ECLI:NL:OGHACMB:2022:138

Uitspraak

Burgerlijke zaken over 2022

Registratienummers: CUR201901163 – CUR2021H00083

Uitspraak: 6 december 2022

GEMEENSCHAPPELIJK HOF VAN JUSTITIE

van Aruba, Curaçao, Sint Maarten en

van Bonaire, Sint Eustatius en Saba

V O N N I S

in de zaak van:

de rechtspersoon naar buitenlands recht

SCALTECH INTERNATIONAL LLC,

gevestigd in Houston, Texas, Verenigde Staten van Amerika,

in eerste aanleg eiseres in conventie,

verweerster in (voorwaardelijke) reconventie,

thans appellante,

gemachtigde: mr. E.M. Pennings,

tegen

1. de besloten vennootschap

[GEÏNTIMEERDE 1] CONSULTING B.V.,

gevestigd in Curaçao,

in eerste aanleg gedaagde,

thans geïntimeerde,

gemachtigden: mrs. A. Huizing en E.J.J. Huizing,

2.
[GEÏNTIMEERDE 2],

wonende in Curaçao,

in eerste aanleg gedaagde,

thans geïntimeerde,

gemachtigden: mrs. A. Huizing en E.J.J. Huizing,

3.
[GEÏNTIMEERDE 3],

wonende in Curaçao,

in eerste aanleg gedaagde in conventie,

eiser in voorwaardelijke reconventie,

thans geïntimeerde,

gemachtigde: mr. D.I. Doornbos,

4.
[GEÏNTIMEERDE 4],

wonende in Curaçao,

in eerste aanleg gedaagde in conventie,

eiser in reconventie,

thans geïntimeerde,

gemachtigde: mr. L.F. Herben,

5.
[GEÏNTIMEERDE 5],

zonder bekende woon- of verblijfplaats in Curaçao,

in eerste aanleg gedaagde,

thans geïntimeerde,

niet verschenen,

6.
[GEÏNTIMEERDE 6],

zonder bekende woon- of verblijfplaats in Curaçao,

in eerste aanleg gedaagde,

thans geïntimeerde,

niet verschenen.

Partijen worden hierna Scaltech, [geïntimeerde 1], [geïntimeerde 2], [geïntimeerde 3], [geïntimeerde 4], [geïntimeerde 5] en [geïntimeerde 6] genoemd.

1.
Het verloop van de procedure

1.1 Bij op 18 maart 2021 ingekomen akte van appel is Scaltech in hoger beroep gekomen van het tussen partijen gewezen en op 8 februari 2021 uitgesproken vonnis van het Gerecht in eerste aanleg van Curaçao (hierna: het Gerecht).

1.2 Bij op 29 april 2021 ingekomen memorie van grieven, met producties, heeft Scaltech twee grieven tegen het vonnis aangevoerd en toegelicht. Haar conclusie strekt ertoe dat het Hof het vonnis zal vernietigen en primair de zaak zal terugwijzen naar het Gerecht, met veroordeling van geïntimeerden in de proceskosten in hoger beroep, subsidiair haar vorderingen alsnog zal toewijzen, met veroordeling van geïntimeerden in de proceskosten in beide instanties, met rente.

1.3 Bij op 1 juli 2021 ingekomen memorie van antwoord hebben [geïntimeerde 1] en [geïntimeerde 2] de grieven bestreden. Hun conclusie strekt ertoe dat het Hof het bestreden vonnis zal bevestigen, met veroordeling van Scaltech – uitvoerbaar bij voorraad – in de proceskosten in beide instanties.

1.4 Bij op 5 juli 2021 ingekomen memorie van antwoord, met een productie, heeft [geïntimeerde 3] de grieven bestreden. Zijn conclusie strekt ertoe dat het Hof het bestreden vonnis zal bevestigen, met veroordeling van Scaltech – uitvoerbaar bij voorraad – in de proceskosten in beide instanties.

1.5 Bij op 6 juli 2021 ingekomen memorie van antwoord, met producties heeft [geïntimeerde 4] de grieven bestreden. Zijn conclusie strekt ertoe dat het Hof het bestreden vonnis zal bevestigen, met veroordeling van Scaltech in de proceskosten.

1.6 Op 21 december 2021 hebben de gemachtigden van Scaltech, [geïntimeerde 1], [geïntimeerde 2], [geïntimeerde 3] en [geïntimeerde 4] pleitnotities ingediend.

