Uitspraak
RECHTBANK AMSTERDAM
VONNIS
Parketnummer: 13/993138-08 (Promis)
Datum uitspraak: 14 november 2012
Vonnis van de rechtbank Amsterdam, meervoudige strafkamer, in de strafzaak tegen
[verdachte],
geboren te [plaats] op [1963],
ingeschreven in de gemeentelijke basisadministratie persoonsgegevens en verblijvende op het adres [adres], [postcode] [plaats].
1. Het onderzoek ter terechtzitting
1.1. Dit vonnis is op tegenspraak gewezen naar aanleiding van het onderzoek op de terechtzit-ting van 29 en 31 oktober 2012.
1.2. De rechtbank heeft kennisgenomen van de vordering van de officier van justitie mr. E.C. Visser en van wat verdachte en zijn raadsvrouw, mr. A. Greve-Kortrijk, naar voren hebben gebracht.
2. Tenlastelegging
1.1 Aan verdachte is – kort gezegd – ten laste gelegd dat hij zich heeft schuldig gemaakt aan de volgende misdrijven.
1. Feitelijk leiding geven aan oplichting door Bordeaux Advisory B.V.
2. Medeplegen van witwassen.
1.2. De tekst van de integrale tenlastelegging is opgenomen in bijlage I die aan dit vonnis is gehecht en geldt als hier ingevoegd.
3. Voorvragen
De dagvaarding is geldig, deze rechtbank is bevoegd tot kennisneming van de ten laste geleg-de feiten en de officier van justitie is ontvankelijk. Er zijn geen redenen voor schorsing van de vervolging.
4. Waardering van het bewijs
4.1 Inleiding
Bordeaux Advisory B.V. heeft van medio 2002 tot medio 2006 en daarna onder de naam Graniton Sàrl wijn verkocht. Een aantal personen die wijn hebben gekocht, heeft aangifte gedaan van oplichting of verklaard dat zij zijn opgelicht. Het gaat in deze zaak om de vraag of sprake is van oplichting door Bordeaux Advisory en – vervolgens – of verdachte daaraan feitelijk leiding heeft gegeven. Ten slotte is de vraag of als sprake is van oplichting verdachte zich heeft schuldig gemaakt aan het witwassen van geld dat door die oplichting is verkregen.
4.2 Het standpunt van het Openbaar Ministerie
De officier van justitie heeft overeenkomstig zijn overgelegde schriftelijk requisitoir en onder verwijzing naar een bewijsmiddelenoverzicht gerekwireerd tot bewezen verklaring van het onder 1 en 2 ten laste gelegde.
4.3 Het standpunt van de verdediging
De verdediging heeft overeenkomstig de door haar overgelegde pleitnota vrijspraak bepleit. Het standpunt van de verdediging komt, kort samengevat, op het volgende neer.
Er kan niet worden vastgesteld dat sprake is van oplichting door Bordeaux Advisory en daar-om kan verdachte het feitelijk leiding geven aan die verboden gedraging niet worden verwe-ten. Voor zover de rechtbank van oordeel is dat toch sprake is van oplichting door Bordeaux Advisory, dient zij rekening te houden met de positie van verdachte in het geheel. Hij is door [A] op de voorgrond geplaatst. Hij heeft zich laten leiden niet alleen door [A], maar ook door [B]. Juist doordat het bedrijf goed draaide, werd verdachte gesterkt in het geloof in het bedrijf en trad hij op de voorgrond. Hij heeft dan ook steeds gezegd dat, als het naar zijn mening niet goed had gezeten, hij nooit zo op de voorgrond zou zijn getreden. Aangezien van oplichting door Bordeaux Advisory of verdachte geen sprake is, is het geld dat Bordeaux Advisory heeft ontvangen, niet van misdrijf afkomstig en kan niet worden gesproken van witwassen. Indien de rechtbank wel van oordeel is dat sprake van oplichting is, dan is niet komen vast te staan dat de vennootschappen waarnaar het geld is overgemaakt, van verdachte zijn. Als hem toch enige verantwoordelijkheid wordt toegedicht, kan hooguit schuldwitwassen worden bewezen.
4.4 Het oordeel van de rechtbank
Op grond van de bewijsmiddelen die in bijlage II van dit vonnis zijn opgenomen, gaat de rechtbank van het volgende uit.
4.4.1 Medio 2002 is Bordeaux Advisory B.V. te Amsterdam begonnen met de verkoop van (kwaliteits)wijn. Medio 2006 zijn de activiteiten van Bordeaux Advisory vanuit Luxemburg op naam van de vennootschap Graniton Sàrl voortgezet. In de brochures die Bordeaux Advisory heeft uitgegeven, en in artikelen in CASH magazine heeft zij zich tegenover haar potentiële klanten als een betrouwbare beleggings-/investeringsmaatschappij gepresenteerd. Weliswaar heeft Bordeaux Advisory het ook over wijnaankopen, maar telkens wordt benadrukt dat wijn tevens kan worden gezien als beleggingsobject. De mensen die geïnteresseerd waren, kregen van de medewerkers van Bordeaux Advisory allemaal min of meer hetzelfde verhaal te horen, dat ook stond te lezen in de brochure en eerdergenoemde artikelen. De geïnteresseerden konden beleggen of investeren in wijn en hoge rendementen behalen. Er bestond altijd de mogelijkheid de wijn terug te verkopen aan Bordeaux Advisory of (later) aan een speciaal daarvoor opgezet fonds. Daarbij werd gegarandeerd dat het inleggeld zou worden terugbetaald. De wijn zou niet fysiek worden geleverd, maar door Bordeaux Advisory worden opgeslagen.
