Uitspraak
RECHTBANK AMSTERDAM
INTERNATIONALE RECHTSHULPKAMER
Parketnummer: 13.497.695-2007
RK nummer: 07/73
Datum uitspraak: 20 juli 2007
UITSPRAAK
op de vordering ex artikel 23 van de Overleveringswet (OLW), ingediend door de officier van justitie bij deze rechtbank. Deze vordering dateert van 4 januari 2007 en strekt onder meer tot het in behandeling nemen van een Europees aanhoudingsbevel (EAB), uitgevaardigd op 2 mei 2006 door de rechter-commissaris bij het bureau rechter-commissaris van de rechtbank van Salerno (Giudice per le indagini preliminari presso il Tribunale di Salerno Ufficio G.I.P.), Italië. Dit bevel betreft de aanhouding en overlevering van:
[opgeëiste persoon]
geboren te [geboorteplaats] op [geboortedatum] 1956,
wonende op het [adres],
thans uit anderen hoofde gede-tineerd in de Penitentiaire Inrichting Vught te Vught,
hierna te noemen de opgeëiste persoon.
1. Procesgang
Op de openbare zitting van 13 februari 2007 heeft de rechtbank voornoemde vordering gelijktijdig behandeld met twee andere door de Italiaanse autoriteiten uitgevaardigde EAB’s met RK nummers 07/67 en 07/68.
De rechtbank heeft ten aanzien van alle vorderingen interlocutoire uitspraak gedaan op 27 februari 2007, waarin zij de officier van justitie heeft verzocht informatie in te winnen bij de uitvaardigende autoriteit. Dit verzoek omvatte de volgende vragen.
1. Kunt u mededelen of, en zo ja gedurende welke periode de opgeëiste persoon vanaf 1988 tot en met 31 december 2003 gedetineerd is geweest in Italië, alsmede of tijdens deze periode mogelijk sprake is geweest van een andere vorm van detentie, zoals bijvoorbeeld elektronisch toezicht, waardoor de opgeëiste persoon niet feitelijk verbleef in een penitentiaire inrichting;
2. Kunt u voorts mededelen of een eventuele detentie volgens u in de weg heeft gestaan aan het voortzetten van de aan de opgeëiste persoon verweten strafbare handelingen door de opgeëiste persoon gedurende die periodes;
3. Kunt u mededelen of het juist is dat zowel de rechter-commissaris bij de rechtbank te Salerno als de rechter-commissaris bij de rechtbank te Napels de overlevering van de opgeëiste persoon verzoeken voor hetzelfde feit, zijnde het transport van 24 kilogram verdovende middelen rond de datum 5 december 2002 en, indien deze informatie correct blijkt te zijn, of beide verzoeken hieromtrent gehandhaafd blijven.
Op 3 juli 2007 zijn bij de rechtbank antwoorden binnengekomen van de Districtsdirectie maffiabestrijding van het Openbaar Ministerie bij het parket te Napels d.d. 20 april 2007.
Voorts is op 5 juli 2007 nadere informatie ontvangen van de officier van justitie bij de Antimaffia Districtsdirectie van Salerno ten aanzien van de fase waarin de behandeling van de strafzaak tegen de opgeëiste persoon zich bevindt.
De vordering is wederom gelijktijdig behandeld met de EAB’s met RK nummers 07/67 en 07/68 op de openbare zitting van 6 juli 2007. Daarbij zijn de offi-cier van justitie, de opgeëiste persoon en zijn raadsman, mr. W.R. Jonk, advocaat te Amsterdam gehoord. De opgeëiste persoon is bijgestaan door een tolk in de Italiaanse taal.
Op die laatste zitting heeft de rechtbank de termijn waarbinnen zij over de overlevering moet beslissen voor onbepaalde tijd verlengd. De reden daarvoor is gelegen in de omstandigheid dat het onderzoek op 27 februari 2007 is hervat en nadere vragen zijn gesteld aan de Italiaanse autoriteiten, zodat zij niet binnen de termijn van 90 dagen uitspraak zal kunnen doen.
2. Grondslag en inhoud van het EAB
Aan het EAB ligt bevel van aanhouding in gevangenis (Ordinanza di custodia cautelare in carcere) ref. N. 10481/03 del registro GIP di Salerno; N. 7286/02 del registro generale notizie di reato della procura della republica di Salerno, van 10 december 2004 ten grondslag.
