ECLI:NL:OGEAC:2023:326

Gerecht in eerste aanleg van Curaçao

Datum uitspraak
5 december 2023
Publicatiedatum
12 december 2023
Zaaknummer
CUR202303461
Instantie
Gerecht in eerste aanleg van Curaçao
Type
Uitspraak
Rechtsgebied
Civiel recht; Ondernemingsrecht
Procedures
  • Kort geding
Vindplaatsen
  • Rechtspraak.nl
AI samenvatting door LexboostAutomatisch gegenereerd

Geschil tussen erfgenamen over bestuur en beheer van een Curaçaose vennootschap na overlijden van de directeur

In deze zaak, gewezen op 5 december 2023 door het Gerecht in eerste aanleg van Curaçao, betreft het een geschil tussen erfgenamen na het overlijden van de directeur en enig aandeelhouder van de Curaçaose holding van een Surinaamse verzekeringsmaatschappij. De eiseres, wonende in Suriname, heeft in kort geding gevorderd dat de gedaagden, die ook erfgenamen zijn, zich niet mogen inschrijven als bestuurders van de vennootschap Vermogensbeheer Regenboog N.V. zolang de nalatenschap van hun vader niet is afgewikkeld. De rechter heeft een beheersregeling getroffen op basis van artikel 3:168 lid 2 BW, waarbij de weduwe/mother is toegestaan om een algemene vergadering van aandeelhouders bijeen te roepen om haar tot bestuurder te laten benoemen.

De feiten van de zaak zijn als volgt: de vader van de betrokken partijen is op 7 februari 2022 overleden. Hij was houder van alle aandelen en bestuurder van de vennootschap. Na zijn overlijden ontstond er onenigheid over het beheer van de nalatenschap en de benoeming van een nieuwe bestuurder. De rechter heeft vastgesteld dat er geen executeur of vereffenaar is aangesteld en dat de nalatenschap nog niet is verdeeld. Dit leidde tot een impasse, die door de rechter moest worden doorbroken.

De rechter heeft geoordeeld dat de moeder, als erfgename, bevoegd is om de algemene vergadering van aandeelhouders bijeen te roepen en dat de stemrechten van de erfgenamen moeten worden uitgeoefend in overeenstemming met de statuten van de vennootschap. De rechter heeft de gedaagden verboden zich als bestuurders in te schrijven en hen opgedragen zich te onthouden van bestuurs- en beschikkingshandelingen totdat er een nieuwe bestuurder is benoemd. De uitspraak is uitvoerbaar bij voorraad verklaard, wat betekent dat de gedaagden zich onmiddellijk aan de beslissing moeten houden, ook al kunnen zij in hoger beroep gaan.

Uitspraak

GERECHT IN EERSTE AANLEG VAN CURAÇAO

Zaaknummer: CUR202303461
Vonnis gewezen in kort geding van 5 december 2023
in de zaak van
[EISERES],wonende in Suriname,
eiseres in conventie, gedaagde in reconventie,
gemachtigde: mr. A.C. van Hoof,
tegen

1.[GEDAAGDE SUB 1],

2. [GEDAAGDE SUB 2],

3. [GEDAAGDE SUB 3],

4. [GEDAAGDE SUB 4],

allen wonend in Paramaribo,
gedaagden in conventie, eisers in reconventie,
gemachtigde: mr. M.W.J.H. Welten,

1.Het procesverloop

Het procesverloop blijkt uit:
  • inleidend verzoekschrift met producties;
  • de op voorhand ingediende producties van beide partijen;
  • de gevoegde behandeling van dit kort geding met het verzoek van eiseres in conventie, gedaagde in reconventie in de zaak met registratienummer CUR 202302600 op 14 november 2023 ;
  • eis in reconventie met producties;
  • de pleitnota’s van beide gemachtigden;
  • een bericht van de gemachtigde van eiseres in conventie, gedaagde in reconventie van 21 november 2023 dat geen schikking is bereikt en vonnis wordt gevraagd.
Aan de mondelinge behandeling heeft [eiseres] deelgenomen via een videoverbinding en haar gemachtigde in persoon. Voorts was in persoon aanwezig [gedaagde sub 4] en haar gemachtigde. Bij de mondelinge behandeling heeft de gemachtigde van [eiseres], desgevraagd en met instemming van de gemachtigde van gedaagde in conventie, eisers in reconventie, in het geding gebracht de statuten van de naamloze vennootschap Vermogensbeheer Regenboog N.V., gevestigd te Curaçao en een advies, gedateerd 3 augustus 2022 van […].
Vonnis is bepaald op vandaag.