1.7 Vonnis is gevraagd en nader bepaald op vandaag.

2.
De beoordeling

2.1 Het Hof gaat uit van de volgende feiten.

2.1.1 Scaltech levert diensten in de olie-industrie, waaronder het verwerken van
solid waste, een rest- en afvalproduct van olieraffinage. De
solidsworden gescheiden van de olie, waarna de olie alsnog kan worden geraffineerd. Dit proces wordt uitgevoerd door een samenstel van apparaten dat
solid waste management system(SWMS) wordt genoemd.

2.1.2 [geïntimeerde 2] is maintenance manager geweest bij Refineria Isla Curaçao B.V. (hierna: Isla). In december 2011 is hij met pensioen gegaan. Daarna heeft hij [geïntimeerde 1] opgericht. [geïntimeerde 3] was zijn opvolger als maintenance manager bij Isla en heeft tot december 2017 bij Isla gewerkt. [geïntimeerde 4] is in de periode vanaf 1 oktober 1985 tot aan zijn pensioen op 1 augustus 2018 werkzaam geweest bij Isla, laatstelijk in de functie van bestuurder, adjunct-directeur.

2.1.3 In de periode van 1996 tot 2003 had Scaltech een SWMS-contract met Isla. Begin 2011 heeft Isla Scaltech benaderd, omdat te veel
solidsop de raffinaderij werden aangetroffen. Op 7 juli 2011 hebben Isla en Scaltech opnieuw een SWMS-contract gesloten.

2.1.4 Bij brief van 1 juni 2012 heeft [geïntimeerde 4] namens Isla het SWMS-contract beëindigd met verwijzing naar een bijeenkomst van 31 mei 2012. Vervolgens is [geïntimeerde 2], althans [geïntimeerde 1], het SMWS gaan beheren.

2.1.5 Op 26 juni 2013 is Isla een procedure begonnen tegen Scaltech. In deze procedure werden vorderingen ingesteld die zagen op douanerechten, een gestelde verwisseling van centrifuges, en toerekenbare tekortkoming in de nakoming van een schoonmaakcontract, tot een totaalbedrag van ongeveer USD 3,3 miljoen. Scaltech heeft vorderingen in reconventie ingesteld. Op 27 februari 2019 hebben de partijen bij deze procedure een
final settlement agreement(hierna: de vaststellingsovereenkomst) gesloten. In de vaststellingsovereenkomst staat onder meer (Isla is aangeduid als RICBV):

“
2. RICBV’s obligations arising from this Agreement

2.1 RICBV will make a final payment to Scaltech in the amount of US$ 450.558,05 in consideration for fulfillment of the conditions stated under 2.3 and 3.1.

2.2 (…)

4.Declarations

4.2.

The Parties hereby irrevocably declare that neither they, nor any of their affiliates, directors of personnel can or will claim or demand in any form whatsoever from the other Party or any of their affiliates, directors or personnel compensation of damages and/or losses, including, but not limited to losses of opportunity, revenue and/or indirect losses arising from or in any way whatsoever related to the Court Proceedings under AR 63311/2013. Scaltech cannot on such grounds claim from RICBV anything other than RICBV meeting its obligation arising from this agreement.

(…)

6.Full and final discharge

6.1.

Except for the obligations referred to this Agreement, Parties declare that they do not have any claims on each other and/or on affiliated Parties, directors or personnel and Parties herewith give each other a full and final discharge, including every and all of the benefits, indemnities, payments and obligations available under Curacao law and/or the law of any other country.”

2.2

In dit geding heeft Scaltech betaling gevorderd van USD 16 miljoen, met rente.

2.3

Bij het bestreden vonnis heeft het Gerecht de vordering afgewezen. Daartegen is het hoger beroep gericht met twee grieven. Het Gerecht heeft ook de reconventionele vorderingen afgewezen, maar die zijn in hoger beroep niet aan de orde.

2.4

Grief 1 is gericht tegen het (ten overvloede gegeven) oordeel van het Gerecht dat alle geïntimeerden vallen onder de derden die in de vaststellingsovereenkomst worden genoemd (
affiliates/affiliated parties, directors or personnel).

2.5

De vraag of een partij (hierna: de gebonden partij) zich in een beding in een vaststellingsovereenkomst (hierna in deze overweging: het derdenbeding) heeft verbonden om geen vorderingen in te stellen tegen bepaalde derden, dient te worden beantwoord aan de hand van hetgeen de partijen bij de vaststellingsovereenkomst dienaangaande zijn overeengekomen. Een derde kan jegens de gebonden partij bescherming ontlenen aan art. 3:35 BW, indien hij op grond van de bewoordingen van het derdenbeding (gelezen in het licht van de bewoordingen van de vaststellingsovereenkomst als geheel), eventueel in samenhang met (andere) door de gebonden partij gedane mededelingen of gewekte verwachtingen, erop heeft vertrouwd, en erop heeft mogen vertrouwen, dat het beding (mede) ten behoeve van deze derde is aangegaan. Aan art. 3:36 BW kan de derde slechts bescherming ontlenen, indien hij in het vertrouwen dat gebaseerd is op een verklaring of gedraging van de gebonden partij, enige handeling heeft verricht.