Het EAB houdt het verzoek in om overlevering ten behoeve van een door de uitvaardigende justitiële autoriteit ingesteld strafrechtelijk onderzoek. Dit onderzoek betreft het vermoeden dat de opgeëiste persoon zich schul-dig heeft gemaakt aan twee naar het recht van Italië strafbare feiten.
Deze feiten zijn omschreven in onderdeel e) van het EAB, waarvan een door de griffier gewaarmerkte fotokopie als bijlage (1) aan deze uitspraak is gehecht.
Bij brief van 2 februari 2007 heeft de Italiaanse onderzoeksrechter [onderzoeksrechter] nadere informatie verstrekt met betrekking tot de twee feiten waarvan de opgeëiste persoon wordt verdacht. Een door de griffier gewaarmerkte fotokopie is als bijlage (2) aan deze uitspraak gehecht.
De raadsman van de opgeëiste persoon stelt zich op het standpunt dat slechts één antwoord is ontvangen van de Italiaanse autoriteiten, terwijl er drie verschillende EAB’s aanhangig zijn. Dat houdt in dat ten aanzien van twee van de EAB’s niet is voldaan aan de opdracht van de rechtbank die bij tussenbeslissing van 27 februari 2007 is gegeven. Voorts zijn de vragen beantwoord door een andere autoriteit dan de autoriteit die het EAB heeft uitgevaardigd.
De stukken zijn derhalve ongenoegzaam en de overlevering dient geweigerd te worden, aldus de raadsman.
Subsidiair verzoekt de raadsman aanhouding teneinde de vragen alsnog te stellen aan de juiste autoriteiten.
De rechtbank overweegt als volgt.
De stelling van de raadsman, dat er slechts één antwoord is gekomen met betrekking tot de in de drie de EAB’s gestelde vragen, is feitelijk juist. Dit hoeft naar het oordeel van de rechtbank echter niet te leiden tot de conclusie dat er sprake is van ongenoegzaamheid van de stukken. Nu ter zake van de drie EAB’s gelijkluidende vragen zijn gesteld zal de rechtbank genoegen nemen met één antwoord.
Met betrekking tot het verweer dat de vragen niet zijn beantwoord door de uitvaardigende justitiële autoriteit wordt overwogen dat dit –eveneens- juist is. De rechtbank gaat er evenwel vanuit dat de vragen zijn gesteld aan de uitvaardigende autoriteit, die de beantwoording ervan kennelijk heeft gedelegeerd aan de Districtsdirectie maffiabestrijding van het Openbaar Ministerie bij het parket te Napels. Gezien de aard van de gestelde vragen en de omstandigheid dat de opgeëiste persoon zelve de verstrekte gegevens met betrekking tot de periode dat hij in detentie heeft verbleven, niet betwist, dient de rechtbank erop te vertrouwen dat de vragen zijn beantwoord door een daartoe bevoegde autoriteit. De opgeëiste persoon wordt door deze beslissing niet in zijn belangen geschaad.
Het subsidiaire verzoek om de behandeling aan te houden en daartoe het onderzoek te heropenen wordt afgewezen.
De raadsman heeft tevens zijn eerder geformuleerde standpunt gehandhaafd dat de stukken ook overigens ongenoegzaam zijn. De aanvullende informatie sluit niet aan bij de informatie uit het EAB, zodat er onduidelijkheid is omtrent de feiten waarvoor overlevering wordt gevraagd.
Daarnaast dient volgens de raadsman de overlevering te worden geweigerd omdat, ondanks een verzoek daartoe, de artikelen 110-112 zich niet bij de aanvullende stukken bevinden.
De rechtbank overweegt dat het EAB die gegevens dient te bevatten op basis waarvan het voor de opgeëiste persoon duidelijk is waarvoor zijn overlevering wordt verzocht en het voor de rechtbank duidelijk is of het verzoek voldoet aan de in de OLW geformuleerde vereisten. In de brief van de Italiaanse onderzoeksrechter [onderzoeksrechter] van 2 februari 2007wordt nadere informatie verstrekt met betrekking tot de twee feiten waarvan de opgeëiste persoon wordt verdacht.
De rechtbank kan de raadsman niet volgen in zijn stelling dat de aanduiding van de plaats waar de activiteiten van de criminele organisatie zouden hebben plaatsgevonden, niet kan worden beschouwd als bepaling van de plaats waar de opgeëiste persoon de hem verweten handelingen heeft verricht.