Het beeld dat uit de verklaringen van de gedupeerden oprijst, is dat zij allen naar aanleiding van wat Bordeaux Advisory hun voorhield, zijn bewogen wijn te kopen met de gedachte dat zij in wijn investeerden of belegden en (hoge) rendementen zouden behalen. Bordeaux Advisory spiegelde haar klanten echter zaken voor waarvan voor haar voorzienbaar was dat zij die niet kon waarmaken. Het grootste gedeelte van het geld dat zij als prijs voor de wijn ontving, is niet besteed aan wijnaankoop. Bovendien heeft Bordeaux Advisory de wijn aangeschaft tegen een kunstmatig opgeschroefde prijs die vaak veel hoger lag dan de marktprijs. In de brochures en communicatie naar de klanten wekte Bordeaux Advisory de indruk dat zij over een uitgebreid internationaal handelsnetwerk voor aan- en verkoop van wijnen kon beschikken en dat voor elke wijnaankoop een zorgvuldige analyse van allerlei voor de waardeontwikkeling relevante factoren werd gemaakt. In werkelijkheid kocht Bordeaux Advisory slechts bij één handelaar (medeverdachte [medeverdachte 1], al dan niet handelend onder de naam Tradewines London of Tradewines Monaco) in, die wederom voor veel lagere prijzen inkocht bij één groothandel in Frankrijk, en vond verkoop uitsluitend plaats aan de via haar marketing benaderde klanten. Er waren geen contacten met andere handelaars, veilinghuizen of klanten in andere dan de Nederlandse markt. Voor de aankoop werd slechts gekeken naar prijslijsten en een vergelijking met eerdere aankoopprijzen.
Ook was van meet af aan duidelijk dat de geboden terugkoopgarantie (geen winst 100% geld terug) onvoldoende gegarandeerd was. Volgens de aanvankelijk in omloop gebrachte brochure zou die terugkoop door Bordeaux Advisory plaatsvinden. Bordeaux Advisory had door de grote kosten die zij zowel in haar bedrijf als bij aankoop van de wijn maakte, echter niet de middelen om de verkochte wijn voor de verkoopprijs terug te kopen. Volgens de later in omloop gebrachte brochure werd die terugkoop gegarandeerd door Stichting Clarett Contingency Fund Foundation. Deze stichting zou door een solide fondsbeheer van een percentage van de voor aankopen van wijn ontvangen bedragen 100 % van de aankoopprijs uitkeren, wanneer op de wijn na de afgesproken looptijd nog geen winst was geboekt. Het in de brochure niet gespecificeerde percentage was echter maar 1% van het aankoopbedrag en het bedrag werd op een bankrekening gezet. Bij een dergelijke opzet is ondenkbaar dat het fonds reeds in de aanvangsjaren voldoende omvang zou hebben om de dan bestaande hoeveelheid verkochte wijn te kunnen garanderen.
Met de kennis die Bordeaux Advisory ten tijde van het interesseren van beleggers voor het kopen van wijn al had, wist zij dat zij de gemaakte beloftes niet gestand zou kunnen doen. De wijze waarop Bordeaux Advisory zich tegenover klanten presenteerde, kan worden gezien als een samenweefsel van verdichtsels, waarbij valselijk de hoedanigheid werd aangenomen dat zij een partij met kennis van wijn en de wijnmarkt was en investeringszekerheid aan haar klanten te bieden had.
Voor zover nog zou worden gesteld dat niet van oplichting sprake is, omdat de kopers van de wijn (de beleggers) door eigen onderzoek (via internet) erachter hadden kunnen komen dat de aan hen berekende prijzen voor de wijn aanzienlijk boven de marktprijs lagen, wordt daarmee miskend dat de kern van de oplichting niet in de hoge prijzen moet worden gezocht, maar in de hiervoor weergegeven oplichtingsmiddelen als voorgespiegelde hoge rendementen, terugkoopgarantie en dergelijke.
De conclusie luidt dan ook dat Bordeaux Advisory zich aan oplichting heeft schuldig gemaakt.
4.4.2 Uit de bewijsmiddelen volgt voorts dat verdachte feitelijk leiding heeft gegeven aan de oplichting door Bordeaux Advisory. Verdachte stelde onder meer de brochure van Bordeaux Advisory samen en kocht de wijn in. Hij gaf instructies aan het personeel over de benadering van klanten en sprak met klanten. Hij wist dus van de hoed en de rand. Hij was de managing director, leidinggevende en verantwoordelijk voor de dagelijkse gang van zaken en regelde daarnaast, al dan niet samen met medeverdachte [medeverdachte 2], de juridische zaken.
Verdachte heeft in zijn laatste woord onder meer gesteld – kort gezegd – dat [A] de kwade genius achter de oplichting is, als al van oplichting sprake zou zijn. De rechtbank acht niet onaannemelijk dat verdachte en zijn medeverdachten [medeverdachte 2] en [medeverdachte 1] niet als enigen bij de oplichting door Bordeaux Advisory betrokken waren en dat op de achtergrond meer mensen een rol hebben gespeeld. Die omstandigheid ontslaat verdachte echter niet van zijn – strafrechtelijke – verantwoordelijkheid, omdat hij een grote rol speelde bij de feitelijke uitvoering van de werkzaamheden van Bordeaux Advisory.