2.De vordering

In conventie
[Eiseres] vordert, kort weergegeven, “verweerders te verbieden om zich in te schrijven als bestuurder van Vermogensbeheer Regenboog N.V. zolang de nalatenschap van wijlen [vader] niet is afgewikkeld” althans “hen te bevelen om zich uit te laten schrijven als bestuurder”, in beide gevallen “met een bevel dat verweerders zich onthouden van bestuurs- en beschikkingsdaden ten aanzien van Vermogensbeheer Regenboog N.V., een en ander versterkt met een dwangsom.
Gedaagden in conventie, eisers in reconventie hebben de vordering betwist.
In reconventie
Eisers in reconventie vorderen “hangende de verdeling van de aandelen Regenboog en Bloemstede (lees: Bloemenstede)”:
[gedaagde sub 1] te benoemen als (tijdelijk) bestuurder van Regenboog en Bloemenstede, althans haar te machtigen om de bestuursbevoegdheden bij Regenboog en Bloemenstede uit te oefenen en
bij wege van beheersregeling dan wel vooruitlopend daarop [gedaagde sub 1]te machtigen om het stemrecht op de aandelen Regenboog en Bloemenstede uit te oefenen,
een en ander versterkt met een dwangsom.
[Eiseres] heeft de vordering betwist.