Anders dan de raadsman is de rechtbank, mede de toelichting in aanmerking nemend, dan ook van oordeel dat zowel de wettelijke kwalificatie, als de beschrijving van de feiten met vermelding van tijd en plaats, alsmede de betrokkenheid van de opgeëiste persoon voldoen aan de vereisten van de OLW. De specialiteit is hiermee voldoende beschermd.
De rechtbank heeft met de raadsman en de officier van justitie geconstateerd dat de artikelen 110-112 van het Italiaanse Wetboek van Strafrecht zich niet in het onderhavige dossier bevinden. De rechtbank heeft wel kennis kunnen nemen van deze artikelen nu deze zich wel bevinden bij de andere twee EAB’s die ten aanzien van de opgeëiste persoon zijn uitgevaardigd. De ontbrekende artikelen zien respectievelijk op strafbaarheid bij medeplegen en de strafverzwarende omstandigheid indien het feit wordt gepleegd door meer dan vijf personen. De rechtbank is van oordeel dat zij in staat is te toetsen of de uitvaardigende autoriteit met betrekking tot de feiten in redelijkheid het lijstfeit heeft kunnen aankruisen nu de strafbepalingen voor het gronddelict zich wel in het dossier bevinden. De rechtbank verwerpt daarmee dit verweer van de raadsman.
3. Identiteit van de opgeëiste persoon
De opgeëiste persoon heeft ter zitting verklaard dat de bovenvermelde personalia juist zijn, dat hij niet de Nederlandse, maar de Italiaanse nationaliteit heeft.
4. Strafbaarheid
4.1 Feiten vermeld op bijlage 1 bij de OLW
De uitvaardigende justitiële autoriteit heeft de feiten aangeduid als feiten waarvoor het vereiste van dubbele strafbaarheid niet geldt.
Uitgaande van het recht van de uitvaardigende lidstaat - zoals daarvan blijkt uit de bij het EAB gevoegde wettelijke bepalingen - heeft zij in redelijkheid tot dat oordeel kunnen komen. De feiten vallen onder nummer 5 op bijlage 1 bij de OLW, te weten:
illegale handel in verdovende middelen en psychotrope stoffen
Op deze feiten is bovendien naar het recht van Italië een vrijheidsstraf met een maximum van ten minste drie jaren gesteld.
5. Onschuldverweer
De opgeëiste persoon heeft verklaard niet schuldig te zijn aan de feiten. Hij heeft dit echter tijdens het verhoor ter zitting niet kunnen aantonen.
Dat er ten aanzien van de opgeëiste persoon geen sprake kan zijn van een vermoeden van schuld aan deze feiten, is niet gebleken.
6. Weigeringsgrond als bedoeld in artikel 13, eerste lid onder a, OLW
Uit de stukken blijkt dat het feit bedoeld onder 4, waarvoor de Italiaanse justitiële autoriteiten de opgeëiste persoon willen vervolgen deels in Nederland is gepleegd. Artikel 13, eerste lid onder a van de OLW verbiedt in dat geval de overlevering.
Op grond van het tweede lid van genoemd artikel heeft de officier van justitie gevorderd dat om redenen van een goede rechtsbedeling dient te worden afgezien van bedoelde weigeringsgrond.
Zij heeft daartoe de volgende argumenten aangevoerd:
1) Slechts een deel van de strafbare handelingen heeft in Nederland plaatsgevonden, te weten de levering van de, voor de export naar Italië bedoelde, cocaïne, maar is gebleken dat het zwaartepunt van de strafbare handelingen zich in aanmerkelijke mate op Italiaans grondgebied hebben voorgedaan;
2) Er in Italië zijn met betrekking tot de onderhavige verdovende middelen transporten langlopende onderzoeken gaande (29 medeverdachten), het proces in eerste aanleg verkeert inmiddels in de eindfase en een datum voor behandeling is vastgesteld;
3) De bewijsmiddelen – o.a. de meeste medeverdachten/getuigen - zijn in Italië;
4) De rechtsorde in Italië is rechtstreeks aangetast nu de verdovende middelen voor de Italiaanse markt bestemd waren en ook voor een deel daar in beslag zijn genomen.
De raadsman heeft verzocht de overlevering niet toe te staan nu onduidelijk is waar de opgeëiste persoon gehandeld zou hebben. Aannemelijk is dat hij handelde vanuit Nederland omdat hij na zijn vlucht uit Italië naar Nederland is gekomen. Naast de vervolgingsbelangen van de uitvaardigende lidstaat zullen de belangen van de opgeëiste persoon en de bescherming van de Nederlandse rechtsorde in zijn algemeenheid ook een rol kunnen spelen. Daarbij dient naar het oordeel van de verdediging vooral gekeken te worden naar de vraag of de kans bestaat dat het specialiteitsbeginsel geschonden zou kunnen worden.