4.4.3 Voor zover verdachte zich op het standpunt stelt dat medeverdachte [medeverdachte 1] de hoge prijzen voor de wijn bepaalde en hij geen weet van de door de Franse leverancier berekende – veel lagere – inkoopprijs had, wordt dit ten eerste tegengesproken door de verklaringen van [medeverdachte 1]. Deze heeft daarin gezegd dat het verdachte was die hem instrueerde welke bedragen hij aan Bordeaux Advisory in rekening moest brengen. Daarnaast heeft [medeverdachte 1] – al dan niet via zijn bedrijven Tradewines London en Tradewines Monaco en, volgens zijn zeggen, op instructie van verdachte – van de van Bordeaux Advisory ontvangen gelden aanzienlijke hoeveelheden overgemaakt naar vennootschappen waarin verdachte (mede) zeggenschap had, zoals Ariso en Armatec. Het is niet gebruikelijk dat een verkoper van een product flinke percentages van de ontvangen prijs op een dergelijke wijze naar de koper “terugsluist”. Het kan dan ook niet anders dan dat verdachte precies wist welke bedragen [medeverdachte 1] aan de leverancier in Frankrijk betaalde en wist dat deze aanzienlijk lager waren dan wat op de door [medeverdachte 1] aan Bordeaux Advisory gestuurde rekeningen kwam te staan. Voor de aan Ariso en Armatec betaalde bedragen geldt dan ook dat verdachte deze heeft witgewassen, omdat het om geld met een criminele herkomst gaat.
4.4.4 De rechtbank komt tot de conclusie dat verdachte zich heeft schuldig gemaakt aan het feitelijk leiding geven aan de oplichting door Bordeaux Advisory en dat hij een deel van het geld dat uit die oplichting is verkregen, samen met medeverdachte [medeverdachte 1] heeft witgewassen. Zij grondt haar beslissing op de feiten en omstandigheden die in de bewijsmid-delen zijn vervat. Deze zijn in bijlage II van dit vonnis opgenomen. De bewijsmiddelen zijn – ook in hun onderdelen – telkens gebruikt tot het bewijs van het feit of de feiten, waarop zij zoals blijkt uit hun inhoud betrekking hebben en, voor zover het een geschrift als bedoeld in artikel 344, eerste lid, aanhef, onder 5° van het Wetboek van Strafvordering betreft, telkens slechts gebruikt in verband met de inhoud van de andere bewijsmiddelen.
5. Bewezenverklaring
De rechtbank acht op grond van de aan dit vonnis als bijlage II gehechte en daarvan deel uit-makende bewijsmiddelen bewezen dat verdachte
1. Bordeaux Advisory B.V. en Graniton Sàrl in de periode van 25 maart 2003 tot en met 4 september 2007 te Amsterdam en elders in Nederland en/of Luxemburg, met het oogmerk om zich of een ander wederrechtelijk te bevoordelen door het aannemen van een valse hoedanigheid en door een samenweefsel van verdichtsels, personen heeft bewogen tot de afgifte van geldbedragen, te weten:
Datum inleg Belegger / slachtoffer Bedrag (EUR)
08-08-2005 [C] 1.120,00
26-03-2004 [D] 4.814,00
26-01-2006 [D] 1.521,00
17-12-2004 [E] 2.425,00
13-02-2007 [F] 49.105,00
05-04-2007 [F] 101.095,00
27-06-2005 [G] 5.095,00
12-10-2005 [G] 2.490,00
18-04-2006 [G] 2.710,00
05-04-2007 [H] 5.100,00
14-05-2007 [H] 2.010,00
05-06-2007 [H] 1.469,00
13-03-2006 [J] 10.332,00
10-04-2006 [J] 49.554,00
01-12-2006 [J] 10.305,00
20-10-2006 [J] 14.610,00
21-07-2006 [J] 12.675,00
09-02-2006 [K] 50.000,00
14-02-2006 [K] 39.520,00
24-11-2005 [L] 10.030,00
01-09-2006 [L] 1.165,00
30-07-2004 [M] 5.070,00
12-11-2004 [M] 9.250,00
20-06-2005 [M] 2.186,50
05-07-2005 [M] 8.400,00
14-09-2005 [M] 10.435,00
12-10-2005 [M] 8.960,00
01-02-2006 [M] 9.984,00
27-01-2005 [N] 200.811,00
10-12-2003 [O] 10.500,00
14-04-2004 [O] 2.457,50
13-04-2004 [O] 10.000,00
17-11-2004 [O] 13.875,00
30-08-2005 [O] 10.435,00
13-09-2005 [O] 10.000,00
14-09-2005 [O] 15.280,00
15-11-2005 [O] 22.075,00
17-01-2006 [O] 25.000,00
07-02-2006 [O] 9.248,00
07-02-2006 [O] 31.820,00
04-04-2006 [O] 21.450,00
03-10-2006 [O] 6.982,50
04-12-2006 [O] 1.385,00
03-04-2007 [O] 39.660,00
05-06-2007 [O] 30.818,00
04-09-2007 [O] 19.516,00
25-03-2003 [P] 10.370,00
28-03-2003 [P] 10.316,00
08-04-2003 [P] 4.160,00
22-04-2003 [P] 5.940,00
30-05-2003 [P] 10.370,00
09-09-2003 [P] 6.270,00
18-09-2003 [P] 32.805,00
30-09-2003 [P] 34.235,00
03-12-2003 [P] 80.450,00
19-02-2004 [P] 90.116,00
24-03-2004 [P] 41.677,00
27-04-2004 [P] 49.790,00
26-05-2004 [P] 38.765,00