3.De beoordeling

De feiten
Als enerzijds gesteld en anderzijds niet of onvoldoende betwist alsmede op grond van de niet weersproken inhoud van de producties kan van het volgende worden uitgegaan.
a.
Op 7 februari 2022 is in Suriname overleden [vader] (hierna ook: vader […]). Vader […] was in Suriname in algehele gemeenschap gehuwd met [gedaagde sub 1]. [Eiseres] (die in de stukken ook wel wordt aangeduid als […]), [gedaagde sub 2], [gedaagde sub 3] en [gedaagde sub 4] zijn hun kinderen.
b.
Vader […] was tot zijn overlijden op [datum] 2022 houder van alle aandelen en bestuurder van Vermogensbeheer Regenboog NV (verder ook: Regenboog). Regenboog is de houdster van de aandelen van Fatum Schadeverzekeringen NV, gevestigd in Suriname (verder ook: Fatum Suriname). Vader […] vormde samen met zijn schoonzoon […], echtgenoot van [eiseres], de raad van bestuur van Fatum Suriname, [schoonzoon] in de hoedanigheid van financieel directeur.
c.
Op grond van de statuten van Regenboog is deze vennootschap naar het recht van Curaçao opgericht. Uit de statuten blijkt dat de structuur, inrichting en verhouding tussen de organen wordt beheerst door het op Curaçao geldende recht.
In art. 8 van de statuten is bepaald dat de vennootschap wordt bestuurd door een directie, die wordt benoemend of ontslagen door de algemene vergadering van aandeelhouders. Bij belet of ontstentenis van alle directeuren (waarvan in dit geval sprake is) wordt de vennootschap tijdelijk bestuurd door een daartoe door de algemene vergadering van aandeelhouders aangewezen persoon, die gehouden is zo spoedig mogelijk een algemeen vergadering van aandeelhouders bijeen te roepen om definitief in het bestuur te voorzien. (art. 8, lid 6, van de statuten).
In de statuten van Regenboog is geen beheersregeling getroffen voor de toedeling van de aandelen bij overlijden.
d.
Bij testament is geen executeur testamentair benoemd. Evenmin is een vereffenaar aangesteld.
e.
Volgens de Verklaring van erfrecht, opgemaakt op 15 juni 2022 door Surinaamse notaris K.E. Astwood-Olff, bestaat de nalatenschap uit
“de onverdeelde helft van de ontbonden huwelijksgoederengemeenschap, welke heeft bestaan tussen hem en zijn voornoemde echtgenote, zodat thans daarin gerechtigd zijn:
(…) de echtgenote, mevrouw [gedaagde sub 1](…) voor het één/tweede plus één/vijfde maal één /tweede is zes/tiende (…) gedeelte onverdeeld zijner nalatenschap,
zijn kinderen
a. [gedaagde sub 2] (…),
b. [gedaagde sub 3] (…),
c. [eiseres] (…),
d. [gedaagde sub 4] (…),
elk voor het één/tweede maal één/vijfde is één/tiende (…) gedeelte onverdeeld zijner nalatenschap.”
f.
Op vordering van moeder [gedaagde sub 1], alsmede [gedaagde sub 2], [gedaagde sub 3] en [gedaagde sub 4] is [eiseres] bij vonnis van de Surinaamse rechter van 19 juni 2023 (CIVAR no 202300347) veroordeeld om met de eisers over te gaan tot scheiding en deling van de nalatenschap van vader […].
g.
Bij vonnis van 25 juli 2023 van het gerecht in eerste aanleg te Curaçao (CUR202301602), gewezen in kort geding tussen [eiseres] enerzijds en [gedaagde sub 1] met de overige kinderen anderzijds, is de vordering van [eiseres] om de verweerders (moeder [gedaagde sub 1]en de overige kinderen) te veroordelen medewerking te verlenen aan de benoeming van een trust NV als statutair bestuurder– kort weergegeven – met verwijzing naar het kort geding vonnis van de kantonrechter te Suriname van 8 juni 2023 (CIVAR no. 202301124), afgewezen. Bij het Surinaamse vonnis, gewezen in kort geding van 8 juni 2023, is de vordering van [eiseres] om [gedaagde sub 4] te verbieden “rechtshandelingen c.q. beheers- en beschikkingshanddelingen te plegen al dan niet als bestuurder” van Regenboog of haar dochterondernemingen afgewezen.
[gedaagde sub 4] heeft beroep ingesteld, zowel tegen het Surinaamse vonnis van 8 juni 2023 als tegen het Curaçaose vonnis van 25 juli 2023.
Tevens werd bij beschikking van 25 juli 2023 door het gerecht te Curaçao het verzoek van [eiseres] afgewezen om de kamer van koophandel te veroordelen de inschrijving van [gedaagde sub 4] als bestuurder van Regenboog uit het handelsregister te verwijderen.
h.
In een geschil tussen (wederom) [eiseres] (als eiseres in conventie, gedaagde in reconventie) en [gedaagde sub 4] (als gedaagde in conventie en eiseres in reconventie) heeft de Surinaamse kantonrechter op 7 juli 2023 een vonnis in kort geding (CIVAR no. 202302535) gewezen. Kort weergegeven heeft de Surinaamse kantonrechter bij dat vonnis bij wege van voorlopige voorziening [gedaagde sub 4] verboden “al dan niet in haar hoedanigheid van directeur van Regenboog Vermogensbeheer N.V., verdere rechtshandelingen c.q. beschikkings- en beheershandelingen te plegen met betrekking tot” Regenboog of haar dochterondernemingen “totdat de kortgedingrechter te Curaçao vonnis zal hebben gewezen in de aldaar door [eiseres] ingestelde rechtszaken”. Verder is [gedaagde sub 4] bij dat vonnis verboden om, zolang de nalatenschap niet is afgewikkeld, zonder voorafgaande toestemming van [eiseres] of buiten haar om, rechtshandelingen te verrichten in de hoedanigheid van statutair directeur van Regenboog. In het verlengde daarvan is [gedaagde sub 4] bij dat vonnis tevens verboden rechtshandelingen te verrichten als statutair directeur respectievelijk “beheers- en beschikkingshandelingen te plegen ten aanzien van vermogensbestanddelen die behoren tot de onverdeelde nalatenschap van wijlen de heer [vader]”.