De rechtbank verwerpt het verweer van de raadsman en is van oordeel dat dient te worden afgezien van de in artikel 13 OLW bedoelde weigeringsgrond nu de officier van justitie op de door haar aangevoerde gronden in redelijkheid tot haar vordering heeft kunnen komen.
De rechtbank ziet geen aanleiding om in dit kader aparte garanties te vragen met betrekking tot een mogelijke schending van de specialiteit, aangezien zij erop moet vertrouwen dat de Italiaanse autoriteiten hun verdragsverplichtingen zullen nakomen. Tegen een eventuele schending kan de opgeëiste persoon in Italië rechtsmiddelen aanwenden.
7. Verweren
Ne bis in idem
De raadsman heeft aangevoerd dat, blijkens de aanvullende informatie van de onderzoeksrechter te Salerno van 2 februari 2007, de Italiaanse autoriteiten om overlevering verzoeken voor het transport van cocaïne dat op 5 dan wel 6 december 2006 zou zijn onderschept in Duitsland. De overlevering van de opgeëiste persoon wordt voor datzelfde feit verzocht in het EAB van de onderzoeksrechter te Napels van 6 december 2006 (RK nummer 07/68).
Weliswaar is de opgeëiste persoon nog niet onherroepelijk veroordeeld door één van beide rechtbanken, maar de uitleg die de Italiaanse autoriteiten geven van hun eigen wettelijk systeem sluit niet uit dat de opgeëiste persoon tweemaal voor hetzelfde feit terecht dient te staan. Dit levert naar het oordeel van de raadsman een schending op van het ‘ne bis in idem’-beginsel.
De raadsman heeft verzocht het onderhavige verzoek ten aanzien van dit feit ontoelaatbaar te verklaren. Het is in het belang van de opgeëiste persoon dat de tegen hem gerichte vervolging zoveel mogelijk wordt geconcentreerd. Nu twee EAB’s uit Napels zijn ontvangen dient voor dit feit aan de overlevering aan Napels de voorkeur te worden gegeven.
De rechtbank is met de officier van justitie van oordeel dat het verweer van de raadsman niet kan slagen. Er is naar het oordeel van de rechtbank geen sprake van een ‘ne bis in idem’-situatie nu het geen feit betreft waarover te zijnen aanzien onherroepelijk is beslist. Alleen in die gevallen moet de overlevering geweigerd worden.
Gelet op de inhoud van het EAB en de inhoud van de aanvullende informatie van de onderzoeksrechter [onderzoeksrechter] te Napels van 2 februari 2007 en van de Districts Directie Maffiabestrijding van 20 april 2007 is er een zeker verband tussen de verschillende feiten waarvoor de overlevering van de opgeëiste persoon wordt verzocht. Het is echter, gelet op het stadium waarin de zaken zich bevinden, niet aan de overleveringsrechter daarover te oordelen.
Dit laatste geldt eveneens voor de vraag waar de vervolging en berechting van het onderschepte cocaïnetransport in Duitsland in december 2006 zou moeten plaatsvinden.
8. Slotsom
Nu ten aanzien van de feiten waarvoor de overlevering wordt gevraagd is vastgesteld dat aan alle eisen is voldaan die de OLW daaraan stelt, dient de overlevering te worden toegestaan.
9. Toepasselijke wetsbepalingen
Artikelen 2, 5, 7 en 13 van de Overleveringswet.
10. Beslissing
STAAT TOE de overlevering van [opgeëiste persoon] aan de rechter-commissaris bij het bureau rechter-commissaris van de rechtbank van Salerno ten behoeve van het in Italië tegen hem gerichte strafrechtelijke onderzoek naar de feiten waarvoor zijn overlevering wordt verzocht, zoals omschreven in de tussen haken geplaatste gedeeltes van de bijlagen.
Aldus gedaan door
mr. E.D. Bonga-Sigmond, voorzit-ter,
mrs. A.C. Enkelaar en E. van Sliedregt, rech-ters,
in tegenwoordigheid van mr. A.B. Boukema, grif-fier,
en uitgesproken ter openbare zitting van 20 juli 2007.
Ingevolge artikel 29, tweede lid, van de OLW staat tegen deze uitspraak geen gewoon rechtsmiddel open.