immers hebben zij, Bordeaux Advisory B.V. en Graniton Sàrl, met vorenomschreven oogmerk – zakelijk weergegeven – opzettelijk valselijk en bedrieglijk en in strijd met de waarheid zich tegenover bedoelde personen voorgedaan als bonafide beleggingsmaat-schappij/investeringsmaatschappij die voor bedoelde personen zou beleggen/investeren in wijn en in die hoedanigheid van bonafide beleggingsmaatschappij / investeringsmaat-schappij, bedoelde personen via prospectussen en advertenties en andere publicaties en te-lefonisch benaderd en geïnteresseerd in deelname in een of meer wijnaankopen en voor-gewend dat
- het door de beleggers/investeerders ingelegde geld volledig of nagenoeg geheel zou worden aangewend voor de aankoop van wijn en/of
- met de investering in wijn hoge rendementen konden worden behaald en
- de inleg gegarandeerd was door een terugkoopgarantie en
- het een betrouwbaar project was waarbij zij verwachtingen hebben gewekt omtrent de goede verkoopbaarheid van de wijnen en
- er geen of weinig risico’s aan de belegging/investering in die wijn(en) zouden kleven,
waardoor bedoelde personen werden bewogen tot de afgifte van bovenbedoelde geldbe-dragen,
ten aanzien van welke strafbare gedraging hij, verdachte, opdracht heeft gegeven en/of feitelijke leiding heeft gegeven;
2. hij, in de periode van 1 juli 2002 tot en met 24 september 2007, te Amsterdam en in Luxemburg en Monaco telkens tezamen en in vereniging met Bordeaux Advisory B.V. en/of Graniton S.A.R.L. en/of Tradewines London en/of Tradewines Monaco en/of ande-ren, geldbedragen, te weten:
- € 3.316.338 via Ariso Holding S.A.R.L. te Luxemburg en
- € 120.046 via Armatec S.A.R.L. te Luxemburg,
heeft verworven en voorhanden heeft gehad, terwijl hij en zijn mededader wisten, dat die geldbedragen – onmiddellijk of middellijk – afkomstig waren uit enig misdrijf (te weten oplichting).
6. De strafbaarheid van de feiten
De bewezen geachte feiten zijn volgens de wet strafbaar. Het bestaan van een rechtvaardigingsgrond is niet aannemelijk geworden.
7. De strafbaarheid van verdachte
Er is geen omstandigheid aannemelijk geworden die de strafbaarheid van verdachte uitsluit. Verdachte is dan ook strafbaar.
8. Motivering van de straf
8.1. De eis van de officier van justitie
De officier van justitie heeft gevorderd dat verdachte voor de door hem onder 1 en 2 bewezen geachte feiten zal worden veroordeeld tot een gevangenisstraf van vier jaar, met aftrek van voorarrest.
8.2. Het standpunt van de verdediging
8.2.1 De verdediging heeft aangevoerd dat de redelijke termijn als bedoeld in artikel 6 EVRM is overschreden. Verdachte heeft eerst een maand in Frankrijk en daarna zes maanden in Ne-derland in voorlopige hechtenis doorgebracht. Vervolgens is het bevel tot voorlopige hechte-nis geschorst en heeft verdachte zich tot op de dag van vandaag wekelijks bij de politie ge-meld. Zijn vrijheid is dan ook relatief; hij leeft inmiddels bijna vier jaar lang in ballingschap. Een en ander zou zwaar moeten meewegen, mocht de rechtbank tot een veroordeling komen.
8.2.2 Verdachte heeft in zijn laatste woord gewezen op zijn medische situatie. Het was van-wege zijn handicap en gebroken lichaam in de gevangenis nog moeilijker dan voor een nor-maal persoon. Een Franse arts kon hem van medicatie voorzien en de Rus met wie hij zijn cel deelde, was zo vriendelijk hem enkele keren per dag op het bovenste bed te leggen. In Am-sterdam is hij in een smerige cel gezet die onder de ontlasting zat en daarnaast zat hij vele uren met ondraaglijke pijn opgesloten, aldus verdachte.
8.3. Het oordeel van de rechtbank
8.3.1 De rechtbank heeft bij de keuze tot het opleggen van een vrijheidsbenemende straf en bij de vaststelling van de duur daarvan in het bijzonder het volgende laten meewegen.
8.3.2 Verdachte heeft leiding gegeven aan Bordeaux Advisory, een bedrijf dat honderden mensen voor vele miljoenen heeft opgelicht. Onder zijn leiding is aan deze mensen voorgehouden dat zij zonder risico konden beleggen in wijn en (hoge) rendementen konden behalen. Hun vertrouwen is beschaamd. Voor een aantal beleggers zijn de druiven wel heel zuur. Zij gaan niet alleen financieel gebukt doordat zij zijn opgelicht, maar ook geestelijk. Een van de slachtoffers, vader van twee kinderen, was naar eigen zeggen een gezonde man en gelukkig getrouwd, maar zijn leven is volgens hem door deze zaak totaal geruïneerd. Anderen hebben een (aanzienlijk) deel van hun besparingen of pensioenvoorziening verloren en kunnen niet meer hun leven leiden zoals ze zich dat hadden voorgesteld, of zijn in een moeilijke situatie met schulden terecht gekomen.