Dit vonnis is uitvoerbaar bij voorraad.
i.
[gedaagde sub 4] heeft in Suriname beroep ingesteld tegen dit vonnis. Daarbij is tevens gevorderd de uitvoerbaar het van het vonnis bij voorraad te schorsen.
j.
Bij de behandeling van het kort geding door de Curaçaose rechter dat is geëindigd met het hiervoor aanhaalde vonnis van 25 juli 2023 (CUR202301602) was het vonnis van de Surinaamse rechter van 7 juli 2023 onbekend.
k.
Bij e-mail van 12 oktober 2023 heeft moeder [gedaagde sub 1] haar kinderen, tevens erfgenamen, [gedaagde sub 2], [gedaagde sub 3], [eiseres] en [gedaagde sub 4] bijeen geroepen. “Onderwerp: Inzake: Algemene vergadering aandeelhouders Vermogensbeheer Regenboog N.V. tevens vergadering erfgenamen”.
“Agenda punt 1a: Het eerdere genomen besluit tot benoeming van [gedaagde sub 4] als bestuurder.”
(…) Het is mij tot op de dag van vandaag onduidelijk waarom [eiseres] een probleem heeft met de benoeming van [gedaagde sub 4]. [gedaagde sub 4] heeft – ook gezien haar eigen belang- het beste voor, zij is geschikt voor de functie en zij is bereid de werkzaamheden kosteloos te verrichten. Ik heb geen argumenten tegen haar benoeming gehoord.”
“Agendapunt 1b: Te nemen besluit tot benoeming van [gedaagde sub 1] als bestuurder van Regenboog.
Ik stelt voor dat ik word benoemd als bestuurder van Regenboog. Ik ben gerechtigd op veruit het grootste deel van de aandelen en ik denk – ook als jullie moeder zijnde – in staat te zijn verstandige beslissingen te nemen en om de rust te laten wederkeren binnen de familie en de betrokken onderneming.”
“ Agendapunt 2: Bestuur Fatum
Jullie vader was altijd de centrale figuur en bestuurder van Fatum. Ten tijde van zijn overlijden was ook de echtgenoot van [eiseres] ([naam schoonzoon]) bestuurder, en hij is dat nog steeds. Het is onwenselijk dat verzekeraar Fatum wordt geleid door één enkele bestuurder. Good corporate governance vergt tenminste twee bestuurders. Dat geldt temeer voor financiële instellingen. Punt van zorg is daarnaast dat [naam schoonzoon] geen enkele informatie over de (familie) onderneming meer verstrekt, zodat ik en de andere erfgenamen (waarschijnlijk op [eiseres] na) compleet in het duister tasten. Ook dat is een onwenselijke en simpelweg onacceptabele situatie.
Gezien het voorgaande nodig ik jullie uit om de benoeming van [gedaagde sub 2] als bestuurder van Fatum (door Regenboog als aandeelhouder(svergadering) te bespreken. Dan wordt Fatum weer door twee personen bestuurd: [naam schoonzoon] en een eerstlijns familielid ([gedaagde sub 2]). Daarnaast is [gedaagde sub 2] geschikt voor deze functie.
“Agendapunt 3: Compliance Regenboog
Regenboog moet voldoen aan haar verplichtingen, zoals het periodiek op stellen van een balans, en een winst- en verliesrekening, het doen van fiscale aangifte. (…). Graag zou ik ook dit onderwerp bespreken bij de vergadering.”
l.
Deze vergadering is op 25 oktober 2023 gehouden in Curaçao ten kantore van de gemachtigde van [gedaagde sub 1] c.s. In de daarvan opgemaakte notulen is vastgelegd dat moeder [gedaagde sub 1] is benoemd tot bestuurder. [eiseres] is bij die vergadering niet verschenen. Volgens haar is moeder [gedaagde sub 1] niet tot het bijeenroepen van een algemene vergadering van aandeelhouders bevoegd.
Er is aanleiding de vordering in reconventie als eerste te behandelen.
Aan de vordering in reconventie tot benoeming van [gedaagde sub 1] tot tijdelijk bestuurder van Regenboog en Bloemenstede – “althans [gedaagde sub 1] te machtigen om de bestuursbevoegdheden bij Regenboog en Bloemenstede uit te oefenen” (eis in reconventie ad 1) en bij wege van beheersregeling dan wel (vooruit lopend daarop) moeder [gedaagde sub 1]te machtigen om het stemrecht op de aandelen Regenboog en Bloemenstede uit te oefenen (eis in reconventie ad 2) - hebben de eisers in reconventie ten grondslag gelegd dat aan moeder [gedaagde sub 1] naar Surinaams recht wel stemrecht toekomt op de aandelen Regenboog (pleitnota ad 24 en 25) De vordering ad 2 is gebaseerd op het bepaalde in art. 3:168, lid 2 BW, zoals dat in Curaçao geldt.
[eiseres] heeft daartegen verweer gevoerd.
Tussen partijen is niet in geschil dat de aandelen in Regenboog en Bloemenstede behoren tot de nalatenschap van vader […] en dat de erfgenamen, genoemd in de hiervoor aangehaalde verklaring van erfrecht, daartoe gerechtigd zijn. Deze nalatenschap wordt beheerst door Surinaamse erfrecht omdat Suriname de gewone woonplaats van erflater was en hij aldaar is overleden.
[eiseres] stelt zich op het standpunt dat tót de verdeling/toedeling van de aandelen het stemrecht op de aandelen die tot de onverdeelde gemeenschap van nalatenschap behoren door de deelgenoten gezamenlijk moet worden uitgeoefend. Daartoe heeft zij verwezen naar het vonnis van de Surinaamse rechter van 7 juli 2023, waarin is overwogen: “In de onderhavige zaak zijn de deelgenoten gehouden tot het gezamenlijk uitoefenen van het stemrecht op de aandelen die tot de onverdeelde nalatenschap van [vader] behoren.”