Bij de beantwoording van de vraag waarop de derde op grond van de bewoordingen van de vaststellingsovereenkomst mag vertrouwen, is een relevant gezichtspunt dat naarmate het derdenbeding rechten voor een groter aantal derden schept (en naarmate de samenstelling van de groep derden diverser is), de aan objectieve aanknopingspunten ontleende argumenten (waaronder de taalkundige betekenis van de bewoordingen) zwaarder wegen bij de uitleg.

2.6

Volgens die maatstaven moet uitleg gegeven worden aan art. 4.2, voor zover betrekking hebbende op
affiliates, directors or personnel(hierna in deze en volgende overwegingen: het derdenbeding). Het Hof slaat eerst acht op de taalkundige betekenis van de bewoordingen. Vrij vertaald zijn
affiliates, directors or personnel: aangeslotenen, directeuren of personeel. In meer juridische termen: gelieerde partijen, bestuurders of werknemers. Afhankelijk van de context kan met gelieerde partijen mede gedoeld worden op partijen die gelieerd zijn geweest, met bestuurders mede op ex-bestuurders en met werknemers mede op ex-werknemers (zowel in het Nederlands als in het Engels). Zonder context ligt dat minder voor de hand, maar het spreekt niet vanzelf dat zij zijn uitgesloten als zij niet afzonderlijk worden genoemd. Verder is
affiliateseen woord waarvan de reikwijdte niet scherp omlijnd is (in elk geval minder scherp dan
directorsen
personnel). De nevenschikkende combinatie van de woorden wekt de indruk dat partijen een ruime reikwijdte aan het derdenbeding hebben willen geven.

2.7

Ook de aard van de overeenkomst draagt bij aan de indruk dat partijen een ruime reikwijdte aan het derdenbeding hebben willen geven. De bedoeling van een vaststellingsovereenkomst is immers vaak om niet alleen het geding te beëindigen, maar ook om zo veel mogelijk te voorkomen dat partijen in de toekomst nog problemen zullen ondervinden die verband houden met het gerezen geschil. Scaltech heeft zelf aangevoerd dat Isla met haar organisatie en concern van de zaak af wilde zijn.

2.8

In de vaststellingsovereenkomst is niet toegelicht welk belang Isla heeft beoogd te beschermen met het derdenbeding. Volgens Scaltech was Isla’s belang om zelf en met haar concern en organisatie verder van de zaak af te zijn. Zij wilde dat de zaak voor Isla en de aan haar gelieerde partijen achter de rug zou zijn. Volgens [geïntimeerde 3] was de context dat de vaststellingsovereenkomst beoogt een definitief einde te maken een langlopende juridische procedure. Als een werknemer die kort voor de ondertekening zijn ontslag indient, niet beschermd wordt en een werknemer die kort voor de ondertekening aangenomen wordt, wel beschermd wordt, verliest het beding volgens [geïntimeerde 3] elk verband met de context.

2.9

Voor de hand ligt dat Isla (in elk geval mede) het eigen belang heeft willen beschermen, waaronder mogelijk de eigen reputatie en goede naam en de vrees dat vorderingen van Scaltech tegen de
affiliates, directors or personnelvan Isla kunnen leiden tot vorderingen van deze
affiliates, directors or personneltegen Isla. Ook vorderingen tegen partijen die gelieerd zijn geweest, ex-bestuurders of ex-werknemers kunnen de reputatie en goede naam van een bedrijf schaden. Onder omstandigheden kunnen ook partijen die gelieerd zijn geweest, ex-bestuurders en ex-werknemers, indien vorderingen tegen hen worden ingesteld, het bedrijf daarop aanspreken. Zowel het een als het ander geldt in het bijzonder als de vorderingen betrekking hebben op gedragingen die verband houden met gedragingen van het bedrijf, zoals in dit geval aan de orde is.

Ook is denkbaar dat Isla zich (zonder eigenbelang of naast eigenbelang) de belangen van haar
affiliates, directors or personnelheeft willen aantrekken. Hoewel de betrokkenheid van Isla bij degenen die nog altijd
affiliates, directors or personnelzijn, groter zal zijn dan de betrokkenheid van Isla bij degenen die dat in het verleden geweest zijn, is goed mogelijk dat Isla zich ook tot op zekere hoogte betrokken voelt bij laatstbedoelde groep en dat zij zich ook hun belangen aantrekt.