8.3.3 Uit de jurisprudentie kan worden afgeleid dat aan verdachten die leiding geven aan kort gezegd grootschalige beleggingsfraude, waarbij betrokkenen voor miljoenen zijn benadeeld, een vrijheidsstraf van vier tot vijf jaren wordt opgelegd. De rechtbank merkt daarbij op dat de exacte omvang van de financiële schade niet meer van doorslaggevend belang is, indien de grens van enkele miljoenen eenmaal is overschreden.
8.3.4 Verdachte heeft zich daarnaast schuldig gemaakt aan het medeplegen van witwassen door het geld dat Bordeaux Advisory heeft verkregen door de oplichting weg te sluizen, zodat de gedupeerden naar hun geld kunnen fluiten.
8.3.5 Wat verdachte in zijn laatste woord heeft aangevoerd legt, afgezet tegen de gevolgen die voor zijn rekening komen, geen gewicht in de schaal. Een gevangenisstraf van vier jaar is dan ook passend en geboden.
8.3.6 Verdachte is op 21 december 2008 in verzekering gesteld en kon vanaf die dag in redelijkheid de verwachting hebben dat het Openbaar Ministerie tegen hem voor een bepaald strafbaar feit een strafvervolging zou instellen. Wat de berechting van de zaak in eerste aanleg betreft, heeft als uitgangspunt te gelden dat de behandeling van de zaak ter terechtzitting in beginsel dient te zijn afgerond met een eindvonnis binnen twee jaar nadat de op zijn redelijkheid te beoordelen termijn is begonnen. In de onderhavige zaak wordt heden, vier jaar nadat de redelijke termijn van kracht werd, vonnis gewezen. In die tijd is op verzoek van de verdediging [B] tweemaal als getuige gehoord. Het laatste getuigenverhoor vond plaats in april 2011. Het heeft sindsdien nog anderhalf jaar geduurd, voordat de zaak inhoudelijk kon worden behandeld. Dat betekent dat de redelijke termijn met een jaar is overschreden. De officier van justitie heeft gesteld dat de overschrijding van de redelijke termijn is te wijten aan de verdediging en heeft in zijn eis daarmee dan ook geen rekening gehouden. De rechtbank zal wegens de overschrijding van de redelijke termijn de duur van de gevangenisstraf met zes maanden verminderen.
9. Ten aanzien van de benadeelde partijen
9.1 De vorderingen van de benadeelde partijen
In de onderhavige strafzaak hebben de volgende personen zich door middel van het formulier als bedoeld in artikel 51b Sv (oud) of artikel 51g Sv als benadeelde partij gevoegd tot het be-drag dat achter hun naam staat vermeld. Zij vorderen, ieder voor zich, kort gezegd, het geld terug dat zij aan Bordeaux Advisory hebben betaald. Een aantal van hen vordert ook de kos-ten voor rechtsbijstand en/of andere kosten. (De bedragen zijn telkens in euro’s.)
1. [Q] 28.304,32 (27.829,51 + kosten rechtsbijstand 474,81)
2. [E] 1.500,00
3. [R] 4.445,00 + wettelijke rente
4. [S] 88.741,50 (87.241,50 + kosten rechtsbijstand 1.500)
5. [T] 3.720,00
6. [U] 10.742,00
7. [V] 11.080,85 (9.285,00 + kosten rechtsbijstand 1.795,85)
8. [W] 3.193,00
9. [X] 5,116,00
10. [Y] 4.675,00
11. [Z] 17480,83 (16.720,29 + kosten rechtsbijstand 760,54)
12. [A2] 92.563,96 (88.320 + kosten rechtsbijstand 4.243,96)
13. [K] 90.520,00 (89.520 + 1.000,00 andere kosten)
14. [B2] 2.246,00
15. [C2] 20.302,50
16. [D2] 121.700
17. [E2] 22.033,00 (21.033,00 + kosten rechtsbijstand 1.000,00)
18. [F2] 18.166,00
19. [G2] 9.258,00
20. [H2] 8.336,81 (7.862,00 + kosten rechtsbijstand 474,81)
21. [J2] 58.233,00 (55.783,00 + onderzoekskosten 2.450,00)
22. [J] 98.666,00 (97.476,00 + kosten rechtsbijstand 1.190,00)
23. [K2] 10.356,31 (9.841,00 + kosten rechtsbijstand 515,31)
24. [L2] 20.370,00
25. [M2] 2.299,00
26. [N2] 16.770,00
27. [O2] 2.270,00
Voorts heeft mr. H. Reitsma in zijn hoedanigheid van curator in het faillissement van de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid Bordeaux Advisory B.V. zich gevoegd als benadeelde partij (namens de gezamenlijke schuldeisers in het faillissement van Bordeaux Advisory B.V.).
9.2 Het standpunt van de officier van justitie
De benadeelde partijen hebben door het witwassen rechtstreeks schade geleden. Door het wegsluizen en uitgeven van het door oplichting verkregen geld zijn immers de verhaalsmogelijkheden voor de benadeelde weg en lijden zij schade. De vorderingen kunnen dan ook worden toegewezen, waarbij het ingelegde bedrag als uitgangspunt is genomen en de overige kosten buiten beschouwing moeten worden gelaten. Subsidiair kunnen de vorderingen worden toegewezen van degenen die in de tenlastelegging staan vermeld als opgelichte personen.