In reconventie heeft moeder [gedaagde sub 1], tezamen met [gedaagde sub 2], [gedaagde sub 3] en [gedaagde sub 4] gevorderd “bij wege van een beheersregeling” (…) [gedaagde sub 1] te machtigen om het stemrecht op de aandelen Regenboog en Bloemenstede uit te oefenen” en haar te benoemen tot bestuurder althans haar te machtigen bestuursbevoegdheden bij Regenboog uit te oefenen.
Het verzoek van deze eisers in reconventie ziet niet op alle goederen die tot de gemeenschap van nalatenschap behoren, maar beperkt zich tot de aandelen in Regenboog (en Bloemenstede).
Vanzelfsprekend kunnen de deelgenoten bij overeenkomst het beheer van de gemeenschappelijke goederen regelen. Maar indien zij geen overeenstemming bereiken, kan een impasse ontstaan die onaanvaardbaar is omdat de belangen van de vennootschap daardoor worden geschaad. Het is in het belang van alle deelgenoten van de gemeenschap van nalatenschap dat zodanige impasse wordt doorbroken.
Volgens moeder [gedaagde sub 1] en de kinderen [gedaagde sub 2], [gedaagde sub 3] en [gedaagde sub 4] is het niet verantwoord de vennootschappen stuurloos te laten. In de oproep voor de algemene vergadering van aandeelhouders van 12 oktober 2023 wordt er op gewezen dat een tweede bestuurder moet worden benoemd bij de Surinaamse vennootschap Fatum Schadeverzekeringen NV (verder: Fatum Suriname), waarvan Regenboog de enige aandeelhouder en bestuurder is, omdat er altijd twee bestuurders aan het roer hebben gestaan, het onwenselijk is dat Fatum Suriname wordt bestuurd door één bestuurder ([naam schoonzoon], echtgenoot van [eiseres]) en dat de aandeelhouders (financiële) informatie wordt onthouden. Maar omdat Regenboog geen bestuurder heeft en de deelgenoten verdeeld zijn, kan geen bestuurder in Fatum Suriname worden benoemd. Verder wordt gewezen op de compliance verplichtingen zoals het opstellen van de jaarrekeningen en het doen van fiscale aangifte.
In dit geval behoren de aandelen in Regenboog tot de nalatenschap van vader […] maar is er geen executeur, bewindvoerder of vereffenaar in functie. De nalatenschap is evenmin verdeeld.
De aandelen behoren derhalve tot een gemeenschap van nalatenschap, maar de deelgenoten zijn het niet eens over het beheer van de nalatenschap en ook niet over de uitoefening van het stemrecht.
Erflater was enig bestuurder van de naamloze vennootschap Vermogensbeheer Regenboog NV die sedert 1995 is gevestigd in Curaçao. Art. 9 van de statuten bepaalt dat de algemene vergadering van aandeelhouders wordt gehouden te Curaçao. Tot het bijeenroepen van de algemene vergadering van aandeelhouders zijn de aandeelhouders, die tenminste tien procent van de aandelen vertegenwoordigen, bevoegd (art. 10 van de statuten).
In art. 8 van de statuten is bepaald dat bij het ontbreken van alle directeuren, de vennootschap tijdelijk bestuurd wordt door een daartoe door de algemene vergadering van aandeelhouders aangewezen persoon. Een zodanige aanwijzing heeft niet plaatsgevonden door de onenigheid tussen de deelgenoten van de gemeenschap van de nalatenschap van vader […].
Bij de statuten is geen beheersregeling getroffen voor de toedeling van de aandelen bij overlijden, zodat voor het uitoefenen van het stemrecht de deelgenoten zijn aangewezen op een gezamenlijk besluit.
Over de rechtsgeldigheid van de benoeming van [gedaagde sub 4] tot bestuurder twisten partijen. Vanwege het eventueel verbeuren van de dwangsom, vastgesteld bij het Surinaamse vonnis van 7 juli 2023, onthoudt [gedaagde sub 4] zich de facto van bestuurshandelingen. Deze onzekerheid leidt er toe dat Regenboog in strijd met de statuten in elk geval feitelijk geen bestuurder heeft. Gelet hierop en in aanmerking genomen dat deze onwenselijke situatie reeds geruime tijd voortduurt is er voldoende aanleiding de impasse te doorbreken met behulp van een beheersregeling als bedoeld in art. 3:168, lid 2, BW.
Weliswaar wordt de nalatenschap beheerst door Surinaams erfrecht, maar nu Regenboog in Curaçao gevestigde vennootschap is, kan ieder van de deelgenoten, teneinde uit de impasse te raken, zich op de voet van art. 3:168, lid 2, BW tot het gerecht in eerste aanleg te Curaçao wenden met het verzoek een beheersregeling met betrekking tot de gemeenschap in het belang van de vennootschap te treffen. Voor dit oordeel is te meer reden nu het ontwerp van het Burgerlijk Wetboek van Suriname (Nieuw Burgerlijk Wetboek 2023) een gelijkluidende bepaling bevat (eveneens art. 3:168).
Het uitoefenen van zeggenschapsrechten is een beheershandeling, ongeacht het voorstel waarover wordt gestemd (zie Prof. S. Perrick, Bevoegdheden tot beheer van aandelen in een bv die tot een nalatenschap behoren. Fiscaal Tijdschrift Vermogen 2022, artikel nr. 30)
Gelet hierop, en in afwachting van de verdeling van de aandelen Regenboog, is het gerecht voorshands van oordeel dat er aanleiding is bij wege van voorlopige voorziening een beheersregeling te treffen maar deze te beperken in die zin dat:
a.
