05-06-2007 [O] 30.818,00 G-14-01 en D-069
04-09-2007 [O] 19.516,00 G-14-01 en D-069
25-03-2003 [P] 10.370,00 G-16-01 en D-073
28-03-2003 [P] 10.316,00 G-16-01 en D-073
08-04-2003 [P] 4.160,00 G-16-01 en D-073
22-04-2003 [P] 5.940,00 G-16-01 en D-07330-05-2003 [P] 10.370,00 G-16-01 en D-073
09-09-2003 [P] 6.270,00 G-16-01 en D-073
18-09-2003 [P] 32.805,00 G-16-01 en D-073
30-09-2003 [P] 34.235,00 G-16-01 en D-073
03-12-2003 [P] 80.450,00 G-16-01 en D-073
19-02-2004 [P] 90.116,00 G-16-01 en D-073
24-03-2004 [P] 41.677,00 G-16-01 en D-073
27-04-2004 [P] 49.790,00 G-16-01 en D-073
26-05-2004 [P] 38.765,00 G-16-01 en D-073
immers heeft/hebben zij, Bordeaux Advisory B.V. en/of Graniton S.A.R.L., en/of haar/hun mededader(s) met vorenomschreven oogmerk - zakelijk weergegeven - opzettelijk valselijk en/of listiglijk en/of bedrieglijk en/of in strijd met de waarheid zich tegenover bedoelde per-sonen voorgedaan als bonafide beleggingsmaatschappij/investeringsmaatschappij die voor bedoelde personen zou beleggen/investeren in wijn en in die hoedanigheid van bonafide be-leggingsmaatschappij/investeringsmaatschappij, bedoelde personen via prospectus(sen) en/of advertentie(s) en/of andere publicatie(s) en/of telefonisch, benaderd en geïnteresseerd in deel-name in een of meer wijnaankopen en voorgewend dat
- het door de belegger(s)/investeerder(s) ingelegde geld volledig of nagenoeg geheel zou worden aangewend voor de aankoop van wijn en/of
- dat met de investering in wijn (hoge) rendementen/resultaten konden worden behaald en/of
- de inleg gegarandeerd was door een terugkoopgarantie en/of
- het (een) betrouwba(a)r(e) project(en) was/waren en/of (een) verwachting(en) gewekt om-trent de goede verkoopbaarheid van de wijnen en/of - er geen of weinig risico's aan de be-legging/investering in die wijn(en) zouden kleven;
waardoor bedoelde personen werden bewogen tot de afgifte van bovenbedoelde (girale) geld-bedragen ten aanzien van welk(e) strafba(a)r(e) gedraging(en) zij, verdachte, (telkens) op-dracht heeft gegeven en/of feitelijke leiding heeft gegeven;
2. zij, op een of meer tijdstippen in of omstreeks de periode van 1 juli 2002 tot en met 24 sep-tember 2007, te Amsterdam, en/of elders in Nederland en/of in Luxemburg en/of Monaco (telkens) tezamen en in vereniging met het/de bedrij(f)(ven) Bordeaux Advisory B.V. en/of Graniton S.A.R.L. en/of Tradewines London en/of Tradewines Monaco en/of (een) ander(en), althans alleen, (een) voorwerp(en), te weten (telkens) (girale) geldbedragen, te weten:
- EUR 19.377.852, althans enig geldbedrag, via Bordeaux Advisory BV (totaal overboekin-gen van beleggers/investeerders) althans
- EUR 2.509.852, althans enig geldbedrag, via Bordeaux Advisory BV (totaal overboekin-gen aan Tradewines London) en/of
- EUR 4.900.716, althans enig geldbedrag, via Bordeaux Advisory BV (totaal overboekin-gen aan Tradewines Monaco) en/of
- EUR 707.976, althans enig geldbedrag, via Graniton S.A.R.L. (totaal overboekingen aan Tradewines Monaco) en/of
- EUR 3.316.338, althans enig geldbedrag, via Ariso Holding S.A.R.L. te Luxemburg en/of
- EUR 120.046, althans enig geldbedrag, via Armatec S.A.R.L. te Luxemburg
heeft verworven en/of voorhanden heeft gehad en/of heeft overgedragen en/of heeft omgezet en/of hiervan gebruik heeft gemaakt, terwijl zij en/of zijn mededader(s) wist(en), althans rede-lijkerwijs moest(en) vermoeden, dat dat/die voorwerp(en) -onmiddellijk of middellijk- afkom-stig was/waren uit enig misdrijf (te weten oplichting en/of enig ander misdrijf).
Bijlage II – de bewijsmiddelen