9.3 Het standpunt van de verdediging
De raadsvrouw heeft aangevoerd dat de vorderingen moeten worden afgewezen. Mocht de rechtbank tot een veroordeling komen, dan dient subsidiair de vordering van de benadeelde partij (de rechtbank begrijpt: [benadeelde partij]) niet-ontvankelijk wordt verklaard, omdat verdachte al in een civielrechtelijke procedure is veroordeeld. Mocht de rechtbank daaraan voorbij gaan, dan moeten naast de vordering van [benadeelde partij] de overige vorderingen ook niet-ontvankelijk worden verklaard vanwege de complexiteit van de vorderingen.
9.4 Het oordeel van de rechtbank
9.4.1 Uit het onderzoek ter terechtzitting is gebleken dat de behandeling van de vorderingen van de benadeelde partijen 1 tot en met 27 [Naam benadeelde partij] niet een onevenredige belasting van het strafgeding oplevert. De verdediging heeft deze vorderingen niet althans onvoldoende gemotiveerd betwist. Tevens is komen vast te staan dat deze benadeelde partijen als gevolg van de hiervoor onder 1 bewezen geachte oplichting rechtstreeks schade hebben geleden. De rechtbank waardeert deze op de hierna in het dictum genoemde bedragen. Het toegekende bedrag is telkens gelijk aan de door de curator geverifieerde en erkende vordering, verminderd met het bedrag dat de benadeelde partij bij de tussentijdse uitdeling heeft ontvangen.
De vorderingen kunnen dan ook tot die bedragen worden toegewezen, telkens te vermeerderen met de wettelijke rente vanaf het moment waarop de bedragen aan Bordeaux Advisory, resp. Graniton Sàrl zijn betaald, tot aan de dag van de volledige voldoening. Voorts zal verdachte worden veroordeeld in de kosten die de benadeelde partijen hebben gemaakt en ten behoeve van de tenuitvoerlegging van deze uitspraak nog zullen maken. In het belang van de benadeelde partijen wordt als extra waarborg voor betaling de schadevergoedingsmaatregel (artikel 36f van het Wetboek van Strafrecht) aan verdachte opgelegd. Voor zover de hiervoor onder 9.1 genoemde vorderingen niet zijn toegewezen, zijn de benadeelde partijen daarin niet-ontvankelijk en kunnen zij deze bij de burgerlijke rechter aanbrengen.
9.4.2 Uit het onderzoek ter terechtzitting is gebleken dat de behandeling van de vordering van de curator een onevenredige belasting van het strafgeding oplevert. De curator heeft bij de be-handeling van de vorderingen van klanten van Bordeaux Advisory de rechtspersoon Bordeaux Advisory vereenzelvigd met Graniton. In het kader van de strafrechtelijke procedure is onvol-doende ruimte om te beoordelen of die vereenzelviging op goede gronden heeft plaats gevon-den. Daarom is de curator in zijn vordering niet-ontvankelijk. Hij kan de vordering alleen bij de burgerlijke rechter aanbrengen.
10. Toepasselijke wettelijke voorschriften
De op te leggen straf en maatregel zijn gegrond op de artikelen 36f, 47, 51, 57, 326 en 420bis van het Wetboek van Strafrecht. Deze wettelijke voorschriften zijn toepasselijk zoals geldend ten tijde van het bewezen geachte.
11. Beslissing
De rechtbank komt op grond van het voorgaande tot de volgende beslissing.
Verklaart bewezen dat verdachte het onder 1 en 2 ten laste gelegde heeft begaan zoals hiervoor in rubriek 5 is vermeld.
Verklaart niet bewezen wat aan verdachte meer of anders is ten laste gelegd dan hiervoor is bewezen verklaard en spreekt verdachte daarvan vrij.
Het bewezen verklaarde levert op:
1. Oplichting, begaan door een rechtspersoon, meermalen gepleegd, terwijl hij feitelijk lei-ding heeft gegeven aan de verboden gedraging.
2. Medeplegen van witwassen.
Verklaart het bewezene strafbaar.
Verklaart verdachte, [verdachte], daarvoor strafbaar.
Veroordeelt verdachte tot een gevangenisstraf van drie (3) jaar en 6 (zes) maanden.
Beveelt dat de tijd die veroordeelde voor de tenuitvoerlegging van deze uitspraak in overleve-ringsdetentie, in verzekering en in voorlopige hechtenis heeft doorgebracht, bij de tenuitvoer-legging van die straf in mindering gebracht zal worden.
Wijst de vordering van de volgende partijen toe tot het achter hun naam genoemde bedrag en veroordeelt verdachte tot betaling van dat toegewezen bedrag aan die benadeelde partij, telkens te vermeerderen met de wettelijke rente vanaf het moment waarop de bedragen aan Bordeaux Advisory, resp. Graniton Sàrl zijn betaald, tot aan de dag van de volledige voldoening.