moeder [gedaagde sub 1] overeenkomstig art. 8 van de statuten van Regenboog bevoegd is tot het bijeenroepen van een algemene vergadering van aandeelhouders teneinde te voorzien in het bestuur van Regenboog en
b.
in stemming te brengen het voorstel om haar te benoemen tot bestuurder van Regenboog.
Hierbij wordt c) bepaald, dat aan alle deelgenoten van de gemeenschap van nalatenschap van [vader] de uitoefening van het stemrecht toekomt, met dien verstande dat met in achtneming van art. 11, lid 1 van de statuten, moeder [gedaagde sub 1]geacht wordt het stemrecht op 60% van de aandelen te vertegenwoordigen en de overige (vier) erfgenamen elk 10%.
Naast het vorenstaande heeft hierbij gewogen dat nu de deelgenoten geen overeenstemming hebben over de toedeling van de aandelen, ter uitvoering van het vonnis van de Surinaamse rechter van 19 juni 2023, toedeling van de aandelen op korte termijn niet is te verwachten.
Voorts heeft hierbij gewicht in de schaal gelegd dat Regenboog enig aandeelhouder is van Fatum Suriname en het dienstig kan zijn in de plaats van vader […] een nieuwe bestuurder te benoemen. Daartoe dient in het bestuur van Regenboog te worden voorzien.
Dat ook [eiseres] de noodzaak inziet van het doorbreken van de impasse blijkt uit het feit dat zij bij wege van voorlopige voorziening de rechter in Curaçao heeft verzocht om een trustkantoor tot statutair bestuurder van Regenboog te benoemen (welke vordering bij vonnis van 25 juli 2023 (CUR202301602) is afgewezen.
Voorts vorderen de eisers in reconventie [eiseres] te gebieden zich niet tegen vorenomschreven beheersmaatregel te verzetten (deze “te gehengen en te gedogen”), op straffe van verbeurte van een dwangsom. Het staat [eiseres] vanzelfsprekend vrij rechtsmiddelen aan te wenden, maar het staat haar niet vrij de oproep voor en de bijeenkomst van de algemene vergadering van aandeelhouders van Regenboog te beletten zolang dit vonnis uitvoerbaar bij voorraad is. Derhalve wordt haar op na te melden wijze verboden een en ander te beletten.
De mede gevorderde benoeming van moeder [gedaagde sub 1]tot (tijdelijk) bestuurder van Regenboog dient te worden afgewezen omdat het gerecht in eerste aanleg dienaangaande geen rechtsmacht toekomt nu de benoeming van een dergelijke bestuurder op grond van art. 2:236, lid 1, BW geschiedt door de algemene vergadering van aandeelhouders (vlg. rechtbank Overijssel 13 april 2022, ECLI:NL:RBOVE:2022:1085).
Met inachtneming van de voormelde beheersregeling is er geen aanleiding moeder [gedaagde sub 1] te machtigen bestuursbevoegdheden bij Regenboog uit te oefenen omdat die bevoegdheden haar toekomen bij benoeming tot bestuurder door de algemene vergadering van aandeelhouders.
3.2
Voor een vergelijkbare voorziening ten aanzien van Bloemenstede Beheer NV is geen aanleiding nu van enig spoedeisend belang niet is gebleken. Bovendien zijn geen statuten van deze vennootschap in het geding gebracht zodat deze niet in kort geding kunnen worden getoetst.
Voorts in conventie
3.21
In conventie vordert [eiseres] (als eiseres in conventie) dat zowel moeder [gedaagde sub 1] als [gedaagde sub 2], [gedaagde sub 3] en [gedaagde sub 4] (als gedaagden in conventie) worden verboden zich in het handelsregister te laten schrijven als bestuurder, respectievelijk worden geboden zich uit te laten schrijven als bestuurder, een en ander “met een bevel dat verweerders zich onthouden van bestuurs- en beschikkingsdaden ten aanzien van Vermogensbeheer Regenboog N.V.”, zulks versterkt met een dwangsom.
Daaraan heeft zij, kort weergegeven, ten grondslag gelegd dat aangezien de aandelen die tot de gemeenschap van nalatenschap behoren, het beheer geschiedt door de deelgenoten tezamen. Volgens [eiseres] kan geen rechtsgeldige benoeming van moeder [gedaagde sub 1] en van [gedaagde sub 4] tot stand komen omdat zij niet heeft ingestemd met die benoemingen, terwijl het beheer van de nalatenschap slechts kan plaatsvinden door de deelgenoten gezamenlijk. Hetzelfde geldt wat haar betreft voor de eventuele benoeming van [gedaagde sub 2] tot mede bestuurder van Fatum Suriname, welke benoeming door de aandeelhouders van Regenboog moet plaatsvinden.
3.22
Gedaagden in reconventie hebben hiertegen verweer gevoerd.
Zij wijzen er op dat Regenboog geen Surinaamse maar een in Curaçao gevestigde vennootschap is en het recht van Curaçao moet worden toegepast. Zij achten de Surinaamse rechter “niet bevoegd om in algemene zin enig statutair bestuurder van een Curaçaose vennootschap zoals Regenboog te verbieden om te besturen (pleitnota ad 13). Met verwijzing naar art. 3:170, lid 1, BW, althans 6:198 BW (zaakwaarneming) is volgens gedaagden in conventie, eisers in reconventie, moeder [gedaagde sub 1] bovendien rechtsgeldig benoemd door de algemene vergadering van aandeelhouders van 25 oktober 2023.
3.23.1
Wat betreft het gevorderde gebod dat [gedaagde sub 4] zich als bestuurder dient uit te schrijven met verbod om “bestuurs- en beschikkingsdaden te verrichten ten aanzien van Regenboog”, wordt het volgende overwogen.
3.23.2
Bij vonnis van de kantonrechter in Suriname van 7 juli 2023 is het [gedaagde sub 4] verboden, kort weergegeven, enige rechtshandeling te verrichten, waaronder met name beheers- en beschikkingshandelingen, met betrekking tot Regenboog Vermogensbeheer NV.