2.1

Op grond van het voorgaande moet aangenomen worden dat [geïntimeerde 2], [geïntimeerde 3] en [geïntimeerde 4] op grond van de bewoordingen van het derdenbeding, gelezen in het licht van de bewoordingen van de gehele vaststellingsovereenkomst, erop hebben vertrouwd en erop mochten vertrouwen dat het derdenbeding ook ten gunste van hen is aangegaan. Dat geldt ook voor [geïntimeerde 1], die sterk gelieerd is aan ex-werknemer [geïntimeerde 2].

2.11

De ernst van de aan [geïntimeerde 1], [geïntimeerde 2], [geïntimeerde 3] en [geïntimeerde 4] gemaakte verwijten maakt het niet naar maatstaven van redelijkheid onaanvaardbaar dat zij een beroep doen op hun vertrouwen op de betekenis van het derdenbeding. De verwijten die Scaltech aan Isla heeft gemaakt, zijn van vergelijkbare ernst, en toch heeft Scaltech de zaak met Isla geschikt. Ook valt niet in te zien dat de omstandigheid dat [geïntimeerde 1], [geïntimeerde 2], [geïntimeerde 3] en [geïntimeerde 4] niet betrokken zijn geweest bij de totstandkoming van het derdenbeding (hetgeen het kenmerk is van een derdenbeding), zou meebrengen dat hun beroep naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar zou zijn. Evenmin valt in te zien dat hun beroep in strijd zou zijn met de goede zeden.

2.12

Naast de bewoordingen
affiliates, directors or personnelin het derdenbeding moeten ook de volgende bewoordingen worden uitgelegd:

“claim or demand in any form whatsoever (…) compensation of damages and/or losses, including, but not limited to losses of opportunity, revenue and/or indirect losses arising from or in any way whatsoever related to the Court Proceedings under AR 63311/2013.”

Deze bewoordingen wijzen op een dermate ruime reikwijdte dat ook de vordering wegens onrechtmatig handelen in groepsverband geacht moet worden hieronder te vallen. Aan dit oordeel draagt nog bij dat Scaltech zelf heeft gesteld dat de aan [geïntimeerde 1], [geïntimeerde 2], [geïntimeerde 3] en [geïntimeerde 4] verweten uitvoeringshandelingen verband houden met de procedure tussen Scaltech en Isla. In elk geval moet aangenomen worden dat [geïntimeerde 1], [geïntimeerde 2], [geïntimeerde 3] en [geïntimeerde 4] op grond van de bewoordingen van het derdenbeding, gelezen in het licht van de bewoordingen van de gehele vaststellingsovereenkomst, erop hebben vertrouwd en erop mochten vertrouwen dat het derdenbeding ook ziet op vorderingen zoals de onderhavige vordering wegens handelen in groepsverband.

2.13

Het verweer van [geïntimeerde 1], [geïntimeerde 2], [geïntimeerde 3] en [geïntimeerde 4] dat Scaltech in de vaststellingsovereenkomst afstand heeft gedaan van het recht om de onderhavige vorderingen tegen hen in te stellen, slaagt dus. Dit is een grond die de afwijzing van de vorderingen tegen hen zelfstandig draagt.

2.14

Resteren de vorderingen tegen [geïntimeerde 5] en [geïntimeerde 6]. Grief 2 is gericht tegen het oordeel van het Gerecht dat de stellingen van Scaltech de vorderingen niet kunnen dragen.