1. [Q] 27.345,70 euro
2. [E] 1.500,00 euro
3. [R] 4.445,00 euro
4. [S] 85.505,74 euro
5. [T] 3.645,92 euro
6. [U] 10.742,00 euro
7. [V] 9.100,11 euro
8. [W] 9129,42 euro
9. [X] 5.014,13 euro
10. [Y] 4.675,00 euro
11. [Z] 16.720,29 euro
12. [A2] 92.563,96 euro
13. [K] 88.737,40 euro
14. [B2] 2.201,28 euro
15. [C2] 20.302,50 euro
16. [D2] 119.338,35 euro
17. [E2] 20.614,17 euro
18. [F2] 18.166,00 euro
19. [G2] 9.073,65 euro
20. [H2] 7.705,45 euro
21. [J2] 56.689,22 euro
22. [J] 95.534,97 euro
23. [K2] 9.703,84 euro
24. [L2] 19.964,37 euro
25. [M2] 2.299,00 euro
26. [N2] 16.442,03 euro
27. [O2] 2.270,00 euro
Veroordeelt verdachte voorts in de kosten door de hieronder genoemde benadeelde partijen gemaakt en ten behoeve van de tenuitvoerlegging van deze uitspraak nog te maken tot het be-drag dat achter de naam van de desbetreffende benadeelde partij staat.
- [Q] 474,81 euro
- [S] 1.500,00 euro
- [V] 1.795,85 euro
- [Z] 760,54 euro
- [A2] 4.243,96 euro
- [E2] 1.000,00 euro
- [H2] 474,81 euro
- [K2] 515,31 euro
Veroordeelt verdachte in de kosten door de andere benadeelde partijen gemaakt en ten behoe-ve van de tenuitvoerlegging van deze uitspraak nog te maken, tot op heden begroot op nihil.
Legt verdachte de verplichting op ten behoeve van de benadeelde partijen, aan de Staat
€ 759.493,32 (zevenhonderdnegenenvijftig vierhonderddrieënnegentig duizend euro en tweeëndertig cent) te betalen, behalve voor zover dit bedrag al door of namens een ander of anderen is betaald.
Bij gebreke van betaling en verhaal wordt de betalingsverplichting door hechtenis van 1 (één) jaar vervangen. De toepassing van die hechtenis heft de hiervoor opgelegde verplichting niet op.
Bepaalt dat, indien en voor zover verdachte of een ander of anderen aan een van de genoemde betalingsverplichtingen heeft voldaan, daarmee de andere is vervallen.
Verklaart de benadeelde partijen niet-ontvankelijk, indien en voor zover hun vordering niet is toegewezen.
Verklaart H. Reitsma, curator in het faillissement van Bordeaux Advisory, niet-ontvankelijk in zijn vordering.
Heft het – geschorste – bevel tot voorlopige hechtenis op.
Dit vonnis is gewezen door
mr. W.F. Korthals Altes, voorzitter,
mrs. F.M.S. Requisizione en T.H. van Voorst Vader, rechters,
in tegenwoordigheid van mr. M. Cordia, griffier,
en uitgesproken op de openbare terechtzitting van deze rechtbank van 14 november 2012.
De oudste rechter is buiten staat
dit vonnis mede te onderteken.
Bijlage I (Tenlastelegging [verdachte])
Aan verdachte [verdachte] is ten laste gelegd dat
1. Bordeaux Advisory B.V. en/of Graniton S.A.R.L. op een (of meer) tijdstip(pen) in of om-streeks de periode van 25 maart 2003 tot en met 4 september 2007 te Amsterdam en/of elders in Nederland en/of Luxemburg, tezamen en in vereniging met anderen, althans alleen, (tel-kens) met het oogmerk om zich of een ander wederrechtelijk te bevoordelen door het aanne-men van een valse hoedanigheid en/of door een samenweefsel van verdichtsels en/of listige kunstgrepen, een (of meer) perso(o)n(en) heeft bewogen tot de afgifte van (girale) geldbedra-gen, te weten:
Datum inleg Belegger / slachtoffer Bedrag (EUR) D-nummer
08-08-2005 [C] 1.120,00 D-023g
26-03-2004 [D] 4.814,00 D-030al
26-01-2006 [D] 1.521,00 D-030am
17-12-2004 [E] 2.425,00 D-021K
13-02-2007 [F] 49.105,00 D-028af
05-04-2007 [F] 101.095,00 D-028ae
27-06-2005 [G] 5.095,00 D-053b
12-10-2005 [G] 2.490,00 D-053c
18-04-2006 [G] 2.710,00 D-053e
05-04-2007 [H] 5.100,00 D-054a
14-05-2007 [H] 2.010,00 D-054b
05-06-2007 [H] 1.469,00 D-054c
13-03-2006 [J] 10.332,00 D-055f
10-04-2006 [J] 49.554,00 D-055g
01-12-2006 [J] 10.305,00 D-055h
20-10-2006 [J] 14.610,00 D-055i
21-07-2006 [J] 12.675,00 D-055j
09-02-2006 [K] 50.000,00 D-064c
14-02-2006 [K] 39.520,00 D-064d
24-11-2005 [L] 10.030,00 D-025b
01-09-2006 [L] 1.165,00 D-025l
30-07-2004 [M] 5.070,00 D-026e
12-11-2004 [M] 9.250,00 D-026g
20-06-2005 [M] 2.186,50 D-026j
05-07-2005 [M] 8.400,00 D-026t
14-09-2005 [M] 10.435,00 D-26y
12-10-2005 [M] 8.960,00 D-26ac
01-02-2006 [M] 9.984,00 D-26af
27-01-2005 [N] 200.811,00 D-006
10-12-2003 [O] 10.500,00 G-14-01 en D-069