Bij verzoekschrift in de zaak met nr. CUR202302600 ad 1.16 stelt [eiseres] dat zij de Curaçaose rechter in wezen verzoekt om [gedaagde sub 4] hetzelfde verbod op te leggen als de Surinaamse rechter heeft gedaan bij vonnis van 7 juli 2023.
3.23.3
Partijen twisten over de juistheid van dit vonnis. Vast staat dat geen executeur, bewindvoerder of vereffenaar in functie is. In die gevallen zijn erfgenamen, indien zij geen overeenstemming kunnen bereiken over een regeling van het beheer van de gemeenschap van nalatenschap waartoe de aandelen Regenboog behoren, aangewezen op de regeling van art. 3:168, lid 2, BW waarin is bepaald dat bij gebreke van een zodanige regeling de rechter een beheersregeling kan treffen. Voorafgaande aan de benoeming van [gedaagde sub 4] hebben de deelgenoten het beheer van de gemeenschap van nalatenschap niet geregeld en is dat beheer evenmin door de rechter vastgesteld.
3.23.4.1
Aangezien het besluit tot benoeming van [gedaagde sub 4] niet voortkomt uit een gezamenlijk besluit van de deelgenoten is de benoeming van [gedaagde sub 4] niet rechtsgeldig tot stand gekomen zodat de vordering van [eiseres] om [gedaagde sub 4] te veroordelen zich bij het handelsregister te doen uitschrijven als bestuurder van Regenboog dient te worden toegewezen.
3.23.4.2
Het verbod tot inschrijving als bestuurder, respectievelijk gebod zich te onthouden van “bestuurs- en beschikkingshandelingen” vervalt op de dag waarop [gedaagde sub 4] met toepassing van de beheersregeling van art 3:168, lid 2, BW tot bestuurder is benoemd door de algemene vergadering van aandeelhouders van Regenboog. Anders dan [eiseres] meent is [gedaagde sub 4] wel tot bestuursdaden bevoegd zodra zij rechtsgeldig is benoemd tot bestuurder door de algemene vergadering van aandeelhouders op basis van de beheersregeling van art. 3:168, lid 2 BW, zoals in reconventie gevorderd.
3.23.5
Nu de Surinaamse kantonrechter de veroordeling bij vonnis van 7 juli 2023 heeft versterkt met een dwangsom heeft [eiseres] geen belang bij een herhaling van het verbod jegens [gedaagde sub 4] bij het onderhavige vonnis. Met het Surinaamse vonnis kan zij nakoming van het daarin opgelegde verbod (in Suriname) jegens de in Suriname woonachtige [gedaagde sub 4] afdwingen.
[eiseres] heeft dan ook in zoverre onvoldoende belang bij de gevorderde voorziening, zodat dit onderdeel van de vordering wordt afgewezen.
3.24.1
Wat betreft het gevorderde gebod en verbod ten aanzien van moeder [gedaagde sub 1]wordt het volgende overwogen.
3.24.2
Onweersproken staat vast dat moeder [gedaagde sub 1]zich – ondanks de benoeming tot statutair bestuurder van Regenboog in de algemene vergadering van aandeelhouders van 25 oktober 2023 - niet als zodanig heeft laten inschrijven in het handelsregister.
3.24.3
Partijen twisten over de rechtsgeldigheid van deze benoeming. Vast staat dat geen executeur, bewindvoerder of vereffenaar in functie is. In die gevallen zijn erfgenamen, indien zij geen overeenstemming kunnen bereiken over een regeling van het beheer van de gemeenschap van nalatenschap waartoe de aandelen Regenboog behoren, aangewezen op de regeling van art. 3:168, lid 2, BW waarin is bepaald dat bij gebreke van een zodanige regeling de rechter een beheersregeling kan treffen.
3.24.4
Tot de rechtsgeldige benoeming tot bestuurder dient moeder [gedaagde sub 1]zich van inschrijving als bestuurder van Regenboog te onthouden alsmede te onthouden van bestuurs- en beschikkingshandelingen. Zoals overwogen is het bijeenroepen van de vergadering van aandeelhouders en het uitbrengen van stemmen op zodanige algemene vergadering van aandeelhouderes geen bestuurs- of beschikkingsdaad maar een (rechtsgeldige) beheershandeling.
3.24.5
Het verbod tot inschrijving als bestuurder, respectievelijk gebod zich te onthouden van “bestuurs- en beschikkingshandelingen” vervalt op de dag waarop moeder [gedaagde sub 1]met toepassing van de beheersregeling van art 3:168, lid 2, BW tot bestuurder is benoemd door de algemene vergadering van aandeelhouders van Regenboog. Anders dan [eiseres] meent is moeder [gedaagde sub 1]wel tot bestuursdaden bevoegd zodra zij rechtsgeldig is benoemd tot bestuurder door de algemene vergadering van aandeelhouders op basis van de beheersregeling van art. 3:168, lid 2 BW, zoals in reconventie gevorderd.
Op na te melden wijze wordt het verbod en gebod versterkt met een dwangsom.
3.25
Van een voornemen [gedaagde sub 3] te benoemen tot bestuurder van Regenboog is niet gebleken zodat dit onderdeel van de vordering dient te worden afgewezen.
3.26
Het gevorderde verbod van inschrijving van [gedaagde sub 2] als bestuurder dient eveneens te worden afgewezen. Nadat Regenboog met in achtneming van de beheersregeling weer over een bestuurder beschikt is er geen beletsel op de algemene vergadering van aandeelhouders van Regenboog het voorstel in stemming te brengen om [gedaagde sub 2] te benoemen tot bestuurder van Fatum Suriname.
In conventie en in reconventie
3.27
Er is, gelet op de familieverhouding van partijen, aanleiding de kosten te compenseren in die zin dat iedere partij de eigen kosten draagt.