2.15

Scaltech heeft, verkort weergegeven, bij memorie van grieven het volgende gesteld. Isla-bestuurder [geïntimeerde 6] was notoir corrupt. Hij liet zich gebruikelijk onder tafel betalen door onderaannemers om hun contract te kunnen krijgen en behouden. Ook Scaltech is slachtoffer van deze praktijk geweest. [geïntimeerde 5] speelt in zoverre een ondergeschikte rol dat hij de
handlerwas van [geïntimeerde 6], het geld voor [geïntimeerde 6] in ontvangst nam en zijn boodschappen overbracht om [geïntimeerde 6] uit de wind te houden. [geïntimeerde 6] en [geïntimeerde 5] hebben wellicht niet bewerkstelligd of willens of wetens toegelaten dat [geïntimeerde 1] het contract met Isla op belangrijke punten niet uitvoerde om nog meer winst te maken ten koste van Isla; wel was [geïntimeerde 6] eindverantwoordelijk. [geïntimeerde 6] en [geïntimeerde 5] maakten deel uit van de groep die heeft samengespannen tegen Scaltech. [geïntimeerde 6], altijd geassisteerd door [geïntimeerde 5], beraamde samen met de andere geïntimeerden het plan om [geïntimeerde 1] het contract van Scaltech te laten overnemen en zich van Scaltech te ontdoen, zodat zij gezamenlijk de winsten daarvan konden verdelen. [geïntimeerde 6] heeft het contract met [geïntimeerde 1] van 20 september 2012 medeondertekend. Het contract met Scaltech is beëindigd, omdat [geïntimeerde 3], [geïntimeerde 4] en [geïntimeerde 2], met goedvinden en onder betaling van [geïntimeerde 6], door tussenkomst van [geïntimeerde 5], het contract voor zichzelf wilden. [geïntimeerde 6] heeft dit afgetekend en goedgevonden. Hij werd daarbij geassisteerd door [geïntimeerde 5]. Hij had via [geïntimeerde 5] betalingen in ontvangst genomen. Bij de pleitnota heeft Scaltech deze stellingen uit de memorie van grieven nader uitgewerkt, met name onder 3.9 in passages over wat de aangeboden getuigen volgens haar daarover kunnen verklaren.

2.16

Het Hof zal thans niet beoordelen of deze stellingen de vorderingen kunnen dragen, gelet op het volgende.

2.17

Ook indien een gedaagde/geïntimeerde in beide feitelijke instanties niet verschijnt, geldt het tegen hem gewezen vonnis van het Hof als een vonnis op tegenspraak, waartegen geen verzet openstaat (zie art. 284 Rv). Gelet hierop is van groot belang dat het Hof toeziet op een behoorlijke wijze van oproeping van een niet-verschenen geïntimeerde in hoger beroep, zeker indien die ook in eerste aanleg niet is verschenen (vergelijk de eisen van een eerlijk proces als bedoeld in art. 6 EVRM voor het procesrecht van Nederland: HR 8 februari 2019, ECLI:NL:HR:2019:207, rov. 4.2.2).

2.18

Het Hof is vooralsnog niet ervan overtuigd dat van [geïntimeerde 6] en [geïntimeerde 5] geen woon- of verblijfplaats in of buiten Curaçao bekend is in de zin van art. 5, aanhef en sub 7 en 8, Rv. Voordat dit kan worden aangenomen, mag zowel van (de advocaat van) Scaltech als van de deurwaarder worden verwacht dat zij zich redelijke onderzoeksinspanningen getroosten om de woon- en verblijfplaats van [geïntimeerde 6] en [geïntimeerde 5] te achterhalen. In dit geval dienen zij minimaal navraag te doen bij Isla. Het Hof zal de deurwaarder opdragen de akte van appel en de memorie van grieven opnieuw aan [geïntimeerde 5] en [geïntimeerde 6] te betekenen, waarbij de deurwaarder zich eerst redelijke onderzoeksinspanningen als hiervoor bedoeld dient te getroosten, zo nodig met hulp van de advocaat van Scaltech. Indien voldoende inspanningen zijn gedaan en die geen bekendheid met enige woon- of verblijfplaats hebben opgeleverd, kan de weg van art. 5, aanhef en sub 7, Rv worden gevolgd. Die bepaling schrijft ook voor dat het gedane exploot wordt aangekondigd in het Publicatieblad van Curaçao. Daarna zal de procedure van art. 274-281 Rv opnieuw moeten worden doorlopen voor de vorderingen tegen [geïntimeerde 5] en [geïntimeerde 6].

2.19

Het Hof houdt ieder verder oordeel aan.

B E S L I S S I N G

Het Hof:

gelast de deurwaarder aan wie dit vonnis ter hand zal worden gesteld, om de akte van appel en de memorie van grieven opnieuw aan [geïntimeerde 6] en [geïntimeerde 5] te betekenen, met inachtneming van hetgeen hiervoor in 2.18 is overwogen;

houdt iedere verdere beslissing aan.

Dit vonnis is gewezen door mrs. E.A. Saleh, G.C.C. Lewin en S.A. Carmelia, leden van het Gemeenschappelijk Hof van Justitie van Aruba, Curaçao, Sint Maarten en van Bonaire, Sint Eustatius en Saba en ter openbare terechtzitting van het Hof in Curaçao uitgesproken op 6 december 2022 in tegenwoordigheid van de griffier.

Hoger beroep inzake vaststellingsovereenkomst en oproeping niet verschenen geïntimeerden

Uitspraak

4.Declarations

6.Full and final discharge