14-04-2004 [O] 2.457,50 G-14-01 en D-069
13-04-2004 [O] 10.000,00 G-14-01 en D-069
17-11-2004 [O] 13.875,00 G-14-01 en D-069
30-08-2005 [O] 10.435,00 G-14-01 en D-069
13-09-2005 [O] 10.000,00 G-14-01 en D-069
14-09-2005 [O] 15.280,00 G-14-01 en D-069
15-11-2005 [O] 22.075,00 G-14-01 en D-069
17-01-2006 [O] 25.000,00 G-14-01 en D-069
07-02-2006 [O] 9.248,00 G-14-01 en D-069
07-02-2006 [O] 31.820,00 G-14-01 en D-069
04-04-2006 [O] 21.450,00 G-14-01 en D-069
03-10-2006 [O] 6.982,50 G-14-01 en D-069
04-12-2006 [O] 1.385,00 G-14-01 en D-069
03-04-2007 [O] 39.660,00 G-14-01 en D-069
05-06-2007 [O] 30.818,00 G-14-01 en D-069
04-09-2007 [O] 19.516,00 G-14-01 en D-069
25-03-2003 [P] 10.370,00 G-16-01 en D-073
28-03-2003 [P] 10.316,00 G-16-01 en D-073
08-04-2003 [P] 4.160,00 G-16-01 en D-073
22-04-2003 [P] 5.940,00 G-16-01 en D-073
30-05-2003 [P] 10.370,00 G-16-01 en D-073
09-09-2003 [P] 6.270,00 G-16-01 en D-073
18-09-2003 [P] 32.805,00 G-16-01 en D-073
30-09-2003 [P] 34.235,00 G-16-01 en D-073
03-12-2003 [P] 80.450,00 G-16-01 en D-073
19-02-2004 [P] 90.116,00 G-16-01 en D-073
24-03-2004 [P] 41.677,00 G-16-01 en D-073
27-04-2004 [P] 49.790,00 G-16-01 en D-073
26-05-2004 [P] 38.765,00 G-16-01 en D-073
immers heeft/hebben zij, Bordeaux Advisory B.V. en/of Graniton S.A.R.L., en/of haar/hun mededader(s) met vorenomschreven oogmerk - zakelijk weergegeven - opzettelijk valselijk en/of listiglijk en/of bedrieglijk en/of in strijd met de waarheid zich tegenover bedoelde per-sonen voorgedaan als bonafide beleggingsmaatschappij/investeringsmaatschappij die voor bedoelde personen zou beleggen/investeren in wijn en in die hoedanigheid van bonafide be-leggingsmaatschappij/investeringsmaatschappij, bedoelde personen via prospectus(sen) en/of advertentie(s) en/of andere publicatie(s) en/of telefonisch, benaderd en geïnteresseerd in deel-name in een of meer wijnaankopen en voorgewend dat
- het door de belegger(s)/investeerder(s) ingelegde geld volledig of nagenoeg geheel zou worden aangewend voor de aankoop van wijn en/of
- dat met de investering in wijn (hoge) rendementen/resultaten konden worden behaald en/of
- de inleg gegarandeerd was door een terugkoopgarantie en/of
- het (een) betrouwba(a)r(e) project(en) was/waren en/of (een) verwachting(en) gewekt om-trent de goede verkoopbaarheid van de wijnen en/of - er geen of weinig risico's aan de be-legging/investering in die wijn(en) zouden kleven;
waardoor bedoelde personen werden bewogen tot de afgifte van bovenbedoelde (girale) geld-bedragen ten aanzien van welk(e) strafba(a)r(e) gedraging(en) hij, verdachte, (telkens) op-dracht heeft gegeven en/of feitelijke leiding heeft gegeven;
2. hij, op een of meer tijdstippen in of omstreeks de periode van 1 juli 2002 tot en met 24 sep-tember 2007, te Amsterdam, en/of elders in Nederland en/of in Luxemburg en/of Monaco (telkens) tezamen en in vereniging met het/de bedrij(f)(ven) Bordeaux Advisory B.V. en/of Graniton S.A.R.L. en/of Tradewines London en/of Tradewines Monaco en/of (een) ander(en), althans alleen, (een) voorwerp(en), te weten (telkens) (girale) geldbedragen, te weten:
- EUR 19.377.852, althans enig geldbedrag, via Bordeaux Advisory BV (totaal overboekin-gen van beleggers/investeerders) althans
- EUR 2.509.852, althans enig geldbedrag, via Bordeaux Advisory BV (totaal overboekin-gen aan Tradewines London) en/of
- EUR 4.900.716, althans enig geldbedrag, via Bordeaux Advisory BV (totaal overboekin-gen aan Tradewines Monaco) en/of
- EUR 707.976, althans enig geldbedrag, via Graniton S.A.R.L. (totaal overboekingen aan Tradewines Monaco) en/of
- EUR 3.316.338, althans enig geldbedrag, via Ariso Holding S.A.R.L. te Luxemburg en/of
- EUR 120.046, althans enig geldbedrag, via Armatec S.A.R.L. te Luxemburg
heeft verworven en/of voorhanden heeft gehad en/of heeft overgedragen en/of heeft omgezet en/of hiervan gebruik heeft gemaakt, terwijl hij en/of zijn mededader(s) wist(en), althans re-delijkerwijs moest(en) vermoeden, dat dat/die voorwerp(en) -onmiddellijk of middellijk- af-komstig was/waren uit enig misdrijf (te weten oplichting en/of enig ander misdrijf).
Bijlage II bewijsmiddelen