4.De beslissing in kort geding

Het gerecht:
In conventie
4.1.1
Veroordeelt [gedaagde sub 4] zich binnen een week na betekening van dit vonnis bij het handelsregister te Curaçao te doen uitschrijven als bestuurder van Vermogensbeheer Regenboog NV, en uitgeschreven te blijven, welk gebod eindigt op de dag dat zij door de algemene vergadering van aandeelhouders van Vermogensbeheer Regenboog NV met inachtneming van de in reconventie uit te spreken beheersregeling rechtsgeldig zal zijn benoemd tot bestuurder;
4.1.2
Veroordeelt haar tot betaling van een bedrag van NAf 1.000,- per dag, met een maximum van NAf 100.000,-, dat zij binnen veertien dagen na betekening van dit vonnis geen uitvoering geeft aan de voormelde veroordeling;
4.2.1
Verbiedt [gedaagde sub 1] zich na dit vonnis in te (doen) schrijven als bestuurder van Vermogensbeheer Regenboog NV, welk verbod eindigt op de dag dat zij door de algemene vergadering van aandeelhouders van Vermogensbeheer Regenboog NV met inachtneming van de in reconventie uit te spreken beheersregeling rechtsgeldig zal zijn benoemd tot bestuurder;
4.2.2
Gebiedt [gedaagde sub 1] zich te onthouden van beheers- en beschikkingshandelingen ten aanzien van Vermogensbeheer Regenboog NV tot de dag dat zij door de algemene vergadering van aandeelhouders van Vermogensbeheer Regenboog NV met inachtneming van de in reconventie uit te spreken beheersregeling rechtsgeldig zal zijn benoemd tot bestuurder;
4.2.3
Veroordeelt haar tot betaling van een bedrag van NAf 1.000,- per dag, met een maximum van NAf 100.000,-, dat zij in strijd handelt met de veroordeling onder 4.2.1 of met het gebod onder 4.2.2;
In reconventie
4.3.1
Laat [gedaagde sub 1] toe bij wege van beheersregeling als bedoeld in art. 3:168, lid 2, BW:
a. een algemene vergadering van aandeelhouders bijeen te roepen teneinde te voorzien in het bestuur van Vermogensbeheer Regenboog NV, gevestigd te Curaçao, en
b. in stemming te brengen het voorstel om haar te benoemen tot bestuurder van deze vennootschap; zulks
c. met bepaling dat aan alle deelgenoten van de gemeenschap van nalatenschap van vader […] de uitoefening van het stemrecht toekomt, met dien verstande dat met in achtneming van art. 11, lid 1 van de statuten, [gedaagde sub 1] geacht wordt het stemrecht op 60% van de aandelen te vertegenwoordigen en de overige (vier) erfgenamen elk 10%;
4.3.2
Beveelt [eiseres] de oproep voor en de bijeenkomst van de algemene vergadering van aandeelhouders van Vermogensbeheer Regenboog NV ter uitvoering van de beheersregeling als hiervoor omschreven te gehengen en te gedogen;
4.3.3
Veroordeelt [eiseres] aan eisers in reconventie, gedaagden in conventie, na betekening van dit vonnis te betalen een bedrag van NAf 1.000,- per keer dat zij het gebod ad 4.3.2 overtreedt, met een maximum van NAf 100.000,-;
In conventie en in reconventie
4.4.1
Verklaart dit vonnis tot zover uitvoerbaar bij voorraad;
4.4.2
Compenseert de kosten van deze procedure in die zin dat iedere partij de eigen kosten draagt;
4.4.3
Wijst af hetgeen meer of anders is gevorderd.
Dit vonnis is gewezen door mr. F.G.P.M. Spreuwenberg, rechter plv, en op 5 december 2023 uitgesproken ter openbare terechtzitting in aanwezigheid van de griffier.